Στην Αυγή του Χρόνου

Στην Αυγή του Χρόνου Αρχαία Ελληνική και Ρωμαϊκή Ιστορία και γραμματεία

Ο φιλόσοφος Αντισθένης έλεγε ότι οι δήμιοι είναι λιγότερο ανόσιοι από τους τυράννους, κι όταν κάποιος τον ρώτησε πώς συμ...
31/01/2025

Ο φιλόσοφος Αντισθένης έλεγε ότι οι δήμιοι είναι λιγότερο ανόσιοι από τους τυράννους, κι όταν κάποιος τον ρώτησε πώς συμβαίνει αυτό, εκείνος είπε: “Διότι οι δήμιοι εκτελούν όσους διαπράττουν αδικήματα ενώ οι τύραννοι αυτούς που δεν φταίνε σε τίποτα”.

Αντισθένης ο Κυνικός

Πηγή: Στοβαίος

[Διαφορετικά, δηλαδή όταν η πόλη δεν κατατείνει στο αγαθό] η πολιτική κοινότητα αποβαίνει απλώς συμμαχία, η οποία διαφέρ...
31/01/2025

[Διαφορετικά, δηλαδή όταν η πόλη δεν κατατείνει στο αγαθό] η πολιτική κοινότητα αποβαίνει απλώς συμμαχία, η οποία διαφέρει μόνο ως προς τον τόπο από τις συμμαχίες όπου τα μέλη είναι απομακρυσμένα το ένα από το άλλο. Και ο νόμος καταντά απλώς σύμβαση και, όπως είπε ο σοφιστής Λυκόφρων, “εγγύηση για τα δικαιώματα του ενός απέναντι στον άλλο” κι όχι κάτι το οποίο έχει τη δύναμη να καθιστά τους πολίτες καλούς και δίκαιους.

Λυκόφρων

Πηγή: Αριστοτέλης, Πολιτικά Γ 9

Για τους πιο παλαιούς ανθρώπους Πρέπει να γνωρίζουμε πως άλλοι λένε ότι οι πιο παλαιοί μεταξύ των ανθρώπων είναι οι Αιγύ...
31/01/2025

Για τους πιο παλαιούς ανθρώπους

Πρέπει να γνωρίζουμε πως άλλοι λένε ότι οι πιο παλαιοί μεταξύ των ανθρώπων είναι οι Αιγύπτιοι, άλλοι ότι είναι οι Φρύγες, και ότι μεταξύ των Ελλήνων οι πιο παλαιοί είναι οι Αθηναίοι κι εκείνη που πριν λέγονταν Πελασγοί και τώρα Αρκάδες, και μεταξύ των πόλεων η ακρόπολη που χτίστηκε από τον Κέκροπα, ο οποίος είχε γεννηθεί από τη γη και είχε διπλή φύση, και δεύτερη αυτή που χτίστηκε από τον Φορωνέα, τον γιο του Ίναχου, και τρίτη η ακρόπολη της Ίτωνος στη Θεσσαλία, που χτίστηκε από τον Δευκαλίωνα, τον γιο του Προμηθέα.

Ανωνύμου
Περί Απίστων

Ο Αντισθένης είπε ότι στο ταξίδι πρέπει να παίρνει κανείς εφόδια τέτοια που ακόμη και σε περίπτωση ναυαγίου να κολυμπήσε...
30/01/2025

Ο Αντισθένης είπε ότι στο ταξίδι πρέπει να παίρνει κανείς εφόδια τέτοια που ακόμη και σε περίπτωση ναυαγίου να κολυμπήσει έχοντας τα.

Αντισθένης ο Κυνικός
Πηγή: Διογένης Λαέρτιος, Φιλοσόφων βίων και δογμάτων συναγωγή

Σχόλιο: Με τη λέξη εφόδια εννοεί τις απαραίτητες ηθικές γνώσεις.

Θέλω να πω τούτο: Άραγε είναι η ευγενική καταγωγή πολύτιμο πράγμα και σημαντικό ή, όπως έγραψε ο Λυκόφρων ο σοφιστής, κά...
30/01/2025

Θέλω να πω τούτο: Άραγε είναι η ευγενική καταγωγή πολύτιμο πράγμα και σημαντικό ή, όπως έγραψε ο Λυκόφρων ο σοφιστής, κάτι εντελώς χωρίς περιεχόμενο; Γιατί εκείνος, συγκρίνοντάς την με άλλα αγαθά, υποστηρίζει ότι της ευγενικής καταγωγής η λάμψη είναι άδηλη, κι ότι η μεγαλοπρέπειά της συνίσταται σε λόγια, υποστηρίζοντας με αυτό ότι είναι ζήτημα προσωπικής γνώμης στο να δείχνει κανείς προτίμηση στην ευγενική καταγωγή, ενώ ουσιαστικά σε τίποτα δεν διαφέρουν όσοι έχουν ευγενική καταγωγή από όσους δεν έχουν.

