Keghart.org

Keghart.org Keghart.com was launched in September 2007 by Dr. Dikran Abrahamian as a website dedicated to community activities and Human Rights.

Keghart prides itself as one of the few fully independent and non-partisan Armenia media platforms.

Ո՛Չ ՔԱՂԱՔԱԿԱՆ ՄՈՒՐԱՑԿԱՆՈՒԹԵԱՆ Լուսարձակի տակԳԵՂԱՐԴ, 22 Ապրիլ 2020Դարձեալ Ապրիլ 24 է: Այս տարի, հայկական աւանդական շրջանա...
24/04/2020

Ո՛Չ ՔԱՂԱՔԱԿԱՆ ՄՈՒՐԱՑԿԱՆՈՒԹԵԱՆ

Լուսարձակի տակ

ԳԵՂԱՐԴ, 22 Ապրիլ 2020

Դարձեալ Ապրիլ 24 է: Այս տարի, հայկական աւանդական շրջանակները, պսակաձեւ ժահրի համավարակին «շնորհիւ», որոշապէս ազատ պիտի ըլլան քառնաւալի, կամ, առնուազն, ամէն կիրակի կրկնուող պատարագի բնոյթ ստացած ձեռնարկներ կազմակերպելու տաղտուկէն: Առցանց քանի մը ձեւական բաներ կազմակերպել, դարձեալ խօսքով բռունցք ճօճել թուրքին դէմ, կոտորածներ վերյիշեցնել եւ … նման բաներ: Մէկ խօսքով՝ զբաղիլ քաղաքական գիջութեամբ, եւ՝ բաւարարուիլ ինքնագոհ:

https://keghart.org/keghart-political-beggary/

Լուսարձակի տակ

Action Should Follow SlogansAn international lawyer and chairman of the NCWA (National Congress of Western Armenians) So...
24/04/2020

Action Should Follow Slogans

An international lawyer and chairman of the NCWA (National Congress of Western Armenians) Souren Seraydarian is a veteran UN diplomat (retired). He has been in global ‘hot spots’ and participated in high-level negotiations when certain countries were breaking up and new jurisdictions were established in the ’90s.

By Souren Seraydarian, Vienna, 20 April 2020

On the eve of the 105th anniversary of the genocide of Armenians it is high time we established our priorities. We basically use our collective memory to commemorate once a year the Medz Yeghern, the continuation of the genocide as a result of its denial by the Republic of Turkey, the successor state to the Ottoman Empire. We lament our fate, blame certain states (Germany, France, Britain, and Soviet Union) for betraying the Armenian people in favor of Turkey and forgetting that states defend their interests and follow a long-term strategy. Shouting ultra-nationalist slogans and burning flags are not conducive to the recognition of our claims and may even be harmful.

https://keghart.org/seaydarian-action/

An international lawyer and chairman of the NCWA (National Congress of Western Armenians) Souren Seraydarian is a veteran UN diplomat (retired). He has been in

ԱՊՐԻԼ 24-Ի ԹԵԼԱԴՐԱՆՔՈՎԴոկտ. Մինաս Գոճայեան, Լոս Անճելըս, 18 Ապրիլ 2020Նկար՝ Եղիշէ ԹաթեւոսեանիԱյս տարի կը լրանայ նոր ժամա...
24/04/2020

ԱՊՐԻԼ 24-Ի ԹԵԼԱԴՐԱՆՔՈՎ

Դոկտ. Մինաս Գոճայեան, Լոս Անճելըս, 18 Ապրիլ 2020

Նկար՝ Եղիշէ Թաթեւոսեանի

Այս տարի կը լրանայ նոր ժամանակներու մեծագոյն հայ հոգեւորականներէն եւ յեղափոխականներէն Ամենայն Հայոց Կաթողիկոս Մկրտիչ Խրիմեան Հայրիկի ծննդեան 200-ամեակը: Հայ ժողովուրդը նշանաւոր հոգեւորականներուն տուած է իր սրտէն բխած մակդիրներ՝ Գրիգոր Լուսաւորիչ, Մեծն Ներսէս, Սուրբ Գրիգոր Նարեկացի, Ներսէս Շնորհալի, Գրիգոր Շղթայակիր Պատրիարք (Երուսաղէմ), Վազգէն Շինարար եւ այլն: «Հայրիկ»ը ազգին սրտէն ու հոգիէն բխած ամէնէն անպաճոյճ եւ սակայն ամէնէն յատկանշական մակդիրն էր՝ տրուած իր իսկ ծոցէն ծնունդ առած այս Մեծ Վանեցիին:

Այս յոբելեանէն կը բխին երկու թելադրանքներ Ցեղասպանութեան տարելիցի նախօրէին:

Ա.- Խրիմեան Հայրիկի նշանաւոր գործերէն «Պապիկ եւ Թոռնիկ»ին մէջ շինական պապիկը իր թոռնիկին ձեռքէն բռնած կը տանի արտ եւ կ’ըսէ, թէ ինք ա՛յս հողին հետ կ’ամուսնացնէ զայն եւ այսուհետեւ անոնք կ’ըլլան մէ՛կ սիրտ եւ մէ՛կ հոգի:

ՀՈՂԸ՝ հայրենիքն է, մեր նախնիներուն շիրիմներն են, մեզի կեանք տուող մայրն է, պատմութիւնն է ու ապագան: Հողը կորսնցուցի՞նք՝ շուտով կը կորսնցնենք նաեւ ազգային միւս յատկանիշները:

2020-ը եւ յաջորդ տարին յոբելեաններու տարի է.

20 Օգոստոս 1920` Սեւրի դաշնագիր

3 Դեկտեմբեր 1920 ՝ Ալեքսանդրապոլի (խայտառակ) դաշնագիր

16 Մարտ 1921՝ Մոսկուայի դաշնագիր

13 Հոկտեմբեր 1921` Կարսի պայմանագիր

Բացի Սեւրի դաշնագրի խոստացած, բայց թուղթի վրայ մնացած հայանպաստ որոշումներէն, միւս երեքին պարագային մենք կորսնցուցինք այն ՀՈՂԸ, որուն հետ Խրիմեան Հայրիկի Պապիկը կ’ամուսնացնէր իր թոռնիկը:

Պարտադրանքով կամ առանց հայութեան մասնակցութեան տրուած են ճակատագրական որոշումներ: Այսինքն՝ օտարներն են չափեր, ձեւեր ու կարեր մեր սահմանները: Օտարին յանձնուած ՀՈՂԻՆ պահանջը էութիւնը կը կազմեն մեր ՊԱՀԱՆՋԱՏԻՐՈՒԹԵԱՆ, որովհետեւ այդ կը թելադրէ Հայ դատի իրական ու շօշափելի հետապնդումը: Պատմութիւնը եւ անցեալի փորձը կը թելադրեն կեդրոնանալ իրականանալիին վրայ եւ դղեակներ չկառուցել օդին մէջ:

Երկրագունդի կարգ մը պետութիւններու տուած որոշումները Հայկական ցեղասպանութիւնը դատապարտելու ուղղութեամբ՝ բարոյական, բայց անհեռանկար յաղթանակներէ անդին չեն երթար, այլ մեզի «կը պարգեւեն» խաղաղ քուն եւ ինքնաբաւարարում միա՛յն: Քաղաքական իրապաշտութիւն կոչուած հասկացութիւն մը կայ, զոր կարելի չէ արհամարհել, այլ անոր վրայ պէտք է հիմնել յառաջիկային մեր առնելիք քայլերը եւ անո՛նց մէջ պէտք է ներդնենք մեր ջանքերը:

Բ.- Խրիմեան Հայրիկի կերպարն ու յոբելեանը կը թելադրեն նաեւ անաչառ գնահատման ենթարկել աւելի քան տասնեօթ դարու անցեալ ունեցող եւ փառաւոր ծառայութիւն մատուցած Հայաստանեայց եկեղեցւոյ վերջին տասնամեակներու գործունէութիւնը: Այս յառաջադրանքով եւ մա՛նաւանդ արդար արժեւորման նախանձախնդրութեամբ, Հայ եկեղեցին, իր զանազան յարանուանութիւններով, մեր դիմաց կը պարզէ յաճախ խոցելի եւ իր առաքելութեան անյարիր գործունէութեան մը պատկերը:

Ցեղասպանութեան ենթարկուած միլիոնաւոր հայերը զոհուեցան նաեւ իրենց հաւատքին ու Հայաստանեայց եկեղեցիին չդաւաճանելու համար, հետեւաբար յաջորդող սերունդները եւ մենք այսօր բարոյական իրաւունքն ունինք պահանջելու, որ այս մեծ կառոյցը, որ յաճախ պետութեան դերն ստանձնած է, իր առաքելութիւնը կատարէ մեծ նախանձախնդրութեամբ, չվերածուի կղերապետութեան եւ անթափանցելի խորհրդաւոր հաստատութեան մը:

Մեր ճակատագրին տէրը մե՛նք ենք, եւ մենք ալ պատասխան պէտք է տանք մեր արարքներուն համար:

https://keghart.org/kojayan-kherimian/

From the Glorious Pages of Turkish HistoryBy Jirair Tutunjian, Toronto, 2 April 2020Photo: Mary Evans Picture LibraryThe...
24/04/2020

From the Glorious Pages of Turkish History

By Jirair Tutunjian, Toronto, 2 April 2020

Photo: Mary Evans Picture Library

The RealClear History internet site has an article titled ’10 Most Brutal Massacres in History’ by writer Brandon Christensen which is instructive to people unfamiliar with Turkish mores. Among 190 or so states, Turkey has the distinction of having committed three of the ten massacres. The three massacres are testimony to the enduring Turkish ways (consider the frequent fights and filthy language in their parliament.) The three major Turkish massacres mentioned are that of Famagusta (1570), Chios (1822), and the Hamidian (1894-96). The victims of the first were Greeks, Armenians, Jews, and Venetians. Greeks were the victims in Chios. The Hamidian Massacres witnessed the slaying of approximately 250,000 Armenians.

https://keghart.org/tutunjian-brutalities/

Ապրիլ 24-ը եւ պսակաձեւ ժահրըՅարութ Տէր Դաւիթեան, Լոս Անճելըս, 20 Ապրիլ 2020Պսակաձեւ ժահրը (Corona Virus), գործած աւերներ...
24/04/2020

Ապրիլ 24-ը եւ պսակաձեւ ժահրը

Յարութ Տէր Դաւիթեան, Լոս Անճելըս, 20 Ապրիլ 2020

Պսակաձեւ ժահրը (Corona Virus), գործած աւերներու կողքին, ունի նաեւ «դրական» կողմ մը՝ արծաթեայ աստառ (silver lining) մը, որ մեզ կը մղէ խորհրդածել առօրեայ եւ ընթացիկ մտածելակերպէ դուրս գալու անհրաժեշտութեան մասին:
Մեզմէ շատերուն համար սովորական երեւոյթ դարձած էր Ապրիլ 24-ի առթիւ ցոյցի կամ քայլարշաւի մասնակցիլ եւ հսկումի կամ հաւաքի մը ներկայ գտնուիլ: Երբ այս տարի պսակաձեւ ժահրը մեզի կ’արգիլէ սովորական դարձած այդ արարքները ընելէ, մեզի ինքնաբերաբար կը մղէ մեր Եղեռնի զոհերու յիշատակը յարգելու նոր միջոցներու որոնման, որ իր կարգին դուռ կը բանայ ոչ միայն նոր դիտանկիւններէ զննելու հարցը, այլ ընթացիկէն անդին, խորանալու եւ մտնելու տարագիրներու հոգեվիճակին մէջ: Բայց պայմանաւ, որ հոն չընկղմինք, այլ սարսափի թողած ազդեցութեան տակ, մեր մէջ ամրակայուի անգամ մըն ալ նոյն ճակատագրին չենթարկուելու վճռականութիւնը:

https://keghart.org/der-tavitian-april-24/

Յարութ Տէր Դաւիթեան, Լոս Անճելըս, 20 Ապրիլ 2020

A Selfless Armenian Hero PassesKaren Mkrtchyan, Yerevan, 22 April 2020“Patrick Devedjian was an exemplary Armenian, a gr...
24/04/2020

A Selfless Armenian Hero Passes

Karen Mkrtchyan, Yerevan, 22 April 2020

“Patrick Devedjian was an exemplary Armenian, a great personality with a big heart. He was someone you could trust blindly. His passing is a big loss for all of us.” These were the words of Vazgen Sislyan of the Armenian Secret Army for the Liberation of Armenia (ASALA).

Sislyan, along with Aram Basmajian, Hagob Dzhulfayan, and Kevork Guzelian participated in the capture of the Turkish Consulate in Paris on Sept. 24, 1981, which is remembered today as “Operation Van”. He was the leader of the group. Patrick Devedjian, the French-Armenian politician who passed away on March 29 after contracting Covid-19 defended Sislyan and his comrades in court, risking his political career.

Devedjian was born in Fontainebleau on August 26 1944. His father, Roland Devedjian, an engineer, was born in Sebastia, Western Armenia (Sivas in present Turkey). He migrated to France in 1919, having survived the Armenian Genocide. His family was able to escape with the help of a Turkish neighbor. His mother, Monique Wallois was French. She died when Patrick was 6-years-old.

The perils his family had suffered had made the Armenian Genocide an issue close to his heart and would remain so throughout his life.

