Βιολογία Μαζί (2024)

05/09/2020

Οι Αλλαγές σε Γυμνάσιο και Λύκειο για το Σχολικό 'Ετος 2020-2021: Απαντήσεις σε όλες τις ερωτήσεις για να ξεκινήσουμε δυναμικά τη χρονιά!

30/05/2020

Η ΚΟΙΛΑΔΑ ΤΩΝ ΠΡΟΒΑΤΩΝ

Η Ποταμιά κατεβαίνει από τον ορεινό όγκο του Όρδυμνου στις αλλουβιακές πεδιάδες που απλώνονται στα βοριειοδυτικά παράλια της Λιμνοθάλασσας. Μια ανοιξιάτικη μέρα περπάτησα από την Ανεμώτια, ακολουθώντας την πορεία προς τα κάτω. Δεν συνάντησα κανένα. Οι λόφοι είναι αραιοκατοικημένοι, παρόλο που αξιοποιούνται, όπως μαρτυρούσαν τα μικρά σκυλιά που έφραζαν περιοδικά το μονοπάτι για να μου γαβγίζουν ξεπηδώντας από κουτιά ή βαρέλια και τεντώνοντας τα σκοινιά με τα οποία ήταν δεμένα. Αναρωτιόμουν τι έκαναν εκεί στην ερημιά, μιας και δεν υπήρχε τίποτε να υπερασπιστούν, αλλά αργότερα έμαθα ότι ο ρόλος τους είναι να ρυθμίζουν τις κινήσεις των προβάτων που περιπλανιόταν στους ελαιώνες της κοιλάδας. Πράγματι, στρίβοντας σε μια γωνία, συνάντησα ένα κοπάδι που περιπλανιόταν προφανώς αφύλαχτο. Τα πρόβατα της Λέσβου είναι αδύνατα και έξυπνα. Στους ελαιώνες βόσκουν κλωνάρια που έχουν κόψει οι αγρότες, αλλά στο άνυδρο εσωτερικό του νησιού ζουν από τα αρωματικά φυτά των φρύγανων που αναπτύσσονται στο λεπτό στρώμα ηφαιστειακού εδάφους. Έχουν χάλκινα κουδούνια περασμένα στο λαιμό τους και συχνά μπορεί κανείς να ακούσει τον μαλακό ήχο τους μέσα στην ακινησίας των λόφων, πολύ πριν τα ίδια κάνουν την εμφάνισή τους.

Ο Αριστοτέλης που έχει πολλά να πει για την κτηνοτροφία των προβάτων, περιγράφει ένα συγκεκριμένο πρόβατο, ένα ευνουχισμένο κριάρι με κουδούνια, το οποίο έχει εκπαιδευτεί να οδηγεί το κοπάδι και να αποκρίνεται στο άκουσμα του ονόματος του. Στη Λέσβο σχεδόν όλα τα πρόβατα έχουν κουδούνες, σε διάφορα μεγέθη και με διαφορετικό ηχόχρωμα, έτσι ώστε καθώς τα πλησιάζετε και αυτά απομακρύνονται νευρικά, μοιάζει σαν να τίθεται σε λειτουργία ένα καριγιόν, ο ήχος του οποίου κυματίζει πάνω από το κοπάδι. Ένα πρόβατο, προφανώς ο αρχηγός, στάθηκε ακίνητο στο μονοπάτι μου και με κοίταξε επίμονα με τα κίτρινα μάτια του ορθάνοιχτα, και παρόλο που ήμουν περίεργος να μάθω αν εξακολουθούσε να έχει όρχεις, θα έπρεπε να κοιτάξω κάτω από το πλούσιο τρίχωμα του, και η στάση του με έκανε να αμφιβάλλω κατά πόσο μοιραζόμασταν το ίδιο ενδιαφέρον. Στην Κόρινθο συνάντησα ένα βοσκό, αρκετά ανεμοδαρμένο στην όψη και λιγομίλητο, ο οποίος έβοσκε τα κοπάδια του στα ορεινά και επιβεβαίωσε τα λόγια του Αριστοτέλη. Στην ηλικία των τριών μηνών, ένα αρσενικό πρόβατο, μεγάλο, πειθαρχημένο και όμορφο, επιλέγεται για μελλοντικός αρχηγός. Στους έξι μήνες ευνουχίζεται, του δίνουν όνομα και μαθητεύει με σκοπό να γίνει ώριμο κριάρι και να μάθει να ηγείται μιας διμοιρίας είκοσι πέντε προβάτων. Ο βοσκός διηγήθηκε και το εξής περίεργο γεγονός: μια ώριμη προβατίνα μερικές φορές υφαρπάζει τον έλεγχο, από ένστικτο ή λόγω προσωπικότητας, και άπαξ και κάνει κάτι τέτοιο δεν κυοφορεί ξανά. Ανέφερε επίσης ότι κάποτε το κριάρι – αρχηγός τον έσωσε από θανάσιμο κίνδυνο, αλλά δεν μου είπε τι είδους κίνδυνος ήταν αυτός. Στην περίληψή του σχετικά με την ποικιλία των ζώων ο Αριστοτέλης αναφέρεται στην βιογεωγραφία των προβάτων. Αναφέρει ότι στον Πόντο (τα παράλια της Μαύρης Θάλασσας) τα κριάρια δεν έχουν κέρατα, αλλά στην Λιβύη υπάρχει ένα πρόβατο με μεγάλα κέρατα, και ότι κέρατα έχουν τόσο τα κριάρια όσο και οι προβατίνες. Ότι τα πρόβατα των Σαυροματών (Βόσπορος) έχουν σκληρό τρίχωμα. Ότι στη Νάξο τα πρόβατα έχουν μεγάλη χοληδόχο κύστη αλλά τα πρόβατα της Εύβοιας δεν έχουν. Ότι τα παχύουρα πρόβατα αντέχουν περισσότερο το κρύο του χειμώνα από ό,τι τα μακρύνουρα πρόβατα, και τα κοντότριχα πρόβατα περισσότερο απ’ ότι τα μακρύτριχα πρόβατα, αλλά ότι τα σγουρόμαλλα πρόβατα υποφέρουν περισσότερο. Η Συρία είναι ο τόπος μερικών μοναδικά παράξενων κατοικίδιων: Στη Συρία τα πρόβατα έχουν ουρές με πλάτος έναν πήχη και οι κατσίκες έχουν αφτιά μια σπιθαμή και μια παλάμη μήκος και σε μερικά τα αφτιά τους τείνουν να συναντηθούν χαμηλά στο έδαφος. Και τα βόδια, όπως οι καμήλες, έχουν καμπούρες στους ώμους τους. Δεν είναι, από μόνη της, μια ιδιαίτερα σημαντική παρατήρηση – πρόκειται απλώς για άλλη μία από τις χιλιάδες λαϊκές αφηγήσεις για τη φυσική ιστορία. Αλλά αναρωτιέται κανείς: ποια ήταν η γνώμη του Αριστοτέλη για αυτά τα παχύουρα πρόβατα, τις κατσίκες με τα μακριά αφτιά και τα βοοειδή με τις καμπούρες; Πίστευε άραγε ότι ήταν τοπικές ποικιλίες του ίδιου βασικού προβάτου, κατσίκας και αγελάδας που μεγάλωναν σε κάθε ελληνικό αγρόκτημα ή κάτι διαφορετικό; Το ερώτημα δεν μοιάζει πολύ σημαντικό, αλλά είναι. Διότι η απάντηση του καθορίζει την άποψη που έχει κάποιος για την τάξη και τη σταθερότητα της ζωής: Οι Οτεντότοι αναφέρουν μακρύουρα πρόβατα αβοριγικής προέλευσης στο Ακρωτήριο και με λεπτότερη ουρά στην ενδοχώρα….. . Ο καπετάνιος Ντέιβις το 1598 ανακάλυψε βοοειδή στον κόλπο Τέμπλ με καμπούρες στη ράχη τους και μακρύουρα πρόβατα.

