Afghanistan: Art and Culture

01/06/2025

12/30/2024

چرا قالین افغانستان شهرت جهانی دارد؟

12/25/2024

اگر بتوانم از طریق همین صفحه و همین آدرس ترجمان خوبی برای فرهنگ افغانستان و زبان و ادبیات فارسی - که قطعا از یکدیگر جدا نیستند - باشم، برایم جای افتخار خواهد بود.

که که زه کولای شم د همدې پاڼه او همدې پته له لارې د افغانستان د کلتور او پښتو او فارسي ژبې او ادب لپاره ښه ژباړن شم، دا به زما لپاره ویاړ وي.

If I can be a good translator for Afghan culture and the Persian language and literature— which are undoubtedly inseparable— through this page and this address, it would be an honor for me.

12/10/2024

اصطلاح “قابلی پلو” ریشه در فرهنگ غذایی و تاریخی مردم افغانستان و مناطق اطراف آن دارد. این غذا یکی از غذاهای سنتی و معروف افغانستان است که به دلیل ترکیب جذاب و استفاده از مواد مرغوب، جایگاه ویژه‌ای در مهمانی‌ها و مراسم‌های رسمی پیدا کرده است.

ریشه واژه “قابلی”

واژه “قابلی” از واژه عربی “قابلیت” گرفته شده و به معنای “شایستگی” یا “لایق بودن” است. این نام نشان‌دهنده ارزشی است که مردم برای این غذا قائل بوده‌اند. در واقع، قابلی پلو را غذایی شایسته افراد مهم و مجالس خاص می‌دانسته‌اند، زیرا مواد تشکیل‌دهنده آن مانند گوشت، برنج، هویج، کشمش، و ادویه‌جات در گذشته جزو مواد غذایی گران‌قیمت و ارزشمند بوده‌اند.

تاریخچه غذایی

قابلی پلو به دوره‌های تاریخی مختلف در منطقه خراسان بزرگ و آسیای مرکزی بازمی‌گردد. این غذا با ورود ادویه‌جات از هند و مواد اولیه مانند برنج از آسیای شرقی در دوران سلطنت تیموریان و گورکانیان شکل گرفت. در آن زمان، طبخ غذاهای مجلل برای دربارهای سلطنتی مرسوم بود و قابلی پلو یکی از این غذاها بود که به نماد مهمان‌نوازی و شکوه فرهنگی تبدیل شد.

ارتباط با کابل

در برخی مناطق، این غذا را “کابلی پلو” نیز می‌نامند، زیرا شهر کابل به‌عنوان پایتخت افغانستان همواره مرکز فرهنگ، هنر، و آشپزی سنتی بوده است. به همین دلیل، این غذا با کابل مرتبط شده و به یکی از نمادهای فرهنگی این شهر تبدیل شده است.

جایگاه امروزی

امروزه قابلی پلو نه تنها در افغانستان بلکه در ایران، تاجیکستان، ازبکستان و حتی در میان جوامع مهاجر افغان در سراسر جهان شناخته شده و طبخ می‌شود. این غذا به نمادی از غنای فرهنگی افغانستان و مهمان‌نوازی مردم آن تبدیل شده است.

12/09/2024

فارسی:

سرود مرا بلخی سمنگانی صدا کن یکی از سرودهای پرمعنا و زیبا از میراث فرهنگی افغانستان است که به اصالت، تاریخ و افتخارات این سرزمین اشاره دارد. این سرود، روحیه‌ای از وحدت، عشق به وطن و ارج‌گذاری به تمدن غنی افغانستان را منعکس می‌کند. برای آشنایی بیشتر با این سرود و دیگر آثار شگفت‌انگیز هنری و فرهنگی افغانستان، از صفحه فیسبوک Afghanistan: Art and Culture دیدن کنید. اینجا مکانی است برای کشف زیبایی‌های نیمه‌پنهان کشور عزیزمان و افتخار به میراث مشترکمان.

