Episodi i dytë i serisë së bisedave të titulluar “Histori shtëpish nga qyteti i kontestuar” na njeh me Alketën, me origjinë nga Tropoja që jeton në Bathore prej 25 vitesh. Me intuitë e vullnet të pazakontë, me dije të përftuar në marrëdhënie tepër te gjallë me jetën dhe të tjerët, dhe ndjeshmerinë e marrë prej nanës së saj, nisim bisedën duke na treguar për jetën në lëvizje, prej ku ka lindë në Nikaj Mërtur, vitet e tranzicionit në Laprakë dhe deri në vendosjen në Bathore në vitin 2000.
Kjo seri rrëfimesh mëton të hetojë historinë urbane të Kamzës përmes kujtesës së banorëve që e kanë ndërtuar dhe jetuar këtë vend. Përkundrejt një historie që tregohet nga të tjerë, që gjykojnë të ardhurin e Kamzës vetëm në terma të okupimit dhe të jashtëligjshmes, zërat narratorë, kryesisht gra, na flasin për një histori tjetërlloj, që mbart në vetvete procese bashkëndërtimi e vetëndërtimi të lagjeve, rrugëve e shtëpive, shumë të ngjashme me procese historike të ndërtimit të qyteteve në vende të ndryshme, përtej Shqipërisë dhe rajonit. Kjo është biseda e dytë realizuar në sajë të projektit mediatik “Histori shtëpish nga qyteti i kontestuar”, një prodhim i gazetës komunitare Nyje.al, i përkrahur nga British Council.
Ndiqeni në:
Web: https://nyje.al/radio/
Spotify: https://open.spotify.com/episode/5uYNGghpPbL3BajZwzO4ra
"Shqipja" është një film-ese përmes së cilit rrëfehet historia e shtëpisë së personazhit me të njëjtin emër, ndërtuar në fundin e viteve '90 në Kamëz. Imazhet e së tashmes pothuaj të palëvizshme dhe zhurmat e ndërtimeve të pallateve rreth e rrotull sa i japin jetë edhe e mbysin zërin e Shqipes teksa ajo tregon për ardhjen, ndërtimin, emigrimin e fëmijëve dhe punën për ta kthyer shtëpinë në hapësirë të rehatshme. Kjo rehati prishet nga ofertat për dorëzimin e shtëpisë dhe truallit për ndërtimin e një pallati. Me përballjen e parë me funksionarë të tiranizimit të qytetit nis ky film -ese i shkurtër i zhanrit të kinemasë së fragmentume.
Ndiqeni duke klikuar në këtë lidhje https://youtu.be/SP2JwrDg4mo?feature=shared
Dhjetorin e vitit 2023, kur bashkë me katër studentë amerikanë po hulumtonim mbi oborret e Kamzës takuam Shqipen. Një zonjë nga Maqellara që kishte ndaluar së mbjelli perime kur djali i saj i gjashtë dhe i fundmi emigroi për në Francë. Dashamirësia e saj të fton që pashmangshmërisht ta thërrasësh Nënë Shqipja.
Duke jetuar në një lagje qëndrore të qytetit, ajo çka preferojmë ta quajmë tiranizim të Kamzës ishte dhe është një kërcënim për shtëpinë e saj. Atë mot Nënë Shqipja na tregoi që nuk dëshironte të lëvizte nga aty për t’i hapur vend ndërtimit të një pallati. Por gjithsesi, vendimin ua linte në dorë fëmijëve.
Dhjetorin që lamë pas u rikthyem te Nënë Shqipja. Ajo dhe fëmijët e saj ishin ballafaquar tashmë me ofertat për dhënien e shtëpisë dhe tokës së tyre për pallat. Fjalosja mes tyre ka anuar për nga pranimi i një prej ofertave. Ulemi në dhomën e pritjes në shtëpinë e Nënë Shqipes. Na bashkohet e bija, që për dy-tre muajt e fundit jeton me të. Nipi luan me top jashtë në oborr dhe herë pas here godet portën. Kjo ishte atmosfera që na rrethoi teksa biseduam me Nënë Shqipen, bisedë të cilën ju ftojmë ta ndiqni edhe ju duke klikuar në lidhjen e mëposhtme⤵️
https://open.spotify.com/episode/6LF5MVuhuSJlEXR9LZwNfw?si=sFz6_AauQ4WpJ7NdP5lkow
Shqipja ishte rrëfyesja e parë e serisë së podcasteve “Histori shtëpish nga qyteti i kontestuar”, një prodhim i gazetës elektronike të Kamzës, nyje.al, me mbështetjen e British Council. Ky episod u përgatit nga Ronald Qema, aktivist i Grupit Ata, praktikues i medias dhe antropologjisë.
