Ghendtsche Tydinghen

12/10/2024

Vanaf de 16de eeuw waren de zogeheten Vrije Schippers in Gent verenigd in een eigen gilde. Vrij, want ze werkten voor eigen rekening en mochten de rivieren in Vlaanderen zoals de Schelde, de Leie en de Lieve vrij bevaren. Hun gildenhuis aan de Graslei schittert nog altijd in volle glorie. Zeker na de restauratie door de huidige eigenaar, het Gentse Havenbedrijf. Boven de voordeur prijkt een prachtig reliëf dat herinnert aan de vaartuigen die hier vroeger aanlegden met allerlei waren. Hoe de Gentenaren niet op hun honger bleven zitten, vertelt Noël Callebaut weldra in Ghendtsche Tydinghen. (Foto: Patricia Cnockaert).

06/10/2024

Wie was die Judith, de eerste gravin van Vlaanderen, over wie zoveel te doen is? Geen muurbloempje, blijkbaar. Op haar zestiende was ze al een gekroonde en gezalfde koningin van Wessex en twee keer weduwe. Toen ze terugkeerde naar West-Francië zette vader Karel De Kale haar prompt op huisarrest in een klooster tot hij wist wat hij met haar moest aanvangen. Maar dat zinde haar niet. Rond Kerstmis 861 ging Judith ervandoor met Boudewijn (met de IJzeren Arm), een ietwat schimmige jongeman uit het gevolg van haar broer Lodewijk. Samen ontsnapten ze uit het klooster. En zo belandden ze na een bewogen tocht in de bossen van Vlaanderen... Ook het onderzoek na de beendervondst is een episch verhaal. Over naar de expo in Sint-Pietersabdij!

Afb. uit 'Flandria Illustrata' van Antonius Sanderus (1641)

02/10/2024

Er was een tijd... dat er nog geen CaGeWeb en geen Google bestond. Ook e-mail leek nog een volslagen krankzinnig idee. Als we iets wilden te weten komen, moesten we daarvoor ter plaatse opzoekingen gaan doen in bibliotheken en archieven, best na een verzoekschrift aan de bibliothecaris of archivaris. Nog niet zo lang geleden moesten we daarvoor diep in grote steekkaartenbakken graven. In de marge van het archiefwezen waren 'oudschriftgeleerden' of paleografen aan de slag. Timo Van Havere (KULeuven) haalt de Gentse 'oudschriftgeleerden' voor het voetlicht, binnenkort🧐in GT.

27/09/2024

31 nieuwe volgers.

Welk🙌m!

24/09/2024

In het Gent van de 19de eeuw werd geschiedenis geschreven. Sociale geschiedenis. Voor GT schreef auteur Wim Thienpont er een reeks artikels over: 'Zonder liberalen gene Vooruit'. En op donderdag 17 oktober laat hij rond dit thema een unieke verzameling foto's zien, mét de bijhorende verhalen. Afspraak eetcafé Toreke, Vlotstraat 22, Deuren 19u.

20/09/2024

Eerherstel voor Gentse slachtoffers heksenvervolging!

Eind vorig jaar werd in het Prinsenhof een gedenkplaat ingehuldigd met 60 namen van vrouwen en mannen die vervolgd werden voor hekserij. Eerder circuleerden reeds namen van 20 ter dood veroordeelde slachtoffers. Op vraag van het Gentse stadsbestuur doken historici Maartje van der Laak en Jonas Roelens (UGent) in de archieven. In de volgende Ghendtsche Tydinghen interviewt Ann Vandecatsye Maartje van der Laak over hun bevindingen. Speelde 'fake news' toen al een dodelijke rol?

Afb. Wikipedia, uit Malleus Maleficarum, Montague Summers. Die Malleus Maleficarum, lett. hamer tegen de boosdoensters, was hét handboek voor heksenvervolging.

14/09/2024

We meldden het al: Louis XIV en zijn troepen staan te trappelen om hun intrede te doen in Ghendtsche Tydinghen. Lees zeker de kroniek van een aangekondigde belegering van Gent (1678) in het volgende nummer! Op een steenworp van de Hundelgemsesteenweg vind je nog een plaat aan een poortgebouw die eraan herinnert dat de Zonnekoning daar in die tijd verbleef. Zijn gevleugelde woorden: 'L'état c'est moi' zijn gebleven. Hij hier gelukkig niet. Wie goed kijkt, ziet waar dit precies was. (Foto Frank Gelaude).

