Siedlanów Dawniej i Dziś

28/12/2023

Historia

Siedlanów powstał w pierwszej połowie XVI wieku. Należał do powiatu łukowskiego,
parafii Kozirynek. Początkowo nazywał się Sielianów. Dziedzicem był Bartłomiej Kazanowski, sędzia z Łukowa. Posiadał również Brzostówiec i Ustrzesz.

Informacje o początkach Siedlanowa można znaleźć w Dziejach Lubelszczyzny.

"Siedlanów (1546 Sielianow), 7 km NE od Radzynia. [Pow. łuk.. par. Kozirynek). 1546 dziedzic Bartlomiej Kazanowski sędzia z Łukowa. Granice z Wielkim Księstwem Litewskim (łącznie z wsią Ustrzesz) od fosy zwanej Przekop środkiem równiny, czyli bagna zwane Jemielno do bagna Bielsko i bagnistego miejsca zwanego Okniska."

"Wg Kazanowskiego ½ Bielska winna należeć do Siedlanowa, granica zaś winna biec k. kopca narożnego zwanego Kierzek, na którym rośnie lipa, na granicach wsi Ustrzesz, Branica i Zbulitów po stronie polskiej oraz Ostrówki po stronie litewskiej. "

Z Roczników Humanistycznych z 1964 roku można dowiedzieć się, że Siedlanów powstał jednak przed 1534 rokiem. W 1552 r. Kazanowscy występują już jako właściciele 4 wsi (Białka, Żabików, Brzostówiec i Siedlanów), według zaś rejestru poborowego z 1580 r. w ich rękach znajdowały się dwie dalsze, istniejące przed r. 1534 wsie Siedlanów i Ustrzesz oraz część wsi Turów. Zapewne to Kazanowscy założyli wieś.
W spisie podatkowym z 1531 r. Siedlanowa jeszcze nie ma. Został wymieniony z spisie
podatkowym z 1552 roku. Był wtedy w posiadaniu Kazanowskich. We wsi było 9 osad.
Wieś Siedlanów znajduje się na mapie Województwo lubelskie z drugiej połowy XVI
wieku, umieszczonej przy opisie Koziegorynku.

W spisie podatkowym z 1580 roku wymienione jest nazwisko Andrzeja Kazanowskie-
go, płacącego podatki od 1 i 1/3 lana, to jest około 21 hektarów. Andrzej Kazanowski płacił
podatek, obejmujący również 8 zagród i komornice. W jego imieniu podatki płacił Stanisław Radzikowski. Urywek z tego dokumentu brzmi:
„Siedlanów, p. Andrzej Kazanowsky od lanu osiadłego fl. 1 i od trzeciej części drugiego łana gr. 10, od 8 zagród bez ról fl. 1 gr. 2, od komornicy bez bydła gr. 2. Summa fl. 2 gr. 14"
W rejestrze poborowym z 1626 r. znowu występuje to samo nazwisko Andrzej Kazanowski, nadal posiadał ten sam obszar ziemi, od którego płacił podatek. Właścicielem Siedlanowa w roku 1673 był niejaki Klembowski. Miał on 41 poddanych i 6 czeladników. Informacja ta znajduje się w Rejestrze pogłównego z 1673 roku.

Na podstawie tego zapisu można policzyć ilość mieszkańców, gdyż pogłówne było nali-
czane, jak sama nazwa wskazuje, „od głowy". W tym czasie w Siedlanowie mieszkało 58
osób, nie licząc dzieci poniżej 10. roku życia, od których pogłówne nie było naliczane.
Pod koniec XVI w. Siedlanów tak, jak i całe dobra radzyńskie przeszedł w ręce Mnisz-
chów, w drugiej poł. XVII w. - Stanisława Antoniego Szczuki, a potem - rodziny Potockich.
W Inwentarzu miasta Radzynia z 1742 roku jest informacja, że Siedlanów graniczył
z Białką, Ustrzeszą, Oprawami, Turowem, Wólką Lisią i Ostrówkami. W inwentarzu tym są
tez informacje o siedlanowskim folwarku.


