Nay Zin-Documentary

  • Home
  • Nay Zin-Documentary

Nay Zin-Documentary Contact information, map and directions, contact form, opening hours, services, ratings, photos, videos and announcements from Nay Zin-Documentary, Media/News Company, .

အစ္စလာမ်ကြောင့် အာရဗ်တွေ ဘာ ပြောင်းလဲသွားသလဲ....ဒီမေးခွန်းကို ဖြေနိုင်ဖို့ဆိုရင် အစ္စလာမ်မတိုင်မီအာရဗ်သမိုင်းကိုသိဖို့ အ...
06/03/2024

အစ္စလာမ်ကြောင့် အာရဗ်တွေ ဘာ ပြောင်းလဲသွား
သလဲ....ဒီမေးခွန်းကို ဖြေနိုင်ဖို့ဆိုရင် အစ္စလာမ်မတိုင်မီ
အာရဗ်သမိုင်းကိုသိဖို့ အရေးကြီးတယ်။အစ္စလာမ်ကို
ဘာသာတရားတစ်ခုအဖြစ် ကွက်ပြီးပုံဖော်ရင်မပြည့်
စုံပါ။အကြောင်းက အစ္စလာမ်ဟာ အဲဒီခေတ် (ရှေး
ဟောင်းခေတ်)ကိုအဆုံးသတ်ပေးခဲ့တဲ့ လှုပ်ရှားမှုကြီး
တစ်ခုဖြစ်ခဲ့တယ်။ကျမ်းချက်အရ ကိုးကွယ်ရာအယူ
အဆနဲ့ဘ၀နေနည်းညွှန်ကြားချက်တွေကအတွေးအခေါ်
ပြုပြင်ပြောင်းလဲရေးနဲ့ တည်ဆဲစနစ်တို့အပေါ် ဆန့်ကျင်
ဘက်ကိုသွားဖို့ရည်ရွယ်ပါတယ်။တကယ်လည်းအေဒီ၇
ရာစုမှာ အသစ်ပေါ်လာတဲ့ အစ္စလာမ်ဟာ သူ့သီအိုရီနဲ့
မငြိစွန်းတဲ့ဓလေ့တွေကို မဖျက်သိမ်းခဲ့ပေမယ့် သူ့သီအို
ရီနဲ့ငြိစွန်းတဲ့စနစ်တွေကိုတော့ ဖျက်သိမ်းခဲ့ပါတယ်။

အစ္စလာမ်မတိုင်မီကအာရဗ်အများစုဟာအခြေချနေ
ထိုင်တဲ့ အဆင့်မှာမရှိခဲ့ဘူးဆိုတာအားလုံးမဟုတ်ပါ။
အခြေကျပြီးသားအာရဗ်တို့ရဲ့သမိုင်းလည်းရှိထားပါ
တယ်။ဒါပေမဲ့အစ္စလာမ်ပေါ်တော့မယ့်အချိန်မှာ အဓိက
အားဖြင့် အာရေဗျမြောက်ပိုင်းကအများစုဟာ ခြေသလုံးအိမ်တိုင်ဘ၀မှာကျန်ရစ်နေဆဲဖြစ်တယ်။ ပီထရာ၊ပါလ်
မိုင်ရာ၊ဖိုးနီးရှန်း၊အဆီးရီးယန်း၊ယီမင်၊အဘီစီးနီးယား၊
ဂတ်ဆာနစ် စတဲ့ အာရဗ်မင်းနိုင်ငံတွေဟာ မြေပြင်မှာ
အခြေကျကာ ပလ္လင်နဲ့ဆင်နဲ့ဖြစ်ပြီး နောက်ပိုင်းမှာပြန်
လည်ကျဆင်းသွားတဲ့ ကျဆင်းမှုဖြစ်တယ်။သေချာတာက အာရဗ်လူမျိုးတွေဟာ အစ္စလာမ်မတိုင်မီဘ၀မှာ စနစ်
ကျတဲ့စုစည်းမှုမဖြစ်သေးပါ။ဒါဟာ ဒေသတွင်းနိုင်ငံရေး
ရဲ့ဖိအားကြောင့်ဖြစ်တယ်။ရောမ-ပါရှန်တို့ရဲ့လွှမ်းမိုးမှုက
အာရဗ်တွေကို စနစ်တကျစုစည်းဖို့ အခွင့်အရေးမပေးခဲ့
ပါ။

အင်ပါယာကြီး၂ခုဟာ သူတို့အကျိုးစီးပွားအတွက်ပဲ
အားထုတ်ခဲ့ကြတယ်။ဒါကြောင့် ပါလ်မိုင်ရာ၊ပီထရာစတဲ့
ရှေးအာရဗ်အင်ပါယာလူမျိုးတွေနဲ့ ဟင်မ်ယာ၊ လတ်ခ်
မစ်၊ဂတ်ဆာနစ်၊အဘီစီးနီးယန်းစတဲ့ ရှေးဟောင်းခေတ်ရဲ့
နှောင်းပိုင်းကအာရဗ်မင်းနိုင်ငံတွေကို အသုံးချခဲ့တာပေါ့။
တောသားဘီဒူးအင်းတွေကလည်း မိမိနယ်နဲ့မိမိအဆင်
ပြေသလိုနေထိုင်နေကြခြင်းက စုစည်းမှုကိုဟန့်တားနေ
သလို အခန့်သား ထီးရိပ်ခို(ရောမ-ပါရှန်)စံနေကြတဲ့ အာ
ရဗ်မင်းနိုင်ငံတွေဟာလည်း တောသားတွေနဲ့မိတ်ဖွဲ့ခြင်း
ကို စိတ်မ၀င်စားခဲ့ကြဘူး။သူတို့မှာ အင်ပါယာကြီး၂ခုရဲ့
နိုင်ငံရေးနဲ့ ယဥ်ကျေးမှု(ဘာသာရေးအပါအ၀င်) ရေစီး
ကြောင်းအတိုင်း စီးဖို့ကလွဲပြီး ကျန်တဲ့ဆန့်ကျင်ဘက်
အတွေးအမြင်မရှိခဲ့ဘူး။ဒါကြောင့်တမန်တော်မိုဟမ္မဒ်နဲ့
အစ္စလာမ်မပေါ်မီကတည်းက ယဥ်ကျေးမှုရှိပြီးသား
အာရဗ်လူမျိုးတွေဟာ သမိုင်းမှာ ရာဇ၀င်တွင်ရလောက်
အောင်ပြုပြင်ပြောင်းလဲရေးမျိုးလုပ်ဖို့ဆန္ဒမရှိခဲ့သလို ဒီ
အတွေးအခေါ်လည်းမရှိခဲ့ကြဘူး။

ခေတ်ပြိုင်အခြေအနေအရ တမန်တော်မိုဟမ္မဒ်ဟာ
မက္ကာဟ်မှာ ၁၃နှစ်တိတိ အနှိပ်စက်ခံသာသနာပြုပြီး
ကုရ်အာန်က ရွှေ့ပြောင်း(ဟေဂျာရာဟ်)ပါလို့အမိန့်ကျ
လာလို့ မဒီနာကိုရွှေ့ပြောင်းနေတဲ့အချိန်နဲ့အတိအကျ
ဖြစ်တဲ့ အေဒီ၆၂၂မှာ ရောမဧကရာဇ်ကြီး ဟီရာကလီး
ယပ်စ်ဟာ ပါရှန်တွေကိုတိုက်ဖို့ ပါရှန်အင်ပါယာထဲကို
စစ်ချီ၀င်ရောက်သွားနေပါပြီ။မဒီနာကိုတမန်တော်ရောက်
ပြီး ၇နှစ်ကျော်အကြာ မက္ကာဟ်သားတွေရဲ့ကျူးကျော်
တိုက်ခိုက်မှုမျိုးစုံကိုခံခဲ့ပြီး အေဒီ၆၂၈ ဟိုဒိုင်ဘီယာမှာ
တစ်ဖက်သတ်အနာခံစာချုပ်ကာ ငြိမ်းချမ်းရေးရအောင်
ယူခဲ့တယ်။အဲဒီခုနှစ် ၆၂၈မှာပဲ ဟီရာကလီးယပ်စ်ဟာ
ပါရှန်ဧကရာဇ်ခိုစရို့ရဲ့နန်းတော်ဖြစ်တဲ့ တက်စီဖွန်(မဒါ
အင်)ကို ချီတက်သိမ်းပိုက်ဖျက်ဆီးနေပြီဖြစ်ပါတယ်။

ဒါကြောင့်တမန်တော်နဲ့ခေတ်ပြိုင် မက္ကာဟ်-ကွန်စတန်
တီနိုပလ် ၃၂၀၀ကီလိုမီတာခန့်အကွာကနေ ၂၃နှစ်တိတိ
ခေတ်ပြိုင်ရှင်သန်ခဲ့ကြချိန်မှာ တမန်တော်ဟာ အာရဗ်
လူမျိုးတွေကို ကိုးကွယ်ရာစနစ်အသစ်နဲ့အတွေးအခေါ်
ကိုပြောင်းလဲနေပြီး ဟီရာကလီးယပ်စ်ကတော့ ပါရှန်တွေ
နဲ့ ၂၈နှစ်တိုင်တိုင်စစ်တိုက်နေခဲ့ပါတယ်။

မုအ်သာ၊သဗူးက် စတဲ့ ရောမ-ပါရှန်တို့နဲ့နွယ်ပြီးဖြစ်တဲ့
စစ်ပွဲမတိုင်မီကတည်းကတမန်တော်မိုဟမ္မဒ်ဟာ စစ်ပြိုင်
နေတဲ့ရောမ-ပါရှန်တို့က ဧကရာဇ်တွေဆီကိုငြိမ်းချမ်းရေး
သ၀ဏ်လွှာပေးပို့ခဲ့တာက ဒီသမိုင်းရဲ့ထူးခြားချက်ပဲ။

ပါရှန်နဲ့ရောမဟာ ဒေသတွင်းမှာ၂၈နှစ်တိုင်တိုင် စစ်ပွဲနဲ့
ချေမွခဲ့တာမှာ လူနဲ့စိုက်ပျိုးမြေတွေအားလုံးပျက်စီးခဲ့ရ
တယ်။တစ်ခါအကြိတ်ဖုထွက်လာတတ်တဲ့ ပုလိပ်ရောဂါ
ကလည်း ဒေသလူဦးရေကိုချေမုန်းခဲ့ပြန်တယ်။ဒါဆိုရင်
ဒေသတွင်းမှာလူဦးရေဘယ်လောက်ကျန်မလဲ။ရောမ-ပါ
ရှန်ရဲ့စစ်ပြိုင်ကာလဟာဒေသတွင်းကို အကြိတ်အနှယ်
ဖျက်စီးပစ်ခဲ့ပါတယ်။

ဒီအင်ပါယာကြီး၂ခုကို ငြိမ်းချမ်းရေးသ၀ဏ်လွှာပေးပို့
ပြီး သူ့ရဲ့ တမန်တော်ဖြစ်ခြင်းကို ပေါ်တင်ကြေငြာကာ
ငြိမ်းချမ်းရေးကို ရှေ့ရှူဖို့နှိုးဆော်လိုက်ခြင်းက အလွန်
ရှေ့ရောက်တဲ့လုပ်ရပ်တစ်ခုပဲဖြစ်တယ်။လူမသိသူမသိ
တမန်တော်အဖြစ်မနေဘဲ ကမ္ဘာသိအောင်အင်ပါယာတွေ
ထိတိုင်အောင် ကြေငြာမောင်းခတ်ကာ စစ်ပွဲကနေရပ်ပြီး
ငြိမ်းချမ်းရေးကိုယူကြဖို့ နှိုးဆော်သွားခြင်းက အင်ပါ
ယာဧကရာဇ်များရဲ့အမြင်မှာမထူးဆန်းတဲ့ကိစ္စတစ်ခု
ဖြစ်ကောင်းဖြစ်နေပါလိမ့်မယ်။ဒါပေမဲ့ နောက်၆နှစ်အ
ကြာမှာ အဲဒီ အာရဗီအမျိုးသားစုစည်းခဲ့တဲ့ လူထုကြီး
ဟာ သူတို့ရဲ့အနှစ်နှစ်ထောင်သမိုင်းမှာ ပထမဆုံးကြိမ်
စုစည်းလာပြီးပါရှန်နေပြည်တော်ကြီးကို သိမ်းပိုက်နေပြီ
ဖြစ်သလိုရောမရဲ့ဆီးရီးယားကိုပါ တစ်ပြိုင်တည်းသိမ်း
နေပြီဖြစ်ပါတယ်။

တကယ်တော့ အစ္စလာမ်အကြောင်းသိချင်ရင်သူ့ရဲ့
လူ့အဖွဲ့အစည်းနဲ့ဖြစ်တည်မှုအစုစုကိုနားလည်ချင်ရင်
အစ္စလာမ်မတိုင်မီ အာရဗီသမိုင်းကိုစေ့စေ့ငင သိဖို့လို
ပါတယ်။ဒီသမိုင်းဟာ ဘာသာရေးတစ်ကွက်တည်းရဲ့
သမိုင်းမဟုတ်ဘူး။အဲဒီခေတ်ကလူသားရဲ့နေရေး၊ထိုင်
ရေး၊စားရေး၊ရှင်သန်ရေး၊ကိုးကွယ်ရာကနေ ဓလေ့ထုံး
တမ်းတွေအထိ ပြောပြနိုင်တဲ့ ဘက်စုံမြင်ကွင်းကိုသိမြင်
နားလည်ဖို့ရာကူညီပေးပါလိမ့်မယ်။

ရောမ-ပါရှန်နဲ့ခေတ်ပြိုင် အာရဗီသမိုင်းစာအုပ်
စာမျက်နှာ-၄၈၅
စာအုပ်ဆိုဒ်-မဂ္ဂဇင်းဆိုဒ်
ရောင်းစျေး-၃၀၀၀၀ ကျပ်

၀ယ်ယူလိုသူများအနေနဲ့ Page messanger မှာ
အမည်၊ဖုန်းနံပါတ်၊နေရပ်လိပ်စာ ရေးပြီး အိမ်ရောက်
ငွေချေစနစ်ဖြင့်မှာယူနိုင်ပါပြီ။

ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်သမိုင်းဌာနရန်ကုန်အဝေးသင်တက္ကသိုလ်သမိုင်းဌာနရန်ကုန်တက္ကသိုလ်ဗဟိုစာကြည့်တိုက်တက္ကသိုလ်များဗဟိုစာကြည့်တိုက်...
19/12/2023

ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်သမိုင်းဌာန
ရန်ကုန်အဝေးသင်တက္ကသိုလ်သမိုင်းဌာန
ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်ဗဟိုစာကြည့်တိုက်
တက္ကသိုလ်များဗဟိုစာကြည့်တိုက်(UCL)
စတဲ့ဌာနတွေနဲ့စာကြည့်တိုက်တို့မှာလည်း
စာအုပ်ကိုအလွယ်တကူဖတ်ရှုနိုင်ပါကြောင်း.....