01/09/2024

Een veelgestelde vraag:

Kan ik me nu nog abonneren op Ghendtsche Tydinghen voor de huidige jaargang 2024?

Antwoord: jazeker! Wanneer je het abonnement binnenkort betaalt, ontvang je het vijfde nummer van 2024. En ook de vier voorgaande nummers van deze jaargang! Zolang de voorraad strekt, uiterlijk tot 31/12. Hoe je te abonneren vind je op www.ghendtschetydinghen.be

PS de vijf nummers van 2024 in één cadeaupapiertje: een ideaal eindejaarsgeschenk voor de liefhebber van Gent en geschiedenis!

30/08/2024

Over welke stoof gaat het in de Stoofstraat? Nee, niet over een kolen- of houtvuur, maar over de badstoof. De laatmiddeleeuwse (bad)stoof was een houten kuip die plaats bood aan minstens één persoon. Die kuip werd gevuld met water verhit in ketels boven houtvuur. Uitstekend geschikt voor een goede wasbeurt, zou je denken? Die baden waren niet bedoeld om de lichamen te reinigen (Vigarello, 1995). Afbeeldingen van ‘badstoven’ tonen ons dames en/of heren, vrolijk samen in houten kuipen voor al of niet betaald plezier. In Gent bevond een heel grote inrichting zich aan de Wulfsbrugge bij het huidige Wolfstraatje; tussen de Vrijdagmarkt en de Ottogracht. Een particulier passantenhotel, wellicht. Meer over huidhygiëne (en het gebrek daaraan) in een volgende Ghendtsche Tydinghen! (Afb. uit Codex Manesse - begin 14de eeuw)

27/08/2024

Wie staat daar te trappelen om Gent in te nemen? Niemand minder dan Louis XIV en zijn troepen die op het einde van de grote Frans-Hollandse oorlog, in maart 1678, onze stad veroverden. Een wapenfeit dat in het doek 'La Prise de Gand' breed in de verf werd gezet. Nu hangt het in het Hôtel des Invalides - Musée de l'Armée in Parijs. Ook in de Spiegelzaal van Versailles is het Beleg van Gent te bewonderen. In de volgende Ghendtsche Tydinghen lees je dag na dag de kroniek van een aangekondigde belegering in soms heel verwarrende tijden. Hoe je GT in huis haalt, zie je op www.ghendtschetydinghen.be 🐎

22/08/2024

Geschiedenis wordt al eens op café geschreven. In het 19de-eeuwse Gent gebeurde dat meer dan eens in estaminetten en andere gelagzalen. ‘Zaal Polka’ in de ‘Glazen Straat’, ‘De Vier Kolommen’ op de Galgenberg, ‘De Prins van Napels’ in Ramen (op de foto, 1957): het zijn maar drie voorbeelden van etablissementen waar hevige toespraken weergalmden, snode plannen werden gesmeed en verhitte discussies gevoerd. In ‘De Prins van Napels’ vestigde zich in 1867 een baanbrekende coöperatieve: het Werkmansgenootschap. Men verkocht er brood, kruidenierswaren, kolen, textiel, kledij en schoenen van goede kwaliteit aan een betaalbare prijs. In het groot (en dus met korting) ingekocht. Twee jaar later telde het genootschap al vier winkels en 415 aangesloten leden. Wist je dat de liberalen toen mee aan die coöperatieve kar trokken? Meer hierover in de volgende Ghendtsche Tydinghen. Foto: Archief Gent.

12/08/2024

Achter Ghendtsche Tydinghen zit een redactieraad en een grote groep auteurs die hun artikels aan ons toevertrouwen. Iemand die daartoe een ferme steen heeft bijgedragen is Daniël Van Ryssel (Evergem 1940 - Gent 2024). Dichter, dagboekschrijver, recensent, essayist, bloemlezer en medewerker aan tijdschriften, waaronder GT van 1998 tot 2015. Daarin publiceerde hij onder meer veel dagboekfragmenten. Onlangs vernamen we zijn overlijden. Onze deelneming aan familie en vrienden. Meer over Daniël Van Ryssel vind je op Literair Gent https://literairgent.be/lexicon/van-ryssel-daniel.