Opisanie folwarku siedlanowskiego:
„Z przyjazdu od Radzynia wrota stoczyste na bigunach z fortką wchodząc na podwórze
po prawej ręce stodoły dwie chłopskie, po lewej ręce obora dworska. Do tej obory wrota
podwójne na biegunach, wchodząc na oborę drzwi do przegrody na cielęta z tej przegrody
w okole obornym przystawiona w rogu stajenka dla koni. Z tej obory wrót troje, do dojnika podwójne na podwórze, a trzecie pojedyncze na gumno. Ta obora z drzewa tartego słomą
poszyta. Wszedłszy do gumna stodoła wielka, w której z gumna wrót dwoje, drugich dwoje
na pole na wylot podwójnych na biegunach, w rogu tej stodoły szopa z wrotyma podwójne-
mi jedne z gumna drugie na pole na biegunach drewnianych słomą poszyte. Do stodoły
i szopy kłódek dwie do zamyka z kunami dwoma i skoblami żelaznemi.
We schody pojedynkowe z wystawa, ten szpiklerz słomą poszyty. Na środku gumna szpiklerz o dwóch komorach, jednej na dole, drugiej na gorze, do których drzwi dwoje na zawiasach i hakach z wrzeciądzami, skoblami i z dwiema kłódkami ...
Ten budynek słomą poszyty, przed tym budynkiem piwnica w ściany drewniane z pułapem, drzwi na biegunie z wrzeciązem żelaznym i skoblami. Sernik na dwóch słupach
pod słomą, gdzie niedaleko studnia z żurawiem. Za tymże budynkiem dla drobiu chlewek
z drzewa o dwóch drzwiach na biegunach z zaporami i kluczem drewnianemi pod słomą.

Opisanie browaru siedlanowskiego:
Browar przy drodze z Radzynia, do którego drzwi na biegunie, w którym browarze
kotłów miedzianych z czapkami i rurami potrójnemi dwa. Tok jeden, rynna od studni, kot-
lina z gliny, komin na słupach w górę wywiedziony, przy grubie takiż pod oznicą, rurnice
dwie, przykadków trzy, konwi spustnych dwie.
Z tego browaru drzwi drugie na tył na biegunie do studní. Studnia z żorawiem wiadrem. Drugie drzwi do izby arendarskiej, na biegunie, z haczykiem i skoblikami, w tej izbie
piec kaflowy, prosty, komin z gliny, powała z drzewa z dragarzem, okienek w drewnie troje, stół sosnowy, ław dwie przy ścianach, z izby drzwi do komory na biegunie, na komorze loch na piwo, z komory drzwi na tył na biegunie. Browar ten pod snopkami.
Słodownia, alias oźniczka, do sieczenia słodu nowa. W tymże browarze kocioł miedziany i przykadek do robienia piwa z tokiem.
Naczynia folwarczne
Na folwarku żarna z wszelkim porządkiem, maśnica sklepiec, szaflik, beczek kapustnych trzy, koryto wieprzowe, ceber, siekacz. W szpiklerzu pół korca, skopiec, szuflów trzy.

W tej publikacji odnajdujemy nazwy ogrodów, pól i łąk siedlanowskich: dwa ogrody
pod folwarkiem duży i mały, Włóka Zagrodnia, Włóka Krzowa, Łan Zabłotni, Włóka
Podoborcza, Włóka Olszynowa, Włóczka Zastawna, Włóka Zastawkowa, Łan Kuni, Niwa
do granicy turowskiej, Łąka do Kuniego Smugu Wielkiego, Łąka w Stawnym, Łąka Podobocznia, Łąka na Krzu, Łąka Zagrodnia, Łąka Gajna, Łąka Paschowata.

W inwentarzu są też wymienione powinności gromady siedlanowskiej:
Powinności gromady siedlanowskiej:
Oprócz w liniach wyrażonych bez dzionków każdy pociężny z półwłóczka od Święte-
go Wojciecha do Świętego Marcina po dni trzy piesze i tłoki do zniwa po dni dwa odpra-
wiać powinni przędziwa odprząść powinni do zamku, kiedy potrzeba dworska będzie w ko-
lej bez dnia, czyli pieszą, czyli pociężną ciż poddani powinność odprawiać powinni stróżę
nocną do folwarku siedlanowskiego w kolej odybwać bez dnia powinni.

