27/12/2023
Cluster Munition ခေါ် အတွဲလိုက်ဗုံးများ၏ အန္တရာယ်
လက်ရှိအချိန်တွင် စစ်ကောင်စီစစ်တပ်သည် ၂၀၂၃ ခုနှစ်အောက်တိုလာ(၂၇) နေ့ က စတင်ပေါ်ပေါက် စစ်ဆင်ရေး (၁၀၂၇) ကြောင့်ဖြစ်ပွားသော လက်နက်ကိုင် ပဋိပက္ခများတွင် နိုင်ငံတကာတွင် တားမြစ်ထားသည့် Cluster Munition အတွဲလိုက်ဗုံးများ အသုံးပြုတိုက်ခိုက်နေကြောင်း စွပ်စွဲနိုင်လောက်သည့် သက်သေများပေါ်ခွက်ခဲ့သည်။
Cluster Munition ခေါ် အတွဲလိုက်ဗုံးများသည် အရပ်သားပြည်သူများ ကို ချက်ချင်းသေကြပျက်စီး နိုင်သကဲ့သို့ မပေါက်ကွဲဘဲကျန်ရစ် သော ကြွင်းကျန် ဗုံးသီးများကလည်း ရေရှည်တွင် အရပ်သားများကိုသေကြေပျက်စီးနိုင်ကြောင်းတွေ့ရှိရသည်။ Cluster Munition ၏ မပေါက်ကွဲ လဲ မြေကြီးတွင် ကြွင်းကျန်ရစ်ပါက မြေမြှုပ်မိုင်းကဲ့သို့ ကျန်ရစ်မည်ဖြစ်ပြီး ၊ နင်းမိခြင်း (သို့) ထိတွေ့မိခြင်း ဖြစ်ပါက မြေမြှုပ်မိုင်းကဲ့သို့ပေါက်ကွဲနိုင်သည်။ ထို့ကြောင့် Cluster Munition (ခေါ်) အတွဲလိုက်ဗုံးများ ကို ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်း အသုံးမပြုရန် ၂၀၂၃ခုနှစ် စက်တင်ဘာလ (၅) ရက်နေ့တွင် ဂျနီဗာမြို့ ၌ UNက နိုင်ငံအားလုံးကို International ban on cluster munitions (နိုင်ငံတကာ အတွဲလိုက်ဗုံးအသုံးမပြုရေး) သို့ ပူးပေါင်းကြပါရန် ဆော်ဩခဲ့သည်။
2022 ခုနှစ်အတွင်း - အသေအပျောက်စာရင်းဇယားအစီရင်ခံစာပါနောက်ဆုံးနှစ် - Monitor မှမှတ်တမ်းတင်ထာချက်များ အရ -cluster munition ပေါက်ကွဲမှုကြောင့်
အစုလိုက်အပြုံလိုက်အသေအပျောက်များ၏ 95 ရာခိုင်နှုန်းသည် အရပ်သားများဖြစ်ကြောင်းတွေ့ရှိရသည်။
2022 ခုနှစ်အတွင်း Cluster Munition အတွဲလိုက် ဗုံးပေါက်ကွဲမှုကြောင့် အနည်းဆုံး လူ ၉၈၇ ဦး သေဆုံးပြီး ဒဏ်ရာရခဲ့ပြီး ၎င်းတို့အနက် ၈၉၀ ဦးမှာ ယူကရိန်းနိုင်ငံတွင်ဖြစ်သည်။ ရုရှားသည် ၂၀၂၂ ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီ ၂၄ ရက်က ၎င်း၏နိုင်ငံကို အပြည့်အ၀ကျူးကျော်ဝင်ရောက်ခဲ့ပြီးနောက် ယူကရိန်းတွင် အစုလိုက်အပြုံလိုက် ဗုံးများကို အကြိမ်ကြိမ်အသုံးပြုခဲ့ပြီး အရပ်သားသေဆုံးမှုနှင့် ဒဏ်ရာရရှိမှုတို့ကို ဖြစ်ပေါ်စေခဲ့ကြောင်းတွေ့ရှိရသည်။ ယူကရိန်းတပ်ဖွဲ့များသည် အစုလိုက်အပြုံလိုက် ဗုံးများကို အသုံးပြုခဲ့ပြီး အရပ်သားများ ထိခိုက်သေဆုံးမှုများ ဖြစ်ပေါ်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။
မြန်မာစစ်တပ် နှင့် ဆီးရီးယားအစိုးရတပ်များသည် 2022 ခုနှစ်တွင် Cluster munition အတွဲလိုက် ဗုံးများကို အသုံးပြုခဲ့ပြီး အရပ်သားများကို ထိခိုက်နစ်နာစေခဲ့သည်။မြန်မာနိုင်ငံ နှင့် ဆီးရီးယားနိုင်ငံသည် အစုလိုက်အပြုံလိုက် ယမ်းများကို တားမြစ်ပိတ်ပင်သည့် နိုင်ငံတကာ သဘောတူစာချုပ်ကို လက်မှတ်ရေးထိုးခြင်း သို့မဟုတ် အတည်ပြုခြင်း မပြုခဲ့ပေ။
Amnesty International ၏ဖော်ပြချက်များတွင် -
ရှမ်းပြည်မြောက်ပိုင်း နမ့်ခမ်းမြို့နယ် တိုက်ခိုက်မှုကို နိုင်ငံတကာ လွတ်ငြိမ်းချမ်းသာခွင့်အဖွဲ့က မှတ်တမ်းတင်ထားပါတယ်။ ၂၀၂၃ ခုနှစ် ဒီဇင်ဘာလ ၁ ရက်နေ့ ညနေနှောင်းပိုင်း သို့မဟုတ် ဒီဇင်ဘာလ ၂ ရက်နေ့ အစောပိုင်းတွင် မြန်မာစစ်တပ်က နမ့်ခမ်းမြို့အား cluster munition အတွဲလိုက်ဗုံးများ အသုံးပြု၍ လေကြောင်းမှ တိုက်ခိုက်ခဲ့ကြောင်းမှတ်တမ်း က ဆိုပါတယ်။
ဤကဲ့သို့ ဗုံးများ အသုံးပြုခြင်းသည် နိုင်ငံတကာတွင် တားမြစ်ထားသောကြောင့် ၎င်းတို့၏အသုံးပြုမှုသည် စစ်ရာဇ၀တ်မှုတစ်ခုဖြစ်တယ်လို့ဆိုပါတယ်။
နိုင်ငံတကာ လွတ်ငြိမ်းချမ်းသာခွင့်အဖွဲ့၏ လက်နက်စုံစမ်းစစ်ဆေးရေးမှူးသည် အခင်းဖြစ်ပွားရာနေရာ၌ သိမ်းဆည်းရမိသော လက်နက် အပိုင်းအစ ဓာတ်ပုံငါးပုံကို ခွဲခြမ်းစိတ်ဖြာပြီး cluster munition ၏ အကြွင်းအကျန်များကို ရှာဖွေဖော်ထုတ်ခဲ့တယ်လို့ ဆိုပါတယ်။