Έχουν στη διάθεσή τους τα ίδια δεδομένα: παχύουρα πρόβατα και βοοειδή με καμπύρες στη ράχη σε εξωτικές τοποθεσίες, πολύ διαφορετικά από τα μυρικαστικά που ήταν γνωστά στην πατρίδα. Ωστόσο, σημασία δεν έχουν μόνο τα δεδομένα. Σημασία έχει αυτά που διαβάζει κανείς σε αυτά. Το δεύτερο απόσπασμα είναι από τα Σημειωματάρια για τη μεταλλαγή του Δαρβίνου. Είμαστε στο έτος 1837 και μόλις έχει ανακαλύψει τη θεωρία της εξέλιξης. Πηγή: Η ΛΙΜΝΟΘΑΛΑΣΣΑ – Πώς ο Αριστοτέλης επινόησε την επιστήμη – ARMAND ΜΑΡΙΕ LEROI – Εκδόσεις Ροπή
ΒΟΛΟΣ 30 ΜΑΙΟΥ 2020

26/05/2020

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΩΝ ΑΠΛΟΟΜΑΔΩΝ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ

Η ολοκλήρωση της DNA ανάλυσης με τους κατάλληλους γενετικούς δείκτες οδηγεί στην ταξινόμηση των μελών ενός πληθυσμού σε ομάδες που μοιράζονται την ίδια ακριβώς αλληλουχία DNA, τις λεγόμενες απλοομάδες. Λέμε ότι έχουν την ίδια απλοομάδα άνθρωποι που έχουν την ίδια μετάλλαξη απλού νουκλεοτιδικού πολυμορφισμού (SNP) σε συγκεκριμένη πολυμορφική θέση του DNA τους. Αν συμβεί μια νέα μοναδική μετάλλαξη σε μια βάση προγονικού μορίου DNA, με αποτέλεσμα τη γέννηση μίας νέας απλοομάδας, λέμε ότι δημιουργήθηκε μια νέα γενεαλογική γραμμή. Όλοι οι φορείς της νέας απλοομάδας θα προέρχονται συνεπώς από έναν κοινό πρόγονο που ήταν φορέας της νέας μετάλλαξης και στο απώτερο παρελθόν από άτομο με την προγονική απλοομάδα. Η σημασία των απλοομάδων λοιπόν έγκειται στο γεγονός ότι μας επιτρέπουν να έχουμε στοιχεία για τη γενετική υπογραφή ενός ατόμου, να εξετάσουμε το απώτερο παρελθόν ενός ατόμου πέρα από το σημείο που λήγουν τα γενεαλογικά αρχεία έως και τις βιολογικές απαρχές του ανθρώπου, και να διαπιστώσουμε σε ποια πληθυσμιακά ομάδα ανήκει γεωγραφικά ή βιολογικά ένα άτομο ή πληθυσμός. Υπάρχουν δύο είδη απλοομάδων, οι απλοομάδες του φυλετικού χρωμοσώματος Υ και οι μιτοχονδριακές απλοομάδες.

Οι απλοομάδες του φυλετικού χρωμοσώματος Υ του ανθρώπου

Το χρωμόσωμα Υ κληρονομείται απαράλλακτο από τον πατέρα σε γιο αν δεν συμβούν τυχαία βιολογικά λάθη (μεταλλάξεις). Αν συμβεί μία μετάλλαξη και αλλάξει μια βάση στο DNA κατά την αναπαραγωγή λέμεόιτ έχει δημιουργηθεί ένας απλός νουκλεοτιδικός πολυμορφισμός (SNP) στο μη ανασυνδυαζόμενο DNA του χρωμοσώματος Υ του γιου. Όλοι οι άρρενες απόγονοι αυτού του άνδρα θα έχουν ίδια νέα μοναδική αλληλουχία νουκλεοτιδίων με τη μετάλλαξη και λέμε ότι ανήκουν στην ίδια απλοομάδα του χρωμοσώματος Υ, ενώ στην άλλη και προγονική απλοομάδα θα ανήκουν οι άνδρες που φέρουν την αρχική ακολουθία DNA. Έτσι, οι απλοομάδες του χρωμοσώματος Υ είναι χρήσιμες για να προσδιοριστεί αν δύο φαινομενικά άσχετοι μεταξύ τους άνδρες μοιράζονται στην πραγματικότητα ένα κοινό πρόγονο.