Λυκόφρων
Πηγή: Αριστοτέλης, Περί ευγενείας, το απόσπασμα διασώζει ο Στοβαίος

Ανωνύμου Περί Απίστων Το Περί Απίστων είναι μία ανώνυμη συλλογή η οποία εσφαλμένα κατά καιρούς συμπεριλαμβάνεται μεταξύ ...
30/01/2025

Ανωνύμου
Περί Απίστων

Το Περί Απίστων είναι μία ανώνυμη συλλογή η οποία εσφαλμένα κατά καιρούς συμπεριλαμβάνεται μεταξύ των παραδοξογραφικών έργων. Είναι γνωστή ως Exceptra Vaticana (Αποσπάσματα του Βατικανού ή Συλλογή του Βατικανού), από το χειρόγραφο του Βατικανού του 14ου αιώνα, στο οποίο διασώζεται. Η συλλογή αυτή που έχει περισσότερη σχέση με την μυθογραφία παρά με την παραδοξογραφία και είναι επηρεασμένη από τη φιλοσοφική θεωρία του νεοπλατωνισμού, αποτελεί μια προσπάθεια λογικής ερμηνείας των παράδοξων μύθων της αρχαιότητας, κατά το πρότυπο του έργου του μυθογράφου Παλαίφατου. Η αναφορά που κάνει στον φιλόσοφο Πρόκλο (5ος αιώνας) δείχνει ότι η συλλογή αυτή χρονολογείται σε αρκετά όψιμη εποχή. Αποτελείται από 23 παραγράφους.

Σε κάποιον μαθητή του που του κλαιγόταν ότι είχε χάσει τα τετράδια με τη σημειώσεις του ο Αντισθένης είπε πως “αυτά θα έ...
29/01/2025

Σε κάποιον μαθητή του που του κλαιγόταν ότι είχε χάσει τα τετράδια με τη σημειώσεις του ο Αντισθένης είπε πως “αυτά θα έπρεπε να τα γράφεις στην ψυχή σου και όχι στα χαρτιά”.

Αντισθένης ο Κυνικός

Πηγή: Διογένης Λαέρτιος, Φιλοσόφων βίων και δογμάτων συναγωγή

Λυκόφρων Ο Λυκόφρων (5ος/4ος π.Χ. αιώνας) ο οποίος μνημονεύεται από τον Αριστοτέλη ως σοφιστής με ελεατικές καταβολές, π...
29/01/2025

Λυκόφρων

Ο Λυκόφρων (5ος/4ος π.Χ. αιώνας) ο οποίος μνημονεύεται από τον Αριστοτέλη ως σοφιστής με ελεατικές καταβολές, πρέπει να έδρασε στις αρχές του 4ου αιώνα. Δυστυχώς δεν γνωρίζουμε γι’ αυτόν τίποτε άλλο εκτός από ορισμένες πολύ ενδιαφέρουσες απόψεις για διάφορα φιλοσοφικά ζητήματα όπως: για τον νόμο (τον οποίο θεωρούσε ως εργαλείο εξασφάλισης των ατομικών δικαιωμάτων), για τη γλώσσα, την επιστημολογία και για την ευγενική καταγωγή που την περιφρονούσε (διακηρύσσοντας ότι η καταγωγή από αριστοκρατική οικογένεια δεν είχε από μόνη της σημασία, αφού η αξία της εξαρτάται μόνο από τον σεβασμό που έχαιρε όλη η οικογένεια). Οι απόψεις του μας επιτρέπουν να τον χαρακτηρίσουμε ως έναν ηθικό στοχαστή.

Μαρτυρίες και αποσπάσματα

1. Αριστοτέλης, Μετά τα Φυσικά Η 6 1045b
Ορισμένοι μιλούν για μέθεξη και αδυνατούν να προσδιορίσουν το αίτιο της μέθεξης και σε τι συνίσταται η μέθεξη. Άλλοι πάλι μιλούν για “συνύπαρξη” όπως ο Λυκόφρων, που χαρακτηρίζει τη γνώση “συνύπαρξη του γνωρίζειν και της ψυχής”.

2. Αλέξανδρος Αφροδισιεύς, Σχόλια στα Μετά τα Φυσικά του Αριστοτέλους Η 6 1045b
Γιατί όταν ρωτούσαν τον Λυκόφρονα ποια είναι η αιτία που η γνώση είναι ένα με την ψυχή, αυτός απαντούσε: “Η συνύπαρξη”.

3. Αριστοτέλης, Ρητορική Γ 3 1405b
Άνοστο ύφος έχουμε σε τέσσερις περιπτώσεις: Κατά τη χρήση λέξεων με δύο συνθετικά, όπως όταν ο Λυκόφρων μιλάει για τον “πολυπρόσωπο ουρανό της υψηλόκορφης γης” και για το “ακρωτήρι με το στενό πέρασμα”. [...] Αυτό είναι η μία αιτία που καθιστά το ύφος άνοστο. Μια άλλη αιτία είναι η χρήση παράδοξων εκφράσεων, όπως όταν ο Λυκόφρων χαρακτηρίζει τον Ξέρξη “άνθρωπο-τέρας” και τον Σκίρωνα “ολέθριο άνθρωπο”.

