Tokovi istorije, Belgrade (2025)

25/12/2024

✨ NOVI BROJ TOKOVA ISTORIJE 3/2024

Sa zadovoljstvom vas obaveštavamo da je izašlo elektronsko izdanje treće ovogodišnje sveske "Tokova istorije" (3/2024)

👉 U novom broju časopisa mogu se pročitati radovi o putevima balkanske modernosti, mogućnostima uporednog istraživanja latinoameričke i istočnoevropske istorije, razvoju srpskog i jugoslovenskog bankarskog sektora, problemu alimentacije u socijalizmu, transferu kompjuterske tehnologije i još dosta toga. Celokupnom sadržaju novog broja Tokova istorije možete pristupiti ovde: https://tokovi.istorije.rs/cir/arhiva/13/2024/12/23/32024.html

Iskreno zahvaljujemo svim autorima i saradnicima koji su doprineli sadržaju i izgledu ovog broja "Tokova istorije"!

04/11/2024

RUBRIKA PRIKAZI

👉 PETAR DRAGIŠIĆ
Die verlorene Wissenschaft. Versuch einer Katharsis nach Corona, herausgegeben von Klaus Buchenau und Matthias Fechner. Hannover-Stuttgart: Ibidem Verlag, 2024.

🔹 Izvod iz prikaza:
"U fokusu zbornika „Die verlorene Wissenschaft. Versuch einer Katharsis nach Corona“ („Izgubljena nauka. Pokušaj katarze posle korone“) nalazi se pitanje društvene uloge nauke i naučnika, pri čemu je posebno ispitana pozicija naučnika u periodu Kovida-19. Pandemija, dakle, nije tema zbornika, već se ona posmatra kao lakmus-papir opšteg (lošeg) stanja današnje nauke. Autori priloga nauku i naučnika slikaju najtamnijim bojama, tragajući za uzrocima krize nauke, ali i pokušavajući da ponude rešenja."

🔹 dr Petar Dragišić je naučni savetnik Instituta za noviju istoriju Srbije

👉 Preporučujemo da prikaz pročitate u celosti, a nakon toga i zbornik.
Prikazu možete pristupiti preko sledećeg linka:https://tokovi.istorije.rs/cir/uploaded/2%202024/Tokovi%20istorije%202%202024%20PRIKAZI%20DRAGISIC.pdf

01/11/2024

RUBRIKA PRIKAZI

👉 MILAN SOVILJ
Ondřej Vojtěchovský, Jan Pelikán, V čase odkvétání. Československo a Jugoslávie v období pozdního socialismu, 1969–1989. Praha: Filozofická fakulta Univerzity Karlovy, 2021; Ondřej Vojtěchovský, Jan Pelikán, Ne baš lako socijalističko prijateljstvo. Čehoslovačka i Jugoslavija u razdoblju kasnog socijalizma (1969–1989), preveo Marijan Lipovac. Zagreb: Srednja Europa, 2024.

🔹 Izvod iz prikaza:
"Završna faza jugoslovensko-čehoslovačkih odnosa, tačnije, poslednje dve dekade razvoja, odnosno, opadanja i propasti socijalizma, nisu do sada bile sistematski obrađene ni u srpskoj, hrvatskoj i ostalim istoriografijama bivše Jugoslavije, niti u češkoj ili slovačkoj istoriografskoj literaturi. Prva celovita i za sada jedina monografija na ovu temu, zasnovana prvenstveno na analizi brojnih dokumenata iz arhiva u Pragu, Beogradu i Zagrebu, delo je dvojice čeških istoričara, Ondržeja Vojtjehovskog (Ondřej Vojtěchovský) i Jana Pelikana (Jan Pelikán), dugogodišnjih predavača i istraživača na Filozofskom fakultetu Karlovog univerziteta u Pragu."

🔹 dr Milan Sovilj je naučni saradnik Istorijskog instituta Akademije nauka Češke Republike

👉 Preporučujemo da prikaz pročitate u celosti, a nakon toga i monografiju.
Prikazu možete pristupiti preko sledećeg linka:https://tokovi.istorije.rs/cir/uploaded/2%202024/Tokovi%20istorije%202%202024%20PRIKAZI%20SOVILJ.pdf

29/10/2024

RUBRIKA PRIKAZI

👉 NATALIJA DIMIĆ LOMPAR
Olivera Dragišić, Komunističko osvajanje vlasti na Balkanu 1944–1947. Rumunija. Bugarska. Jugoslavija. Beograd: Institut za noviju istoriju Srbije, 2023.

