09/05/2024
VAKIF MEDENİYETİ
Vakıf; Mülkiyeti kamuya, menfaati ise lehine kurulmuş bulunan hak sahiplerine ait olmak üzere bir malı veya araziyi bağışlamak demektir.
Vakıf kurmayı ve vakfetmeyi Peygamber Efendimiz teşvik etmiştir. Bu yüzden vakıflar nebevi kuruluşlardır ve hizmetlerinde çalışan milyonlarca gönüllüler vardır.
İslam’da ilk vakıf Peygamber Efendimiz tarafından kurulmuştur. Aleyhissalatu Vesselam Efendimiz sahibi olduğu önce hurmalıkları ve sonra da Medine Çarşısı’nı ümmete vakfetmesiyle vakıf müessesesi başlamış oldu.
Tarih boyunca vakıflar, toplum hayatında önemli vazifeler üstlenmişlerdir. Vakıflar dünya çapında genişleyen İslam ümmetinde devletin yetişemediği alanlarda hizmetleri tamamlayıcı sivil insiyatifler olarak faaliyetler göstermişlerdir.
Ordu donatmaktan, ibadethanelerin inşasına ve tebliğ hizmetlerinin ifa edilmesine kadar pek çok hayırlı hizmetler vakıflar aracılığıyla yapılagelmektedir.
Şahıs malı olan mirasın hazineye gelir kaydedilmesi mümkünken mal biriktirmeyi ve miras malı yemeyi haram kabul eder.
İslam Medeniyetinin sahiplerine ait olan malvarlıklarını ebediyyen sevap kazandıran bir hale getirmesi ayrıca takdire şayandır.
Vakfedilme Şartları:
1-Vakfın caiz olması için vakıfta bulunan kişinin akıllı ve buluğ çağına girmiş olması,
2-Vakfedilen menkulün veya gayrı menkulün ebediyyen vakıf mülkiyetine geçmesi gerekir.
3-Menkul mallar gayrı menkule bağlı olarak birlikte vakfedilebilir.
Osmanlı'nın yükselme döneminde vakıfların 7 önemli hizmeti olmuştur, bunları şöyle sıralayabiliriz:
1.Vakıflar gösteriş tüketimi yoluyla servetlerin heba olmasına mani olmuştur.
2. İhtiyaç sahiplerine yardım etmek suretiyle sosyal adaletin sağlanmasına hizmet etmiştir.
3. Kamu hizmetlerinin görülmesinde devletin yapamayacağı kadar masraflı olan işlerde fertlerin yardımları sağlanmıştır.
4. Dini ve milli gelenekleri devam ettirme, abideleri arttırma ve koruma suretiyle tarihi ve doğal imkanları zenginleştirme vazifesi görmüşlerdir.
5. Milli iktisadi varlığın işletilmesini temin ederek, servetin atıl bırakılmasını veya miras yoluyla parçalanarak yok olup gitmesini önlemiştir.
6.Milli Eğitim alanında bilginin artmasını ve nesilden nesile zenginleşerek aktarılmasında önemli vazifeler yapmışlardır.
7.Gönüllüler ordusuyla devletine yük olmadan milletinin yanında güzel hizmetler yapan büyük şahsiyetlerin öncülüğünde uluslararası başarılara imza atmışlardır.
Sayılarının artması dileğiyle! Vakıflar haftası kutlu olsun. (Ömer AKPINAR)
