13/04/2024
ئەكتەرو كاراكتەر لە ئادیابین دا
بەشی چوارەم
بۆ بژاردەكردنی ئەكتەر لەدرامای ئادیابین دا، دەرهێنەر جگە لەئەكتەری خۆماڵی، دوو ئەكتەری ئینگلیزو دوو ئەكتەری لەرۆژهەڵاتی كوردستان بەشداری پێ كردووە، هەردوو ئەكتەری ئینگلیزی(( فێڵ وێبستێر) ( سۆوفی كارل) و ئەكتەری رۆژهەڵاتی ( سومەییا ڕەزایی ) و( شەهرەزاد) جگە لە ستافێكی بە توانای ماكیاژ كە لەسێ ماكێژكار پێك هاتبوون.
بە پێی ئەزموونی رابووردویان توانست و پێگەی نواندنی هەر یەك لەو ئەكتەرانە توانایەكی دیاری كراویان هەبووە، بەڵام كاتێك هەست دەكەیت لەم بەرهەمەدا توانست و داهێنانێكی گەورەتر لە قەوارەی خۆیان پێیە، هۆكارەكەی دەگەڕێتەوە بۆ سەر چەند خاڵێك:
1.دەسەڵاتی دەرهێنەر لەسەر راهێنانی ئەكتەرو بەرز كردنەوەی حاڵەتی هونەری و مەعنەوی.
2.بابەتی دراماكەو فەلسەفەی گەیاندنی.
3.لێوەشاوەیی كاراكتەر لەگەڵ ئەكتەرو بڕی كاریگەر بوونی بەو كاراكتەرە.
4 .ئازاد كردنی ئەكتەرو فەراهەم كردنی دەرفەت بۆ داهێنان
هەندێ لەو ئەكتەرانە لە دیمەنێك یان دواندا دەردەكەون، كەچی لە پڕێكا دەبنە هەڵم و دیار نامێنن، بێ ئەوەی پاساوێك هەبێت بۆ بەشداری كردنیان، پاساوێكیش هەبێت بۆ جێ هێشتنیان..
بەگشتی زۆرێك ئەو ئەكتەرانەی لەبەرهەمەكەدا بەشداربوون، توانایەكی زێدە لە توانای خۆیان نیشانداین، بۆ بەرجەستە كردنی رۆڵەكانیان.
بەڵام رۆڵی هەندێ لەو ئەكتەرانە لە زەهنی بینەردا كاڵ نابنەوەو تا قەدەر حەیامێك بە زیندوویەتی دەمێننەوە.
شوكروڵڵا شێخانی:
شوكروڵڵا دەمێكی دوورە لەنواندن دوور بوو، بەڵام هەموو كات خەونی بە گەڕانەوە بۆ بەردەم كامێرا دەبینی، ئەوجارە ئەو رێكەوتە هاتە پێشەوەو رۆڵی مومتاز پاشای پێ درا، كە هەڵگری ئایدیاو بیرو باوەڕێكی نەتەوەییە، هەڵوێستی جوامێرانەی نیشان داوە بەرامبەر ئینگلیزو هەمیشە هاوكارو هاوسۆز بووە لە گەڵ بزووتنەوە ئازادی خوازەكان.
لە رووی كۆمەڵایەتیشەوە كەسێكی دانا بووە لەچارەسەر كردنی كێشەكان، بەتایبەت كێشەی ژن هەڵگرتنی فەرهادی كوڕی و ئایشێ ی خوشكە ژنی، كە لە بری بەكاهێنانی هێزو خوێن رشتن، بە تێگەیشتن و هوشیاری چارەسەری گونجاوی بۆ ئەو كێشانە دانا، بەمەش ئەو كاراكتەرە بووە هێما بۆ نیشاندانی لۆژیك بۆ چارەسەر كردنی كێشە كۆمەڵایەتیەكان.