🔹 Izvod iz prikaza:
"Posvećenost istraživanju političke i kulturne istorije Balkana u 20. veku očita je iz dosadašnjih radova autorke, u kojima dominiraju četiri tematska kruga: kinematografija balkanskih naroda i njihovo „čitanje“ u političkom i ideološkom ključu; istoriografske interpretacije, sa posebnim osvrtom na udžbenike istorije; odnosi između balkanskih država i naroda, prevashodno jugoslovensko-bugarske veze; političke strukture vlasti u balkanskim državama, uz akcenat na uspostavljanje komunističke vlasti tokom i po okončanju Drugog svetskog rata."

🔹 dr Natalija Dimić Lompar je naučni saradnik instituta za noviju istoriju Srbije

👉 Preporučujemo da prikaz pročitate u celosti, a nakon toga i monografiju.
Prikazu možete pristupiti preko sledećeg linka:https://tokovi.istorije.rs/cir/uploaded/2%202024/Tokovi%20istorije%202%202024%20PRIKAZI%20DIMIC%20LOMPAR.pdf

26/10/2024

RUBRIKA PRIKAZI

👉 TAMARA STOJANOVIĆ
Martina Bitunjac, Žene i ustaški pokret. Uključenost, sudjelovanje, nepravda. Zagreb: Srednja Europa, 2023.

🔹 Izvod iz prikaza:
„Knjiga je pisana na osnovu bogate građe više arhiva u Hrvatskoj, Srbiji, Italiji i Nemačkoj, te memoara, intervjua sa ženama-pripadnicama ustaškog pokreta, onovremene štampe i periodike, kao i obimne literature. Radi se o jedinstvenoj naučnoj monografiji u hrvatskoj istoriografiji koja se bavi ulogom žena koje su pripadale ustaškom pokretu ili su barem bile njegove simpatizerke.”

🔹msr Tamara Stojanović je arhivista Arhiva Jugoslavije

👉 Preporučujemo da prikaz pročitate u celosti, a nakon toga i monografiju.
Prikazu možete pristupiti preko sledećeg linka:https://tokovi.istorije.rs/cir/uploaded/2%202024/Tokovi%20istorije%202%202024%20PRIKAZI%20STOJANOVIC.pdf

23/10/2024

RUBRIKA PRIKAZI

👉 SLOBODAN SELINIĆ
Dragomir Bondžić, Više od veka. Zavod za zdravstvenu zaštitu studenata Beograd. Beograd: Zavod za zdravstvenu zaštitu studenata Beograd, 2023.

🔹 Izvod iz prikaza:
"Prošlo je više od dva veka od početka borbe srpskog naroda za slobodu i obnovu nezavisnosti i skoro vek i po od ponovnog uspostavljanja nezavisne srpske države. Otuda ne čudi što brojne institucije, ustanovljene u ustaničkim danima, u doba Kneževine Srbije ili u vreme samostalne srpske države, već baštine više od jednog veka postojanja, i što je u nauci poslednjih godina objavljen veliki broj radova o njima. Takva ustanova je i Zavod za zdravstvenu zaštitu studenata Beograd, koji je predmet monografije naučnog savetnika Instituta za savremenu istoriju, dr Dragomira Bondžića."

🔹 dr Slobodan Selinić je naučni savetnik Instituta za noviju istoriju Srbije

👉 Preporučujemo da prikaz pročitate u celosti, a nakon toga i samu monografiju.
Prikazu možete pristupiti preko sledećeg linka:https://tokovi.istorije.rs/cir/uploaded/2%202024/Tokovi%20istorije%202%202024%20PRIKAZI%20SELINIC.pdf

20/10/2024

RUBRIKA PRIKAZI

👉 ALEKSANDAR R. MILETIĆ
Klaus Buchenau, From Grand Estates to Grand Corruption. The Battle over the Possessions of Prince Albert of Thurn and Taxis in Interwar Yugoslavia. Leiden: Brill | Schöningh, 2023.