Read More

https://keghart.org/a-selfless-armenian-hero-passes/

«Երկրագործութիւնը որպէս ուղիղ ճանապարհ»Գէորգ Եազըճեան, Երեւան, 20 Ապրիլ 2020Այս խորագիրով, նշանաւոր գրող, փիլիսոփայ ու հ...
24/04/2020

«Երկրագործութիւնը որպէս ուղիղ ճանապարհ»

Գէորգ Եազըճեան, Երեւան, 20 Ապրիլ 2020

Այս խորագիրով, նշանաւոր գրող, փիլիսոփայ ու հասարակական գործիչ Միքայէլ Նալպանտեանը 1862-ին լոյս ընծայեց գրքոյկ մը, որու մէջ ան կոչ կ’ուղղէր իր ազգակիցներուն՝ չլքել հայրենի հողը, այլ՝ նուիրուիլ անոր մշակութեան, եւ ցոյց կու տար երկրագործութեամբ զբաղելու առաւելութիւնները՝ բարիքներու ստեղծում, հոգիի ազնուացում, ընտանեկան եկամուտի աւելացում, ինքնաբաւութեան մակարդակի բարձրացում եւ ուրիշներէ կախման նուազեցում եւ այլն:

https://keghart.org/yazichyan-farming/

Գէորգ Եազըճեան, Երեւան, 20 Ապրիլ 2020

Diaspora Students’ Daring, Secret Venture in YerevanDr. Dikran Abrahamian, Ontario, 14 April 2020It was an evening in Oc...
24/04/2020

Diaspora Students’ Daring, Secret Venture in Yerevan

Dr. Dikran Abrahamian, Ontario, 14 April 2020

It was an evening in October of 1973. Three Diasporan students, away from prying eyes, had gathered in a secluded room at Nork students’ dormitory in a suburb of Yerevan. They were engaged in a heated discussion.

The youngest, a new graduate from an Armenian high school in Syria, was calm and inquisitive. The slightly older student from Jordan, a supporter of the Palestinian liberation movement, was assertive and action-oriented. The third, a Lebanese citizen who was older than the others by at least a decade found himself in an awkward situation; he frequently questioned the validity of statements that were being made by the two.

The conversation was reminiscent of the endless discussions that characterized the ’60s particularly in Lebanon. A decade earlier, during the years immediately pre- and post- commemoration of the 50th anniversary of the Genocide, existential questions had been raised by young intellectuals, students, individuals of all backgrounds and social standing, members and non-members of the traditional parties.

Read more...

https://keghart.org/abrahamian-diaspora-students/

Մենք սփիւռքահայերէն կը խօսինքՀայոց լեզուի աղաւաղումները նորութիւն չեն, անոնք ուղեկցած են մեր ժողովուրդի կեանքին՝ ըլլա՛յ ...
24/04/2020

Մենք սփիւռքահայերէն կը խօսինք

Հայոց լեզուի աղաւաղումները նորութիւն չեն, անոնք ուղեկցած են մեր ժողովուրդի կեանքին՝ ըլլա՛յ Հայրենիքին թէ սփիւռքի մէջ: Սակայն աններելի է, որ ազգային պետութեան պայմաններուն մէջ իսկ մեր ազգային ու պետական ՄԻԱԿ լեզուն կը յօշոտուի, այն ալ, յաճախ, պետական գործիչներու կողմէ, որոնք “Լեզուի Օրէնք”ին իսկ պահանջով, պարտաւոր են անաղարտ հայերէն գործածել: Մեր կայքին մէջ վերահրատարակելով Վիեննայի մեր պատուական հայրենակիցներէն Սեպուհ Պաղտոյեանի՝ 34 տարի առաջ հեղինակած գրութիւնը, յոյս ունինք, որ նայելով հայելիի մէջ ու հոն տեսնելով մեր լեզուական տգեղ դէմքը, կը ձգտինք աւելի նախանձախնդրութեամբ վերաբերիլ մեր ազգային հարստութիւններէն եղող եւ մեր ինքնութեան հիմքը կազմող հայոց լեզուին: Խմբ.

Սեպուհ Պաղտոյեան (Վիեննա), «Զարթօնք» օրաթերթ, Պէյրութ, 16 Օգոստոս 1986

https://keghart.org/s-baghdoyan-we-speak/

Հայոց լեզուի աղաւաղումները նորութիւն չեն, անոնք ուղեկցած են մեր ժողովուրդի կեանքին՝ ըլլա՛յ Հայրենիքին թէ սփիւռքի մէջ: Սակայն աններելի է, որ ազգային պետութեան պա

Review: Against Forgetting by Keith GarebianReviewed by Elana Wolff, League of Canadian Poets
24/04/2020

Review: Against Forgetting by Keith Garebian

Reviewed by Elana Wolff, League of Canadian Poets

Reviewed by Elana Wolff, League of Canadian Poets

ՕՏԱՐԱԽՕՍՈՒԹԻՒՆԸ` ՀԱՄԱՃԱՐԱԿ…Ալեքս Մարտիրոսեան, Թորոնթօ – Երեւան, 4 Ապրիլ 2020Զաւակներս՝ Սեւանն ու Վարուժանը, սփիւռքահայ ե...
23/04/2020

ՕՏԱՐԱԽՕՍՈՒԹԻՒՆԸ` ՀԱՄԱՃԱՐԱԿ…

Ալեքս Մարտիրոսեան, Թորոնթօ – Երեւան, 4 Ապրիլ 2020

Զաւակներս՝ Սեւանն ու Վարուժանը, սփիւռքահայ երրորդ սերունդ, ծնած ու դաստիարակուած են Գանատայի մէջ, ու հաստատ իմացած, որ ազգի մը լեզուն անոր մշակոյթի գանձարանի դարպասի բանալին է եւ որ հարկ է գուրգուրալ անոր վրայ ու պահպանել ի գին ամէն ինչի:

Ունենալով սա որպէս մեկնակէտ, մեր ընտանիքին մէջ խօսակցութեան լեզուն միշտ եղած է գրական հայերենը, նոյն ատեն յիշեցնելով, որ բազում լեզուներու իմացութիւնը կեանքի յաջողութեան բանալիներէն է մերօրեայ աշխարհին մէջ:

Այս տողերը գրի կ’առնեմ խառն զգացումներով, նստած Երեւանի Գարեգին Նժդեհի արձանի զբօսայգիին կից կացարանիս մէջ: «Թաւշեայ յեղափոխութեան» հազիւ ոտնաձայնը առած, փութացած եկած էի Երեւան՝ գիշեր ու ցերեկ մասնակից ըլլալով ժողովրդային յեղափոխութեան ու հետագայ քաղաքական ելեւէջներուն՝ ապրելով ՀԱՅ կեանքիս ամենէն երջանիկ օրերը:

https://keghart.org/a-mardirossian-language/

Ալեքս Մարտիրոսեան, Թորոնթօ – Երեւան, 4 Ապրիլ 2020

“REMEMBRANCES AND REFLECTIONS” (in Armenian) are the memoirs and reflections of Hratch Tourikian, community leader, busi...
23/04/2020

“REMEMBRANCES AND REFLECTIONS” (in Armenian) are the memoirs and reflections of Hratch Tourikian, community leader, businessman, and political activist in Lebanon. Tourikian had close relations with the people and parties that governed Lebanon and was active in the Armenian Revolutionary Federation (ARF) for many years, assuming leadership roles during crucial political junctures in the country.

In “Remembrances and Reflections” Tourikian discusses the rift between him and the emerging ARF leadership due to fundamental diverging viewpoints. Shortly after his family’s immigration to Canada in the mid-’70s, he joined them settling in Toronto.