4. Αριστοτέλης, Σοφιστικοί έλεγχοι 15 174b
Καμιά φορά, όταν κανείς αδυνατεί να παρουσιάσει κάτι για το αντικείμενο που έχει τεθεί προς συζήτηση, πρέπει να το εκλαμβάνει με άλλη έννοια και να καταπιάνεται με αναλύσεις διαφορετικές από τις υπό συζήτηση, όπως έκανε ο Λυκόφρων, όταν το ζητούμενο ήταν να πλέξει ένα εγκώμιο για τη λύρα.

5. Αλέξανδρος Αφροδισιεύς, Σχόλιο στο Σοφιστικοί έλεγχοι του Αριστοτέλη 15 174b
Ή μάλλον, όταν κάποιοι τον υποχρέωσαν να εξυμνήσει τη λύρα και αυτός διαπίστωσε ότι δεν έβρισκε πολλά να πει, έπλεξε ένα σύντομο εγκώμιο γι’ αυτή την ορατη λύρα και μετά αναφέρθηκε στην ουράνια λύρα. Γιατί υπάρχει στον ουρανό ένας αστερισμός από πολλά άστρα που ονομάζεται Λύρα. Για τον αστερισμό αυτό ο Λυκόφρων βρήκε να πει πολλά και όμορφα λόγια.

Ελεγειακοί ποιητές - ΄Γ Μέρος11. Ίων ο ΣάμιοςΟ Ίων ο Σάμιος υπήρξε επιγραμματοποιός που έδρασε περί το 400 π.Χ. Είναι γν...
29/01/2025

Ελεγειακοί ποιητές - ΄Γ Μέρος

11. Ίων ο Σάμιος

Ο Ίων ο Σάμιος υπήρξε επιγραμματοποιός που έδρασε περί το 400 π.Χ. Είναι γνωστός κυρίως από ένα επίγραμμα που συνέθεσε για να χαραχτεί στην προτομή του Λυσάνδρου στους Δελφούς το 404 π.Χ. Σώθηκε επίσης ένα επιτύμβιο επίγραμμά του για τον Ευριπίδη, στην Παλατινή Ανθολογία.

12. Καλλίνος

Ο Καλλίνος από την Έφεσο είναι ο πρωιμότερος ελεγειακός ποιητής, διαμορφωτής της πολιτικής - συμβουλευτικής ελεγείας. Η παράδοση αναφέρει πως μνημόνευσε την ευημερία των Μαγνήτων κατοίκων της Μαγνησίας, (πόλης της Μικράς Ασίας κοντά στον ποταμό Μαίανδρο), οι οποίοι καταστράφηκαν από τους Τρήρες, ένα Κιμμερικό έθνος το 652 π.Χ. Επειδή ο Αρχίλοχος μνημονεύει τους Μάγνητες ως κατεστραμμένους, πρέπει να δεχτούμε πως ο Καλλίνος ήταν παλαιότερος από τον Αρχίλοχο. Τα λίγα αποσπάσματα που σώζονται από την ποίησή του απευθύνονται στη νεολαία της πατρίδας του, η οποία είχε επαναπαυτεί στη ζωή των απολαύσεων, και την καλούσε να πάρει τα όπλα για να αντιμετωπίσει την εισβολή των Κιμμερίων βαρβάρων στην περιοχή της Ιωνίας, μια εισβολή η οποία τοποθετείται το 675 π.Χ. Στο πρώιμο αυτό στάδιο της ελεγείας, η γλώσσα του Καλλίνου είναι στενά συνδεδεμένη με το ομηρικό έπος, κάνει όμως προσπάθειες για λυρική ανεξαρτητοποίησή της.

13. Κλέων

Για τον ποιητή Κλέωνα δεν έχουμε πληροφορίες, εκτός από ένα ελεγειακό δίστιχο που σώζεται σε Βυζαντινό λεξικό (Ετυμολογικό λεξικό)

14. Κλονάς

Ο Κλονάς από την Τεγέα ή τη Θήβα υπήρξε ποιητής και μουσικός του 7ου αιώνα π.Χ. Γνωρίζουμε πως συνέθεσε επικά και ελεγειακά ποιήματα από τα οποία δεν σώζεται τίποτα. Θεωρείτο, επίσης, εισηγητής ορισμένων λατρευτικών ασμάτων που συνοδεύονταν από αυλό.

