20/01/2025
lomunye Alilandima
7
sothando
“Hawu Nomazulu! Ngubani-ke, lo ophuma laye lapha endlini engingamaziyo?” Wavele wangidina nje umbuzo kaJabulani. Ngezwa kuthi angimphendule kubi avele ayelala.
“Ukuthi ungubani wena Jabulani ozangibuza lowo mbuzo? Awusuye baba wami phela wena. Owami ubaba ngamtshiya eGomoza eLupane angilababa lapha eGoli ozabe engikhangela endlini yami engizibhadalela yona intela. Uhlutshwa yini wena ngalomuntu? Uthunukala ngaphi nxa ubona ngingena lomuntu lapha? Okokuqala wena wangibonisa ubuwula bakho ngokuba ungene engutsheni lomngane wami, pho osakudinga kimi yikuphi lokho uMonalisa angelakho? Ongangenzela khona njengamanje jaha yikuphuma uphele lapha uzongixabanisa lesithandwa sami.” Ngamphendula ngikhangelele eceleni, ngisendlula ingubo okokumhlabekisa ngamadla.
Wama wathi khwimilili uJabulani waswela ukuthi ayenzeni? Ngangimbona ukuthi wayesefuthelene kakhulu ngaphakathi. Ngangifuna laye azwe ubuhlungu abone angathi bengilele lalomuntu obephuma lapho. Ngangifuna ahlabeke ngamandla loba wayengabe ezigijigijimisa loMonalisa kodwa ngangisazi ukuba lami wayengifuna. Wayephethwe yibugwala; yikho phela okwakumenze wehluleka lokungikhombisa ngesikhathi esifaneleyo waze wangifaka esimeni esibi sokuthi kubengathi mina yimi engimlandelelayo. Ngambona ebuna, waqanda nje waswela ukuthi aphendule athini? Inkulumo yami yamthelela intolo emadolo. Ngangimbona ngimkhangela ngimtshontsha. Wayebukeka sengathi eyinye ingqondo yayimthuma ukuthi avuke ngolaka kodwa eyinye ibuye imkhuze. Wayeseqhuqha esengumhlanga kaTshangani engenisa, kanti lolaka lolu lwaselusentanyeni, wayesezonde! Ngasengimnyathele ikhonzi. Lokhu-ke, ayesekwenza yikho kanye engangifuna ukumbona ekwenza. Yayijabula inhliziyo yami lapho ngimbona ezonda kangaka ngoba ngangifuna lokhu lami engakuzwayo ngelanga nginanzelela ukuthi wayedlala umacatshelana loMonalisa laye akuzwe. Zasezitshintshile izinto, ikhuba seligaya ngomunye umhlathi.
“Angithi kumnandi imbuzi ihlaba inja, nxa inja isiluma imbuzi sekubuhlungu. Wangizwisa ubuhlungu Jabulani ngikuthanda ngenhliziyo yami yonke, kodwa wajika wangenza isilima. Wabona ngikuncenga wazitshela ukuthi umhlaba ucina ngawe. Ngephutha wakhohlwa ukuba bakhona abantu abakwazi ukuthanda lapha ngaphandle. Ususemuva bhudimadlisa mina sengithandana lendoda elothando ekwazi ukuthi umfazi uphathwa kanjani. Kuzokusiza ukusuka lapha ubuyele endlini yakho ngoba uzongiphaphisela inyoni yami, uyabuya umuntu wami.” Ngaqhubeka ngimklolodela ngingagqize qhakala.
Noma ngangimzwisa ubuhlungu obungaka ngangisazi ukuthi wayengeke lakancane alinge angifake isandla. Wayezongifaka isandla ngaliphi, wona ngawaphi amandla, esemadolonzima kwasekunzima emuva laphambili.
“Nomazulu into engiyilandileyo lapha, yikuthi ngizoxolisa okwenzakala phakathi kwethu...” Engakayingaphi ngenkulumo yakhe ngasengimbambe umlomo.
