Serendib

30/05/2024

30/05/2024

ඔබම වී ජීවත් වන්න!

කාලය ගෙවී යද්දී ඔබට වැටෙහෙනවා ඔබ මගේ ගෙදර යැයි කලකදී කිවු තැනම නොවෙයි අද ඔබ මගේ ගෙදර යැයි කියන්නේ. අපේ නවාතැන් පොලවල් තාවකාලිකයි. කලින් කලට පලින් පල. මගේ ගෙදර යැයි කියන්නේ අපි හිතින් හදාගත් අයිතිවාසිකමක් ම පමනක් බව කාලයත් සමග ඔබට වැටහෙන්න ගන්නවා.

සදාකල් අපේ නොවන තැන් වලට ඇති බැඳීම අත් හැර නිදහස් වෙන්න!

කාලය ගෙවී යද්දී ඔබට වැටහෙනවා තව කෙනෙකුට පුලුවන් දේ ඔබට බැරි වීම ගැන තැවීමෙන් පලක් නැති බව. ඒත් ඔබටම විශේශිත වූ යමක් ඔබ තුල තියෙන බව. ඔබ ඔබම මිස වෙනෙකෙකු විය නොහැකි බව.

ඔබ තුල සිටින ඔබට ආදරය කරන්න!

කාලය ගෙවී යද්දී ඔබට වැටහෙනවා මහ ලොකු දේවල් කියා දෙයක් නැති බව. ඒත් සමහර පුංචි පුංචි දේවල් වල අමුතුම චමත්කාරජනක වටිනාකමක් ඇති බව. පුංචි පුංචි දේවල් වල ඇති මිල කල නොහැකි වටිනා කම තේරුම් ගිය දාට ඔබ සැබවින්ම ජීවිතය විඳින බව ඔබට වැටහෙනු ඇත.

ජීවිතයේ සැබෑ රස විඳින්න!

කාලය ගෙවී යද්දි ඔබට වැටහෙනවා ජීවිතයේ බොහෝ වෙන්වීම් ඇති බව. ඒ හැම වෙන්වීමකම තියෙන වේදනාව දරාගෙන ජීවත් වෙන්න ඔබ පුරුදු වෙනවා.

වේදනාබර වෙන්වීමකින් පසුව වුවත් ඔබ නැවතත් ඔබම වී ජීවත් වන්න!

කාලය ගෙවී යද්දී ඔබට වැටහෙනවා එක දිගටම මුදල් හා දේපල පසු පස ලුහු බැඳ යෑම මිරිඟුවක් ම පමණක් බව. හිතින් විඳින නිදහස හා කවදාවත් නැවත ලබා ගත නොහැකි ගෙවී ගිය කාලය අන් සියල්ලටම වඩා වටිනා බව. සිනාසෙන මොහොතවල් සහ ධෛර්යයේ ජයග්‍රහනයන් සදාකාලික සතුට ඔබට අත්පත් කරගත හැකි මග බව ඔබට වැටහෙනු ඇත.

ඒ සතුට භුක්තිවිඳින්න!

ජීවිතය ගෙවී යද්දි ඔබ තේරුම් ගනීවි ඔබේ සිතේ තැන්පත් වන්නේ වඩාත්ම සතුටු දායක අත්දැකීම් ම පමනක් බව. සැනසිලි දායක හැඟීම් ම පමනක් බව.
ජීවිතයේ එවැනි සැබෑ මොහොතවල් යනු ඔබ හදවතින්ම සිනාසුනු මොහොතවල් ය.

ජනේලයෙන් උදෑසන හිරුකිරන ගලද්දී කුරුලු හඬත් සමග කාමරයට වදින සිසිල් සුළඟ,
මුහුදු රළ වැදී තෙත් වුනු දෙපා,
වැස්සට පසු තෙත බරිත වූ තණකොල පෑගීමෙන් දැනෙන සිසිලස,
තාරුකා පිරුණ ඉමක් කොනක් නැති ආකාසෙ දිහා බලාගෙන ඉද්දි දැනෙන හැඟීම,
සහෝදර සහෝදරියන් සමග යහළුවන් සමඟ ගෙවූ නිදි නොමැති රාත්‍රීන්,
අම්මගේ තාත්තගේ දෑත්වල ඇති උනුහුම, දරුවන්ගේ සිනිඳු කම්මුල්
ලෝකයේ අන් සියල්ලටම වඩා වටින බව ඔබට වැටහුන දාට ඔබ ජීවිතය රස විඳිනු ඇත!

22/05/2024

වෙසක් කූඩුව

දෑකැත්තක් වගේ හීනියට තිබුන හඳ ටික ටික රවුම් වේගෙන එද්දි පුංචි මාමා වෙසක් කූඩුවක් හැදුවා.

ඒ මොන අවුරුද්දේද කියල මට හරියටම නිච්චි නැ. අසූව දශකයේ මුල් කාලෙ වෙන්න ඕනෙ.

පුංචි මාමා ගමේ කොල්ලන් කීප දෙනෙක් එක්ක ගිහින් කහපාට විසාල උණ ගස් කීපයක් ගෙනාවා. ඒවා මහ ගෙදරත් කුස්සියත් අතර මැදමිදුලේ බිම දිගා කරල තිබ්බා.

එයින් එක එක උණ ගහ ගානෙ අරගෙන හීනි දිග පටි වලට කැපුව. එක සමාන දිග ලී පටි එකට තිබ්බා. සමහර ලි පටි දිගයි සමහර ඒව කොටයි.

ඒ ලී කැලි එකින් එක බැඳල හතරැස් කොටු හැදුව. මේ කොටු එකතු කරල බැඳල මහ විසාල අටපට්ටම් කූඩුවක් හැදුවා. ඊට පස්සෙ මේසයක් ගෙනැත් මැද මිදුලේ තිබ්බා. සුදුපාට සව් කොල මිටියක් තවත් මේසයක් උඩට ආවා.

ඊට පස්සෙ තමයි නියම මැජික් එක පටං ගත්තෙ.

