21/12/2024
WARARKA MAANTA 21ka Diseebar 2024 Sir Culus!
Su’aalaha Maanta: Maxuu Madaxweyne Xassan “Dhuuso=Fooxiye” u rabaa gabartiisa Jihaan Xassan Shiikh “Shuruf-Badan” kursiga gobalaha amniga? Yaase u ogalaaday in ayadoo safiir joogay si qabiilaysan uu Madaxweyne Xassan “Dhuuso=Fooxiye” u magaabaayo gabartiisa/igaartiisa? Yaa noqon doona Raysal Wasaare cusub? Maxuu Madaxweyne Xassan “Dhuuso=Fooxiye” u diiday inuu sameeyo Mzxkammadda Dastuuriaga ah? Maxuu Madaxweyne Xassan “Dhuuso=Fooxiye” u diiday inuu sameeyo ? Maxuu Madaxweyne Xassan “Dhuuso=Fooxiye” ugu magacabay nin darajadda Sareeye Guut iska qaaday Wasiirka Haweenka? Maxuu Madaxweyne Xassan “Dhuuso=Fooxiye” u ilaaway sidii wax ay Dowladda Soomaaliya ugu soo bartay ? Yaa noqon doona Raysal Wasaaraha cusub? Yaa diiday inay Dowladda Dhexe Iyo Dowlad Gobaleedyada wadashaqeeyaan? Yaa madaxweynaha soo socda noqon doona? Ha Wiqleyso!
Somaliland 21ka Diseebar 2024 Somaliland ayaa Qorshaynaysa inay Maraykanka saldhig millateri ka siiso magaalo xeebeedka Berbera , haddii ay danteeda ka dhex aragto, sida ay sheegtay Wakaaladda Wararka ee SOLNA.
Wakaaladda ayaa warisay in Wakiilka Somaliland ee Maraykanka, Bashiir Good, oo waraysi siiyay qaar ka mid ah warbaahinta, uu sheegay in Somaliland diyaar u tahay inay saldhig siiso Maraykanka haddii Washington ay fuliso danaha Somaliland.
"Somaliland waa u diyaar inay saldhig millateri siiso Maraykanka, haddii uu ka shaqeynayo maslaxadaha labada dal ee Somaliland iyo Maraykanka," ayuu yidhi Danjire Good.
Danjiraha ayaa xusay in Somaliland ay doonayso inay sidii dal madax-bannaan macaamil toos ah ula sameyso Washington, iyada oo aanay jirin cid saddexaad oo dhex-dhexaadinaysa.
Kadib doorashadii 13-kii December, waxaa sare u kacay hadal-heynta aqoonsiga Somaliland, iyadoo warbaahinta Maraykanku tabisay in ay suurtogal tahay in Donald Trump uu aqoonsado Somaliland. Sidoo kale, waxaa jira hindise-sharciyeedyo loo gudbiyay qaar ka mid ah goleyaasha Maraykanka, kuwaas oo lagu doonayo in Somaliland lagu aqoonsado.
Madaxda saldhigga Maraykanka ee Afrika (AFRICOM) ayaa sannadihii la soo dhaafay si isdaba joog ah u booqday Berbera. Waxaana jira warar sheegaya in Maraykanku danaynayo inuu saldhig ciidan ku yeesho goobtan istiraatijiga ah.
Falanqeeyayaasha qaarkood oo ka faalooda siyaasadda iyo arrimaha ciidamada ayaa sheegay in Washington ay dooneyso inay ka fogaato saldhigga Shiinaha ee Jabuuti, kaas oo marar badan looga shakiyay inuu basaaso siraha ciidamada Maraykanka.
Maraykanka 21ka Diseebar 2024 Safaaradda Soomaaliya ee Washington ayaa heshiis la saxiixatay mid kamid ah shirkadaha ugu waaweyn ee ka shaqeeya u qareemidda iyo u ololaynta Maraykanka, iyadoo ujeedku yahay in la taageero dadaalka Soomaaliya ee ka dhanka ah aqoonsiga madax bannaanida Somaliland.
Warkan oo lagu daabacay joornaalka The Africa Report, ayaa lagu sheegay in shirkadda BGR ay qandaraas ku qaadatay muddo 12 bilood ah lacag dhan $600,000 si ay saamayn ugu yeelato go'aannada sharciyeed ee Maraykanka ee la xiriira arrinta aqoonsiga Somaliland.
