05/12/2024
A presente tradución ao galego, a cargo de Alfonso Blanco, é a primeira a unha lingua romance.
O mono Xouth ou Os costumes do século, novela de Iakovos Pitsipios, posúe os trazos que a crítica historicamente lles veu negando a todas as obras en prosa da súa época, coa excepción da novela Thanos Vlekas de Pavlos Kalligas e o relato anónimo I straiotiki zoi en Elladi («A vida militar en Grecia»): a intención de fuxir da novela historicista e a aposta polo realismo, coa idea de reflectir a realidade do seu tempo tan fielmente como a sátira. Ademais, a novela está escrita nunha lingua viva, moi próxima ao rexistro coloquial. Co obxecto de facer máis verosímil o discurso de certos personaxes, recorre á variante dimotiki e tamén aos dialectos locais (téñase en conta que o concepto e a realidade actuais dunha dimotiki común a toda Grecia aínda non existía).
Así a todo, O mono Xouth contén un trazo a maiores que a singulariza e que define o seu tipo de ficción: o elemento fantástico, que asoma cunha pureza como non se aprecia en ningunha outra obra da narrativa grega anterior ao século XIX, nin tampouco en ningunha das producidas durante esa mesma centuria. Para ser exactos, a novela de Pitsipios é a primeira narración fantástica escrita en grego moderno. A inserción do sobrenatural na vida cotiá e o cruzamento de dous planos diferentes da realidade, postos ao servizo dun relato realista, permítennos encadrala no xénero que hoxe chamamos realismo máxico.