සින්චි පුංචිටත් සුද්දි පුංචිටත් කූඩු හදන්න උදව් කරන්න කියල පුචි මාමගෙන් නියෝග පැනවුනා. දැන් ගෙදර හැමෝම කූඩුවට සම්බන්ධ මොනව හරි වැඩක. කොල කපනවා, රැලි කපනවා, පාප්ප හදනවා ඉවරයක් නෑ. පුංචි මාමගෙ කටේ සද්දෙත් අඩුවක් නෑ. පුංචිල දෙන්නගෙ සිරි සිරි හිනාව, කතාව, වාද වලත් අඩුවක් නෑ.

දවස් දෙක තුනක් පුරාවටම වෙසක් කූඩු හැදිල්ලට වඩා වැදගත් වැඩක් ගෙදර සිද්ධ උනේ නෑ. එක එක ප්‍රමානයේ කූඩු මහා ගොඩක් හැදුවා. ඒවායේ ලස්සනට සුදු පාට සව් කොල ඇලෙවුවා. මේ කූඩු වලට රැලි කැපුවේ අපේ අම්මා. ඒවා සීරුවට ඇලෙවුවේ සින්චී පුංචියි සුද්දි පුංචියි.

ඒ හැම වැඩක්ම පිලිවලකට වෙන්න ඕනෙ. නැත්නම් පුංචි මාමාට යකා නැග්ගා. මහ හයියෙන් කෑ ගහන්න ගත්තා. සතුන්ගේ නම් කියලත් කෑ ගැහුවා. දවස් තුනක් විතර ගෙදර හැමෝම එකතු වෙලා හදපු වෙසක් කූඩු ගොඩ දැන් එකතු කරන්න යි සූදානම.

එදා වෙසක් පෝය දවස.

කූඩු ඔක්කොම ගෙදර ඉස්සරහ පැත්තට ගෙනාවා. ගේ ඉස්සරහ අඹ ගහේ ලොකු පොල්ලක් බැඳල කඹයක් එල්ලුවා. මේ කඹයෙ අර යෝධ වෙසක් කූඩුව ඉස්සෙල්ලා ම එල්ලුවා. ඒක වටේට තවත් කූඩු හතරක් එල්ලුවා. මට මතක විදියට ඒ කූඩු හතර විශාල කූඩුවට වඩා තරමක් පොඩියි. ඒවා විශාල කූඩුවේ මුලු හතරටයි සම්බන්ධ කරල තිබුනේ. ඒවට කිවුවෙ පැටව් කූඩු කියලා.

එයින් නතර නොවී අර පැටව් කූඩු වලට තවත් පැටව් කූඩු හතර හතර සම්බන්ධ කලා.

කොට සාය කෑලි වගේ අලවල තිබූන රැලි දිග ඇරියේ කූඩු ඔක්කොම එල්ලුවායින් පස්සේ. ඒ රැලි හුළඟට හෙලවෙවී තිබුනා. ඒ රැලි හෙලවෙන හඬ හරිම ලස්සනයි. ගස් වල කොල හෙලවෙනවටත් වඩා ලස්සනයි. හරියට තාලෙට කවියක් මුමුනනව වගේ.

ඉවරයක් නැතිව හෙමින් හෙමින් හුලං හැමුවා. ඉතින් අර රැලිත් ඉවරයක් නැතිව හුලඟෙන් නැටුවා.

මල්ලිත් මාත් අර යෝධ කූඩුවේ රැලි අස්සට රිංගුවා. ආයෙම එලියට ආවා. එතන කූඩු ගොඩාක් තිබුනා. අපිට ගැන ගන්න බැරි තරම් ඒ කාලෙ.

උදේම සිල්ගන්න ගිහින් හිටි අත්තම්මා පන්සලේ ඉඳල ගෙදර ඇවිත් හිටියා. පාර දිගේ සුදු ඇඳ ගත්තු ආච්චිල, සීයල, පොඩි ලමයි පේලියට හෙමින් හෙමින් ගෙවල් වලට යනව පන්සලේ ඉඳල සිල් ඉවර වෙලා.

ඔන්න ඉතින් ඉර බැහැල ගියා.

අහස කලුවර උනා.

ඒත් සුදුපාට ට අහස පිරෙන්න හඳ පායලා තිබ්බා. තැනින් තැන තිබුන වලාකුළුත් හඳ එලිය වැටිලා දිලිහෙන්න අරං. වත්ත පුරාම පොල් අතු වලට හඳ එලිය වැටිලා රිදී පාටින් දිලිහි දිලිහී නටනවා.

ගෙදර හැමෝම මිදුලට ඇවිත් බලං ඉන්නවා යෝධ වෙසක් කූඩුව යි එයාගෙ පැටවුන් ඔක්කොමයි එලිය කරන්න. ඒ හැම කූඩුවක් ඇතුලෙම පහන් පත්තු කලා.

ඒ කාලෙ දැන් වගේ ලයිට් දැම්මෙ නෑ. ඒ නිසා සුදු පාට කූඩු ඇතුලෙ පහන් පත්තු කලාම ලස්සන කහ පාටකින් ඒ කූඩු එලිය වුනා. මුලු මිදුලම එලියයි. හඳ එලියෙ රිදී පාට කපාගෙන වෙසක් කූඩු වල කහ පාටට හුරු සුදු පාට!

පාරෙ යන අය වැට අයිනෙ නතර වෙලා මේ කූඩුවේ හැඩ බලනවා. හැමෝටම හරි සන්තෝසයි. කන්නෙ බොන්නෙත් නැතිව හැමෝම කූඩුව පේන තැනකට වෙලා ඒ දිහාම බලාගෙන ඉන්නව .

ඔන්න ඔහොම ඉද්දි එක පාරටම ලොකු හුලඟක් ආවා. ඒ හුලඟට කූඩුවත් ඒකෙ පැටවුනුත් ඔක්කොම එහාට මෙහාට පැද්දුනා. එක පාරටම පැටව් කූඩුවක් ගිනි ගන්නවා. හැමෝම ඒ ලඟට ගිහින් නිවන්න හැදුවා. වැඩක් උනේ නෑ. කූඩුව ගිනි ගත්තා. ඒකෙ පැටව් කූඩුවකුත් ඒ ගින්නටම අහුවෙලා පිච්චිලා අළුවෙලා ගියා.