Μιτοχονδριακές απλοομάδες του ανθρώπου

Θα μπορούσε να ειπωθεί ότι οι μιτοχνονδριακές απλοομά- δες αντιπροσωπεύουν το μητρικό μοριακό επώνυμο κάθε ατόμου, όπως κατά αντιστοιχία οι απλοομάδες Υ αντιπροσωπεύουν το πατρικό επώνυμο. Οι διάφορες μιτοχονδριακές γενεαλογικές γραμμές ταυτοποιούνται με τη χρησιμοποίηση μεταλλάξεων , οι οποίες δίνουν στο μιτοχονδριακό DNA μοναδική γενετική σύσταση, δηλ. μία γενετική υπογραφή. Αν δύο άτομα έχουν την ίδια αλληλουχία μιτοχονδριακού DNA, θα πρέπει να κληρονόμησαν την ίδια γενετική υπογραφή από κάποια κοινή πρόγονό τους. Αν έχουν διαφορετική αλληλουχία, τότε οι μεταλλάξεις χρησιμοποιούνται για να καταταγούν σε λιγότερο ή περισσότετο συγγενικές γενεαλογικές ομάδες, τις μιτοχονδριακές απλοομάδες. Ο συνδυασμός συγκεκριμένων μεταλλάξεων σημείου (σε μία δηλ. βάση) σε σχέση με πρωτότυπη ακολουθία οδήγησε στον καθο-ρισμό 33 βασικών απλοομάδων του mtDNA. Η απλοομάδα L είναι η αρχαιότερη γενεαλογική γραμμή και έχει κοιτίδα την Αφρική. Στην γενετική του ανθρώπου η αλληλουχία αυτή αναφέρεται στον πιο κοινό πρόσφατο πρόγονό μας, ονομάζεται «μιτοχονδριακή Εύα» γιατί θεωρείται ότι όλοι οι άνθρωποι που ζουν σήμερα στη γη έλκουν την καταγωγή τους από αυτήν. Από τη «μιτοχονδριακή Εύα» προέκυψαν εκατοντάδες απλοομάδες και έχουν αναγνωριστεί οι ακόλουθες κύριες απλοομάδες μιτοχονδριακού DNA: Α, Β, C, D, E, F, G, H, HV, I, J, K, L0, L1, L2, L3, L4, L5, L6, M, N, O, P, Q, R, S, T, U, V, W, X, Y και Z. Ο καθηγητής Γενετικής ανθρώπου Bryan Sykes στο βιβλίο του «Οι επτά θυγατέρες της Εύας» αναλύει και προσδιορίζει τη γενετική καταγωγή των Ευρωπαίων. Σε αυτό περιγράφει ότι υπήρξαν 7 κύριες Ευρωπαϊκές μιτοχονδριακές απλοομάδες (U,X,H,V,T,K και J) ή 7 κόρες (τις οποίες ονόμασε «χαϊδευτικά» για ευκολότερη αναγνώριση ως Ούρσουλα (Ευρώπη κατά τον Stephen Oppenhemer), Ξένια, Έλενα, (Ελίνα κατά τον Stephen Oppenhemer), Βέλντα, Τάρα, Κατρίν και Ισμήνη, αντίστοιχα επιλέγοντας ονόματα που άρχιζαν από το λατινικό γράμμα με το οποίο είναι γνωστές οι 7 απλοομάδες. Νεότερα όμως γενετικά δεδομένα δείχνουν ότι οι σημερινοί Ευρωπαίοι ανήκουν σε 10 κύριες (Η, Ι, J, K, M, T, U, V, W και X) και τουλάχιστον 34 σπάνιες διακριτές μιτοχονδριακές γενεαλογικές γραμμές.

Πηγή: Η ΓΕΝΕΤΙΚΗ ΚΑΤΑΓΩΓΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ – ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΙΔΗΣ – ΟΜΟΤΙΜΟΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΓΕΝΕΤΙΚΗΣ & ΓΕΝΕΤΙΚΗΣ ΤΟΥ ΑΝΡΘΩΠΟΥ – ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΚΥΡΙΑΚΙΔΗ

ΒΟΛΟΣ 26 ΜΑΙΟΥ 2020

23/05/2020

Η ΑΓΑΠΗ ΤΟΥ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΥΤΟΜΑΤΗ ΓΕΝΕΣΗ

Η αγάπη του Αριστοτέλη για την αυτόματη γένεση μοιάζει διεστραμμένη. Δεν μπορούμε να τον λογοκρίνουμε γιατί δεν γνωρίζει πού γεννούν τα χέλια ή γιατί δεν έχει δει την προνύμφη του στρειδιού. γιατί, όμως, πιστεύει ότι οι μύγες γεννιούνται αυτόματα; Ούτως ή άλλως ξέρει ότι οι μύγες ζευγαρώνουν και παράγουν προνύμφες., καθώς και ότι οι προνύμφες εξελίσσονται σε μύγες. Το συμπέρασμα είναι - ή θα έπρεπε να είναι - προφανές. Ακόμα και ο Όμηρος το είχε καταλάβει. Παρ’ όλα αυτά, αντιστέκεται και αδυνατεί να αποδώσει στη μύγα τον κύκλο ζωής που προφανώς τη χαρακτηρίζει. Οι ασυνέπειες δεν είναι μόνο εμπειρικές. Η αυτόματη γένεση έρχεται σε αντίθεση με ορισμένα από τα σημαντικότερα μέρη της θεωρίας του. Για τον Αριστοτέλη η τάξη δεν εξαρτάται, δεν μπορεί να εξαρτάται αποκλειστικά από τις ιδιότητές της ύλης, αλλά απαιτεί και ένα ειδικό αίτιο. Ένα ζώο που αναπαράγεται με αμφιγονική αναπαραγωγή λαμβάνει τη μορφή του από τον πατέρα. η πληροφορία είναι η πληροφορία που διαμορφώνει τη δυναμική οργάνωση της ψυχής. Αλλά τα ζώα που γεννιούνται αυτόματα, εξ ορισμού, δεν είναι γονείς. Συνεπώς, πώς αποκτούν ύπαρξη; Το σαλιγκάρι, άραγε, δεν έχει ψυχή; Η συνταγή του Αριστοτέλη για τα ζώα που γεννιούνται αυτόματα αποτελεί εμφανώς μια προσπάθεια να επιλύσει, ή έστω να αποκρύψει, μερικά από αυτά τα προβλήματα. Βασίζεται σαφώς στο μοντέλο του για την αμφιγονική αναπαραγωγή. Υπάρχει ένα υπόστρωμα (ένα αίτιο υλικής προέλευσης) ανάλογο με την έμμηνη ρύση της μητέρας. υπάρχει μια πηγή κίνησης (ποιητικό αίτιο), μια πηγή ψυχικής θερμότητας ανάλογη με το πνεύμα στο σπέρμα. υπάρχει πέψη, αφρός και ανάδυση τάξης και ζωής. Πρόκειται όντως για μια εξήγηση αλλά είναι ιδιαίτερα αδύναμη. Απόντος του πατέρα, τι είναι αυτό που διασφαλίζει ότι θα δημιουργηθεί μία συγκεκριμένη μορφή του ζώου, ένα στρείδι, λόγου χάρη, αντί για μια αχιβάδα; Γιατί υπάρχουν τόσα διαφορετικά είδη ζώων που γεννιούνται αυτόματα. Η απάντηση του Αριστοτέλη δεν είναι ιδιαίτερα σαφής, αλλά το είδος του ζώου που γεννιέται εξαρτάται κατά κάποιο τρόπο από το ακριβές μείγμα των συστατικών. Αυτός είναι ο λόγος που καταβάλλει τόση προσπάθεια για να μας πληροφορήσει για τον ακριβή τύπο οικοσυστήματος εντός του οποίου εντοπίζεται καθένα από τα ζώα που γεννιούνται αυτόματα: η προνύμφη της μύγας που ζει στην κοπριά, η μυϊα, προέρχεται από την κοπριά, αλλά η προνύμφη της αλογόμυγας, του μύωπος, προέρχεται από τα ξύλα. Έχει επίσης να κάνει με το είδος της κοιλότητας εντός της οποίας συντελείται η παρασκευή του μείγματος. Όλες αυτές οι μεταβλητές μαζί καθορίζουν πόσο τίμιον - εννοεί σε γενικές γραμμές «περίπλοκο» - θα είναι το πλάσμα που θα δημιουργηθεί από μία δεδομένη αντίδραση. Όμως, αφού όλα τα βασικά υλικά εντοπίζονται παντού, η ζωή είναι πιθανό να ξεπηδήσει από οπουδήποτε. Πράγματι, όπως μας διαβεβαιώνει αδιάφορα: «Με μια έννοια τα πάντα είναι γεμάτα ψυχή». Είναι απορίας άξιο το γεγονός ότι θεωρεί την εν λόγω περιγραφή πειστική. Διαφέρει ελάχιστα από τις υλιστικές θεωρίες που αντιπαθεί τόσο πολύ, και φέρει όλα τα ελαττώματά τους. Στα Φυσικά Β, 8 ο Αριστοτέλης επιμένει ότι τα αυτόματα συμβάντα συνήθως δεν «συμβαίνουν», κατά κανόνα, με τον ίδιο τρόπο» - είναι ασυνήθιστα, ακόμα και σπάνια. Ωστόσο τα στρείδια, οι αχιβάδες, οι μύγες και οι ψύλλοι είναι, μεταξύ των ζώων που γνωρίζει, αυτά που βρίσκονται σε μεγαλύτερη αφθονία. πώς λοιπόν μπορεί να είναι προϊόν αυτόματων συμβάντων; Ο Αριστοτέλης επιμένει επίσης ότι τα αυτόματα συμβάντα απλώς φαίνεται ότι έχουν σκοπό, αλλά στην πραγματικότητα δεν έχουν. Παρ’ όλα αυτά, σύμφωνα με την περιγραφή του, τα ζώα που γεννιούνται αυτόματα έχουν – με εξαίρεση τα αναπαραγωγικά όργανα - τα ίδια είδη οργάνων με τα ζώα που αναπαράγονται με αμφιγονία. Το χέλι μπορεί να μην συμμετέχει στην αιωνιότητα, είναι όμως κατά τα άλλα μια τελεολογική κατασκευή σαν τη σαρδέλα: και τα δύο διαθέτουν στόμα, στομάχι, βράγχια και πτερύγια τα οποία χρησιμοποιούν με τον ίδιο ακριβώς τρόπο. Αφού απέσπασε τις ιδέες από την πλατωνική επικράτεια και τις τοποθέτησε στο κέντρο της θεωρίας του για την κληρονομικότητα και την οντογένεση, στη συνέχεια φαίνεται να τις απορρίπτει. Και το κάνει γιατί δεν μπορεί να κατανοήσει που φυλάσσουν τις γονάδες του τα χέλια και πώς αναπαράγονται τα στρείδια. Πηγή: Η ΛΙΜΟΝΟΘΑΛΑΣΣΑ – Πώς ο Αριστοτέλης επινόησε την επιστήμη - ARMAND MARIE LEROI – Εκδόσεις Ροπή. ΒΟΛΟΣ 23 ΜΑΙΟΥ 2020

22/05/2020

Η κλωνοποίηση της σωματοστατίνης: η αρχή μιας μεγάλης περιπέτειας

Η ορμόνη σωματοστατίνη χαίρει ίσως περισσότερης φήμης απ’ όση της αξίζει. Είναι μια μικρή πρωτεΐνη, μήκους μόνο δεκατεσσάρων αμινοξέων. Συντίθεται στο πάγκρεας και σε μερικά άλλα εξειδικευμένα κύττταρα του σώματος και αντιπροσωπεύει ένα από τα πολλά κυκλώματα ρύθμισης που βρίσκουμε τόσο συχνά στους ζωντανούς οργανισμούς. Ο κύριος ρόλος της είναι να ανισταθμίζει την αυξητική δράση της αυξητικής ορμόνης της υπόφυσης σχετικά με την αποθήκευση τροφών στο σώμα. Η σωματοστατίνη είναι η πρώτη πρωτεΐνη που φτιάχτηκε στην Ε. Coli με μεθόδους γενετικής μηχανικής. Είναι πράγματι εκπληκτικό το ότι αυτό επιτεύχθηκε μόλις το 1977. Είναι όντως αξιοθαύμαστο το γεγονός ότι ένα τόσο εκπληκτικό κατόρθωμα έγινε κοινή καθημερινή πρακτική τόσο σύντομα. Εκείνη την εποχή, για τη γενετική μηχανική ήταν ευκολότερο όχι να βρει το γονίδιο που την ενδιέφερε αλλά να το συνθέσει χημικά. Έχοντας μόνο δεκατέσσερα αμινοξέα, η σωματοστατίνη χρειαζόταν μόνο σαράντα δύο βάσεις για πλήρη κωδικοποίηση. Η οργανική χημεία για να τοποθετηθούν στη σωστή σειρά σαράντα δύο βάσεις κάθε άλλο παρά απλή είναι. Αυτό το κατόρθωμα επιτεύχθηκε από τους Keichi Ikatura, Francisco Bolivar και Herbert Boyer. Στη συνέχεια μπόρεσαν και τοποθέτησαν αυτό το συνθετικό γονίδιο μέσα σε ένα πλασμίδιο – φορέα και πέτυχαν να συνθέσουν μια αξιοσημείωτη ποσότητα σωματοστατίνης. Κατά τη διαδικασία αυτή έγινε αντιληπτό ότι για να δουλέψει τέλεια η τεχνική, χρειαζόταν μερικά ακόμη ειδικά τεχνάσματα. Για παράδειγμα ήταν απαραίτητο να βρεθούν τρόποι για να κόβεται η συγκεκριμένη πρωτεΐνη από το ένζυμο της γαλακτοσιδάσης, το γονίδιο της οποίας χρησιμοποιήθηκε για να ενεργοποιηθεί το όλος σύστημα μέσα στο βακτήριο. Επίσης, σημαντικό ποσοστό των μετασχηματισμένων βακτηρίων αποικοδομούσε την πρωτεΐνη που μόλις φτιαχνόταν με μεθόδους γενετικής μηχανικής. Ήταν, μάλιστα, πολύ δύσκολο να κατανοήσει κανείς τους λόγους της ενδοβακτηριακής αποικοδόμησης. Η τάση για ενδοκυττάρια αποικοδόμηση παραμένει μέχρι σήμερα μεγάλος πονοκέφαλος, αν και αντιμετωπίζεται με συνεχώς μεγαλύτερη επιτυχία, βάσει συγκεκριμένων κανόνων. Φαίνεται ότι κάθε πρωτεϊνικό τμήμα, δηλαδή κομμάτι πρωτεΐνης, που προκύπτει όταν μόνο ένα μέρος του γονιδίου της μεταμοσχευτεί (όπως συμβαίνει με τη β – γαλακτοσιδάση), είναι ιδιαίτερα ευπρόσβλητο σε ενδοκυτταρική ενζυμική αποικοδόμηση. Δύο από τους τρόπους που χρησιμοποιούνται για την αντιμετώπιση του είναι η προσθήκη, μέσα στο ίδιο το θρεπτικό υλικό, αναστολέων των ενζύμων που αποικοδομούν πρωτεΐνες ή η χρήση βακτηρίων που δεν έχουν τέτοια αποικοδομητικά ένζυμα. Η τεχνολογία της παραγωγής στη γενετική μηχανική έχει κάνει αλματώδεις προόδους από το 1977 και είναι βέβαιο ότι στο εγγύς μέλλον θα προκύψουν βελτιώσεις. Πηγή: ΑΝΑΜΟΡΦΩΝΟΝΤΑΣ ΤΗ ΖΩΗ – Η επανάσταση της Γενετικής Τεχνολογίας – Gustav Nossal και Ross Coppel - Εκδόσεις Κάτοπτρο (2η έκδοση 1989) - ΒΟΛΟΣ 22 ΜΑΊΟΥ 2020