پشتو:

مرا بلخی سمنگانی صدا کن یو له ښکلو او معنا لرونکو سرودونو څخه دی چې د افغانستان د کلتوري میراث برخه جوړوي. دا سرود د دې هېواد تاریخ، اصالت او ویاړونه تمثیلوي او د ملي یووالي، د هېواد سره مینې او د افغانستان د غني تمدن درناوی څرګندوي. د دې سرود او د افغانستان د هنر او کلتور نورو حیرانوونکو ښکلاوو د پېژندلو لپاره د فیسبوک پاڼې Afghanistan: Art and Culture ته ورشئ. دلته د دې محبوب هېواد نیمه پټې ښکلاوې او شتمنې میراثې ومومئ!

English:

The anthem “Mara Balkhi Samangani Seda Kon” is a meaningful and beautiful piece of Afghanistan’s cultural heritage. It highlights the pride, history, and authenticity of this land, reflecting unity, love for the homeland, and appreciation of Afghanistan’s rich civilization. To learn more about this anthem and other fascinating aspects of Afghan art and culture, visit our page Afghanistan: Art and Culture. Explore the hidden beauty and rich heritage of our beloved country!

12/09/2024

دین کافر فکر و تدبیر و جهاد
دین ملا فی سبیل الله فساد

اقبال لاهوری

08/22/2024

**خراسان بزرگ** یک منطقه تاریخی است که زمانی بخش‌های وسیعی از آسیای مرکزی و خاورمیانه، شامل قسمت‌های عمده‌ای از ایران کنونی، افغانستان، تاجیکستان، ترکمنستان، و ازبکستان را در بر می‌گرفت. این منطقه در دوره‌های مختلف تاریخی به عنوان یکی از مراکز مهم تمدن، فرهنگ، علم، و قدرت در جهان اسلام شناخته می‌شد. خراسان به معنی "سرزمین خورشید" است و به دلیل اهمیت تاریخی و فرهنگی آن، به ویژه در دوران اسلامی، نقشی اساسی در تاریخ تمدن اسلامی ایفا کرده است.

# # # ۱. **خراسان در دوران اسلامی:**
پس از فتوحات اسلامی در قرن هفتم میلادی، خراسان به عنوان یکی از چهار استان اصلی خلافت اسلامی شناخته شد. شهرهایی چون نیشابور، مرو، بلخ، و هرات از مراکز اصلی علمی و فرهنگی خراسان بودند و این منطقه به عنوان یکی از مراکز اصلی تولید علم و دانش، از جمله در زمینه‌های فلسفه، ریاضیات، پزشکی و ادبیات شناخته می‌شد. خاندان‌های مهمی چون طاهریان، صفاریان، سامانیان، و غزنویان از این منطقه برخاستند و به تشکیل حکومت‌های مستقل یا نیمه‌مستقل در خراسان کمک کردند.

# # # ۲. **تهاجمات مغول و تیمور:**
تهاجمات مغول در قرن سیزدهم میلادی تاثیرات عمیقی بر خراسان گذاشت. لشکرکشی‌های چنگیزخان و فرزندانش باعث ویرانی شهرهای مهم خراسان و کاهش جمعیت این منطقه شد. این حملات، به همراه تهاجمات بعدی تیمور لنگ در قرن چهاردهم، باعث تضعیف شدید این منطقه و کاهش نفوذ آن در جهان اسلام شد. این تهاجمات همچنین منجر به تضعیف دولت‌های محلی و افزایش نفوذ قدرت‌های خارجی در منطقه شد.

# # # ۳. **دوران صفوی و تضعیف خراسان:**
با ظهور سلسله صفوی در ایران در قرن شانزدهم میلادی، خراسان به عنوان یکی از استان‌های مهم صفویان باقی ماند. اما در این دوران، با گسترش نفوذ امپراتوری‌های همسایه چون ازبک‌ها در شمال و مغول‌های هند در شرق، بخش‌هایی از خراسان از کنترل دولت مرکزی ایران خارج شد. در این دوره، قندهار و هرات به عنوان شهرهای مهم خراسان بارها بین صفویان و ازبک‌ها و بعدها بین صفویان و امپراتوری مغول هند دست به دست شدند.