15. Όλυμπος

Η μορφή του Ολύμπου από τη Φρυγία κινείται στα όρια του μύθου και της ιστορίας. Σύμφωνα με τις πηγές υπήρχαν δύο αυλητές με το όνομα αυτό, ένας παλαιότερος, μαθητής του Σάτυρου Μαρσύα, από τον οποίο ο πρώτος Όλυμπος διδάχτηκε την τέχνη των αυλών, και ένας νεότερος, απόγονος του προηγούμενου. Ο δεύτερος αυτός Όλυμπος τοποθετείται κατά τη βασιλεία του Μίδα της Φρυγίας (738-629 π.Χ.). Το πιο πιθανό είναι πως έχουμε να κάνουμε με ένα ιστορικό πρόσωπο, στο οποίο λόγω της παλαιότητάς του επισυνάφθηκαν διάφορα μυθολογικά στοιχεία. Πιθανό ωστόσο είναι να έχουμε να κάνουμε όντως με διαφορετικά πρόσωπα, τα οποία ανήκαν σε κοινή αυλητική μουσική σχολή. Όπως κι αν έχει, ο Όλυμπος θεωρήθηκε ο εισηγητής της μουσικής του αυλού στην Ελλάδα, η οποία φαίνεται πως αρχικά συνόδευε άσματα θρηνητικά. Λόγω της στενής σχέσης του θρήνου και του αυλού με την ελεγεία, ο Όλυμπος αναφέρεται και ως ελεγειακός ποιητής. Εκτός των άλλων, ο Όλυμπος είχε μείνει γνωστός στην αρχαιότητα ως ο εισηγητής διαφόρων μουσικών καινοτομιών και ειδών.

Όταν κάποτε κατηγόρησαν τον Αντισθένη ότι συναναστρέφεται φαύλους ανθρώπους, εκείνος είπε ότι, “και οι γιατροί είναι μαζ...
28/01/2025

Όταν κάποτε κατηγόρησαν τον Αντισθένη ότι συναναστρέφεται φαύλους ανθρώπους, εκείνος είπε ότι, “και οι γιατροί είναι μαζί με τους αρρώστους, ωστόσο δεν έχουν πυρετό”.

Αντισθένης ο Κυνικός

Πηγή: Διογένης Λαέρτιος, Φιλοσόφων βίων και δογμάτων συναγωγή

Ξενιάδης Ο Ξενιάδης (6ος/5ος π.Χ. αιώνας) από την Κόρινθο ανήκει χρονολογικά στην περίοδο της αρχαίας Σοφιστικής, δεν εί...
28/01/2025

Ξενιάδης

Ο Ξενιάδης (6ος/5ος π.Χ. αιώνας) από την Κόρινθο ανήκει χρονολογικά στην περίοδο της αρχαίας Σοφιστικής, δεν είναι όμως σαφές πως σχετίζεται με αυτήν. Σύμφωνα με τον Σέξτο Εμπειρικό τον είχε αναφέρει και ο Δημόκριτος. Ο Ξενιάδης πίστευε ότι όλες οι αποδείξεις των αισθήσεων και όλες οι απόψεις είναι λανθασμένες (μια ακραία σκεπτικιστική άποψη την οποία δεν γνωρίζουμε όμως πως την θεμελίωνε) ενώ υποστήριζε ότι όσα υπάρχουν προέρχονται από την ανυπαρξία και επιστρέφουν σε αυτήν. Σύμφωνα με τον Σέξτο Εμπειρικό, οι απόψεις που υποστήριζε ήταν ουσιαστικά ταυτόσημες με αυτές του Ξενοφάνη του Κολοφώνιου.

Μαρτυρίες για τον Ξενιάδη

1. Σέξτος Εμπειρικός, Προς Μαθηματικούς VII 53
Ο Ξενιάδης από την Κόρινθο, που τον αναφέρει και ο Δημόκριτος, υποστήριξε ότι τα πάντα είναι ψευδή και ότι κάθε παράσταση και κάθε γνώμη είναι λανθασμένη, και ότι καθετί που γίνεται, γίνεται από το μη ον, και καθετί που χάνεται, χάνεται στο μη ον. Ουσιαστικά έχει την ίδια άποψη με τον Ξενοφάνη.

2. Σέξτος Εμπειρικός, Πυρρώνειοι υποτυπώσεις II 76
Έτσι ή θα δώσουμε πίστη σε κάθε παράσταση σύμφωνα με την οποία, καθώς υποστήριζε, όλες οι παραστάσεις είναι αναξιόπιστες.

3. Σέξτος Εμπειρικός, Πυρρώνειοι υποτυπώσεις II 18
Από αυτούς που καταπιάστηκαν με το κριτήριο της αλήθειας, ορισμένοι, όπως οι Στωικοί και κάποιοι άλλοι, υποστήριξαν πως υπάρχει ένα τέτοιο κριτήριο, ενώ ορισμένοι άλλοι πως δεν υπάρχει. Ανάμεσά τους ο Κορίνθιος Ξενιάδης και ο Ξενοφάνης ο Κολοφώνιος ο οποίος λέει ότι “μονάχα πιθανή γνώση υπάρχει για όλα τα πράγματα”.

4. Σέξτος Εμπειρικός, Προς Μαθηματικούς VIIΙ 5
Έτσι, ο Ξενιάδης από την Κόρινθο υποστηρίζει, όπως σημειώναμε παραπάνω, πως τίποτα δεν είναι αληθινό.

5. Σέξτος Εμπειρικός, Προς Μαθηματικούς VII 48
Αντίθετα το απέρριπταν (το κριτήριο της αλήθειας) και ο Ξενοφάνης ο Κολοφώνιος και ο Ξενιάδης ο Κορίνθιος… και ο Πρωταγόρας… κι ακόμη ο Γοργίας από τους Λεοντίνους.