لە رووی نواندنیشەوە شوكروڵڵا توانی دەرفەتەكە قۆرخ بكات، بۆ ئەوەی مافی تەواو بە كاراكتەرەكەی خۆی بدات، لە ڕووی ئەداو ریتمی نواندن و جەستەوە.
خوا چانسی ئەوەی پێ بەخشی, كە لەو قۆناغەی تەمەنیدا، سەر بڵند بمینێتەوە بەرامبەر بە گەلەكەی، ئیدی ئەو(مومتاز پاشا)یە لەشوكروڵڵا شێخانی جیا نەبێتەوەو ببێتە ناونیشانی هەمیشەی.
زاهیر عەبدوڵڵا ( بەهجەت پاشا)
كۆنە كاربەدەستێكی عوسمانیەكان بوو، دوای هەرەس هێنانیان بەرامبەر بە ئینگلیز بەهجەت پاشا، ئەو رەواجەی جارانی نەما، هەوڵی دەدا بەسیخوری و ماستاو گرتنەوە، لای ئینگلیزەكان خۆی خۆشەویست كات و زەڕبەیەك لەمومتاز پاشای ناحەزی بدا،
بە یاریدەی فەتحیە فەندی زۆر تۆڕو پیلانی بۆ پاشا داناوە، هیچ لەو پیلانانە سەری نەگرت، جگە لەوەی لای كابتن سعودی شكا، وەك خۆی گۆتەنی ڕەسیدی قڕانەكی نەما.
زاهیر عەبدوڵڵا دوای كاراكتەری ( عومەر چاو چنۆك) لە درامای هەبوو نەبوودا، بۆ یەكەم جار دوای ئەو هەموو بەرهەمانەی پێشكەشی كرد، بەو رۆڵە لە(عومەر چاوچنۆك)ی تێپەڕاندو كاراكتەرێكی تر جێگەی گرتەوە، كە ببێتە هەنگاوێكی گەورە لە ژیانیدا.
زاهیر لەساڵانی هەشتاكان تاوەكو ئێستاكە رۆڵی دەیان كاراكتەری دیوە، هەمیشە چاومان لەوە بووە عومەر چاو چنۆكێكی تر، بە فۆرمێكی تر دروست كاتەوە، بەڵام هیچیان ئەو ناونیشانە فەخریەیان، بەقەد بەهجەت پاشا پێ نەبەخشی.
كابتن های ( فێڵ وێبستێر):
كابتن حاكمی ئینگلیزی بوو لەهەولێر، جگە لەلایەنی سەربازی، بەردەوام یاداشتەكانی خۆیو خەڵكەكەی دەنووسییەوە، ئەو كەسێكی هوشیار بوو، ئەو ماوەیەی لە هەولێر بوو، ئازاری هیچ كەسێكی نەدا، جگە لە ئەدا كردنی ئەركی سەربازی، بەتایبەت لە هەرەس پێ هێنانی هەوڵەكانی خورشید ئاغاو هەڕەشە چەكدارییەكانی بۆ سەر سوپای بەریتانی
(فێڵ ویبیستیر) ئەكتەرێكی لیهاتوو بوو، هێزێكی كاریگەر بوو بۆ پرسی نواندن لەدراماكەدا، دەرهێنەر وێنەیەكی سروشتی و واقیعی بەڕوداوەكات بەخشی ، بینەر ئارەزووی ئەوەی دەكرد،دیمەنەكانی (كابتن) زێتر بوایە، چونكە لەگەڵ دەركەوتنی هەستت بەوە دەكرد، لە بەردەم فیلمێكی ئینگلیزی دانیشتووی.
سومەییە ڕەزایی :
رۆڵی سەعدیە قاجاری ـ لە دراماكەدا بینی بوو، ئەو ئافرەتە بوو، كە لە رۆژە تەنگەتاوەكانی شەڕدا، دایكێك ( شەهرەزاد) كۆرپەیەكی خۆی ڕادەستی سەعدیە دەكات، كە كۆرپەكەی بەرێتە هەولێرو لەوێ چارەیەكی لێ بكات، ئەویش كۆرپەكە لە بەردەم ماڵی مومتاز پاشا فڕێ دەدات، ئەوان هەڵی دەگرنەوەو بە خێوی دەكەن.
