Milkii

23/04/2024

23/04/2024

23/04/2024

23/04/2024

ኢትዮጵያ በህዝቦቿ አንድነት የተገነባች፣ህዝቦቿ በአንድነት የሚኖሩባት፣አንድነት መገለጫዋ የሆነ ታላቅ ሀገር እንድትሆን የብዙሀን ፍላጎት ነው።

ግን በምን አይነት አንድነት ትገንባ የሚለው ጥያቄ በርካቶችን ያላግባባ እና ጠለቅ ያለ ውይይት እና ምክክር የሚያስፈልገው ጉዳይ ሆኗል።ለምክክሩም የመጀመሪያ ጥያቄ የሚሆነው ምን አይነት አንድነት አብሮ የመኖር እሴታችን ሳይሸረሸር እንድንኖር ያዋጣናል የሚለው ነው።

እንደ ምርጫም ራሳቸውን የአንድነት ሀይል ብለው የፈረጁ አካላትም ሆነ ራሳቸውን ብሄርተኛ ብለው የሚመድቡ ወገኖች የኢትዮጵያ አንድነት እንዲህ ቢሆን የተሻለ ይሆናል ብለው የሚያቀርቧቸው ሀሳቦች አሉ።

እስካሁን አንድነታችንን ያጠናክራሉ ብለን
የተጠቀምንባቸው መንገዶች በሙሉ የራሳቸው ክፍተትም ሆነ ጥንካሬ አላቸው።ለመሆኑ የትኛው የአንድነት አይነት ኢትዮጵያን ይበጃታል?ሁሉም በአንድ ቅርጫት ውስጥ የሚሰፈርበት ኢትዮጵያዊ አንድነት? ወይንስ ብሄር ላይ ብቻ ያተኮረ ከኢትዮጵያዊነት ጋር የተጣላ አንድነት?

ሁለቱ መንገዶች እስካሁን ሞክረናቸው በግልፅ ክፍተታቸው ታይቷል፣ከዛም በላይ ዘላቂ ሰላም እንዳይኖረን እንደ ምክንያትነት ይነሳሉ።

ሁሉንም በኢትዮጵያዊነት ቅርጫት ውስጥ የሚከተው የአንድነት አይነት በተለይ ማንነቶችን በኢትዮጵያዊነት ስም ጨፍልቆ ዜጎች በቋንቋቸው በባህላቸው በወጋቸው እንዳይተዳደሩ እና ተፈጥሮአዊ ከሆነ የማንነት ጥያቄ ጋር ተፃራሪ እንደሆነ ይነሳል።

እንደ ኢትዮጵያ ላሉ ብዝሀነት በብዛት ለሚስተዋልባቸው ሀገራት ደግሞ ማንነቶችን መጨፍለቅ ቀላል አይደለም ጊዜ ሊረዝም ይችላል እንጂ የራሱ የሆነ የይደር ተፅእኖ ይኖረዋል።

ሁለተኛው የአንድነት አይነትም እንደ መጀመሪያው የራሱ የሆነ ክፍተት እንዳለው ግልፅ ነው።በብሄር ላይ የተመሰረተ ኢትዮጵያዊነትን ችላ ያለው የአንድነት አይነት ትልቁ ክፍተቱ ዜጎች አንድ ቦታ ላይ ሊያገናኛቸው የሚችለውን አውድ መንፈጉ ነው።

ከሁሉም አቅጣጫ የሚመጡ ብሄሮች ማንነታቸው፣ቋንቋቸው ባህላቸው፣ወጋቸው ተከብሮ የሚገናኙበት ኢትዮጵያዊነት የሚባል የአንድነት አደባባይ ሊገነባላቸው ይገባ ነበር።

ያ ሲሆን የሆነ ቦታ ላይ በአንድነት የኔ ነው የሚሉት መመኪያ ስለሚኖራቸው ተከባብረው በፍቃደኝነት መኖር የሚችሉበትን አጋጣሚ ማግኘት ይችሉ ነበር።