“Ake ngikuqondise izigwenxa zomlomo. Phakathi kwethu, akwenzakalanga lutho, khepha kwenzakala phakathi kwakho loMonalisa. Mina lawe asenzanga lutho. Asikho nje isidingo sokuba uxolise. Uxolisani phela mina lawe angikhumbuli sikhombana. Kanti sakhombana nini wawuvele ungikhombise nini? Akube yindoda Jabulani wenze okujabulisa umoya wakho. Uphume uphele lapha uyedinga umuntu othandwa yinhliziyo yakho. Kimi ufana lomkhaza uyangilandelela kanti utshaya indlovu ngempama ngoba inhliziyo yami kayisekho lakancane kuwe.” UJabulani wangenzela okunye engangingakulindelanga ngoba waguqa phansi ngamadolo, waxolisa ngendlela eyacina isingithinta.
“Noma ngiyaxolisa konke okubi engikwenzileyo ngaphambi kobuso bakho. Ngiyaxolisa ngokungadlali indima yami njengendoda empilweni yakho. Kade ngakubona ngangilokhu ngithi ngifisa mina lawe sibelobudlelwano obuhle kakhulu andubana ngikubonise uthando engilalo enhliziyweni yami. Kubuhlungu ngoba zonke izifiso zami zithanda ukutshabalala, kube kuyenzeka ungene enhliziyweni yami ubone ukuthi luphuphuma kanjani uthando lwakho, ubuzongixolela, kodwa ngoba lokho angeke kwenzeke mina ngizophila impilo ebuhlungu yokuzisola. Angenzanga okwakufanele ngikwenze ngesikhathi esifanele wazewawela kwezinye izandla zabanye. Bengizekuwe lapha ngithi ngizekubonisa.”
Ngaqala ukuvusa amehlo manje sengifuna ukubona lento ayethi uzongibonisa yona. Wangenisa isandla esikhwameni sebhulugwe, wakhupha okulibhokisi okuncane. Ngezwa kuthi angimeqele ngenjabulo, ngazikhuza. Lwangithi, tha! Uvalo, ngicabanga laba, uThandolwenkosi, uMonalisa kanye loCaro. Ngangizabalibala kanjani kambe? Ngazivala amehlo ngakhala, wasukuma wangesula inyembezi. Wakhupha indandatho yegolide, wangibuza wathi, “Nomazulu sithandwa sami, uyangivumela yini ukuba ngikwenze umakoti wangakithi?” Ngavele ngaphakamisa kanye isandla sami senxele ngamupha umunwe ukuthi ayifake.
“Yebo. Yebo, yebo Ndlovu, ngiyavuma, ngiyakuthanda.” Wamukela isandla sami, wangifaka indandatho yegolide, okwakuyinto engangileminyaka ngifisa ukuyibona isesandleni sami. Sangana, saqabulana saze sawela phezu kwethala. Inhliziyo yami yatshaya ngamandla. Ngalizwa igazi seligijima ngamandla emibilini yami, ngabalethemba lokuthi, lemizwa engangiyizwa laye wayeyizwa ngokufanayo. Ngempela indlu yami yaphenduka iKhenani, ngazizwa ngilesithunzi. Ngalubona uthando luvutha amalangabi. Kusenjalo, lwakhala ucingo lwami, ngangingafuni ukuludobha, lwakhala lwaze lwathula. Wangadeli lo ongitshayelayo, waphikelela. UJabulani wacina ethi ngilubambe. KwakunguThandolwenkosi Mahlangu, kwathi tha amazwi enhliziyweni yami athi, ‘Akukho nkunzi zabhonsa sibaya sinye.’ Ngabona ukuba lesisimo besizangitshiya phakathi kwexhaphozi, sekudalakale inkemenkeme yendaba.
“Sithandwa sami ngingabe ngikuphoxe ngani okukwenza ungabusafuna ukukhuluma lami? Bengithi ngikutshele ukuba ngiyakukhumbula akuvumi ukuthi ngehlukane lawe. Ngifisa ngabe siqeda isikhathi sethu sisonke.” Ngaswela lokuthi ngimphendule ngithini, kwazise uJabulani wayesizwa konke okwakukhulunywa. Wayesehlahle amehlo wena owabona inhloko yembuzi iphekwe lempondo ungafakaza ngcono. Wayesephelelwe. Nginjalo ucingo ngangilokhu ngilubambile, uThandolwenkosi ephethe encokola indaba zothando kodwa ngingaphenduli.