# # # ۴. **ظهور احمدشاه ابدالی و تشکیل افغانستان:**
با فروپاشی امپراتوری صفوی و ضعف دولت‌های جانشین آن، فرصتی برای حکام محلی فراهم شد تا قدرت خود را گسترش دهند. احمدشاه ابدالی (احمد شاه درانی) یکی از فرماندهان برجسته نادرشاه افشار بود که پس از مرگ نادرشاه توانست کنترل بخش‌های شرقی خراسان را به دست بگیرد. او در سال ۱۷۴۷ میلادی امپراتوری درانی را تأسیس کرد که شامل بخش‌های بزرگی از خراسان قدیم می‌شد و به تدریج به عنوان پایه و اساس افغانستان مدرن شناخته شد. احمدشاه ابدالی توانست قلمرویی بزرگ شامل افغانستان کنونی، بخش‌هایی از ایران، پاکستان، و هند را زیر سلطه خود قرار دهد و کابل را به عنوان پایتخت خود انتخاب کرد.

# # # ۵. **مرزبندی‌های استعماری و تشکیل افغانستان مدرن:**
در قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم میلادی، با افزایش نفوذ قدرت‌های استعماری مانند بریتانیا و روسیه در منطقه، مرزهای جدیدی برای کشورهای منطقه ترسیم شد. بریتانیا که از توسعه قدرت روسیه در آسیای مرکزی و تهدید آن علیه مستعمرات خود در هند نگران بود، به شکل فعال در تعیین مرزهای افغانستان نقش داشت. نتیجه این تلاش‌ها منجر به ترسیم خط دیورند (مرز میان افغانستان و هند بریتانیا، که امروز مرز میان افغانستان و پاکستان است) و تثبیت مرزهای افغانستان به شکل امروزی شد. این مرزبندی‌ها بخش‌هایی از خراسان بزرگ را به کشورهای جدیدی مانند ایران، افغانستان، و اتحاد جماهیر شوروی اختصاص داد.

# # # ۶. **خراسان امروز:**
خراسان بزرگ امروز به بخش‌های مختلفی تقسیم شده است. بخشی از خراسان تاریخی اکنون در شرق ایران قرار دارد و همچنان با نام خراسان شناخته می‌شود، اگرچه به سه استان خراسان شمالی، رضوی، و جنوبی تقسیم شده است. بخش‌های دیگر آن نیز به کشورهای افغانستان، تاجیکستان، ترکمنستان و ازبکستان تعلق دارند. افغانستان کنونی به ویژه شامل بخش‌های مهمی از خراسان تاریخی است که در گذشته شهرهای هرات، قندهار، و بلخ از مراکز مهم آن بوده‌اند.

به این ترتیب، خراسان بزرگ که زمانی یک منطقه گسترده و واحد بود، به تدریج تحت تأثیر عوامل سیاسی، نظامی، و جغرافیایی به کشورها و مناطق مختلف تقسیم شد و بخش‌هایی از آن به عنوان افغانستان امروزی شکل گرفت.

08/16/2024

دیدن پای پولیس روی گلوی آن پسر نوجوان تلخ و دردناک است. دردناک تر مادری است که آن صحنه را می بیند. انسانیت مهتراز هر فرهنگ و آیین است که هر روز در آن سرزمین ها کمرنگ تر میشود.
‏⁧‫

07/16/2024

مروری بر تاریخ عراداری سید الشهدا (ع) در افغانستان

۸- عزاداری و افغانان خارج از کشور ( بخش پایانی)

گردآوری و ویرایش: سید فرید احمد هاشمی

با گذشت سال‌ها و وقوع جنگ‌ها و ناامنی‌های مختلف در افغانستان، بسیاری از افغانان به ناچار کشور خود را ترک نموده به دیگر نقاط جهان مهاجرت کرده‌اند. این مهاجران، فرهنگ و سنت‌های خود را به همراه برده تلاش می‌کنند تا هویت و ارزش‌های فرهنگی و مذهبی خود را در کشورهای میزبان حفظ نمایند. یکی از این سنت‌های مهم، آیین عزاداری است که در جوامع مهاجر افغان نیز به شکل‌های مختلفی برگزار می‌شود.