පුංචි මාම ඒ පිච්චෙන කූඩුව අනිත් කූඩු වලින් වෙන් කලා. ඒත් දැන් එක පැත්තක් අඩු නිසා කූඩු වල සමබර තාවය නැතිවෙලා අර මුලින් තිබුන හැඩ නැතිවුනා.

පහු වෙනිදත් කූඩු පත්තු කලා ඒත් මුලින්ම වගේ ලස්සන නැහැ. අසම්පූර්ණ යි.

එදා රෑ වැස්සා. හයියෙන් හුලං හැමුවා. කූඩු ඔක්කොම තෙමිල සව් කොල ගැලවිලා ගියා.

අන්තිමට දවස් ගානක් ගෙදර හැමෝම එකතුවෙලා හදපු කූඩුව කඹෙන් පහත් කරල ගලවලා අයින් කලා.

ඊට පස්සෙත් හැම අවුරුද්දෙම අපි කූඩු හැදුවා. තාමත් හදනවා. ඒ සමහර කූඩු ගිනි ගත්තා. නැත්නම් වැස්සට තෙමිල විනාස උනා. ඒත් අපි ඊලඟ අවුරුද්දෙත් කූඩු හැදුවා.

ඒත් ඉන් පස්සෙ පුංචි මාම තියා කිසි කෙනෙක් ඒ වගේ ලස්සන විශාල කූඩුවක් හදනව මම තාම දැකල නෑ.

කොච්චර විශාල කූඩු දැක්කත් ඒව එකක් වත් එදා මහ ගෙදර හැමෝම එකතු වෙලා හදපු ඒ කූඩුව තරම් ලස්සන නෑ.

03/05/2024

අලි ඇතුන් ගමන් කරන්නේ ඔවුන්ගේ උපන් ජන්ම භුමිය(Home Range) තුළ බව මේවනවිට විද්‍යාත්මකව සනාථ කර තිබේ.එම ප්‍රදේශ ඛණ්ඩනය කරමින් ඉදි කෙරෙන හැම බාධකයක්ම ඔවුන්ගේ හෙට දවස අඳුරු කරවන්නකි.එම බාධකවලට එරෙහිව අලි ඇත්තු නැගි සිටිති.

මේ විසල් සද්ධන්තයා උත්සහා ගනිමින් සිටින්නේ ද තමන්ට හිමි උපන් භුමිය තුළ එහා මෙහා යාමට ය.එහෙත් අනපේක්ෂිත විද්‍යාත්මක නොවන බාධකය ඔවුන්ට මර උගුලක් වී තිබෙන බව පැහැදිලි ය.

කෙතරම් අසිරු වුව ද ඔව්හු මරණය එනතුරුම මෙම සිත්පිත් නැති බාධක සමග සටන් කරති.

01/05/2024

ලොකු වෙනවා කියන්නෙම ඈත් වෙන එක !

අපි ලොකු වෙන්න ලොකු වෙන්න ටික ටික පරණ දේවල් වලින් ඈත් වෙනවා.

අපි දන්න අයගෙන් ඈත් වෙන එක, අපි දන්න තැන් වලින් ඈත් වෙන එක, අපේ වැඩ වලින් ඈත් වෙන එක කාලෙන් කාලෙට වෙන දෙයක්. කැමති උනත් නැතත් කරන්න වෙනවා. නැත්නම් ඉබේම වෙනවා.

මෙහෙම ඈත් උනාම අපිට දැනෙනවා අපි හරියට වතුරෙන් ගොඩදාපු මාලුවෙක් වගේ, මේ මං අයිති තැන නෙමෙයි කියල.

එතකොට අපි අයිති කොහෙටද?
කොහේ ගියත් ඒ හැඟීමෙන් මිදෙන්න බැරි වෙනවා.

මුලින්ම ගමෙන් නගරෙට ඇවිත් ලස්සනට නවාතැනක් හදාගන්නවා. පුංචි කාමරයක්, පොඩි ඇනෙක්ස් එකක්! ඊට පස්සෙ එහෙන් මෙහෙන් ලාබෙට හොයාගන්න පුලුවන් පුටුවක් දෙකක්, පුංචි රවුම් මේසයක්, පොත් රාක්කයක්, ඇඳක්, පුංචි කොට්ට කීපයක් ගෙනැත් ඒ කාමරේ තමන්ගෙ ගෙදර කරගන්නවා. සෙනසුරාදා ඉරිදා නිවාඩු දවසට ලස්සන මල් පැල කීපයක්, අපි ආස කරන නලු නිලියොන්ගෙ, ගායකයොන්ගෙ, සංගීත කන්ඩායම් වල පෝස්ටර් කීපයක් ගෙනැත් බිත්ති හැඩ කරගන්නවා.
සමහර දාට මේ පුංචි කාමරේ හරිම පාලුයි. තනියි. ඒ නිහඬකම කාමරේ ඇතුලෙ තෙරපි තෙරපී තියෙනවා.

ඒත් තවත් සමහර දාට කාමරේට දරාගන්න බැරි තරම් යාලුවො පිරෙනවා. අලුතෙන් අපිට හම්බවුනු යාලුවො! දැන් ඒ අය තමයි අපේ ලඟම අය. එකට කන බොන, කයිවාරු ගහන, ගමන් බිමන් යන, රංඩු වෙවී යාලුවෙන අය.

ඒ උනාට උහුලගන්න බැරි පාලුවක් දැනෙන වෙලාවට අපිට ගම මතක් වෙනවා. මහ ගෙදර මතක් වෙනවා. අම්මගෙ කෑම වල රස, සුවඳ දැනෙනවා. තාත්තගෙ බර අඩි වල සද්දෙ ඇහෙනවා. අයියල, මල්ලිල එක්ක රංඩු කරපු හැටි මතක් වෙනවා. ඉතිං ඔන්න අම්මට කෝල් එකක් ගන්න හිතෙනවා. ඒ උනාට අම්ම එක්ක කතාව වෙලාවකට හරිම කම්මැලියි. අම්ම අහන හැම දේටම උත්තර දෙන්න අපි කැමති නෑ. අපේ ප්‍රශ්ණ වලින් මොකටද අම්මගෙ ඔලුව පුරවන්නෙ.

