08/07/2020
NLD Party in Cozah Din Thei Dingin Nehnak An Co Pei Maw?
That Zin Oo (သန့်ဇင်ဦး)
(Asau zet nan siar ding mi thu a si.)
Rampi thurawn Daw Aung San Suh Kyi ih hruaimi NLD party cu 2015 ih hrilawknak ah nehnak nasa zet an coih cozah an din suak. Rampi in duh hluahhlomi party pakhat dinhmun in a ralai dingmi hrilawknak ah hin teh nehnak an co thei pei maw? Dokalhtu party pawl hin teh ziangtin an ruat pei?
“Fiangzetih langmi cu 2015 vek cun NLD hin nehnak a co ding ka zum lo. Cuitlunah pakhat a um lai mi cu mipi hin party parah ṭhumaw loin mai peng le ram hrang hna ṭha te’i ṭuan theitu ding palai thupi ah ruatin an mit an ming rero thlang. Taktakte cun mipi cun hril ding tampi kan nei lo. USDP le NLD lawng hi cozah din thei party pi an si ruangah USDP duh lo laiah NLD kha kan pe a si ko. NLD ih hnaṭuan danah mipi an lung hmui thei nawn lo, cun tuaktonak (စီမံခန့်ခွဲမှု) a feh dik nawn lo, pursumleilawnnak (စီပွားရေး) a tla niam vivo, rampi ah daihnak a hlo rero ih rampi hruainak ah ṭuanvo lak theinak a mal vivo ruangah rampi a farah zutzo ih harsatnak thawn a khataw vivo. Hivek lungkim lo nak a um tikah mipi ih hril ding um sun cu USDP lawng a um thlang. Ziangahtile cozah din thei party an si ruangah a si.
Dr. Nanda Hla Myit ih tivekin tui dinhmun ah mipi hril theimi umsun cu USDP an si ti lungkim lotu pakhat um sun cu Swepyita ih um Za Za lawng a si.
“Party pakhat lawng hril theinak timi hi a cang thei lo. Midang tampi rel a ṭul lo cuvek ruahnak neitu na si hmanah, nangmah vek mi dang tam pi an um ko ding tin ka zum. An party pakhat lawng hril a theih timi cu thil cang thei a si lo. Kei Daw Aung San Suh Kyi ih tuah dan pawl khi ka lungkim zet. Tuilai Covid boruak hrangih a ruahmanmipawl hi an ṭha lawlaw. Curuangah kan ram hi a tuar mal pawl ramah kan tel hi. Cuitlunah, cozah zung kan feh tikah khal hlanlai vek si loin Daw Aung San Suh Kyi k*t sungah cun an mi biak dang pawl nasa tuk in a tan aw. Curuangah kei cu a k*t sungah hin kan rampi hi nasa tukin a thlengaw ko tin ka rel thei a si”.
NLD party hrilawknak lai ih an tiamkam mi pawl dikzetih thuṭhen lairel ding, ramsungah daihnak umter ding leh 2008 dan hramp**awl hin thil a buai thlakter thei zet.
2015 hrilawk laiah cun mipi in democracy ih thlengawknak tep ngah dingin duhnak nasa tuk an neih ruangah theitawp suah in tha kan pe rero ko nan nehnak an co ih cozah an din hnu cun hrilawk laiih an thiamkam mi an tuah suak thei lo titu hi Rakhine ram party ih U Myo Kyaw a si.
“2015 ahcun annih cu dokalhtu party an si. Cuitlunah, kan ram pumpi in democracy kan beisei tukih kan lung sung in luah khat tuk. Cui tlunah rampi thlengawknak pakhat ah a cang. Cuimi cun ram pumpi, tlangpar ram miphun zate khal in aw neih zat suah in vote an kan pe ciau hai. Asinan cozah an vun din suak tikah cozah an din thei hlan, hrilawk laiih an tiamkammipawl tuah suak mi le tuah thei dan ding lamzin a um thei ta lo. Ṭhimnakah, dan hrampi rem ding thu pawl hmualnei tak le langcu takih tuahmi an nei thei der lo. Rampi huap zatlang nun ṭhansoh ding an tiamkam vek a si thei lo. Curuangah vote an ngah dingmi a tla niam dutdi ding tin ka hmu”.