# # # # 1. برگزاری مراسم در مساجد و حسینیه‌ها
مهاجران افغان در بسیاری از کشورها، به ویژه در کشورهایی با جمعیت مسلمان قابل توجه، مساجد و حسینیه‌هایی ایجاد کرده‌اند که مرکز تجمع و برگزاری مراسم مذهبی از جمله عزاداری است. این مکان‌ها نه تنها برای انجام مراسم مذهبی، بلکه برای حفظ ارتباطات اجتماعی و فرهنگی نیز از اهمیت بسزایی برخوردارند.
- **تشکیل هیئت‌ها و انجمن‌ها**: در بسیاری از جوامع مهاجر، هیئت‌ها و انجمن‌های مذهبی تشکیل می‌شود که مسئولیت برگزاری مراسم عزاداری را بر عهده دارند.
- **برنامه‌های سخنرانی و مرثیه‌خوانی**: سخنرانی‌ها و مرثیه‌خوانی‌های مذهبی به زبان فارسی و دری برای انتقال پیام عاشورا و تقویت باورهای دینی برگزار می‌شود.

# # # # 2. نقش رسانه‌ها و فضای مجازی
در عصر دیجیتال، رسانه‌ها و فضای مجازی نقش مهمی در حفظ و ترویج آیین‌های عزاداری در بین مهاجران افغان دارند.
- **پخش آنلاین مراسم**: بسیاری از مراسم عزاداری به صورت زنده از طریق شبکه‌های اجتماعی و پلتفرم‌های آنلاین مانند یوتیوب و فیسبوک پخش می‌شود.
- **گروه‌ها و کانال‌های مذهبی**: گروه‌ها و کانال‌های مذهبی در واتس‌اپ، تلگرام و دیگر شبکه‌های اجتماعی ایجاد می‌شود که در آن‌ها اطلاع‌رسانی و هماهنگی برای برگزاری مراسم انجام می‌گیرد.

# # # # 3. چالش‌ها و فرصت‌ها
مهاجران افغان در خارج از کشور با چالش‌ها و فرصت‌های مختلفی در زمینه برگزاری آیین‌های عزاداری مواجه هستند.
- **چالش‌ها**: تفاوت‌های فرهنگی، محدودیت‌های قانونی در برخی کشورها، و کمبود منابع مالی و مکانی از جمله چالش‌هایی هستند که مهاجران با آن‌ها روبرو می‌شوند.
- **فرصت‌ها**: در عین حال، حضور در کشورهای مختلف فرصتی برای معرفی فرهنگ و سنت‌های عزاداری افغان به دیگر ملت‌ها و ایجاد ارتباطات بین‌فرهنگی فراهم می‌کند.

# # # # 4. تاثیر عزاداری بر هویت جمعی مهاجران
مراسم عزاداری در میان مهاجران افغان نه تنها یک آیین مذهبی است، بلکه نقش مهمی در حفظ و تقویت هویت جمعی آن‌ها دارد.
- **حفظ هویت فرهنگی**: برگزاری این مراسم کمک می‌کند تا نسل‌های جدید با فرهنگ و تاریخ خود آشنا شوند و هویت فرهنگی خود را حفظ کنند.
- **تقویت ارتباطات اجتماعی**: مراسم عزاداری فرصت‌های زیادی برای ایجاد و تقویت ارتباطات اجتماعی بین اعضای جامعه مهاجر فراهم می‌کند.

# # # نتیجه‌گیری
آیین‌های عزاداری در میان مهاجران افغان خارج از کشور نشان‌دهنده تعهد و پیوند عمیق آن‌ها با فرهنگ و مذهب خود است. این مراسم نه تنها برای حفظ هویت فرهنگی و مذهبی مهم است، بلکه به عنوان یک وسیله برای ایجاد و تقویت ارتباطات اجتماعی و معرفی فرهنگ افغان به دیگر ملت‌ها نیز عمل می‌کند. علی‌رغم چالش‌های موجود، مهاجران افغان با تلاش و تعهد خود این آیین‌ها را زنده نگه داشته و به نسل‌های آینده منتقل می‌کنند.