በመሆኑም አሁን በብልፅግና ፓርቲ መሪነት በሀገራችን የተፈጠረው አዲስ የፖለቲካ ምእራፍ ሁለቱ ፅንፎች ላላ ብለው የሚሄዱበት እና ኢትዮጵያዊነትንም ሆነ የብሄር ማንነትን ያልጨፈለቀ መሀል ላይ የሆነ ህብረ ብሔራዊ ኢትዮጵያዊ አንድነት የሚል መርህ የሚከተለው በዚህ ምክንያት ነው።

ሁላችንም አንድነትን እና አንድ መሆንን ስናስብ ልንዘነጋው የማይገባን አንድ ጉዳይ አለ።እሱም አንድነት ማለት አንድ አይነትነት አለመሆኑ ነው።

በቀጣይ ከእኛ የሚጠበቀው ትልቅ የቤት ስራም ፌደራላዊ ስርአቱ የፈጠራቸውን በጎ ትሩፋቶች አስጠብቀን በማስቀጠል በኢትዮጵያዊነት እና በብሄር ማንነት ዙሪያ ያሉ ውዥንብሮችን በማጥራት ኢትዮጵያውያን በአንድነት ተከባብረው ሊኖሩበት የሚችሉበትን ህብረ ብሔራዊ አንድነት መለያዋ የሆነ ሀገር መፍጠር ነው።

23/04/2024

የመደመር ዴሞክራሲ ኢትዮጵያዊ ዴሞክራሲ ነው!!

መሪ ሰነዳችን የሆነው የመደመር መጽሀፍ በኢትዮጵያ ዴሞክራሲን ለመትከልና ለማጽናት በሚደረገው ጥረት ካጋጠሙ ተግዳሮቶች መካከል በሀገራችን የወንድማማችነት እሴትና የሲቪክ ባህል ደካማ መሆናቸውን እንደ ትላልቅ ሳንካዎች ይጠቅሳቸዋል።

ኢትዮጵያዊያን ከመጣንበት የብሄረ-መንግስት ምስረታና ሀገረ-መንግስት ግንባታው ውስብስብነት የተነሳ ከተናጠል ቡድናዊ እውነቶቻችን ተሻግረን የወል እውነት መገንባት ስላልቻልን ከተወለድንበት ብሄርና ጎጥ፣ የምንከተለውን ሀይማኖትና እምነት፣ ከምናራምደው የፖለቲካ አመለካከት የተነሳ እርስ በርሳችን ስንገፋፋ፣ ስንናቆር፣ ብሎም ወደ ለየለት የእርስ በርስ ጦርነት አዙሪት ዉስጥ ስንማቅቅ የኖርንበት አንዱና ዋነኛው ምክንያት ይሄው ነው፡፡

በሌላ በኩል ደግሞ ደካማ የወንድማማችነት እሴት የህዝበኝነት (Populism) ሰለባ የሆኑ የፖለቲካ ሀይሎች እንዲፈጠሩ ስለሚያደርግ እሱም ዞሮ ዞሮ ዴሞክራሲን ያደናቅፋል፡፡ የሲቪክ ባህል ደካማነትም ለዴሞክራሲያችን መቀጨጭ የራሱን አስተዋጽኦ አበርክቶአል፡፡

ከዚህ ባህል ደካማነት የተነሳ ዜጎች የኔብለዉ ከሚያምኑት ነጠላ ቡድናዊ አጃንዳዎች (የብሄር፣ የሀይማኖት ወዘተ) ተሻግረዉ ሀገራዊ አሰባሳቢ አጀንዳዎች ላይ አነጣጥረው መደገፍ፣ መቃወምና መምረጥ አልቻሉም፡፡ የመደመር ዴሞክራሲ አነዚህን የዴሞክራሲ ጋሬጣዎችን ምንነት፣ ምንጮቻቸውንና የአደናቃፊነት ደረጃቸውን በወጉ ለይቶ እየሰራባቸው ይገኛል፡፡

