Waaba -cado Media

29/10/2023

Maxaa Laga Wadaa Erayga “Daraawiish”?

Waligaa ma jeclaatay in aad ka mid ahaan laheyd ciidankii “Darwaawiishta” jawaabtaadu waxa ay ila tahay Haa, hadiise aan ku weydiiiyo Sabab? malaha waxa aad la soo boodi laheyd waa halgamayaal, laakin waxaa jiraa macluumaad intaas ka duwan oo aad u baahan tahay in aad ka ogaato mcnaha erayaga “Darwiish”.

Dabayaaqadii qarnigii 18,aad ilaa bilowga qarnigii 19,aad, Sayid Maxamed Abdulle Xasan waxa uu ingiriiska kala horymid halgan hubeysan oo markii dambe caan ku noqday magaca “daraawiish” hase yeeshee waxa aysan ogeyn dad badan ayaa ah yaa bixiyey Magacan Dhul marka ah ee “Darwiish”.

Sidaada oo kale ayaan ahaa mana ogeyn macnaha dhabta ah ee “Darwiish” ilaa ay timid maalin aan go,aansaday in baaro macnaha eraygan, isha kaliya ee aan sadaaliyey in aan ka heli karo macluumaad deg deg ah waxa ay noqotay Google-ka, haa waxaana markii h**e isku dayey in aan Af-soomaali ku raadiyo hase yeeshee ma arkin wax natiijo ah.

Ugu dambeyntii waxaan badalatay xeeladdii baaritaankeyga, afka carabiga oo bah-wadaag la ah Af-soomaaliga ayaana wax ku raadiyey, halkaasi ayaana ka helay baadideydii, waxaana go,aansaday in aan qoro qormadan si dadka dambe ee Af-soomaaliga wax ku soo raadinaya ay u helaan macluumaad ku qoran aAfka-Soomaaliga, qeybta hoosane waa macluumaadkii aan helay oo gooban islamarkaana ku qoran luuqad fudud oo uu fahmi karo qof walbo.

“Daraawiish” waxaa loo yaqaanaa dariiqada Suufiyada gaar ahaan kuwa Sameeya Suhdiga(Aduunyada ka saahido), sidoo kale eraygan marka loogu dhawaaqayo luuqadaha Faarista iyo Turkiga waxaa uu u qormayaa sidan “Dervish”, waxaa kale uu eraygan yeelanayaa macno kale marka la joogo afka Hindiya waxaa uuna noqonayaa “Baahi”.

Daraawiishtii Suufida waxa ay caan ku ahaayeen Murtida, Daaweynta, Gabayga iyo Garashada, hadda Kalimaddan afka carabiga waxaa loo yaqaanaa qof faqiir ah oo baahan laakiin aan isku muujinin baahi,balse reer galbeedka waxa ay Darwiish ku magacaabi jireen mujaahidiintii la halgami jirtay iyaga.

Waxaana Ka mid ah halgamayaashii magacaasi ay u bixiyeen Halgamaagii reer Sudan ee inigiriiska la dagaalamay Mahdi, iyo halgamaagii Soomaaliya u dhashay Saiyd Maxamed Cabdulle Xasan, waxaana ay ereygan u isticmaalaan in ay ku duleystaan qof,iyagoo dhahaya waa “Darwiish” hadii ay koox yihiinna “Daraawiish.

Waaba-cado media

24/10/2023

Kali taliye kasta o aduunka soo mara kuma filna,nidaamka,kala dambaynta iyo hanaanka dawladnimada togan.

Sida kale kuma filna wakhtiga u kursiga ku fadhiyay,

Kani waa Maxamed siyaad bare o ku sugan gobolka gedo 1991 ka dib marki jabhaduhu ka saareen vila somalia isago kursiga ku fadhiyay mudo 21 sanadood ah , waxaanu so jabhadeeyay laba jeer,

Waaba-cado media

13/10/2023

14/09/2023

Xaflada Dhagax dhiga ceel biyood laga qadayo duledka magalada Abokor oo katirsan Degmada Daror , Gobolka jarar ayaa si quruxbadan uqabsontay.

Ceelkan waxaa dhagax dhigay wasirka Xafiiska Biyaha DDS Xasan maxamed xusen iyo wasirk kuxigenka xafiiska maliyada dds md muxiyadin cabdi farax waxaana kaso qaybgalay xildhibaano , mamulka degmada iyo bulshada qaybeheeda kala duwan .
Mashruucan ayaa waxaa fulinaya xafiiska biyaha ee dds waxaana ku baxaysa miisaniyad dhan 23,400,000 birr waxaana hoos looqadoyaa fogaan dhan 520 mitir.

