03/08/2024
*
ευχαριστούμε θερμά το βιβλιοπωλείο Βιβλιοπωλείο Fata Libelli και τον Σπύρο Βαλτετσιώτη, για τις εξαιρετικές παρουσιάσεις βιβλίων μας. Αυτή τη φορά για το βιβλίο της Σαρά Ζολιέν-Φαρντέλ ''Η αγαπημένη του'' στη μετάφραση του Νίκου Σκοπλάκη.
Όλα γίνονται ακόμα μια φορά μηχανικά· μόλις συνειδητοποιείς τον θάνατο, το κοιλιακό πλέγμα σφίγγεται και μεταδίδει τον πόνο στο στομάχι, ενώ η καρδιά πάει να ξεχειλίσει· το γραφείο τελετών· να διαλέξουμε ρούχα και μια φωτογραφία για το αγγελτήριο της κηδείας στην εφημερίδα Ειδησεογραφικός· να αποφασίσουμε σε ποιο καφέ θα ριχτεί μετά την κηδεία ο κόσμος σαν ξελιγωμένος πάνω στα πιάτα με το ψωμί σίκαλης, το αποξηραμένο κρέας και το βουνίσιο τυρί. Θα είμαι ανάμεσα σε αγνώστους, γηραιούς συγγενείς με τους οποίους το μόνο κοινό που έχω είναι ότι μοιραζόμαστε δυστυχώς το ίδιο αίμα· θα περιμένω να τελειώσουν όλα για να μείνω μόνη. Τα έθιμα του Βαλαί είναι αφόρητα, κουραστικά, παμπάλαια· υπαγορεύονται, όμως, από την παράδοση. Πρώτα απ' όλα, η ολονυχτία στην εκκλησία· η οικογένεια, κεραυνοβολημένη απ' την οδύνη, είναι καθηλωμένη σ' ένα στασίδι, ενόσω το χωριό περνάει από μπροστά της θλιμμένο. Κάπου κάπου, μια φωνή σπάει τη σιωπή για να πει το "Πάτερ ημών" ή το "Χαίρε, Μαρία" κι ύστερα ακολουθεί ένα κατεβατό από αγίους, στους οποίους αναπέμπεται ικετευτικά η παράκληση "προσευχηθείτε για μας". Είναι παράδοση των χωρικών κατά τον επιθανάτιο θρήνο. Δεν ξέρω αν αυτή η παράδοση περιορίζει την οδύνη, βοηθάει, ωστόσο, να ζήσεις δημοσίως το πένθος. Στην Ιταλία, υπάρχουν οι μοιρολογίστρες· στο Βαλαί, κατά τη διάρκεια της πένθιμης ολονυχτίας, οι γυναίκες παίζουν το κομποσκοίνι στα δάχτυλά τους και προσεύχονται με μονόχορδη φωνή χωρίς να τους το ζητήσει κανείς, ενώ οι ξύλινες ή πλαστικές χάντρες τσουγκρίζουν μεταξύ τους. Κι όλα τα υπόλοιπα είναι ανυπόφορα κι ατελείωτα. Αυτές οι κοινωνικές υποχρεώσεις δεν γιατρεύουν τον πόνο. Δημιουργούν, εντούτοις, μια αλλόκοτη κι εξαναγκασμένη οικειότητα μεταξύ των ανθρώπων. Η μητέρα μου δεν εργαζόταν κι ο πατέρας μου ήταν ο τύπος τον οποίο κανείς δεν παραδεχόταν ότι συναναστρέφεται· παρ' όλα αυτά, ο κόσμος είναι πολύς. Είμαι στην πρώτη σειρά, πλάι σ' αυτόν, που κλαίει χωρίς σταματημό. Ντρέπομαι. Δεν είχε ποτέ του αξιοπρέπεια, Αξιοπρέπεια· μια αξία που κρατούσε τη μητέρα μου όρθια: ακόμα κι αν ήταν τριμμένα, τα ρούχα της ήταν πάντα κολλαριστά, τα μαλλιά και τα νύχια της καθαρά, τα γδαρσίματα των παπουτσιών κρύβονταν κάτω από το βερνίκι. Μια μέρα στο τηλέφωνο, μου εκμυστηρεύτηκε ότι της άρεσε το αλκοόλ: "Με νάρκωνε, το ευχαριστιόμουν. Οι φωνές του πατέρα σου ακούγονταν λιγότερο, η λέξη "παλιοπουτάνα" έμοιαζε λιγότερο χυδαία. Το σταμάτησα για να μη σας ντροπιάσω, για να κρατήσω τη λιγοστή αξιοπρέπεια που μου απέμενε".
Sarah Jollien-Fardel Η αγαπημένη του
Μετάφραση Νίκος Σκοπλάκης
Εκδόσεις Angelus Novus, 2024