የመደመር ዴሞክራሲ ኢትዮጵያዊ ዴሞክራሲ ነው፡፡ የመደመር ዴሞክራሲ ለኢትዮጵያዊ የዴሞራሲ እጦት ኢትዮጵያዊ መፍትሄ የሚያፈላልግ ነው፡፡ ግቡም የማኅበረሰብና የሲቪክ መብቶችንና ጥቅሞች ወጥነትና ዘላቂነት ባለው አግባብ ማረጋገጥ ነው፡፡

ከሁሉ በላይ ደግሞ ወንድማማችነት፣ ነፃነትና እኩልነት ቁልፍ የዴሞክራሲ ባህል እሴቶች (ምሰሶዎች) ስለሆኑ በቤተሰብ፣ ማህበረሰብ፣ ፖለቲካ ፓርቲዎችና መሰል ተቋማት ደረጃ ማበብ እንዲችሉ ሁሉም ባለድርሻ አካላት የሚጠበቅባቸውን አስተዋጽኦ ወጥነትና ዘላቂነት ባለው አግባብ እንዲወጡ መደረግ አለበት።

23/04/2024

Waraanni Nu Haa Ga'u; Nageenyi Haa Waara'u!
= = =
Nageenyi furtuu rakkoo mara hundeerraa hiikee riqicha tokkummaafi jaalalaa sabaaf sablamoota Itoophiyaa gidduuttii diriirsudha. Kanaaf harka nagaaf diriirsuufi balbala nagaaf banuun daandii warra mo'attootaa ta'uu hubatee mootummaan nagaaf dursa kennee hojjeta.

Faallaa kanaa harka nagaaf diriire deebisanii waraanuun, balbala nagaaf banamettis fayyadamuu dhabuub safuufi duudhaa Oromoo ganamaatti qoosudha.

Mootummaan Naannoo Oromiyaa naannichatti qilleensi nagaa akka bubbisuufi uummanni Oromoo akka nageenya argatuuf mareefi marabbaan gaaddisa jalatti dubbii fixuuf ejjennoo guutuu qaba. Kanaafis harka nagaaf diriirsee; balbala nagaas banee qaama hidhatee bosona jiruuf yeroo garaa garaa waamicha araaraa taasiseera; ammas taasisaa jira.

Qaamonni hidhatanii bosona jiran waamicha mootummaan taasisaa jiru kabaajaafi guddummaa Oromoo tiksuuf ta'uu hubatanii akka dhuunfaafi gareetti balleessaa isaaniitti gaabbuun harka isaanii kennachaa jiru. Kun qaroominaafi hubannaa guddaadha. Ilaalcha barbaadde qabaachuufi kaayyoo barbaadde hordofuu dandeessa ilaalchiifi kaayyoon kee kan kabaja sabaa xiqqeessu, imalasaa boodatti deebisuufi egeree isaa dukkaneessu ta'uu hin qabu.

Kanaafuu qabsoon Oromoo bara 150 oliif moggaatti dhiibamaa ture wareegama qaqqaalii kaffalameen injifannoon waan milkaa'eef har'a Oromoon injifannoo argate tikfachaa isa hafeef qabsaa'uu malee injifannoo argate boodatti deebisuuf wal irratti duuluufi wal kuffisuuf hojjechuun qabsoo wareegamaa dhufetti qoosuu yoo ta'e malee bu'aa tokko fiduu hin danda'u.

Ammas warri dhugaan galeef keessaa galaa jiru, warri hafanis karaa nagaa filachuun waraana nu ga'ee nageenya uummata keenyaa waaressuu qabnaan dhaamsa ijoodha.

23/04/2024

Lafti Har'a Qonnee Sanyiin Facaafnu Dilbii Boruuti!
--------
Hojii Qonnaa ammayyeessuun oomishaafi oomishtummaa dabaluun wabii midhaan nyaataa mirkaneessuu bira darbee imala badhaadhina akka biyyaatti eegalamee jiru milkeessuu keessatti shoora olaanaa qaba.