18/12/2023
ကမ္ဘာ့ပထမဆုံးထိပ်သီးဆွေးနွေးပွဲ(Summit)-----------------------------------------------------------Summit-ထိပ်သီးဆွေးနွေး...
05/10/2023

ကမ္ဘာ့ပထမဆုံးထိပ်သီးဆွေးနွေးပွဲ(Summit)
-----------------------------------------------------------
Summit-ထိပ်သီးဆွေးနွေးပွဲ သို့မဟုတ် နိုင်ငံ့
ခေါင်းဆောင်တွေ တွေ့ဆုံဆွေးနွေးတဲ့ဆွေးနွေးပွဲ

ဒီ Summit ဆိုတဲ့ စကားလုံးကို ၁၉၅၀မှာ ဗြိတိန်၀န်
ကြီးချုပ် ၀င်စတန်ချာချီက စတင်သုံးစွဲခဲ့တာဖြစ်တယ်။

သမိုင်းမှာ တွေ့ဆုံဆွေးနွေးရေးဆိုတာ လက်ချိုးရေလို့
ရတယ်။ဥပမာ စပိန်ဘုရင်ဖီးလစ်-၂ဟာ ကက်သလစ်
အဖြစ် အင်္ဂလန်ကို သွတ်သွင်းချင်လို့အဲလီဇဘက်ကို
တွေ့ဆုံဆွေးနွေးဖို့ခေါ်တယ်။ဒါကို အဲလီဇဘက်က
ငြင်းတယ်။

အလားတူ အေဘရာဟမ်လင်းကင်းလည်းပဲ
တောင်ပိုင်းဗိုလ်ချုပ်ကြီး ဂျက်ဖာဆင်ဒေးဗစ်နဲ့
တွေ့ဆုံဆွေးနွေးရေးမလုပ်ခဲ့ဘူး။အဲဒီတုန်းက
လင်းကင်းဟာ ကျွန်လူတန်းစားရဲ့လွတ်မြောက်ရေး
အတွက် မစေ့စပ်စတမ်းအပြုတ်တိုက်ဖို့ဆုံးဖြတ်ခဲ့တာ
ကြောင့် တွေ့ဆုံဆွေးနွေးမှုကို ပယ်ချခဲ့တယ်။လင်းကင်း
ရဲ့ဒီဆုံးဖြတ်ချက်ဟာ အမေရိကန်သမိုင်းကို ပြောင်းလဲ
သွားစေခဲ့တယ်။ကိုယ်တိုင်ပဲကြေငြာမောင်းခတ်ထားတဲ့
သူပုန်နဲ့ဘယ်ညာညှိပြီး တိုင်းပြည်ကိုမုဒိမ်းကျင့်မယ့်ဘ၀
ကနေ အမေရိကကို လွတ်မြောက်စေခဲ့တယ်။

ကမ္ဘာ့သမိုင်းမှာ ပထမဆုံးလို့ပြောရမယ့် ထိပ်သီးဆွေး
နွေးပွဲဟာ တတိယခရူးဆိတ်စစ်ပွဲအပြီး ဆလာဒင်နဲ့
ရစ်ချတ်တို့ တွေ့ဆုံကြတဲ့ပွဲ ဖြစ်တယ်။

ရစ်ချက် -အင်္ဂလန်ပြည့်ရှင်။ခြင်္သေ့နှလုံးသားပိုင်ရှင်
ရစ်ချက်ဆိုပြီး သမိုင်းမှာ ခရူးဆိတ်ဇတ်ကောင်တွေ
ထဲက ထိပ်ပိုင်းလောက်မှာ နေရာယူထားသူဖြစ်တယ်။
သတ္တိရော စစ်တိုက်ရာမှာပါ အလွန်ကောင်းသူဖြစ်သ
လို သူရဲကောင်းစိတ်ဓါတ်ရှိသူလည်းဖြစ်တယ်။စစ်မြေ
ပြင်မှာလည်း ရဲရဲတင်းတင်း ကျားတစ်ကောင်လိုစွန့်စား
တိုက်ခိုက်တတ်သူအဖြစ် နာမည်ကြီးတယ်။

ဆလာဒင်-မွတ်စလင်အမျိုးသားခေါင်းဆောင်ကြီးလည်း
ဖြစ်သလို အဲဒီအချိန်က အစ္စလာမ်ကမ္ဘာမှာ တစ်ဦးတည်း
ရှိနေတဲ့ အဖက်ဖက်က ပြည့်စုံတဲ့ လူသား။ခရူးဆိတ်စစ်
ပွဲရဲ့ဇတ်လိုက်ကြီး။ကမ္ဘာ့ခရူးဆိတ်သမိုင်းစာအုပ်ပေါင်း
များစွာကို အမှတ်စဥ်ရင် One to Ten ထဲမှာပါတဲ့ A
History of the Crusades(3 Vol.)ကျမ်းရှင် အင်္ဂလိပ်
အမျိုးသား ဆာစတီဗင်ရဲ့အဆိုနဲ့ပြောရရင် ခရူးဆိတ်
ခေတ်ကြီးတစ်ခုလုံးမှာ သူ့ထက်ဆွဲဆောင်မှုရှိသူ ရှာပြ
မရနိုင်သူ။

လက်ရုံး/နှလုံး၂ဖက်စလုံးကပြည့်စုံသူဖြစ်တယ်။
စွလ်တန် ဆွလာဟွတ်ဒီန်း အိုက်ယူဘီလို့ အများသိတဲ့
ဥရောပအခေါ် ဆလာဒင်ဟာ အမြော်အမြင်၊ပရိယာယ်
နဲ့စစ်ကစားရာမှာ ပါရဂူမြောက်သူ ဖြစ်သလိုစစ်ဘုရင်
မဟုတ်ဘဲ အဲဒီခေတ်က နိုင်ငံရေးသမားတစ်ဦးရဲ့အနေ
အထားနဲ့နေထိုင်ခဲ့သူဖြစ်တယ်။ဆလာဒင်မှာထူးခြားပြီး
အံ့ဖွယ်အစွမ်းသတ္တိက စိတ်တည်ငြိမ်မှုပဲ။

ဆလာဒင်ဟာ စစ်ပွဲမှာ ပုတီးနဲ့။တိုက်ကွင်း​ပေါ်မှာ
ဘုရား၀တ်ပြုမှု(နမာဇ်)၁ကြိမ်ပျက်တယ်ဆိုတာမရှိ
ဘူး။စစ်ကြောင်းပေါ်မှာ ဟဒီးဆ်ဖတ်တယ်။ဟဒီးဆ်
ကိုဆလာဒင်ဟာ အတော်ဖတ်လေ့ရှိတယ်။စစ်ပွဲကိုဦး
စီးနေရင်းနဲ့ ဟဒီးဆ်ဖတ်နေတတ်သူလည်းဖြစ်တယ်။
အထူးခြားဆုံးက နှုတ်သိပ်ချိုတယ်။အလွန်ငြင်သာစွာ
စကား​​ပြောဆိုတတ်သူဖြစ်​တယ်။ဒီအချက်က သူ့ရဲ့ EQ
ကိုဖော်ပြပါတယ်။

အစ္စလာမ်ကမ္ဘာမှာ ဆလာဒင်နောက်ပိုင်းထင်ရှားတဲ့
မင်းတွေပေါ်ထွန်းခဲ့ပါသေးတယ်။ဥပမာ မမ်လုက် စွလ်တန်ဘေဘာ၊အော်တိုမန်ဖခင်ကြီး ဃာဇီအွစ်မန်း၊သူ့မြေး
ဖွာသေးဟ် စတဲ့ ထင်ရှားတဲ့ ထိပ်သီးတွေပေါ်ပေါက်ခဲ့ပေ
မယ့် ယနေ့ အစ္စလာမ်ထုတစ်ရပ်လုံးရဲ့နှလုံးသားထဲမှာ
တစ်ညီတစ်ညွှတ်တည်း စိုးမိုးနေတာကတော့ ဖွာသေးဟ်
မဟုတ်ဘူး။ဆလာဒင် ဖြစ်တယ်။ဆွလာဟွတ်ဒီန်း ဆိုတဲ့
အာရဗီအမည်ဟာ ယနေ့တိုင် အစ္စလာမ်ကမ္ဘာမှာ ပဲ့တင်
ထပ်နေဆဲပဲ။များစွာသော နိုင်ငံ့ခေါင်းဆောင်တွေဟာ
သူသေဆုံးနေတဲ့ သူ့အုတ်ဂူကိုသွားပြီး ယနေ့တိုင်ဂါရ၀
ပြုနေကြဆဲပဲ။

သမိုင်းအလယ်ခေတ်ဖြစ်တာကြောင့် သူရဲကောင်း
အမြင်နဲ့သူရဲကောင်းဝါဒအားကောင်းတာကိုသတိပြုပါ။

အဲဒီခေတ်က ပြိုကွဲနေတဲ့ အစ္စလာမ်ကမ္ဘာတစ်ခုလုံးကို
စုစည်းကာ ကျူးကျော်သူခရူးဆိတ်တွေကိုတိုက်ထုတ်ခဲ့တာ ဆလာဒင်ဖြစ်တယ်။စံပြခေါင်းဆောင်တစ်ယောက်
အဖြစ်ဆလာဒင်ဟာ သူ့သမိုင်းကိုရေးခဲ့တယ်။ဒါကြောင့်
ယနေ့ ဆလာဒင်အမည်ကြားရင် မွတ်စလင်ထုက တမ်းတမ်းတတဖြစ်နေရတာဖြစ်တယ်။ဆလာဒင်ကိုမသိတဲ့
မွတ်စလင်ဘယ်လောက်ရှိလဲမေးရင် အခြားနိုင်ငံမှာ
တော့ ကျနော်မသိဘူး။အောက်ခြေမှာ ကျနော်စစ်တမ်း
ကောက်ကြည့်တာ ၅၀%က နာမည်တောင်မကြားဖူးပါ။
ဆွလာဟွတ်ဒီးန်ဆိုတဲ့ အာရဗီအမည်ကို ဆလာဝရိမ်
ဆိုပြီးခေါ်နေတဲ့ သင်္ဃန်းကျွန်းကစပါယ်ရှယ်မွတ်စလင်
တစ်ဦးကိုလည်း မြင်ဖူးတယ်။ဒါဟာ အာရဗီစာပေနဲ့
ဝေးနေတဲ့လက္ခဏာ၊အစဥ်အလာမိရိုးဖလာမွတ်စလင်
ဆိုတဲ့ အနေအထားကိုကွက်ကွက်ကွင်းကွင်းဖော်ပြနေ
တယ်။ဒီအနေအထားနဲ့ ကမ္ဘာကို စိုးမိုးဖိုကြံနေရင်တော့
စိတ်ရောဂါကု ဆရာ၀န်နဲ့ပြသင့်ပြီ။

ဆလာဒင်ဟာ ယနေ့ခေတ် မွတ်စလင် ဘာသာရေးသမား
တွေလို ဘာသာရေးအရူးစကားတွေ တွင်တွင်မပြောဘူး။
အလုပ်လုပ်တယ်။လုပ်ပြတယ်။ကိုယ်တိုင်အနစ်နာခံ
တယ်။ဒီအတွက်သူ့မှာရှိသမျှအရာအားလုံးကိုပေးခဲ့လို့
သေနေတဲ့အချိန်မှာ အလောင်းကိုလွှမ်းဖို့အ၀တ်တောင်
မရှိတော့ဘူး။ဘုရင်တစ်ပါးရဲ့နောက်ဆုံးအချိန်ဆလာဒင်
ရဲ့ဘဏ္ဍာတော်ထဲမှာ ငွေတစ်ပြားမကျန်ခဲ့ဘူး။အားလုံး
ကို စစ်ပွဲနဲ့လူထုအတွက်သုံးပစ်ခဲ့တယ်။ရဟူးဒ် နဆွရွာ
ဘာညာကြီးကြီးကျယ်ကျယ်ပြောပြီး အဲကွန်းနဲ့နောက်ဆုံး
ပေါ်ကားနဲ့ မနေခဲ့ဘူး။အပြောနဲ့အလုပ်ညီတယ်။သမိုင်း
မှာ ရှင်ဘုရင်အများစုက လူထုကိုစုစည်းတဲ့အချိန်တိုင်း
မှာ တင်းပုတ်နဲ့ရိုက်ခဲ့ကြတယ်။ကွပ်ညှပ်တယ်ဆိုတဲ့
မြန်မာရာဇ၀င်အသုံးဟာ ကွပ်ကဲတယ်၊စုစည်းတယ်၊
ထိန်းကွပ်တယ်ဆိုတဲ့ သဘောကိုပေးတယ်။ဒါပေမဲ့
အဲဒီလိုကွပ်ညှပ်ရာမှာ ရှင်ဘုရင်က ဘာနဲ့ကွပ်ညှပ်သလဲ..
တင်းပုတ်နဲ့လား....ဓါးနဲ့လား....မေတ္တာနဲ့လား ဘာနဲ့လဲ...
ဒါကျနော်တို့လိုလူတွေစဥ်းစားရမယ့်အလုပ်ဖြစ်တယ်။

အံ့သြစရာအစွမ်းအစက ဆလာဒင်မှာ လူထုကိုစည်းရုံး
တဲ့အခါတင်းပုပ်နဲ့မထုရိုက်ခဲ့တာပဲ။အကျိုးစီးပွားခွဲဝေမှု
ကိုတရားသဖြင့်ဆောင်ရွက်ရင်းနဲ့အစ္စလာမ်မစ်စိတ်ဓါတ်
ကိုပါရိုက်ထည့်သွားတယ်။ဒါကြောင့်ဂျေရုဆလင်ကို
မွတ်စလင်တွေနှစ်ပေါင်း၁၃၀၀အုပ်ချုပ်ခဲ့ချိန်မှာ၈၈နှစ်
ကြာခရစ်ယာန်​လက်ထဲကျရောက်မှုကို ပြန်ယူနိုင်ခဲ့တာ
ပေါ့။ဂျေရုဆလင်ခေါင်းစီးတပ်ထားတဲ့ ဆလာဒင့်သမိုင်း
ဟာတကယ်တော့ ပြိုကွဲနေတဲ့အစ္စလာမ်ကမ္ဘာကိုစုစည်း
ပေးလိုက်တာပဲ။