07/15/2024

مروری بر تاریخ عزاداری سید الشهدا (ع) در افغانستان

۳- تحولات عزاداری در دوران معاصر

در طول دهه‌های اخیر، عزاداری در افغانستان دچار تغییرات و تحولات گسترده‌ای شده است. این تغییرات ناشی از عوامل مختلفی نظیر جنگ‌های داخلی، مهاجرت‌ها، تغییرات سیاسی و فرهنگی بوده‌اند. در این فصل به بررسی تحولات عزاداری در دوران معاصر و تاثیرات این عوامل بر شکل‌گیری و تغییرات آیین‌های عزاداری در افغانستان خواهیم پرداخت.

# # # # 1. تاثیر جنگ‌های داخلی و مهاجرت‌ها
جنگ‌های داخلی که از دهه ۱۹۷۰ میلادی در افغانستان آغاز شدند، تاثیرات عمیقی بر جامعه افغان گذاشتند. بسیاری از مردم مجبور به ترک خانه‌های خود و مهاجرت به کشورهای همسایه شدند. این مهاجرت‌ها تاثیرات زیادی بر نحوه برگزاری مراسم‌های عزاداری داشت:
- **تغییر مکان‌های برگزاری مراسم**: با مهاجرت گسترده مردم به ایران و پاکستان، مراسم‌های عزاداری به این کشورها منتقل شد و شکل و سبک جدیدی به خود گرفت.
- **تاثیرات فرهنگی کشورهای میزبان**: مهاجران افغان تحت تاثیر فرهنگ و آیین‌های مذهبی کشورهای میزبان قرار گرفتند و این تاثیرات را به تدریج به داخل افغانستان بازگرداندند.

# # # # 2. نقش طالبان و تغییرات فرهنگی
طالبان در دوره حکمرانی خود، محدودیت‌های شدیدی بر برگزاری مراسم‌های مذهبی از جمله عزاداری اعمال کردند:
- **محدودیت‌ها و ممنوعیت‌ها**: در دوره طالبان، بسیاری از مراسم‌های عزاداری ممنوع شد و مردم مجبور شدند مراسم‌های خود را به صورت مخفیانه برگزار کنند.
- **تغییرات در سبک و روش برگزاری**: به دلیل محدودیت‌های اعمال شده، سبک و روش‌های جدیدی برای برگزاری مراسم‌ها ابداع شد که بیشتر بر جنبه‌های فردی و خانوادگی تمرکز داشتند.

# # # # 3. بازگشت مهاجران و احیای سنت‌های عزاداری
پس از سقوط طالبان و بازگشت نسبی آرامش به افغانستان، بسیاری از مهاجران به کشور بازگشتند و به احیای سنت‌های عزاداری پرداختند:
- **بازسازی حسینیه‌ها و تکایا**: مهاجران بازگشته با کمک‌های مالی و اجتماعی، به بازسازی مکان‌های مذهبی پرداختند.
- **بازگشت به سنت‌های قدیمی**: بازگشت به سنت‌های قدیمی و آیین‌های اصلی عزاداری مانند زنجیرزنی، سینه‌زنی و تعزیه‌خوانی بار دیگر رونق گرفت.

# # # # 4. تاثیر رسانه‌ها و فناوری‌های نوین
در دوران معاصر، رسانه‌ها و فناوری‌های نوین نقش مهمی در تغییر و تحول عزاداری در افغانستان ایفا کرده‌اند:
- **پخش مراسم‌های عزاداری از طریق رسانه‌ها**: تلویزیون‌ها، رادیوها و شبکه‌های اجتماعی به پخش مراسم‌های عزاداری می‌پردازند و دسترسی به این مراسم‌ها را برای همه امکان‌پذیر می‌کنند.
- **استفاده از فضای مجازی**: فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی به بستری برای برگزاری مراسم‌های مجازی و اشتراک‌گذاری محتواهای مذهبی تبدیل شده‌اند.