09/08/2024

Nog altijd zomervakantie. En mooi weer op komst. Het mag hier dus ook wat luchtiger zijn 😎 We hadden het al over de middeleeuwse kopiïsten die in de marge van manuscripten
geregeld grapjes achterlieten. Cartoons 'avant la lettre'. Dit is een middeleeuwse 'totentrekker' of nar. Niet alleen een grapjas, maar ook een getrainde komediant. In heel Vlaanderen - en zeker ook in Gent - is dat woord bewaard gebleven. Het inspireerde Gentenaar Marc Sleen tot het album "De Totentrekkers' uit 1972. Wree wijs :-)

03/08/2024

Nu zetten we nog even de kijker op de metalen afbeelding waarop het logo van Ghendtsche Tydinghen gebaseerd is. (Met dank aan Renaat de Paepe!) Dit is het fraaie kenteken van de schalmeier of stadsbode, uitgevoerd in zilver met een bijbehorend lederen doosje, vervaardigd door Cornelis de Bont in 1482. Het feit dat de Maagd van Gent op dit kenteken staat, garandeert de geloofwaardigheid van de boodschapper. Geen sprake van fake news, dus. Over naar ons stadsmuseum STAM!

02/08/2024

Het is inderdaad.... de Maagd van Gent! Zij symboliseert onze stad, schoon, zuiver en ongeschonden :-) Vanaf het einde van de 14de eeuw werd dit door de Gentenaars als stadswapen aangenomen. Zij kozen voor een sprekend wapen waarin de Maagd als zinnebeeld voor de stad fungeerde (een bijbels geïnspireerd beeld) en de leeuw als symbool voor de strijdvaardigheid van de Gentenaars. Samen met de leeuw zit ze meestal in een prieel of besloten hof die haar maagdelijkheid benadrukt en ook het stedelijk grondgebied weergeeft. Gentser kan niet. Ze duikt dan ook hier en daar op in onze stad. Meer hierover in het STAM, waar onze Maagd onder meer op dit krijgsvaandel staat.

01/08/2024

Bij de titel van het tijdschrift Ghendtsche Tydinghen hoort steevast een afbeelding. Een bekende verschijning ondertussen. Maar weet jij toevallig ook wie dit is en wat die figuur betekent? 🤫 PS Het juiste antwoord wordt morgen onthuld!

26/07/2024

Altijd verrassend: naar omhoog kijken en waterspuwers ontdekken. Het Franse woord 'gargouilles' (Engels 'gargoyles' ) geeft het gorgelende geluid van het water weer. Tip: kijk omhoog, maar let op waar je loopt. Zeker tijdens de Gentse Feestendrukte 😅

21/07/2024

"Op de Gentse Feesten kunt ge u onnozel eten." Noël Callebaut en Annelies Van Wittenberghe in de podcast 'Smaak! Gentse geschiedenis in lekkere verhalen' brengen alles over het eten op de Feesten van de allereerste editie tot nu. De geschiedenis van de mastel, kroakemandels en de botram mé uufflakke

Fijne Gentse Feesten iedereen! Hebt ge een hongertje? Dan vindt ge hier wat mastellen, kroakemandels en uufflakke om op te knabbelen!

15/07/2024

Nog een middeleeuws grapje in de marge van een manuscript. Aap van een dokter onderzoekt uil van een patiënt. Daarvoor houdt hij urine tegen het licht. Niets nieuws onder de zon? 😅 Ondertussen blijven we benieuwd of er ook beestige grapjes in Gentse manuscripten te vinden zijn. Het tegendeel zou ons verbazen...

11/07/2024

Ridders en andere helden die slakken te lijf gaan: over de herkomst van dat koddige beeld doen veel verklaringen de ronde. En we vinden ze overal terug in Europa. Niet alleen in middeleeuwse manuscripten, maar ook in kinderrijmpjes. Iemand herinnert zich levendig het lied dat iedereen meebrulde op de speelplaats:

Vierentwintig grenadieren
Namen eens een vast besluit
En zij zetten uit al tieren
"Slekke steekt uw oren uit"

Dit was in het West-Vlaamse Pittem. Wie kent toevallig Ghendtsche liedjes waarin de strijd tegen 'slekken' wordt aangebonden? 🐌

09/07/2024

Heb jij al gestemd? Het kan nog!

Meet the winners of the / 2024!

