24/11/2021
กะท่างน้ำอุ้มผาง (Tylototriton umphangensis) สัตว์สะเทินน้ำสะเทินบกชนิดใหม่ของโลกถูกค้นพบที่เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าอุ้มผาง จ.ตาก
กะท่างน้ำอุ้มผาง Tylototriton umphangensis เป็นสัตว์สะเทินน้ำสะเทินบกเป็นญาติใกล้ชิดกับพวกกบเขียด ถูกตั้งชื่อวิทยาศาสตร์เพื่อเป็นเกียรติแก่สถานที่ที่พบกะท่างน้ำชนิดนี้เป็นครั้งแรก ที่เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าอุ้มผาง จ.ตาก ที่ตั้งอยู่ในผืนป่าตะวันตกของประเทศไทย
นับว่าเป็นกะท่างน้ำชนิดใหม่ของโลก เป็นชนิดที่ 6 ของประเทศไทย รองจากเวียดนาม (7 ชนิด) และจีน (18 ชนิด) ถูกค้นพบและตั้งชื่อวิทยาศาสตร์โดย ผศ.ดร. ปรวีร์ พรหมโชติ อาจารย์ประจำภาควิชาชีววิทยา คณะวิทยาศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย พร้อมด้วยคณะทำงานจากประเทศญี่ปุ่น ประเทศฝรั่งเศส มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ ร่วมกับกรมอุทยานแห่งชาติ สัตว์ป่า และพันธุ์พืช นายอำนาจ ฟองชัย หัวหน้าเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าอุ้มผาง และ น.ส.บุญร่วม ขุนอินทร์ ฝ่ายวิชาการเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าอุ้มผาง ได้รับการตีพิมพ์ในวารสารวิชาการระดับนานาชาติ ZooKeys ฉบับที่ 1072 หน้าที่ 83–105 วันที่ 19 พฤศจิกายน 2564
กะท่างน้ำอุ้มผาง มีรูปร่างคล้ายสัตว์เลื้อยคลานจำพวกจิ้งจก กิ้งก่า หรือจิ้งเหลน แต่กะท่างน้ำไม่มีเกล็ดปกคลุมผิวหนังเหมือนสัตว์เลื้อยคลาน กะท่างน้ำสามารถแลกเปลี่ยนก๊าซทางผิวหนังได้ มีผิวหนังขรุขระ มีขา 4 ข้างที่ยาวใกล้เคียงกัน ลำตัวเรียวยาว หางยาว พื้นลำตัวมีสีน้ำตาลเข้มหรือน้ำตาลดำ ส่วนของสีสดบนร่างกายมีสีน้ำตาลส้ม บางตัวมีปลายหางสีส้มสว่าง ปลายหัวตัด ปลายของกระดูกขากรรไกรล่างยื่นยาวออกมา กระดูก quadrate ขยายใหญ่ ต่อมพิษที่เรียงเป็นแถวอยู่ด้านข้างของลำตัวมีขนาดเล็ก เป็นต้น
กะท่างน้ำอุ้มผาง ถูกพบหลบซ่อนอยู่ใต้ใบไม้และระหว่างลำต้นของพืชในวงศ์คล้าในแอ่งน้ำขังขนาดใหญ่ มีความสูงจากระดับน้ำทะเลปานกลาง 1,150 เมตร ปัจจุบันกะท่างน้ำอุ้มผาง รวมถึงกะท่างน้ำเหนือ (T. uyenoi) และกะท่างน้ำดอยภูคา (T. phukhaensis) เป็นกะท่างน้ำเฉพาะถิ่น (endemic species) ที่มีรายงานการพบเจอเฉพาะในประเทศไทยเท่านั้น
จากการค้นพบกะท่างน้ำอุ้มผาง เป็นการช่วยสนับสนุนและยืนยันว่าผืนป่าตะวันตกของประเทศไทยนั้นเป็นมรดกโลกทางธรรมชาติที่อุดมสมบูรณ์ และมีความหลากหลายทางชีวภาพที่รอคอยการค้นพบและใช้ประโยชน์อีกมาก
เอกสารอ้างอิง
Pomchote, P., Peerachidacho, P., Hernandez, A., Sapewisut, P., Khonsue, W., Thammachoti, P. and Nishikawa, K. (2021). A new species of the genus Tylototriton (Urodela, Salamandridae) from western Thailand. ZooKeys, 1072: 83–105.
https://zookeys.pensoft.net/article/75320/