Na mapie „Królestwo Polskie w latach 1822-1834" występuje miejscowość Siedlanów
i zaznaczony jest dwór w tej wsi. Z rąk Potockich Siedlanów przeszedł w ręce Sapiehów, a następnie Szlubowskich.
W 1841 1. Józef Szlubowski kupił od swoich rodziców folwark Siedlanów. Odziedziczył też Branicę Dużą i włączył Siedlanów do tego majątku. Na mocy ukazu carskiego z 1864 roku w Siedlanowie 38 gospodarzy otrzymało 502 morgi 192 pręty ziemi. W dobrach branickich nadziały były zróżnicowane. Chłopi dostawali grunty o powierzchni od 1 morgi do 28 mórg. Wyjątkiem było gospodarstwo w Siedlanowie, które miało 47 mórg. Oto Tabela Likwidacyjna wsi Siedlanów (lista gospodarzy, którzy zostali uwłaszczeni na ziemi dworskiej w 1864 r.):

1. Walczyk Józef

2. Kowalczyk Tomasz

3. Szczepaniuk Piotr

4. Kowalik Marcin

5. Kłos Wojciech

6. Szczepaniak Ignacy

7. Szczepaniuk Kazimierz

8. Kowalik Józef

9. Szczepaniuk Józef

10. Kowalik Józef

11. Mańko Jerzy

12. Kuc Jakub

13. Kuc Tomasz

14. Szczepaniuk Jan

15. Milosz Jan

16. Marko Jan

17. Kowalik Tomasz

18. Kowalik Jan (syn Marcina)

19. Książek Józef

20. Kłos Antoni

21. Walczyk Jan

22. Szczepaniuk Wojciech

23. Kowalik Błażej

24. Mańko Paweł

25. Kowalik Jan

26. Kania Antoni

27. Szczepaniuk Jan (syn Mateusza)

28. Szczepaniuk Stanisław

29. Waszkiewicz Jan

30. Dobrowolski Mikołaj

31. Mańkowa Maria

32. Szczepaniukowa Franciszka

33. Jabłoński Kazimierz

34. Gryciuk Antoni

35. Szczerba Laurencjusz

36. Kuc Franciszek

37. Książek Jan

38. Aleksiuk Jan

Tak samo jak w innych wioskach wszyscy mogli korzystać z serwitutów leśnych i past-
wiskowych. Po reformie uwłaszczeniowej folwark Siedlanów liczył 1386 mórg, w tym 301
mórg gruntów ornych, 420 mórg łąk, 182 morgi pastwisk, 458 mórg lasów, 25 mórg
nieużytków.

Na początku XX w. folwark miał obszar już tylko 958 mórg. Folwark ten był własnością
Szlubowskich, a następnie Rulikowskich poprzez małżeństwo Stefanii ze Szlubowskich.
W Słowniku geograficznym Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich z 1885 r.
znajdujemy następującą notkę dotyczącą Siedlanowa:
Siedlanów, wieś i folwark, powiat radzyński, gmina Lisia Wólka, parafia Radzyń (odl. 6 wiorst), ma 28 dm., 285 mk., 1574 ogólnego obszaru. Folwark Siedlanów odłączony od dóbr Branica, mr. 1211: gruntów ornych i ogrodowych mr. 306, łąk mr. 361, pastw. mr. 73, lasu mr. 455, nieuż. mr. 16; bud: z drzewa 19; płodozmian 6 i 7-polowy; las urządzony. Własność Szlubowskich a następnie Stefanii ze Szlubowskich Rulikowskiej.
Po I wojnie światowej folwark Siedlanów dzierżawili Antoni Czapski i Błażej Strzemiecki przez 10 lat.
Wiadomo, że w roku 1922 w folwarku Siedlanów był kierat ośmiokonny z młocarnią,
oddzielny kierat czterokonný z sieczkarnią, siewnik rzędowy, siewnik rzutowy, siewnik
do nawozów sztucznych, kopaczka do kartofli, 3 żniwiarki, parnik, kosiarka, 2 wały
pierścieniowe.

W 1923 roku w Siedlanowie zaczęła funkcjonować jednoklasowa szkoła powszechna, której kierownikiem została Teodozja Wus.