Sektarri qonnaa dinagdee biyya keenyaatiif lafee dugdaafi isa bu'uuraati. Sirni qonnaa biyya keenyaa ammoo waggoota dheeraaf mala qonnaa aadaa irratti hirkatee kan turedha. Oomishtummaan argamaa tures harkaa gara afaaniirra darbaa hin turre. Kana jijjiiruun bu'aa qonnarraa argamu guddisuuf mala qonnaa keenya jijjiiruuf xiyyeeffannoon kennameera.

Kana keessaa tokko jallisii bonaati. Laftiifi bishaan oomishaaf oolu jiraatus aadaan jallisii ammayyaa fayyadamuu waan hin turreef qonni keenya rooba irratti kan rarra'e ture. Misoomni jallisii oomishaafi oomishtummaa guddisuun wabii nyaataa mirkaneessuu bira darbee oomisha alaa galaa ture kan biyya keessaan bakka buusuun eegalamee jira. Qonna jallisii mataa isaa teknoloojii qonnaan deeggaramuun bu'aa qabeessummaa isaa dabaluuf xiyyeeffannoon hojjechuun barbaachisaadha.

Waggoota jijjiirama darban keessa qonna ammayyeessuuf hojiin makanaayizeeshinii qonnaarratti hojjetamaa jiru jijjiirama guddaa argamsiisaa waan jiruuf cimsanii itti fufsiisuufi damicha rog-daneessa taasisuun murteessaadha.

Hojiin makanaayizeeshinii qonnaa hojii hubannoo fayyadamtootaa guddisuufi fayyadamummaa isaa dabaluu waan ta'eef keessumattuu hubannoo qonnaan bulaa dabaluufi hirmaannaa qooda fudhattootaa babal'isuun cimee itti fufa.

Gama biraan dhiyeessii galteewwan qonnaafi ittifayyadama isaa irratti qorannoo irratti hundaa'uun yeroo gara yerootti akka guddatu taasisuun danda'ameera. Kunis, bu'aa qabeessummaa qonnaa dabaluun dinagdee biyya keenyaa utuba.

Kanaafuu, oomisha qonnaa duraan waggaatti yeroo tokko qofa ture yeroo lamaafi isaa ol taasisuu, qonna keenya hirkattummaa roobaa jalaa baasuu, makaanaayizeeshinii qonnaa dabalaa deemuu, dhiyeessiifi ittifayyadama galteewwan qonnaa guddisuu, hubannnoo qonnaan bultootaafi hirmaannaa qaamota dhimmamtoota qonnaa guddisuun akkasumas walitti hidhaminsa gabaa uumuun fayyadamummaa qonnaan bulaa/horsiisee bulaa guddisuu irratti xiyyeeffannoon hojjetamaa jira.
Hojii hojjetamaa jiruunis bu'aan jajjabeessaan argamaa jira.

Naannoo Oromiyaatti milkaa'in argamaa jiru caalmaatti guddisuufis yeroo ammaa qonnaa Arfaasaa fi qophii qonna Gannaa irratti hojjetamaa jira.

Facebook:
https://www.facebook.com/oromiabc
------
Telegram: https://t.me/Oromiacommunicationaffairsbureau
------
Twitter: twitter.com/OromiaBureau
------
YouTube: https://www.youtube.com/results...
------
TikTok: tiktok.com/
------
Website: https://www.oromiacommunication.gov.et/
------
kallachaOromia: https://m.facebook.com

22/04/2024

Ashaaraan Magariisaa Egeree Keenya Har'a Kan Ijaarudha!

22/04/2024

Nageenyaa Waaraa Magaalicha Keessatti Itti Fufsiisuuf Hirmaannan Uummataa Murteessadha.

Shaggarkom,Ebla 14,2016-Leenjin Gaachana Sirnaa Magaalaa Shaggar Keessatti kennamaa ture bu'aa kan argamsiise ta'uu itti Gaafatamaan Waajjira Milishaa Magaalaa Shaggar Obbo Tasfaayee Asaffaa himan.