Ελεγειακοί ποιητές - ΄Β Μέρος6. ΑστυδάμανταςΟ Αστυδάμας ήταν Αθηναίος τραγικός ποιητής του τέταρτου αιώνα π.Χ., μαθητής ...
28/01/2025

Ελεγειακοί ποιητές - ΄Β Μέρος

6. Αστυδάμαντας

Ο Αστυδάμας ήταν Αθηναίος τραγικός ποιητής του τέταρτου αιώνα π.Χ., μαθητής του Ισοκράτη. Αναφέρεται πως έγραψε 240 τραγωδίες και κέρδισε 15 νίκες. Ανέβασε για πρώτη φορά έργο το 398 π.Χ. και κέρδισε για πρώτη φορά το 393 π.Χ. Θα πρέπει να πούμε σ’ αυτό το σημείο ότι υπήρχαν δύο τραγικοί ποιητές με όνομα Αστυδάμας και ήταν πατέρας και γιος. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να συγχέονται οι πληροφορίες για τον καθέναν από τους δύο. Ο Αστυδάμας (ίσως ο γιος) έμεινε γνωστός από το υπεροπτικό ελεγειακό επίγραμμα που συνέθεσε για να χαραχτεί πάνω στο άγαλμα του, το οποίο οι Αθηναίοι επέτρεψαν να υψωθεί στον χώρο του θεάτρου, αποδίδοντάς του με τον τρόπο αυτό μία ιδιαίτερη τιμή.

7. Αφαρεύς

Ο Αφαρεύς ήταν Αθηναίος ρήτορας και τραγικός ποιητής, προγονός του Ισοκράτη. Έγραψε ρητορικούς λόγους και τραγωδίες, ενώ συνέθεσε και ένα ελεγειακό επίγραμμα για να χαραχτεί στον ανδριάντα του θετού πατέρα του, του ισοκράτη.

8. Δημόδοκος

Αμφίβολη είναι η χρονολόγηση του ελεγειακού ποιητή Δημόδοκου από τη Λέρο, οι περισσότεροι όμως μελετητές τον τοποθετούν στον 6ο αιώνα π.Χ. Σχεδόν τίποτα δεν γνωρίζουμε για τη ζωή του, ενώ στα λίγα σωζόμενα αποσπάσματα του στρέφεται επικριτικά εναντίον κατοίκων κάποιων περιοχών, όπως της Χίου και της Καππαδοκίας. Η ποίησή του σε αρκετά σημεία εμφανίζει και μία γνωμική χροιά.

9. Θουκυδίδης

Στον γνωστό Αθηναίο ιστορικό, Θουκυδίδη, η παράδοση αποδίδει τη συγγραφή του ελεγειάκου επιτύμβιου επιγράμματος του Ευριπίδη.

“Ολόκληρη η Ελλάδα είναι μνήμα του Ευριπίδη,
μα τα οστά του σκεπάζει η μακεδονική γη, όπου
βρήκε το τέλος της ζωής του. Πατρίδα του
η Ελλάδα της Ελλάδας, η Αθήνα. Αφού τις Μούσες
πολύ ευχαρίστησε, από πολλούς έχει και τον έπαινο.”

10. Ίππων

Ο Ίππων ήταν φυσικός φιλόσοφος από τη Σάμο και έζησε τον 5ο αιώνα π.Χ. Στις πηγές συχνά συγχέεται με τον ομώνυμο του ιστορικό από το Ρήγιο. Επηρεάστηκε από τις απόψεις του Θαλή και θεωρούσε και αυτός το νερό, δηλαδή το ψυχρό στοιχείο, ως αρχή του κόσμου. Πρόσθετε όμως ως κοσμογονική αρχή και το θερμό στοιχείο, τη φωτιά. Στην αρχαιότητα είχε κατηγορηθεί ως άθεος και είχε χλευαστεί από τον κωμικό Κρατίνο στην κωμωδία Πανόπται. Και ο Αριστοτέλης θεωρούσε τις απόψεις του Ίππωνα κατωτέρου επιπέδου. Του αποδίδεται το ελεγειακό επίγραμμα το οποίο συνέθεσε ο ίδιος για να χαραχτεί στον τάφο του μετά τον θάνατό του.

Όταν κάποιος ρώτησε τον Αντισθένη τι να διδάξει τον γιο του, εκείνος του είπε: “Αν πρόκειται να ζήσει ανάμεσα σε θεούς, ...
27/01/2025

Όταν κάποιος ρώτησε τον Αντισθένη τι να διδάξει τον γιο του, εκείνος του είπε: “Αν πρόκειται να ζήσει ανάμεσα σε θεούς, να τον κάνεις φιλόσοφο, αν πάλι θα ζήσει με τους ανθρώπους, να τον κάνεις ρήτορα”.