කියාගන්න නොතේරෙන අහිමිවීමක්, තනිවීමක් ඔලුව ඇතුලෙ නිතරම කැකෑරි කැකෑරි තියෙනවා. ඉස්කෝලෙ යාලුවො, ගමේ පාරවල්, අහල පහල ගෙවල් වල අයගෙ හිනා මූනු, අත්තම්මගෙ උකුලෙ ඔලුව තියාගෙන කතා අහපු හවස් වරු, නිවාඩු කාලෙ නෑදෑයො එක්ක ගියපු ගමන් බිමන් මේ හැම දෙයක්ම දැං ඈතට ගිහින් වගේ දැනෙනවා. අඩු තරමේ ගෙදර කාමරේ, ඇඳ, ඇඳුම් අල්මරිය ඇරියම එන සුවඳ.....මේ හැම දේම හරි ඈතයි වගේ දැනෙනවා.

ඒත් අපි ගමේ ගිය දාට නගරෙ අර පුංචි කාමරෙ සුව පහසුව මතක් වෙනවා. ඇඳ උඩින් පුටුව උඩටයි ආයෙ පුටුව උඩින් ඇඳ උඩටයි මාරු වෙන කවදාවත් නවන්න වෙලාවක් එන්නෙ නැති රෙදි ගොඩ, පැය ගානක් උනත් ලැගල ඉන්න පුලුවන් පුටුව, ඒ විතරක් නෙමෙයි අලුත් යාලුවො, එයාල එක්ක රස්තියාදු ගහපු හවස් වරු, නගරෙ තියෙන සුකුරුත්තම් පිරුන කඩ සාප්පු, අලුතෙන් දාපු කඩචෝරු කඩවල් මේ හැම දේකම වටින කමක් දැනෙනවා ගමට ගියාම. බැල්කනියට ගියාම ඈතින් ඈතට පේන උස ගොඩනැගිලි මුකුත්ම නැති ගමේ මහ අමුතුම පාලුවක් දැනෙනවා. ඉතින් ආයෙත් නගරෙ, අර තනි කාමරේට එන්නමයි හිත කියන්නෙ.

මේක ඉවරයක් නැති දෙයක්. වයස ගෙවෙද්දි එක තැනකට අපි පුරුදු වෙයි කියල හිතෙනවා.
ඉතින් අපි ලොකු වෙද්දි දේවල් වෙනස් වෙනවා. අපේම ගෙයක්, වාහනයක්, ඔෆිස් එකක් තිබුනත් වෙලාවකට අපි කොහේටවත් අයිති නැති බව දැනෙනවා.

කලක් යද්දි අපිටම තේරෙනව මේක හරිම මායාවක් කියල. වෙලාවකට අපි කොහේටවත් අයිති නෑ. ඒත් වෙලාවකට අපි ගොඩක් තැන් වලට අයිතියි වගේ.

කලක් අපි ලඟින්ම හිටපු අයගෙන් අපිට ලැබුන සමහර පුරුදු තාමත් අපෙන් මග ඇරිල නෑ. ඉස්කෝලෙන් පුරුදු වුන දේවල්, ගෙදරින් පුරුදු වුන දේවල් අපේම ජීවිතේ කොටසක් වෙලා අපිටම නොදැනි.
බිම වැටිල තියෙන කොල කෑල්ලක් කුනු කූඩෙට දාන එක, පඩිපෙලක් නගිද්දි, බහින අයට දකුනෙන් යන්න ඉඩ දීල වම් පැත්තෙන් යන්න, සමහර විට හවසට තේ එකක් බිබී සින්දු අහන පුරුද්ද, සිකුරාදට ටිකක් රෑ වෙනකල් එහෙ මෙහෙ රස්තියාදුවක් යන පුරුද්ද, බැල්කනිය කෙලවරේ පුංචි පැල කීපයක් තියාගෙන සාත්තු කරන එක වගේ පොඩි පොඩි දේවල් අපි අපේ ජීවිතේට එකතු කරගෙන තියෙන්නෙ අපි හිටපු තැන් වලින් අපි ආශ්‍රය කරපු අයගෙන්. තාත්ත වගේ ඉරිදට පත්තර බලන්න, අම්ම කලා වගේ කමීසෙක හැලුන බොත්තමක් වෙනුවට අලුත් බොත්තමක් අල්ල ගන්න එක, සීයා කලා වගේ අනුන්ගෙ දුක අහගෙන ඉන්න, අත්තම්මා කලා වගේ හීනියට ලූනු කපන්න අපිටත් නොදැනිම අපිට පුරුදු වෙලා. සමහර විට ඒ අය දැන් අපේ ජීවිතෙන් ගොඩක් ඈත.

එතකොට අපේ සමහර පුරුදුත් අපි ලඟින් හිටිය අයට ගිහින්. අපේ යාලුවො, අපේ මල්ලිල නංගිලා අපෙන් දේවල් ඇහිඳ ගෙන දැං ඒවා එයාලගෙ පුරුදු වගේ වෙලා.

අන්තිමට බලද්දි අපේ ඇතුලෙ අපි ආශ්‍රය කරපු අය ජීවත් වෙනවා වගේම ඒ අය ඇතුලෙත් අපි ජීවත් වෙනවා.

මේ නිසා අපිට කොහේදිවත් අපිව සම්පූර්ණ නෑ වගේ දැනෙනවා. හැම තිස්සෙම අපේ හිත අපි නොඉන්නා තැනක් ගැන ලැතවෙනවා වගේ දැනෙනවා.

එහෙම වෙන්නෙ අපි එක එක තැන් වලට එක එක අයට බැඳිල නිසා වෙන්න ඇති. ඒ හැම අත්දැකීමකම රසය අපි තුල තියෙන නිසා වෙන්න ඇති.

ඉතින් කලක් යද්දි අපිටම තේරෙනවා වෙන්වීම කියන්නෙ අතඅරින එකටම නෙමෙයි කියල.
ඒත් අපි හැම තැනකින්ම හැම කෙනෙකුගෙන්ම මොනව හරි අරගෙන යනවා වගේම අපෙන් කොටසකුත් ඒ ඒ තැන් වලත් ඒ ඒ අය ලඟත් අපි තියල යනව.

අන්තිමට නූල් ගොඩක් එකතු වෙලා ලස්සන සළුවක් වියනවා වගේ මේ ලස්සන අත්දැකීම් ඔක්කොම එකතු කරන් අපි ජීවිතය වියනවා!