Safaaradda Soomaaliya ayaa sheegtay in xiriirka Soomaaliya iyo Maraykanka uu yahay mid istiraatiiji ah. "Waxaan sii wadeynaa inaan ka wada shaqeyno la dagaalanka argagixisada iyo arrimaha kale ee muhiimka ah ee amniga. Waxaan sidoo kale doonaynaa inaan ballaarinno iskaashiga dhaqaale iyo xiriirka labada dhinacba," ayay safaaraddu u sheegtay The Africa Report.
Heshiiskaan ayaa imanaya xilli dhowr ruug-caddaa oo ka tirsanaa Xisbiga Jamhuuriga ay gadaal ka riixayaan aqoonsiga Somaliland. Waxaana kamid ah, Tibor Nagy, oo h**e u ahaa Kaaliyaha Xoghayaha Arrimaha Dibadda ee Afrika, iyo Peter Pham, oo ahaa Ergeyga Gaarka ah ee Harooyinka Waaweyn.
Sidoo kale, toddobaadkii h**e, Xildhibaan Scott Perry oo ka tirsan Xisbiga Jamhuuriga, kana mid ah Guddiga Arrimaha Dibadda ee Aqalka, ayaa soo bandhigay sharci Somaliland loogu aqoonsanayo dal madax bannaan.
Siyaasiyiinta u dhuundaloola arrimaha Geeska Afrika ayaa sheegay in tallaabadan Maraykanka uu uga gol leeyahay inuu uga hortago saameynta Shiinaha ee gobolka.
Puntland Iyo Jubbaland 21ka Diseebar 2024 Maamullada Jubbaland iyo Puntland oo si weyn uga soo horjeeda nidaamka doorasho ee Villa Soomaaliya ay wado ayuu guddoomiyaha golaha shacabka u direy baaq cusub.
Sheekh Aadan Madoobe ayaa sheegay in nasiib xumo ay tahay in waqtigaan la joogo ay arkaan dowlad-goboleedyo diidan doorashooyinka qof iyo codka, isagoo ugu baaqay maamullada Jubbaland iyo Puntland inay aqbalaan nidaamkan doorasho.
“Adduunka waa nala yaaban yahay sida ay Soomaalida oo dad Islaam ah ay ugu midoobi la’yihiin nidaam doorasho oo xor ah,” ayuu Sheekh Axmed Madoobe ka sheegay khudbadii xalay uu ka jeediyay munaasabadii lix sano guuradii markii Lafta-gareen loo doortay hoggaanka Koonfur Galbeed, taas oo uu goobjoog ahaa ra’iisul wasaare Xamza.
Guddoomiyaha ayaa sidoo kale wuxuu ammaan u jeediyay Somaliland, oo ayadu si xor iyo xalaal ah doorashooyinkeedii uga qabatay deegaanadeeda, taas oo looga adkaaday Muuse Biixi oo hoggaamiyanayay maamulka in ka badan 7 sano.
Baaqan ayaa imanaya xilli uu guddoomiye Aadan Madoobe uu baarlamaanka u marsiiyay Villa Soomaaliya shuruuc muhiim u ah nidaamka doorasho ee uu ku dhagan yahay madaxweyne Xasan Sheekh, taas oo hoos u dhigi karta culeyska baaqan.
Maamullada Puntland iyo Jubbaland ayaa qeyb ka aheyn wada-hadallada ay dowladda Soomaaliya go’aan uga gaartay inay dalka guud ahaan ka hirgeliso doorasho qof iyo cod ah, waxaana labada maNidaamka doorasho ee muddooyinkii dambe ay sida weyn uga shaqeynaysay Villa Soomaaliya ayaa sidoo kale waxaa si adag uga horyimid oo qaadacay madaxdii h**e ee dalka iyo siyaasiiyinta mucaaradka, oo ayagu sheegay in looga dan leeyahay “muddo kororsi sharci darro ah.”amul qabaan in hanaan sharci ah loo marin nidaamkan doorasho.
Maraykanka 21ka Diseebar 2024 Golaha Wakiilada ee Mareykanka ayaa ugu dambeyn meel mariyay miisaaniyad kumeel-gaar ah oo lagu sii maalgelinayo dowladda federaalka Mareykanka ilaa bisha Maarch, kadib labo isku day oo h**e oo fashilmay.
Codbixintii ka dhacday Golaha ayaa waxaa taageeray 366 mudane, halka 34 ka soo horjeesteen, hal xildhibaanna uu ka aamusay. Dhamaan mudanayaasha diiday miisaaniyadda waxay ahaayeen xubno ka tirsan xisbiga Jamhuuriga.