🔹 Izvod iz prikaza:
“Problematika korupcije u međuratnoj Jugoslaviji značajan je fenomen i velika istraživačka tema koja je u istoriografskom smislu još uvek nedovoljno obrađena. Prva i poslednja sinteza u ovoj oblasti nastala je iz pera hrvatskog publiciste i novinara Zvonimira Kulundžića 1968. godine, dakle, pre više od pola stoleća. Iako u poslednje vreme rastu interesovanje i naučna produkcija vezani za ovu tematiku, njoj u (post)jugoslovenskim istoriografijama nije bila posvećena potrebna pažnja.”

🔹 dr Aleksandar R. Miletić je naučni saradnik Instituta za noviju istoriju Srbije

👉 Preporučujemo da prikaz pročitate u celosti, a nakon toga i samu monografiju.
Prikazu možete pristupiti preko sledećeg linka:https://tokovi.istorije.rs/cir/uploaded/2%202024/Tokovi%20istorije%202%202024%20PRIKAZI%20MILETIC.pdf

17/10/2024

RUBRIKA PRIKAZI

👉 SINIŠA TADIĆ
Živko Avramovski, Jugoslavija – Italija 1918–1941. Zbornik radova, priredio Dušan Bojković. Beograd: Arhiv Jugoslavije, 2024.

🔹 Izvod iz prikaza:
"Dr Živko Avramovski (1926–2020) je čitav svoj istraživački vek posvetio proučavanju istorije balkanskih zemalja i njihovom položaju u međunarodnim odnosima u prvoj polovini 20. veka, a posebno politici velikih sila (Velike Britanije, Nemačke i Italije) prema Balkanu. Bogata bibliografija dr Živka Avramovskog, utemeljena na bogatoj i raznovrsnoj građi pohranjenoj u britanskim, bugarskim, nemačkim, ruskim, češkim, slovačkim i rumunskim arhivima, doprinosi razumevanju političke i diplomatske istorije, kao i kompleksnih odnosa na navedenom prostoru."

🔹 msr Siniša Tadić je arhivista Arhiva Jugoslavije

👉 Preporučujemo da prikaz pročitate u celosti, a zatim i zbornik.
Prikazu možete pristupiti preko sledećeg linka:https://tokovi.istorije.rs/cir/uploaded/2%202024/Tokovi%20istorije%202%202024%20PRIKAZI%20TADIC.pdf

14/10/2024

RUBRIKA PRIKAZI

👉 OGNJEN TOMIĆ
Aleksandar R. Miletić, Stambeni pakao: Sistem kontrolisane stanarine u Jugoistočnoj i Istočnoj Srednjoj Evropi, 1914–1930. Beograd: Institut za noviju istoriju Srbije, 2024.

🔹 Izvod iz prikaza:
"Monografija je nastala iz poglavlja autorove doktorske disertacije odbranjene na Evropskom univerzitetskom institutu u Firenci 2012. godine, koja se bavila širokim spektrom poremećaja koji su pogodili tržišne ekonomije Jugoistočne i Istočne Centralne Evrope nakon Prvog svetskog rata („The Retreat from a Market Economy in East-Central and Southeast Europe, 1918–1928, Comparative Perspectives on Czechoslovakia, Poland, Bulgaria and Yugoslavia“). Jedno od krucijalnih društvenih pitanja – stanovanje, podvrgnuto je analizi uz pomoć obimne literature i izvorne građe koju čine statističke publikacije, zbirke zakona i periodika iz pomenute četiri zemlje kojima knjiga posvećuje najveću pažnju."

🔹 dr Ognjen Tomić je naučni saradnik Instituta za noviju istoriju Srbije

👉 Preporučujemo da prikaz pročitate u celosti, a zatim i monografiju.
Prikazu možete pristupiti preko sledećeg linka:https://tokovi.istorije.rs/cir/uploaded/2%202024/Tokovi%20istorije%202%202024%20PRIKAZI%20TOMIC.pdf

11/10/2024

RUBRIKA PRIKAZI

👉 VLADIMIR LJ. CVETKOVIĆ
Dragana Gnjatović, Vesna S. Aleksić, Pariski kompromis. Rešavanje spora o regulisanju dugova Kraljevine Srbije između Francuske Republike i Kraljevine Jugoslavije. Beograd: Institut za noviju istoriju Srbije, 2023.