Waaba-cado media

06/09/2023

Alle ha u naxariisto, oo jannooyinkiisa sarsare ha ku casuumo fannaankii weynaa ee Soomaaliyeed, Ustaad Axmed Naaji Sacad, oo ku geeriyooday dalka Ingiriiska. Ehelkiisa iyo ummadda Soomaaliyeedna waxaan Ilaahay uga baryayaa inuu samir iyo iimaan naga wada siiyo.

Ustaad Axmed oo caan ku ahaa qaadista heesaha, alifaadda laxammada iyo tumista qalabka muusiga, wuxuu ku dhashay degmada Shibis, ee magaalada Muqisho sannadkii 1939. Kadibna wuxuu ku barbaaray xaafadda Iskuraran ee degmada Xamarweyne, halkaas oo uu ka dhagaysan jiray heesaha laga qaadayo xarunta Leegada (SYL). Markii uu gaashaanqaad noqdnayna isaga ayaa heesaha guubaabada ah marna ku jalbeebin jirey marna ku maaweelin jirey dadweynaha xarunta Leegada yimaadda.

1954 ayuu Ustaad Axmed si rasmi ah u bilaabay fanka, waxaanu xilligaas qaadi jiray heeso waddani ah, oo ay qaarkood yihiin afka Carabiga. Sida oo kale wuxuu tumi jiray qalabka muusigg oo kala duwan, sida cuudka, giitaarka, fiyooliinka iyo organka. Aqoonta uu u leeyahay qalabka muusiga dartood, wuxuu noqday madaxa qaybta muusiga ee Golaha Murtida iyo Madaddaalada.

Heesaha caanka ah ee Ustaad Axmed Naaji Sacad lagu xasuusto waxa ka mid ah: Hiddiidiiyooy Hiddii, Bullooy hooy bullooy, Axdigaan Laheen, Canabey Dartaa, Waa Guuree, Aadooy Huunooy iyo Kuwo kale oo badan.

Ustaadka oo geyiga Soomaalida oo dhan laga qadariyo, kaalintintiisa fanku waa mid aan si sahal lagu buuxin karin laguna buuxin doonin. Boggaga taariikhda ummadda Soomaaliyeed ayuuna ku nool yahay, weligiina uu u ku jiri doonaa.

Waaba-cado media

21/08/2023

Santarka waba-cado o ka tirsan degmada daroor dawlada deegaanka somalida Ethiopia,
Ayaa sida ilo xog ogaala ii sheegeen, waxa u so baxay ceel riig ah kaas o wax ka tari doona baahida dhanka biyaha ee deegaankaas.

Waaba-cado media

08/07/2023

Hambalyo wasirka cusub maaliyada jfs Bihi Iman Egeh alle ha kugu asturo xilka

Waaba-cado media

03/07/2023

500 oo qoys oo Dan yar ah ayuu siiyay dhul hanti qaran ah oo ay waligood lahaan doonaan...

Alle cimrigaaga raaji oo camalkaaga barakee....
Hargaysa way mahadisay codkii ay ku siisay alxamdullilaah...

Waaba-cado media

27/05/2023

Hadaad biyo nadiifa hesho baad waayi maysid.

Waaba-cado media

19/05/2023

LAND ROVER ,1992. Iyo land rover 1959 waa baabuur in badan shaqaysay.

Waaba-cado media

12/05/2023

Fannaanada Khadra Cumar Dhuule ayaa xalay ku geeriyootay magaalada Mogadishu, Allah u naxariisto.

Waaba-cado media

12/05/2023

Bilawga birijiijka sadexaad ee caasimada hargaysa
Gaarahaan fooqa jajabka aya la bilabay shaqadiisa.

Waaba-cado media

28/04/2023

Qof dagan noqo si aad waligaa cusayb u ahaato.

Waaba-cado media

25/04/2023

Hambalyo Maayirka cusub ee lo magacaabay degmada daroor foosi nuux axmed.

Waaba-cado media

25/04/2023

Suldaanka Axmed cismaan cada-gude si heer sare ah oo gobanimo leh ha loo soo dhaweeyo. Balankeenu waa maalintaa iyo madaarka diyaaradaha HARGEYSA,

Waaba-cado media

20/04/2023

Caawa iyo u diyaar garawga ciida degmada salaxlay

Waaba-cado media

13/04/2023

Lacagta Shilinku xaggee ka timid?