# # # # نتیجه‌گیری
تحولات عزاداری در دوران معاصر در افغانستان نشان‌دهنده تاثیرات عمیق جنگ‌ها، مهاجرت‌ها، تغییرات سیاسی و فرهنگی، و پیشرفت‌های فناوری است. این تحولات نه تنها شکل و سبک برگزاری مراسم‌های عزاداری را تغییر داده‌اند، بلکه بر معانی و مفاهیم این آیین‌ها نیز تاثیرگذار بوده‌اند. با این وجود، عزاداری همچنان به عنوان بخشی اساسی از فرهنگ و هویت مذهبی مردم افغانستان باقی مانده است.

07/15/2024

# # # نقش صفویان در توسعه عزاداری در افغانستان

صفویان، که از اوایل قرن شانزدهم تا اواخر قرن هفدهم میلادی بر ایران حکومت کردند، تاثیرات گسترده‌ای بر فرهنگ و مذهب منطقه‌ای داشتند که افغانستان نیز بخشی از آن بود. این سلسله به ترویج تشیع اثنی عشری پرداخت و عزاداری امام حسین (ع) را به عنوان یکی از مهم‌ترین مناسک مذهبی تقویت و گسترش داد. نقش صفویان در توسعه عزاداری در افغانستان، از چندین جنبه قابل بررسی است.

# # # # ترویج تشیع اثنی عشری

یکی از مهم‌ترین اقدامات صفویان، رسمی‌کردن مذهب تشیع اثنی عشری به عنوان مذهب رسمی ایران بود. این سیاست، نه تنها در ایران بلکه در مناطق تحت نفوذ صفویان، از جمله بخش‌هایی از افغانستان، نیز اثرات عمیقی داشت. بسیاری از علمای شیعه به این مناطق اعزام شدند و ترویج آموزه‌های تشیع و برگزاری مراسم‌های عزاداری امام حسین (ع) را آغاز کردند.

# # # # ایجاد و حمایت از موسسات مذهبی

صفویان با ایجاد موسسات مذهبی نظیر مدارس، حسینیه‌ها و مساجد، به نهادینه‌کردن آیین‌های شیعی و عزاداری کمک شایانی کردند. این موسسات، مکان‌هایی برای برگزاری مراسم‌های مذهبی و آموزش تعالیم شیعی بودند و نقش مهمی در تقویت و گسترش فرهنگ عزاداری در بین مردم افغانستان ایفا کردند.

# # # # گسترش مراسم‌های عاشورایی

با حمایت و تشویق صفویان، مراسم‌های عاشورایی در افغانستان به شکلی گسترده و منظم برگزار می‌شد. این مراسم‌ها شامل روضه‌خوانی، دسته‌های سینه‌زنی و زنجیرزنی، و تعزیه‌خوانی بود. صفویان با ارسال مبلغان مذهبی و کمک‌های مالی به مناطق مختلف، به تثبیت و گسترش این مراسم‌ها کمک کردند.

# # # # تاثیرات فرهنگی و هنری

صفویان نه تنها برگزاری مراسم‌های عزاداری را تشویق کردند، بلکه تاثیرات فرهنگی و هنری زیادی نیز بر این مراسم‌ها گذاشتند. تعزیه‌خوانی به عنوان یک هنر نمایشی مذهبی در دوره صفویان رشد و توسعه یافت و به افغانستان نیز راه پیدا کرد. این هنر، که وقایع عاشورا را به صورت نمایشی بازگو می‌کرد، به یکی از مهم‌ترین اشکال عزاداری در افغانستان تبدیل شد.

از آنچه گذشت می‌توان چنین نتیجه گرفت که صفویان با ترویج تشیع اثنی عشری و حمایت از مراسم‌های عزاداری، نقش بی‌بدیلی در توسعه و گسترش فرهنگ عزاداری در افغانستان ایفا کردند. این تاثیرات هنوز هم در جامعه افغانستان مشهود است و مراسم‌های عزاداری امام حسین (ع) به عنوان بخشی جدایی‌ناپذیر از فرهنگ و هویت مذهبی مردم این کشور ادامه دارد. حمایت‌های مذهبی و فرهنگی صفویان، پایه‌های مستحکمی برای استمرار و گسترش این آیین‌های مذهبی در افغانستان فراهم آورد.

