Bałagan

Bałagan Bałagan is a public forum for independent coverage and analysis of Polish-Jewish relations.

Coverage areas include political analysis, cultural commentary, interviews, book reviews, and argumentative essays.

Hi everyone,My first post is up. It's a brief introduction to myself and this project. Thanks so much for following alon...
24/01/2022

Hi everyone,

My first post is up. It's a brief introduction to myself and this project.

Thanks so much for following along, and if you find this interesting, please do subscribe on Substack!

https://balagannewsletter.substack.com/p/witamhello

For over a millennium, Polish and Jewish life was defined by uneasy but durable coexistence. After the Shoah and the destruction of European Jewry, this relationship was shattered. Today, Poles and Jews are separated more than ever before by space, language and historical consciousness.

There is a trove of over 10,000 Yiddish items in an underground library beneath Tel Aviv's Central Bus Station, which ma...
13/01/2022

There is a trove of over 10,000 Yiddish items in an underground library beneath Tel Aviv's Central Bus Station, which may soon be torn down.

"There are thoughts, there are worries. We have no money. Even this place we barely hold."

"Seeing a mountain of Yiddish books dropped on the street...it's like seeing our culture on fire"

https://blog.nli.org.il/yiddish-museum-int

הספרנים | מגזין הספרייה הלאומית

Remarkable story from about a project from Dutch filmmaker Bianca Stigter which restores both the image and identity of ...
04/01/2022

Remarkable story from about a project from Dutch filmmaker Bianca Stigter which restores both the image and identity of 150 Jews from the town of Nasielsk almost all of whom were killed in the Holocaust.

"Every time I see it, I see something I haven’t really seen before. I must have seen it thousands and thousands of times, but still, I can always see a detail that has escaped my attention before.”

https://www.nytimes.com/2022/01/03/movies/three-minutes-a-lengthening-documentary.html

A documentary based on a home movie shot by an American in 1938 provides a look at the vibrancy of a Jewish community in Europe just before the Holocaust.

31/12/2021

As we close out a second year marked by the pandemic and more forward into 2022, we look back at the most popular news, views, and insights we have posted on Jewish Heritage Europe over the past 12 months. The ... continue reading →

24/12/2021

A richly illustrated new book puts the destroyed synagogues of Upper Silesia, in southwest Poland,  back on the map. Called Synagogi na Górnym Śląsku (Synagogues in Upper Silesia),  the book was published by the Gliwice Museum and its branch the Upper ... continue reading →

23/12/2021

Tematem przewodnim nowego tomu czasopisma „Zagłada Żydów. Studia i Materiały” są kicz holokaustowy i nadużycia w przedstawianiu Zagłady. W debacie zabrali głos uczeni reprezentujący różne dziedziny nauki i ukazujący problem z wielu perspektyw. W tomie znalazły się między innymi te...

23/12/2021

Gustawa Jarecka była przed wojną zaangażowaną społecznie pisarką. W latach trzydziestych opublikowała cztery powieści, których bohaterami byli ludzie biedni i wykluczeni. Pracowała również jako nauczycielka polskiego. Jej mąż zmarł w 1927 r., od tego czasu samotnie wychowywała dwóch synów – Marka i Karola.

W getcie warszawskim – dzięki dobrej znajomości niemieckiego – pracowała jako telefonistka i maszynistka w Radzie Żydowskiej. Została współpracowniczką grupy Oneg Szabat. Przekazywała do Archiwum kopie dokumentów Judenratu, m.in. dane statystyczne z wielkiej akcji likwidacyjnej. Przypisuje się jej autorstwo wstrząsającego reportażu dokumentującego deportacje z getta – „Ostatnim etapem przesiedlenia jest śmierć” z września 1942 r. Gustawa Jarecka zginęła w styczniu 1943 r., najprawdopodobniej w transporcie do obozu śmierci w Treblince

Dziś mija 113. rocznica jej urodzin.