Erayga Shilling ama Schilling waa magac ragga loo bixiyo oo Af Jarmal ah. Qarnigii 9-aad ilaa qarnigii 19-aad Shilinku wax uu ahaa lacagta dadyowga Af Jarmalka ku hadla. Qarnigii 15-aad ayay Ingiriisku qaateen, markii dambena halka Shilin wax uu u ahaa labaatan meelood oo hal sarrifka Pound-ka ilaa 1971.

Waagii Ingiriisku dunida badankeeda haystay lacago ka la duwan baa mustacmaradahaa la ga adeegsan jiray, waxaa se u gu caansanayd Rubbiyadda Hindiya (Indian Rupie) oo Soomaalilaand ka jirtay. 1921 ayuu Ingiriisku soo saaray lacag la yidhaahdo East African Shilling oo dalalkii Bariga Afrika ee uu haystay oo Soomaalilaand ku jirto la ga adeegsado. Soomaalidii Talyaanigu waxaa la ga ga dhaqmi jiray Lire Talyaani, laakiin tobankii sano dawlad gaadhsiinta, 1950-60, Talyaanigu wax uu soo saaray lacag dhulka Soomaalida u gaar ah oo la dhaho Somalo, taas oo qiimaheeda la waafajiyay East African Shilling.

Kolkii labada gobol dawladoobeen sannadkii 1960 labadii lacagood waxaa la isu gu geeyay mid cusub oo ah Somali Shilling - Shilin Soomaali.

Maanta lacagta Shillinka waxaa la ga adeegsadaa dalalka Soomaaliya-Soomaalilaand, Kiiniya, Tansaaniya iyo Yugaandha. Dalka Osteriye oo Yurub u gu dambeeyay wax uu ka baxay 1999 kolkii la qaatay Euro.

X- Ibrahim hawd

Waaba-cado media

10/04/2023

Sinaan iyo cadaalad wa sidan, waxaad sinaan ku wayday ayaad cadaalad ku helaysa.

Waaba-cado media

07/04/2023

Sadex hala saaxiibin

1 mustakibir
2 jaahil
3 khiyaanoole

Sadex dadka sii

1 kalgacal
2 balan oofin
3 daacad

Sedex ku dadaal
1 jacaylka
2 qosolka
3 saamaxaada

Sadex ka fogaw

1 diidmada
2 kaarahaysi
3 khiyaanada

Waaba-cado media

06/04/2023

Taariikh Nolloleedka prof ismaciil h**e Buubaa

Prof Ismaaciil Maxamuud Hurre Buubaa wuxuu shahaadada PHD ka diyaariyay cilmi nafsiga iyo akhriska Jaamacada Boston gobolka Massachtess Wadanka Maraykanka hilaadii 1973.

1968 wuxuu kaalinta koowaad ka galay tartan loo qabtay dhalinyarada jasmacadaha USA oo ku saansanaa curinta sheekooyinka fiction Storieska loo yaqaan oo abaal-marin lacag lagu gudoonsiiyay. Kaas oo ay soo qabanqaabisay jaamacada brendies University magaalada Watertown gobolka Massachusetts USA.
Sanadkii 1969 wuxuu diyaariyay master degree ku saabsan qoraal samaynta ama curinta qoraalka Creative Writing. Jaamacada Syracuse ee gobolka New York. Sanadkii 1964 waxa uu guulaystay laba abaalmarinood oo ku saabsan qoraalka gabayada iyo sheekooyinka samayska ah. 1965 jaamacada gobolka New Mexico caasimadiisa Albuquerque ayuu ka diyaariyay bachelor degree tacliinta ah.machadkii luuqadaha NTech ayuu ka noqday macalin ilaa Dean. Wasaaradii waxbarashada soomaaliya ayuu noqday madaxa luqadaha. 1973 jaamacada new hamshire magaalada Durham ayuu noqday dean of english dept.1974-1975 jaamacada Qaahira wadanka Masar ayuu noqday Agaasimaha qaybta barashada siyaasada.1975-1977,
jaamacada boqor Cabdicasiis faraceeda magaalada barakaysan ee Makka ayuu ahaa Prof luqada ingiriisiga ah.1977-1984 Mafco oo rugta ganacsiga sucuudiga agaasimaha qorshaynta noqday.intaa kadib wuxuu ku biiray jabhadii SNM oo ka Mid ahaa ragii maal iyo muruqba galiyay golihii dhexe snm iyo gudida fulintaba ku jiray. Wasiir kii maaliyada ee u h**eeyay somaliland buu noqday. Xukuumadii carta lagu soo dhisay ee Cali khaliif Galaydh oo jaamacad ka wada baxeen ayuu raysal wasaare ku xigeen noqday. Waxa kale oo uu soo qabtay wasiirka wasaaradaha maaliyada, arrimaha dibada ,iyo waxbarashada, xukuumadii kala dambeeyay faderalka somalia. Ilaahay qabriga ha u nuuro ehelkiisii iyo umada soomaaliyeedba samir iyo iimaan Ha ka siiyo.