အခုတွေ့ဆုံလာတဲ့ ဆလာဒင်နဲ့ရစ်ချက်တို့ရဲ့ရည်မှန်း
ချက်ကတော့ တောင်နဲ့မြောက်ပဲ။တကယ်တော့ခရူး
ဆိတ်စစ်ပွဲထဲကို တတိယခရူးဆိတ်စစ်ပွဲနဲ့ ခုန်၀င်လာ
တဲ့ ရစ်ချတ်ဟာ ၁၁၉၁ ဧကာဆိပ်ကမ်းကို ကမ်းကပ်
လာကတည်းက ဆလာဒင်နဲ့တွေ့ဆုံဖို့တောက်လျှောက်
တောင်းဆိုခဲ့ပါတယ်။ဆလာဒင်က မင်းတို့အချင်းချင်း
ပဲတည့်အောင်အရင်လုပ်ပါ.....ဘုရင်တို့မည်သည် ငြိမ်း
ချမ်းရေးမဖြစ်မချင်း တွေ့ရိုးထုံးစံမရှိ....ငြိမ်းချမ်းလုပ်
လိုက် ပြန်တိုက်လိုက် အခြေအနေဟာ အခြေအမြစ်မရှိ
ပါလို့....တုံ့ပြန်ခဲ့တယ်။ဒါပေမဲ့ရစ်ချတ်ကို သူ့ညီ အာဒိလ်
သို့မဟုတ် ဆိုက်ဖွတ်ဒီးန်နဲ့ ဆွေးနွေးဖို့ခွင့်ပြုထားခဲ့တယ်။

ရစ်ချတ်ဟာ ဆလာဒင်ကို ငြိမ်းချမ်းရေးအတွက်
အကြိမ်ကြိမ်ကမ်းလှမ်းခဲ့တယ်။ဒါပေမဲ့ရစ်ချတ်ကိုင်
လာတဲ့ တောင်းဆိုချက်တွေက ဆလာဒင်ကိုခံတွင်းပျက်
စေတယ်။နောက်ဆုံးရစ်ချတ်က ....သင့်အတွက်လက်ဝါး
ကပ်တိုင်ဟာ တန်ဖိုးမရှိတဲ့ သစ်သားချောင်းပဲ....ငါတို့
အတွက်တော့ ပူဇော်ရာတန်ဖိုးကြီးပစ္စည်းဖြစ်တယ်....
သင် ဒါကိုပြန်ပေးပါ....ဒုတိယခရူးဆိတ်စစ်ပွဲပြီးချိန်က
ရှိခဲ့တဲ့ နယ်နိမိတ်ကိုပြန်ဆုတ်.....ဂျေရုဆလင် ငါတို့ကို
ပေး...စတဲ့ ကမ်းလှမ်းချက်ကို ကြားတော့ ဆလာဒင်
တုံ့ပြန်တာက ....ငါတို့အတွက် လက်ဝါးကပ်တိုင်ဆိုတာ
သင်ပြောသလို တန်ဖိုးမရှိတဲ့ သစ်သားချောင်းပဲ...ငါတို့ဒီ
သစ်သားချောင်းကိုဖျက်ဆီးခြင်းဟာဖန်ဆင်းရှင်ကို အ
ကြီးမားဆုံးပူဇော်ခြင်းပဲ....ဒါပေမဲ့ သူတစ်ပါးဘာသာရေး
သင်္ကေတကို ငါတို့ဖျက်ဆီးခွင့် မရှိသလို ငါတို့အတွက်
ဒါဟာ အသုံး၀င်တဲ့ပစ္စည်းတစ်ခုဖြစ်နေသ၍.......ဂျေရု
ဆလင်ကိုသင်တို့ထက် ငါတို့ကတန်ဖိုးထားတယ်....ငါတို့
တမန်တော် ကောင်းကင်ခရီးကြွချီရာအရပ် ....သင်တို့
၀င်မလာမီ နှစ်ပေါင်းများစွာကတည်းက ငါတို့နေထိုင်ခဲ့
ရာအရပ် .....ငါတို့အမျိုးသားတွေရဲ့ပြိုကွဲမှုကြောင့်သာ
သင်တို့လုယူနိုင်ခဲ့ခြင်းဖြစ်တယ်.....

ဒီအပြန်အလှန်တုံ့ပြန်မှုကို ရှိုင်ရယ်လ်ဟော်လိုးဝေး
တက္ကသိုလ်က သမိုင်းပါမောက္ခ သောမတ်စ်အပ်စဘ
ရစ်ဂျ် က.....အမှန်တကယ်ဆွဲဆောင်မှုရှိသော အပြန်
အလှန်တုံ့ပြန်မှုပင် ဖြစ်သည်.....လို့သုံးသပ်ထားပါ
တယ်။

၁၁၈၇ ဟက်တင်မှာ ခရူးဆိတ်ခရစ်ယာန်စစ်တပ်ကြီး
တစ်ခုလုံး လက်စတုံးချေမုန်းခံရပြီး အထွတ်အမြတ်
လက်ဝါးကပ်တိုင်ကို ဆလာဒင်က သိမ်းဆည်းခဲ့ပါ
တယ်။ဒီအတွက်ပဲ ရစ်ချတ်ဟာ အင်္ဂလန်ကနေ ခရူးဆိတ်
စစ်မြေပြင်ကိုဆင်းလာတာဖြစ်ပါတယ်။ဧကာ၊အာဆဖ်၊
ဂျက်ဖွာ စတဲ့တိုက်ပွဲစဥ်တွေနဲ့ဖောက်ထုတ်ပေမယ့် မရခဲ့
ဘဲ နောက်ဆုံးမှာ ရစ်ချတ်ဟာ ဘိုင်သ်နူဘာတောင်တန်း
ပေါ်ကနေ ဂျေရုဆလင်ကိုလှမ်းကြည့်ကာ ဒီခံစစ်ကို
ဆလာဒင်ဦးစီးနေသ၍ ဂျေရုဆလင်ကိုပြန်သိမ်းဖို့ဆိုတာ
မဖြစ်နိုင်တော့ဘူးလို့ စစ်ကောင်စီမှာဆုံးဖြတ်ခဲ့ပြီးဘိုင်သ်
နူဘာကနေ ဆုတ်ခဲ့ပါတယ်။ဒါကို အပ်စ်ဘရစ်ဂျ်က ဂျေ
ရုဆလင်ဟာ မဖြစ်နိုင်လုနီးပါးရှိတဲ့စစ်ရေးပစ်မှတ် ဆို
ရင် ဘာကြောင့်ဘုရင်(ရစ်ချတ်)ဟာ ဘိုင်သ်နူဘာရောက်
မှသိရတာလဲ .....စစ်အတတ်ပညာနဲ့အသက်မွေးလာတဲ့
ဘုရင်ဟာ ဒါကိုမသိဘူးလား..လို့မေးခွန်းထုတ်ထားပြီး
အထောက်အထားအဖြစ် ၁၂ရာစုမွတ်စလင်သမိုင်းဆရာ
ကြီး အိဗ်နေအသီးရ်ရဲ့ မှတ်တမ်းမှာလာတဲ့ ဂျေရုဆလင်
မြေပုံကို ရစ်ချတ်တောင်းကြည့်ခဲ့ပုံနဲ့ယှဥ်ဖော်ပြထားခဲ့ပါ
တယ်။

တတိယခရူးဆိတ်စစ်ပွဲဟာ ခရူးဆိတ်စစ်သမိုင်းမှာ
အဆင့်အမြင့်ဆုံးစစ်သမိုင်းဖြစ်ပါတယ်။သံတမန်
ဆက်ဆံရေးသဘောတရားတွေ၊စောင့်စည်းအပ်တဲ့
နိုင်ငံ့ခေါင်းဆောင်တွေရဲ့မူတွေ၊ဘာသာရေးအိုင်ဒီ
ရော်လောဂျီနဲ့စစ်တိုက်နေသော်လည်းပဲ ရန်သူခေါင်း
ဆောင်ဆလာဒင်ဟာ နိုင်ငံရေး၊သံတမန်ရေးနဲ့အဆင့်
မြင့်မြင့်စစ်တိုက်ပြသွားတဲ့သမိုင်းနဲ့အတူ ရစ်ချတ်ရဲ့
အစုလိုက်အပြုံလိုက်သတ်ဖြတ်ခဲ့မှု(တဲလ်အလ်အယူဒီ
ယဟ်)အဆိုးတရားကြားက ငြိမ်းချမ်းရေးကိုမပြတ်တမ်း
ရှာကြံသွားတဲ့ ဘုရင်ရဲ့ဘ၀ကိုပါ ဖော်ပြနေပါတယ်။

ဒီလိုဆန့်ကျင်ဘက်ရည်မှန်းချက်ရှင်၂ဦး တွေ့ဆုံပြီး
ပြဿနာကိုလက်တွေ့ကျကျသုံးသပ်နိုင်ခဲ့တာကြောင့်
သူတို့၂ဦးစလုံးကို လက်တွေ့နိုင်ငံရေးသမားတွေလို့
ပညာရှင်တွေကခေါ်ဆိုခဲ့ကြတယ်။ဟက်တင်းတိုက်ပွဲ
မှာ ဆလာဒင်ရဲ့စစ်တပ်ကအမည့်ချွေတာ ရေးနော်လ်ဒီချက်တင်လုံ ခေါင်းပြတ်သွားတဲ့အခြေနေဖြစ်လာပြီး ....
ဧကာခံစစ်ကို ၂နှစ်တိုင်အောင် တိုက်ရတဲ့အခက်အခဲ၊
နောက်ပိုင်းအာဆဖ်၊ဂျက်ဖွာတို့မှာလည်းပြတ်သားတဲ့
အနိုင်ကိုမထုတ်ခဲ့လို့.....သင့်စစ်သည်တွေရော ကျွန်ုပ်
စစ်သည်များပါ သေကြေခဲ့ရပေပြီ။တိုင်းပြည်လည်းဖွတ်
ဖွတ်ကြေရပြီ။အခုလောက်ဆို တော်သင့်ပြီလို့သင်မယူ
ဆဘူးလား...လို့ရစ်ချက်က ဆလာဒင်ကိုပြောလာတယ်။

ဒီအကြောင်းကိုရေးကြတဲ့သမိုင်းဆရာအချို့ကနောက်
ကွယ်က တွန်းအားကိုဖော်ပြကြတယ်။အကြောင်းက
ရစ်ချက်ဘုရင်လုပ်နေတဲ့တိုင်းပြည်အင်္ဂလန်မှာရစ်ချက်
မရှိခိုက် သူ့ညီ ဂျွန် က အာဏာလုထားပြီဖြစ်နေလို့ သူ
အင်္ဂလန်ကို မဖြစ်မနေပြန်ဖို့ တာစူနေတယ်။ဒါကြောင့် ရစ်ချက်ကကမ်းလှမ်းလာတဲ့အခါ ကုရ်အာန်ရဲ့အမိန့်
(ရန်သူကငြိမ်းချမ်းရေးကမ်းလှမ်းလာလျှင် သတိနှင့်
ချဥ်းကပ်ကာ ငြိမ်းချမ်းရေးရယူပါ)ဆိုထားတဲ့အတိုင်း
ဆလာဒင်ဟာ လက်ခံခဲ့ကာ သူ့ညီ ဆိုက်ဖွတ်ဒီန်း က ကြားလူအဖြစ်ဆောင်ရွက်ပြီး ရစ်ချက်နဲ့ဆလာဒင်ကြား
ငြိမ်းချမ်းရေးကိုစီစဥ်ပေးတယ်။စစ်ဘုရင်သူရဲကောင်း
ပီသတဲ့အင်္ဂလိပ်အမျိုးသားရစ်ချက်ဟာ ရန်သူဖြစ်တဲ့
ဆိုက်ဖွတ်ဒီန်းကို အင်္ဂလိပ်သူရဲကောင်းဘွဲ့ကိုချီးမြင့်ခဲ့
တယ်။အဲဒီနောက် သူ့ညီမကို ဆိုက်ဖွတ်ဒီန်းနဲ့ ပေးစားဖို့
အထိစီစဥ်ခဲ့တယ်။သူတို့နှစ်ယောက်ယူပြီး သူပိုင်မြေနဲ့
ဆလာဒင်ပိုင်မြေကို သူတို့လင်မယားဆီအပ်ကာ ဂျေရု
ဆလင်ကို မွတ်စလင်-ခရစ်ယာန်ပူးတွဲအုပ်ချုပ်ကြဖို့စီ
စဥ်ခဲ့ပေမယ့် ဒီအစီအစဥ်ပျက်ခဲ့တယ်။ဒါပေမဲ့ရစ်ချတ်
ဇွဲမလျော့ဘဲ ငြိမ်းချမ်းရေးကိုရအောင်ကြိုးစားခဲ့လို့
တတိယခရူးဆိတ်စစ်ပွဲကို သိက္ခာရှိတဲ့အရှုံးနဲ့နိဂုံးချုပ်နိုင်
ခဲ့တယ်။

ဒီလိုနဲ့ ၁၁၉၂ စက်တင်ဘာလမှာ အရည်အသွေးရှိတဲ့
မင်း၂ပါးရဲ့ငြိမ်းချမ်းရေးဟာ စာချုပ်အဖြစ်အကောင်
အထည်ပေါ်လာခဲ့တယ်။စာချုပ်မှာ ဆလာဒင်ဟာခရစ်
ယာန်တွေကိုလွတ်လပ်စွာဘုရားဖူးခွင့်၊အသက်အန္တရာယ်
ဆိုင်ရာအာမခံချက်၊ပစ္စည်းဥစ္စာဆိုင်ရာအာမခံချက်တွေ
နဲ့လက်မှတ်ထိုးပေးခဲ့လို့ဂျေရုဆလင်ကိုခရစ်ယာန်တွေ
လွတ်လပ်စွာဘုရားဖူးခွင့်ရရှိခဲ့တယ်။ဒီငြိမ်းချမ်းရေးစာ
ချုပ်ဖြစ်လာဖို့အတွက် ကြားမှာ ၅ကြိမ်တိတိစေ့စပ်ဆွေး
နွေးခဲ့ကြပြီးမှဖြစ်လာခဲ့တာပါ။စနစ်တကျပဲ သူ့ညီအာ
ဒိလ်နဲ့အကြိုဆွေးနွေးပွဲတွေကျင်းပပြီးမှ ဆလာဒင်ဟာ
နောက်ဆုံးငြိမ်းချမ်းရေးစာချုပ်မှာလက်မှတ်ရေးထိုးခဲ့
ပါတယ်။ဒီတတိယခရူးဆိတ်စစ်ပွဲဟာ၂၀ရာစု နိုင်ငံရေး
စစ်ရေး ဆွေးနွေးပွဲများနည်းတူ နိုင်ငံရေး စစ်ရေးတို့ကို
သံတမန်ဆက်ဆံရေးရဲ့အခန်းကဏ္ဍကနေ ဆောင်ရွက်
သွားခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။

ဒါဟာ ကမ္ဘာပထမဆုံးနိုင်ငံတကာစစ်ပွဲကြီးကနေဖြစ်
လာတဲ့ ကမ္ဘာ့ပထမဆုံး ထိပ်သီးဆွေးနွေးပွဲပဲ ဖြစ်ပါ
တယ်။အသေးစိပ်ကိုတော့စာအုပ်မှာပဲဖတ်လိုက်ကြ
ပါ.....