__________
Relację „Ostatnim etapem przesiedlenia jest śmierć” można znaleźć w Księgarnia na Tłomackiem ➡ https://ksiegarnianatlomackiem.pl/ostatnim-etapem-przesiedlenia-jest-smierc,3,3382,3441

22/12/2021
22/12/2021

Klip promujący koncert Bente Kahan i NFM Orkiestry Leopoldinum we wnętrzach zrekonstruowanej Nowej Synagogi we Wrocławiu, zniszczonej 9 listopada 1938 podcza...

22/12/2021

Jak Twitter uczy o Zagładzie? I jak media społecznościowe służą historii Żydów?

Aby edukacja żydowska przynosiła oczekiwane rezultaty, musi nadążać za zmieniającym się światem. Od lat powtarzam, że nie możemy używać przestarzałych narzędzi do tego, by nieść zmianę we współczesnym świecie.

Żydotekę zakładałam cztery lata temu, ponieważ w internecie nie istniało żadne kompleksowe medium, z którego można by było czerpać wiedzę o literaturze żydowskiej na bieżąco. Zdecydowałam się wtedy na działanie na platformach społecznościowych, ponieważ wiedziałam, że tam znajdę moich czytelników. Wszyscy dobrze wiemy, ile czasu codziennie spędzamy na przeglądaniu stron internetowych i mediów społecznościowych. Wyszłam więc naprzeciw osobom, które — tak jak ja — chciały poznawać kulturę żydowską w prosty, przystępny i współczesny sposób. Chciałam, by nie była ona zamknięta w murach instytucji czy akademii, ale by była dostępna na wyciągnięcie ręki.

Oczywiście nie bagatelizuję ważkiej roli muzeów, miejsc pamięci czy prasy drukowanej. Nie mam jednak najmniejszej wątpliwości, że popularyzacja kultury i historii Żydów w internecie jest obecnie nierozłączną (a wkrótce być może dominującą) częścią edukacji żydowskiej oraz antydyskryminacyjnej.

Za przykład niech posłuży doskonale prowadzone konto Muzeum Auschwitz na twitterze, którego wpisy (na koncie anglojęzycznym) śledzi ponad milion osób. Zapewne nie każda z tych osób już odwiedziła lub w przyszłości odwiedzi obóz, jednak dzięki twitterowi będzie znała historię Zagłady, życiorysy oraz portrety osób, które zostały zgładzone:
www.twitter.com/auschwitzmuseum

Mądre, przemyślane i świadome tworzenie treści w internecie to także sposób na dotarcie i zainteresowanie szerszej grupy odbiorców. Być może tych, którzy nigdy nie odwiedziliby muzeum czy nie sięgnęliby do żydowskiej prasy. Chciałabym, żeby organizacje i instytucje pielęgnujące pamięć o Żydach bardziej wykorzystywały szanse, jakie dają nowe media.

Do zobaczenia w internecie 👋🏻

21/12/2021

- Do dziś trudno mi zrozumieć, jak to się stało, że osoby, które wyemigrowały do Izraela, debiutowały tu literacko po polsku. Dostanie się do hebrajskiego obiegu literackiego było bardzo trudne - zresztą nie było wśród nas zbyt wielu osób aspirujących do dwujęzyczności. Ja w każdym razie bardzo szybko z tego zrezygnowałem - mówi Ryszard Löw, znawca i krytyk literatury polskiej, mieszkaniec Tel Awiwu, nieustannie tęskniący za Krakowem.

W najnowszym numerze "Kalejdoskopu" opowiada m.in. o polskojęzycznym życiu literackim w Izraelu minionych dekad, tęsknocie za Krakowem, języku - diasporycznym garbie, którego zrzucić z siebie nie sposób. Rozmowę prowadzi Przewrocka-Aderet - autorka .