22/05/2020

ΟΙ ΙΔΕΕΣ ΠΕΡΙ ΤΟΥ ΤΡΟΠΟΥ ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΤΟΝ 18ο ΑΙΩΝΑ

Κατά το 18ο αιώνα ο τομέας της αναπαραγωγής ήταν αυτός στον οποίο εστίασαν οι περισσότερες εργασίες πολλών βιολόγων του αιώνα. Δύο ανακαλύψεις που σήμερα μας φαίνονται ως ανεκδοτικές, συγκέντρωσαν το ενδιαφέρον των αντιπαραθέσεων και επισκίασαν εν μέρει τις πραγματικές εξελίξεις. Η πρώτη ανακάλυψη είναι αυτή που αφορά τις δυνατότητες της αναγέννησης απλών οργανισμών όπως η ύδρα, οι οποίες περιγράφηκαν για πρώτη φορά από τον Abraham Trembley (1710 – 1784) σε μια μονογραφία που δημοσιεύτηκε στην Γενεύη και αφορούσε τον πολύποδα του γλυκού νερού. Οι παρατηρήσεις του αυτές επαναλήφθηκαν από τον συμπατριώτη του Charles Bonnet (1720 – 1793), με αντικείμενο έρευνας τους δακτυλιοσκώληκες, (ανέλλιδες) και επιβεβαιώθηκαν επακριβώς οι μηχανισμοί από το Lazzaro Spallanzani (1729 – 1799) στις ερευνητικές του εργασίες για την αναγέννηση των άκρων της σαλαμάνδρας. Ο Trebley περιέγραψε επίσης την ιδιότητα της ύδρας να αναπαράγεται μέσω εκβλάστησης. Αντίθετα απ’ ό,τι αναμενόταν, η ανακάλυψη αυτών των φαινομένων αναγέννησης δεν έθεσε σε αμφισβήτηση τη θεωρία του προσχηματισμού, αλλά συνέβη ακριβώς το αντίθετο. Η ανακάλυψη αυτή ωστόσο υποχρέωσε τους επιστήμονες να θεωρήσουν ότι οι σπόροι είναι διάχυτοι σε όλον τον οργανισμό, μέσα στον οποίο μετατρέπονται σε ζωντανά σωματίδια, στα οποία αναφέρονται επίσης και ο La Merrie και ο Buffon. Αυτά τα ζωντανά σωματίδια παραπέμπουν στους σπόρους της αλχημικής παράδοσης. Παραπέμπουν επίσης και στις μονάδες - τα μικροσκοπικά πνευματιστικά στοιχεία - του Leibniz. Η δεύτερη ανακάλυψη είναι αυτή του φαινομένου της παρθενογένεσης σε ορισμένα έντομα από τον Bonner, η εργασία του οποίου ακολουθεί την κατευθυντήρια γραμμή του Swammerdam. Ο Bonnet, εξαιτίας μιας νόσου των οφθαλμών του σε νεαρή ηλικία, δεν μπορούσε να χρησιμοποιήσει το μικροσκόπιο και ως εκ τούτου προσανατολίστηκε ταχύτατα προς τις φιλοσοφικές θεωρήσεις. Η παρθενογένεση είναι η αναπαραγωγή θηλυκών οργανισμών χωρίς γονιμοποίηση από τα σπέρματα των αρσενικών. Έρχεται σε τέλεια συμφωνία με τη θεωρία του προσχηματισμού και ακόμα και του εγκιβωτισμού των σπόρων. Η ανακάλυψη αυτή απέρριπτε την ιδέα της αυτόματης γένεσης. Παρ’ όλα αυτά, η ανακάλυψη αυτή δεν εμπόδισε τον Bonnet να σκεφτεί ότι τα είδη μετασχηματίζονται, όχι μέσω της αναγέννησης αλλά προοδευτικά σε μία μεγάλη συνεχή ευθύγραμμη κλίμακα. Οι μετασχηματισμοί αυτοί σύμφωνα με την άποψή του συνόδευαν τις καταστροφές που προκλήθηκαν στην επιφάνεια της Γης, η τελευταία των οποίων ήταν ο κατακλυσμός που περιγράφει η Γένεση. Σύμφωνα με αυτά τα πιστεύω του οι εν λόγω καταστροφές ήταν προκαθορισμένες και αποκάλυπταν αυτή την ευθύγραμμη κλίμακα των όντων. Οι αντιλήψεις του Bonnet για τον προσχηματισμό είναι σύμφωνες με τη μηχανιστική του αντίληψη για τη ζωή και την αντιπαράθεσή του προς τον βιταλισμό, του οποίου η μοναδική αξία είναι να καλύπτει με μία λέξη το κενό των εξηγήσεων. Πιο εντυπωσιακή ακόμα είναι η πίστη του στο μετασχηματισμό των οργανισμών – η λέξη πίστη χρησιμοποιείται εδώ εσκεμμένα, διότι αυτός ο μετασχηματισμός των ειδών καταγράφεται σύμφωνα με τον Bonner ως ένα θεϊκό πλάνο. Ο Cuvier και ο Lamark, που είχαν εκφράσει τον θαυμασμό τους για το έργο του Bonnet, θεωρούνται κληρονόμοι του.