Αντισθένης ο Κυνικός
Πηγή: Στοβαίος

Οι Κωμικοί Ποιητές για τον Θρασύμαχο 1. Αριστοφάνης, Δαιταλής - Πηγή: Γαληνός, Των Ιπποκράτους γλωσσών εξήγησις Α: Είσαι...
27/01/2025

Οι Κωμικοί Ποιητές για τον Θρασύμαχο

1. Αριστοφάνης, Δαιταλής - Πηγή: Γαληνός, Των Ιπποκράτους γλωσσών εξήγησις

Α: Είσαι ένα λείψανο, λιβάνι και επιτάφια στεφάνια.
Β: Άκου λείψανο! Αυτό το πήρες από τον Λυσίστρατο.
Α: Σίγουρα θα καταβληθείς απ’ το χρόνο.
Β: Αυτό το καταβληθείς είναι από τους ρήτορες.
Α: Που θα σου αποβούν αυτά τα λόγια;
Β: Αυτό το αποβούν το πήρες από τον Αλκιβιάδη.
Α: Τι υποπτεύεσαι και κακολογείς τους άντρες που καλλιεργούν την αρετή;
Β: Αλίμονο. Θρασύμαχε, ποιος από τους συνηγόρους εξαπατά έτσι;

Αριστοφάνης
Δαιταλής

Σχόλιο: Κωμικό μοτίβο του Αριστοφάνη, όπου ένας πατέρας πιάνεται από ορισμένες χαρακτηριστικές εκφράσεις του γιου, τις οποίες αποδίδει στη μαθητεία του νέου στους ρήτορες. Σύμφωνα με μελετητές το απόσπασμα δείχνει την τεχνική και αναπαράγει τη διδασκαλία του Θρασύμαχου. Όταν ο συνήγορος ήθελε να διαβάλει τον αντίπαλο έκανε έναν υποτιμητικό υπαινιγμό γι’ αυτόν, κι όταν πάλι ήθελε να διαλύσει έναν τέτοιο υπαινιγμό, κατηγορούσε τον αντίπαλο ότι σπιλώνει τους άλλους και διαβεβαίωνε, ο συνήγορος, για την ακεραιότητα του διαβληθέντος. Το έργο Δαιταλείς το οποίο δεν σώζεται, διδάχτηκε το 427 π.Χ. και μας επιτρέπει να συμπεράνουμε ότι στα πρώτα χρόνια του Πελοποννησιακού πολέμου, ο Θρασύμαχος ήταν ήδη αρκετά γνωστός στην Αθήνα.

2. Έφιππος, Ναυαγός - Πηγή: Αθήναιος, Δειπνοσοφιστών ΙΑ

Έπειτα σηκώθηκε ένας έξυπνος νεαρός
από τους Ακαδημαϊκούς με κάποιες πλατωνικές γνώσεις,
ένας Βρυσωνοθρασύμαχος που παίρνει μικρά κέρματα,
χτυπημένος από την ανάγκη παρακολούθησε τη σχολή
των επικερδών λέξεων και μπορούσε να μιλά εύστοχα.
Έκοβε καλά με το ψαλίδι τα μαλλιά του
άφηνε καλά να αναπτύσσονται τα άκοπα βάθη του πηγουνιού του
έβαζε καλά τα πόδια του σε πέδιλα με ισόμετρα
περιτυλίγματα ιμάντων στα επίσφυρα της κνήμης του.
Ακουμπούσε στο μπαστούνι του ένα αξιόπιστο σχήμα
και έλεγε, κατά τη γνώμη μου, μια φράση ξένη,
όχι δική του: “Άντρες της γης των Αθηναίων”

Έφιππος
Ναυαγός

Σχόλιο: Ο Έφιππος ήταν ποιητής της Μέσης Κωμωδίας. Το απόσπασμα σώζει ο Αθήναιος στους Δειπνοσοφιστές ΙΑ 509c-d. Το απόσπασμα δείχνει ότι ο Θρασύμαχος δίδασκε στην Αθήνα και μετά την ίδρυση της Ακαδημίας από τον Πλάτωνα.

Η φράση “ένας Βρυσωνοθρασύμαχος (Βρύσωνας και Θρασύμαχος) που παίρνει μικρά κέρματα”, στο αρχαίο κείμενο αποδίδεται με μία μόνο πολυσύνθετη λέξη, την λέξη “Βρυσωνοθρασυμαχειολημικερμάτων”. Πρόκειται για συνηθισμένη πρακτική των κωμικών ποιητών.

Ελεγειακοί ποιητές - Ά Μέρος1. ΑγάθωνΟ Αγάθωνας από την Αθήνα υπήρξε κατά κύριο λόγο τραγικός ποιητής. Γεννήθηκε περί το...
27/01/2025

Ελεγειακοί ποιητές - Ά Μέρος

1. Αγάθων

Ο Αγάθωνας από την Αθήνα υπήρξε κατά κύριο λόγο τραγικός ποιητής. Γεννήθηκε περί το 448 π.Χ. και ανήκε στον κύκλο των σοφιστών, ενώ είχε γνωριμία και με τον Σωκράτη. Το 417/6 κέρδισε το στεφάνι της νίκης στα Λήναια. Υπήρξε πλούσιος και έμεινε γνωστός από το συμπόσιο το οποίο οργάνωσε στο σπίτι του για τον εορτασμό της νίκης στους τραγικούς αγώνες και το οποίο περιγράφει ο Πλάτωνας στο Συμπόσιο. Περί το 410 π.Χ. μετέβη στην αυλή του βασιλιά της Μακεδονίας Αρχέλαου στην Πέλλα, όπου και πέθανε περί το 400 π.Χ. Από το έργο του γνωρίζουμε έξι τίτλους τραγωδιών. Ένα ελεγειακό δίστιχο το οποίο σώζεται από το ανθολόγιο του Στοβαίου αρκετοί μελετητές το αποδίδουν σ’ αυτόν.