NLD party in hrilawk laiah, nehnak kan co ih cozah kan din thei asile Mitsung (မြစ်စုံစီမံကိန်း) mipi felfai zetin kan lo hmuh ding, cozah kan kaih sung rori ah 2008 dan hrampi kan rem ding, palai (MP) pawl ih neihmi kan lo hmuh ding, remdaihnak kan tuah ding timi pawl, acozah kan kaih laiah kan tuah suak ding an timipawl a takih tuah suak theimi an nei ta lo.
Asinan, NLD party cun hmaisa hrilawk laiih vote an ngah mi tan hleihnih lai ngah thotho dingin an zumaw zet lai thotho ko.
“2015 lai vek rori in lang cu takin nehnak kan co thotho ding tin kan zum. Ziangahtile, mipi ih hril dingmi party hi NLD party lawng a um. Duh khalah duh lo khalah a cang tengteng ding mi a si. Cun a pahnihnak ah hi COVID-19 kan tawn rero laiah mipi eiin tlasam loih bawmtu NLD cozah a si si. NLD party lawng a sisi um ti hi hmuh theih mi a si. Himi ruangah rampi ih rinsanmi party kan si. Cu lawng si lo leitlun huap ramkhel kan zoh a si le Daw Aung San Suh Kyi in ICJ ah kan rampi dinpi in rampi a humhim fawn. Himi thupawl zoh rero hnik uhla mipi hrang rinsan ding um sun cu NLD kan si si. Simduhmi cu 2020 hrilawknakah kan cah ding ti men lawng si lo zawhrawt rorin kan rawt ding tin kan sim duh”
Hrilawknak ih tiamkammi sawh cu dingfeltakih thu ṭhennak khal a mawi tawk kan tuah thei ko, rampi remdaihnak khal hriamhrei kaipawl tampi thawn lungkimnak sawmnga lenglo kan ngan lawng si loin 2008 dan hrampi khal kan tiamkam vekin Hluttaw ah kan rero ko tin Monywa Aung Sin in a sim.
A tuidin hmunah miphun pakhat le pakhat remawk ding le rampi remdaihnak lamzin khal duhhnakin a feh tluang lo vekin dan hrampi rem thuhla khalah mipi tam sawn ih rem duhmi Daw Aung San Suu Kyi president ṭuan thei lo dingih an tuah mi dan ဖွဲ့စည်းပုံဥပဒေပုဒ်မ ၅၉ (စ), palai 75% hnakih tam lungkim lawngah rem theih timi ပုဒ်မ ၄၃၆ tvp hi rem a theih lo lawlaw mi a si.
Hmansehla, Rakhine thlanglam ram ih cangmi ruangah ICJ ih hekawk ṭumah rampi thurawn roriin hruai in rampi a va dinpinakah rampi lungkimpinak le dinpinak a ngah lawng si lo Tatmadaw lam khalin acozahih kaihhruainak vekin kan thlun ding an timi khal thil ṭha zet a si.
Culaiah le Rakhine saklam le Chin ram Paletwa ah Tatmadaw le AA kapawknak ruangih khawsung minung thi mi leh ral ṭih ih umnak tlansan ralrelhpawl thuhlaah NLD acozah in ziangte hman a tuah khaw suak thei lomi hmuh ding a um. Daw Aung San Suh Kyi ih hruaimi cozah rori in AA kha အကြမ်းဖက် pawlkom tin a nemhngetih Tatmadaw thawn ṭangrual in an din tlang ruangah ram pumpi remdaihnak lamzin a hla deuhdeuh zia ruat/reltu an um ruri lala fawn.