Waaba-cado media

06/04/2023

Qoraa masri ah Bay waydiiyeen sideen ku ogaan karaa dadka,
Jawaabtiisu waxay noqotay.

"Ninka waxaa la bartaa marka xaaskiisu bukooto, "Xaaskana waxaa la bartaa marka ninkeedu caydhooba,

"Saaxiibkana waxaa la bartaa xilliga adag, "Caruurtana marka aabahood gaboobo,

"Walaalahana marka dhaxal yimaado!!, "jacaylka dhabta ahna marka ay maslaxadu dhammaato, "Mu'minkana kolka la imtixaamo!!!.

Waaba-cado media

05/04/2023

DHIIRIGELINTA

Shimbirka kaliya ee ku dhiirada inuu gorgorka u dhawaado waa tuke. Dhabarkeeda ayay u fadhiisataa oo qoorta ayay ka qaniinaysaa. Si kastaba ha ahaatee, gorgorku k**a jawaabo, kumana dagaalamo tuke; wakhti iyo dadaal toona kuma lumiyo, baalashiisa ayuun buu furay oo wuxuu bilaabay inuu fuulo meesha sare ee cirka. Duulimaadku mar kasta oo uu sare u kaco, way adkaanaysaa in uu tuku neefsado ka dibna tukuhu wuu soo dhacaa ogsijiin la'aanta awgeed. Jooji wakhtiga aad ku luminayso tukaha. Dadka khatarta ah ee noloshaada kaliya u soo dhawaada inay isku dayaan inay ku khalkhal galiyaan si ay duufaantooda kuugu soo qaadaan. Kaliya gee meelahaaga sare wayna baaba'ayaan iskood.

Waaba-cado media

05/04/2023

إنا لله وإنا إليه راجعون.
Rabbi qabriga haw waasiciyo dembigiisana ha dhaafo innagana samir iyo iimaan haynaga siiyo.
Marxuum, Dr, Muj Ismaaciil Maxamuud Hurre (Buubaa).

Waaba-cado media

01/04/2023

Asal ahaan Magaca Soomaali

Awoowaha ugu horreeya ee ay wadaagaan qabaa'ilka kala duwan ee Soomaalida waxaa loo yaqaan Irir Samaale, waxaana loo arkaa in uu yahay curiyaha isir-soomaaliga. Waxaa la aaminsan yahay in ereyga "Soomaali" uu ka yimid labada tibaax ee kala ah "soo" iyo "maal" oo marka la isu geeyo macneheedu yahay tag iyo caano, taasoo tilmaamaysa xoolo-dhaqatada baahsan ee dadka Soomaaliyeed. Taa beddelkeeda, ereyga Carabiga ah ee loo yaqaan "Dhaawaal" (dhawamaal) ayaa la sheegaa inuu yahay halka uu erayga Soomaali ka soo jeedo, taasoo laga yaabo in lagu tilmaamo qaninimada Soomaalida.

Xigasho : www.yourafricanation.com.ng waa.gd/A2S1Xr

Waaba-cado media

30/03/2023

Mid ka mid ah Madaxweynayaashii ugu waaweynaa Afrika abid - Thomas Sankara

4 sano oo kaliya, Thomas Sankara;

Waxa la dhisay 350 dugsi, waddooyin, jidad tareen oo aan gargaar shisheeye haysan

Waxay kordhisay heerka wax akhrinta 60%

Guurka qasabka ah ee la mamnuucay iyo gudniinka fircooniga ah

Dad masaakiin ah dhul siiyey

Wuxuu 2.5 milyan oo carruur ah ka tallaalay jadeecada, qandhada iyo qoorgooyaha

Beeray 10 milyan oo geed

Waxay ka saareen imbaraadooriyadda Faransiiska oo ay Burkina Faso kala baxeen IMF.