دوای 17 ساڵ ئینجا (ساڵح) دایكی پەیدا دەبێتەوەو داوای دەكاتەوە،
سەعدیە لەو رۆژەوەی عەزیزی خانچی ناسی بوو، خۆشی ویستبوو، سێبووری دنیای بە عەزیز دەهات، بە زمانی خۆی و بە دەم پاڕانەوە داوای لە عەزیز كرد بیخوازێ، بەڵام عەزیز هیچی بۆ پێ نەكراو نەیتوانی ئەو ئاواتەی ئەو بینیتە دی.
لە بری (عەزیز) فەتحیە فەندی نۆكەری بەهجەت پاشا كە پیاوێكی ڕەبەن بوو، مەراقی لێداو لە بەهجەت پاشا پاڕایەوە سەعدیەی بۆ بخوازێ، ئەویش لە ژێر هەڕەشەو چاو سوور كردنەوە سەعدیەی ناچار بەهاوسەرگیری كرد لەگەڵ فەتحی، بەڵام هاوسەرگیریەك بێ خۆشەویستی.
تا رۆژێكیان دوای تێپەڕبوونی تەمەنێك، سەعدیە كەوتە پاڕانەوە لە فەتحی كە یەخەی بەرداو تەڵاقی بدا، فەتحیە فەندیش بۆی دەركەوت كە سەعدیە دادی نادا، ئەویش گەیشتە قەناعەت كە لەئاكامدا سەعدیە ئازاد كات.
لە دوا ساتدا سەعدیە گەڕایەوە لای عەزیزی مەعشوقی، بۆ ئەوەی كۆنە مرازەكەی حاسڵ بێت. لەڕووی نواندنەوە ( سومەییە) باشترین ئەكتەری ئافرەت بوو لەدراماكە، ئەگەرچی شێوەزارێكی كوردی بەفۆنەتیكی فارسی هەبوو، بینەر باش تێی نەدەگەیشت، بەڵام نواندنێكی پڕ لە داهێنانی هەبوو، لە رووی ئەداو پێرفۆرمانسی نواندنەوە، كە كاراكتەرەكەی پڕ كات لە جۆش و خرۆش.
خەرمان هیرانی: خەدیجە
هاوسەری مومتاز پاشا بوو، لەسەرەتادا دژی بەهاوسەربوونی فەرهادو نەرمینی خۆشەویستی بوو، چونكە پێی وابوو فەرهاد لایەق بە فەرهاد نیە، بەڵام كە فەرهادونەرمین سەری خۆیان هەڵگرت و دواتر ئاشت كرانەوەو مارە بری كران، بەختەوەر بوو.
دواتر كێشەی عەیشێ و سەلوان و كێشەی ساڵحی هاتە پێش زۆر ئازاری بەوە خوارد كە ساڵح دوای 19 ساڵ بەخێو كردن، شەهرەزادی دایكی رەسەنی خۆی هەڵبژارد.
دەرهێنەر لەپەراوێزی كاراكتەری خەدیجەدا دەیتوانی شوێنێك بۆ هەستی نەتەوەیی و شۆِڕشگێڕیش بۆ ئافرەتی كورد لەو قۆناغەدا بكاتەوە، كارێك بكات ئافرەتیش لە خۆنیشاندانە جەماوەریەكە بەشداری پێ بكات، بە تایبەت دوای ئەوەی خەدیجە هەستی بەوە كرد كە مومتازپاشاو مەحفوزە فەندی بە نهێنی ئەوان قسە لەسیاسەت دەكەن، خەدیجە نهێنیەكەی زانی و پاشا سەری ماچ كردو پێی گوت شانازیت پێوە دەكەم، دەبوا ئەو ئاشكرا بوونەی سیاسەت گەرمتر بكرێت و بواری زێتر بدرێت بۆ چوونە ناو سیاسەت لە لایەن خەدیجەوە.