Rozmowa w drugim numerze „Kalejdoskopu” dostępna jest pod poniższym linkiem:
https://kalejdoskop.co.il/wydanie-online/numer-02/ -df_2100/5/

"Nowy projekt o nauczaniu historii w liceach jest kolejnym krokiem do tworzenia państwa totalitarnego przez rząd wybrany...
20/12/2021

"Nowy projekt o nauczaniu historii w liceach jest kolejnym krokiem do tworzenia państwa totalitarnego przez rząd wybrany w wyborach demokratycznych."

Mocne opinie Katarzyny Markusz

"The new project on teaching history in high schools is an additional choice for the implementation of a totalitarian state by a democratically elected one."

"הפרויקט החדש בנושא הוראת היסטוריה בבתי ספר תיכוניים הוא בחירה נוספת ליישום מדינה טוטליטרית על ידי מדינה שנבחרה באופן דמוקרטי".

https://jewish.pl/pl/2021/12/20/nauka-historii-wedlug-ministra-czarnka/

Zgodnie z nową podstawą programową, opracowaną w Ministerstwie Edukacji, uczniowie powinni znać działalność Reduty Dobrego Imienia, żołnierzy wyklętych oraz odwiedzić Muzeum Polaków Ratujących Żydów. Na żadnej ze stron dokumentu ministerstwo nie sugeruje natomiast zwiedzania Muzeum ...

19/12/2021

„Szanowny i kochany dziadku. Choć jestem Żydówką, kocham Ciebie tak samo jak Twe rodaczki. Kocham Polskę i jej mieszkańców, gdyż nauczyłam się uważać Ją za moją drugą Ojczyznę” — tak zaczyna się list Niusi Waldmanówny do marszałka Piłsudskiego.

📘 O marszałku Piłsudskim powstały już niezliczone książki i opracowania, jednak ten tytuł zachęca do lektury w sposób szczególny. „Żydzi i Piłsudski” Jolanty Żyndul opowiada o historii stosunków polsko-żydowskich w okresie międzywojennym. Jaki był stosunek polskich Żydów do Piłsudskiego? Czy wszyscy kochali go tak jak autorka listu?

📘 Na obszerną i fascynującą książkę składają się niezwykłe materiały źródłowe i ciekawostki — wspomniane listy żydowskich obywateli do Marszałka oraz dzienniki i zapiski. Można przeczytać też oryginalne artykuły z żydowskiej prasy, nauki rabinów oraz opowieści ze spotkań z Piłsudskim.

📘 Warto przypomnieć, że wiele osób miało nadzieję, że Piłsudski zaprowadzi sprawiedliwy porządek, a losy mniejszości żydowskiej znacznie się polepszą. Oczywiście w książce nie brakuje też tematów trudnych, relacjonujących niechlubne wydarzenia — pogromy, nagonki i antyżydowskie wystąpienia. Myślę, że opowieść o tym niesamowitym okresie w historii Polski i losie polskich Żydów zainteresuje wielu Czytelników.

📘 Książka jest już dostępna w formie ebooka, a niedługo ukaże się także w formie papierowej. Wydawcą jest Żydowski Instytut Historyczny 👌🏻

18/12/2021
17/12/2021

The University of Haifa recently launched the Interdisciplinary Center for Polish Studies

“In place of a confrontational discourse, which is mostly founded on recurring historical topics and stereotypes, the center founders wish to push forth an Israeli shift in how Poland is perceived”

Uniwersytet w Hajfie uruchomił niedawno Interdyscyplinarne Centrum Studiów Polonistycznych

https://instytutpolski.pl/telaviv/en/2021/09/29/haifa-university-opens-a-polish-studies-center-in-israel-iups/

15/12/2021

UWAGA, STUDENCI JUDAISTYKI!