Thomas Sankara waxa uu akoonkiisa bangiga ku lahaa $350 oo kaliya, baabuur Renault 5 oo jaban, 4 baaskiil, 3 gitaar, talaajad, iyo qaboojiye jabay markii uu dhintay.

Intii aanu xilka hayn, wasiirradu waxay isticmaaleen baabuurta Mercedes Benz. Wuu iibiyay oo u soo iibiyay Renault 5 baabuur oo jaban si uu kharashaadka u badbaadiyo.

Thomas Sankara ayaa diiday in sawirradiisa si cad loo sudho. Dalkaasi waxa uu u bixiyay magaca Burkina Faso (Dhulka Ragga Daacadnimada ah) waxa uuna sameeyay heesta calanka.

Wuxuu dhimay mushaaraadkii madaxda Dowladda oo ay ku jiraan kuwa uu isagu leeyahay.

Waxaa dilay saaxiibkiis ugu wanagsan, Blaise Compaoré oo Burkina Faso xukumayay 27 sano (1987 ilaa 2014).

Wuxuu noqday madaxweynaha Burkina Faso isagoo 33 jir ah 1983, wuxuuna xilka hayay ilaa laga dilay Oktoobar 15, 1987.

Waaba-cado media

25/03/2023

Buurta Kaaramardha laba taariikhood ayay leedahay oo ay u dhaxaysay 22 MAALMOOD.

1) Mid waa 19 August ee sannadkii 1977 kolkii Taliskii Macangaga ahaa ee Dhargiga oo ka cabsanayay Mawjadii Xarnimo doonka ee WSLF uu cuqaal iyo odayaal gaadhaya 70 uu ku xasuuqay janbiga Buurta Kaaramardha.

2) Mida kale waa Guushii ay ciidamada Xornimo doonka ee WSLF ay 12 September 1977kii ay Buurta Kaaramardha ka sifeeyeen hadhaagii Ciidamada Dhergiga.

Waaba-cado media

22/03/2023

Inaa Lillaahi Wa Ina Ilayhi Raajicuun Waxaan Tacsi u Diraya Ehelkii, Qaraabadii iyo Qoyskii uu Ka Baxay Alle Ha Naxariiste Maraxuum Yuusuf Maxamed Nuur { Guruuje} Waxaan Si Gaara uga Tacsiyadaynaya Xildhibaan Ahmed Nour Guruje oo uu ahaa Aabihii Waxaan Leeyahay Ilaahay Samir iyo Iimaan Saadiqa Haynaga Siiyo Dhamaanteen Marxuumkana Alle Janatul Fardawsa Ha Geeyo Aamiin.

Waxaan Ku Xasuustaa Alle Haw Naxariistee Marxuum Yuusuf Guruuje Wakhtigii Qarankii Burburay Wuxuu ahaa Macalin, Waxa u Dheerayd Macalinimada Wuxu Soo Saare Ka ahaa Barnaamij La Odhan Jiray Korodhso Aqoontaada Kaasi oo aan Kaga Duubi Jiray Studio-ga Radio Hargaysa Barnaamijkaasi oo ahaa Mid aad Bulshadu ugu Xidhnayd.

Wakhtigii La Sameeyay Baarlamaankii ugu H**eeyay ee Somaliland Wuxu ahaa Xubnihii Aqoonyahanka ahaa ee Loo Soo Xulay Wakhtigaa, Waxaanu ahaa Guruuje Mid Mawduuca Mar Walba Taagan Fikirkiisa Ka Soo Jeediya oo Badheedhihiisa Ka Dhiibta.

Waxaanban Xasuusta Doorashadii 1997kii Ka Dhacday Magaalada Hargaysa Markii Laga Dooday Habka Madaxwaynaha Loo Dooranayo iyada oo Laysku Hayay Laba Qaab oo ahaa in Gacan Taag Lagu Kala Saaro iyo In Qarsoodi Laga Dhigo.

AHN Guruuje Wuxu Ninkii Keenay Fikir Cusub oo Lagu Kala Baxay oo Ka Duwana Labada Qaab Ee H**e Kiisiibaana La Qaatay...........................

X.Shugri

Waaba-cado media

21/03/2023

Xildhibaan Khadar Guun jaamac o ka hadlay tacadi lo gaystay sahra ismaciil haaruun o ah Afhayeenka garabka haweenka xisbiga e heer qaran.

Waaba-cado media