Mudanayaasha Jamhuuriga ayaa isku raacay soo jeedin cusub oo la xiriirta miisaaniyadda. Shir dheer oo ay yeesheen xildhibaannada Jamhuuriga kadib, Afhayeenka Golaha Wakiillada, Mike Johnson, ayaa sheegay in la isku afgartay qorshe cusub oo looga fogaado xirnaanshaha shaqada dowladd
Tallaabadan degdegga ah ayaa timid kadib markii xildhibaanada Jamhuuriga ee Kongareeska ay Khamiistii ku guul-dareysteen in ay meel mariyaan miisaaniyad uu taageerayay Madaxweyne la doortay Donald Trump.
Si miisaaniyadda loo ansixiyo oo looga fogaado xiritaanka dowladda, labada aqal ee Kongareeska – Aqalka hoose oo Jamhuuriga uu ku badan yahay iyo Aqalka Senate-ka oo Dimuqraadiyiinta maamulaan – waa inay ansixiyaan. Madaxweyne Joe Biden ayaa sheegay in uu taageersan yahay miisaaniyadda uuna saxiixi doono.
Tuushka 21ka Diseebar 2024 Madaxweynaha Ruushka Vladimir Putin ayaa sheegay inay aheyd in dalkiisu uu mar h**e duullaan ballaaran ku qaado Ukraine, iyadoo si wanaagsan loogu diyaar garoobayo dagaalkaasi.
Putin ayaa sidan ka sheegay shirkiisi jaraa’id ee sanadlaha ahaa, oo uu ku sheegay inay ahayd in diyaarin nidaamsan loo sameeyo duulaanka 2022-kii, kaas oo uu ku tilmaamay howl-gal militari oo gaar ah.
Putin ayaa intii uu socday shirka jaraa’id kasoo muuqday shaashad weyn oo buluug ah oo muujinaysa khariidadda federaalka Ruushka, oo ay ku jiraan qaybo kamid ah Ukraine-ta uu dagaalka kala dhaxeeyo.
hirka jaraa’id ee Putin oo u muuqday mid si adag loo xakameeyay, haddana intii lagu guda jiray waxaa su’aalo weydiiyey saxafiyiinta qaara, kuwaas oo ku aadana inta badan dagaalka Ukraine.
Putin ayaa mar la weydiiyay inuu dareemayo in waddanku ku jiro xaalad ka wanaagsan tii markii uu ka tagay hoggaamiyihii isaga ka horreeyay ee Boris Yeltsin 25 sano ka hor, Putin waxa uu sheegay in Ruushku uu dib u helay wuxuu ugu yeeray “madax-bannaani.”
“Wax walba oo ku dhacayay Ruushka xilli h**e, waxaan u soconay inaan lumino madax-banaanideena,” ayuu Putin sii raaciyay hadalkiisa, isagoo u jawaabaya Steve Rosenberg, oo ah tafatiraha BBC-da ee Ruushka.
Si kastaba, Ruushka ayaa Crimea ka qabsaday Ukraine sanadkii 2014-kii, waxaana ciidamada taageersan Ruushka ay dagaal ka bilaabeen bariga Ukraine, balse sideed sano kadib Putin ayaa isku dayay inuu qabsado caasimadda Ukraine ee Kyiv.
Muqdisho 21ka Diseebar 2024 Duqa Magaalada Muqdisho ee cusub, Maxamed Axmed Amiir, waa aqoonyahan iyo oday xilliyo kala duwan soo shaqeeyay. Wuxuu ka mid yahay dadka aamminsan in xaajada la rogrogo oo la isku dayo in dhan walba laga eego si xalkeeda loo helo.
Waxaan ku kalsoonahay haddii taageerada uu mudan yahay uu ka helo shacabka Muqdisho iyo Dowladda Federaalka in uu caasimadda horumarin kari doono.
Xataa asaga oo aan wax baarbaarin qofka Xamar dhex mara, waxaa uu arkayaa in barakacaayshu ay xal u baahan yihiin, in loo baahan yahay in saboolnimada lala tacaalo, in magaaladu aanay lahayn beero nasasho, in aan dhallinyaradu haysan garoommo loo asteeyay oo ay ku cayaaraan, in aan xeebaha yar ee lagu dabaalan karo aan nadaafaddoodu wanaagsaneyn iyo in dhismayaasha Dowladda ee burbursan ay u baahan yihiin in dib loo dhiso haddii kale qummaati loo dumiyo ama ugu yaraan deyr qariya lagu wareejiyo.