“Noma, Nomazulu! Usekhona yini? Kungani ungiphatha kabuhlungu kangaka. Uyazi uthando engilalo ngawe lukhulu! Lukhulu ngalendlela engingakwazi ukuba ngiyitsho kanjani. Ngiyakwazi ulaye umuntu othandana laye kodwa mina engifisa ukwazi yikuthi ngiyakuthanda njalo ngizotshada lawe.” Ngokutsho lawo, yahluthuka ngamandla inhliziyo kaJabulani, wangithathela umakhalekhukhwini, wawutshayelela phansi, wacacadeka.
“Wenzani? Ungenza isiphukuphuku sakho. Ngubani lumuntu okhuluma laye? Lalela lapha ngizokubonisa inhlaka yotshani namhlanje nxa ungangazi, ungizwa ngendaba njengohambo lukaLobhengula. Ngizakubonisa izibunu zenyoka, awudeleli uqhuba intwala ngewisa!” Watsho lawo uJabulani, lamehlo esebomvu gebhu! Wanginklinya.
Kusenjalo wathatha esinye sezigqoko zami wangihlohla sona emlonyeni ukuba ngingabengisakwazi ukuhlaba umkhosi kumbe ukubiza umuntu ukuze angisize. Wakhipha ibhanti lakhe ayeligqokile wangibopha izandla qede wangitshiya nginjalo. Wahluthulela lapha endlini wahamba lezihluthulelo, ngasala ngingazi lokuthi ngenze njani?
Ngangizama ukuhlaba umkhosi kodwa ilizwi lalingaphumi emlonyeni. Ngazama-ke, ukuthi ngigiqike ngize ngiyefika emnyango ukuze ngiwukhahlele ngenze umsindo ongabiza abantu bazongihlenga, ebunzimeni engasengiphakathi kwabo. Loba ngangizama ukugiqika kodwa kwakungehlula ngoba izandla zombili zazibotshaniswe emhlane. Wangibopha imbila zikawobo. Okwasekungizwisa ubuhlungu yikuthi lelanga lase lingomtsha wendoda, khona ukuthi uJabulani wayezaphinda abuye ngobusuku ngangingakwazi? Mhlawumbe wayezabuya esethwele umhedla wengqamu, avele angiqume intamo nje ngiyekogoqanyawo ngife njengegwala elifa lingazendlalelanga. Ngempela ngasengiphakathi kwelitshe lembokodo. Ngatshaya umthandazo wokuthula sengifisa ukuthi kungasake kuye ngasifudlana; kubekhona umuntu ongongivakatshela endlini ukuze angithole, angisize.
“Nkulunkulu wami ophezulu, wena owadala izulu lomhlaba. Nguwe owaziyo isiqalo lesiphetho sempilo yomuntu. Nguwe ozangihlenga kulobubunzima engiphakathi kwabo. Ngicela uzibonakalise Nkosi ngengilosi zakho, uwusize umphefumulo wami. Ithemba lami lonke likuwe baba. Nguwe owangiletha kulomhlaba nguwe ozangisa ezulwini, zibonakalise Jehova. USathani ungihleli idundulu manje angazi ngenze njani. Ngikhuleka ngilethemba lokuthi uzawuphendula umkhuleko wami ngokuphazima kweso. Awukaze wehlulwe yilutho empilweni zabantu bakho Nkosi, zibonakalise uthumele ingilosi zakho zizohlenga impilo yami, ngikubone ukukhanya igama lakho lidunyiswe. Amen.”
Ngathi ngiqeda ukutshaya umthandazo wami wokuthula ngezwa umuntu oqoqodayo emnyango. Waqoqoda waze wacina eseqoqoda ngamandla efuqa umnyango ukuze uvuleke. Ngabeka iphika phansi. Ngasengiginqe umzimba wonke usumanzi te! Waqhubeka eqoqoda lowomuntu kodwa lutho ukuthi awuvule umnyango.
ngu Pascar Ncube umlobi ongadumanga, olidumelandlini ungabuza abangakini bayamazi kodwa emphakathini bayamphika bathi amabamazi.
usuchothoza uphinde ungcome kucomments section nxa ungela mona.
lapha ucingo uthole olwakho ugwalo uyizwe kuhle indaba kaJB loNomazulu kwazise isibheke kwavuthwandaba.
INGWALO ZESINDEBELE +263 773 208 035
Ingwalo Ezingasoze Zabuna