Ethiopia ayaa Militarigeeda ku soo daabulaysa maalinkii 3-aad Gudaha Soomaaliya iyada oo la Arkayey Ciidamo aad u badan oo watah Gaadiidka Dagaalka iyo hub aad u culus kuwaas oo kasoo gudbaya dhulka Dawlad deegaanka Soomaalida aay Ethiopia maamusho.
Ciidamadan ayaa soo buux dhaafiyey Degmadda Doolow ee Gobalka Gedo waxayna fariisimo Cusub ka samaysteen Garoonka Diyaaradaha Doolow iyo Daafaha magaladda waxayna Xoojinayan Ciidamo Ethiopian ah kuwaas oo horay u joogay Degmadda Doolow iyo Degmooyin ka kale ee Gobalka Gedo.
Maalinkii Shalay ahayd ayaa Ciidamo Ethiopian ah oo kasoo Gudbay Degmadda Doolow waxay isku dayeen inay Qabsadaan Degmadda Belad Xaawo laakiin waxaa diiday inay Gudaha u soo Galan Ciidan katirsan Militariga Soomaaliya iyo Shacabka degmadda Belad-Xaawo iyaga oo dib ugu laabtay Doolow Soomaaliya.
Ciidanka Ethiopia oo horay uga mid ahaa Ciidanka Soomaaliya ku jooga magaca Nabad ilaalinta ee Amison ayaa hada laga saaray Ciidanka Ethiopia kadib halgalka Cusub ee USSOM oo bilaabanaya 2025 sanadka cusub kadib Qilaaf baahay uu dhexmaray Muqdisho iyo Adisabba.
Dawladda Ethiopia ayaa looga fadhiyaa inay Askariga ugu danbeeya kala baxdo Daglka Soomaaliya 31 Bishaan December laakiin waxaa muuqata inaysan Amarkaas kasoo baxay Dawladda federaalka Soomaaliya aay iska diiday Ethiopia iyada oo horay marar badan u sheegtay in Ciidankeedu sii joogi doonan gudaha Soomaaliya.
Dhanka kale Dawladda Soomaaliya ayaa dhankeeda Ciidankii ugu Xooganaa u daad guraysay koonfurta ismaamulka Jubbaland waxayna doonaysaa inay Awoodeeda ku baahiso Degmooyinka iyo deeganada Dawlad Gobaleedka Jubbaland Xili aay taagan tahay Xiisada u dhaxaysa Dawladda federaalka iyo maamul Gobaleedka Jubbaland.
Hayaan Somali TV
Jubbaland Ayaa Ciidamo kuwa daraawiishta ah ku sii daabulaysa dhanka Badda Deegaanka Raas-kanbooni oo aay ku suganyihiin Ciidamo katirsan kuwa Militariga Soomaaliya oo Xamar Diyaarado looga soo daabulay.
Dhanka kale 39 Askari oo horay uga tirsanaa Daraawiishta Jubbaland ayaa isku dhiibay Ciidanka Gorgor ee ku sugan Raas-kaanbooni, labada dhinac Jubbaland iyo DFS ayaa isku diyaarinaya Dagaal adag sida muuqata.
Dagaalo kooban oo aan lashaacin Qasaaraha ka dhashay ayaa Xalay iyo maanta dhexmaray labada Garab ee isku haya Gacan ku haynta deeganada dhaca koonfurta J/hoose.
Reer miyiga iyo reer Magalka Geela wada maxaa dhib kala haysta.
Shiinaha oo Duulaan ku ah Jaziiradda Taiwan iyo Taiwan oo Ciidankeeda heegan buuxa Galisay.
Wadamada Soomaaliya, Eritrea iyo Masar ayaa ku heshiiyey in ay yeeshaan Isbaheysi siyaasadeed oo Sadex Geesood ah kaas oo aay Soomaaliya ka faa'iideyso dibu dhiska Ciidamada Militariga.
Somaliland ayaa markii ugu horaysay soo Bandhigtay miino Casri ah oo ah nuuca Taangiyada lagu Qarxiyo taas oo aay sheegtay in lagu Sameeyay Gudaha Somaliland.
