21/01/2020
ความฉลาดทางอารมณ์ หรือ อีคิว มีเทคนิคที่หลากหลายแนวความคิด ฉะนั้นเราสามารถเลือกแนวคิดต่างๆ มาปรับปรุง ประยุกต์ใช้ให้เหมาะสมกับการดำรงชีวิตประจำวันของเราเอง
ลองพิจารณา ดูเทคนิคและการพัฒนา อีคิว ในบรรทัดข้างล่างดูก่อน ว่าน่าสนใจสามารถปรับประยุกต์ใช้กับการดำรงชีวิตของตัวเอง ได้หรือไม่ อย่างไร
เทคนิคการพัฒนาอีคิว แบ่งเป็น 5 ขั้นตอนคือ
1. ความสามารถในการรู้อารมณ์ตัวเอง คือรู้ว่าตัวเองกำลังรู้สึกอย่างไร สามารถติดตามความรู้สึกของตัวเองได้ เช่น ตอนนี้รู้สึกโกรธ ดีใจ หรือเสียใจ การรู้ว่าตัวเองกำลังรู้สึกอย่างไรหรือที่เรียกว่ารู้เท่าทันอารมณ์ จะทำให้สามารถควบคุมอารมณ์ได้ดีขึ้น ไม่ตกเป็นทาสของอารมณ์ชั่ววูบ ขนาดถึงขั้นทำร้ายตัวเอง ทำร้ายผู้อื่น ในที่สุดก็ต้องรับโทษ เพราะสาเหตุแค่ "บันดาลโทสะ" เท่านั้น
การรู้อารมณ์ตัวเองนอกจากจะทำให้ควบคุมอารมณ์ตัวเองได้ดีแล้ว ทำให้เราสามารถหลุดพ้นจากอารมณ์ที่เกิดขึ้นนั้นได้เร็วขึ้น คนที่ไม่รู้จัก หรือไม่รู้ถึงอารมณ์ตัวเอง หากปล่อยไว้นานๆจะไม่สามารถแสดงออกซึ่งอารมณ์ กลายเป็นคนเฉยเมย เป็นคนไม่สนุก กลายเป็นคนที่น่าเบื่อสำหรับคนอื่นได้
2. ความสามารถในการบริหารอารมณ์ตัวเอง รู้วิธีการที่จะจัดการกับอารมณ์ที่เกิดขึ้นได้อย่างเหมาะสม เช่น รู้จักระบายอารมณ์ รู้จักทำความเข้าใจของสาเหตุที่ทำให้เราเกิดอารมณ์ หาวิธีผ่อนคลาย เช่น เล่นกีฬา ร้องเพลง ฟังเพลงหรือเล่นดนตรี จะช่วยให้เรารู้สึกผ่อนคลายและมีความสุขได้ โดยไม่ต้องเก็บกดอารมณ์บางสิ่งบางอย่างไว้ในใจ
3. ความสามารถในการทำตนเองให้มีพลัง สามารถสร้างแรงบันดาลใจให้อยากทำสิ่งต่างๆ ในชีวิต เป็นคนไม่ยอมแพ้ ไม่ย่อท้อต่ออุปสรรค หรือความยากลำบาก
4. ความสามารถในการเข้าถึงจิตใจผู้อื่น หรือเรียกว่ามีเทคนิคในการอ่านความรู้สึกของผู้อื่นได้ดี เช่น ที่ผู้หลักผู้ใหญ่สอนว่า คนเราต้องรู้จักเอาใจเขามาใส่ใจเรา นั่นแหละ
5. ความสามารถในการรักษาความสัมพันธ์กับผู้อื่น เทคนิคนี้สำคัญมาก ไม่ใช่เก่งแต่คบกับใครไม่ได้ อยู่กับใครก็ทะเลาะกับเขาไปหมดเพราะคิดว่าตัวเองดีอยู่คนเดียว ถูกอยู่คนเดียว คนที่ได้รับการพัฒนาอีคิว มักจะเป็นคนที่รู้จักหล่อเลี้ยงความสัมพันธ์ที่ดีให้อยู่ต่อไปได้นานๆ เช่นรู้จักให้เกียรติ ยกย่อง เห็นผู้อื่นมีคุณค่า ฯลฯ