Daadka iyo biyo degeenka sida balliga noqda iyaguna waa dhibka xilliga roobka.
Si loo sahlo isu socodka magaalada waxaa u baahan in su’aal la geliyo qiilka amni ee ku jira in waddo muhiim ah laga dhex dhisto Ganjeello sidii in ay tahay guri qof leeyahay.
Horumarka iyo isu socodka Muqdisho hey’adaha ogaal la’aan cuuryaamiyay ee waddooyin muhiim ah ka dhex dhistay gidaar ay ganjeello saaran tahay waxaa ka mid ah Xarunta Gobolka Banaadir, Wasaaradda Maaliyadda iyo Bankiga Dhexe, He’adda Nabad Sugidda oo dhowr degmo midba cad ka goosatay iyo qaar kale.
Saddexdaas hey’adood aagga ay magaalada ka goosteen marka la isu geeyo bedkiisu k**a yara Degmooyinka Gobolka banaadir qaarkood, waana ka mid sababta ay degmooyinka Kaaraan, Cabdicasiis iyo Shibis qeybo ka mid ah ay kor ugu kici la’ yihiin marka la barbardhigo degmooyinka haysta ganacsiga iyo isu socodka xorta ah.
Waxaa intaa dheer in dhulkaas weyn ee he’ydahaasi ay qiil amni dartiis u goosteen in xataa gudahiisa aanay ka muuqan bilic caasimadeed.
Intaasi waa af billowga howlaha ku hor yaalla, ayada oo aan loo gelin xuquuqda matalaadda siyaasadeed ee dadweynaha Gobolka Banaadir iyo in ay doortaan, sidii aad adiguba u tiri, Duqii adiga ku beddeli lahaa ama aan kuugu daree ay adiga kaaga dhigaan mid codkooda iyo rabitaankooda ku fadhiya xafiiska.
Guddoomiye Amiir soo dhowow.
Allah ha kugu guuleeyo xilgudashada.
W/Q: Yuusuf Garaad
DDSI 21ka Diseebar 2024 \Faah-faahino dheeraad ah ayaa waxaa laga helayaa weerar ay maleeshiyaad hubeysan ka gaysteen degaanka Dacawaley oo ka tirsan gobolka Faafan ee dowlad deegaanka, halkaasi oo lagu dilay ciidamo ka tirsan kuwa is-maamulka.
Inta la xaqiijiyay waxaa weerarkan lagu dilay ugu yaraan illaa 5 askari oo ka tirsan booliska dowlad deegaanka, kadib markii ay weerar gaadmo kala kulmeen dabley hubeysan oo beegsatay xilli ay ku sugnaayeen deegaanka Dacawaley oo ay ka jirto xiisad xooggan.
Weerarkan ayaa daba socday dagaal shalay ka dhacay deegaanka oo dhex-maray ciidamada dowlad deegaanka Soomaalida iyo maleeshiyaad kasoo jeeda deegaanka, kaas oo saameyn xoogan dhaliyay, kadib markii ay isku dhaceen labada dhinac.
Xukuumadda is-maamulka Soomaalida Itoobiya oo ka hadashay dagaalka ayaa sheegtay in uu u dhaxeeyay ciidamadooda iyo dablayda hubaysan uuna yimid, kaddib markii ragga hubeysan ay weerareen qaar kamid ah Masuuliyiinta degaanka iyo xubno Boolis ah.
Ciidamada la weeraray ayaa tilmaamtay in xilligaasi ay deegaanka u joogeen xallinta hilaafaad halkaas ka jiray, kadibna ay la kulmeen weerara uga yimid dableysa hubeysan.
Sidoo kale xukuumadda ayaa sheegtay in haatan ay waddo dedaallo dheeraad ah oo looga hortagayo xiisaddaasi, waxayna baaq nabadeed u dirtay shacabka degaannada ay colaaddu ka dhacday, iyada oo ka dalbaDhacdadan waxaa ka horreeyay dil kale oo todobaadkii h**e agagaarka deegaanka Dacawaley loogu gaystay madaxii amniga ee degmada Yoocaale iyo labo qof oo la socotay, waxaana ka dambeeyay dilkooda dabley hubeysan oo aan la garan, kadibna baxsatay.tay in nabadda iyo xasilloonida ay ka shaqeeyaan.