01/10/2023
අද හවස ඉස්පිරිතාලෙ දි🏥
ඔන්න ඉතින් වයස අවුරුදු හැටක, අසනීප උන කාන්තාවක්ව එක්කගෙන ආවා එයාගේ දුවයි පුතයි. ඒ දෙන්නත් අවුරුදු තිස් ගනන් වල වගේ දැනුම් තේරුම් තියෙන වැඩිහිටියන් දෙන්නෙක්. ලෙඩාට දවස් දෙකක් ඉඳලා පපුවේ කැක්කුම. ඒ එක්කම කකුලේ තුවාලයක් එක්ක පොඩි උනක්.
පහුගිය විස්තර තියෙන ක්ලිනික් කාඩ් හදිසියට බැරිවෙලා ගෙදර දාලා ඇවිත්.
ලෙඩාගේ පසුබිම් විස්තරය අහලා, රෝග ලක්ෂණ ගැනත් අහලා, කලින් තිබ්බ ලෙඩ අසනීප, කරලා තියෙන ඔපරේශන් අරව මෙව්වා ඔක්කොම අහලා, ඔන්න ආවා මේ දවස් වල අපි ගොඩක් කල්පනාවෙන් හැම ලෙඩාගෙන්ම ඉතාම ගැබුරින්, හාරලා අවුස්සලා අහන ප්‍රශ්නෙට.
"මේ අම්මට, ඇලජික් තියෙනවද බෙහෙත් වලට, කෑම වලට, ප්ලාස්ටර් වලට? ඒ කියන්නේ කෑම හරි බෙහෙත් හරි, ගත්තු වෙලාවල් වල විස වෙලා හරි, කසලා, පලු දාලා, කරප්පන් වගේ ඇවිත් හරි, හුස්ම හිරවෙලා හරි අමාරු වෙලා තියෙනවද?"පුලුවන් උපරිමේට විස්තර කරලා මම ඇහුවා.
"නෑ, ඩොක්ටර්" ලෙඩයි දුවයි දෙන්නම උත්තර දුන්නා.
ඊළඟට, අපි ලෙඩාගේ ecg පටි එහෙම අරන් බලලා, අවශ්‍ය බෙහෙත් දෙන්න කලින්, මගේ එහා පැත්තේ හිටපු අනික් ඩොක්ටර්ත්, කෝකටත්, වැඩි හොඳට,
"අම්මට ඇලර්ජික් එහෙම නෑ නේද, බෙහෙත්, කෑම, ප්ලාස්ටර් වලට" කියලා ඇහුවම, අම්මයි දුවයි දෙන්නම කට පුරා නෑ කීවා.
ඔන්න ඉතින් ඊලගට, හොඳම ටික🥺
අපේ මිස් බෙහෙත් සිරින්ජ් එකත් අරන් ගියා ලෙඩා ගාවට, ඉන්ජෙක්ශන් එක විදින්න.
මිසුත් බෙහෙත් විදින්න කලින් කෝකටත්, වෙනදා විදිහටම,
"අම්මට ඇලර්ජික් එහෙම නෑ නේද, බෙහෙත් වලට ප්ලාස්ටර් වලට? කවදාවත් බෙහෙත් ජාති විස වෙලා නැහැනේ කසලා, පලු දාලා එහෙම?"
"ආහ්, මේ එක පාරක්, ලඟදි, අම්මට ඔපරේශන් එකක් කරලා වාට්ටුවට දැම්මට පස්සෙ, කැනියුලා එකෙන් ඉන්ජෙක්ශන් එකක් දුන්නා. ඒකට කහලා පලු වගේ ඇවිත් ඇලජික් එකක් ආවා" 🥹 අම්මායි දුවයි යස අගේට විස්තර කලා.
"ඇයි අප්පේ කලින් කීවේ නැත්තේ.." මම ඇහුවා.
තරහක් නෙවෙයි. හරිම බයක් දැනුනා අපිට එවෙලේ ඇත්තටම. ඇලර්ජික් ගැන මේ ටිකේම හැම තැනම ප්‍රවෘත්ති යද්දි, ගොඩක් දෙනා කතාවෙද්දි, ඇයි මිනිස්සු මේ වගේ අවදානම් විදිහට හැසිරෙන්නේ?
"මොකද්ද බෙහෙත?"
"නම මතක නෑ ඩොක්ටර්"
"මොනවට දුන්න එකක්ද?බොන බෙහෙතක්ද-විදින බෙහෙතක්ද?"
"විදින බෙහෙතක්. ඔපරේශන් එක ඉවරවෙලා වාට්ටුවට ආව ගමන් ඒක විද්දා.එතකොටම අම්මට කසන්න ගත්ත මුලු ඇඟම. ඩොක්ටර් කිව්වේ ඇලර්ජික් එකක් කියලා"
"නම පොඩ්ඩක්වත් මතක නැද්ද"
"නම මතක නෑ ඩොක්ටර්. වාට්ටුවේ ඩොක්ටර් මොකද්ද බෙහෙතක නමක් කිව්වා. ඒක වාට්ටුවෙන් යද්දි දුන්න කාඩ් එකේ ලියලා ඇති. ඒක කොහෙද දන්නැහැ" දුව කිව්වා.
“ඇයි ඇලජික් තියෙනවාද කියලා අහපුවම නෑ කීවේ?"
"අමතක උනා ඩොක්ටර්"
🥹🥹🥹🥹🥹🥹🥹🥹🥹🥹🥹🥹🥹🥹🥹🥹🥹🥹
ඒ අම්මට, කලින් අර ඇලජික් උනා කියන නමක් දන්නැති බෙහෙත, බැරිවෙලා හරි ඒ තප්පර පහේ විද්දනන්, තව විනාඩියක් ඇති ඉතුරු සේරම දේවල් තීරණය වෙන්න!!!