Zall Gjoçaj proteston para Prokurorisë Lezhë
Ditën e djeshme këmbana ra për Prokurorinë e Lezhës. Tingujt e saj ishin simbol i thirrjes së komunitetit të Zall Gjoçaj për të nisur nga puna sa më shpejt dhe marrjen nën hetim të akuzuarit në kallëzimin që i kaloi këtij institucioni pas delegimit nga SPAK. Aktivistët, me thirrjen "Drejtësi e vonuar, drejtësi e mohuar", kërkuan rezultate sa më të shpejta nga organi i akuzës në Lezhë dhe dërgimin përpara gjykatës të gjithë pushtetarët e listuar në kallëzimin e bërë nga banorët. Protestës iu bashkuan edhe komunitete të tjera që janë në betejë për mbrojtjen e ujit si Skavica, Thirra dhe Madheshi.
Ndiqni videon për më shumë...
Blegtorët takojnë ministren, Denaj: Çmimin nuk e vë shteti
Blegtorët e qarkut të Gjirokastrës kanë protestuar edhe paraditjen e djeshme me thirrjen për rritje të çmimeve të qumështit dhe mish*t, rritjen e subvecioneve, ndërtimin e lerave dhe zgjatjen e lejeve të kullotës. Ministrja e Bujqësisë dhe Zhvillimit Rural, Anila Denaj zhvilloi një takim me blegtorët dhe u shpreh se për çmimet nuk ndërhyn dot shteti. Prezenca e medias në takim ishte shqetësuese për ministren Denaj dhe Ministren e Turizmit dhe Mjedisit, Mirela Kumbaro, por banorët treguan se i kishin kërkuar të ishin prezentë.
Ministrja Denaj u këshilloi blegtorëve të formalizohen në mënyrë që të marrin çmim dhe jo ta shesin qumështin pa marrëveshje. Blegtorët kërkuan më shumë subvencione sepse kjo do të sillte vetërregullim të tyre. Por subvecionet do të mbeten në të njëjtat vlera edhe në 2024, në propozimin e Ministrisë për Këshillin e Ministrave është ndryshuar vetëm limiti maksimal i vlerës së subvencionimit, që do të vijë me ulje në vlerë për kokë pas kalimit të 300 bagëtive të imta.
Ministret dhe kryebashkiakët premtuan se do të nisin hartimin e planeve të ndërhyrjeve në ndërtimin e lerave në zonat ku ka më shumë nevojë dhe gjithashtu do të nisë puna për rishikim të afateve të lejeve të kullotës.
Java e parë universitare u bojkotua nga studentët e mjekësisë. Ata të vitit të parë nuk dinë ende asgjë rreth kontratës dhe tarifës. Ligji i ri i miratuar cilësohet si diktatorial nga studentët, janë kushtet e mira në punë dhe jo detyrimi politik ajo që do mbajë mjekët në vend sipas tyre.
Studentët ndihen krenarë që po protestojnë dhe ata shprehen se turp duhet të kenë pushtetarët që kanë shkatërruar mjekësinë. Përpos shfuqizimit të ligjit, studentët kërkuan edhe mbajtje të përgjegjësisë për zyrtarët që i kanë “sulmuar” dhe etiketuar ata.
E hëna i gjen përsëri në rrugë studentët e mjekësisë, ata do të marshojnë nga fakulteti drejt Ministrisë së Arsimit dhe Sporteve.
Nuk dua të mbes pa e parë "Nuk dua të vdes e virgjër"
Në videon e mëposhtme ilustrohet sfida e personave me aftësi të kufizuara për të aksesuar eventet kulturore në qytet, specifikisht Suela dhe Dovleti që nuk mund të ishin publik i shfaqjes "Nuk dua të vdes e virgjër", të dielën në Pallatin e Kulturës.
Ata shpërfaqin mungesën e vullnetit të vendimmarrësve për të lehtësuar jetesën e tyre në komunitet, duke e jetëzuar institucionin dhe përsëri personat me aftësi të kufizuar mbeten jashtë përpjekjeve, edhe atyre të organizuara nga vetë ata.
"Media dhe kushdo do të marrë pjesë sa herë të jetë e interesuar në çdo mbledhje të Këshillit Bashkiak." - u dëgjua të thoshte sot Kryetari i Këshillit Bashkiak të Kamzës. Por ashtu siç prej muajsh tashmë, gazetari i redaksisë sonë që filmoi deklaratën e Z.Koldashi nuk u lejua të hynte në sallën e mbledhjeve të Këshillit.
Jashtë mbetën për disa minuta edhe katër anëtarë të këshillit që nuk pranuan të hynin në një mbledhje pa praninë e medias. Z. Alfred Halilaj u shpreh se Bashkia vazhdon të trajtohet si një pronë private e kryetarit të saj, Rakip Suli dhe jo si një institucion publik që duhet t'i japë llogari qyetarëve.