Acoazah a din sungah ramkhelnak, pursumnak, remdaihnak, le mipi kilhimnakpawl telin kil tampi ah a ṭumsuklam a si rero fawn tin U Kyaw Thu, miphun kawmkhawm ih hotu in a rel si.
“Kan cozah dinhmun cu mi hmuahhmuah ih kan thei vekin k*m li sungah ramkhel thu, pursum thu, remdaihnak thu cui tlunah rammi kilhimnak thupawlah a tlak niam deuhdeuh ruangah anmah hriltu mipi pawl cun vote pek khal an ning hluahhlo ih anmah votetu tan sawmtel an tlak niam zo tin ka hmu. Hmanseh, party democracy a si ruang hmuntam hrek khatah nehnak mal lai an co cu ka zum. Kan dung k*m hrilawk lai vek cun ram hui cun an hui thei zik lo”.
Coronavirus ih cozah an si ruangah party dang hnakin an cah sawn thei zumtu khal an um ve thotho.
“Tui dinhmunah, COVID-19 kan tuar rero can a si vekin kan nih cu cangvaihnak kan nei thei loih cangvaihnak kan neih thei sun khal a mal zet. Cuvek dinhmunah nehnak cotu party dinhmun cun cozah an si vekin cangvaihnak tampi an nei thei. An nih cu dan vekin cangvaihnak an neiih langpang ih kan rel ahcun hrilawknak hrangah an man ṭhepṭhep zo ti theih a si. Hmanseh, kan party nehnak kan co le co lo ding thu sim cia a har zet, neh thei neh lo thei kan si. Annih cu ziangmaw ti zatah an cak thotho ko ding tin ka zum”.
88 tlawngtapawl ih tel khawmnak mipi party (ပြည်သူ့ပါတီ) cu hrilawknak ah mip**awl ih lungput a langfiang ding hi thupi zetah kan ruat tin rel kan duh.
Hrilawknak ih result cu mipi ih lungput/duhnak pholangnak a si vekin hipawl cu kan rel cia duh lem lo. Asinan, a thupi bikmi cu hi hrilawknak ṭheh in mipi ih lungput/duhnak a lang tengteng dingin nasa zetin ṭan kan la ding tin kan rel duh”.
2015 rampi hrilawknakah vote thlaknak hmun zate hrangah ramkhel party 91 ihsin palai 5728 le bulpak palai 310, zate kawm 6038 an tel ih cumi lakah NLD party 886 palai in a tambik nehnak an coih a sangtu ah USDP ihsin 117 in a pahnihnak leh Rakhine miphun party (ANP) 45 in a pathumnak tin nehnak an co fingfing hai.
Rampumhuap Hrilawknak tuahtu (UEC) in hrilawknak neih theinak ding hmun pawl cu June 29 ah a than zo. UEC cun ral kapawk rero lai nak hmun Rakhine saklam ram khawpi pawl le Shan ram saklam khawpi pawl khalah hrilawknak tuah a si dingih cu tawkih ummi ralṭih ih himnak hawl pawl khal a tlangpi thu in cazin an lak fel zo thu an phuang. Cui tlunah hrilawknak ding ni khal November 8 a si ding thu July thla thawkah an tar lang zo.
NLD party khal in 2020 hrilawknak dingah USDP le tlangpar party pawl tel in ramkhel thuah thu ngai thlak zetih rak ṭuan zo tu 88 tlawngtapawl ih hruaimi Mipi party (People Party), Ralbawi U Sui Man ih ho mi party, mino pawlkom ih dinmi party telin party zate kawm 97 party thawn an zuamaw ciamco hai dingih ruangah 2015 vek cun hui thluh a awl lo zet ding tin ramkhel zingzawitu pawl cun an ruat pan lo maw!
Nangteh ziangtin na ruat? K*m 2020 hrilawknak hrang ralrin zetin na duh mi na hril thei.
Hram: RFA