Zbieramy grupę 10 osób chętnych na wyjazd studyjny do Izraela organizowany przez Instytut Judaistyki UJ w oparciu o dotację POB Heritage „Mobilność: kursy i wymiana” oraz wsparcie finansowe Pracowni Badań nad Współczesnym Izraelem oraz Relacjami Polsko-Izraelskimi im. T. Herzla i O. Thona, a także Fundacji Alef dla Rozwoju Studiów Żydowskich.

Na zgłoszenia czekamy do 2 stycznia 2022.

Szczegóły dotyczące terminu wyjazdu oraz procedury rekrutacji są dostępne na stronie internetowej Instytutu: https://judaistyka.uj.edu.pl/aktualnosci/-/journal_content/56_INSTANCE_JITDQl4DLH0L/7834790/149428549

Polish MP stands near sign derived from infamous slogan at Auschwitz with the words: "Vaccination makes you free."חבר פר...
15/12/2021

Polish MP stands near sign derived from infamous slogan at Auschwitz with the words: "Vaccination makes you free."

חבר פרלמנט פולני עומד ליד שלט שנגזר מהסיסמה הידועה לשמצה באושוויץ עם המילים: "החיסון משחרר אותך".

https://twitter.com/BWisniakowski/status/1470863851025534982

“Posłowie Konfederacji, w skandaliczny sposób parafrazują napis, który wisiał nad wejściem do obozu koncentracyjnego w Oświęcimiu. Hasło "arbeit macht frei" porównują do szczepień pisząc "szczepienie czyni wolnym". Kompletny brak wyczucia i pogardliwy stosunek do historii. DNO‼️.....

15/12/2021

This sprightly 92 year old man is Jan Adamczyk, he is one of the last living Righteous Among The Nations.

He along with his parents and sisters were awarded the title for saving the lives of Moshe and Chaim Frymel during the Holocaust, in the town of Denkow, near Ostrowiec, Poland.

Moshe and Chaim were used by the Germans as forced laborers in the Bodzechow camp, at the camps liquidation, the boys escaped and came to the Adamczyk family for help and the family at risk of their own lives hid these brothers.

Jan remembers the day in which they rounded up the Jews to send them to Treblinka, he could see the main square from his window, and he remembers seeing a Rabbi, attempt to run from the Germans, rather than being caught and tortured, he jumped into a well, a local priest so distraught at seeing this happen, started to pull him out, the Germans arrived and didn't want to waste a bullet, so they stabbed the Rabbi with a bayonet, the screams he hears until today. The Rabbi was left on the roadside as a reminder of what it meant to defy the evil German occupiers.

Moshe stayed in touch with the family though the years, writing letters and even coming to visit them in the 90's, he arrived late in the evening, Jan remembers the incredible embrace at the airport.

By the time they returned to their home in Poznan, it was around 2am. Moshe asked him not to wake his mother, he laughed and said "are you kidding!? She's not slept for days, she's so excited you're here!"

Moshe lived in Israel and was married to Chava, he was a very private and incredibly intelligent man, he according to the sisters travelled the world extensively after the Eichmann trail, on some sort of special business, of which they would not say more.

There was something about Moshe's name that seemed familiar to me, and when I looked him up in Hebrew, I remembered why, it was from a story that upset me deeply a few years ago, of how a Holocaust survivor passed away completely alone, a few years after his wife and with no children, the local community stepped up amazingly and buried him in Petach Tikva, with hundreds in attendance.

I visited this remarkable man in his home, just outside of Poznan, Poland, as part of our work at From the Depths supporting and aiding the Righteous, especially during this difficult time, where every trip outside is dangerous, and will continue to visit them and show them love and appreciation, on behalf of myself, on behalf of all of you and on behalf of Moshe, who I am sure would have appreciated our visit to him, most of all.

Jan sadly is very sick at the moment and this visit became even more meaningful, when I brought the box full of gifts he looked in wonder as I showed all the amazing products so many brilliant people came together to help give, and when I brought in the Christmas tree and special bauble, given by my personal idol, Holocaust Survivor Edward Mosberg, we both shed a tear.