🔹 Izvod iz prikaza:
"Monografija Pariski kompromis, koju kao koautorke potpisuju Dragana Gnjatović i Vesna Aleksić, pružila je domaćoj istoriografskoj publici relativno retku priliku da proširi i produbi svoja znanja o ekonomskoj istoriji Jugoslavije koja uporno ostaje u senci interesovanja istoričara za neke druge, „krupne“ teme iz oblasti političke, diplomatske ili vojne istorije. Ova knjiga, međutim, na najbolji način pokazuje kako upravo ekonomska istorija, u ovom slučaju tema koja se tiče pitanja regulisanja i plaćanja dugova nekadašnje Kraljevine Srbije, može da pokaže svu isprepletenost ekonomskih, političkih, pa i geopolitičkih interesa za kojom, ponekad i bezuspešno, tragamo istražujući pomenute „krupne“ teme."

🔹 dr Vladimir Lj. Cvetković je viši naučni saradnik Instituta za noviju istoriju Srbije

👉 Preporučujemo da prikaz pročitate u celosti, a zatim i monografiju.
Prikazu možete pristupiti preko sledećeg linka:https://tokovi.istorije.rs/cir/uploaded/2%202024/Tokovi%20istorije%202%202024%20PRIKAZI%20CVETKOVIC.pdf

08/10/2024

ANDRIJA JOVANOVIĆ, „DOGOVOR VEKA“ I JUGOSLOVENSKA PREDUZEĆA U PROCESU IZGRADNJE SOVJETSKOG GASOVODA URENGOJ – POMARI – UŽGOROD
🔹 Bazirajući svoje istraživanje na građi Diplomatskog arhiva Ministarstva spoljnih poslova, msr Andrija Jovanović u svom radu objavljenom u najnovijem broju „Tokova istorije“ 2/2024 prikazuje i analizira učešće jugoslovenskih građevinskih preduzeća u procesu izgradnje magistralnog izvoznog gasovoda Urengoj – Pomari – Užgorod.

🔹 msr Andrija Jovanović je istraživač pripravnik Instituta za evropske studije

👉 Članku možete pristupiti preko sledećeg linka:
https://doi.org/10.31212/tokovi.2024.2.jov.317-336
ili preko stranice našeg časopisa:
https://tokovi.istorije.rs/cir/arhiva/13/2024/08/27/22024.html

05/10/2024

MILJAN MILKIĆ, VOJNI KABINET JOSIPA BROZA TITA: ORGANIZACIJA I DELOKRUG RADA 1945–1980.

🔹 Bazirajući svoje istraživanje na arhivskoj građi, normativnim dokumentima, memoarima i literaturi docent dr Miljan Milkić u svom radu objavljenom u najnovijem broju „Tokova istorije“ 2/2024 analizira način organizovanja i delokrug rada vojnog kabineta maršala Josipa Broza Tita.

🔹 docent dr Miljan Milkić je viši naučni saradnik Instituta za strategijska istraživanja

👉 Članku možete pristupiti preko sledećeg linka:
https://doi.org/10.31212/tokovi.2024.2.mil.293-316
ili preko stranice našeg časopisa:
https://tokovi.istorije.rs/cir/arhiva/13/2024/08/27/22024.html

02/10/2024

MIOMIR B. GATALOVIĆ, EKONOMSKA ULAGANJA U RAZVOJ KOSOVA I METOHIJE U SVETLOSTI POLITIČKOG ODNOSA JUGOSLOVENSKE FEDERACIJE PREMA SRBIJI DO SEDAMDESETIH GODINA 20. VEKA

🔹 Bazirajući svoje istraživanje na arhivskoj građi i literaturi dr Miomir B. Gatalović u svom radu objavljenom u najnovijem broju „Tokova istorije“ 2/2024 daje pregled ekonomskih ulaganja jugoslovenske federacije i Republike Srbije u Kosovo i Metohiju, od kraja Drugog svetskog rata do 70-tih godina 20. veka.

🔹 dr Miomir B. Gatalović je naučni saradnik Instituta za savremenu istoriju

👉 Članku možete pristupiti preko sledećeg linka:
https://doi.org/10.31212/tokovi.2024.2.gat.269-291
ili preko stranice našeg časopisa:
https://tokovi.istorije.rs/cir/arhiva/13/2024/08/27/22024.html

29/09/2024

IGOR VUKADINOVIĆ, UKLANJANJE REČI „METOHIJA“ IZ NAZIVA AUTONOMNE POKRAJINE KOSOVA I METOHIJE 1968–1969. GODINE

🔹 U svom radu objavljenom u najnovijem broju „Tokova istorije“ 2/2024 dr Igor Vukadinović rasvetljava okolnosti koje su pratile uklanjanje reči Metohija iz naziva Autonomne pokrajine Kosova i Metohije 1968–1969. godine, kao i način na koji je ova promena sprovedena.

