04/07/2024
🇫🇷 Ինչպե՞ս Ֆրանսիան գնաց դեպի ծայրահեղ աջ
Foreign Affairs-ից Սեսիլ Ալդուի այս հոդվածը¹ խորանում է Ֆրանսիայում քաղաքական տեղաշարժերի մասին, որոնք հանգեցրին Մարին Լը Պենի գլխավորած ծայրահեղ աջ Ազգային Ճակատի վերելքին և ֆրանսիական ժողովրդավարության և հանրապետական իդեալների համար հնարավոր հետևանքների: Հոդվածում քննարկվում է նախագահ Էմանուել Մակրոնի սխալ հաշվարկված քաղաքական խաղը և Ազգային Ճակատի հետագա ընտրական հաջողությունները:
Ստորև ամփոփված ձեզ ենք ներկայացնում այդ հոդվածը:
📅 Պատմական համատեքստ և քաղաքական խաղ
🔸 Մակրոնի որոշումը
Հունիսի 9-ին նախագահ Էմանուել Մակրոնը արտահերթ ընտրություններ է նշանակել՝ վտանգի ենթարկելով խորհրդարանական իր նեղ մեծամասնությունը։ Այս որոշումը կայացվել է անմիջապես այն բանից հետո, երբ ծայրահեղ աջերի Ազգային Ճակատը հավաքել է ձայների 40%-ը Եվրամիության խորհրդարանական ընտրություններում։ Մակրոնը հույս ուներ, որ այս տագնապալի արդյունքը կմոբիլիզացնի իր ընտրազանգվածը՝ ապահովելու ավելի հարմարավետ մեծամասնություն Ազգային ժողովում և կկանգնեցնի Ազգային Ճակատի վերելքը։
🔸 Արտահերթ ընտրությունների դինամիկա
Այս արտահերթ ընտրությունները հանգեցրին Ֆրանսիայում 1958 թվականից ի վեր ամենակարճ նախընտրական քարոզարշավին, որտեղ կուսակցություններն ու թեկնածուները կազմակերպելու համար ունեն ընդամենը երեք շաբաթ: Ընտրողները բախվեցին արագ փոփոխվող քաղաքական դաշտում կողմնորոշվելու մարտահրավերին: Մակրոնի կենտրոնամետ դաշինքն առաջին փուլում հավաքել է ձայների միայն 21%-ը՝ զբաղեցնելով երրորդ տեղը և բախվելով 155-ից 210 մանդատների կորստի հետ:
🚩 Ազգային Ճակատի վերելքը
🔸 Պատմական նախապատմություն
Ազգային Ճակատը, որն ի սկզբանե հիմնադրվել էր 1972 թվականին Ժան Մարի Լը Պենի կողմից որպես Ազգային ճակատ (National Front), հայտնի էր իր հակասեմական և ռասիստական պլատֆորմով: 2011-ին կուսակցության ղեկավարումը ստանձնելուց ի վեր Մարին Լը Պենն աշխատել է կուսակցության հեղինակությունը մեղմելու ուղղությամբ՝ 2018-ին այն վերաբրենդավորելով որպես Ազգային Ճակատ (National Rally) և 2015-ին հեռացնելով իր հորը կուսակցությունից:
🔸 Ընտրական հաջողություն
Ազգային Ճակատի խորհրդարանական ձայների 33%-ը պատմական բարձր ցուցանիշ է, հատկապես՝ համեմատած նախորդ լավագույն 18,7%-ի հետ: Այս հաջողությունը տեղի է ունեցել ընտրողների անսովոր բարձր մասնակցության պայմաններում՝ մոտ 70%: Ծայրահեղ աջ կուսակցությունն այժմ պատրաստ է 577 տեղանոց Ազգային ժողով ուղարկել 220-ից 290 ներկայացուցիչների, որոնք կարող են կառավարել երկիրը հաջորդ երեք տարիների ընթացքում:
🧑⚖️ Հիմնական դեմքեր և քաղաքականություն
🔸 Ջորդան Բարդելլա
Հաջորդ վարչապետը, ամենայն հավանականությամբ, կդառնա Մարին Լը Պենի կողմից հովանավորվող 28-ամյա Ջորդան Բարդելլան։ Բարդելլան իրեն դրսևորել է որպես պատկառելի և ոչ սպառնացող կերպար՝ գրավելով մեծ թվով հետևորդներ, հատկապես երիտասարդ ընտրողների շրջանում: Այնուամենայնիվ, նա ունի սահմանափակ փորձ և գիտելիքներ կրիտիկական հարցերի վերաբերյալ, բայց հավատարիմ է Ազգային Ճակատի արմատական հարթակին:
🔸 Ազգային նախապատվության քաղաքականություն
Բարդելլայի առաջատար քաղաքականություններից մեկը՝ «ազգային նախապատվությունը», նպատակ ունի առաջնահերթություն տալ Ֆրանսիայի քաղաքացիներին աշխատանքի, սոցիալական նպաստների, սոցիալական բնակարանների և պետության կողմից ֆինանսավորվող այլ ծառայությունների համար՝ բացառելով օրինական բնակիչներին: Մեկ այլ առաջարկ կխաթարի այլ քաղաքացիություններ ունեցող Ֆրանսիայի քաղաքացիներին զբաղեցնել պետական հատվածում աշխատանք կամ զբաղեցնել պետական ֆինանսավորմամբ պաշտոններ, ներառյալ հիվանդանոցներում:
🔸 Քաղաքացիության սահմանափակումներ
Ազգային Ճակատն առաջարկում է սահմանափակել Ֆրանսիայի քաղաքացիությունը ֆրանսիական ծագում ունեցողների համար՝ վիճարկելով Ֆրանսիայում ծնունդով և բնակությամբ քաղաքացիություն ստանալու վաղեմի սկզբունքը:
🌍 Աշխարհաքաղաքական հետևանքներ
🔸 Արտաքին քաղաքականության տեղաշարժեր
Թեև Ֆրանսիայի սահմանադրությունը նախագահին տալիս է արտաքին քաղաքականության վերահսկողություն, Ազգային Ճակատը դեռ կարող է ազդել միջազգային հարաբերությունների վրա: Կուսակցությունը պատմական կապեր ունի Ռուսաստանի նախագահ Վլադիմիր Պուտինի հետ, և չնայած վերջին շրջանում տարածված հեռավորությանը, նրա աջակցությունն Ուկրաինային շատ քիչ է: Ազգային Ճակատի պոտենցիալ վերահսկողությունը խորհրդարանի վրա կարող է հանգեցնել զգալի տեղաշարժերի Ֆրանսիայի աշխարհաքաղաքական դաշինքներում ու ԵՄ և ՆԱՏՕ-ի նկատմամբ քաղաքականության մեջ:
🔸 Տնտեսական և ռազմական ազդեցությունները
Ազգային Ճակատի արտաքին քաղաքականությունը կարող է ներառել միջազգային տնտեսական պայմանագրերից դուրս գալը և ՆԱՏՕ-ին մասնակցության վերագնահատումը: Խորհրդարանի վերահսկողությունը ռազմական բյուջեի և միջազգային ֆինանսավորման վրա նշանակում է, որ Բարդելլան՝ որպես վարչապետ, կարող է վերափոխել Ֆրանսիայի միջազգային դիրքորոշումը, հատկապես նպաստելով Ռուսաստանին:
🕰️ Պատմական զուգահեռներ
Ազգային Ճակատի վերելքը հիշեցնում է Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի ժամանակ Վիշիի ռեժիմը, որը ռասայական օրենքներ էր ընդունում և զրկում ֆրանսիայի հրեաներիցն իրավունքներից: Բարդելլայի հռետորաբանությունը և քաղաքականությունը կրկնում են այս անցյալը, չնայած նրան, որ նա համարվում է նոր և չփորձված ուժ ֆրանսիական քաղաքականության մեջ:
🔲 { ՓԱԿԱԳԾՈՒՄ }
🇦🇲 Ֆրանսիայում ծայրահեղ աջերի հաղթանակը կարող է զգալի մարտահրավերներ ստեղծել Հայաստանի համար, հատկապես Եվրամիության հետ ավելի սերտ կապեր հաստատելու նրա ձգտումների և ռուսական ազդեցությունից հեռանալու նրա ջանքերի առումով:
Հայաստանը կարող է ձգտել ընդլայնել իր հարաբերությունները հարեւան երկրների հետ, ինչպիսիք են Վրաստանը և Իրանը, խթանելով տարածաշրջանային համագործակցությունը կայունություն և աջակցություն ապահովելու համար:
Բազմակողմ տարածաշրջանային նախաձեռնություններում ներգրավվելը կարող է բուֆեր ստեղծել աշխարհաքաղաքական տեղաշարժերի դեմ:
¹ https://www.foreignaffairs.com/france/how-france-fell-far-right
©️ #ՓԱԿԱԳԻԾ
🪁 Հետևեք մեզ նաև «Թելեգրամ» հարթակում
👉 https://t.me/Pakagits
