MDR Serbja

15/01/2025

Zastupne lisćiki za hornjoserbske předstajenje wječorneho ptačokwasneho programa Serbskeho ludoweho ansambla w Chrósćicach spočatk februara su nimale wupředate.
W programje "Lubosć na žołmach" dźe z parnikom z Drježdźan do Prahi. Libreto je znowa Jěwa-Marja Čornakec napisała. We hłownymaj rólomaj widźa přihladowarjo lětsa Boženu Bjaršec a jej po boku steji Marko Paška. Hornjoserbska premjera za wječorny program je sobotu za tydźeń w Radworju. Nimo programa za dorosćenych přihotuja wuměłcy po tradiciji tež dźěćacy ptačokwasny program. "Potajny pakćik" změje 29. januara w Budyšinje swoju hornjoserbsku premjeru.
fota: ©Martin Pižga

14/01/2025

Wobrazy wo počesćenju Jana Skale w Njebjelčicach.

14/01/2025

Zymska akcija Serbskeho rozhłosa: “Kaž ptačik fifoli – tak Serbski rozhłós wotmołwi”
Wabimy was won do přirody. Chcemy widźeć što so takle při Wašej ptačej chěžce stawa. Wobdźělće so a pósćelće nam fota a wideja wo tym. Na kóncu kiwaja wězo rjane překwapjenki, kotrež na ptačim kwasu, 25. januara, mjez wšitkimi wobdźělnikami wulosujemy.

14/01/2025

“Kaž ptačik fifoli – tak Serbski rozhłós wotmołwi” - naša zymska akcija wabi Was won do přirody. Chcemy widźeć što so takle při Wašej ptačej chěžce stawa. Wobdźělće so a pósćelće nam fota a wideja. Na ptačokwasny talerk za to wam tež něšto połožimy. Na kóncu kiwaja wězo rjane překwapjenki, kotrež na ptačim kwasu, 25. januara, mjez wšitkimi wobdźělnikami wulosujemy.

Ptača chěža je fifolakam kaž wulka žurla pod hołym njebjom z kwasnej jědźu. A što zalětuje pola was doma? Smy wćipni na waše krótke wideja a fota přez Whatsapp.

14/01/2025

W Radworju su sej wjesnjenjo póndźelu zhromadnje historiske fota a wideja swojeje wsy a wokoliny wobhladali. Je hromadźili, zestajeli a po wječoru wjedli běchu Pětr Kliman, Beno Bělk a Bosćij Handrik. Mjez druhim dokumentowachu wobrazy wuwiće hosćenca "Meja", wjesneho žiwjenja a nałožkow we wšelkich dobach. Jedyn z předstajenych filmow bě přinošk wo Radworju delnjoserbskeho magacina Łužyca z lěta 1993. Zajim na wot chóra Meje wuhotowanym zarjadowanju bě tajki wulki, zo za wjace hač połsta přitomnych stólcy w Słodenku njedosahachu. Tu słyšiće wjace: https://www.mdr.de/serbski-program/rozhlos/aktualne-prinoski/audio-2840782.html

13/01/2025

Bjezsparne nocy bechu tema našeho njedźelnišeho wusyłanja.
Fyzioterapeutka Monika Bětnarjowa wě so dopomnić, zo měješe hižo z dźěćatstwa sem ćeže ze sparom. Je započała techniki wotpinanja nawuknyć a žiwjenski stil změnić.
Kotre přirodne srědki móža najprjedy raz přećiwo nerwoziće a stresej pomhać z tym spar polěpšić, rozkładźe apotekarka Sylwija Jancyna. Wona je mějićelka apoteki při hłownym torhošću Budyšina.
Rejzka Delenkowa je poradźowarka za feng-shui wědu. Z pomocu kompasa měri, tak praji, prudźenje energijow w rumje. Wě, kak ma so spanska stwa zarjadować, zo so čłowjek lěpje čuje.
https://www.mdr.de/serbski-program/rozhlos/podcast/podcast-dorosceni/sluchatko/audio-2837734.html

11/01/2025

Štóž digitalnje z časom njeńdźe, dyrbi bórze z časom hić. Teza, kotraž je so dołho tež w kubłanskej politice dźeržała. Digitalne tafle tu, dźěło z tabletom w šulskej hodźinje tam, haj, samo šmóratka su so do wučby zapletli. Wšitko z mysličku: najmłódšich fit činić za naš spěšnje so měnjacy digitalny čas. Tola wony trend je so mjeztym zdźěla změnił. Do nawopačneho. Wosebje šmóratka chcedźa někotři najradšo cyle ze šulskeho žiwjenja wuhnać – abo kaž w padźe mnoho serbskich šulow su jich wužiwanje hižo z časom regulowali. Clemens Šmit rozprawja.