 #ဒီရက်ပိုင်း အများကြီးကူးစက်ပျံ့နှံ့‌နေတဲ့ မျက်စိနာရောဂါက Adenovial  Conjunctivitis ပါ။ အသက်အရွယ်မရွေး ဖြစ်နေပါတယ်။ အလွ...
25/09/2023

#ဒီရက်ပိုင်း အများကြီးကူးစက်ပျံ့နှံ့‌နေတဲ့ မျက်စိနာရောဂါက Adenovial Conjunctivitis ပါ။ အသက်အရွယ်မရွေး ဖြစ်နေပါတယ်။ အလွန်ကူးစက်မြန်ပါတယ်။

🔺ဘာတွေ ခံစားရမလဲ

မျက်စိတစ်ဖက်က ရုတ်တရက် နီလာမယ်၊ မျက်ခွံဖောင်းလာမယ်၊ မျက်ရည်ကျမယ်၊ မျက်ချေးတွေ ထွက်မယ်၊ အထူးသဖြင့် မနက်အိပ်ရာနိုးချိန် မျက်ချေးတွေနဲ့ ပိတ်နေမယ်။ အမှိုက်ဝင်သလို ခံစားရမယ်။ အလင်းရောင် မကြည့်နိုင်ဘူး။ နောက်တစ်ရက် နှစ်ရက်ဆိုရင် တခြားမျက်စိတစ်ဖက်ကို ကူးစက်သွားပြီဆိုရင် Adenovial Conjunctivitis သေချာဖို့က အများဆုံးပါ။

တချို့က ‌မျက်မြှေးပါးက သွေးကြောလေးတွေ ပေါက်ပြီး ‌အနီရောင်အကွက်ပုံစံ ဖြစ်နေတတ်ပါတယ်။ တချို့က နောက်ဆက်တွဲ ဘက်တီးရီးယားပိုး ဝင်တတ်ပါတယ်။..

🔺ဘယ်လို ကုသရမလဲ

ဆောင်ရန် ရှောင်ရန် ၂ ခု ရှိပါတယ်။

ဆောင်ရွက်ရန် ✔️

၁။ ရေအေးဝတ် အုပ်ရပါမယ်။ တစ်ခါအုပ်ရင် ၁၀ - ၁၅ မိနစ်၊ လိုအပ်သလို ၂ နာရီခြား အုပ်သင့်ပါတယ်။

ရေခဲသေတ္တာရှိရင် ...
- အဝတ်စတစ်ခုကို ရေဆေးပါ။
- လေးထောင့် ခေါက်ပါ။
- ပလတ်စတစ်အိပ်ထဲထည့်ပြီး ရေခဲသေတ္တာထဲမှာ ၁၅ မိနစ်ထားပါ။
- ပလတ်စတစ်အိပ်ထဲက ထုတ်ပါ။
- မျက်စိကို အုပ်နိုင်ပါပြီ။

ရေခဲရှိရင် ...
- ရေခဲတွေကို ပလပ်စတစ်အိပ်ထဲမှာ ထည့်ပါ။
- ရေခဲအသေးလေးတွေဖြစ်အောင် လုပ်ပါ။
- ရေခဲအိပ်ကို သန့်စင်တဲ့အဝတ်စနဲ့ ပတ်ပါ။
- မျက်စိကို အုပ်နိုင်ပါပြီ။

ဘာမှမရှိရင် ...
- ရေစိမ်ထားတဲ့ အဝတ်နဲ့ အုပ်ပါ။

၂။ မျက်ရည်တုမျက်စဉ်း ၂-၃ နာရီခြား တစ်စက် ခတ်ပါ။ example. Cool Eyes, Protear, Neotear, Tears Naturale, Hameron, Systane

၃။ မျက်ချေးမျက်ဝတ်တွေကို သန့်ရှင်းရေးလုပ်ပါ။ မျက်ချေး အဝါရောင်၊ အစိမ်းရောင်တွေ ထွက်နေရင်တော့ ဘက်တီးရီးယားပိုးသတ်တဲ့ မျက်စဉ်းခတ်ဖို့ လိုပါတယ်။ Chloramphenicol Eye drop တစ်ခါခတ် တစ်စက် တစ်နေ့ ၄ ကြိမ် တစ်ပတ်ပြည့်အောင် ခတ်ပါ။..

ရှောင်ရန် ❌

မျက်စိနာရောဂါကူးစက်မှုရဲ့ အဓိကလမ်းကြောင်းက လက်ပါ။ လူအချင်းချင်းကြည့်လို့ မကူးစက်ပါဘူး။ မျက်မှန်တပ်ပြီး ကာကွယ်လို့ မရပါဘူး။ နေကာမျက်မှန်တပ်ရင် အလင်းရောင်မခံနိုင်တာကိုပဲဲ သက်သာစေပါတယ်။

• မျက်စိကို မကြာခဏ မကိုင်ပါနဲ့။
• မျက်စိကို မကိုင်ခင်နဲ့ ကိုင်ပြီးတိုင်း လက်ဆေးပါ။
• မျက်နှာသုတ်ပုဝါ သီးသန့်ခွဲသုံးပါ။
• လက်ဆွဲနှုတ်ဆက်တာတွေ မလုပ်ပါနဲ့။
• တခြားသူတွေကို မကူးစက်ရန် လူစုလူဝေးနေရာတွေကို မသွားပါနဲ့။

မျက်စိနာကူးစက်မှုက လက်ကနေတစ်ဆင့် ကူးစက်ပါတယ်။ မျက်စိနာရောဂါ မကူးစက်ဖို့ ကာကွယ်နိုင်ကြပါစေ.....။

မျက်စိအထူးကုဆရာဝန်တစ်ဦး
တယ်လီကျန်းမာ

ကျန်းမာရေးဗဟုသုတ

ခရူးဆိတ်သမိုင်း++++++++++++ကမ္ဘာကျော်အောင်ဖြစ်ပွားခဲ့ပြီး ကမ္ဘာ့ပထမဆုံးနိုင်ငံတကာစစ်သမိုင်းတစ်ခုဖြစ်တဲ့ ခရူးဆိတ်သမိုင်းက...
15/09/2023

ခရူးဆိတ်သမိုင်း
++++++++++++
ကမ္ဘာကျော်အောင်ဖြစ်ပွားခဲ့ပြီး ကမ္ဘာ့ပထမဆုံး
နိုင်ငံတကာစစ်သမိုင်းတစ်ခုဖြစ်တဲ့ ခရူးဆိတ်
သမိုင်းကိုအသေးစိပ်ရေးသားထားတဲ့စာအုပ်

ပထမတွဲ(စာမျက်နှာ၁၂၀၀)ဖြန့်ချီလိုက်ပါပြီ။

စာအုပ်-မဂ္ဂဇင်းဆိုဒ်
စာရွက်အသား-၀ူဖီ ၇၀ ဂရမ်- စာမျက်နှာ-၁၁၀၀
Art Paper - ၁၀၀ဂရမ်- စာမျက်နှာ-၈၀
အပိုင်း ၄ပိုင်း
အခန်း၂၂ခန်း
စာအုပ်အားဖြင့်၂အုပ် ပါ၀င်ပါတယ်။

တန်ဖိုး-၅၀၀၀၀(ငါးသောင်း)ကျပ်

ယူချင်သူများအနေနဲ့
Page Message မှာ အမည်-ဖုန်း-လိပ်စာပေး၍
မှာယူနိုင်ပါတယ်။အိမ်ရောက်ငွေချေစနစ်ဖြင့်ပို့ဆောင်
ပေးနေပါပြီ။

ခရူးဆိတ်သမိုင်း
28/08/2023

ခရူးဆိတ်သမိုင်း

ခရူးဆိတ်စစ်ပွဲပြီးပြီးလား?++++++++++++++++++++ခရူးဆိတ်စစ်ပွဲ၏ သမိုင်းဝင်ဇစ်မြစ်များမွတ်စလင်တွေနဲ့အနောက်ခရစ်ယာန်၊ အခြားခရ...
22/01/2023

ခရူးဆိတ်စစ်ပွဲပြီးပြီးလား?
++++++++++++++++++++
ခရူးဆိတ်စစ်ပွဲ၏ သမိုင်းဝင်ဇစ်မြစ်များ

မွတ်စလင်တွေနဲ့အနောက်ခရစ်ယာန်၊ အခြားခရစ်ယာန်
တွေကြား ခရူးဆိတ်စစ်ပွဲတွေဟာ ဟီဂျ်ရီငါးရာစုအကုန်
မှာ စတင်ခဲ့တာမဟုတ်သလို ဟီဂျ်ရီ ၇ရာစုမှာ ပြီးဆုံးခဲ့တာလည်းမဟုတ်ဘူး။ ဒီခရူးဆိတ်လှုံ့ဆော်မှုတွေဟာ အမှန်တကယ်တော့ အစ္စလာမ်သာသနာပေါ်ပေါက်လာချိန်ကတည်းက စတင်ခဲ့ပြီးကာလရှည်ကြာ ပဋိပက္ခတစ်ခုရဲ့တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းဖြစ်ပြီး အစ္စလမ်သာသနာပေါ်ပေါက်လာချိန်ကနေ ယနေ့ခေတ်အထိ ခေတ်တိုင်းနီးပါးမှာ အဆက်မပြတ် တည်ရှိနေတယ်။

ဒီပဋိပက္ခကို ဆက်လက်ဖြစ်ပွားနေဆဲပဋိပက္ခအဖြစ်သတ်မှတ်ရမှာဖြစ်ပြီး ဖြစ်ပွားခဲ့တဲ့ပဋိပက္ခကိုတော့
အဆင့်ငါးဆင့် ပိုင်းခြားကြည့်ရမယ်။
ဒီအဆင့်ငါးဆင့်က
၁။ ဘိုင်ဇန်တိုင်း
ဘိုင်ဇန်တိုင်းရဲ့ အစ္စလာမ်ဆန့်ကျင်ရေးလှုပ်ရှားမှုဟာ
အစ္စလာမ်ရဲ့မူလအစကိုယ်တော်မိုဟမ္မဒ်ကိုယ်တော်တိုင်
ပေါ်ထွန်းနေတဲ့ ကာလကတည်းကဖြစ်တယ်။ တမန်တော်
မိုဟမ္မဒ်ရှိနေစဥ် မောင်သဟ် သဗူးက် စတဲ့စစ်ပွဲတွေဟာ
ဘိုင်ဇန်တိုင်းရဲ့စနက်နဲ့ဖြစ်တာအများသိဖြစ်တယ်။ ဒီလို
ဖြစ်ရတာက ဘိုင်ဇန်တိုင်းဘက်ကကြည့်ရင် ပေါ်ထွန်း
လာတဲ့အစ္စလာမ္မစ်နိုင်ငံတော်ဟာအာရေဗျမြောက်ဘက်
က အာရပ်မျိုးနွယ်စုအများအပြားကို သူတို့ဘိုင်ဇန်တိုင်း
သခင်တွေလက်ကလွတ်မြောက်စေခဲ့တာကြောင့်ဖြစ်ပြီး
တောင်ပိုင်းကလာတဲ့ အန္တရာယ်အသစ်ကို ဘိုင်ဇန်တိုင်း
ဟာသဘောပေါက်လာခဲ့ပြီး လက်ဦးမှုယူတဲ့အနေနဲ့ချိုးနှိမ်တာပဲဖြစ်တယ်။ အဲဒီမှာဘိုင်ဇန်တိုင်းဟာသူတို့ကိုယ်ပိုင်အစပျိုးမှုနဲ့အစ္စလာမ္မစ်တပ်ဖွဲ့တွေကို ဆန့်ကျင်ပြီး မွတ်စလင်လှုပ်ရှားမှုအပေါ် တုံ့ပြန်မှုပြုလုပ်ကာအဆုံးမှာနိုင်ငံသစ်ရဲ့စိန်ခေါ်မှုအသစ်ရဲ့အတိုင်းအတာကို ပိုမိုသိရှိနားလည်လာပြီး ဒါကို ရပ်တန့်ဖို့ကြိုးစားစပြုလာတာပဲဖြစ်တယ်။ ဘိုင်ဇန်တိုင်းရဲ့ရန်စမှုဟာ တမန်တော် ကွယ်လွန်ပြီးပြီးချင်းမှာပိုမိုများပြားလာပြီး ပဋိပက္ခမီးတွေပြင်းထန်လာခဲ့ရတယ်။ ဘိုင်ဇန်တိုင်း ထိန်းချုပ်မှုအောက်နယ်မြေထဲကို အစ္စလမ်မစ်တပ်ဖွဲ့တွေ စတင်ဝင်ရောက်လာပြီးနောက်ပိုင်းရလဒ်က ပိုပြင်းထန်လာခဲ့တော့တာပါပဲ။

