17/08/2024
#მაიმუნისყვავილი
⚜️მაიმუნის ყვავილი/Mpox (ვაქცინა ჯერჯერობით საქართველოში არ გვაქვს)- გადაცემის გზები: ცხოველიდან ადამიანზე, ადამიანიდან ადამიანზე.
1. ცხოველიდან ადამიანზე ვირუსის გადაცემა - შეიძლება დავინფიცირდეთ ინფიცირებული ცხოველების სხეულის სითხეებით, ან ნაკბენით, ასევე ველური ცხოველების უმი ხორცის მომზადებით.
2. ადამიანიდან ადამიანზე ვირუსის გადაცემა - პირდაპირი კონტაქტი - ინფიცირებულ წყლულებთან, ნაწიბურებთან ან სხეულის სითხეებთან კონტაქტით; მაგ: ინფიცირებულ ადამიანთან ნებისმიერი სახის ახლო კონტაქტის საშუალებით. გადაცემას შესაძლოა ხელი შეუწყოს რეციპიენტის კანის ან ლორწოვანი გარსის დარღვევამ.
ასევე ვრცელდება კანის ან ლორწოვანი გარსების დაზიანებებიდან (მაგ., სქესობრივი და/ან ახლო ინტიმური კონტაქტის დროს) მჭიდრო კონტაქტი ინფექციურ მასალასთან მიჩნეულია შეძენის მთავარ რისკფაქტორად.
შემთხვევების უმრავლესობაში ინფექციას გადასცემდნენ სიმპტომ გამოვლენილი ინფიცირებულები, მაგრამ აღწერილია შემთხვევები როდესაც სიმპტომების გამოვლენამდე 1-4 დღით ადრე ხდებოდა გადაცემა.
• არაპირდაპირი გადაცემა ინფიცირებული ნივთებით - გადაცემა შეიძლება მოხდეს ნივთებთან კონტაქტით, რომლებიც დაბინძურებულია ინფიცირებული მასალით საყოფაცხოვრებო ან პაციენტის მოვლის გარემოში, როგორიცაა ტანსაცმელი ან თეთრეული, რომელიც დაბინძურებულია ინფექციური მასალით სხეულის სითხეებიდან ან წყლულებით. ერთ-ერთ მოხსენებაში, რომელმაც გამოიკვლია რესპირატორული იზოლირებული ოთახები, ვირუსული დნმ აღმოჩნდა ოთახებში, აბაზანაში, შესასვლელ ოთახებში და ხელშეუხებელ ზედაპირებზე (მაგ., საწოლიდან >1,5 მეტრზე), ასევე ჯანდაცვის მუშაკებზე PPE-ზე.
• რესპირატორული სეკრეტები (სუნთქვისას გამოყოფილი ნაწილაკები) - უცნობია თუ რა დონეზე გადაეცემა მაიმუნის ყვავილი რესპირატორული სეკრეტებით (ქეისები გვაჩვენებს რომ ინფიცირებულების კანის დაზიანებებში უფრო მეტი მაიმუნის ყვავილოს დნმ აღმოჩნდა ვიდრე ყელის ნიმუშებში) - თუმცა 2022-ში ჩატარებულ კვლევებით ითვლება, რომ საწოლის გაზიარება, წვეთოვანი გადაცემა ინფიცირების გზაა.
• ვერტიკალური გადაცემა - დედიდან ნაყოფზე (ორსულები) - ვირუსს შეუძლია გადაკვეთოს პლაცენტა და გამოიწვიოს თანდაყოლილი მაიმუნის ყვავილი, თუმცა გადაცემის რისკი ტრიმესტრების მიხედვით უცნობია, 4 ორსული ქალის რეპორტში ვნახეთ რომ ერთმა გააჩინა ჯანმრთელი ბავშვი, 2 ჰქონდა სპონტანური აბორტი 1 ტრიმესტრში(დაკარგა ბავშვი) და 1 აღენიშნა ნაყოფის სიკვდილი მკვდრადშობადობასთან ერთად - ნაყოფს აღენიშნებოდა დიფუზური მაკულოპაპულური გამონაყარი კანზე (რაც ახასიათებს ვერტიკალურ გადაცემას). მრავალ ქვეყანაში გავრცელებისას პერინატალური გადაცემის 1 შემთხვევა დაფიქსირდა. ორსულობა ყოველთვის არ სრულდებოდა მაიმუნის ყვავილის ნაყოფზე გადაცემით.
• პერკუტანეური ინოკულაცია - გადაცემა ხდებოდა ნემსის წვერით, ტატუირებით და პირსინგით.
• გადაცემა სხვა სხეულის სითხეებით - ჯერჯერობით საბოლოოდ ცნობილი არ არის გადადის თუ არა ვირუსი: სათესლე სითხით, საშოს სითხით ან სხვა სხეულის სითხეებით, თუმცა მაიმუნის ყვავილის დნმ აღმოაჩინეს სათესლე სითხეში (სპერმა).
©Eka kvirkvelia