خەرمان هیرانی بۆ یەكەم جارە بەو ئاستە لەدرامایەكی كوردی دەركەوێ، دەرفەتێكی ئاوا باشیشی بۆ هەڵكەوێ ، كە بەو ئاستە بەرزە نواندن بكاو توانستەكانی خۆی بەرجەستە بكات.
ئەو لەحاڵەتە سۆزداریەكاندا تەواو دەچووە ناو رۆڵەكەی و نواندنەكەی پڕ بوو لەڕاستگۆیی ودوورلەهەڵچوون و زێدە رۆیی لە نواندندا.
خەرمان دوای نواندنی لەشانۆیی ( باوك) ی سدیق عەزیز، رۆڵێكی تری نەبینیووە لەو ئاستەدا، كە ئێمە لە ئادیا بیندا بینیمان.
رزگار ئەحمەد ( فەتحیە فەندی)
پیاوو كۆیلەی بەهجەت پاشا بوو، لە دوكانی كوتاڵ فرۆشتنەكە، بە هێنانی هەواڵی سیخوڕی خۆی لەلای بەهجەت خۆی خۆشەویست دەكردو جار جارەش نەخشەو پیلانی دژی مومتاز پاشا بۆ بەهجەت پاشا دادەنا.
لە بری ئەو كۆیلایەتیە، بەهجەت مرازی حاسڵ كردو بەزۆر سەعدیە خانی لێ مارە كرد، لە كۆتاییشدا كە زانی سەعدیەخۆشی ناوێ سێ بەردەی لە دەست ناو تەڵاقی دا.
رزگارئەحمەد وەك هونەرمەندێكی كۆمێدی لەدرامای ( كەونەدەركە)بە كاراكتەری نوری كشمش ناسرا، ئەورۆڵە دوای تێپەڕبوونی نیو چارەگە سەدە زێتر، ئێستاش لە زەهنی بینەردا كاڵ نەبۆتەوە.
رزگار ئەو رابووردووەی خۆی زیندوو كردەوە، ئەوجارە بە فۆرمێكی دیكە توانای نواندنی خۆی نیشان دایەوە.
رزگار زاهیر :
رۆڵی فەرهادی كوڕە تاقانەكەی مومتازپاشای بینیبوو،
لەو رۆژنەی ئینگلیز بەرەو داگیر كردنی هەولێر هەڵدەكشا، ئەو خەریكی خۆ تێكنان بووبۆ ڕاكردن، ئەو كات پێم سەیر بوو، كوڕە گەورەی پاشا بیەوێ لەترسان لەگەڵ ژنان شار بەجێ بێڵێ ! ئەو كات لاوازی كاراكتەرەكەی فەرهادم بینی و لام سەیر بوو مومتاز پاشا نەیتوانیووە تۆزێك لەهەستی نیشتمانی بە كوڕەكەی ببەخشێ.
دواتر كاتێ فەرهادو نەرمین یەكتریان ناسی، زۆر بە لووت بەرزی و مەغروریەوە هەڵس و كەوتی لەگەڵ نەرمین دەكرد، بەڵام دواتر كە ڤایرۆسی خۆشەویستی لێیدا، نەك هەر بۆ نەرمین ڕوخا، بەڵكو خەوو خۆراكی لەخۆی حەرام كردو بە هەلەداوان هەلسوكەوتێكی هەرزەكارانەی نا مەقولی كرد، بێ ئەوەی هیچ پرس و ڕایەك بەباوكی بكاو حیسابێك بۆ شكۆی خێزانەكەی بكات شەوێك كچەی هەڵگرت وڕایكرد، بە تەنیا پاساوێكی لاواز، كە دایكی بە هاوسەر گیری لەگەڵ نەرمین ناڕازی بووە!