Leenjin kennamaa ture leenjii Siyaasaa,ijaarsaa Biyyaa keessatti gahee isaa bahachuu akka qabuuf Dandeetti raawwachiisummaa ijaaruu,nageenyi waaraan magaalaa keessatti akka dhufu,uummanni Nageenyi kan isaa ta'uu baree nageenyaa isaa akka eeggatuuf Leenjin gaachana Sirnaa kutaalee magaalaa Shaggar hunda keessatti kennamaa ture.

Magaalaan keenyaa Godinaa hedduun waan wal daangessituuf diinni Magaalaa keenya keessa seenee nageenya keenya akka hin booressineef uummanni keenya nageenya mirkaneessuu irratti hubannoo isaanii cimsuun qaamaanis qophaa'ummaafi gahumsa qabaachuun guutuu ta'uu akka danda'aniif
hojiin Gaachana Sirnaa Ijaaruu magaalicha keessatti cimee kan itti Fufe ta'uu himan.

Gaachanni Sirnaa Ummanni oromoo duri irraa eegalee wal ijaaree Nageenya Naannoo isaa ittin eeggataa ture waan ta'eef Gaachana Sirnaa ijaaruun nageenyaa mirkaneessuu abbaan nageenyaa hawaasa waan ta'eef duudhaa isaatti fayyadamee waloon ofi isaafi nageenya Magaalaa isaa akka eeggatuu xiyyeeffannoo guddaan hojjatamaa jiraachuu himan.

Magaalicha keessatti qindoominni Gaachanaa Sirnaa fi Milishaa olaanaa waan ta'eef Nageenya waaraafi ittifufinsa qabu mirkaneessuuf caasaa nageenyaa waliin qindoominaan hojjachaa kan jiru ta'uu himuun Magaalaan Shaggar Magaalaa Xiiqii,Giddu gala Saayinsiifi teeknolojii taate keessatti diinni nageenya Magaala keenyaa akka hin booreessineef Hawaasni nageenya kan isaa godhachuun nageenya isaafi naannoo isaa eeguu qaba jedhan.

30/03/2024

14/11/2023

Ministirri Muummee Itoophiyaa Dr Abiyyi Ahimad walga'ii Mana Maree Bakka Bu'oota Uummataa Idilee 4ffaa waggaa 3ffaa irratti argamuun gaaffii miseensota mana maricharraa ka’aniif ibsaafi deebii kennaniin

Mootummaa badhaadhinaan durfamu irratti waaggoottan darban maqaa gara garaatu itti kennamaa tureera. Kanneen keessaa inni kuun Dargii wajjin wal fakkeessa, kuun Shanee, kaan ammoo sirna Nugusaa wajjiin walfakkeessu. Kuni hundi maqaa daabboo maqaa xureessuuf kennamanidha. Badhaadhinni yeroo tokkotti waan sadan kana ta'uu hin danda'u.

Paartiin Badhaadhinaa sabdaneessummaafi biyyaalessummaa irratti hundaa'ee hojjechaa jira.
Biyya kana keessatti afaan hedduu, sabaaf sablammootaafi uummattoota hedduutu jira. Kun ammoo waan yeroo tokkotti ta'e osoo hin taane nama tokkorraa ka'uun bakka kana kan gahedha.

Paartin Badhaadhinaa paartii yeroo jalqabaatiif sabaaf sablammoota hunda bakka tokkotti hammatedha. Kun adda isa taasisa. Namni kamuu yaada dhuunfaa keessaa bahuun waan waloo irratti hojjechuu qaba. Yaada qabaachuun gaarii ta'ee yaanni ifaajeedhaan mirkanaa'a. Badhaadhinni waan ittiin komatamu yoo jiraate rakkoo furuuf kutannoon hojjechuu isaati.

Biyya keenya keessa rakkoon baay'een jiraatus caalmaatti rakkoo kan ta'e seenessa qeenxeedha. Yaanni kan koo qofatu sirriidha jedhu essaanuu nama gahuu hin danda'u. Biyyi seenessa qeenxeen guddattu akka hin jerre hubatamuu qaba. Waan gargar nama fageessu caalaa waan walitti nama dhiyeessan irratti hojjechuutu bu'aa qaba.