တမန်တော်ကွယ်လွန်ပြီး အစ္စလာမ်ရဲ့စစ်မှန်တဲ့စံပြအုပ်
ချုပ်သူကြီး၄ဦးခေတ်ကိုရောက်တော့ ဘိုင်ဇန်တိုင်းအင်
ပါယာဟာ နစ်နာလာရပြီ။ အထူးသဖြင့်ခလီဖွာအိုမရ်ရဲ့
လက်ချက်အောက်မှာအာရှနဲ့အာဖရိကတိုက်က ဘိုင်ဇန်
တိုင်းပိုင်ဆိုင်မှုအစိတ်အပိုင်းတွေကိုလက်လွှတ်လာကြရ
တယ်။ ဒီခလီဖွာကြီး၄ဦးနောက်ပိုင်းကာလကိုရောက်လာ
တဲ့အခါ ဘိုင်ဇန်တိုင်းအင်ပါယာဟာ ကုန်းနဲ့ရေပြင်ပေါ်မှာ
ပါတိုက်ခိုက်မှုတွေဖြစ်ရပြီး တန်ပြန်တိုက်ခိုက်မှုများစွာ
ကိုလည်း မြင်တွေ့ခဲ့ရတယ်။ အစ္စလာမ်ပေါ်ပေါက်ခြင်း
ဟာ ဘိုင်ဇန်တိုင်းကျရှုံးမှုကိုပိုပြီးမြန်ဆန်စေခဲ့တယ်။ ဘိုင်ဇန်တိုင်းတွေဟာ ခလီဖွာ၄ပါးနောက်ပိုင်းပေါ်လာတဲ့အိုမိုင်ယာတွေနဲ့ အမြဲတစေပွတ်တိုက်မှုဖြစ်ပြီး မကြာမီဆုတ်ယုတ်သွားခဲ့တယ်။ အိုမိုင်ယာပြည်နယ်ကို တည်ထောင်သူမိုအာဝေယာ၊ အဲဒီနောက် အဗ္ဗဒွလ်မာလစ်ဘင်မရ်ဝါးမ်နဲ့ သူသားတွေဖြစ်တဲ့ အထူးသဖြင့် ၀လိဒ်ဘင်အဗ္ဗဒွလ်မာလစ်၊ ဆိုလိုင်မန်ဘင်အဗ္ဗဒွလ်မာလစ်တို့ လက်ထက်ကစတင်ပြီး ဆုတ်ယုတ်သွားခဲ့ရတယ်။ ဘိုင်ဇန်တိုင်းဟာ အိုမိုင်ယာခေတ်နောက်ပိုင်းမှာလည်းတိုးတက်မှုဆိုတာနည်းလွန်းတယ်။ အဆင်းသက်သက်ပဲလို့ပြောရင်လည်းရတယ်။ သူတို့ဟာမြောက်အာဖရိကနဲ့မြေထဲပင်လယ်ရဲ့ကျယ်ပြောလှတဲ့ ဧရိယာတွေကနေလုံးဝဆုတ်ခွာခဲ့ကြရပြီး အနာတိုလီယာနဲ့ဥရောပအစွယ်အပွားကသူတို့ရဲ့ ပိုင်ဆိုင်မှုအချို့ကိုတောင်မနည်းခြေကုပ်မြဲအောင် ချုပ်နှောင်ထားခဲ့ကြရတာပါ။
ဒီလိုနဲ့ ယခင်အာရှမိုင်းနားမှာ တစ်ကောင်တည်းမင်းမူခဲ့တဲ့ဘိုင်ဇန်တိုင်းဟာ အချိန်ကြာလာတာနဲ့အမျှသြဇာကျဆင်းသွားခဲ့ရတယ်။ အဲဒီနောက်ပိုင်း ဆဲလ်ဂျူတာ့ခ်တွေပေါ်ပေါက်လာခြင်းကြောင့် တိုက်ပွဲတွေပိုမိုပြင်းထန်လာခဲ့ပြီးအစ္စလာမ်ဂျေဟားဒ်လှုပ်ရှားမှုအတွက် တွန်းအားအသစ်တစ်ခုဖြစ်စေခဲ့တယ်။ ဆဲလ်ဂျူဘုရင်Alp Arslan လက်ထက်တွင် မန်ဇီကတ်(ဟီဂျ်ရီ ၄၆၃-၁၀၇၁)တိုက်ပွဲမှာဘိုင်ဇန်တိုင်းတပ်ဖွဲ့ကို ဆဲလ်ဂျူတွေချေမုန်းတာ အလွန်ပြင်းထန်ခဲ့ပြီး ဘိုင်ဇန်တိုင်းကို နှစ်၃၀လောက်နောက်ပြန်ရောက်သွားစေခဲ့တယ်။ ဒီအောင်ပွဲက ဘိုင်ဇန်တိုင်းပြည်နယ်ရဲ့ စိန်ခေါ်မှုနဲ့တန်ပြန်တိုက်ခိုက်မှုတွေကိုအဆုံးသတ်စေခဲ့ပြီးရာစုနှစ်များစွာကြာပြီးနောက်အော်တိုမန်လက်အောက်ကျရောက်ခြင်းနဲ့ နိဂုံးချုပ်ခဲ့ရတယ်။

စပိန်
ခရူးဆိတ်ရဲ့အစောဆုံးအဆင့်မှာ အင်ဒလူးစီးယားလို့
ခေါ်တဲ့အာရဗ်စပိန်တိုင်းပြည်ကိုမြောက်ဘက်က ခရစ်
ယာန်တွေအဆက်မပြတ် တန်ပြန်တိုက်ခိုက်မှုတွေပြုလုပ်
ခဲ့တာကိုမြင်ရမယ်။ ဒီမှာစပိန်ခရစ်ယာန်တွေဟာစတင်ပြီးအခိုင်အမာဖြစ်လာကြတယ်။ ရန်သူကိုအိုမိုင်ယာခေါင်းဆောင်တွေက ရာစုနှစ်သုံးစုနီးပါး တန်ပြန်တိုက်ခိုက်မှုတွေနဲ့ရင်ဆိုင်ခဲ့ပြီး ခါးသီးတဲ့ပဋိပက္ခတွေဖြစ်ပေါ်ခဲ့ပြီး ရန်သူကိုအိုင်ဘာရီယာကျွန်းဆွယ်ရဲ့မြောက်ပိုင်းကိုဆုတ်ခွာစေခဲ့တယ်။ အဲဒီအခြေအနေကိုရောက်လာချိန် စပိန်အစ္စလာမ်အခြေအနေမှာစွမ်းအားသစ်အဖြစ် ပေါက်ကွဲမှုနှစ်ခုဖြစ်ပေါ်ခဲ့တယ်။ တစ်ခုက အလ်မိုရာဘီသူးမ်အုပ်စုဖြစ်ပြီး သူတို့ဟာ ဇလာကာတိုက်ပွဲမှာ ခရူးဆိတ်ခရစ်ယာန်တွေကိုချေမုန်းပြီးအောင်ပွဲခံနိုင်ခဲ့တယ်။ ဒုတိယတစ်ခုက အင်မိုရာဘီသူးမ်အုပ်စုအင်အားကျဆင်းလာတဲ့အခါ သူတို့နောက်ကိုလိုက်လာတဲ့ အလ်မိုဝါဟစ်ဒူးန်(Almohads)လက်ပေါ်မှာ အလာကော့စ်တိုက်ပွဲနဲ့ ဟီဂျ်ရီ ၅၉၁ခုနှစ်မှာ ဒုတိယအကြိမ်ခရူးဆိတ်ခရစ်ယာန်တွေကိုချေမုန်းပြီး အောင်ပွဲခံနိုင်ခဲ့ပြန်တယ်။ ဒါကြောင့် အစ္စလာမ်ဟာ စပိန်ကစိန်ခေါ်မှုများစွာကိုရင်ဆိုင်ကာတန်းတူနီးပါး ကရူးဆိတ်ခရစ်ယာန်တွေကိုတန်ပြန်တိုက်ခိုက်မှုနဲ့ တွန်း
လှန်ပြီး အင်ဒလူးစီးယားစပိန်မှာ ရာစုနှစ်၄ခုကိုရုန်းကန်
ရှင်သန်နိုင်ခဲ့တာဖြစ်တယ်။ စတင်သိမ်းပိုက်ချိန် အေဒီ
၇၁၁ကနေ အိုမိုင်ယာတွေပြိုလဲတဲ့ ၁၀၃၀အထိ ရာစုနှစ်၃ခုမှာ ခရူးဆိတ်အန္တရာယ်မရှိခဲ့ဘူး။ အဲဒီနောက်ပိုင်းခရူးဆိတ်အန္တရာယ် စပိန်ကိုဦးဆုံး၀င်ရောက်လာခဲ့တယ်။ ဒီလိုရာစုနှစ်၄ခုရုန်းကန်မှုကြောင့်အဲဒီနေရာကမွတ်စလင်တွေဟာ ကြာတော့ မောပန်းနွမ်းနယ်လာတာရယ် အချင်းချင်းကွဲပြားမှုကြောင့်ဖြစ်တဲ့သွေးထွက်သံယို ပဋိပက္ခတွေကြောင့် ပိုပြီးအားပျော့လာခဲ့ရတယ်။ ဒီလိုနဲ့စပိန်မှာ အစ္စလာမ်တွေ၇၉၁နှစ်လွှမ်းမိုးပြီးချိန် ဟီဂျ်ရီ၈၉၇မှာကျဆုံးခဲ့တဲ့ နောက်ဆုံးအစ္စလာမ်မစ်အစိုးရဖြစ်တဲ့ Granadaနိုင်ငံတော်ဟာ နောက်ဆုံးမှာဖယ်ရှားခံရပြီး ခရစ်ယာန်အစိုးရနဲ့ခေါင်းဆောင်မှုကိုအစားထိုးလိုက်တာကြောင့် ဒါဟာစပိန်ရဲ့ပါဝါချိန်ခွင်လျှာအပြောင်းအလဲကိုညွှန်ပြနေတယ်။ ဒါဟာလည်းခရူးဆိတ်ပဲဖြစ်တယ်။ အဲဒီနောက် မကြာမီဖာဒီနန်နဲ့အစ္စဘဲလားတို့ ဦးဆောင်မှုအောက်မှာ လူ့သမိုင်းရဲ့အဆိုးရွားဆုံးအစုလိုက်အပြုံလိုက် သတ်ဖြတ်မှုကြီး ပေါ်ပေါက်လာပြီး၊ ပြည်နယ်၊ ဘုရားကျောင်းနဲ့စုံစမ်းစစ်ဆေးမှုများစွာနဲ့ လူသားတွေကိုမထီမဲ့မြင်ပြုသတ်ဖြတ်ပြီး အတင်းအကျပ်လည်ပင်းဓါးတင်ကက်သလစ်သာသနာပြုလုပ်ငန်းကို ဆောင်ရွက်ခဲ့ကြတယ်။ ဘာသာရေးဆိုင်ရာမတူညီမှုကြား အတူနေနိုင်တဲ့စံတန်ဖိုးတွေရှိတဲ့အစ္စလာမ်စပိန်က အစ္စလာမ်တည်ရှိမှုကိုဖျက်ဆီးပြီး စပိန်မြေပုံကနေ ဖျက်ပစ်ဖို့နဲ့ ဘာသာရေး၊ ယဉ်ကျေးမှုနဲ့အကျင့်စာရိတ္တဆိုင်ရာ ခရစ်ယာန်လို့ဆိုထားတဲ့ခရစ်ယာန်ဘာသာဝင်အဖြစ် မွတ်စလင်အစုအဝေးကို အင်အားသုံးသာသနာပြုတာပါပဲ။

ခရူးဆိတ်လှုပ်ရှားမှု

ခရူးဆိတ်လှုပ်ရှားမှုဟာ ဘိုင်ဇန်တိုင်းအင်ပါယာနဲ့
ထိပ်တိုက်တွေ့လာတဲ့ အာရေဗျက မွတ်စလင်တွေ
ပေါ်ပေါက်လာမှုရဲ့ အရင်းမြစ်တွေကိုအခြေခံပြီး
ခရစ်ယာန်တွေက အစ္စလာမ်ကို ဆန့်ကျင်တဲ့ တုံ့ပြန်
မှုပဲဖြစ်တယ်။ ဒီဆန့်ကျင်ရေးလှုပ်မှုဟာရာစုနှစ်များ
အတွင်းသက်ရှိအဖွဲ့အစည်းတစ်ခုလို ဖွံ့ဖြိုးလာပြီး
အဆင့်တစ်ခုကနေ နောက်တစ်ခုကိုမဝင်ခင်မှာပေါ်
ထွက်လာခဲ့တာပဲဖြစ်တယ်။ အခုအားလုံးသိတဲ့ခရူး
ဆိတ်စစ်ပွဲဖြစ်တဲ့ ၁၀၉၅-၁၂၉၁(ဟီဂျ်ရီ၄၈၈-၆၉၀)
ကြားကာလဟာ ခရူးဆိတ်အဆင့်များစွာထဲကတစ်ခု
ပဲဖြစ်တယ်။ ဒီအဆင့်ဟာ အခြားအဆင့်အားလုံးနီးပါး
ထက်သာလွန်ထင်ရှားတာရယ်၊ ရှုပ်ထွေးပြီးအပြန်အ
လှန်ဆက်နွယ်နေတဲ့အချက်များစွာကြောင့် အဲဒီအချိန်
က ခရူးဆိတ်စစ်ပွဲလှိုင်းလုံးကြီးတွေ ထိုးဖောက်ဝင်
ရောက်စေတဲ့ စေ့ဆော်မှုနဲ့ အကြောင်းရင်းတွေကိုလေ့
လာတဲ့သုတေသီတိုင်းကရှာဖွေတွေ့ရှိကြမှာဖြစ်တယ်။
အနောက်ဥရောပမှာ မွေးဖွားခဲ့တဲ့ ကိုလိုနီဝါဒလှုပ်ရှားမှု
ကြီးတစ်ခုလုံးအတွက်"ခရူးဆိတ်" သို့မဟုတ် "ခရူးဆိတ်
ဒါ"ဆိုတဲ့ စကားလုံးကို အသုံးပြုဖို့သမိုင်းပညာရှင်များစွာက သဘောတူညီခဲ့ကြပြီး ဆီးရီးယား၊ အီရတ်၊ အနာတိုလီယာ၊ အီဂျစ်နဲ့တူနီးရှားက မွတ်စလင်နယ်မြေတွေကိုလက်နက်ကိုင် တိုက်ခိုက်မှုတွေပြုလုပ်ခဲ့ကြပြီး အစ္စလာမ်နဲ့မွတ်စလင်တွေကိုချေမုန်းရန်ဖို့၊ ဂျေရုဆလင်ကိုပြန်လည်သိမ်းပိုက်ခြင်းနဲ့နယ်ချဲ့အမိန့်တွေကိုပါပေးခဲ့တယ်။ ဒီလှုပ်ရှားမှုရဲ့အမြစ်ကိုဆယ့်တစ်ရာစုအနောက်ဥရောပမှာ လွှမ်းမိုးခဲ့တဲ့ဘာသာရေး၊ လူမှုရေး ၊ဉာဏ၊စီးပွားရေးနဲ့နိုင်ငံရေးအခြေအနေတွေမှာတွေ့ရှိရမှာဖြစ်တယ်။ ဘာသာရေးကို သူတို့ရည်မှန်းချက်တွေအောင်မြင်စေရေးအတွက်လောင်စာအဖြစ် အသုံးချခဲ့ကြတယ်။ ခရူးဆိတ်ဒါ တိုက်ခိုက်မှုတွေဟာ အသစ်အဆန်းမဟုတ်ဘူး။ သူတို့ဟာထူးဆန်းတဲ့ဖြစ်စဉ်တစ်ခုလည်းမဟုတ်ဘူး။ တကယ်တော့သူတို့ခရူးဆိတ်ဒါတွေဟာစည်းမျဥ်းဖြစ်ပြီး အခြားအရာမှာ ခြွင်းချက်ဖြစ်တယ်။ ဒါကြောင့်ခရူးဆိတ်စစ်ပွဲများရဲ့အချိန်အတိုင်းအတာကို ၁၀၉၅-၁၂၉၁ ကြားကာလအထိ ကန့်သတ်ခြင်းဟာ မှားယွင်းနေကြောင်း ပါမောက္ခစအီးဒ်အရှ်ဟူးရ်(Sa'eed' Ashoor) ပြောပြတာက
...၎င်းသည်ခိုင်မာသောအခြေခံအုတ်မြစ် သို့မဟုတ်
ခရူဆိတ်ဒါလှုပ်ရှားမှုအားကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့်လေ့လာ
ခြင်းအပေါ် အခြေခံထားခြင်းမဟုတ်ပေ။ သို့သော်၎င်း
တို့သည်ခရူးဆိတ်လှုပ်ရှားမှု၏တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းကိုရှု
မြင်ပြီးတစ်ဖက်တွင် ၎င်း၏ အမြစ်နှင့်မူလဇစ်မြစ်ကို
ဆန်းစစ်ရန်ပျက်ကွက်ခြင်း၏ရလဒ်နှင့်၎င်း၏နောက်
ဆက်တွဲ အကျိုးဆက်များ၏အမွေအနှစ်များပင်ဖြစ်
သည်.......ဆိုတဲ့အဆိုကိုငြင်းဖို့ဆိုတာလည်းမဖြစ်နိုင်
ဘူး။