Help us help the heroes, see more at From the Depths to learn how.

"The image of a Pole who burns Jews in a barn is now awakening in the eyes of all people around the world in the 21st ce...
06/11/2021

"The image of a Pole who burns Jews in a barn is now awakening in the eyes of all people around the world in the 21st century"

The imagery of Poland's Jewish past continues to be used in current political debates on the border crisis with Belarus:

„Wizerunek Polaka, który pali Żydów w stodole, budzi się teraz w oczach wszystkich ludzi na całym świecie w XXI wieku”

Obraz żydowskiej przeszłości Polski jest nadal wykorzystywany w bieżących debatach politycznych na temat kryzysu granicznego z Białorusią:

"הדמות של פולני ששורף יהודים באסם מתעוררת כעת בעיני כל האנשים ברחבי העולם במאה ה-21"

הדימויים של העבר היהודי של פולין ממשיכים לשמש בוויכוחים הפוליטיים הנוכחיים על משבר הגבול של פולין עם בלארוס:

https://m.radiogdansk.pl/wiadomosci/item/134608-kontrowersyjna-wypowiedz-sopockiej-radnej-o-sytuacji-na-granicy-obraz-polaka-ktory-pali-zydami-w-stodolach/134608-kontrowersyjna-wypowiedz-sopockiej-radnej-o-sytuacji-na-granicy-obraz-polaka-ktory-pali-zydami-w-stodolach

Radni Sopotu przegłosowali rezolucję, w której wzywają polski rząd do przyjęcia imigrantów forsujących granicę z Białorusią. W czasie obrad radna Plat...

In her recently translated novel The Book of Jacob, Olga Tokarczuk wades directly into the memory wars over Poland's Jew...
06/11/2021

In her recently translated novel The Book of Jacob, Olga Tokarczuk wades directly into the memory wars over Poland's Jewish past -- it's also a best seller in Israel.

Tokarczuk: “the fact that this book has been published in Hebrew is, in my opinion, the most important event that has happened with this book...I believe that The Books of Jacob, one of many chapters in the history of the Jewish diaspora in Europe and Poland, presents the infinite complexity of human relations, which only literature can really describe.”

It's a powerful idea: something universal about the human condition can be captured, even dramatized, through the microcosm of Polish-Jewish relations.

“in her recently translated novel The Book of Jacob, Olga Tokarczuk wades directly into the memory wars over Poland's Jewish past -- it's also a best seller in Israel: https://t.co/PelWWzFEbf”

Polish border crisis taking on overtones of the country's Jewish past:"I had a feeling as if we were trying to take the ...
01/11/2021

Polish border crisis taking on overtones of the country's Jewish past:

"I had a feeling as if we were trying to take the Jews out of the closed ghetto"

משבר הגבול הפולני מקבל גוונים של העבר היהודי של המדינה:

"הייתה לי תחושה כאילו אנחנו מנסים להוציא את היהודים מהגטו הסגור"

https://wroclaw.wyborcza.pl/wroclaw/7,35771,27754869,zlapani-przez-policje-z-dwojka-uchodzcow-z-lasu-mialam-poczucie.html

Dwoje wrocławian zostało zamkniętych w areszcie w Hajnówce, bo chcieli wywieźć z lasu na polsko-białoruskiej granicy dwóch uchodźców z Iraku. Justyna klęczała przed policjantem i błagała dla nich o litość. Ale był bezwzględny.