-අනුවර්ථනයකි-

22/04/2024

හැඩ වැඩ!

ඒ කාලෙ, අපි පුංචි කාලෙ හිටියෙ මහ ගෙදර. මහ ගෙදර තිබුනෙ අහංගම, මුහුදට කිට්ටුව. මහ විසාල රතු පාට බෝලයක් වගේ ඉර හෙමින් හෙමින් මුහුද අස්සෙ රිංගන හැටි බලන්න අපි සමහර දාට මුහුදු වෙරලට ඇවිදගෙන යනව. ඉර බැහැල ගිහින් තවත් ටික වෙලාවක් අහස ලස්සන රටා මවනවා තැඹිලි පාට, කහපාට, නිල් පාට, දම් පාට ඔය වගේ නම් වලින් කියල ඉවර කරන්න බැරි තරම් ලස්සන පාට.

අපි මුහුදු වෙරලෙ ඇවිදින අතරෙ වලාකුලු හැඩ වලින් එක එක රූප මවනවා. ඒ වලාකුලු අස්සෙ වලස් පැටව්, හාවො, බලු පැටව් විතරක් නෙමෙයි මකරු පවා හිටියා.මුහුදු වෙරලෙ ඇවිදිද්දි අපි එක එක හැඩ තියෙන සිප්පි ඇහිඳ ගන්නවා. සමහර සිප්පි සමනල්ලු වගේ. සමහර ඒව සුදුපාට රවුම් ඒවා. හරියට පෝය දාට අහසෙ බබලන හඳ වගේ.

පහුවෙනිදට අපි ඇහිඳගෙන ආපු සිප්පි කඩදාසි වල අලවනවා. පාට කොල වල මල් වතු, සමනල්ලු හැදුවෙ ඒ සිප්පි වලින්. අහසෙ වලාකුලු වල මැවුන රූප කොලවලට ගෙනාවා.

ඒ කාලේ අපි හැම දේම එකතු කරනවා. පාට පාට දිලිහි දිලිහි තියෙන ටොපි කොල, චොකලට් කොල, බිස්කට් පැකට්, පත්තර වල තියෙන ලස්සන රූප කපල පොත් වල අලවල තියා ගන්නවා.

පුන්චි අම්ම ගවුම් මහන්න ගේන රෙදි වල කැපිල ඉතිරි වන පුංචි පුංචි රෙදි පටි, ඒවයෙ තියෙන ලස්සන එක එක හැඩේ මල්. මේ හැමදේම එකතු කරනවා. ඒව චිත්‍ර පොත් වල අලවනවා. නිකම්ම නෙමෙයි ලස්සන හැඩ වලට. අපේ චිත්‍ර පොත් පිරෙන්න තිබ්බෙ එක එක ඉතුරු බිතුරු. අපි ඒ හැම දේම එකතු කරල මොනවම හරි නිර්මාණයක් කලා. ලෝකෙටම එකයි ඒ වගේ නිර්මාණ තියෙන්නෙ. මොකද එක එක අයට එකතු කරන්න ලැබෙන්නෙ එක එක දේවල්.

පසු කාලෙක මට ලැබුනා පුංචි පාට පෙට්ටි. මුලින්ම ලැබුන පාට පෙට්ටියේ අඟල් දෙකක් විතර දිග හීනි පාට කූරු හයක් තිබුනා. ඒ පාට පෙට්ටිය මහා නිධානයක් වගේ මට ඒ කාලෙ. ඊට පස්සෙ පාට පාට පුංචි හතරැස් පෙති තියෙන පාට දොලහේ දියසායම් පෙට්ටිය. ඒක ඇතුලෙ පුංචි බුරුසුවකුත් තිබුනා. චිත්‍ර පොත් පිරෙන්න ඉර බහින හැටි, ලමයි සරුංගල් අරින හැටි, අහසෙ කුරුල්ලො ඉගිලෙන හැටි, මල් වතු, ගොවියො කුඹුරෙ වැඩ කරන හැටි පින්තූර ඇන්දා.

හැබැයි මගේ ලොකු මල්ලි ඊට වඩා වෙනස්. එයා කලේ දේවල් කඩපු එක. එයා කවදාවත් මල්, කොල, සිප්පි අලව අලව ලස්සන මල් වතු සමනල්ලු හැදුවෙ නෑ. එයා හැම දේම කැඩුවා.

තාත්තා ගෙනැත් තිබුනා පුංචි රේඩියෝ එකක්. දවසක් මල්ලි ඒක මස් කරලා. වයර් එලියට ඇදල තිබුනා. කාමරේ මුල්ලකට වෙලා සද්දයක් බද්දයක් නැතුව ඉන්නව කියන්නෙම මල්ලි මොකක් හරි දෙයක් කඩනව. ඒත් එයා කියන්නෙ එයා ඒක හදනව කියලයි. එක දවසක් මල්ලිට තෑගි ලැබුන පුංචි කාර් එකක්. ඒක පොඩි යතුරක් කරකවල අතඇරියම වේගෙන් ඉස්සරහට යනවා. දවස් දෙකයි අපි ඒක දැක්කෙ. තුන් වෙනි දවසෙ ඒක එක එක කෑලි ගොඩක්. ඒත් මල්ලි ඒක අමුන අමුන හිටියා.

මල්ලිගෙ කැඩුම් බිඳුම් වලට අමතරව එයා අතට අහුවෙන ටින්, බෝතල් මූඩි, වයර් කෑලි, කම්බි කෑලි, ඇන මුරිච්චි, බැට්‍රි, බල්බ් වගේ ඕනෙම දෙයක් එකතු කරලා මොකක් හරි එකක් හදනවා. ඒ මොකද්ද කියල සමහර වෙලාවට අපිට තේරෙන්නෙ නෑ. ඒත් එයා ඒකට නමක් දෙනවා. අමුතු නම් ඒවා. එයාගේ සමහර නිර්මාණ වල සාර්ථකත්වය බලන්න මාවත් හවුල් කරගන්නවා. සමහර නිර්මාණ ඉවර කලේ නෑ. අතරමග නතර වෙලා.

තාම මේ හදන ගමන්! හදන ගමන් ! එයා කිවුවෙ එහෙම.