ဒီကက်သလစ်ကျူးကျော်မှုကို အစ္စလမ်မစ်ခုခံခြင်းနဲ့
မွတ်စလင်တို့ရဲ့ နှလုံးသားထဲကယုံကြည်ခြင်းဟာရှင်
သန်နေဆဲဖြစ်ကြောင်းမြင်သာတဲ့အရိပ်အယောင်တစ်ခု
ဖြစ်တယ်။ ဒီအခြေအနေဟာတခါတရံမှာ ခေါင်းဆောင်
မှုအဆင့်နဲ့အများစုရဲ့ လူထုအဆင့်ပါပါ၀င်တယ်။ အစ္စ
လာမ်မစ်ခုခံမှုဟာ ဒီခေတ်မှာစွမ်းဆောင်ရည်နဲ့စွမ်းရည်
မြင့်မားတဲ့ မိုဂျာဟစ်(အာဇာနည်)များကို မွေးထုတ်ပေး
ခဲ့တယ်။ ဒီအာဇာနည်တွေဟာ အရပ်ရပ်ကိုပျံ့နှံ့သွားပြီး
ကျူးကျော်သူတွေကိုအလှည့်တိုင်းမှာ ခုခံတွန်းလှန်ခဲ့ကြ
တယ်။ အစ္စလာမ်ကမ္ဘာဟာ ခရူးဆိတ်ကက်သလစ်ကျူး
ကျော်မှုမှာ အတော်လေးကြမ်းတမ်းတဲ့အခြေအနေကို
ဖြတ်သန်းခဲ့ရပေမယ့် စစ်ဖြစ်ပွားတဲ့ရာစုနှစ်နှစ်ခုလုံးမှာ
သူတို့ဟာ သူတို့ခုခံမှုကိုဘယ်သောအခါမှအရှုံးမပေးခဲ့
ဘဲလက်ရှိအနေအထားကို လက်မခံသလိုသူတို့လက်နက်
တွေကိုလည်း ဘယ်သောအခါမှ ချမထားခဲ့ကြဘူး။
သူတို့ဟာ သူတို့၏မြင်းတွေပေါ်ခုန်တက်ပြီးသူတို့ပန်းတိုင်ကိုရောက်ဖို့ အလျင်စလိုအချိန်မရွေး အဆက်မပြတ်လုပ်နိုင်အောင်ပြင်ဆင်ထားခဲ့ကြတယ်။ဂျေဟားဒ်ဟာ စိတ်ကူးယဉ်တွေးခေါ်မှုနဲ့ ဖန်တီးထားတဲ့အရာမဟုတ်သလို ဂျေဟားဒ်ကိုအခြေပြုတဲ့မိုဂျာဟစ်တွေဟာလည်းလေဟာနယ်ထဲမှာ လည်ပတ်ခဲ့ကြသူတွေမဟုတ်ဘူး။ ဂျေဟားဒ်ကိုဖြစ်စေပြီး မိုဂျာဟစ်များကိုလှုံ့ဆော်ပေးပြီး မွတ်စလင်တိုက်ခိုက်ရေးသမားတွေရဲ့သူရဲကောင်းပီသမှု၊ အနစ်နာခံမှုနဲ့အာဇာနည်စိတ်ဓာတ်ကိုမွေးမြူစေခဲ့တဲ့ ကြီးမားတဲ့သမိုင်းဝင်စိန်ခေါ်မှုကြီးရင်ဆိုင်ခဲ့ကြတာပဲဖြစ်တယ်။ ဥပမာ ဆွလာဟွတ်ဒီန်းနဲ့သူ့ညီဆိုက်ဖွတ်ဒီန်းတို့ကို ရန်သူတွေပါချီးကျူးကြရတယ်။ ယနေ့တိုင်သူတို့ရှင်သန်နေဆဲပဲ။ သူတို့နောက်မှာနူရွတ်ဒီန်းဇန်ဂီ၊ တာ့ခ်တွေထဲကသူရဲကောင်းတွေအားလုံးဟာ ခရူးဆိတ်ကျူးကျော်မှုမှာနိုင်တာထက်ပိုပြီးဆန့်ကျင်တိုက်ခိုက်ခဲ့ကြတယ်။ ဒီသမိုင်းဟာကမ္ဘာ့သမိုင်းစာမျက်နှာတွေထက်မှာမတွင်ကျယ်လို့ လူသိနည်းတာဖြစ်တယ်။

ခရူးဆိတ်ချီတက်မှုစနစ်

ဥရောပဟာ စပိန်မှာ အစ္စလာမ်တည်ရှိမှုကိုချေမှုန်းပြီး
နောက်မကြာမီစပိန်နဲ့ပေါ်တူဂီခရစ်ယာန်ခေါင်းဆောင်
တွေရဲ့နောက်ကို ဗြိတိန်၊ ဟော်လန်နဲ့ ပြင်သစ်တို့လိုက်
ခဲ့ကြတယ်။ အာဖရိကနဲ့အာရှတို့မှာသူတို့ရဲ့စစ်ဆင်ရေး
တွေကတစ်ဆင့် မွတ်စလင်ကမ္ဘာကိုပန်းပြီးချီတက်တိုက်
ခိုက်ဖို့ရာသူတို့ရဲ့လူသိများတဲ့သမိုင်းဝင်စစ်ဆင်ရေးတွေ
ကို စတင်လာခဲ့တယ်။ သမိုင်းကိုကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့်တစ်
မျှော်တစ်ခေါ် ၁၀ရာစုကနေ၁၉ရာစုကုန်ချိန် ရာစုနှစ်၉ခု
အထိခြေဆန့်ရာ သမိုင်းအလျားတစ်ခုလုံးကိုခြုံကြည့်ရင်
ဒီပုံစံခရူးဆိတ်လှုပ်ရှားမှုဟာနောက်ပိုင်းမှာ မွတ်စလင်
ကမ္ဘာကိုဒုက္ခရောက်စေတဲ့ ကိုလိုနီနယ်ချဲ့လှုပ်ရှားမှုအဖြစ်
ကို ပြောင်းလဲသွားပြီး အော်တိုမန်အစိုးရကျဆုံးပြီးနောက်ဆယ်စုနှစ်များစွာအထိဆက်လက်ဖြစ်ပွားခဲ့တယ်။ ဒီပိတ်ကားအဆုံးသတ်ချိန်ဟာ တောင်အာဖရိကလူဖြူနယ်ချဲ့ကျဆုံးချိန်၁၉၈၀အထိဖြစ်တယ်။ အီဂျစ်နဲ့ဆီးရီးယားကစစ်သူရဲတွေဖြစ်တဲ့မမ်လုက်တွေ ရေငွေ့ပျံသွားပြီးနောက် ဂွတ်ဟုတ်အငူအနီးတစ်ဝိုက်ကပင်လယ်လမ်းကြောင်းသစ်တစ်ခုကိုရှာဖွေတွေ့သွားရှိခြင်းဟာသူတို့ရဲ့ကုန်သွယ်မှုကိုအဆမတန်ကြီးထွားစေခဲ့ပြီး ဒါဟာသူတို့ငွေကြေးအင်အားရဲ့ကျောရိုးမကြီးဖြစ်သွားတာပါပဲ။ ဆက်လက်နယ်ချဲ့ဖို့ဘဏ္ဍာရေးလိုငွေအားလုံးကိုဖြည့်တင်းပြီးသားဖြစ်သလို သမိုင်းအလှည့်အပြောင်းရဲ့ပြင်းထန်တဲ့အချိုးအကွေ့ကြီးကပြတ်သားတဲ့ကျော်ဖြတ်နိုင်စွမ်းကိုပါပေးအပ်လိုက်တာပါပဲ။

ခေတ်ပြိုင်အော်တိုမန်တွေဟာ အရှေ့ကနေဥရောပ
ကို ထိုးဖောက်ဝင်ရောက်ဖို့ အာရုံစိုက်နေပြီးသူတို့မှာ
နယ်မြေအဆက်အစပ်မရှိခဲ့လို့ ဥရောပသားရဲ့စနစ်
တကျပန်းပြီးချီတပ်လာတဲ့စစ်ဆင်ရေးတွေကို ရပ်
တန့်စေဖို့မတွေးကြဘဲ ဒီအခြေအနေကို ရင်ဆိုင်ဖို့
ဆယ်စုနှစ်များစွာကြာမှပဲသူတို့ဟာအရေးယူဆောင်
ရွက်ဖို့သတိရခဲ့ကြတယ်။ ဒီလိုပျက်ကွက်ခဲ့ပေမယ့်
မွတ်စလင်လူထုကြီးနဲ့ ဒေသခံခေါင်းဆောင်အသီး
သီးဟာတိုက်ခိုက်မှုခံနေရတဲ့ဒေသတွေမှာ အပြင်းအ
ထန်တိုက်ပွဲဝင်ခဲ့ကြပြီး ရန်လိုတဲ့ကျူးကျော်စစ်ကို
ရေရှည်ခုခံဖို့စံနမူနာကောင်းတစ်ခုကိုချမှတ်ခဲ့တယ်။
ကျူးကျော်သူတွေခြေကုပ်ယူဖို့ကြိုးပမ်းတဲ့ ကမ်းရိုး
တန်းတစ်လျှောက်နဲ့အရပ်ရပ်ကကျူးကျော်သူတွေကို
ကြီးမားတဲ့ဆုံးရှုံးမှုတွေဖြစ်စေခဲ့တယ်။ အော်တိုမန်တွေ
ကအစ္စလာမ်ကမ္ဘာအပေါ် စပိန်-ပေါ်တူဂီကျူးကျော်မှုက
နေ ကယ်တင်နိုင်ခဲ့ပြီး ဒါဟာ မွတ်စလင်ကုန်သွယ်ရေးကို
လည်ပင်းညှစ်သတ်ဖို့ခြိမ်းခြောက်တဲ့ခြိမ်းခြောက်မှုပဲ
ဖြစ်တယ်။ ဒီအရေးမှာလည်းမွတ်စလင်ကမ္ဘာဟာရုန်းကန်ကြိုးစားယူနိုင်ခဲ့တယ်။ ၀င်လာတဲ့ဖိအားတိုင်းဟာအစ္စလာမ်ကမ္ဘာရဲ့လည်ချောင်းသွေးကိုဖောက်ဖို့ပဲဖြစ်တယ်။ အစ္စလာမ်ကမ္ဘာဟာကမ္ဘာ့သမိုင်းရဲ့ကြီးမားလွန်းပါတယ်ဆိုတဲ့စိန်ခေါ်မှုများစွာကို ရင်ဆိုင်ရုန်းကန်ပြီးအခုလိုရပ်တည်နေနိုင်တာဖြစ်တယ်။ အစ္စလာမ်ဟာ ခေတ်တိုင်းရဲ့စိန်ခေါ်မှုတိုင်းမှာစမ်းသပ်စစ်ဆေးခံနိုင်ခဲ့လို့ယနေ့တိုင်ကျန်ရစ်နေတာဖြစ်တယ်။ ဒါဟာချဲ့ကားပြောနေတာမဟုတ်ဘူး။ အမွှန်းတင်နေတာမဟုတ်ဘူး။ ကျနော်ဟာပုံပြင်ပြောတတ်သူလည်းမဟုတ်ဘူး။ ခရူးဆိတ်ကျူးကျော်မှုနဲ့စတင်ခဲ့တဲ့ မဟာစိန်ခေါ်မှုရဲ့အလယ်ကောင်တည့်တည့်မှာ မွန်ဂိုစိန်ခေါ်မှုကိုပါ
ဧည့်ခံခဲ့ရတယ်။ တစ်ပြိုင်တည်းနှစ်ဖက်ညှပ်ပြီး
တူနဲ့ထုသလို အစပျောက်သွားမယ့်အခြေအနေဖြစ်
တယ်။ မွန်ဂိုဘေးရန်ကင်းတဲ့အခြေအနေမှာ အော်တိုမန်
စစ်ပွဲတွေရဲ့အကျိုးဆက်နဲ့ ခရူးဆိတ်ဒါစပိန်နဲ့ပေါ်တူဂီတို့
ရဲ့မြောက်အာဖရိကကျူးကျော်မှုက စိန်ခေါ်မှုတစ်ခုဖြစ်
ရပြန်တယ်။ အလ်ကဆွ်ရွလ်ကဗီးရ် တိုက်ပွဲမှာသာ ပေါ်တူဂီကိုမချေမုန်းနိုင်ခဲ့ရင် မြောက်အာဖရိကတစ်ခုလုံးစပိန်နဲ့ပေါ်တူဂီလက်အောက်ကျပြီပဲ။ မြောက်အာဖရိကကျတာနဲ့အစ္စလာမ်ကမ္ဘာရဲ့စပါးကျီနဲ့ကုန်သွယ်ရေးရေသောက်မြစ်ကြီးတစ်ခုဆုံးခန်းတိုင်ပြီပဲ။ မွတ်စလင် မော်ရိုကို ကမ်းရိုးတန်းကိုပေါ်တူဂီတွေက သိမ်းပိုက်ဖို့ ကြိုးစားလာတဲ့အခါ အော်တိုမန်တွေကမရာကစ်ရှ်ကလွဲလို့မြောက်အာဖရိကအားလုံးကို သိမ်းပိုက်ဖို့ အလျင်စလိုလုပ်ခဲ့ကြတယ်။ မြေထဲပင်လယ်ကမ်းရိုးတန်းတွေနဲ့ကျွန်းတွေတစ်လျှောက် စပိန်လူမျိုးတွေကို ထိပ်တိုက်ရင်ဆိုင်နိုင်ခဲ့ပြီးသူတို့ကိုပြန်တွန်းထုတ်နိုင်ခဲ့တယ်။ ဒီလိုနဲ့ အော်တိုမန်ရေတပ်ဟာ အစ္စလာမ်နဲ့မွတ်စလင်တွေအတွက်မြေထဲပင်လယ်ကမ်းရိုးတန်းဒေသတွေကို ထိန်းသိမ်းပေးနိုင်ခဲ့တယ်။ အော်တိုမန်တွေဟာအရှေ့အာဖရိကကမ်းရိုးတန်းနဲ့အိန္ဒိယသမုဒ္ဒရာမြောက်ဘက်ကမ်းရိုးတန်းဒေသတွေကိုထိန်းချုပ်နိုင်ခဲ့ပြီး ဥရောပသားတွေကို၁၈ရာစုအစပိုင်းအထိ ထိတ်လန့်နေစေခဲ့တယ်။
အဟ်မဒ် အိဗ်နေ စအီးဒ်(Ahmad Ibn Sa'eed-1740) က ပေါ်တူဂီတွေ ဒေသကိုပြန်လည်ထိန်းချုပ်ဖို့မျှော်လင့်ချက်ဆုံးရှုံးသွားတဲ့ အိုမန်မှာသူတို့ကိုရပ်တည်နိုင်အောင်ပြုလုပ်ပေးခဲ့တယ်။ အစ္စလာမ်စပိန်အင်
ဒလူးစီးယားကျဆုံးပြီးနောက် အိုမန်ဟာ အမာမြင်းဆုံး
အာရဗ်ပါဝါဖြစ်လာပြီး သူ့ရဲ့ပြန်လည်နိုးထမှုဟာဟီဂ်ျ
ရီ ၁၀၀၀ ကနေ ၁၂၅၀အထိကြာမြင့်ခဲ့တယ်။ အိုမန်ပါဝါ
မြင့်တက်မှုက ဘယ်အထိလဲဆိုရင်ပင်လယ်နီ၊ အိန္ဒိယ
သမုဒ္ဒရာ၊ ပါရှန်ပင်လယ်ကွေ့နဲ့အရှေ့အာဖရိကတို့က
ကမ်းရိုးတန်းခံတပ်များစွာကိုထိန်းချုပ်ခဲ့တာ ဂွတ်ဟုတ်
အငူအထိဖြစ်တယ်။ မျိုးဆက်အနည်းငယ်အတွင်း အိုမန်သားတွေဟာပင်လယ်ကြီးသုံးစင်းရဲ့ အရှင်သခင်ဖြစ်လာခဲ့တယ်။ ဒီလိုအရှင်သခင်ဖြစ်လာစေတာသူတို့မှာ ပေါ်တူဂီရေတပ်ကိုအနိုင်ယူပြီး အိန္ဒိယ၊ ပါရှားနဲ့အာဖရိက ဆိပ်ကမ်းအားလုံးကမောင်းထုတ်နိုင်အောင်ကြီးမားတဲ့ရေယာဉ်အုပ်စုကြီးနဲ့ရေတပ်ကြီးတစ်ခုရှိလို့ဖြစ်တယ်။
အင်္ဂလိပ်ကလည်း ကြာတော့အာရှနဲ့အာဖရိကမှာ သူတို့
ရဲ့ပိုင်ဆိုင်မှုတွေကို ခြိမ်းခြောက်နေတဲ့ဒီရေတပ်အင်အား
ကိုသည်းမခံနိုင်တော့ဘူး။ ကြာရင်သူတို့ပါနေရာပျောက်
မယ်ဆိုတာကိုသိလာနေတယ်။ အနှစ်ရှစ်ဆယ်ကြာအိုမန်
အင်အားချိနဲ့လာအောင်ဖျက်ဆီးဖို့ကြိုးစားခဲ့ကြရပြီး
နောက်ဆုံးဗြိတိန်ရေတပ်က အိုမန်မြို့တွေကို ဗုံးကြဲ
တိုက်ခိုက်ခဲ့ရတယ်။

