03/11/2022
Waa Xalqadii La Magac baxday : ( Xasuusintii Taarikhyadii Degmooyinkii H**e) Maanta Iyo bosaso. .
Boosaaso (Af-Carabi: بوصاصو; Af-Ingiriis: Bosaso; sidoo kale loo yaqaano Benderqaazim)
waa magaalo ka mid ah magaalooyinka ugu waayayn Soomaaliya, waana magaalada ugu weyn Magaalooyinka maamul gobolleedka Puntland isla markana waa magalada 3-aad ee ugu weyn magalooyinka Soomaaliya,
marka laga reebo Muqdisho iyo Hargeysa. Waa magaalo aad u soo koreysa, waana Magaalada 3-aad ee ugu koriinshaha badan marka laga reebo muqdisho iyo hargeysa.
Magaladaan waa magaalo ganacsi iyo saqaafadeed waxaa degan dad lagu qiyaasaayo 1000,000 oo qof tirakoob laga sameeyay 2017, Dekeda magaalada Boosaaso waxay ka mid tahay dekedaha ugu mashquulka badan dekadaha wadanka Soomaaliya,
waxaana taas usuurta geliyay dadka deegaankaas degan oo ah dad ku tiirsan ganacsiga iyo dhammaan gobalada Soomaaliya iyo kuwa wadamada deriska ah sida degaanka Soomaali Galbeed (Ogaadeeniya) ee Itoobiya oo aad u isticmaala dekada magalada Boosaaso. Boosaaso wa magaalada ugu fog dhinaca bariga oo qaaradda Afrika ku yaal.
Bari waa Gobalka ay ka tirsantahay Magalada Boosaaso, waxayna u tahay magaalo madax. Intaas waxaa dheer, magaaladaan waxay utahay degaanada Puntland magalada ugu weyn uguna dadka badan uguna muhiimsan xag-kastaba, waxayna hogaanka uhaysa ganacsiga, waxbarashada Iyo horumarka,
gobaladaas waxayna maamul ahaan hoos tagtaa maamul-goboleedka Puntland. Boosaaso waa magaalo ay nabad iyo xasiloon ka jirto sida magaaloyaasha kale oo ku yaalo woqooyiga. Magaaladaan waa magaalo ku dadaasha horumarka. Puntaland waxay leedahay hoteelo badan oo aad u casriyeysan iyo meelo lagu caweeyo, sida meelaha internetka lagu galo iyo maqaayado farabadan. Magalada waxay u dhowdahay buuro iyo goob loo dalxiis tago oo aad u quruxbadan waxaana kamida buuraha mareero, deegaanka gerible, Baalade, Gaaca, Biyo kulule, laag iyo Karin oo dhamaantood dalxiiska ku wanaagsan.
Taariikh.
Taariikh ahaan halka magaaladu ku taalo waxaa markii ugu horreysay inta la xasuusto degay Nin ganacsade ahaa oo la oran jiray Qaazim, Ninkani wuxuu ahaa soomali beel ahaanna wuxuu ka soo jeeday beesha Gabtaanle oo ka mid ah beelaha Mooracase ee Daaroodka.
Qaazim wuxuu la haan jiray hal uu aad u jeclaa oo la oran jiray boosaas, waxaana la rumaysan halkaas inuu yahay halka uu ka yimi magaca magaalada oo loogu magacdaray hashii qaazim ee daaqi jirtay xeraduna uga oodnayd halka haatan magaaladu ka dhisan tahay, Sidoo kale magaalada waxaa loo yaqaan Benderqaazim oo la macna ah Goobtii ama benderkii Qaazim taas oo sida la sheegay ay ganacsato carbeed u bixiyeen magaalada iyagoo ku hal qabsanayey qaazim oo ahaa ninkii deganaa halka magaaladu hada tahay.
Boosaaso waxay aad u dhisantay burburkii dowladda dhexe ka dib, waxaana isugu yimid oo ay marti galisay Soomaalidii ka soo qaxday koonfurta iyo galbeedka,
waxaa xusid mudan in dadkii deegaanka bosaso ku noolaa ay aad u soo dhoweyeen dhamaan dadyowgii ku soo qaxay magaalada oo ahayd halkii ay dadka ugu badan ee woqooyi bari ku soo laabtay qaabishay, Gaar ahaan waxaa aad arintaa loogu ammaanaa beesha Dishiishe oo si diiran, oo dadnimo iyo soomaalinimo leh ugu soo dhoweeysay dhamaan dadkii magaalada ku soo qaxay. Qaramada Midoobay sida: UNICEF, WFP, UNDP, UNHCR, DRC, SPDS, NRC .
Boosaaso deegaan ahaan waxaa dega beesha Dishiishe - Daarood waana reer saamayn ku leh Puntland iyo Soomaaliya, Sidoo kale bosaso haatan waa xarun weyn oo soomali badani ku nooshahay gaar ahaan qabaa'ilka Hartiga oo magaaladu u noqotay xarun ganacsi iyo saqaafadeed. iyo soomaali kale oo aad u farabadan.
Baarlamaankii ugu h**eeyey ee dowladda Soomaaliyeed oo xor ah waxaa Boosaaso laga soo dooran jiray 1959 ilaa 1969 mudaneyaasha kala ah Mudane Ugaas Yaasiin Ugaas Cabdirixmaan oo ka mid ahaa Xildhibaannadii Qaranka iyo Isimmaddii ugu magaca iyo ixtiraamka badnaa goboladaas iyo soomaaliyaba, iyo Mudane Xaaji Bashiir Ismaaciil Yuusuf oo isna ku soo baxay xubinta labaad ee degmada maadaama degmadu ay hoos imaan jireen deegaano aad u faro badan maadaama ay ahayd xarunta gobolka.
Runtii Mudaneyaasha ka soo jeeday Degmadda Boosaaso waxay ka mid ahaayeen akhyaartii iyo tiirarkii midnimadda iyo dowladnimadda ummadda Soomaaliyeed, waxay caan ku ahaayeen Dhaqan Islaami ah iyo Wadaniyad, ayagoo gacan iyo taageero ka helaya dadweynaha iyo wax-garadka maamulka deegaankaas,
waxay Degmadda, Gobolka iyo Dalkaba u soo hoyiyeen sharaf iyo sumcad, waxayna ka tirsan-yihiin beesha Harti - Daarood ee Soomaaliyeed..
Waa Qalinkii Hamse Abdinasir Isse 📝