လက်ရှိအချိန်မှာ - ရခိုင်ပြည်နယ် ၏ နေရာတိုင်းတွင် လက်နက်ကိုင်ပဋိပက္ခများဖြစ်ပွားလျှက်ရှိသည်။ အရပ်သားနှင့် အရပ်သားဆိုင်ရာအဆောက်အဦးများနေ့စဉ်နှင့် ထိခိုက်ပျက်စီးနေကြရသည်။
လက်နက်ကြီး ပစ်ခတ်မှုကြောင့် အရပ်သားများနေ့စဉ်နှင့်အမျှ သေကြေပျက်စီးနေကြရသည်။ စစ်ကောင်စီ သည် ရှမ်းပြည်နယ်တွင် Cluster munition ခေါ် အတွဲလိုက်ဗုံးများ ကို အသုံးပြုခဲ့သည့်အတွက် ရခိုင်ပြည်နယ်ရှိ အရပ်သားများ အလွန်စိုးရိမ်လျှက်ရှိကြသည်။
Cluster Munition, The Danger
At present, the military council has gathered enough evidence to accuse them of using cluster munitions, which are banned internationally, in the armed conflicts caused by operation (1027), which began on October 27, 2023.
Cluster munitions can kill civilians immediately, and unexploded remnants can also kill civilians in the long-term. If the unexploded cluster munition remains in the ground, it will remain like a landmine for many years. If stepped on or touched, it can explode like a landmine. Therefore, on September 5, 2023, in Geneva, the UN called on all countries to join International ban on cluster munitions (not to use cluster munitions) around the world.
During 2022 – the latest year covered by the report casualty statistics – 95 percent of cluster munition casualties recorded by the Monitor were civilians. Cluster munition attacks killed or wounded at least 987 people in 2022, of whom 890 were in Ukraine. Russia has used cluster munitions repeatedly in Ukraine since its full-scale invasion of the country on February 24, 2022, causing civilian deaths and injuries. Ukrainian forces have also used cluster munitions, resulting in civilian casualties. The Myanmar military and Syrian government forces used cluster munitions in 2022, causing further civilian harm. None of these countries have signed or ratified the international treaty banning cluster munitions.
Amnesty International has described:
“Amnesty International also documented an attack on Namkham township in northern Shan State. Late in the evening of 01 December 2023 or very early on 02 December, the Myanmar military conducted an air strike on Namkham using bombs that were most likely cluster munitions.
Cluster munitions are internationally banned as they are inherently indiscriminate, and their use constitutes a war crime.
Amnesty International’s weapons investigator analyzed five photographs of ordnance scrap recovered at the scene, and identified the remains of a cluster munitions dispenser.”
At present- armed conflicts are happening everywhere in Rakhine State. Many civilians and civilian building are being damaged. Civilians are being killed by the strike of heavy weapons. Because the military council used cluster munitions in Shan State, people in Rakhine State are very concerned about cluster munition.
# Colorful Rakhine HRD Group
Ref: The Monitor, Amnesty International
Video Source: Amnesty International