Sargaal Sare oo katirsan Militariga Somaliland ayaa sheegay in farsamada Miinadan aay ku soo aaday Xili aay Xaalada Gobalka Geeska Afrika aay marayso Meel Xasaasi ah oo Dagaal aayna Ciidamadda Somaliland adeegsan doonan buuyiraahday Sargaalkan.
Shalay ayey ahayd markii hugaamiya watiguusu idlaaday ee Somaliland uu sheegay inay Dagaal lagalayan Dawladda federaalka Soomaaliya sida uu sheegay asaga oo madaxweynaha Somalia ku edeyey gardaro ka dhan ah Somaliland waa sida uu hadalka u dhigee Muuse Biixi Abdi.
Howlgalka Midowga Yurub ee badda cas ayaa baahiyay sawirrada markabka laga leeyahay wadanka Giriiga kaas oo lagu magacaabo MV Sounion oo wali ku gubanaya Badda cas hawlkalka Ciidamadda Midowga yurub ayaa sheegay inuu ka gubanayo illaa shan qeybood oo ka mid ah sagxadda sare ee markabka.
Meelaha uu ka gubanayo waxaa kamid ah aagga matoorka markabka iyo goobta laga maamullo uu dabku gaaray markabkan ayaa siday 150,000 oo tan oo saliid ceyriin mana muuqato Astaamo ilaa iminka muujinaya inay jirto Qubasho Saliideed oo dhanka Badda ah.
Kooxda Xuutiyiinta Yemen ayaa markabkan weerarray 23-kii bishan Agoosto, markaa oo ay ku eedeeyeen inuu jabiyay xannibaada Badda cas ee maraakiibta ku socda Israa'iil iyo kuwa xiriirka la leh, Xuutiyiinta ayaa Dagaal kulajira maraykanka iyo maamulka isra'iil ee laynta ku haya Shacanka reer falastiin.
Sida hadda laga arkayna sawirrada ku taariikhaysan Axaddii shalay oo lagu qaaday dayax-gacmeedka hay'adda hawada sare ee Yurub (Copernicus Satellite 2), ee ay maanta baahiyeen howlgalka Midowga Yurub ee badda cas, dabkii ka dhashay weerarka lagu qaaday ayaa wali holiciisa laga arkaya qeybta sare ee markabka.
Maalinkii Shalay aheyd waxay ku beegneed 25-ka Bisha Augusto Sanad ka hor waxaa dhacay Dagaalkii Cawsweyne kaas oo lagu Tilmaamo Dagaalkii ugu cuslaa kaas oo dhex maray Militariga Soomaaliya iyo kooxda khawaarijta waxay ahayd maalin lama ilaawan ah waxayna ahayd maalin aaysan ilaawin doonin Ciidamadda Xooga Dalka iyo Shacabka Soomaaliyeed.
Kaarto iyo Taatiig aan ilaa iyo hada Cidii dajisay lagula Xisaabtamin ayaa Ciidamadda loogu Daad gureeyey Deegaanka Cawsweyne oo ahaa Caloosha dhulka aay ka Taliyaan kooxda khawaarijta Saraakiisha Ciidanka hugaaminaysay ayaa ahaa kuwa Qasban oo lasiiyey Awaamiir aay dareesanayeen inay tahay mid Qaldan.
Baabuurta Dagaalka iyo kuwa Xamuulka ayaa lasheegay inay ahaayeen kuwa aan wadan Shidaal ku fulan oo aay dib ugu soo laaban karayan ama horay ugu sii Socon karayan waxana Saraakiisha Ciidamada hugaaminaysay loo sheegay in Shidaal iyo Sahayba laga daba keeni doono waxana Saraakiisha haystay Cadaadis iyo Amaro culus oo loogu han jabayey in Xilka laga Qaadayo.
