30/04/2022
ដឹងអត់! តើអ្វីទៅជា Cyber Security?
Cyber security ជាប្រព័ន្ធបច្ចេកវិទ្យាដំណើរការ និងការគ្រប់គ្រងដើម្បីការពារកម្មវិធី និងទិន្នន័យពីការ វាយប្រហារតាមអុីនធឺណិត។ វាមានគោលដៅក្នុងការកាត់បន្ថយពីការវាយប្រហារតាមអុីនធឺណិត និងការពារ ប្រឆាំងនឹងការកេងប្រវ័ញ្ចឬ ចូលប្រើទិន្នន័យដោយគ្មានការអនុញ្ញាតដែលផ្ទុកលើប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយ ឬតាមអុីនធឺណិត។
ហេតុអ្វីបានជា Cyber Security មានសារៈសំខាន់?
Cyber Security កំពុងតែមានសារៈសំខាន់កាន់តែខ្លាំងឡើងដោយសារ ស្មាតហ្វូន កុំព្យូទ័រ និងថេប្លេត គឺជាផ្នែកសំខាន់មួយនៃការងារប្រចាំថ្ងៃ និងជីវិតផ្ទាល់ខ្លួន។ ការពឹងផ្អែកលើឧបករណ៍ឌីជីថលធ្វើឲ្យក្រុមហ៊ុនជាច្រើន ប្រឈមនឹងហានិភ័យពីការវាយប្រហារតាមអុីនធឺណិត។ ជនរងគ្រោះនៃការវាយប្រហារតាមប្រព័ន្ធអុីនធឺណិតអាចមាន ហានិភ័យដូចជា៖
- ការបាត់បង់ទិន្នន័យសំខាន់
- ការខាតបង់ផ្នែកហិរញ្ញវត្ថុ
- ពិបាកយកទិន្នន័យដែលត្រូវបានគេលួចមកវិញ
- បាត់បង់កេរ្តិ៍ឈ្មោះ
- ការបិទក្រុមហ៊ុន (ក្នុងករណីធ្ងន់ធ្ងរ)។
ប្រភេទនៃការវាយប្រហារតាមប្រព័ន្ធអុីនធឺណិត៖
- មេរោគ Malware៖ គឺជាចន្លោះប្រហោងដែលអាចការពារបណ្តាញរបស់អ្នកដូចជា Spyware, Ransomware, និងមេរោគជាដើម។
- ការលួចបន្លំ៖ ទាំងនេះគឺជាសារដែលមានគំនិតអាក្រក់ (ភាគច្រើនជាអុីម៉ែល) មានផ្ទុកតំណភ្ជាប់ (Link) ដែលមានគំនិតអាក្រក់នៅពេលចុចចូល។
- Denial of Service (DoS)៖ ពួក Hacker ពន្លិចបណ្តាញ ឬប្រព័ន្ធរបស់អ្នកដែលមានព័ត៍មានលើសដើម្បី បង្ខំឲ្យបញ្ឈប់។
- Man in the middle (MitM)៖ ឧក្រិដ្ឋជនអុីធឺណិតបង្អាក់ការតភ្ជាប់ជាញឹកញាប់នៅលើ
Wi-fi សាធារណៈដែលគ្មានសុវត្ថិភាព ដែលអាចនឹងលួចទិន្នន័យសំខាន់បាន។
- ការវាយប្រហារដោយ Zero-Day៖ ការវាយប្រហារដែលមិនសូវកើតមាន ប៉ុន្តែវាអាចកាន់តែខ្លាំងឡើង ដែល ការវាយប្រហារជាធម្មតាកើតឡើងរវាងការប្រកាសអំពីការធ្វើបច្ចុប្បន្នភាពសន្តិសុខ ឬPatch និងការដំឡើងរបស់វា។
ដូច្នេះការវាយប្រហារតាមអុីនធឺណិតទាំងនេះអាចជះឥទ្ធិពលដល់អាជីវកម្មជាច្រើនដូចជា ហាងកាហ្វេ ដែល Wi-Fi គ្មានសុវត្តិភាព ឬហាងអនឡាញដែលអាចវាយប្រហារតាម Zero-Day។
វិធីក្នុងការកាត់បន្ថយហានិភ័យពីការវាយប្រហារតាមអុីនធឺណិត៖
- សុវត្តិភាពការទិញទំនិញតាមអុីនធឺណិត៖ វាមានសារៈសំខាន់ជាពិសេស គឺកម្មវីធី ឬវេបសាយណា ដែលមាន រចនាសម្ព័ន្ធ និង System ដែលគួរឲ្យទុកចិត្ត ដើម្បីធានាបាននូវទិន្នន័យហិរញ្ញវត្តុរបស់អតិថិជន។
- ទំនុកចិត្តនិងសុវត្ថិភាពរបស់អតិថិជន៖ ការបង្កើននូវប្រព័ន្ធសុវត្ថិភាពឌីជីថលឲ្យមានភាពរឹងមាំដើម្បីបង្កើតការជឿ ទុកចិត្តដល់អតិថិជន។
- ការអនុវត្ត៖ ក្រុមហ៊ុនដែលកំពុងធ្វើប្រតិបត្តិការនៅសហភាពអឺរ៉ុបត្រូវតែគោរពតាមគោលការណ៍ណែនាំរបស់ GDPR និងធានានូវទិន្នន័យផ្ទាល់ខ្លួនផងដែរ។
Follow us on:
Facebook: https://www.facebook.com/mnusakh
Instagram: https://www.instagram.com/mnusakh