අවුරුදු හතලිස් ගානක් ගෙවිල ගියා. මල්ලිගෙ හැදිල්ල තාම නතර වෙලා නෑ. දැං එයා හදන්නෙ ලොකු ලොකු යන්ත්‍ර සූත්‍ර! කොම්පියුටර්! අපිට තේරෙන්නෙත් නැති තාක්ශණික උපකරණ.

මම .... මල් වතු හැඩ කර කර ගෙවල් හැඩ කර කර, හැඩ බල බල!

29/03/2024

මහ ගෙදර

මහගෙදර කියන්නෙම මතක ගොන්නක්.

මහ ගෙදර ඉස්සරහ හිටගෙන ඉන්න අඹ ගහයි දෙල් ගහයි අවුරුදු හැත්තෑ ගානක් තිස්සෙ මහ ගෙදර අයගෙ සිනහව කඳුල දැක දැකයි වැඩුනේ.

උදේ පාන්දරට මහ ගෙදරට ඉහලින් පාවෙන වලාකුළු ඉරාගෙන එන හිරු එලියෙන් රත්තරන් පාටට සැරසිලා දවස පටං ගන්න මහ ගෙදර වටේම තියෙන ගහ කොල මේ අඹ ගහයි දෙල් ගහයි වගේම මුලු රෑ පුරාම රිදී පාටට හැඩ වෙන්නෙ, දවල් දවසෙ වෙහෙස නිවාගන්නෙ හඳ එලිය දෙන සිසිලසෙන්. චූටි චූටි එලි දල්වගෙන සන්දර්ශන කරන කනාමැදිරියන් එක්ක මුකුලු කර කර ඉන්න ගහ කොල එලිවෙන්න කලින් පිනි බින්දු වලින් නැහැවිලා ආයෙත් රත්තරන් පාට හිරු එලිය එනකල් බලාගෙන ඉන්නවා.
මහ ගෙදර වටේ දවස තිස්සෙම කැරකි කැරකී ඉන්න හුළඟ වත්ත වටේම රවුම් ගහල ආවට, ලිඳ ලඟ තියෙන ගාඩිනියා ගහ පුරෝගෙන ඉන්න ගඩිනියා මල් වල සිහින් සුවඳයි බුදු මැදුර දෙපැත්තෙ තියෙන පිච්ච වැල වහගෙන ඉන්න සුදුම සුදුපාට තාරුකා වගේ පිච්ච මල් වල සුවඳයි අරගෙන තමයි ගේ ඇතුලට රිංගන්නෙ.
මේ හුලඟ සමහර දාට සිසිලයි. ඇඟේ දැවටෙද්දි හරි ආසයි. ඒත් සමහර දාට හරි උනුසුම්, වියලියි. හරියට මහ ගෙදර අයගෙ ජීවිත වගේ.
ගේ වටේ කැරකි කැරකි හිටියට මොකද හිටපු ගමන් වේගෙන් ඈතට හමාගෙන යනව මේ හුලඟ මල් සුවඳත් අරගෙනම. හරියට මහගෙදර හැදුනු දරුවො වගේ.
ඉතිං කලකදි සිසිල් වෙන කලකදි උනුහුම් වෙන මහ ගෙදර අයගෙ ජීවිත ගැන දන්නෙ වෙන කවුද, ගේ ඉස්සරහ හිටගෙන ඉන්න මේ මහා අඹ ගහටයි දෙල් ගහටයි වඩා!

17/01/2024

ළගදී කැරට් කැවා ද?……

28/12/2023

අදත් උදෑසන වනවිටත් අලි මරණ දෙකක් වාර්තා වෙනවා…
මේ මරා දමන්නේ රටට ඩොලර් ගෙන එන මුල් ගල් විශේෂයක සත්තු….

🔴 අද උදෑසනත් වන අලි දෙන්නෙක් මරා දමලා…. 🔴

# එක් වන අලියෙක් මරා දමා තියෙන්නේ කැකිරාවේ දී.ඒ අපරීක්ෂාකාරිව දුම්රිය ධාවනය හරහා…..
(පහත ඡායාරුපයත් එම වන අලියාගේ)

# අද දින දෙවැනි වන අලියා මරා දමා තියෙන්නේ විදුලි සැර වද්දවලා.එම වන අලියා ඝාතනය කර තියෙන්නේ මනම්පිටිය මහවැව දී.
මේ මරා දමන්නේ රටට ඩොලර් ලක්ස ගණනාවක් වසරකට ගෙන එන සම්පතක සාමාජිකයෝ…අඩු තරමින් මේ එක් අලියෙක් ඩොලර් 25000ක්වත් රටට ගෙන එන බව පර්යේෂණයක් හරහා සොයා ගෙන තියෙනවා.රුපියල්වලින් නම් අඩු තරමින් ලක්ස 90ක් ඒක් වසරකට.
ඒ වගේම මේ මුල්ගල් විශේෂයක් (Keystone species).මේ සතුන් රැකුනොත් ඔවුන් යටතේ අනෙක් හැම සතෙක්ම රැකෙනවා.

නමුත් දිනෙන් දිනම ඔවුන්ව මරා දමනවා.
“අඩු තරමින් මෙවැනි සතෙක් මරා දමන අයගෙන් එම සතෙක් වාර්ෂිකව රටට ගෙන එන මුදල,එම සතා ජීවත් විය හැකි වසර ගණනට අනුව අය කර ගන්න ක්‍රමවේදයක් සකස් කළ යුතු වෙන බවත් විදුලි සැර යෙදීමෙන් අලි මරන අයට කිසිඳු දිනෙක නැවත විදුලි සම්බණ්ධතාවයක් ලබා නොදීමත් දැනට තිබෙන නීතියට අමතරව කළ යුතු බවත්” පරිසර සංරක්ෂණවේදී නයනක රන්වැල්ල (Nayanaka Ranwella) මහතා අවධාරණය කර සිටිනවා.

මේ අහිංසකයින්ගේ මරණ ගැන බලධාරින් නිහඬයි.එහෙත් අපි තවත් නිහඬව සිටිය යුතු ද?