ကိုလိုနီစနစ်

နောက်တစ်ခုက ဥရောပတန်ပြန်တိုက်ခိုက်မှုဟာ
စက်မှုတော်လှန်ရေးကတွန်းအားပေးခဲ့တဲ့ ကိုလိုနီဝါဒီ
တပ်ဖွဲ့လက်တွင်းရောက်လာပြီး ကမ္ဘာဟောင်းရဲ့လတ်
ဆတ်တဲ့စားကျက်တွေကို ရှာဖွေဖို့ဖြစ်တယ်။ ဥရောပ
သားတွေရဲ့ကိုလိုနီဝါဒဆိုတာသူတို့ကုန်ပစ္စည်းတွေ၊ ဒီ
ပစ္စည်းတွေထုတ်လုပ်နိုင်တဲ့ကုန်ကြမ်းအရင်းအမြစ်တွေ
အပြင် စျေးပေါတဲ့လူ့လုပ်အားတွေထောက်ပံ့နိုင်ရေးအ
တွက်စျေးကွက်ရှာဖွေကြတာပဲဖြစ်တယ်။ ဒီဝါဒရဲ့ရက်
စက်ရိုင်းစိုင်းမှုကိုသက်သေပြပါဆိုရင်အတ္တလန္တိတ်ကျွန်
ကုန်သွယ်ရေးသမိုင်းပဲဖြစ်တယ်။ အာဖရိကကအတင်း
အဓမ္မခေါ်ဆောင်သွားတဲ့ကျွန်တွေကိုမြို့ထဲယူဆောင်လာ
ပြီး ဥရောပနဲ့အရှေ့နိုင်ငံတွေကြား ပဋိပက္ခသမိုင်းဟာ
မည်းမှောင်ခဲ့ရပြီး အစွန်းအထင်းအဖြစ်ကျန်ရစ်ခဲ့တဲ့
ဖြစ်စဉ်တွေထဲကဖြစ်စဥ်တစ်ခုမှာ အာဖရိကမွတ်စလင်
အများအပြားဟာ သားကောင်ဖြစ်ခဲ့ရတာပဲ။ ဗြိတိန်၊ ပြင်သစ်၊ ဟော်လန်၊ ဘယ်လ်ဂျီယံ၊ အီတလီနဲ့ဂျာမနီတို့ဦးဆောင်ခဲ့တဲ့ဒီလှိုင်းလုံးကြီးဟာ နှစ်ဆယ်ရာစုအစောပိုင်းဆယ်စုနှစ်များစွာအထိဆက်လက်တည်ရှိနေခဲ့တယ်။
အဲဒီမှာ မွတ်စလင်ကမ္ဘာဟာ သူတို့ရဲ့အဓိကသားကောင်
ဖြစ်ခဲ့ရတယ်။ တကယ်တော့မွတ်စလင်မဟုတ်တဲ့လူများ
စုနေထိုင်တဲ့နေရာငယ်လေးတွေကို ဖယ်လိုက်ရင် ဒါဟာ
တစ်ခုတည်းသော သားကောင်ပဲ။ သူ့ရဲ့စီးပွားရေးပန်းတိုင်တွေက ခရူးဆိတ်ဒါနောက်ခံကိုဆန့်ကျင်သလိုလိုနဲ့တွန်းအားပေးတဲ့ဖြစ်ရပ်ကိုတစ်ခုထက်ပိုဖော်ပြနိုင်သလို တစ်ခုထက်ပိုတဲ့အထောက်အထားတွေနဲ့လည်းပြသခဲ့တယ်။ ဗြိတိန်ဝန်ကြီးချုပ် William Gladstone က ပါလီမန်မှာ မိန့်ခွန်းပြောကြားရာမှာ ကုရ်အာန်စာအုပ်ကိုသူ့လက်ထဲကိုင်ပြီး....“အီဂျစ်လူမျိုးတွေရဲ့ စိတ်နှလုံးထဲမှာဒီအရာရှိနေသမျှကာလပတ်လုံးသူတို့ကို အနိုင်ယူနိုင်မှာမဟုတ်ဘူး။ “.....လို့ပြောဖူးသလို ပထမကမ္ဘာစစ်အပြီးဗြိတိသျှခရူးဆိတ်စစ်ဗိုလ်ချုပ်ကြီးတွေ ဂျေရုဆလင်ကိုသိမ်းပိုက်ကာအောင်ပွဲခံပြီး ဗြိတိသျှမဟာမိတ်တွေရဲ့ဂုဏ်ပြုမှုကိုခံယူကြတဲ့အခါမှာလည်း အစ္စလာမ်နဲ့မွတ်စလင်တွေအပေါ် သူ့အငုံ့စိတ်နဲ့ခရူးဆိတ်ဒါဝါဒကိုဖုံးကွယ်မနိုင်ခဲ့ဘူး။ ဂျေရုဆလင်နဲ့ပါလက်စတိုင်းကိုသိမ်းပိုက်ပြီး ခရူးဆိတ်လက်အောက်ကိုယူဆောင်နိုင်ခဲ့တာကြောင့် အောင်ပွဲခံခရူးဆိတ်ခေါင်းဆောင်တစ်ဦးအနေဖြင့်သူ့ရဲ့ပျော်ရွှင်မှုကိုထုတ်ဖော်ပြောကြားရာမှာ “အခုမှ ခရူးဆိတ်စစ်ပွဲပြီးဆုံးပါတယ်”(Now the Crusades are over) လို့ပြောကြားခဲ့တယ်။ ဂျေရုဆလင်ကိုသိမ်းပိုက်ပြီး ပါလက်စတိုင်းအပေါ်ခရူးဆိတ်အခွင့်အာဏာကိုအသုံးချနိုင်ရေးဆိုတဲ့ခရူးဆိတ်စစ်ပွဲရဲ့ရည်ရွယ်ချက် အောင်မြင်ကြောင်းကိုသူ့ရဲ့ ဒီကြေငြာချက်က ဖော်ပြနေတယ်။ အဲဒီမှာသူဟာဟီဂျ်ရီ
၄၉၂ခုနှစ် ဂျေရုဆလင်နဲ့ပါလက်စတိုင်းတို့သိမ်းပိုက်ခံခဲ့
ရပြီး ဟီဂျ်ရီ၅၈၃ခုနှစ်မှာ မွတ်စလင်တွေဆီလွတ်ထွက်ခဲ့
တဲ့ ရာစုနှစ်နှစ်ခုကြာ ဆက်လက်ဖြစ်ပွားခဲ့တဲ့ ခရူးဆိတ်
စစ်ပွဲတွေဟာ ပထမကမ္ဘာစစ်မတိုင်မီအထိသူတို့ပန်းတိုင်
ကို မအောင်မြင်ခဲ့ကြောင်း ပြောကြားခဲ့တယ်။ ခရူးဆိတ်
တွေဟာ ပါလက်စတိုင်းနဲ့ဂျေရုဆလင်တို့ကို သိမ်းပိုက်
ချိန်မှာသူတို့ရည်မှန်းချက် အောင်မြင်ခဲ့တယ်။
ဘယ်အထိလဲဆိုရင်ပြင်သစ် ခရူးဆိတ်စစ်သူကြီးဟာ
ဒမတ်စကတ်က ဂရန်းအိုမိုင်ယာမဟာဗလီကြီးထဲမှာဘ၀တစ်လျှောက်မွတ်စလင်တွေအတွက်ပေးဆပ်ရင်းနဲ့အရွယ်ကောင်းစဥ်မှာပဲ စစ်ပွဲကြောင့်ရခဲ့တဲ့ဒဏ်ရာဒဏ်ချက်ပေါင်းများစွာနဲ့ကွယ်လွန်သွားလို့
မြုပ်နှံထားတဲ့ခရူးဆိတ်ဇာတ်လိုက်ကြီး ဆွလာဟွတ်ဒီန်း အိုက်ယူဘီရဲ့ကဗရ်(သင်္ချိုင်း)ကို သွားပြီးအုတ်ဂူမှာ
"ငါတို့အခုပြန်လာပြီ ဆလာဒင်"(Now we have come back, Saladin)လို့ ပြောတဲ့အထိပဲ။