ඒ නිසා,
ඉස්පිරිතාලෙට ඉද්දි තමන් බෙහෙත් ගන්න රෝග ගැන විස්තර තියෙන පොත් කාඩ් ගේන්න. අඩුම වශයෙන් බෙහෙත් ගන්නේ මොනාටද කියලවත් චුට්ටක් මතක තියාගන්න🙏🏻
තමන්ට මොනාට හරි ඇලර්ජික් එකක් තියෙනවනන්, අමතක නොකර ඉක්මනින් ඒක ඩොක්ටර්ට කියන්න. බෙහෙතේ නම දන්නැති හරි මතක නැති හරි උනත්, මොනවට හරි ඇලජික් වෙලා තියෙනවා කියලා විතරක් හරි කියන්න. එතකොට අපිට බෙහෙත් දෙනකොට වැඩිපුර ප්‍රවේසමෙන් ඒ දේ කරන්න පුලුවන්. ඒ කියන්නේ ඇලර්ජි එකක් ආවත් ඒකට හදිසි ප්‍රතිකාර කරන්න ලෑස්ති වෙලා🙏🏻
ඩොක්ටර් ගොඩක් වෙලාවට වැල්වටාරම් ප්‍රශ්න අහන්නැහැ. අහන ප්‍රශ්න වලට උත්තර දෙද්දි ප්‍රශ්නේ තේරුම් අරන්, කල්පනා කරලා උත්තර දෙන්න. ගොඩක් දෙනා ඉස්පිරිතාලෙ එද්දි, එන්නේ කලබල වෙලා බය වෙලා කියලා අපිට තේරෙනවා. හැබැයි, කලබල වෙලා උත්තර දෙනකොට ගොඩක් වැදගත් කරුණු මග හැරෙන්න පුලුවන්. ඒ මගහැරෙන සමහර කරුනු රෝගියාගේ රෝග නිර්ණයට වගේම ඉදිරි ප්‍රතිකාරවලටත්, අත්‍යාවශ්‍ය වෙන්න පුලුවන් 🙏🏻
ඒ නිසා පුලුවන් හැම වෙලේම තමුන්ට තියෙන රෝග, ඒවට ගන්න බෙහෙත් ගැන පොඩි හරි දැනුමක් ලබාගෙන මතකයේ තියන් ඉන්න. වයසක රෝගීන් ගෙදර ඉන්නවනන් එයාලගේ රෝග විස්තර ගැන පොඩ්ඩක් අවබෝධයෙන් ඉන්න🙏🏻
සමහර වෙලාවට අපිට වැදගත් නැහැ වගේ හිතෙන කරුණ, රෝගියාගේ ඉදිරි ප්‍රතිකාර සඳහා අත්‍යාවශ්‍යම කරුණ වෙන්න පුලුවන්. ඒ නිසා තමන් දන්න රෝගයට අදාල හෝ අදාල වෙයි කියල හිතෙන විස්තර සියල්ල කෙටියෙන්, පැහැදිලිව වෛද්‍යවරයාට කියන්න 🙏🏻
දැනට තියෙන රෝග ලක්ෂණ විතරක් නෙවෙයි, රෝගියාගේ රෝග ඉතිහාසය, දැනට පාවිච්ච් කරන බෙහෙත්, ඇලජික් (පලු කරප්පන් වගේ සුලු රෝග ලක්ශන වගේම හුස්ම ගැනීමේ අපහසුව, බඩේ කැක්කුම, කලන්තය සහ ඔක්කාරය වගේ කෙනෙක් සාමාන්‍යයෙන් නොහිතන රෝග ලක්ෂණ ඇතුලුව) වුන අවස්ථා, රෝගය හඳුනාගෙන ඉක්මනින් අදාල බෙහෙත් පටන් ගන්න, ගොඩක් වැදගත්.
මොකද, රෝගියා දැනට ගන්න සමහර බෙහෙත් අපි දෙන්න යන බෙහෙත් එක්ක එකට දුන්නොත් අහිතකර ප්‍රතිපල ඇතිවෙන්න පුලුවන්. තවත් සමහර වෙලාවට අවශ්‍ය ප්‍රතිපලය එන්නැති වෙන්න පුලුවන්. තවත් සමහර දිගුකාලීන රෝග තියෙද්දි සමහර බෙහෙත් දෙන්න බැහැ.
ඒ නිසා හදිසියේ ඉස්පිරිතාලෙට එන්න උනොත්, අරන් එන්න තමන් බෙහෙත් ගන්න ක්ලිනික් කාඩ්, පොත්, පරණ රෝග විනිශ්චය කාඩ් සේරම එක බෑග් එකකට දාලා තියාගන්න. ගෙදර අනික් අයවත් ඒ ගැන දැනුවත් කරන්න🙏🏻
මෑත කාලයේදි වාර්තා වුන විදියට සමහර බෙහෙත් වල ගුණාත්මකභාවය ගැන ප්‍රශ්නයක් තියෙන්නත් පුලුවන් නොතියෙන්නත් පුලුවන්.
අදාල අංශ ඒ ගැන සොයා බලන අතරෙම, ලෙඩ්ඩු විදියට අපි අතින් වෙන්න පුලුවන් පොඩි පොඩි අඩුපාඩු, අත්වැරදීම් හදාගෙන අර උඩ කියලා තියෙනවා වගේ සිද්ධි වෙන්න පුලුවන් හැකියාව පුලුවන් තරම් වළක්වා ගමු☺️
-යශෝධරා ඇඹෝගම-