2. Αλκιβιάδης

Ένα ελεγειακό δίστιχο σώζεται και από τον Αθηναίο πολιτικό, τον Αλκιβιάδη. Καταγόμενος από αριστοκρατική οικογένεια, συνδέθηκε με τον Αθηναϊκό δήμο με μια σχέση λατρείας και μίσους. Δυο φορές η πατρίδα του τον επέλεξε στα ύπατα αξιώματα και δυο φορέσεις επίσης τον καθαίρεσε άδοξα. Το ελεγειακό δίστιχο που σώζεται είναι προς τον κωμικό ποιητή Εύπολη, τον οποίο η παράδοση αναφέρει πως θανάτωσε ο Αλκιβιάδης κατά τη διάρκεια της Σικελικής εκστρατείας, επειδή τον είχε διακωμωδήσει σε μια κωμωδία του.

Βύθιζέ με στη θυμέλη, ενώ εγώ,
βυθίζοντάς σε στα κύματα της θάλασσας,
θα σε εξοντώσω με νάματα πικρότατα.

λέει το δίστιχο που σώζεται από τον σχολιαστή του Αίλιου Αριστείδη. Θυμέλη ήταν ο βωμός του Διονύσου ο οποίος υπήρχε στη σκηνή των θεάτρων.

3. Απολλόδωρος

Ο Απολλόδωρος υπήρξε Αθηναίος ζωγράφος του 5ου αιώνα π.Χ. Έγινε διάσημος επειδή κατόρθωσε να δώσει στους πίνακες του την εντύπωση του εξωτερικού κόσμου, όπως αυτός φαίνεται στην πραγματικότητα. Αυτό το πέτυχε κάνοντας ευρύτερη χρήση της προοπτικής, την οποία είχε ξεκινήσει να χρησιμοποιεί ο Αγάθαρχος, ενώ προσπάθησε να αποδώσει την πλαστικότητα των σωμάτων με τη χρήση της κατάλληλης σκίασης. Τα επιτεύγματα του χρησιμοποίησαν μεταγενέστεροι ζωγράφοι, όπως ο Ζεύξις. Με βάση μια μαρτυρία του Πλίνιου, αποκαθίσταται ένας ελεγειακός στίχος του Απολλόδωρου, στον οποίο ζωγράφος κατηγορεί τον μαθητή του, τον Ζεύξη, ότι του έκλεψε την τέχνη. Σύμφωνα λοιπόν με την αποκατάσταση που κάνει ο Berg, ο στίχος είναι:

“Την τέχνη μου ο Ζεύξης πήρε κι έφυγε”.

4. Αρχέλαος

Ο Αρχέλαος υπήρξε φυσικός φιλόσοφος του 5ου αιώνα π.Χ. Έδρασε στην Αθήνα, πιθανώς όμως ήταν Μιλήσιος στην καταγωγή. Μαθήτευσε στην Αθήνα και ήταν φίλος του Σοφοκλή και του πολιτικού Κίμωνα. Σύμφωνα με την παράδοση, υπήρξε δάσκαλος του Σωκράτη και ο τελευταίος φυσικός φιλόσοφος. Λέγεται πως πρώτος έστρεψε τη φιλοσοφία προς την ηθική, μια τάση την οποία καθιέρωσε ο Σωκράτης. Έγραψε ελεγειακά ποιήματα, για να παρηγορήσει τον φίλο του, τον Κίμωνα, μετά τον θάνατο της συζύγου του τελευταίου, της Ισοδίκης. Τα ποιήματα αυτά δεν σώζονται.

5. Άσιος

Ο Άσιος καταγόταν από τη Σάμο και έδρασε κατά τον 6ο αιώνα π.Χ. Ελάχιστες πληροφορίες για τη ζωή και το έργο του μας είναι γνώστες. Συνέθεσε επικά ποιήματα στα οποία εξέτασε την γενεαλογία των σπουδαίων αρχόντων της ιδιαίτερης πατρίδας του, αλλά και της υπόλοιπης Ελλάδας. Φαίνεται πως συνέθεσε και σκωπτικά ποιήματα, στα οποία χλεύασε την τρυφηλότητα των Σαμιωτών. Ο Αθήναιος σώζει λίγους στίχους από ποίημα του Άσιου.