Published by www.ArmenianCultural.com , the book is available at Barnes and Noble, Amazon and other electronic outlets such as The Book Depository. You may receive a PDF copy gratis by requesting your copy at [email protected].

“REMEMBRANCES AND REFLECTIONS” (in Armenian) are the memoirs and reflections of Hratch Tourikian, community leader, businessman, and political activist in Leban

Ի ՍԷՐ ՄԱՇՏՈՑԻ… ՓՐԿԵՆՔ ԱՐԵՒԵԼԱՀԱՅԵՐԷՆԸԴոկտ. Մինաս Գոճայեան, Լոս Անճելըս, 30 Մարտ 2020
23/04/2020

Ի ՍԷՐ ՄԱՇՏՈՑԻ… ՓՐԿԵՆՔ ԱՐԵՒԵԼԱՀԱՅԵՐԷՆԸ

Դոկտ. Մինաս Գոճայեան, Լոս Անճելըս, 30 Մարտ 2020

Դոկտ. Մինաս Գոճայեան, Լոս Անճելըս, 30 Մարտ 2020

Հնչակեան կուսակցութեան կազմաւորումը եւ քսան կախաղաններու մասին անդրադարձը եւրոպական մամուլի ու դիւանագիտական թղթակցութեա...
23/04/2020

Հնչակեան կուսակցութեան կազմաւորումը եւ քսան կախաղաններու մասին անդրադարձը եւրոպական մամուլի ու դիւանագիտական թղթակցութեանց մէջ.

Հեղինակ՝ Դոկտ. Աբէլ Քհնյ. Մանուկեան

Արամ Սեփեթճեան, Պէյրութ, 17 Մարտ 2020

Turkey’s Bipolar National AnthemBy Jirair Tutunjian, Toronto, 29 March 2020National anthems are, by definition, bombasti...
23/04/2020

Turkey’s Bipolar National Anthem

By Jirair Tutunjian, Toronto, 29 March 2020

National anthems are, by definition, bombastic, over-the-top, full of braggadocio and glittering generalities. But even in such an unrestrained musical category, Turkey’s national anthem stands out as an exemplar of hyperbole, blood-and-guts vows, triumphalism, self-pity, and paranoia.

The Turkish anthem also has the rare distinction of being the only national rah-rah whose title is made up two foreign words—İstiklal Marşı (‘independence’ and ‘march’ in Arabic and French respectively.) As well, with forty-one lines, the Turkish anthem must be one of the longest. One can only imagine the cruel imposition on millions of Turks who are expected to remember the rambling and interminable lyrics.

https://keghart.org/tutunjian-turkey-anthem/

By Jirair Tutunjian, Toronto, 29 March 2020

ԳԵՐԱԳՈՅՆ ՀՈԳԵՒՈՐ ԽՈՐՀՈՒՐԴԻ ԺՈՂՈՎ ՄԱՅՐ ԱԹՈՌ Ս. ԷՋՄԻԱԾՆԻ ՄԷՋՈսկան Մխիթարեան, Լոս Անճէլըս, 12 Մարտ 2020Մարտ 3, 2020-ին Մայր...
23/04/2020

ԳԵՐԱԳՈՅՆ ՀՈԳԵՒՈՐ ԽՈՐՀՈՒՐԴԻ ԺՈՂՈՎ ՄԱՅՐ ԱԹՈՌ Ս. ԷՋՄԻԱԾՆԻ ՄԷՋ

Ոսկան Մխիթարեան, Լոս Անճէլըս, 12 Մարտ 2020

Մարտ 3, 2020-ին Մայր Աթոռ Ս. Էջմիածնի մէջ տեղի ունեցաւ Գերագոյն Հոգեւոր Խորհուրդի ժողովը, մասնակցութեամբ Գարեգին Բ. Կաթողիկոսի կողմէ նշանակուած հոգեւորական եւ աշխարհական անհատներու: Կ’արժէ այստեղ անգամ մը եւս յուշել մեր ընթերցողներուն, որ այս ժողովը իր խորհրդակցական բնոյթէն անդին ո՛չ մէկ կանոնական իրաւունք եւ հանգամանք ունի կանոններ վաւերացնելու երբ ինք՝ անվաւեր, հակականոնական մարմին մըն է, որուն կազմը ո՛չ ընտրուած է եւ ո՛չ ալ վաւերացուած՝ Ազգային Եկեղեցական Ընդհանուր Ժողովին կողմէ:

Այս անգամ եւս նկատելի է Երուսաղէմի նուիրապետական աթոռի պատրիարք Նուրհան Արք. Մանուկեանի բացակայութիւնը ժողովէն: Շատ պարզ եւ յստակ է որ երկու աթոռներուն միջեւ գոյութիւն ունեցող տարակարծութիւնները տակաւին հարթուած չեն: Նոյն ատեն «խրախուսի՜չ» երեւոյթ է տեսնել Պոլսոյ Աթոռին նորընտիր պատրիարքը՝ բազմած կաթողիկոսի կողքին, որպէս հաւատարիմ կամակատար եւ նեցուկ Գարեգին Բ. կաթողիկոսի կողմէ առաջարկուելիք կանոնագրային քմահաճ փոփոխութեանց:

Ոսկան Մխիթարեան, Լոս Անճէլըս, 12 Մարտ 2020

COVID-19 Grants Pashinyan Time to Persuade More Voters. Diaspora Support TepidKaren Mkrtchyan, Yerevan, 27 March 2020The...
23/04/2020

COVID-19 Grants Pashinyan Time to Persuade More Voters. Diaspora Support Tepid

Karen Mkrtchyan, Yerevan, 27 March 2020

The ongoing debate on the proposed Constitutional Referendum in Armenia has brought forth differences in opinion between the majority of political forces in Armenia and the Diaspora. While almost all major political parties in Armenia, barring former President Levon Ter-Petrosyan’s Armenian National Congress and Aram Sargsyan’s (Vazgen Sargsyan’s brother) Republic Party, opted to boycott the Referendum, some in the Diaspora are in favour of Prime Minister Pashinyan.

The debate pertains to two points: the alleged procedural violations by the authorities in calling for a referendum and the issue of its practicality. Critics of the referendum can’t find justification for the huge expenses incurred in organizing a referendum to merely amend a single clause when the entire Constitution needs amending. The importance of these two points is indicated by the fact that no political party or faction, whether represented in Parliament or otherwise, volunteered to take up the mantle to lead the “NO” campaign. Eventually, the role was claimed by a non-political group of lawyers representing civil society.

