Lo Diari

08/12/2024

📖 Pèire Beziat contunha un trabalh de fons plan menimós, qu'es ara una referéncia en traduccion. Aquí nos prepausa sa version d'un classic de la literatura fantastica mondiala : "L'òme invisible", de H. G. Wells.

Qual es aquel estrangièr que se ven albergar a l'abitarèla del vilatge en plen ivèrn ? Per èsser original, es un original, que jamai quita pas la cambra e fa venir tota una parabastada de fiòlas e de botelhons. Lo sospièch ganha tota la comuna e las bartavèlas mosisson pas. Mas darrèr sos...

07/12/2024

👨‍🏫 Jacme Taupiac tòrna sus de questions de grafia : perqué escriure "la femna" en lengadocian e "la hemna" en gascon ? Explicacions. 🤓

Un dels grands principis de la « grafia occitana » es qu'es una grafia dicha « englobanta », es a dire qu'escrivèm lo mai sovent possible de causas que se pronóncian diferentament segon los dialèctes. Per exemple, se sap qu'en occitan provençal mistralenc, la... ...

06/12/2024

🗣️ Un novèl cronicaire al 𝘋𝘪𝘢𝘳𝘪, que nos vendrà parlar de sociolingüistica ! E anatz veire que çò que ditz se compren plan e es fòrça interessant. La planvenguda al Xavier C. Bach amb son articlòt sul poder (magic ?) de la lenga. 🧙‍♀️

La sorcièira, la vesèm sovent d'un biais estereotipat, a far de pocions e de potingas, de mesclas per far venir l'amor o per passar lo mal. Mas l'imaginam tanben que renèga e maledís a l'Edat Mejana quand, presa, la van cramar sul lenhièr. E es aquí que nos... ...

05/12/2024

🪴 Sara Laurenç-Zurawczak part de la mandragora, planta magica per excelléncia, per parlar un pauc de totei aqueleis èrbas que fan partida de la panoplia de la masca... E es ren de dire qu'es ben rensenhada ! 🤓🔒

Per lei fans d'Harry Potter, vos rampelatz de la scèna onte Harry, tot jovenet, deu tirar una racina de mandragora en cors de botanica magica amb un casco protector sus leis aurelhas ? La mandragora se bota d'udolar e son giscle pòu rendre sord o fòu o...

04/12/2024

🎨 A la pagina d'expression artistica de la PEL dins 𝘓𝘰 𝘋𝘪𝘢𝘳𝘪 : 𝙋𝙚𝙩𝙖𝙨𝙨𝙤𝙪, per Anabelle Yolle. 🖍️

🧙‍♀️ Una bruèissa ? Un personatge de Carnaval ? Los dos benlèu ? 🤔

03/12/2024

🧙‍♀️ Lo dorsièr centrau dau 𝘋𝘪𝘢𝘳𝘪 sus lei mascas es estat alestit per Amy Rouméjon Cros ! Amb ela, interessem-nos a l'evolucion dei representacions de la mascariá, de l'Inquisicion fins a uei, en passant per la medecina populara... 🧹 🔒

Deis istòrias anticas ai contemporanas, l’analisi de la practica de la mascariá es un bòn mejan de saupre quau son aquelei persona(tge)s a despart, e de quet costat òbran. Aquò, de segur, segon de valors e principes que chanjan encara a l'ora d'ara. Mai...

02/12/2024

‼️ Per la fin d'annada, La Galariá s'assòcia amb lo grand K.O.P. (Bernard Cauhape) ‼️

🖌️ Vos prepausam una seria limitada de reproduccions de sas òbras, en occitan se vos plai. 🤩

🎨 4 visuals, 3 possibilitats : cartas postalas amb o sens aficha grand format, a un prètz amistós tre 10€. 🎁

👀 Per ne saber mai 👉 lodiari.com/kopxgal

01/12/2024

📖 Laurenç Alibèrt publica, amb "Brigalhs Mosaïcs" en çò de Reclams, lo sieu primièr recuèlh. I trobam de poèmas escrits entre 2003 e 2020, de genres variats, miralhant los interèsses del sieu autor.

Aqueste primièr recuèlh de Laurenç Alibèrt recampa la màger part dels sieus poèmas escrits entre 2003 e 2020. De genres variats, posan tant dins l'experiéncia de la vida e de sos remembres coma dins la musica e la lectura d'òbras literàrias de l'Edat Mejana fins a uèi. Eric Fraj, que ne si...