🔹dr Igor Vukadinović je naučni saradnik Balkanološkog instituta SANU

👉 Članku možete pristupiti preko sledećeg linka:
https://doi.org/10.31212/tokovi.2024.2.vuk.239-267
ili preko stranice našeg časopisa:
https://tokovi.istorije.rs/cir/arhiva/13/2024/08/27/22024.html

26/09/2024

NATALIJA DIMIĆ LOMPAR, JOSIP BROZ TITO U NEMAČKOJ DEMOKRATSKOJ REPUBLICI 1965. GODINE

🔹 Bazirajući svoje istraživanje na jugoslovenskim i nemačkim izvorima, kao i literaturi, dr Natalija Dimić Lompar u svom radu objavljenom u najnovijem broju „Tokova istorije“ 2/2024 analizira posetu Josipa Broza Tita Nemačkoj Demokratskoj Republici juna 1965. godine, njenu najavu, pripreme, tok, te reakcije i posledice koje je imala po odnose Jugoslavije sa dvema nemačkim državama.

🔹 dr Natalija Dimić Lompar je naučni saradnik Instituta za noviju istoriju Srbije

👉 Članku možete pristupiti preko sledećeg linka:
https://doi.org/10.31212/tokovi.2024.2.dim.209-238
ili preko stranice našeg časopisa:
https://tokovi.istorije.rs/cir/arhiva/13/2024/08/27/22024.html

23/09/2024

LJUBINKA ŠKODRIĆ, „IBEOVCI“ NA OSTRVU SVETI GRGUR 1958–1965.

🔹 U svom radu objavljenom u najnovijem broju „Tokova istorije“ 2/2024 dr Ljubinka Škodrić analizira proces kažnjavanja i boravak kažnjenika zbog Informbiroa na ostrvu Sveti Grgur u periodu od 1958. do 1965. godine.

🔹 dr Ljubinka Škodrić je viši naučni saradnik Instituta za savremenu istoriju

👉 Članku možete pristupiti preko sledećeg linka:
https://doi.org/10.31212/tokovi.2024.2.sko.179-207
ili preko stranice našeg časopisa:
https://tokovi.istorije.rs/cir/arhiva/13/2024/08/27/22024.html

20/09/2024

LUKA SAVČIĆ, PUBLICISTIČKO-IZDAVAČKI ZAVOD „JUGOSLAVIJA“ I JUGOSLOVENSKA PROPAGANDA U INOSTRANSTVU (1956–1962)

🔹 U svom radu objavljenom u najnovijem broju „Tokova istorije“ 2/2024 msr Luka Savčić analizira rad Publicističko-izdavačkog zavoda „Jugoslavija“, način njegovog funkcionisanja, kadrovsku politiku, te glavne publikacije.

🔹 msr Luka Savčić je istraživač pripravnik Filozofskog fakulteta Univerziteta u Beogradu

👉 Članku možete pristupiti preko sledećeg linka:
https://doi.org/10.31212/tokovi.2024.2.sav.163-178
ili preko stranice našeg časopisa:
https://tokovi.istorije.rs/cir/arhiva/13/2024/08/27/22024.html

17/09/2024

VLADIMIR LJ. CVETKOVIĆ, TITOVA JUGOSLAVIJA I SRPSKE VEROISPOVEDNE OSNOVNE ŠKOLE U RUMUNIJI 1945–1946. GODINE
🔹 Bazirajući svoje istraživanje na jugoslovenskim izvorima, te srpskoj i rumunskoj literaturi dr Vladimir Lj. Cvetković u svom radu objavljenom u najnovijem broju Tokova istorije“ 2/2024 analizira proces podržavljenja srpskih veroispovednih osnovnih škola u Rumuniji i identifikuje aktere i njihovu motivaciju u tom procesu.

🔹 dr Vladimir Lj. Cvetković je viši naučni saradnik Instituta za noviju istoriju Srbije

👉 Članku možete pristupiti preko sledećeg linka:
https://doi.org/10.31212/tokovi.2024.2.cve.137-161
ili preko stranice našeg časopisa:
https://tokovi.istorije.rs/cir/arhiva/13/2024/08/27/22024.html

Tokovi istorije