Ο Αντισθένης συμβούλευε τους Αθηναίους να αποφασίσουν με ψηφοφορία ότι οι γάιδαροι είναι άλογα. Κι επειδή εκείνοι το θεω...
24/01/2025

Ο Αντισθένης συμβούλευε τους Αθηναίους να αποφασίσουν με ψηφοφορία ότι οι γάιδαροι είναι άλογα. Κι επειδή εκείνοι το θεωρούσαν αυτό παράλογο, “μα σε σας”, τους λέει, “γίνεται κανείς ακόμη και στρατηγός χωρίς να έχει αποκτήσει καμιά γνώση - απλώς δι’ ανατάσεως της χειρός”.

Αντισθένης ο Κυνικός

Πηγή: Διογένης Λαέρτιος, Φιλοσόφων βίων και δογμάτων συναγωγή

Γιατί άραγε θα έπρεπε να διστάζει να πει μια γνώμη κάποιος ο οποίος συμβαίνει να θλίβεται για την παρούσα κατάσταση και ...
24/01/2025

Γιατί άραγε θα έπρεπε να διστάζει να πει μια γνώμη κάποιος ο οποίος συμβαίνει να θλίβεται για την παρούσα κατάσταση και πιστεύει πως έχει τον τρόπο να εμποδίσει το κακό, ώστε να δοθεί πια ένα τέλος σ’ αυτήν;

Θρασύμαχος

Πηγή: Διονύσιος Αλικαρνασσεύς, Περί της λεκτικής Δημοσθένους δεινότητος 3

ΚαλιγούλαςΟ ρωμαίος αυτοκράτορας Γάιος Καίσαρ Γερμανικός, γνωστότερος ως Καλιγούλας (Caligula), γεννήθηκε στις 31 Αυγούσ...
24/01/2025

Καλιγούλας

Ο ρωμαίος αυτοκράτορας Γάιος Καίσαρ Γερμανικός, γνωστότερος ως Καλιγούλας (Caligula), γεννήθηκε στις 31 Αυγούστου του 12 μ.Χ. Σε ηλικία δύο ετών έγινε η μασκότ ενός στρατοπέδου που διοικούσε ο πατέρας του. Οι χαρακτηριστικές μπότες (Καλιγούλα στα Λατινικά), οι οποίες συνόδευαν τη μικροσκοπική στολή του λεγεωνάριου που φορούσε, του χάρισαν το παρωνύμιό του.

Αυτοκράτορας στέφθηκε σε ηλικία μόλις 25 ετών κι έφερε έναν αέρα ανανέωσης. Επέτρεψε την κυκλοφορία συγγραμμάτων που είχαν απαγορευθεί κατά τις προηγούμενες βασιλείες, κατήργησε τις δίκες για εθνική προδοσία, έδωσε χάρη στους εξόριστους και βοήθησε όσους είχαν καταστραφεί οικονομικά εξαιτίας του φορολογικού συστήματος.

Λίγους μήνες μετά την ανάληψη των καθηκόντων του ενέσκηψε μια άγνωστη ασθένεια να προστεθεί στην επιληψία που τον ταλαιπωρούσε από παιδί. Σύγχρονοι ερευνητές πιστεύουν ότι προσβλήθηκε από εγκεφαλίτιδα. Ακολούθησε το 38 μ.Χ. ο θάνατος της αδελφής του Δρουσίλας, την οποία υπεραγαπούσε... ερωτικά. Το γεγονός αυτό στάθηκε αφορμή να συνειδητοποιήσει το παράλογο της ανθρώπινης ύπαρξης.

Ο Καλιγούλας άρχισε να ανακαλύπτει παντού εχθρούς και συνωμότες και να απαιτεί λατρεία ανατολικού τύπου. Εκατοντάδες άνθρωποι πέρασαν από τα δικαστήρια με την ασαφή κατηγορία της «ασέβειας προς τον αυτοκράτορα» και, φυσικά, θανατώνονταν αφού πρώτα δημεύονταν οι περιουσίες τους.

Τα επόμενα τρία χρόνια οργάνωνε γιορτές απίστευτης χλιδής, ανάγκαζε τους ρωμαίους ευγενείς να τον ορίζουν ως συγκληρονόμο τους, ενώ διέταξε και τη μεταφορά του χρυσελεφάντινου αγάλματος του Δία από την Ολυμπία για να γίνει το δικό του, μετά τις απαραίτητες φυσιογνωμικές μετατροπές. Το όνομά του έγινε συνώνυμο της αλόγιστης σπατάλης και της απόλυτης αλαζονείας, της παραφροσύνης, της κραιπάλης και των οργίων.

Στην εξουσία έμεινε για λιγότερο από τέσσερα χρόνια. Δολοφονήθηκε από έναν έμπιστο αξιωματικό της προσωπικής του φρουράς, στις 24 Ιανουαρίου του 41 μ.Χ., κοντά στην αρένα, ύστερα από αγώνες μονομάχων. Του άρεσε ιδιαίτερα το θέαμα της πάλης μεταξύ αναπήρων και νάνων...

Πηγή: sansimera

Address

Agios Dimitrios

Website

Alerts

Be the first to know and let us send you an email when Στην Αυγή του Χρόνου posts news and promotions. Your email address will not be used for any other purpose, and you can unsubscribe at any time.

Videos

Share

Category