While some Diaspora organizations appreciate the issues raised by Armenia’s opposition parties, they believe there is no alternative other than the one proposed by the Government. The vote of these organizations is a ‘YES’. The narrative, issued by the Prime Minister of Armenia, depicting the referendum as a necessary continuation of the Revolution, has resonated with them.

https://keghart.org/mkrtchyan-constitution-diaspora/

Karen Mkrtchyan, Yerevan, 27 March 2020

ԱՌԱՔԵԼԱՏԻՊ ԱՌԱՋՆՈՐԴՆԵՐ ԵՒ ԱՆՈՆՑ ՀԱՒԱՏԱՐԻՄ ՅԱՋՈՐԴՆԵՐՄեթր Գ. Տէրտէրեան , Պէյրութ, 15 Փետրուար 2020Հազարամեակ մը առաջ թէեւ ...
23/04/2020

ԱՌԱՔԵԼԱՏԻՊ ԱՌԱՋՆՈՐԴՆԵՐ ԵՒ ԱՆՈՆՑ ՀԱՒԱՏԱՐԻՄ ՅԱՋՈՐԴՆԵՐ

Մեթր Գ. Տէրտէրեան , Պէյրութ, 15 Փետրուար 2020

Հազարամեակ մը առաջ թէեւ արեան մէջ խեղդուեցաւ մարդու հոգեկան ազատագրութեան համար մղուած բարենորոգչական Թոնտրակեան՝ Նարեկացիական Յեղափոխութիւնը, 20-րդ դարուն յայտնուեցան մեր անշահախնդիր, համեստ դատումով՝ նարեկացիական դպրոցի նոր սաներ, առաքելատիպ առաջնորդներ եւ անոնց հաւատարիմ յաջորդներ, որոնցմէ վեցը պիտի յիշենք այս գրութեան մէջ, շեշտելով, որ հինգը հայ աւետարանական են, մէկը՝ հայ առաքելական:

Այս գրութեան դրդապատճառը եղաւ «Արարատ» օրաթերթի 14, 21 եւ 22 Յունուար 2020 թուակիր երեք համարները, որոնք կարեւոր նկատելով՝ պահած էինք, աւելի կեդրոնացած կարդալու համար զանոնք: Կիրակի, Փետրուարի 9-ին, կարդացի երեքը մէկ շունչով, հոգեպէս ջերմանալով՝ հակառակ դուրսի ցուրտին

https://keghart.org/derderian-evangelists/

Մեթր Գ. Տէրտէրեան , Պէյրութ, 15 Փետրուար 2020

Global Pandemics and Beyond Nation States? Alan Whitehorn, Kingston ON, 23 March 2020So far the responses to the global ...
23/04/2020

Global Pandemics and Beyond Nation States?

Alan Whitehorn, Kingston ON, 23 March 2020

So far the responses to the global COVID-19 pandemic have been for the nation-states of the world to mobilize resources and close their borders with other countries, even long-time neighbours. The intended goal is to isolate from outsiders who are perceived to be more sickly and thus a threat. Even in large, affluent countries, such as Canada and the United States, we are struggling with the magnitude of the overlapping medical, financial and economic crises.

As bad as things currently are in Europe in countries such as Italy and Spain and are likely to become in North America, I cannot help but think about smaller, less developed countries and how desperate conditions will become. In the recent past, during the Ebola crisis that greatly afflicted parts of Africa, the largely unaffected rest of the world was able to provide a critical helping hand.

But today, over 160 countries of the United Nations are undergoing dangerously turbulent times. As a political science professor, I learned to study and reflect on the Hobbesian realms of revolution, war, dictatorship, genocide and, to a lesser degree, post-conflict reconstruction.

https://keghart.org/whitehorn-covid-19/

Alan Whitehorn, Kingston ON, 23 March 2020

ԻՆՔԶԻՆՔ ՊԱՐՏԱԴՐՈՂ ԵԿԵՂԵՑԱԿԱՆ ՀՐԱՏԱՊ ՕՐԱԿԱՐԳԸ. ԹԵՄԱԿԱՆ ԿԱՐԳԱՎԻՃԱԿՊարոյր Յ. Աղպաշեան, Պէյրութ, 12 Մարտ 2020Շատեր կրնան հար...
23/04/2020

ԻՆՔԶԻՆՔ ՊԱՐՏԱԴՐՈՂ ԵԿԵՂԵՑԱԿԱՆ ՀՐԱՏԱՊ ՕՐԱԿԱՐԳԸ. ԹԵՄԱԿԱՆ ԿԱՐԳԱՎԻՃԱԿ

Պարոյր Յ. Աղպաշեան, Պէյրութ, 12 Մարտ 2020

Շատեր կրնան հարց տալ.

Հիմա ասոր ժամանա՞կն է, երբ Հայաստանի Հանրապետութիւնն ու Արցախը ունին իրենց սուր հարցերը, Լիբանան կը տուայտի իր տնտեսական տագնապներուն մէջ, իսկ սփիւռքահայութիւնը ընդհանրապէս կը դիմագրաւէ լինելիութեան տարատեսակ մարտահրաւէրներ:

Այդուհանդերձ, այդ բոլորը կրնա՞ն նշանակել, որ Հայ Եկեղեցւոյ մասին անդրադարձ չկատարուի, երբ ան եղած է հայ ժողովուրդի գոյութեան դարաւոր պատմութեան գլխաւոր խարիսխը եւ գրաւած է առաջնորդող դեր անոր կեցութեան մէջ:

Հայ ժողովուրդը, արդարօրէ՛ն, կը հպարտանայ իր ազգային Եկեղեցիով, որ ոչ միայն դարձած էր կրօնա-հոգեկան օճախ, այլեւ փոխարինած էր պետութիւնը, իշխանութիւնները, ղեկավարութիւնները, որոնք երկար ժամանակ դադրած էին պատերազմներու, յարձակումներու թէ շրջափակումներու պատճառներով:

Այլ խօսքով, Հայաստանեայց Եկեղեցին էր, որ պահած էր հայ ժողովուրդը, պաշտպանած ու զօրակցած անոր, մէկ կողմէ՝ իր կրօնական հեղինակութեամբ, միւս կողմէ՝ աշխարհակալական հզօրութեամբ:

Պատահական չէ որ Հայ Եկեղեցին, լուսաւոր փարոսի ուժգնութեամբ, նոյնացած է իր ժողովուրդին հետ, դաստիարակած ու կոփած զայն՝ մղուած իր ազգային առաքելութեան հաւատամքէն, ուղեգիծէն ու պաշտամունքէն, այդ նկատելով իր ամբողջական էութեան հիմնաքարը:

Պարոյր Յ. Աղպաշեան, Պէյրութ, 12 Մարտ 2020

Lydian Accused of Misrepresentation in Canadian CourtOntario Superior Court informed about misleading information in min...
23/04/2020

Lydian Accused of Misrepresentation in Canadian Court

Ontario Superior Court informed about misleading information in mining company Lydian’s affidavit

Armenian Environmental Front, 28 February 2020

Photo by AEF

On February 28, several members of the Armenian Environmental Front (AEF) addressed a letter to Honorable Geoffrey B. Morawets, Chief Justice of the Ontario Superior Court of Justice, Commercial List, specialized in insolvency cases, who presides over Lydian Group’s insolvency protection court proceedings. The letter was copied to Alvarez & Marsal, INC the appointed “Monitor” under the “Companies’ Creditors Arrangement Act”.

Lydian Group is involved in a number of overseas legal proceedings. One is its bankruptcy proceedings in the Royal Court of the Jersey (offshore zone), based on the complaint of Lydian’s creditors. The second is Lydian’s appeal to the Canadian court through its Canadian subsidiary requesting protection from bankruptcy and extension of the Company’s protection to the proceedings in Jersey.