Ο Buffon πρότεινε ένα πολύ διαφορετικό μοντέλο για την αναπαραγωγή από αυτό του Bunnet. ( Πηγή : Η ιστορία της Βιολογίας – Michel Morange – Εκδόσεις UTOPIA)

21/05/2020

ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΟΥ ΑΝΡΘΩΠΙΝΟΥ ΓΟΝΙΔΙΩΜΑΤΟΣ

Αρκετές διεθνείς ομάδες, όπως το Εθνικό Κέντρο Βιοτεχνολογικών Πληροφοριών στο Εθνικό Ινστιτούτο Υγείας, το Ensembl στο Ηνωμένο Βασίλειο και μια διεθνής κοινοπραξία με τη επωνυμία GENCODE, αναλύουν συνεχώς και αναθεωρούν τον αριθμό των γονιδίων. Οι τελευταίες προβλέψεις. Οι τελευταίες προβλέψεις τους για τα γονίδια κωδικοποίησης πρωτεϊνών κυμαίνονται από 19.800 έως 22.700 με μέση τιμή στις 21.035. Επιπλέον υπάρχουν άλλα 30.000 έως 40.000 γονίδια που παράγουν αντίγραφα RNA αλλά δεν κωδικοποιούν πρωτεΐνες. Ένα πράγμα είναι ξεκάθαρο: ο τελικός αριθμός φαίνεται σίγουρα ότι τελειώνει πολύ κάτω από το 50.000, καμία σχέση με το 100.000. όσον αφορά το πόσο κάτω μόνο ο χρόνος θα αποφανθεί. Η εύρεση γονιδίων δεν είναι στην πραγματικότητα και τόσο απλό έργο: οι περιοχές κωδικοποίησης πρωτεϊνών είναι αλυσίδες των A,T,G και Cενσωματωμένες μεταξύ όλων των άλλων A,T,G και C του γονιδιώματος – δεν ξεχωρίζουν με προφανή τρόπο. Και θυμηθείτε, μόνο το 2% του ανθρώπινου γονιδιώματος κωδικοποιεί τις πρωτεΐνες. Τα υπόλοιπα τα οποία αναφέρθηκαν στα βιβλία αυθαίρετα ως «σκουπίδια», εμφανίστηκαν μέχρι πρόσφατα να αποτελούνται από προφανώς με λειτουργικές εκτάσεις ποικίλου μήκους, πολλές από τις οποίες εμφανίζονται επανειλημμένα. Και τα «σκουπίδια» μπορούν να βρεθούν ακόμη και μέσα στα γονίδια (εσώνια) – τα γονίδια μπορούν αν εκτείνονται μερικές φορές σε τεράστιες εκτάσεις DNA και τα τμήματα που κωδικοποιούν να είναι όπως τόσα πολλά απομονωμένα αστικά κέντρα σκορπισμένα σε άγονες εκτάσεις μοριακής οδού. Για ένα χρονικό διάστημα, το μεγαλύτερο ανθρώπινο γονίδιο ήταν η δυστροφίνη (μεταλλάξεις στην οποία προκαλούν μυϊκή δυστροφία), η οποία εξαπλώνεται σε περίπου 2,4 εκατομμύρια ζεύγη βάσεων. Από αυτά, μόνο 11.055 (0,5% του γονιδίου) κωδικοποιούν την πραγματική πρωτεΐνη. Το υπόλοιπο αποτελείται από 78 εσώνια του γονιδίου (ένα τυπικό ανθρώπινο γονίδιο περιέχει οκτώ). Είναι αυτή η περίεργη αρχιτεκτονική του γονιδιώματος που καθιστά την αναγνώριση των γονιδίων τόσο δύσκολη. Παρά το τρομακτικό του μήκος, το γονίδιο της δυστροφίνης παρακάμφθηκε από μία ποιο μεγάλη μυϊκή πρωτεΐνη. Αυτός ο τιτάνας πρωτεϊνών - εξ ου και η ονομασία τιτίνη – αποτελείται από περίπου 33.000 αμινοξέα και έχει μήκος 1 μικρόμετρο. Το γονίδιο που κωδικοποιεί την τιτίνη έχει 363 εξώνια που εκτείνονται σε σχεδόν 300 χιλιάδες βάσει στο χρωμόσωμα 2.