Lagni Abbaay kophaasaa Abbaay kan ta'e osoo hin taane laggeen hedduu hammateeti. Seenaa kan koo qofaatu caalaan eessaa gahuu hin dandeenyu waan ta'eef yaada finxaalessaa qabannee milkaa'uu hin dandeenyu.

Seenessa uummata tokkoomsu irratti hojjechutu biyya keenya ijaaruu danda'a. Akkuma dambii ittiin bulmaata paartii Badhaadhinaa keessatti ifaan taa'etti sabdaneessummaa bu'uura godhachuun hojjechaa jirra. Seenaa keessatti qixaan hubachuufi sirnaan barreessuun bu'aa olaanaa qaba.

Walitti bu'insi iddoowwan gara garaatti mul'atu hojii misoomaarraa nu daangessuun sirrii miti. Nuti nageenya barbaanna. Hanga ammaatti tooftaa balleessuu fudhannee hin beeknu; garuu qaamonni qaawwa kanatti fayyadaman hedduudha.

14/11/2023

14/11/2023

“Sirni Barnootaa Keenyaa Cabinsa Hedduu Kan Qabudha” Dr Abiyyi Ahimad

Barnoota wajjiin wal qabatee baroota darban keessa bakka kufaatiin bal'aan itti mul'atedha. Waggoottan muraasaa asitti garuu xiyyeeffannoon guddaan itti kennamee hojjetamaa jira.

Hojiiwwaan hojjetaman qabxiiwwan gurguddoo kan hammatedha. Kunis:

1. Sirna barnootaa fooyyessuu,
2. Gahumsi barsiisotaa akka dabalu taasisuu,
3. Sirna bulchiinsa barnootaa fooyyessuu,
4. Bu'uraalee misoomaa babal'isuu,
5. Sirna kenninsa qoruumsaa jijjiiruufi ammayyeessuu,
6. Barattoota nyaachisuufi
7. Dhaabbilee barnoota olaanoo babal'isuu caalaa qulqullinarratti akka xiyyeeffatamu taasifamee hojiin hojjetamaa ture waan akka salphaatti ilaalamuu miti.

Bu'aa qabxii darbinsaa wajjiin wal qabatee mul'ate waanuma eeggamudha. Haala kenninsa qormaatatu jijjiirame malee qoruumsi hin jijjiiramne. Haata'uu malee, qabxiin darbinsaa dhibbeentaa 50 ta'ullee hanga dhibbentaa 30 tti gadi bu'amee fudhatamaa jira.

Waggaa tokkoof barsiisuun akka gahooman taasifamaa jiru. Barattoonni qorumsa hin dabarre jechuun achumaan badan jechuu miti. Kun hubatamuu qaba. Carraan bal'aan akka jiru dagatamuu hin qabu. Hojiin guddaan kumaatamaan lakkaa'aman digiriin osoo hin taane ogummaa gara garaatiin kan hojjetaman akka ta'an yaaduun murteessaadha. Riiformii jalqabame cimsanii itti fufsiisuun fuulduratti jijjiirama gaarii fida waan ta'eef ammas cimee itti fufuu qaba.

Fayyaa wajjii wal qabatee weerarri dhibee daddarboo yeroo ammaa biyyoota hedduutti mul'achaa jira. Weerarri dhibee daddarboo sababa jijjiirama qilleensarraa kan dhufedha.

Mootummaan gamasaatiin deeggarsa gara garaa taasisaa jira. Hanga ammaatti saaphana siree mil.20 raabsameera, qorichi garagaraa maallaqa guddaan dhiyaataa jira.

Facebook: https://www.facebook.com/oromiabc
Telegram: https://t.me/Oromiacommunicationaffairsbureau
Twitter: twitter.com/OromiaBureau
YouTube: https://www.youtube.com/results?search_query=Oromia+Communication+Bureau
TikTok: tiktok.com/
Website: https://www.oromiacommunication.gov.et/
kallachaOromia: https://m.facebook.com