Përpos qejfit të Kryetarit Suli, që sjell mbledhjet me dyert te mbyllura, sipas këshilltarit Faik Basha kolegët e tij socialistë duan që të mos bëhen publike vjedhjet që miratohen në kurriz të qytetarëve. Ai ngriti akuzën që ndryshimi i buxhetit që pritej të miratohej sot ishte një tentativë për të mbuluar vjedhjet me rindërtimin e rrugëve që tashmë janë të ndërtuara.
Z. Basha pati përplasje më Kryetarin e Këshillit Bashkiak brenda sallës pas nisjes së transmetimit live të mbledhjes. Kryetari Koldashi paralajmëroi përjashtimin e tij nga mbledhja që po zhvillohej, mbledhje që përfundoi pa nisur mirë për shkak të mungesës së shumicës prej anëtarëve të këtij Këshilli Bashkiak.
“Se më do mu qefi” - Kryetari i Bashkisë Kamëz Rakip Suli pengon mediat të marrin pjesë në mbledhjen e Këshillit Bashkiak.
Teksa pritej të niste mbledhja e Këshillit Bashkiak Kamëz, e thirrur sot në orën 16:00, gazetari i nyje.al Ronald Qema nuk u lejua të hynte dhe ndiqte punimet e saj. Në komunikimin e parë, sekretarja e Sulit e njoftoi gazetarin që në mbledhjen e sotme nuk mund të merrte pjesë dhe duke e lajmëruar: “Hajde herën tjetër.”
Pas kundërshtimit të këtij vendimi jashtë kopetencave dhe pa shpjeguar asnjë arsye që çuan tek ky vendim, sekretarja u ngjit në katet e sipërme dhe njoftoi Kryetarin. Pas pak sekondash, Rakipi zbriti poshtë dhe u shpreh se e donte mbledhjen pa media sepse kshu “i donte qejfi”.
Në pamjet e mëposhtme, mund të ndiqni kryetarin Suli teksa e deklaroi arsyen pse nuk lejon mediat të jenë pjesë e mbledhjes dhe nxjerrjen me dhunë nga ambientet e Bashkisë të gazetarit të redaksisë sonë.
Studentët e mjekësisë dorëzuan dje në Ministrinë e Arsimit një kërkesë zyrtare për heqjen dorë nga hartimi i propozimit "3 vite me pahir ose tarifa 5500€".
Mjekët e ardhshëm treguan se nuk ishin të informuar për propozimin deri ditën e vizitës së ministreve. Edhe pse studentët u deklaruan kundër, sipas tyre, ministria nuk pyet.
Ashtu si në secilin profesion, studentët duan të kenë të drejtën e zgjedhjes.
Të lënduar nga akuzat si tradhëtarë, studentët treguan se dëshira e tyre primare është puna në vendin e tyre por kushtet e pamundësojnë.
Ata paralajmëruan që do të rikthehen në rrugë nëse ministritë dhe Rektorati nuk heqin dorë nga propozimi deri javën e ardhshme.
Që prej 24 nëntorit të vitit të kaluar, kompania “SEKA Hydropower” me vendim të Gjykatës së Lartë nuk e ka të licencuar prodhimin e energjisë në HEC-in Zais. Entit Rregullator të Energjisë iu desh të priste më shumë se 3 muaj për ta pezulluar licencën që kishte miratuar në shtator të vitit 2020. Por edhe pas këtij vendimi, HEC-i Zais vazhdon ti ketë portat e mbyllura dhe uji i Lumit Flim përfundon në tuba dhe jo në shtratin e tij.
Për ta verifikuar në terren këtë vjedhje që po kryhet ditën për diell, aktivistë dhe banorë të fshatrave të prekur nga mungesa e ujit shkuan pranë HEC-it më 5 mars. Diga vazhdonte të pengonte rrjedhën e Flimit dhe ashtu si përmes banderolës së përgatitur nga aktivistët, ngrihet pyetja: A pi ujë drejtësia?
"Vitore Pacuku u vra nga bashkëshorti i saj në orën gjashtë të mëngjesit, në Mirditë.
Fatime Sula u vra me 21 janar 2022, në Kuçovë.
Merushe Hazizi u vra nga babai i bashkëjetuesit të saj.
Valdete Manaj u vra nga bashkëshorti i saj me thikë në zemër, 8 shkurt 2022 në Fier.
Menfre Karabollaj u vra nga ish-bashkëshorti i saj me 10 plumba.
Jetlira Elezi u vra nga bashkëjetuesi i saj gjatë natës së 30 korrikut 2022, në Elbasan."
Edhe Hamide Magashi, ashtu si disa prej grave të përmendura më sipër nga aktivistet, u vra në Prishtinë edhe pse kishte urdhër mbrojtje. Ditën e djeshme, në solidaritet dhe për homazh, një aksion i zhvilluar në sheshin "Nënë Tereza" kërkoi mbajtjen e përgjegjësisë nga institucionet për këto jetë grash të humbura.
Nyje.al është gazeta elektronike e Kamzës, nismë e ndërmarrë nga aktivistët e Grupit ATA.