ခရူးဆိတ်စစ်ပွဲတွေဟာဆက်လက်ဖြစ်ပွားနေတယ်။
မရပ်တန့်ခဲ့ဘူး။ ဒါကိုသိထားဖို့လိုတယ်။ ဗြိတိန်ဟာပါ
လက်စတိုင်းဂျူးတွေတွေကို သမိုင်းရှိမြေကိုပေးအပ်ခဲ့
ပြီး ဂျူးနိုင်ငံထူထောင်ပေးခဲ့တယ်။ ဒါဟာ ခရစ်ယာန်
ကမ္ဘာကအစ္စလာမ်ကမ္ဘာပေါ်ပစ်ချလိုက်တဲ့အမှိုက်ထုတ်
ကြီးတစ်ခုပဲ။ ယနေ့တိုင်ရှင်းလို့မပြီးနိုင်တဲ့အမှိုက်ထုတ်
ကြီးကြားမှာမွတ်စလင်တွေဟာ လက်ပမ်းကျကုန်တယ်။
ဒီအမှိုက်ထုတ်ဟာလည်း ခရူးဆိတ်အတွေးအခေါ်နဲ့
ကြိုးပမ်းမှုရဲ့စနက်တစ်ခုပဲ။ အေဒီ၇၀မှာဂျူးမြေဖြစ်ခဲ့
တဲ့ပါလက်စတိုင်းဟာ အေဒီ၁၉၄၈မှာတော့ဂျူးနိုင်ငံမ
ဟုတ်တော့တာရယ်၊ ၁၉၄၈အစ္စရေးနိုင်ငံသား၉၀%ဟာ
ဂျေရုဆလင်ပုံပြင်တွေကိုစွဲလမ်းနေတဲ့ဥရောပဖွား ဂျူး
လူမျိုးတွေပဲဖြစ်တယ်။ ဒေသခံမဟုတ်သူတွေ၊ ဂျေရုဆ
လင်ကိုဘယ်တုန်းကမှမရောက်ခဲ့ဘူးတဲ့ ဥရောပဖွားဂျူး
တွေဟာ ဘာသာရေးနဲ့သမိုင်းအထောက်အထားပြပြီး
နိုင်ငံရယူတာကမ္ဘာ့သမိုင်းမှာ ဒီတစ်ခုပဲရှိတယ်။ နောက်
ထပ်သိထားဖို့လိုတဲ့အချက်တစ်ချက်က ခလီဖွာအိုမရ်
လက်ထက်ကနေ၁၉၄၈အထိ ဂျေရုဆလင်နဲ့ပါလက်စ
တိုင်းဟာမွတ်စလင်တွေလက်ထဲမှာနှစ်ပေါင်း၁၃၀၀
ကျော်ရှိခဲ့တယ်ဆိုတာပဲ။ ခရူးဆိတ်ခရစ်ယာန်တွေဟာ
အစ္စရေးနိုင်ငံထူထောင်ဖို့လိုအပ်တဲ့အုပ်ချုပ်ရေးနဲ့စစ်ရေး
ခြေလှမ်းတွေကိုလှမ်းယူပြီး ဂျူးတွေကို လက်နက်နဲ့စစ်
ပညာကို လေ့ကျင့်သင်ကြားပေးပြီးအားမရလို့သူတို့ကို
လက်နက်တွေထောက်ပံ့ပေးခဲ့တယ်။ အင်္ဂလိပ်စစ်တပ်
ကလက်နက်တချို့တောင်ပေးခဲ့ပါတယ်။ အဲဒီလိုပြင်ဆင်
ပေးပြီးအရန်သင့်ဖြစ်ပြီဆိုတာနဲ့ ၁၉၄၈ ခုနှစ် မေလ ၁၅
ရက်နေ့ပါလက်စတိုင်းမှာဗြိတိန်လုပ်ပိုင်ခွင့်ကုန်ဆုံးပြီးလို့
တရား၀င်ဗြိတိန်ကကြေညာခဲ့တယ်။ ဒါဟာတစ်ဖက်လှည့်နဲ့ဂျူးနိုင်ငံကိုအတည်ပြုပေးလိုက်တာပဲ။ ပါလက်စတိုင်းမြို့တွေနဲ့ မြို့အများအပြားကိုဂျူးလူမျိုးဆီ ပေးအပ်ခဲ့ပြီး ဂျူးနိုင်ငံထူထောင်ကြောင်း ကြေညာခဲ့တယ်။ တစ်ချိန်တည်းမှာလုပ်လာတာကပါလက်စတိုင်းမွတ်စလင်တွေကိုလက်နက်အသုံးပြုလေ့ကျင့်ခြင်း၊လက်နက်ထိန်းသိမ်းသိုလှောင်ထားခြင်းမပြုလုပ်ဖို့တားမြစ်ခဲ့ပြီး လက်နက်ငယ်နဲ့စစ်လက်နက်ပစ္စည်းကြီးတွေကိုသိမ်းဆည်းထားတဲ့ ပါလက်စတိုင်းနိုင်ငံသားတိုင်းအပေါ် မတရားတဲ့ပြစ်ဒဏ်တွေချမှတ်ခဲ့တယ်။

အဲဒီအချိန်က ကွပ်မျက်ခြင်းဟာ သာမန်ပြစ်ဒဏ်တစ်ခု
ဖြစ်သွားတယ်။ ဒီအချိန်အတွင်း ဗြိတိသျှ ခရူးဆိတ် စစ်
တပ်ရဲ့ကြိုးစင်ပေါ်မှာထောင်နဲ့ချီတဲ့မိုဂျာဟစ်ခေါ်အာဇာ
နည်တွေ ကြိုးဆွဲချအသတ်ခံခဲ့ရကာ သောင်းနဲ့ချီပြီးအ
ကျဉ်းထောင်ထဲပစ်သွင်းခံခဲ့ကြရတယ်။ ဒါကြောင့်သမိုင်းတစ်ကြောင်းလုံးကို Landscape Viewနဲ့လေ့လာရင် ၁၉၄၈အစ္စရေးနိုင်ငံထူထောင်ခြင်းဟာလည်း ခရူးဆိတ်အတွေးအမြင်ပဲဖြစ်တယ်ဆိုတာရယ်၊ ဂျူးနိုင်ငံကိုယ်တိုင်က ခရူးဆိတ်အသုံးချခံတိုင်းပြည်တစ်ခုဖြစ်နေတယ်ဆိုတာရယ်၊ ဂျူးနိုင်ငံကိုတည်ထောင်နိုင်ရေးမှာ ဂျူးတွေကိုယ်တိုင်မတတ်စွမ်းနိုင်လို့ တစ်ချိန်ကတစ်သတ်တည်းသတ်ခဲ့တဲ့ခရစ်ယာန်စစ်တပ်က ကူပြီးထူထောင်ပေးခဲ့တယ်ဆိုတာရယ် နောက်ဆုံး ယနေ့တိုင်အနောက်ခရစ်ယာန်အင်အားကြီးတွေရဲ့ဒေါက်တိုင်တွေမရှိဘဲ အစ္စရေးနိုင်ငံမရပ်တည်နိုင်ဘူးဆိုတာရယ်ဟာရှင်းလင်းနေပါတယ်။ နောင်ဆုံးအစ္စရေးနိုင်ငံ၊အစ္စရေး-အာရဗ်ပဋိပက္ခ၊စစ်၊အားလုံးဟာတစ်ချက်ခုတ် လေးချက်ပြတ် ခရူးဆိတ်အကွက်ပဲဖြစ်တယ်။ ဆီးမိုက်လူမျိုးချင်းအတူတူ အာရဗ်နဲ့ဂျူးကြားမုန်းတီးမှုမြင့်မားခဲ့ရပြီး ဆီးမိုက်လူမျိုးတွေသတ်ရင်းနဲ့လက်ပန်းကျသွားမယ်၊ လိုအပ်တဲ့အကူအညီနဲ့ဇာတ်ပွဲဆက်ကနိုင်အောင်
ဥရောပတိုင်းပြည်တွေကလိုအပ်တဲ့အကူအညီတွေပေးမယ်၊ သူတို့လိုအပ်ချက်တွေက ဥရောပဘဏ္ဍာရေးငွေအိတ်ကိုဖြည့်တင်းပေးမယ် စတဲ့အလှပဆုံးခရူးဆိတ်ဖဲချပ်ကြီးတစ်ခုချိုးသွားတာပဲဖြစ်ပါတယ်။ နောက်ဆုံးသမိုင်းတစ်လျှောက်ဂျူးတွေကို ခရစ်ယာန်တွေရက်ရက်စက်စက်သတ်ဖြတ်သိမ်းပိုက်နှင်ထုတ်ခဲ့တဲ့နှစ်၂၀၀၀ကျော်အတွင်းမှာ ဂျူးကိုလူလိုသူလိုဆက်ဆံခဲ့တဲ့အာရဗ်လူမျိုးတွေဟာ အခုဆိုရင် ဂျူးဟာသူတို့ရဲ့အမုန်းတီးဆုံးလူမျိုးအဖြစ်စာရင်း၀င်သွားပါပြီ။
ခေတ်အဆက်ဆက်သတ်လာတဲ့ခရစ်ယာန်တွေဟာ
ဂျူးဖဲချပ်နဲ့ မေတ္တာရှင်ဘ၀ကိုခပ်မြန်မြန်ပဲ တက်လှမ်းသွားပါတယ်။

ဒီဖြစ်ရပ်တွေဟာ ကိုလိုနီဝါဒီလှုပ်ရှားမှုနဲ့တိုက်ဆိုင်နေ
သလို ခရစ်ယာန်သာသနာပြုလှုပ်ရှားမှုများဖြစ်တဲ့ ပရို
တက်စတင့်နဲ့ကက်သလစ်ခရစ်ယာန်သာသနာပြုလှုပ်
ရှားမှုတွေနဲ့လည်း နီးနီးကပ်ကပ်ဆက်စပ်နေပြီး မွတ်စ
လင်ကမ္ဘာရဲ့အလျားနဲ့အနံအပါအ၀င် ဗဟိုချက်အထိ
ပျံနှံ့ခဲ့တယ်။ ခရစ်ယာန်သာသနာပြုတွေဟာ သူတို့ရဲ့
အမျိုးမျိုးသောလှုပ်ရှားမှုတွေနဲ့ ကိုလိုနီစနစ်ကိုလမ်း
ခင်းပံ့ပိုးပေးခဲ့တယ်။ ကိုလိုနီနယ်ချဲ့အာဏာရှင်လက်
အောက်မှာခရစ်ယာန်ဘာသာရေးမစ်ရှင်အားလုံး အ
ကူအညီများစွာနဲ့ အကျိုးကျေးဇူးများစွာခံစားခဲ့ကြရ
တယ်ဆိုတာလည်း ကမ္ဘာသိပဲဖြစ်လို့အထူးတင်ပြမ
နေတော့ဘူး။ ဒါပေမဲ့ ဒီကိုလိုနီဝါဒီတွေရဲ့ တန်ပြန်တိုက်
ခိုက်မှုတွေဟာ ငြိမ်းချမ်းစွာမဖြစ်ပွားခဲ့ရဘူး။ အကြောင်း
ကမွတ်စလင်လူမျိုးတွေဟာ ကျူးကျော်သူတွေကိုအင်
အားကြီးသော်လည်းပဲသမိုင်းမှာဘယ်တော့မှ ဦးညွှတ်ခဲ့
တာမတွေ့ရဘူး။ ခေတ်တိုင်းမှာမွတ်စလင်အာဇာနည်တွေ
ပေါ်ခဲ့တယ်။ ၀င်လာတဲ့ဖိအားကိုတုံ့ပြန်ဖို့ခေတ်တိုင်းမှာဒီ
လူတွေပေါ်ထွက်ခဲ့တယ်။ သူတို့ဟာမိမိတို့အင်္ကျီလက်ကို
လှန်တင်ပြီးအစ္စလာမ်ယုံကြည်ချက်ကထုတ်ပေးတဲ့ခွန်
အားတွေကို အသုံးချပြီး သူတို့၏ အနစ်နာခံမှု၊ သေခြင်း
တရားနဲ့ရင်ဆိုင်ပြီး မကြောက်မရွံ့ဘဲ အာဇာနည်အဖြစ်
ရပ်တည်လိုစိတ်၊ ကျူးကျော်မှုကိုတွန်းလှန်ဖို့ပစ္စည်းပစ္စယနဲ့စစ်ဘက်ဆိုင်ရာအရင်းအမြစ်တွေမရှိသော်လည်းပဲ ဆောင်ရွက်နိုင်ခဲ့ကြတယ်။ ဒီလူတွေဟာအနောက်ကိုလိုနီနယ်ချဲ့သမားတွေကိုအံ့အားသင့်စေတဲ့စွမ်းဆောင်ချက်တွေကိုထုတ်ပြကာ အောင်မြင်ခဲ့ပြီးသူတို့ရဲ့သိမ်းပိုက်ရေးအစီအစဉ်တွေကိုအနှောင့်အယှက်ဖြစ်စေခဲ့သလို သူတို့အပေါ်ဆိုးရွားတဲ့ရှုံးနိမ့်မှုတွေကိုပါ ဖြစ်ပေါ်စေခဲ့ပြီးဘရန်သူသွားရာလမ်းမှာသံဆူးကြိုးနဲ့ မိုင်းခင်း ပိတ်ဆို့နိုင်တဲ့အထိတစ်ဖြည်းဖြည်းတက်ရောက်ခဲ့ကြတယ်။ နောက်ဆုံးတစ်ချိန် ဒီအင်အားစုရဲ့အလှည့်ရောက်လာတဲ့အခါ ဒုတိယဆွလာဟွတ်ဒီန်းတစ်ဦး
ထွက်ကိုထွက်လာလိမ့်မယ်လို့တိတိကျကျပြောခဲ့ချင်တယ်။ မွတ်စလင်အွမ်မသ်ထဲမှာ ထူးခြားတဲ့အရှိန်အဟုန်တွေဖြစ်လာနေသလို ကျဆင်းခဲ့တဲ့အရည်အသွေးဆီရောက်ဖို့ကာလတစ်ခုသင်ယူနေရတာကြောင့် လေးနက်တဲ့လေ့လာမှုတွေအလိုအပ်ဆုံးဖြစ်တယ်။ နောက်ဆုံးအချက်ခရူးဆိတ်ကျူးကျော်မှု၊ သူ့ရဲ့အကိုင်းအလက်ခရစ်ယာန်ဘာသာရေးမစ်ရှင်အားလုံးဟာ မွတ်စလင်တွေရဲ့ရုပ်၀တ္ထုပစ္စည်းကိုပဲသိမ်းပိုက်နိုင်ခဲ့တယ်။ ဘယ်ဘာသာရေးမစ်ရှင်ရဲ့လက်အောက်ကိုမှ မွတ်စလင်တွေရဲ့ယုံကြည်ချက်ကမကျဆုံးခဲ့ဘူး။ ခရစ်ယာန်ဘာသာရေးမစ်ရှင်တွေမအောင်မြင်ဆုံးနယ်ပယ်ဟာ အစ္စလာမ်ယုံကြည်ချက်ရှင်မွတ်စလင်တွေရဲ့နယ်ပဲဖြစ်တယ်။

ခရူးဆိတ်စစ်ပွဲအခုထိ မပြီးဆုံးသေးဘူး။ ဘယ်တော့
မှလည်းပြီးဆုံးမည်မဟုတ်ဘူး။ ဒါကိုသက်သေပြနေ
တာက အာဖဂန်နစ္စတန်၊ အီရတ်နဲ့ပါလက်စတိုင်းမှာ
ဖြစ်ပျက်နေတာတွေပဲ။

(မှတ်ချက်။ အသေးစိပ်ကို ကျနော်ထုတ်မယ့်ခရူးဆိတ်
သမိုင်းစာအုပ်မှာဖော်ပြသွားပါ့မယ်။ စပိန်စာအုပ်နဲ့ယှဥ်
တွဲလေ့လာဖို့လိုအပ်ပါကြောင်းပြောလို့ပါတယ်။)

Address


Website

Alerts

Be the first to know and let us send you an email when Nay Zin-Documentary posts news and promotions. Your email address will not be used for any other purpose, and you can unsubscribe at any time.

Shortcuts

  • Address
  • Alerts
  • Claim ownership or report listing
  • Want your business to be the top-listed Media Company?

Share