30/11/2024

🖍️ Dins lo darrièr 𝘴𝘵𝘳𝘪𝘱 de Garonne pel 𝘋𝘪𝘢𝘳𝘪, vesèm que la recèpta magica del rap alternatiu agrada pas a tot lo monde... Seriá una bruèissa la Peireta ? 😱🧹🎶

29/11/2024

🧙‍♀️ Lo Geremia nen torna parlar de 𝘌𝘴𝘣𝘢, famós obratge de Pascal Colletta illustrat da Louis Pastorelli que tracta dei masc(a)s. Libre en man, aquí un assai de reconoissença per desmascar sa vesina ! 😁🔒

Pascal Colletta es un dei grands conoissurs de la vida e dei legendas dei gents de la montanha. Lo sieu libre Esba2, illustrat da Louis Pastorelli lo cantaire de Nux Vomica, tracta dei « mascas » e dei « mascs » que vivon, o vivion, en lo sieu país. Pura, en...

28/11/2024

🐮 Sabètz de quora data la promiera corrida en França ? De 1852. E ja a l'epòca lo debat s'abranda. En 1894, a Nimes, una corrida cristalizarà aquela batèsta, que se muda en oposicion Nòrd-Miegjorn. Matieu Casanova nos cònta aquel eveniment mauconoissut dins un novèu pòdcast dau 𝘑𝘰𝘳𝘯 𝘘𝘶𝘦... ! 🔊

Lo jorn que se debanèt la corrida de la contestacion a Nimes

27/11/2024

🍃🖍️🤳 Manon Mengual, novèla jornalista en èrba al 𝘋𝘪𝘢𝘳𝘪, se'n anguèt entrevistar Jue, formatora en occitan e dessenhaira que mescla natura, femna e còs. Un fotomaton de legir e tanben d'escotar en pòdcast, mercés als miracles tecnologics ! 😃🎧

Es formatritz en lenga occitana au CFPÒc Navèra Aquitània lo jorn, e (la nuèit ?) illustratora e dessenhaira : fasètz la coneissença de Julia Courtadiou, alias Jue suls malhums socials. E notadament sus Instagram, qu'i mòstra de dessenhs ont lo còs uman se... ...

26/11/2024

🧙‍♀️🇮🇹 Dens Gèrs hestejan ua broisha locau... vienuda d'Italia ! La Françoise Truflandier que'ns ac ditz tot sus la Befana, ua 𝘴𝘵𝘳𝘦𝘨𝘢 italogascona ! 🔒

A noste, en Gers, fòrça monde son venguts deu país transalpin e dab eths navèras tradicions e pas sonque a l'entorn de la viòca. An portat a la capitala de la Gasconha ua broisha, la Befana, e los amics Italogascons d'Aush l'an balhada l'aviada.

25/11/2024

🥳 En exclusivitat pel Diari en linha, aculhissèm las cronicas "Correspondéncias" de Alessio Loreti, d'escambis culturals d'una man l'autra de la mar nòstra. Primièra etapa en Tunisia, al rescontre d'un militant berbèr, Jellol Gakhi ! ✍️✉️

Los Berbèrs son considerats coma los abitants autoctòns d'Africa del Nòrd. En Tunisia i a qualques milièrs de berberofònes mas lor lenga es totjorn pas reconeguda coma lenga nacionala. Dins una region desertica al sud del país, existís un vilatge, Tamezret, ont lo monde... ...

24/11/2024

📗💿 La penche, escais-nom de l'armonica, es un instrument pichon e lèu amagat. Pasmens, n'existís en Occitània tot un repertòri per far dançar lo monde. E n'i a que ne sabon jogar ! Lo darrièr trabalh del CORDAE La Talvera pòrta aquí dessús.

Pauc d'enquestaires fins a uèi se son vertadièrament interessats a aquel instrument pichon qu'es lo (o la) penche, es a dire l'armonica, pasmens fòrça popular dins nòstras contradas e qu'a pas jamai arrestat, dempuèi la siá aparicion, de far dançar femnas e òmes. Benlèu perque seriá...

22/11/2024

🧙‍♀️🕵️ La mascaria a ben marcat nòstre país. Se n'en tròba de traças dins la toponimia, e Laurenç Revèst s'i coneis. Mas son article es tanben l'ocasion de tornar sus un procès de mascaria en 1491 a Clarençac dins Gard. E d'autras causas encara ! 🔒

Las mascas, que lo masculin los mascs es ben rare, n'an marcat lo país nòstre ve. Es autra causa que de masquetas o màsqueras de Carnaval e ren d'a veire amb lo mascarat per se far bèla. A mai se sigue la mema etimologia.

21/11/2024

🩺🌱 Cossí fasián autres còps per se sonhar lo monde ? Las campanhas mancavan pas de personas amb per foncion de requinquilhar los e las qu'avián qualque dificultat. Remembres per Alain Vidal d'una medecina populara que fringava amb la sorcelariá... 🔒

Adobaires, endevinairas, garisseires emès bruèissas… a cada lega se'n trobava ! Tot un vocabulari imprecís per designar un païsan (o una païsana) demest les païsans, nantit del poder de garir bèstias e gents.