ئەو كارە لە درامادا هەڵەیەكی گەورەیە كە رێگەیەكی نا لۆژیكی و نا شارستانی فێری خەڵك بكەیت و بە گەنجەكان بڵێ ی ئەگەر ئەو كچەیان نەدایتێ دەستی بگرەو ڕاكە، دوای ماوەیەك سوڵحێك بكەو وەرنەوە.
رزگار) وەك نواندن لەهەموو بەرهەمەكانی پێشوو تری، لەوانەش لە (دوا شەودا) هەنگاوی باشتری هاوێشتووە، ئەگەرچی سیناریۆ رەسمێكی جوانی بۆ كاراكتەرەكەی نەكێشابوو، جگە لە رۆڵی ئاشقێكی سەر شێت نەبێت كە هیچ دەسەڵاتێكی نەبوو، جگە لە ڕاكردن نەبێت.
دەرهێنەر لە دیمەنەكانی كۆتایی دا فەرهادی تێكەڵ بە جەماوەرە خۆ نیشاندەرە كرد، ویستی وەك گەنجێكی شۆڕشگێڕ نیشانی بدات، بەڵام بینەر ئەوەی دەزانی كە نیشاندانی فەرهاد لە خۆ نیشاندانەكەدا تەنیا پڕكردنەوەی بۆشایی بوو، چونكە ئەو كاراكتەرە هەرگیز بە خەیاڵیش بەلای پرسی نیشتمانییەوە نەچووەو بیریشی لێ نەكردۆتەوە، ئیدی كەس نەیزانی چۆن فەرهاد لەكون فەیەكونێك بوو بە شۆِڕشگێڕ !؟
تەلار هیرانی:
رۆڵی ئایشێ ی خوشكی خەدیجەی بینی، كێشەی سەرەكی ئەو ئەوەبوو كە چانسی هاوسەر گیری نەبوو، بۆیە ناچاری ئەوەبوو، خۆشەویستی لەگەڵا سەلوانێكی خاوەن ژن ئەنجام بدا.
كاركنەرەكەی جۆرێك لە دژایەتی بۆ دروست كردووە
لەبەر ئەوەی شەڕ لەگەڵ پاشا دەكا بۆ رازی بوون بەهاوسەرگیری لەگەڵ پیاوێكی خاوەن ژن، ئەوە دەسەلمێنێ كە بڕوای تەواوی بەفرەژنی پیاو هەیە.
بینەر هەست بەوە دەكا ئەو پەیوەندییەی لەنێوان سەلوان و ئایشێ دا هەیە، هیچ بۆنێكی خۆشەویستی لێ نایێ و هیچ ڕەگو ریشەیەكیشی نیە، بەڵكو پەیوەندییەكە ئامانج تەنیا هاوسەرگیرییە.
لەو درامایەدا (تەلار هیرانی) لەدیمەنی ڕووبەڕوو بوونەوەیدا لەگەڵ مومتاز پاشا بەهێزێكی درامی كاریگەرو گربانێكی بەكوڵ دەردەكەوێ كە بەبوێریەوە داوای مافی مرۆیی خۆی دەكات بۆ هەڵبژاردنی ئەو كەسەی خۆشی دەوێ و لەئەنجامدا وا لەمومتاز پاشا دەكات، هیچ قسەیەكی نەبێت بەرامبەر بە ئایشێ و بێدەنگ بێت .
نواندن بۆ تەلار هیرانی لە دراماو شانۆدا وەك یەكە، بەڵام تواناكانی لە شانۆدا لە دراما بەهێزترە.
لە دیرۆكی هونەری تەلار سەتایەك هەیە بە ناو شانۆیی ( مەرگ و كچ ) ئەو سەرەتایە هەر وەك خۆی ماوەو شتێكی تری نەهاتۆتە سەر بە قەد (مەرگ و كچ) سەنگین بێت بۆ تەلار، رەنگە ئادیابین) هەولێك بێت بۆ ئەو ئامانجە..
تر چاوەڕوانی بەشی پێنجەم بن
ماویەتی..