Subaxnimadii hore oo ahayd maalin jimce ah
7 :0 subaxnimo kooxda ayaa soo Qaaday weerar dhawr jiho ah kuwaas oo lagu kala Qaaday goobihii aay ku sugnayeen Ciidamadii kala duwanaa ee GorGor, Khaalid Binwaliid iyo kuwa Macawislsyda, weerarka oo ku bilawday Baabuur badan oo laga soo buuxshay waxyaabaha Qarxa waxaa furimaha baneeyey Ciidankii uu hugaaminayey Cornel Shaah macabe kuwaas oo ahaa kuwa aan Qibrad Dagaal aan lahayn ahaana Ciidamo Cusub oo aay Tababar kooban siisay Dawladda Emiratka Carabta.
Dagaalku markuu socday wax ka yar hal saac waxaa fagaaraha Dagaalka iskugug Haray Ciidankii Gorgor iyo Cadawgii waxaana halkaas kooxda khawaarijta ka gaaray Qasaaro baaxad leh kadib markii aay iswajaheen Ciidankii gorgor oo haystay Tababar iyo khibrado dagaal, Ciidanka ayaa dalbanayey Taageero iyo Gurmadyo laakiin waa aay waayeen waxana lasiiyey inay dib uga baxan dagaalka si aay u helaan Taageero dhanka Cirka ah.
Dowladda federaalka Soomaaliya ayaa saaxiibada Caalamiga ah k
Maamulka Somaliland ayaa si adag uga jawaabtay tallaabaddii ay shalay qaaday dowladda federaalka Soomaaliya, taas oo ay ku fartay shirkadaha iyo xawaaladaha ka shaqeeya Somaliland in ay adeegooda ku bixiyaan magaca Soomaaliya.
Amarka dowladda federaalka Soomaaliya oo si gaar ah ugu socday shirkadaha Dahabshiil, Jubba Express iyo adeega Paysii iyo weliba shirkadaha kale ee lamidka ah ayaa waxay adeegooda ku bixiya magaca Somaliland, iyagoo muujinaya inay u aqoonsan yihiin dal ka madax-banaan jamhuuriyadda Soomaaliya, taasi oo ka careysiisay dowladda federaalka Soomaaliya.
“Xawaaladaha iyo shirkadaha ay wargelintaani ku socoto waxaa la farayaa inay joojiyaan xadgudubka lidiga ku ah gobanimada jamhuuriyadda federaalka Soomaaliya, isla markaana ay ka saaraan mareegaha iyo hababka kale oo ay isticmaalaan magaca Somaliland, kuna koobaan kaliya magaca Soomaaliya,” ayaa lagu yiri amar kasoo baxay dowladda federaalka Soomaaliya.
Xukuumaddq Somaliland oo iyaduna si adag uga jawaabtay amarkan ayaa sheegtay inay tallaabo adag ka qaadi doonto shirkaddii u hoggaansanta warqadda kasoo baxday dowladda federaalka Soomaaliya.
Wasiirka warfaafinta Somaliland Cali Mareexaan ayaa sheegay in dowladda Xasan Sheekh ay dambi ka gashay Somaland iyo shacabkeeda, sidaas darteedna ciddii u hoggaansanta ay kula xisaabtami doonaan.
“Warqadda lagu qoray Villa Soomaaliya ama meesha yar ee 50-ka dowladood degan yihiin ee aan gaari karin Deyniile, cida waxaa tix-galisaa ee Somaliland ah kuna dhaqanta ee amarkaas fulisa Somaliland iyo shacabkeeda ayay dambi ka galeen Somaliland-na way kula xisaabtamaysa,” ayuu yiri wasiirka warfaafinta Somaliland.
Jawaabta Somaliland ayaa imaneysa xilli dowladda federaalka ay shirkadahaas u qabatay in magaca Soomaaliya ay adeeg kasta ku qoraan ugu dambeyn 1-da bisha soo socota ee September.
“Fulinta amarkaan waxaa la farayaa shirkad kasta oo wada shaqeyn ay kala dhaxeyso shirkadaha ku xadgudbaya qaranimada Jamhuuriyadda Soomaaliya,” ayaa lagu yiri
Bananbaxyada ayaa wali ka aloosan kadib markii aay dawladu Siyaadisay Canshuuraha laga Qaado Shacabka iyo Shirkadaha.
