09/10/2023
“1000-ын унаа”
Орой ажил тараад автобус зогссон тул бидний “1000-ын унаа” нэрээр нь мэдэх 3000-ын унаанд суухаар боллоо.
-Ах аа, Баруунсалаа явах уу?
-Явна, явна, ийшээ суучих.
Ингээд таван хүн “чихэж” аваад унаа маань хөдөллөө. Замаараа Баянхошууны эцэс рүү зам далийж, бас Зүүнсалаа руу салж явлаа. Ер нь энэ унаанд суусан хэн нэгэн нь үндсэн тарифаас илүү мөнгө төлөөд гэрийнхээ үүдэнд бууж болдог. Би зам нийлэхгүй ч, унаа нэгтэй тул тэгээд дуугай суугаад тэднийх рүү явж л байна. Жолооч ах, Зүүнсалаанд очиж бүх хүнээ буулгасныхаа дараа:
-Чи хаана буух юм?
-Баруун салаа
-Тийшээ явахгүй шт.
-Та Баруунсалаа орно гээд суулгаа биз дээ?
-Үгүй би Зүүнсалаа л гэж хэлсэн. \Би буруу сонсоогүй, эд нар дунд ингэж худлаа хэлж суулгаад замдаа орхидог зантай хүмүүс байдаг, тэдний нэг нь таарчхаж\.
-Юу яриад байгаа юм бэ, та Баруунсалаа гэж хэлсэн ш дээ.
-Битгий худлаа хуцаад бай....\
Хэг ёгхийж хэдэн үг хэлтэл ахын дуу чангарч, хараал урсгаж гарав. “Дуугай байгаарай, алчихна шүү, чамайг” гэхэд нь л шударга бусын хажуугаар дуугай өнгөрч чаддаггүй өнөөх их зориг, зүрх маань хулчийж, тэрний машинд хоёулхнаа яваагаа санаж чимээгүй болов. Ирсэн замаараа буцаж яваад Тойрог хүрээд “Энд буувал буу” гэхэд нь гялс үсэрч буухдаа, цонх нь онгорхой байсан тул дэмий л хамаг чадлаараа “Удахгүй цагдаа дээр уулзъя за, арчаагүй г...г минь” гэж хэлчхээд, араас нь машиных нь дугаарын зургийг нь дарж авав. Яах гэж ч байгаа юм, чааваас. Хүн тэгээд аргагүй байдалд орохоороо, шударга бус зүйлд ялагдахад аман дээр гарч ирдэг ганц үг “Чамайг цагдаад хэлнэ” л юм билээ.
Энэ хүмүүс бол бас л нэг төрлийн хувийн автомашинаараа мөнгө олж байгаа таксичид. Таван хүн чихэж аваад дүрэмгүй юм шиг, улаан галзуу давхина. Улаан гэрлээр орно, явган хүний гарцан дээр зогсоно гэж мэдэхгүй. Хөгжмөө хамаг чанга дээр нь тавина, тамхи татна. Тэгээд “Аа, мань чинь ачаад хөдөлж байна” гээд мах тээвэрлэж яваа мэт л утсаар яриастай. Хөөрхий үйлчлүүлж байгаа хүмүүсээ хүндэлнэ гэж байхгүй. Шаардлага тавихаар “Дуугуй бай, яаж явахаа чамаар заалгахгүй, чамайг амьд л хүргэж өгвөл болоо биз дээ” гэж маасайтал инээж тэнэгтэнэ. Тэгээд л амьд харих үгүйдээ эргэлзсээр байгаад бууна, аймар. Тэд хэнд ч захирагддаггүй, зайлшгүй унаа, цуцаагүй хүмүүс л үйлчлүүлдэг тул нийгмийн масс хэсэг тэдний энэ эрх, дураараа авирыг төдийлөн анзаардаггүй.
Хэнийг суулгаад хааш нь явж байгаа, хэдэн төгрөг авч байгаа гээд ямар ч мэдээлэл ард нь үлддэггүй, бүртгэсэн, баталгаажуулсан, хариуцлага хүлээлгэх компани байхгүй болохоор тэд автомашинд нь суусан хүмүүстэй яаж ч авирласан яадаг юм гэж боддог онгироо, дээрэлхүү. Мэдээж, энэ ажлаар өдрийн хоолоо залгуулдаг “Сайхан амраарай” гээд үддэг, харанхуй гудамжинд буулгаад “За гүйгээд орчих, ах нь араас нь гэрэл тусгаж байя” гээд өөрийн хүүхэд мэт хайрлаж, халамжилдаг сайн, сайхан хүн, жолооч нар ч бий. Гэхдээ л хувийн автомашинаараа мөнгө олж, бусдад үйлчилж л байгаа бол ямар нэг хариуцлага хүлээх дүрэм, журамтай, хэнийг хааш хүргэсэн гэх мэдээлэл нь хаа нэгтээ бүртгэгдэж үлддэг байгууллагатай болоосой. Үгүй бол хувийн автомашиндаа хуульгүй улсад амьдарч буй мэт аашилдаг хүмүүс, тэдний яаж ч магадгүй эр зоригоос, тэнэг их уур омог, тэвчишгүй бүдүүлэг үйлдлээс үнэхээр айж байна.