හරිත පරිසර සමුහිකය

20/12/2023

ලාහුගල මහ ඇතාගේ දළ සිඳුණු කතාවේ කවුරුත් නොදත් ඇතුළත…….

17/12/2023

වනජීවීන් ඉලක්ක කර අනවසර විදුලි රැහැන් යොදන අයගේ විදුලිය සදාකාලයට විසන්ධි කළ යුතුයි…..

ලංකාවේ අලි ඇත්තුන්ගෙන් වසරකට 50කට වැඩි සංඛ්‍යාවක් මිය යන්නේ අනවසර විදුලි රැහැන්වල පැටලිලා කියලා සමහර විට ඕයගොල්ලෝ දන්නේ නැතුව ඇති.ලංකාවේ හිටපු බරණ වැනි විශාල ඇත්තු ඇතුළුව අලි සිය දහස් ගණනක් මේ හේතුවෙන් මිය ගිහිල්ලා තියෙනවා.

ගෝඨාභය ජනාධිපති ඇවිත් 05/2001 චක්‍රලේඛණය බල රහිත කිරීමෙන් මේ තත්ත්වය තවත් උග්‍ර වුණා.

අදටත් දුෂිත දේශපාලන හෙංචයින්ට සහ බලපුළුවන්කාරයින්ට වන ඉඩම් රජයේ ඉඩම් කියලා ලබා ගන්න පුළුවන් කම තියෙනවා.ඊට පසු ඒ ඉඩම්වල නිත්‍ය වශයෙන් ජීවත්වන අලි පන්නලා අනවසර විදුලි වැටවල් ඒ ඊනියා අයිතිකරුවන් ඉදි කරනවා.අදටත් මේ තත්ත්වය උතුරු මැද ප්‍රමුඛව සෙසු ප්‍රදේශවලත් තදින් දකින්න පුළුවන්.
අනුරාධපුරේ කාලයක් බර්ටි ප්‍රේමලාල්ලාගේ පවුල වන ඉඩම් බෙදුවා.ඊට පස්සේ අද එස්.එම්ලාගේ පවුල වන ඉඩම් බෙදනවා.2022 වර්ෂයේ විතරක් අනුරාධපුර දිස්ත්‍රික්කයේ විදුලි සැර වැදි මිය ගිය අලි ගණන 21ක්.එම වසරේ හරියටම අලි 50ක් විදුලි සැර නිසා මිය ගිහින් තියෙනවා.සාමාන්‍යයෙන් දුම්රියේ වැදි ගැටෙන අලි ගණන වගේ හතර පස් ගුණයක් මැරෙන්නේ මේ අනවසර විදුලි රැහැන් නිසා.

අද වනවිට මහසෙන් නැමැති ඇතා ඉන්නෙත් එවැනි විදුලි රැහැන් බහුල ප්‍රදේශයක.එම සතාගේ ජීවිතයට එවැනි අනතුරක් වුනොත් වනජීවීයේ මුල් පුටු එහි වගකීම භාර ගත යුතු වෙනවා.මොකද විදුලි රැහැන් තියෙන බව දැන දැනත් ඔවුන් නීතිය ක්‍රියාත්මක කිරීම ප්‍රමාද කරනවා.දැන්වත් වනජීවීය වහාම මේ ගැන සොයා බලා ආරක්ෂක අංශවලත් සහාය ගෙන ලංකාව පුරාම තිබෙන මෙවැනි වනජීවීන්ට අනතුරු සිදු විය හැකි අනවසර විදුලි රැහැන් වහාම ඉවත් කළ යුතු වෙනවා.

ඒ වගේම වනජීවීන් සිටින ප්‍රදේශවල මේ ආකාර අනවසර විදුලි රැහැන් සවි කරන අයව හඳුනා ගෙන එම ලිපිනයට විදුලිය ලබා දීම සදාකාලයටම නතර කරන නීතියක් ගෙන එන්න ඕනා මොහොතත් දැන් ඇවිත් තියෙනවා.වහාම දැන්වත් මේ සඳහා මැදිහත් වෙන්න කියලා වනජීවී ඇමතිනිය ප්‍රමුඛ වනජීවී වනසංරක්ෂණ දෙපාර්තමේන්තුවලින් හා විදුලි බල ඇමතිවරයාගෙන් ඉතා ඕනෑකමින් අපි ඉල්ලා සිටිනවා.

නයනක රන්වැල්ල

16/12/2023

වෙඩි තියපු ඒකාව ඇල්ලුවේ නැති වුනාට වීඩියෝ කරපු ඒකාව නම් ඇල්ලුවා…….මේක නම් නියම රට….

දැන් අග්බෝට ප්‍රතිකාර කරන එකත් ඇතැම් අය නතර කරන්න හදනවා……..

07/12/2023

දෙහිවල සත්ත්වෝද්‍යානයේ ජිරාෆ් මරා දැමුවේ කවුද?

දෙහිවල සත්ත්වෝද්‍යානයේ සිටි ජිරාෆ් සතුන් දෙන්නාගෙන් එක් සතෙක් අද සවස මිය ගොස් ඇත.අප කළ විමර්ශනය අනුව එම සතා මිය ගොස් ඇත්තේ සිහිනැති කිරීමේ ඖෂධ අධිමාත්‍රාවක් හේතුවෙන් බව දැනට අනාවරණය වී ඇත.

පාදයක ආබාධයකට බෙහෙත් කිරීම සඳහා සතා සිහි නැති කිරීමෙන් පසුව නැවත ප්‍රකෘති තත්ත්වයට නොපැමිණි බව සිද්ධිය ඇසින් දුටුවේකු ද අපට පැවසුවේ ය.

මේ පිළිබඳ සත්ත්වෝද්‍යානයේ නව අධ්‍යක්ෂ රංජන් මාරසිංහ මහතාගෙන් අප කළ විමසිමක දී ඒ මහතා කියා සිටියේ ප්‍රතිජීවක එන්නතක අසාත්මිකතාවයක් හේතුවෙන් එම සතා මිය ගිය බව පශු වෛද්‍යවරු තමන්ට දැනුම් දුන් බව ය.

කෙසේ වුවත් මෙවැනි දුර්ලබ සතුන් සමග ගනුදෙනු කිරීමේ දී මිට වඩා සැලකිලිමත් විය යුතු බව අපගේ අදහස ය.