Štóž digitalnje z časom njeńdźe, dyrbi bórze z časom hić. Teza, kotraž je so dołho tež w kubłanskej politice dźeržała. Tola wony trend je so mjeztym zdźěla změnił.

11/01/2025

Cyły swět je dźiwadło. Znatu sadu je William Shakespeare jónu rjekł. Snadź je jedyn abo druhi z was tež hižo raz na jewišću stał. Teksty nawuknyć, so do rólow zanurić a sej potom zwěrić, před publikom hrać. Tajke wužadanje su minjenu sobotu Sulšečanske dźěći zmištrowali a Dundak bě pódla. Cyłe dźěćace wusyłanje móžeće sej tule abo w našej app MDR Serbja naposkać.

https://www.mdr.de/serbski-program/rozhlos/aktualne-prinoski/audio-2838446.html

10/01/2025

4. Serbski grand prix w dwójnej hłójčce je so dźensa w Pěskecach zahajił. W přichodnych tydźenjach zmištruja wobdźělnicy dohromady 7 stacijow po serbskich wjeskach, kaž na přikład Sernjany, Konjecy, Hórki abo Chrósćicy. Finale budźe w Nowoslicach.
Jako jenička žona bě dźensa Andrea Čornakowa z Ralbic pódla.

10/01/2025

Sće dźensniše rańše wusyłanje skomdźili? Žadyn problem, za to wšak mamy naše wšědne zjeće Serbskeho rozhłosa. A to w formje krótkeho podcasta. Powěsće, nowostki a přinoški dnja tam słyšiće. Temy dźensa: Wobhladamy sej bilancu a wuhlady Serbskeho instituta, słyšimy wuspěšne coverowe spěwy a předstajimy wam změnu na polu přepokazankow. „Druha snědań” je naš krótki podcast, wšědnje wot póndźele do pjatka. Nětko sej naposkać w ARD awdiotece, na Spotify abo w našej app MDR Serbja!

https://www.ardaudiothek.de/sendung/mdr-serbja-druha-snedan/12586559/

10/01/2025

Někotři z was hotuja so snano hižo na ptači kwas, wuknu pilnje teksty a wjesela so na ptačokwasny program. Ptački steja tež tu pola Dundaka wot dźensnišeho w srjedźišću. Přirodoškitny zwjazk NABU namołwja was mjenujcy k tomu, dźensa, jutře abo njedźelu wonka ptački ličić. Wšojedne hač w susodnym parku, wonka na terasy abo pola wowki na zahrodźe. Snano maće tež ptaču chěžku, hdźež móžeće sykorku, wróblika a přećelow derje wobkdźebować.

Jeli chceće so potajkim na akciji wobdźělić, trjebaće wotpowědne městno - prošu na jednym městnje wostać a nic při wuchodźowanju ličić. Potom na časnik hladać. Akuratnje jednu hodźinu so liči. Zo njeby so samsna sykorka při ptačej chěžce wjacore razy ličiła, napisajće najwyšu ličbu ptačkow samsneje družiny, kiž w tutej hodźinje naličiće. Wšo dalše k temje zhoniće tule:

Přirodoškitny zwjazk NABU namołwja was k tomu, dźensa, jutře abo njedźelu wonka ptački ličić. Snano maće tež ptaču chěžku, hdźež móžeće sykorku, wróblika a přećelow derje wobkdźebować.

10/01/2025

W januarskim wusyłanju WUHLADKA su mjez druhim tež rozprawjeli wo wulkim hudźbnym zarjadowanju. Prěni koncert "Serbske bands a fans" bě 2022 hižo tójšto wopytowarjow zahorił. Kartki za druhe wudaće běchu za někotre dny wupředate. 20 hudźbnikow w pjeć hodźinach - to chcyše wjele ludźi dožiwić.

Aus der WUHLADKO-Januarsendung: Das erste Konzert "Serbske bands a fans" hatte 2022 schon viele begeistert. Die Karten für die zweite Ausgabe waren in ein paar Tagen ausverkauft. 20 Musiker in fünf Stunden - das wollten viele erleben.

09/01/2025

Won do přirody - wězo ćěłu a duši přeco tyje, ale njeje w tutym počasu přeco přijomne, wosebje hdyž zymny wichor duje a so mócnje dešćuje. Tohodla je so team WUHLADKA za Was hižo loni w nazymje na spektakularny dyrdomdej do přirody podali, z krasnym wjedrom a hišće rjeńšimi perspektiwami - do přirodoweho paradiza njedaloko Drježdźan.

Raus in die Natur - immer gut für Körper und Geist, wenn auch in dieser Jahreszeit nicht immer angenehm, vor allem wenn draußen ein kalter Wind pfeift oder es stark regnet. Deswegen hat sich die WUHLADKO-Redaktion bereits vergangenes Jahr im Herbst auf ein spektakuläres Abenteuer in die Natur begeben, bei herrlichem Wetter und noch schöneren Perspektiven - ins Naturparadies unweit von Dresden.