Αλλά η εύρεση των ανθρώπινων γονιδίων έχει γίνει πολύ λιγότερο δύσκολη τώρα που τα γονιδιώματα του ποντικού , του χιμπατζή και άλλων θηλαστικών είναι καλύτερα μελετημένα. Τα εύσημα πηγαίνουν στην εξέλιξη: στα λειτουργικά τους μέρη, τα γονιδιώματα του ανθρώπου και του ποντικού, όπως τα γονιδιώματα όλων των θηλαστικών, είναι εντυπωσιακά παρόμοια έχοντας αποκλίνει λίγο κατά τους αιώνες που παρεμβάλλονται από τον πρόγονο των δύο ειδών. Η μη κωδικοποιημένες περιοχές DNA, αντίθετα, ήταν πρωτοπόροι της εξέλιξης. Χωρίς φυσική επιλογή για να διατηρηθεί ο έλεγχος της μετάλλαξης, όπως συμβαίνει στα τμήματα κωδικοποίησης, έχουν συσσωρευτεί μεταλλάξεις, με αποτέλεσμα να υπάρχει ουσιαστικά γενετική απόκλιση μεταξύ ανθρώπων και ποντικών σε αυτές τις περιοχές. Επομένως, η αναζήτηση ομοιοτήτων μεταξύ αλληλουχίας ανθρώπινης και αλληλουχίας άλλων θηλαστικών είναι ένα αποτελεσματικός τρόπος τυποποίησης λειτουργικών περιοχών, όπως τα γονίδια. Ο εντοπισμός των ανθρώπινων γονιδίων διευκολύνθηκε επίσης από την ολοκλήρωση ενός σχεδίου γονιδιώματος του διαβολοψαριού ή Fugu, όπως είναι γνωστό στους λάτρεις της ιαπωνικής κουζίνας, το οποίο περιέχει μια ισχυρή νευροτοξίνη. Ένας έμπειρος σεφ απομακρύνει τα όργανα που περιέχουν δηλητήριο, και έτσι το δείπνο πρέπει να προκαλεί μόνο λίγο μούδιασμα στο στόμα. Όμως περί τους ογδόντα άνθρωποι πεθαίνουν κάθε χρόνο από κακή προετοιμασία του φούγκου και η ιαπωνική αυτοκρατορική οικογένεια απαγόρευσε με νόμο την απόλαυση αυτής της λιχουδιάς. Στα τέλη της δεκαετίας του 1980, ο φίλος μου από παλιά, ο βραβευμένος με Νόμπελ, Sydney Brenner, απόκτησε όρεξη για το φούγκου, τουλάχιστον ως αντικείμενο γενετικής έρευνας. Το γονιδίωμά του, το οποίο είναι μόνο το 1/9 του μεγέθους του ανθρώπινου, περιέχει πολύ λιγότερα «σκουπίδια» από το δικό μας: περίπου το ένα τρίτο του κωδικοποιεί πρωτεΐνες. Κάτω από την επίβλεψη του Brenner, το ακατέργαστο σχέδιο του γονιδιώματος φούγκου ολοκληρώθηκε για περίπου 12 εκατομμύρια δολάρια, ένα πραγματικό παζάρι σε σχέση με τα δεδομένα αλληλούχησης γονιδιώματος στις αρχές της δεκαετίας του 2000. Ο αριθμός των γονιδίων (αυτών που κωδικοποιούν πρωτεΐνες) ανέρχεται σε περίπου 19.200, ίδιος περίπου με του ανθρώπου. Παρ’ όλα αυτά, ενώ τα γονίδια φούγκου που έχουν περίπου τον ίδιο αριθμό εσωνίων με τα γονίδια του ανθρώπου και του ποντικού, τα εσώνια είναι συνήθως πολύ μικρότερα. (Πηγή: DNA η Ιστορία της Γενετικής Επανάστασης / James D. Watson – Andrew Berry και Kevin Davies / Εκδόσεις Πεδίο ) ΒΟΛΟΣ - 21 ΜΑΙΟΥ 2020

15/05/2020

Οι πρόοδοι της ανατομίας και της αναπαράστασης του ανθρώπινου σώματος

Το βιβλίο του Andrea Vesalius (1514 – 1564) που δημοσιεύτηκε το 1543 με τον τίτλο «Περί κατασκευής του ανθρώπινου σώματος (De humni corporis fabrica) αποτελεί τον μάρτυρα της προόδου που επιτεύχθηκε στην ανατομική περιγραφή του ανθρώπου. O Vesalius ο οποίος γεννήθηκε στις Βρυξέλλες, ήλθε στο Παρίσι για να σπουδάσει την Ανατομία, αλλά εκεί βρέθηκε αντιμέτωπος με την κυριαρχία των οπαδών του Γαληνού, οι οποίοι ενδιαφέρονταν κυρίως για τα γραπτά κείμενα διδασκάλου τους παρά για την ακρίβεια των ανατομικών περιγραφών. Έφυγε στην συνέχεια για την Πάντοβα, όπου απέκτησε τον τίτλο του Καθηγητή της Ανατομίας στην ηλικία των είκοσι ετών. Το βιβλίο του Περί της κατασκευής του ανθρώπινου σώματος απέκτησε μεγάλη φήμη χάρη στις γκραβούρες που είχε φιλοτεχνήσει ο Jan Steven Van Calcar, ένας μαθητής του Τισιανού (Tiziano Vecelio). Οι γκραβούρες αυτές ξεχωρίζουν αφ' ενός χάρη στην ακρίβεια της αναπαράστασης των δερματικών εκδορών, στις οποίες διακρίνονται οι μύες, τα αιμοφόρα αγγεία και τα νεύρα, και αφ' ετέρου χάρη μάλλον στην αισθητική τους ποιότητα και στον τρόπο που παρουσιάζονται αυτές οι εκδορές και οι σκελετοί: για παράδειγμα, σε κάποια από αυτές τις γκραβούρες, βλέπουμε ένα σκελετό να ακουμπά ανέμελα σε ένα τραπέζι, παρατηρώντας ένα κρανίο, και όλο αυτό σε μια αναγεννησιακή διάσταση. Ο Vesalius δεν είναι ο πρώτος που συνέδεσε την ανατομία με την τέχνη. Ο Leonardo da Vinci (1452 – 1519) είχε επίσης σχεδιάσει στα τετράδιά του τα ευρήματα νεκροτομών που είχε πραγματοποιήσει ο ίδιος, αλλά όχι με τόσο εντυπωσιακό τρόπο, όπως ο Vesalius. Είχε αναπαραστήσει σκελετικά συστήματα και συστήματα μυών, τους οφθαλμούς και τον εγκέφαλο και τη θέση του εμβρύου μέσα στη μήτρα. Η μελέτη της ανθρώπινης ανατομίας και των νεκροτομών είχε καταστεί για τους καλλιτέχνες ένα υποχρεωτικό πρόγραμμα.