Seven impressive initiatives from 🇧🇪 🇭🇷 🇫🇮 🇫🇷 🇬🇪 🇮🇹 🇳🇱 have been awarded in the Citizens’ Engagement & Awareness-raising category:

The Square Kilometre, Ghent, BELGIUM

The Silence that Tore Down the Monument, Kamenska, CROATIA

Preserving the Community Halls for Local Civil Society Activities, FINLAND

Fortified Castles of Alsace Association, FRANCE

Citizens’ Rehabilitation of the Tsiskarauli Tower, Akhieli, GEORGIA

International Festival of Classical Theatre for Youth, Syracuse, ITALY

Foundation for the Conservation of the Historical Estate Ockenburgh, The Hague, THE NETHERLANDS

📽️ Find out how these winners contribute to making Europe a fairer and more welcoming home for all!
https://www.europeanheritageawards.eu/winner_year/2024/

🗳️ Vote online to decide who will win the Public Choice Award 2024!
https://vote.europanostra.org

The European Heritage Awards / Europa Nostra Awards are supported by the Creative Europe programme of the European Union.

Commission Européenne en Belgique / Europese Commissie in Belgie Europska komisija u Hrvatskoj Euroopan komissio Suomessa - Europeiska kommissionen i Finland Commission européenne en France Commissione europea – Rappresentanza in Italia Europa in Nederland Tišina-Spomenik Erfgoedcel Gent STAM - Stadsmuseum Gent Villa Ockenburgh City of The Hague - Municipality Suomen Kotiseutuliitto Châteaux forts d'Alsace საქართველოს ეროვნული ფონდი / The National Trust of GeorgiaInternational National Trusts Organisation (INTO) ALIPH Foundation REMPART - Heritage Volunteers Festivaldeigiovani National Trust NI

07/07/2024

Aan draken en drakendoders geen gebrek in historische afbeeldingen. Maar wist je dat er ook slakkenbestrijders en -doders opduiken in middeleeuwse manuscripten, her en der in Europa? Wel altijd in de marge, als een soort cartoons waarin de monniken zich eens lieten gaan. Dat mocht, zolang ze maar in de rand bleven, niet in de teksten zelf. 🐌

02/07/2024

Valt het je ook op dat er in historische gebouwen en documenten zoveel draken te spotten zijn, van de hoge belforttoren tot in de fijnste gravures? Sint-Michiel en Sint-Joris zijn beroemde drakenbestrijders. Aan de voeten van Sint-Amandus die in de 7de eeuw de Sint-Baafsabdij stichtte, kronkelt een vervaarlijk zeemonster. Deze afbeelding komt uit de koker van de zeventiende-eeuwse graveur Joan Galle, opgenomen in 'Sanctorum Galliae Belgicae imagines' dat uitgegeven werd door J. Vrints (De Vriend). Draken, monsters en fabeldieren duiken geregeld op in Ghendtsche Tydinghen. Lees er alles over!

24/10/2021

Ghendtsche Tydinghen bestaat vijftig jaar en dat vieren we met een extra feestnummer. Prominente historici, onze burgemeester en onze lezers bezorgden ons boeiende teksten over Gent en haar rijke geschiedenis.

01/09/2021

1 september. Een dag vol spanning en opwinding voor de schoolgaande jeugd en hun trotse of misschien opgeluchte ouders (en grootouders).
Maar ook dé dag bij uitstek om terug te denken aan de eigen schooltijd.

Vandaag gaan we het hebben over de Stedelijke Jongensberoepsschool aan de Martelaarslaan - De Bouw - de VIP-school - Het Spectrum. Wie heeft er daar gezeten? Of les gegeven? Wie wil er herinneringen met ons delen?

In 1900 wordt beslist om aan de Martelaarslaan (toen nog Godshuizenlaan) een school te bouwen. De Gentse industrieel Carels schonk de Stad het enorme bedrag van 25.000 fr. waarmee bouwgrond gekocht werd. De Carelsschool voor metaalbewerking was geboren. De uit haar voegen gebarsten Nicaiseschool werd kort daarna verhuisd naar de Martelaarslaan. In 1921 volgde de De Ridderschool voor drukkers. Na de tweede wereldoorlog kwam er nog het textielinstituut Henri Story bij. De Martelaarslaan werd dé school voor nijverheidsopleidingen.

(Tekst uit Ghendtsche Tydinghen 2006, 1; 2007, 4 en 2009, 1, herwerkt door Harko Vande Loock).

Ook zot van Gentse geschiedenis? Ghendtsche Tydinghen valt voor slechts €20 tweemaandelijks in uw brievenbus. http://www.ghendtschetydinghen.be/abonnementen.html

Ter illustratie een prachtige foto van de school tijdens de Eerste Wereldoorlog. De foto kom het Duitse Kriegalbum, een unieke bron bewaard in het Gentse Stadsarchief, gedigitaliseerd in de Beeldbank.