ฟังดูเหมือนจะเป็นเรื่องง่าย แต่การที่จะทำให้เกิดผลทางด้านปฏิบัตินั้นยากเอาการ โดยเฉพาะอย่างยิ่ง ในภาวะที่สังคมกำลังเปลี่ยนแปลง ไร้ทิศทาง เด็กๆ มีโอกาสจะเพลี่ยงพล้ำต่อกระแสบริโภคนิยมที่เกินขอบเขตได้ไม่ยากนัก
การสอนให้เด็กรู้จักควบคุมอารมณ์อย่างฉลาดและรู้ทันเท่าสิ่งที่เกิดขึ้นในสังคมด้วย "อีคิว" น่าจะเป็น "วัคซีน" ตัวใหม่ที่สามารถป้องกันโรคสังคมล่มสลายได้
การพัฒนา EQ
1. รู้จักอารมณ์ตนเอง : การรู้ตัวหรือการมีสติ
2. จัดการกับอารมณ์ตนเองได้และแสดงออกอย่างเหมาะสม
- ทบทวนสิ่งที่ทำลงไปเพื่อตอบสนองอารมณ์ที่เกิดขึ้นและพิจารณาผลที่ตามมา
- ฝึกสั่งตนเองว่าจะทำอะไรและไม่ทำอะไร
- ฝึกรับรู้ในสิ่งที่เกิดขึ้น และสิ่งที่เราเกี่ยวข้องทั้งด้านดีและด้านไม่ดี
- สร้างโอกาสจากอุปสรรค หรือหาประโยชน์จากปัญหาโดยการเปลี่ยนมุมมอง
- ฝึกคลายความเครียด เลือกกิจกรรมที่เหมาะสมกับตนเอง
3. สร้างแรงจูงใจให้ตนเอง
- ทบทวนและจัดอันดับสิ่งสำคัญในชีวิต
- ตั้งเป้าหมายให้ชัดเจนและมุ่งมั่นต่อเป้าหมาย
- ลดความสมบูรณ์แบบ
- ฝึกมองหาประโยชน์จากอุปสรรค
- ฝึกสร้างทัศนคติที่ดี
- นึกถึงสิ่งที่ภาคภูมิใจ ใช้ความสามารถที่มีทำประโยชน์ต่อตนเองและผู้อื่นแม้ว่าจะเป็นเรื่องเล็กๆน้อยๆ ให้กำลังใจตนเอง คิดว่าเราทำได้ เราจะทำและลงมือทำ
4. รู้อารมณ์ผู้อื่น
- ให้ความสนใจในการแสดงออกของผู้อื่น
- อ่านอารมณ์ความรู้สึกของผู้อื่น ทำความเข้าใจกับอารมณ์ความรู้สึกของบุคคล
- แสดงความเห็นใจ ให้กำลังใจ เมื่อผู้อื่นกำลังมีปัญหา
5. รักษาสัมพันธภาพที่ดีต่อกัน
- เข้าใจ เห็นใจความรู้สึกของผู้อื่น
- ฝึกการเป็นผู้พูดและผู้ฟังที่ดี ใส่ใจในความรู้สึกของผู้ฟัง
- ฝึกการแสดงน้ำใจ เอื้อเฟื้อเผื่อแผ่ รู้จักการให้และรับ
- ฝึกการให้เกียรติผู้อื่นอย่างจริงใจ รู้จักยอมรับความสามารถของผู้อื่น
- ฝึกแสดงความชื่นชม ให้กำลังใจซึ่งกันและกันตามวาระที่เหมาะสม
อ้างอิง https://www.gotoknow.org/posts/333513
ความฉลาดทางอารมณ์กับการดำรงชีวิตในปัจจุบัน