07/14/2024

مروری بر تاریخ عزاداری سید الشهدا (ع) در افغانستان

گردآوری و ویرایش: سید فرید احمد هاشمی

۱- آغاز عزاداری

شروع آیین عزاداری در افغانستان با ورود اسلام و به‌خصوص گسترش مذهب تشیع در این منطقه ارتباط دارد. با توجه به موقعیت جغرافیایی افغانستان و جایگاه آن به‌عنوان یکی از گذرگاه‌های فرهنگی و تمدنی، این سرزمین همواره پذیرای تاثیرات مختلف مذهبی و فرهنگی بوده است. آیین عزاداری امام حسین (ع) نیز از طریق این تاثیرات به افغانستان وارد شده و در میان جوامع مختلف این کشور جا باز کرده است. در ادامه، به توضیح مفصل‌تر درباره شروع و گسترش آیین عزاداری در افغانستان و منابع مرتبط با آن می‌پردازیم.

# # # ورود اسلام به افغانستان

اسلام در قرن هفتم میلادی و در زمان خلفای راشدین به سرزمین افغانستان وارد شد. با ورود اسلام، سنت‌ها و آیین‌های اسلامی نیز به تدریج در میان مردم این منطقه رواج یافت. این تأثیرات اولیه باعث شدند که آیین‌های اسلامی به بخشی از زندگی روزمره مردم تبدیل شوند.

# # # گسترش تشیع در افغانستان

تشیع در افغانستان از دوران‌های اولیه اسلامی وجود داشته است. اما با قدرت گرفتن صفویان در ایران و تلاش آن‌ها برای ترویج مذهب تشیع اثناعشری در مناطق همجوار، این مذهب در افغانستان رونق بیشتری یافت. صفویان با گسترش نفوذ خود در مناطق غربی افغانستان، به ویژه در هرات، تأثیر زیادی بر گسترش تشیع و آیین‌های مذهبی مرتبط با آن داشتند. در این دوره، مراسم عزاداری امام حسین (ع) به عنوان بخشی از فرهنگ دینی مردم افغانستان شناخته شد.

# # # دوران غزنویان و عزاداری

دوران غزنویان (قرن دهم تا دوازدهم میلادی) نیز یکی از دوره‌های مهم در تاریخ افغانستان است که در آن تشیع به شکل برجسته‌تری نمود پیدا کرد. تحت حکومت سلطان محمود غزنوی و جانشینانش، تشیع در برخی مناطق افغانستان تقویت شد و مراسم عزاداری به عنوان بخشی از فرهنگ دینی مردم شناخته شد.

# # # مراسم عزاداری در دوره‌های مختلف

1. **دوران صفویه:**
در دوران صفویه (قرن شانزدهم تا هجدهم میلادی)، با قدرت‌گیری صفویان در ایران و تأثیر آن بر منطقه افغانستان، تشیع در این منطقه رونق بیشتری یافت. صفویان به ترویج مذهب تشیع اثناعشری پرداخته و مراسم عزاداری امام حسین (ع) به طور گسترده‌ای برگزار می‌شد. در این دوره، مراسم عزاداری به عنوان یک آیین مذهبی و فرهنگی مهم در افغانستان جا افتاد.

2. **دوران معاصر:**
در دوران معاصر، با وجود چالش‌های سیاسی و اجتماعی، مراسم عزاداری در افغانستان همچنان جایگاه خود را حفظ کرده است. پس از سقوط طالبان و با وجود مشکلات امنیتی، مراسم عزاداری محرم در شهرهای مختلف افغانستان همچنان با شور و شوق برگزار می‌شود و نقش مهمی در تقویت هویت دینی و اجتماعی مردم دارد.

