12/04/2024
KÖYE DÖNÜŞÜN YOLU AÇILMALIDIR
KÖYÜN CANLANMASINDA NE TÜR KIRSAL TURİZM ETKİLİDİR ?
Son yıllarda özellikle gelişmekte olan ülkeler küresel krizlerden geçiyor.Geleneksel tarım ve kırsal kültürel kentleşme ve modernleşme yoluyla yok olmaya uğramaktadır.Köylerimiz muazzam kültürel, tarihi, sanatsal ve mimari değerler ile on planda olmalıdır.
Ancak giderek daha fazla sayıda kırsal kesim insanı iş bulmak, daha iyi eğitim ve daha iyi sağlık hizmetleri bulmak için büyük şehirlere taşınıyor, evlerini ve topraklarını terk ediyor ve köylerini hayalet kasabalara dönüştürüyor. Son zamanlarda giderek artan sayıda bilim insanı kırsal miras ve topluluklarla ilgilenmeye başladı.Kırsal tarım, manzaraları,yaşam biçimleri, küreselleşme ve kentleşme nedeniyle hızla değişiyor.
Vatandaşların ve çiftçilerin özel arazi işlemlerine katılma yetkisi yok oluyor, arazi mülkiyeti değişikliklerinde kısıtlamalara yol açmaktadır . Geleneksel köylerin nasıl yeniden canlandırılacağı sorusu Rize'de önemli bir akademik ve pratik konu haline geldi. Birçok Rize köyü, ister dış ister içsel güçler nedeniyle yıllardır kırsal turizm endüstrisini geliştirememiştir.
Köylerin canlanmasında ne tür kırsal turizm etkili olur? Köylerimizde yüksek şelalerimizin ışıklandırılması etrafında mesire alanı yapılması kültürel ve yöresel ve doğal mimariye dönüştürülmesi,alabalik tesisleri yapılarak çevresinde,kültürümüze yönelik ahsap tesisler yapılarak etkin hale getirilemez mı?
Yok olan kestane ağaçlarının ziraat mühendislerinin yapacağı etkin bir çalışma ile tekrardan eski haline getirmek suretiyle,kestane bali ve kestanesi tezgahlarda yerini almasiyla canlandırmak suretiyle kazançlı bir sektöre dönüştürülemez mı? yok olan hayvancılık sektörü tekrardan canlandırılamaz mı? Muta,tırmık yöre halkına has fındık sepetleri köylerimizde işlenemez mı? Doğadan eskiye göre yok olan kaybolan yaban karayemişi,likabasi,bogurtlenı ve yüksek kesimlerde yetişen kokulu üzüm vb yaban meyvelerinin doğaya kazandırılması ile kırsallığı turizmle birleştirmek nispeten etkili bir küresel kalkınma yolu olamaz mı?
Turizm, köylerde özellikle de kırsal turizmle ilgili kapsamlı araştırmalar yapılması ile yerel sakinlerin tutumları, algıları ve katılımları ölçülerek turizmin yerel topluluklar üzerindeki etkileri analiz edilemez mı?
Kırsal turizm planlamasının köy muhtarlarımızın öncülüğünde Köy halkına ilgisini göstermelidir. Birçok çalışmayla sosyal, ekonomik ve çevresel boyutları içeren sürdürülebilirlik göstergeleri geliştirilmelidir mı?
Hükümet ayrıca geleneksel köylerin değerlerinin ve karşılaştıkları sorunların bilincinde olmalıdır.. Yerel halkı kırsal turizmi geliştirmeye teşvik etmelidir. Yani geleneksel bir köy, yalnızca tarıma dayalı bir bağımlılıktan daha geniş bir sosyo ekonomik faaliyetler yelpazesine doğru çeşitlilik gösterilmezse hızla çürüyecektir.
Ancak yerel düzeyde doğru yol ve prosedür nedir? Koordineli bir araştırma çabası yapılmalıdır.
Kırsal turizm, geri kalmış bölgelerin kalkınmasını kolaylaştıracağından, kırsal turizmin sürdürülebilirliğini de dikkate alan daha bütünleşik ve bölgesel bir yaklaşıma ihtiyaç vardır.
Kırsal bölgeler, özellikle de geri kalmış alanlar, kırsal geçim kaynaklarının dönüştürülmesini ve çeşitlendirilmesini gerekli kılan derin sosyo-ekonomik değişimler yaşamalıyız. Modern zamanlarda, mahsul yetiştirme, balıkçılık veya ormancılık gibi geleneksel yaşam biçimleri, yoksulluğu azaltma ve kırsal kalkınma görevlerini yerine getirememektedir.
Sürdürülebilir kırsal turizm temelli geleneksel köyleri canlandırma modelinin oluşturulması Altyapının yerel halk ve turistler için uygun olacak şekilde iyileştirilmesi gerekiyor. İkinci düzeyde, entegre kırsal turizm, yerel halkın sürdürülebilir geçimini kolaylaştırmalı ve ekonomik, sosyal ve çevresel açıdan sürdürülebilir kalkınma sonuçları getirmelidir. Üçüncü düzeyde, kırsal turizmin aldığı fiziksel, sosyal, ekonomik iyileştirme tedbirlerinin tamamının, insanların mekânsal özdeşleşmesini ve dayanışmasını güçlendirmesi, onlara vatanlarıyla gurur duymasını gerektiriyor.
Bütünleşik Kırsal Turizm kapsamında üç seviyeli hedeflerin tümü tamamlanırsa, bu başarılı bir sürdürülebilir geleneksel köy canlandırma süreci olacaktır. Model ideal olmasına rağmen, kırsal planlamacılar, kırsal yöneticiler, kırsal girişimciler ve turizm uygulayıcıları için bir rehber ve referans noktası olarak büyük kullanıma sahip olacaktır.
Başta turizm olmak üzere hizmet sektörü politikalarını destekleyen ulusal eğilimleri uzunca bir süredir analiz ettiğim için;köylerimizin acilen kırsal turizmi geliştirmesi gerektiğini düşündüğüm için ; Bu yazıyı yazma gereği duydum. Bu dönemde birçok genç köylü iş bulmak için ülkeyi terk ediyor. Bu durum devam ederse felaketle karşı karşıya kalırız. Ben sadece köylüler için iş alanı oluşturulabileceğini gözlemlediğim için yazdım..... Artık köyler çok değişti, çok hareketsiz bir hal aldı. Bugün komşumuz Gürcistanda bu gelişmelerin sonuçlarını gördüm beni çok heyecanlandırdı bizde neden olmasın,bizde fazlası var eksiği yok....Diğer altyapılar arasında... Butik Aile Konaklama Oteli, çocuk oyun alanı, ibadet haneler, çay müzesi, çay evi ve konaklama noktaları yapılarak geleneksel köyler somut ve soyut mirasları kucaklayabilir ; yerli halk oralarda yaşamalı ve geçim faaliyetleriyle meşgul olmalıdır.
Kentleşme köylerin yok olmasına ve nüfus kaybına yol açmaktadır. Bu köylerin nasıl korunacağı ve en iyi şekilde değerlendirileceği sorusu önemli bir pratik ve akademik konudur......
Güngör Öksüz