Long photo feature on Jewish cemetery in Bytom:"The Jewish cemetery at Piekarska Street in Bytom is located almost exact...
01/11/2021

Long photo feature on Jewish cemetery in Bytom:

"The Jewish cemetery at Piekarska Street in Bytom is located almost exactly opposite one of the most famous Catholic cemeteries in Silesia"

מאפיין צילום ארוך בבית הקברות היהודי בביטום:

"בית הקברות היהודי בביטום נמצא כמעט בדיוק מול אחד מבתי הקברות הקתוליים המפורסמים ביותר בשלזיה"

https://bytom.naszemiasto.pl/cmentarz-zydowski-w-bytomiu-to-historie-zaklete-w-macewach/ar/c1-8525507

 

Another week, another feature on a historic Jewish cemetery in Gazeta Wyborcza. This time: Szczytno.עוד שבוע, עוד אירוע ...
01/11/2021

Another week, another feature on a historic Jewish cemetery in Gazeta Wyborcza. This time: Szczytno.

עוד שבוע, עוד אירוע בבית קברות יהודי היסטורי בגזטה וויבורצ'ה. הפעם: שצ'יטנו.

https://olsztyn.wyborcza.pl/olsztyn/7,48726,27748270,ocalic-od-zapomnienia-bo-ten-swiat-juz-nie-wroci.html

Cmentarz żydowski w Szczytnie jest jednym z najlepiej zachowanych w dawnych Prusach Wschodnich. Ale nawet wielu miejscowych nie wie, o które miejsce chodzi.

A plaque commemorating the former Jewish community in the Polish town of Biały Bor was unveiled this past week. A former...
30/10/2021

A plaque commemorating the former Jewish community in the Polish town of Biały Bor was unveiled this past week. A former plaque had been destroyed decades ago.

W ubiegłym tygodniu odsłonięto tablicę upamiętniającą dawną społeczność żydowską w polskim mieście Biały Bor. Dawna tablica została zniszczona kilkadziesiąt lat temu.

שלט המנציח את הקהילה היהודית לשעבר בעיירה הפולנית ביאלי בור נחשף בשבוע האחרון. שלט לשעבר נהרס לפני עשרות שנים.

https://szczecinek.naszemiasto.pl/dawny-cmentarz-zydowski-w-bialym-borze-z-tablica-pamiatkowa/ar/c1-8522587

 

Family of Holocaust survivor living in Israel tracks down grave of Pole who saved her life:Rodzina ocalałej z Holokaustu...
27/10/2021

Family of Holocaust survivor living in Israel tracks down grave of Pole who saved her life:

Rodzina ocalałej z Holokaustu mieszkająca w Izraelu odnajduje grób Polaka, który uratował jej życie:

משפחה של ניצולי שואה המתגוררת בישראל מתחקה אחר קברה של פולנייה שהצילה את חייה:

https://www.thefirstnews.com/article/exclusive-holocaust-survivor-tracks-down-family-of-polish-woman-who-saved-her-from-wwii-death-camp-with-the-help-of-facebook-24851

The youngest daughter of what might be the only nuclear family to have survived the Warsaw ghetto and the deportations to Treblinka has miraculously discovered the relatives of the Polish woman who saved her after a desperate last-minute appeal on Facebook.

An historic Jewish cemetery in the Polish city of Nowy Sącz will be refurbished. According to Polish reports, the upgrad...
27/10/2021

An historic Jewish cemetery in the Polish city of Nowy Sącz will be refurbished. According to Polish reports, the upgrades will be funded by an American organization affiliated with the Sanz Hasidic dynasty, which originated in Nowy Sącz.

בית קברות יהודי היסטורי בעיר הפולנית Nowy Sącz ישופץ. על פי הדיווחים הפולניים, השדרוגים ימומנו על ידי ארגון אמריקאי המזוהה עם שושלת חסידות צאנז, שמקורה בנובי סץ'.

https://nowysacz.naszemiasto.pl/ten-fragment-nowego-sacza-to-dawny-cmentarz-zydowski-pamiec/ar/c1-8517825

 

Address


Alerts

Be the first to know and let us send you an email when Bałagan posts news and promotions. Your email address will not be used for any other purpose, and you can unsubscribe at any time.

Shortcuts

  • Address
  • Alerts
  • Claim ownership or report listing
  • Want your business to be the top-listed Media Company?

Share