Edward Sellers, the CEO of Lydian Group, assures that the Company’s subsidiaries are undergoing restructuring, they are looking for new funding for relaunching the Amulsar projects, and in case this turns impossible, are soliciting interest in financing the Treaty Arbitration; they are also actively attempting to sell the Company. Taking into consideration these efforts of the company, Edward Sellers requests the Court to protect from bankruptcy. The court hearing this case is lead by Justice Geoffrey Morawetz, Chief Justice of the Ontario Superior Justice Court specialized in insolvency cases of companies undergoing restructuring.

Read More..
https://keghart.org/aef-lydian-accused-ontario/

Ontario Superior Court informed about misleading information in mining company Lydian’s affidavit

Համաճարակը Եւ ՄենքԺողովուրդ մը դագաղին մէջՈւ դագաղը Ալլահին բեռԵւ չընդհատուող, չվերջացողԱնօրինակ թաղման թափօր…Պետրոս Հեր...
23/04/2020

Համաճարակը Եւ Մենք

Ժողովուրդ մը դագաղին մէջ
Ու դագաղը Ալլահին բեռ
Եւ չընդհատուող, չվերջացող
Անօրինակ թաղման թափօր…

Պետրոս Հերեան

Մովսէս Ս. Հերկելեան, Զալքա, Լիբանան 27 Մարտ 2020

Սիրելի ընթերցող՝

Ես ո’չ համաճարակաբան եմ եւ ոչ ալ բժիշկ: Հոգեբան ալ չեմ: Եւ բնականաբար իմ նմաններուն վերապահուած չէ համաճարակներու մասին կարծիք տալ կամ խրատաբանութիւն ընել, որուն ի սկզբանէ չեմ հաւատացած: Սակայն իբրեւ Լիբանանի քաղաքացիական պատերազմի անդոհանքը ապրած մարդ, կրնամ անդրադառնալ վախի եւ խուճապի մասին, որոնցմէ կը տառապին այսօր մարդկային հսկայական զանգուածներ:

Անձնապէս այս հարցին անդրադառնալու ոչ ծրագիր ունէի եւ ոչ ալ տրամադրութիւն: Առիթը ներկայացաւ երբ Սեւակ Տումանեանի դիմատետրի էջին վրայ, պատահաբար անգամ մը եւս ընթերցեցի եղբօրս՝ Պետիկի վերոյիշեալ քառեակը, որ թէեւ գրուած է Լիբանանի քաղաքացիական պատերազմի դժնդակ օրերուն, սակայն այսօր եւս խիստ ժամանակակից կը հնչէ, յատկապէս ձեզի ծանօթ կարգ մը երկիրներու պարագային: Այն օրերուն երբ արեւմտեան Պէյրութի վիճակը անտանելի դարձաւ եւ «Ազդակ»ը, իր անձնակազմով հարկադրաբար տեղափոխուեցաւ Պուրճ Համուտ, Պետիկը չեկաւ Արեւելեան Պէյրութ, որ համեմատաբար աւելի ապահով շրջան կը համարուէր: Երբ հեռաձայնեցի իրեն (դժուարութեամբ կրցայ կապուիլ հետը) եւ պնդեցի որ անպայման մեր կողմը անցնի, մանաւանդ որ «Ազդակ»ի մէջ ալ պէտք ունէին իրեն, ան յամառեցաւ առարկելով, թէ «Անգամ մըն ալ երբ առիթը պիտի ունենամ պատերազմի մէջ ըլլալու: Կը մնամ «Սպիտակ Տունը», ակումբի տղոց հետ, որոնց կեանքը նուազ թանկ չէ քան իմս»:

Սիրելի ընթերցող՝

https://keghart.org/hergelian-pandemic-war/

Պետրոս Հերեան

The Borg Mentality Dikran Abrahamian MD, Ontario, 10 September 2006Photo by The TelegraphThis essay was written more tha...
23/04/2020

The Borg Mentality

Dikran Abrahamian MD, Ontario, 10 September 2006

Photo by The Telegraph

This essay was written more than a decade ago. In the author’s opinion the subject remains relevant and is submitted for publication without editorial change except for the explanatory links.

“This collective consciousness is experienced by the Borg as “thousands” of voices
— they are collectively aware, but not aware of themselves as separate individuals.
Consequently, they never speak in singular pronouns”

We’ve experienced the Borg mentality long before the USS Enterprise NCC-1701 “discovered” it. It has existed in our communal and national life all along. It’s ironic that in this age, which is characterized by individualism and free speech, we tend to preserve what’s artificial and potentially undermines creativity.

There is nothing uncommon and it’s quite natural that communities and interest groups in any civil society organize themselves in assemblies, committees, associations, congresses and what not. Furthermore, it’s in the nature of any political beast to look after its herd and keep the flock from getting astray. Much good has evolved from this phenomenon. It is pathological, however, the reluctance of such entities to recognise the existence of the other, and treatment of the non-self almost like an enemy rather than an opponent. In this process ignoring, marginalizing, name calling are part of the armamentarium, not

Dikran Abrahamian MD, Ontario, 10 September 2006

Two Defenders of Armenian Causes Pass AwayThe news of Patrick Devedjian’s death and that of classical composer Krzysztof...
23/04/2020

Two Defenders of Armenian Causes Pass Away

The news of Patrick Devedjian’s death and that of classical composer Krzysztof E. Penderecki was received in great sorrow by team Keghart.

Devedjian, 75, statesman, a former minister in the French cabinet and an untiring fighter for Armenian causes had been hospitalized due to coronavirus infection.

Krzysztof E. Penderecki, arguably Poland’s greatest contemporary composer passed away after a long illness. His Armenian grandmother was from Isfahan, Iran. His work, dedicated to the Armenian Genocide, was performed to great acclaim a few years ago.

Team Keghart extends its heartfelt condolences to the Devedjian and Penderecki families, also to the families and friends of all victims of coronavirus.

https://keghart.org/two-defenders-pass-away/

Welcome to New Website30 March 2020 Dear Reader,  Team Keghart is pleased to present its new website www.keghart.org If ...
23/04/2020

Welcome to New Website
30 March 2020

Dear Reader,

Team Keghart is pleased to present its new website www.keghart.org If you are keen to read the headlines before clicking a particular article you will find the rotator on top of the home page helpful. To get it function properly, refresh the browser and/or empty the cache.

More than 4,000 items have been migrated from the previous site. The pictures of old articles appear hazy because of technical reasons. It’s temporary and it will be resolved over time. Also, we will reintroduce the sections on surveys, petitions, and videos.

Respectfully,
Dikran Abrahamian MD

https://keghart.org

Dr. Dikran Abrahamian's non-partisan website devoted to community activities, human rights and democracy

Armenia Braves Coronavirus Better than MostSpecial Report by Karen Mkrtchyan, Yerevan 27 March 2020The coronavirus threa...
23/04/2020

Armenia Braves Coronavirus Better than Most

Special Report by Karen Mkrtchyan, Yerevan 27 March 2020

The coronavirus threat became a cause of serious concern for Armenia after the first case was reported in neighboring Iran. On Feb. 19, Iranian officials announced that two people had died of the virus in the country.