# # # منابع تاریخی

برای مطالعه بیشتر در مورد شروع آیین عزاداری در افغانستان و گسترش آن می‌توان به منابع زیر مراجعه کرد:

1. **"تاریخ تشیع در افغانستان" نوشته علی ابوالحسنی:**
این کتاب به بررسی جامع تاریخ تشیع در افغانستان می‌پردازد و شامل اطلاعاتی درباره شروع و گسترش مراسم عزاداری در این کشور است.

2. **مقالات و پژوهش‌های تاریخی:**
پژوهش‌های مختلفی در زمینه تاریخ تشیع و عزاداری در افغانستان انجام شده که در مجلات علمی و تاریخی منتشر شده‌اند. این مقالات می‌توانند منابع مفیدی برای مطالعه دقیق‌تر باشند.

3. **آثار تاریخی و باستان‌شناسی:**
بررسی آثار تاریخی و باستان‌شناسی مرتبط با مراسم عزاداری و مساجد و حسینیه‌های قدیمی در افغانستان می‌تواند اطلاعات ارزشمندی درباره شروع و توسعه این آیین‌ها ارائه دهد.

07/13/2024

مروری بر تاریخ عزاداری سید الشهدا (ع) در افغانستان

گردآوری و ویرایش: سید فرید احمد هاشمی

**مقدمه:**

عزاداری به عنوان یکی از مهم‌ترین و ریشه‌دارترین مراسم فرهنگی و دینی در افغانستان، از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است. این مراسم، به ویژه در ایام محرم و صفر، نقش مهمی در پیوند مردم با تاریخ و هویت دینی‌شان دارد. افغانستان به عنوان یکی از کشورهای متنوع از نظر فرهنگی و مذهبی، میزبان مردمی با باورهای گوناگون است که از جمله آن‌ها، پیروان مذهب تشیع به شمار می‌روند. تاریخچه تشیع در افغانستان به دوران قدیم بازمی‌گردد و از آن زمان تاکنون با فراز و نشیب‌های بسیاری همراه بوده است.

تشیع در افغانستان، در مناطق مختلف این کشور به شکل‌ها و آیین‌های متنوعی برگزار می‌شود. شهرهایی مانند کابل، هرات، مزار شریف و بامیان به عنوان مراکز مهم تشیع در افغانستان شناخته می‌شوند. در کابل، عزاداری‌های محرم با حضور پرشور مردم و با برپایی دسته‌های عزاداری و مراسم سینه‌زنی و زنجیرزنی همراه است. در هرات، مراسم تعزیه‌خوانی و نمایش‌های مذهبی نقش مهمی در انتقال مفاهیم دینی و تاریخی دارند. بامیان نیز به عنوان یکی از مناطق تاریخی تشیع در افغانستان، با برگزاری مراسم‌هایی همچون نخل‌گردانی و روضه‌خوانی، فضایی معنوی و تاریخی به این مراسم می‌بخشد.

از دوران غزنویان تا به امروز، عزاداری در افغانستان با تأثیرات مختلف تاریخی، اجتماعی و فرهنگی همراه بوده است. در دوره صفویه، تشیع در افغانستان رونق بیشتری یافت و مراسم‌های مذهبی با شکوه و عظمت بیشتری برگزار می‌شد. اما در دوره‌های مختلف تاریخی، این مراسم‌ها با چالش‌ها و فشارهای مختلفی نیز مواجه بوده‌اند که نشان‌دهنده مقاومت و پایداری مردم در حفظ هویت دینی‌شان است.

در این تحقیق، به بررسی تاریخچه عزاداری در افغانستان و نقش آن در تقویت هویت دینی و فرهنگی مردم این کشور می‌پردازیم. همچنین تأثیرات اجتماعی، فرهنگی و سیاسی این مراسم‌ها را در طول تاریخ و در مناطق مختلف افغانستان مورد تحلیل قرار خواهیم داد. این مطالعه، با هدف درک عمیق‌تر از تاریخچه تشیع و آیین‌های عزاداری در افغانستان، می‌تواند به شناخت بهتر و حفظ این میراث فرهنگی و دینی کمک کند.

05/12/2024

https://www.facebook.com/share/v/JfrYUfRjyVYGSHdS/?mibextid=oFDknk