O Vesalius προτιμούσε να εκτελεί ο ίδιος τη νεκροτομή και ασκούσε κριτική στους συναδέλφους του που αρκούνταν μόνο στο να μελετούν τα γραπτά των Αρχαίων. Οι επιδείξεις αυτές των νεκροτομών συνοδεύονταν από ιαχές θαυμασμού εκ μέρους των θεατών μπροστά στην ομορφιά της ανθρώπινης μηχανής, η οποία αναδείκνυε το έξοχο έργο του Δημιουργού. Τι αντίθεση όμως ανάμεσα σε αυτή τη θαυμάσια περιγραφή και την πραγματικότητα! Ακόμα και στην περίπτωση που οι νεκροτομές γινόταν κατά τη διάρκεια του χειμώνα, τα ανθρώπινα νεκρά σώματα αντιδρούσαν άσχημα στον χρόνο (απαιτούταν πολλές ημέρες για να γίνει η νεκροτομή) Τα σώματα μύριζαν άσχημα πολύ γρήγορα, οι ιστοί διογκώνοντας και αλλοιώνονταν τα χαρακτηριστικά τους. Οι δυσκολίες ήταν τόσο μεγάλες ώστε ο ανατόμος χρειαζόταν συχνά «να αλλάζει το πτώμα» κατά τη διάρκεια της διαδικασίας της νεκροτομής και, ελλείψει νέου πτώματος, να προσφύγει σε πτώματα ζώων. Υπήρχε και ένας επιπλέον κίνδυνος από τις νεκροτομές: πολλοί ανατόμοι κατά τη διάρκεια της διαδικασίας πληγώνονταν και πέθαιναν από λοιμώξεις. Το εγχειρίδιο του Vesalius του έτους 1543, λόγω των αισθητικών ποιοτικών του χαρακτηριστικών και των προσωπικοτήτων που έφερε στο προσκήνιο, είναι μοναδικό. Είναι άλλωστε αντιπροσωπευτικό για το ευρύ ενδιαφέρον που προκαλούσε η ανατομία του ανθρώπου. O Ambrose Pare (1510 – 1590) δημοσίευσε επίσης μία Παγκόσμια Ανατομία του Ανθρώπινου Σώματος (Anatomy universally du corps human). Ο Vesalius είναι ο πρώτος που ίδρυσε μία πολύ πλούσια σχολή ανατομίας, στην οποία τον διαδέχθηκε με τη σειρά ο Renaldo Colompo (1510 – 1619), οι οποίοι πραγματοποίησαν νέες ανατομικές παρατηρήσεις. Για παράδειγμα ο Colombo ήταν αυτός που περιέγραψε πρώτος το αυτί και «ανακάλυψε» την κλειτορίδα. Η ακριβής περιγραφή όμως του ανθρώπινου γενετικού συστήματος αποδίδεται στον Fallopio, ενώ ο D ‘ Acquapendente συνέβαλε στις παρατηρήσεις που είχαν σαν αποτέλεσμα να ανακαλυφθεί η κυκλοφορία του αίματος από τον William Harvey τον επόμενο αιώνα. Αυτές οι ανατομικές παρατηρήσεις επέτρεψαν επίσης, όπως φαίνεται στην περίπτωση του Amboise Pare, την πρόοδο των χειρουργικών μεθόδων – όπως την αντικατάσταση στην περίπτωση ακρωτηριασμού της απολίνωσης των αρτηριών με τον καθετηριασμό – που παρέμειναν πάντα λιγοστές εξαιτίας της απουσίας της πρακτικής αναισθησίας και των μετεγχειρητικών λοιμώξεων. Πηγή «ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ» Michel Morange – Εκδόσεις Utopia.

14/05/2020

14 ΜΑΙΟΥ 1796 – Ο ΠΡΩΤΟΣ ΕΜΒΟΛΙΑΣΜΟΣ

Την 14η Μαΐου του 1796 ο Edward Jenner, Άγγλος ιατρός και ερευνητής, πραγματοποίησε το πρώτο εμβόλιο κατά του ιού της ευλογιάς. Το εμβόλιο έγινε στον James Phipps, ο οποίος συγκέντρωνε τα χαρακτηριστικά που είχε θέσει ο Jenner, αναζητώντας: ένα υγιές αγόρι, περίπου οκτώ ετών κατάλληλο για τον εμβολιασμό». Το εμβόλιο παρασκευάστηκε με πύον που αποσπάστηκε από τις φλύκταινες τις οποίες είχε προκαλέσει ένα σχετικά ήπιο νόσημα (οφείλεται στον ιό που προκαλεί δαμαλίτιδα στα βοοειδή και στα άλογα και ενίοτε στον άνθρωπο) σε μια αγρότισσα, τη Sarah Nelmes. Λίγες εβδομάδες αργότερα, την 1η Ιουλίου, ο Jenner μόλυνε τον μικρό James με τον ιό της ευλογιάς και, ευτυχώς, η ανοσοποίηση στον ιό είχε αποδειχθεί αποτελεσματική. Μέχρι το 1798 o Jenner πραγματοποίησε 15 επιτυχείς εμβολιασμούς που άνοιξαν τον δρόμο για την αποδοχή της μεθόδου στην Ευρώπη και στην Αμερική. (Πηγή: Μια μέρα σαν κι αυτή στην Ιστορία της Βιολογίας του συναδέλφου Θάνου Καψάλη – ΕΛΛΗΛΟΝΕΚΔΟΤΙΚΗ.)

14 ΜΑΙΟΥ 1856

Στις 14 Μαΐου του 1856 ο Κάρολος Δαρβίνος αρχίζει να συγγράφει το έργο του «Περί της καταγωγής των ειδών, δια της Φυσικής Επιλογής» στην εξοχική οικογενειακή κατοικία του, στο Down. Το βιβλίο εκδόθηκε σε 1250 αντίτυπα από τον εκδοτικό οίκο John Marray, για να διαγράψει μια πορεία διαδοχικών επανεκδόσεων και να καθορίσει με ανεξίτηλο τρόπο την πορεία της Βιολογίας. Πηγή Μια μέρα σαν κι αυτή στην Ιστορία της Βιολογίας του συναδέλφου Θάνου Καψάλη – ΕΛΛΗΛΟΝΕΚΔΟΤΙΚΗ.

Ο Ευρωπαϊκός Διαφωτισμός σε πλήρη εξέλιξη, λοιπόν. Η πνευματική επανάσταση η οποία κυρίως αφορά τον 18ο αιώνα, εποχή που εισάγεται η νεωτερικότητα, η οποία όρχIσε στην Ευρώπη ως και τον 20ο αιώνα, δηλαδή η «κάθε θεωρία, διδασκαλία, ύφος, ρεύμα ή τάση που χαρακτηρίζεται από την προσπάθεια χειραφέτησης του ανθρώπου από τις προκαταλήψεις του παρελθόντος, μέσω της δύναμης του ορθού λόγου και της ανάπτυξης της επιστήμης. Ο ορισμός που δίνει η Ακαδημία Αθηνών για τον Διαφωτισμό εκφράζει την γενικώς επικρατούσα αντίληψη, που τον συνδέει κυρίως με τη Γαλλική Επανάσταση. Γράφεται στο Λεξικό της: «Ο Διαφωτισμός είναι φιλοσοφικό και πνευματικό κίνημα στη Δυτική Ευρώπη των αρχών του 18ου αιώνα, που χαρακτηρίστηκε από την απόρριψη των παραδοσιακών κοινωνικών, θρησκευτικών, πολιτικών και εκπαιδευτικών ιδεών, δογμάτων, παραδόσεων και την έμφαση στον ορθολογισμό». (Πηγή: Διαφωτισμός και Ελληνισμός - Γ. Παπαθανασόπουλου)

Βιολογία Μαζί

05/09/2020

30/05/2020

26/05/2020

23/05/2020

22/05/2020

22/05/2020

21/05/2020

15/05/2020

14/05/2020

Address

Website

Alerts

Shortcuts

Share