The Government came under pressure from opposition parties and civil society to close the border with Iran, which it did on Feb. 25 with both sides agreeing to suspend flights and close the land border for at least two weeks.

While this would prevent the entry of travelers into the country, it would not prevent the return of citizens of Armenia. Calls for a mandatory 14-day quarantine for returning citizens, even without initial symptoms, were dismissed by the authorities, a mistake that would eventually see the first case reported on March 1. The victim had returned from Iran.

The news prompted Prime Minister Nikol Pashinyan to declare a two-week shutdown of all educational institutions, including schools, kindergartens and colleges. The second confirmed case in Armenia was reported on March 9, this time the victim was a woman who had recently returned from Italy. Like the first victim, she had not been kept under a mandatory 14-day quarantine.

Read More...
https://keghart.org/mkrtchyan-armenia-covid-19/

23/04/2020

Համաճարակը Եւ Մենք

Ժողովուրդ մը դագաղին մէջ
Ու դագաղը Ալլահին բեռ
Եւ չընդհատուող, չվերջացող
Անօրինակ թաղման թափօր...
~ Պետրոս Հերեան

Մովսէս Ս. Հերկելեան, Զալքա, Լիբանան 27 Մարտ 2020

Սիրելի ընթերցող՝

Ես ո'չ համաճարակաբան եմ եւ ոչ ալ բժիշկ: Հոգեբան ալ չեմ: Եւ բնականաբար իմ նմաններուն վերապահուած չէ համաճարակներու մասին կարծիք տալ կամ խրատաբանութիւն ընել, որուն ի սկզբանէ չեմ հաւատացած: Սակայն իբրեւ Լիբանանի քաղաքացիական պատերազմի անդոհանքը ապրած մարդ, կրնամ անդրադառնալ վախի եւ խուճապի մասին, որոնցմէ կը տառապին այսօր մարդկային հսկայական զանգուածներ:

Անձնապէս այս հարցին անդրադառնալու ոչ ծրագիր ունէի եւ ոչ ալ տրամադրութիւն: Առիթը ներկայացաւ երբ Սեւակ Տումանեանի դիմատետրի էջին վրայ, պատահաբար անգամ մը եւս ընթերցեցի եղբօրս՝ Պետիկի վերոյիշեալ քառեակը, որ թէեւ գրուած է Լիբանանի քաղաքացիական պատերազմի դժնդակ օրերուն, սակայն այսօր եւս խիստ ժամանակակից կը հնչէ, յատկապէս ձեզի ծանօթ կարգ մը երկիրներու պարագային: Այն օրերուն երբ արեւմտեան Պէյրութի վիճակը անտանելի դարձաւ եւ «Ազդակ»ը, իր անձնակազմով հարկադրաբար տեղափոխուեցաւ Պուրճ Համուտ, Պետիկը չեկաւ Արեւելեան Պէյրութ, որ համեմատաբար աւելի ապահով շրջան կը համարուէր: Երբ հեռաձայնեցի իրեն (դժուարութեամբ կրցայ կապուիլ հետը) եւ պնդեցի որ անպայման մեր կողմը անցնի, մանաւանդ որ «Ազդակ»ի մէջ ալ պէտք ունէին իրեն, ան յամառեցաւ առարկելով, թէ «Անգամ մըն ալ երբ առիթը պիտի ունենամ պատերազմի մէջ ըլլալու: Կը մնամ «Սպիտակ Տունը», ակումբի տղոց հետ, որոնց կեանքը նուազ թանկ չէ քան իմս»:

Սիրելի ընթերցող՝ Պետիկի տուած պատասխանը թող չզարմացնէ քեզ: Այդ օրերուն երբ կուրօրէն նետուած ռումբերը մահ ու աւեր կը սփռէին ամենուրեք ու ամէն վայրկեան, (իմ սերունդի տղաքը կրնան վկայել այս մասին) մենք ոչ միայն ընտելացած էինք պատերազմական վիճակին, այլեւ մտերմացած՝ մահուան հետ: Վախի ու անդոհանքի սահմանները անցած էին, որովհետեւ փորձը ցոյց կու տար որ տագնապահար ըլլալն ու խուճապի մատնուիլը ոչ օգուտ կը բերէր եւ ոչ ալ հարցեր կը լուծէր: Այսօր թէ վտանգի տեսակն ու տարողութիւնը եւ թէ բնոյթը տարբեր են: Հարցը միջազգային է, մահուան վտանգը շատ աւելի նուազ ու պաշտպանուիլը համեմատաբար աւելի հեշտ ու դիւրին: Այնպէս որ կարիք չկայ տագնապը անդոհանքի վերածելու եւ խուճապի մատնուելու:

Եկէք փիլիսոփայօրէն մօտենանք հարցին եւ ընդունինք որ այս մէկը թէև պարտադրուած սակայն հետաքրքրական ապրելաձեւ մըն է ի վերջո, եւ գուցէ նաեւ «անհրաժեշտ» փորձառութիւն մը մեր կեանքի մէջ: Այո՛ «Անգամ մըն ալ ե՞րբ առիթը պիտի ունենանք նման անախորժ ու անորոշ կացութեան մէջ ըլլալու»: Մեզմէ իւրաքանչիւրը ու՛ր ալ գտնուի այսօր հարակադրուած է զգոյշ ըլլալու եւ սահմանափակելու կեանքի վայելքներն ու զրկուլու՝ առօրեայ հաճոյքներէն: Արդեօք արժէ՞ այսքան տագնապի մատնուիլ եւ կամ ենթարկուիլ ընկճախտի սահմռկացուցիչ վիճակին: Մասնագէտները կ'ըսեն թէ խուճապի մատնուելու հիմնական պատճառներ չկան, որովհետեւ այս համաճարակը ներկայացուածին չափ վտանգաւոր ու ճակատագրական չէ համեմատած նախկիններուն: Նկատի առէք որ ընկճախտը շատ աւելի վնաս կրնայ պատճառել անհատին քան անոր պատճառը հանդիսացող համաճարակը: Թէեւ իւրաքաչիւր անհատ տարբեր ձեւով, տարբեր տարողութեամբ ու տարբեր տրամաբանութեամբ կը դիմագրաւէ ու կը հակադարձէ տիրող համաճարակային կացութեան, այնուամենայնիւ հարկաւոր է ընդունիլ ճշմարտութիւնը ու գործակցիլ իշխանութիւններու հետ:

Խնդիրը այն է թէ բոլոր տեսակի լրատուամիջոցները հակամէտ են շատ աւելի ժխտական լուրեր տարածելու քան՝ դրական: Յաճախ կը չափազանցեն նաեւ անոնք: Այս մէկը նորութիւն չէ, այլ լրատուամիջոցներու նկարագրին մաս կը կազմէ կարծէք: Այս պարագային, Չինաստատանի համաճարակի վրայ հակակշիռ հաստատած ըլլալու, ապաքինուածներու եւ կամ յայտնաբերուած դեղամիջոցներու մասին շատ աւելի նուազ կը խօսուի քան՝ համաշխարհային գետնի վրայ արագօրէն տարածուող աղէտի մասին: Միայն մէկ անգամ լսեցի թէ համաճարակները հսկայական աւեր պատճառելով հանդերձ, ժամանակի ընթացքին կը տկարանան ու ի վերջոյ կը մարին: Այդպէս եղած է ամբողջ պատմութեան ընթացքին: Ինչո՞ւ կը յիշուին ու կը շեշտուին համաճարակներու գործած հսկայական աւերներն ու մարդկային կորուստները եւ հանգամանօրէն ու ամենայն լրջութեամբ չեն քննարկուիր անոնցմէ ստացուած դասերն ու մանաւա'նդ պաշտպանուելու ժամանակակից միջոցներն ու ձեւերը, որոնք աւելի յոյս ու կորով պիտի ներշնչէին ժողովուրդներուն: Դեռեւս քիչ առաջ հաղորդեցին, որ ոչ միայն շաբաթէ մը ի վեր Չինաստանի ժողովուրդին մէջ նոր վարակում չէ արձանագրուած. այլեւ ամենակարեւորը համաճարակի կեդրոնը հանդիսացող Ուհան քաղաքի «Մեթրոն» սկսած է գործել եւ ժողովուրդը ազատ շարժելու իրաւունք ստացած է: Իսկ Իտալիոյ պարագային մահացածներու կողքին հազարաւոր բուժուողներ կան, որոնց մասին գրեթէ չի խօսուիր:

Առ այդ կ'ուզեմ տեղեկացնել որ հին աշխարհի ժաղովուրդներէն շատեր պաշտպանուելու համար համաճարակներէ փորձառաբար ձեռք բերած էին միջոցներ: Օրինակի համար Հին Եգիպտական բժիշկները, մարդուժի առողջութիւնը երաշխաւորելու, յատկապէս համաճարակներէ պաշտպանուելու համար, նախ՝ իւրաքանչիւր ստրուկի վիզէն պճեղ մը սխտոր կը կախէին եւ ապա առատօրէն սխտոր կը կերցնէին անոնց: Այս պատճառով Նեղոսի զոյգ ափերուն ամենէն շատ սխտոր կը ցանէին, որովհետեւ հազարամեակներու Փարաւոնական այդ հսկայ մշակոյթի զարգացումն ու գոյատեւումը պամանաւորուած էր ստրուկներու առողջութեամբ: Իսկ հնդիկները մինչև հիմա, չափազանց շատ կծու կ'ուտեն (կ'օգտագործեն բոլոր տեսակի կծու բանջարեղէններն ու համեմները) վարակիչ հիւանդութիւններէ պաշտպանուլու համար: Նոյն նպատակով Վերածնունդի շրջանին Ֆրանսայի թագաւորն ու թագուհին քնանալէ առաջ ոսկեայ գեղեցիկ տուփիկներու մէջէն կը հանէին պճեղ մը սխտոր, կուլ կու տային եւ ապա միայն կը մտնէին անկողին:

Իմ գիտակից ընթերցող, յանկարծ չկարծես թէ հաւակնութիւն ունիմ հաւատալու թէ սխտորը եւ կամ կծու բանջարեղէններն ու համեմները համաճարակները բուժելու եւ կամ վերացնելու յատկութիւն ունին: Ընդհակարակը գիտականօրէն ապացուցուած չէ այս մէկը, թէեւ շատեր կ'ընդունին որ կծու բանջարեղէններն ու համեմները օգտակար են, եւ հնարաւոր է նաեւ որ մարդու դիմադրողականութիւնը աւելցնեն:

Բոլոր պարագաներուն համաճարակներու պատմութիւնը լեցուն է աղէտաբեր հետեւանքներով, նաև՝ հոգեբանական առումով: Դեռևս մօտիկ անցեալին, Եղեռնէն ետք, Հայաստանի անկախութեան օրերուն իսկ, հայրենի ժողովուրդը դիմագրաւեց «թիֆոյիտ»ի մահաբեր ու համատարած համաճարակ մը, որուն զոհ գնաց նաեւ Արամ Մանուկեանի նման հերոս մը: Իսկ մուսալեռցիք երբ եկան ու հաստատուեցան Այնճար, տարածաշրջանի ճախճախուտ ու վատառողջ մթնոլորտի հետեւանքով բռնուեցան «մալարեայ»ի սարսափելի համաճարակին, որուն վտանգը այնքան մեծ էր, որ մեր ծնողները կը վկայեն թէ կը պատահէր որ օրական տասնեակներով մարդ կը թաղէին: Այն ատեն չկային պէտք եղած բուժման կեդրոններն ու դեղամիջոցները եւ այդ պատճառով ալ «թիֆոյիտ»ն ու «մալարեան» շատ աւելի խոցելի էին քան՝ մերօրեայ «քորոնա» կոչուածը: Երկու պարագաներուն ալ թէեւ բազմաթիւ զոհեր եղան, սակայն ժամանակը իր դերը կատարեց, ժողովուրդը կազդուրուեցաւ ու գոյատեւեց: Կ'ըսեն թէ այս մէկն ալ վաղ թէ ուշ պիտի մարի, սակայն կը շահի այն հասարակութիւնը որ առանց խուճապի կը դիմագրաւէ կացութիւնը եւ նուազագոյն զոհերով դուրս կու գայ միջազգային տարողութիւն ստացած այս աղէտէն:

Հայաստանը (ինչ որ տեղ նաև Լիբանանը), այսօր իրենց կազմակերպուածութեամբ աւելի լաւ պաշտպանուած կը թուին ըլլալ, քան՝ եւրոպական շարք մը երկիրներ:

Հակառակ անոր որ երեւութապէս աշխարհը սկսած է վերածուիլ «չընդհատուող ու չվերջացող անօրինակ թաղման թափօր»ի, եկէք խնայենք մեր ջիղերուն, մեր առողջութեան, նախ անոր համար որ վտանգն ու աղէտը այնքան մեծ ու մտահոգիչ չեն թուիր ըլլալ, ապա ի նկատի ունենանք որ զգուշութիւնը վախկոտութիւն չէ եւ ոչ ալ համարձակութիւնն ու մասնագիտական թելադրանքները չգործադրելը՝ քաջութիւն:

https://keghart.com/Hergelian-Pandemic

Address


Alerts

Be the first to know and let us send you an email when Keghart.org posts news and promotions. Your email address will not be used for any other purpose, and you can unsubscribe at any time.

Contact The Business

Send a message to Keghart.org:

Shortcuts

  • Address
  • Alerts
  • Contact The Business
  • Claim ownership or report listing
  • Want your business to be the top-listed Media Company?

Share

Welcome to Keghart.com

Keghart.com was launched in September 2007 by Dr. Dikran Abrahamian as a website dedicated to community activities and Human Rights. Keghart prides itself as one of the few fully independent and non-partisan Armenia media platforms.