09/01/2025

Wonka je šěre, smy wosrjedź zymy a snano so wjeseliće, hdyž was nětkole raz, znajmjeńša z wušimi a myslemi, na jězbu do Karibiki sobu woznjemy. 41-lětna Marija Henglowa (rodź. Ryćerjec) je powědała nam wo słónčnym žiwjenju, wona je so ze swójbu na dyrdomdej podała, hižo sydom měsacow dołho na katamaranje po swěće płachtakuje. Lydija Maćijowa je so njedawno z rodźenej Radworčanku rozmołwjała, jako bě tuta na krótkim wopyće we Łužicy, nětko pak je hižo zaso zymje tu wućeknyła a na čołmje w Karibice... Cyłu rozprawu móžeće sej tule naposkać abo w našej app MDR Serbja.

https://www.mdr.de/serbski-program/rozhlos/aktualne-prinoski/audio-2836716.html

08/01/2025

W Bukečanskej gmejnskej bibliotece maja nětko tójšto knihow wo Serbach a serbskich temach. Kaž zdźěli Mato Krygaŕ wot Bukečanskeje Bjesady, su knihi wutoru do wosebiteho regala knihownje zarumowali. Su to mjez druhim publikacije wo serbskej kulturje, nałožkach a powěsćach, nimo toho wobsahuje biblioteka twórby serbskich spisowaćelow w němskej rěči. Bukečanska gmejna je knihi za něhdźe 400 eurow z komunalneje pawšale Sakskeje za zjawnu dwurěčnosć kupiła. Knihownja w Bukecach je stajnje wutoru popołdnju wotewrjena.

foto: Mato Krygaŕ

08/01/2025

Wón bě prěni Serb, kiž skedźbni na sćěhi industrializacije we Łužicy spočatk 20. lětstotka. Zdobom hladaše daloko přez kromu talerja Łužicy, bě šefredaktor w Berlinje a słušeše k najangažowanišim zakitowarjam narodnych mjeńšin w Němskej – Jan Skala. Mjeńšinowy politikar par excellence, kotryž wosebje w Pólskej hač do dźensnišeho wysoke připóznaće žneje. Tola jeho žiwjenje bě jenož krótke a skónči so wosebje tragisce: Z jenož 55 lětami, dnja 22. januara 1945.

Er war Journalist, Politiker und Schriftsteller und der erste Sorbe, der auf die Folgen der Industrialisierung in der Lausitz Anfang des 20. Jahrhunderts aufmerksam machte. Zugleich schaute er weit über den Tellerrand der Lausitz hinaus, war Chefredakteur der „Kulturwehr“ in Berlin, einer der politisch kritischsten Zeitschriften der Weimarer Republik, und gehörte zu den streitbarsten Verteidigern der nationalen Minderheiten in Deutschland. Jan Skala war ein Minderheitenpolitiker, der insbesondere in Polen, Tschechien und Russland bis heute hohe Anerkennung genießt. Und trotzdem endet das Leben von Jan Skala besonders tragisch: Vor genau 80 Jahren, am 22. Januar 1945 empfängt Jan Skala in Polen die sowjetischen Truppen als Befreier. Kurz darauf wird er von einem betrunkenen Sowjetsoldaten angegriffen und erschossen. WUHLADKO schaut auf den kurzen Lebensweg Skalas und auf einen weitgehend noch unbekannten Abschnitt der sorbischen Geschichte.

08/01/2025

Na čo so wy poprawom lětsa wjeseliće? Zarjadowanja a swjedźenje wšak su tež za 2025 zaso tójšto planowane. Tak tež na polu sporta. Wšojedne hač swětowe mišterstwa w mjetańcy, wězo zymski sport kaž biatlon abo lodohokej abo tež kopańca. Nó, a tute sportowe lěto wšak je so hižo połnje elana zahajiło – tež hdyž njeje so Piusej Paschce, němskemu skakarjej na sněhakach wulka překwapjenka při tak mjenowanej turneji štyrjoch skakanišćow, němsce Vierschanzentournee poradźiła. Na kóncu jenož šeste městno, dominował je tu lětsa trijo z Awstriskeje. A kajke su wuhlady druhdźe? Clemens Šmit ma přehlad, što nas lětsa takle wšitko na polu sporta wočakuje.

Zarjadowanja a swjedźenje wšak su tež za 2025 zaso tójšto planowane. Tak tež na polu sporta. Wšojedne hač swětowe mišterstwa w mjetańcy, wězo zymski sport kaž biatlon abo lodohokej abo tež kopańca.

07/01/2025

Nowolětny koncert w Radworju