මේ පිළිබඳ ස්වාධින පරීක්ෂණයක් කරන බවට ද මාරසිංහ මහතා අපට කීවේ ය.

නයනක රන්වැල්ල

03/12/2023

රනිල් දේශගුණික විපර්යාස සමුළුව අමතද්දී
අද පුත්තලමේ විශාලම ඇත්තු දෙන්නා මරලා….

“රනිල් අපේ රටේ ඉතිරි සොච්චම් ඩොලර් ටිකත් අරන් ඩුබායි ගිහිල්ලා දේශගුණික විපර්යාස සමුළුව අමතද්දී අදත් පුත්තලමේ විශාලතම ඇත්තු දෙන්නා මරා දමලා.ඒ නිසා අපි රනිල් රාජපක්ෂට කියන්න කැමතියි තව දුරටත් රටත් ලෝකයත් රවටන්නේ නැතුව අවංකව දැන්වත් වැඩ කරන්න කියලා” යැයි බණ්ඩාරගම ආසනයේ සජබ ප්‍රධාන සංවිධායක පරිසර සංරක්ෂණවේදී නයනක රන්වැල්ල මහතා කීවේ ය. ඒ මිල්ලනිය නගරයේ අද පැවති විරෝධතාවයකදී ය.රට බංකොළොත් කළ
රාජපක්ෂවරුන්ගේ ප්‍රජා අයිතිය
අහෝසි කරන ලෙස ඉල්ලා
මහජන අත්සන් එකතු කිරීම සඳහා මෙය සංවිධානය කර තිබිණි.

“මෙරට අහිංසක ජනතාව රවටා බලයට පැමිණි රාජපක්ෂවරු අවසානේ මුළු රටම බංකොළොත් කළා.රට බංකොලොත් කළේ ඔවුන් බව මේ වනවිට ගරු අධිකරණය මගින් පවා සනාථ කර තිබෙනවා.එලෙස රට බංකොලොත් කළ චෞර පාලකයන්ගේ ප්‍රජා අයිතිය අහෝසි කළ යුතුයි.ඔවුන්ට තවදුරටත් රාජ්‍ය අනුග්‍රහය යටතේ වරදාන වරප්‍රසාද ලබා දීම වහාම නතර කළ යුතුයි.රට බංකොලොත් වීම නිසා අගතියට පත් ලක්ෂ 220ක් වූ ජනතාවට රාජපක්ෂ තක්කඩි සොරා කන ලද රාජ්‍ය ධනය නැවත රජයට පවරා ගෙන ජනතාවට බෙදා දිය යුතුයි.ඉදිරියේ බිහිවෙන අපේ රජය යටතේ එය නිශ්චිතව සිද්ධ කරනවා.”යැයි ද එහිදි වැඩිදුරටත් කරුණු දක්වමින් නයනක රන්වැල්ල මහතා කීවේ ය.

‘යුක්තිය වෙනුවෙන් ජනමතය’ නමින් මෙම අත්සන් වැඩසටහන ද ක්‍රියාත්මක කෙරිණි.එම අවස්ථාවේ දී බණ්ඩාරගම ප්‍රාදේශීය සභාවේ හිටපු විපක්ෂනායකවරු වන විමලරත්න වික්‍රමගේ හා දර්ශන පිරිස් යන මහත්වරු ද අදහස් දැක් වුහ.

සමගි ජන බලවේගයේ මිල්ලනිය කොට්ඨාස බලමණ්ඩලය මගින් මෙය සංවිධානය කර තිබිණි.

23/10/2023

එයත් ගිහින් ඔයාලා තාම නිදි ද?

තන්තිරිමලේ තවත් නාඹර වන අලියෙක් වැටිලා හිටියා.වනජීවීය ප්‍රතිකාර කළත් එයාව රැක ගන්න බැරි වුණා.මිට දින දෙකකට විතර කලින් හිමිදිරියක එයා කාටවක් නොකියාම කවදාවත්ම නැවත එයාගේ රැහේ උන් හමු නොවන ගමන ගිහින් තිබුනා…..

ඒ හරියටම 2023.10.19 වැනිදා….

මේ නිහඬවම ගිහින් තියෙන්නේ අපිට ඩොලර් ගෙනාපු
පරිසර සමතුලිත්වයට විශාල පිටුවහලක් වුණ මුල් ගල් විශේෂයක් (Keystone species) වුණ මේ බිමේ මුල් උරුමය තියෙන කෙනෙක්……

නයනක රන්වැල්ල

ඡායාරුපයේ අයිතිය මුල් හිමිකරු සතු ය.

21/09/2023

ඇත්තටම අන්තිම අලියා කෞතුකාගාරයක පුළුන් පුරවපු නිදර්ශකයක් විදියට දකින්න වෙන දවස වැඩි ඈතක නෙමෙයි……

වනජීවීයේ මුල් පුටුවල ඉන්න අයට
ඒ පුටුවලම නින්ද ගිහින්……
මුල් ගල් විශේෂයක් වන (Keystone species)
අපට ආවේණික අපේ අලි උප විශේෂය
දිනෙන් දිනම අපට අහිමි වෙනවා……..
අද තව එක් කෙනෙක් ගිහින්…….

21/09/2023

අග්බෝ සිටින ඉසව්වේම තවත් අලියෙකුට ආසාධ්‍යයි !

තීරප්පනේ වනජීවී කාර්යාලයේ සිට කිලෝමීටර් 4ක් පමණ ආසන්නයේ වැටි සිටින මෙම අලියා පිළිබඳ වනජීවීය දැනුවත් කළෙමි.ඒ වනවිටත් ඔවුන් අවස්ථා කිහිපයක දී ම මෙම අලියා පිළිබඳ සොයා බලා ඇත.

දැනට දැන ගන්නට තිබෙන තොරතුරු මත පෙනි යන්නේ මෙම අලියාට පෙණහළු ආසාධනයක් ඇති වී තිබෙන බවකි.
කෙසේ වුව ද මෙම අලියාට අව්වෙන් වෙන හානිය අවම කිරීම සඳහා තාවකාලික ආවරණයක් සැකසිම වැදගත් බව ද වනජීවීයට දැනුම් දුන්නෙමි.

නයනක රන්වැල්ල