W 1931 r. z folwarku Stasinów rozparcelowano dalsze 425 mórg dla posiadaczy karłowatych gospodarstw ze wsi: Zbulitów Duży, Siedlanów i Niewęgłosz.

W spisie członków gminy żydowskiej sprzed 1939 r. zawartym w Radzyńskim Rocz-
niku Humanistycznym występuje jeden Żyd z Siedlanowa. Jest nim Korenbaum Piwja -
pachciarz. W tej samej publikacji dowiadujemy się, że dobra ziemskie Branica składały się
z miejscowości Branica, Niewęgłosz, Zbulitów, Siedlanów, Stasinów, Ustrzesz, Antonin
i osada młynarska Bramka.

Powyższy materiał udostępnił Kazimierz Kowalik.

16/12/2023

Gdy w 1926 roku Stany Zjednoczone świętowały 150 rocznicę uchwalenia Deklaracji Niepodległości, naród polski przekazał im szczególny prezent – Deklarację o Podziwie i Przyjaźni.
Pod życzeniami złożonymi Amerykanom podpisało się wówczas 5,5 miliona Polaków, czyli co szósty obywatel ówczesnej Rzeczypospolitej. Zebrana w 111 tomach potężna kolekcja podpisów, którym towarzyszą liczne ilustracje i zdjęcia, jest dostępna online - https://polska1926.pl/
Pośród wielu innych znaleźliśmy kartę z podpisami uczniów Szkoły Powszechnej w Siedlanowie.
Znajdź swoich przodków w Deklaracji Podziwu i Przyjaźni dla Stanów Zjednoczonych z 1926 roku.
Tutaj film objaśniający co takiego zaszło w 1926 roku : https://youtu.be/Yu2rjXFK7Do?si=BGek-4j08mmct_Bx

14/12/2023

Witamy wszystkich aktualnych i byłych mieszkańców Siedlanowa, sympatyków, gości i tych którzy wzdychają na samą myśl o tej niezwykłej miejscowości, położonej w najpiękniejszym miejscu na Ziemi.
Jesteśmy zespołem byłych i obecnych mieszkańców Siedlanowa, których łączy zainteresowanie historią i dniem dzisiejszym naszej rodzinnej miejscowości i jej mieszkańców.
Jako, że trudno wzrastać i rozwijać się bez korzeni, poszukujemy wszelkich informacji o historii naszej wsi, korzystając ze wszystkich dostępnych źródeł. Zebrane informacje umieszczamy na specjalnie utworzonym do tego celu blogu o takiej samej nazwie jak ten profil. Blog powstał już dość dawno, kiedy to w przypływie lokalnego patriotyzmu, poszukiwaliśmy kroniki naszej szkoły i w końcu udało się ją znaleźć. Największą determinacją wykazał się wtedy pan Jerzy Walczyna i to on oznajmił wszystkim poszukującym "mamy to". Książka była w nienajlepszej kondycji, ale udało się ją osuszyć i przywrócić do stanu umożliwiającego korzystanie z zawartości. Najbardziej ucierpiały umieszczone w niej fotografie, ale resztę udało się odczytać i zdigitalizować.
Publikacja uratowanej kroniki znajduje się tutaj :
https://siedlanow.blogspot.com/2014/
Przy okazji okazało się, że w rodzinnym archiwum pana Jerzego znajduje się również pamiętnik pierwszej nauczycielki, która jesienią 1923 roku przybyła do Siedlanowa z misją edukacyjną. Nazywała się Teodozja Wus, a potem Kostylew po mężu.
Pamiętnik czytaliśmy z wypiekami na twarzy, bo to przecież kawał naszej historii, prawie już zapomnianej, a przecież tak ważnej.
Treść pamiętnika tutaj:
https://teodozja-kostylew.blogspot.com/.../wspomnienia...
Dzięki takim dokumentom możemy się dowiedzieć, że w tym roku (2023) mija dokładnie 100 lat od założenia w Siedlanowie pierwszej Szkoły Powszechnej, do której uczęszczali Siedlanowianie w różnym wieku, żeby już nigdy więcej nie podpisywać się krzyżykami.
Nie było łatwo, a czasem nawet dość zabawnie, ale o tym w pamiętniku pani Teodozji.
Dodam tylko, że zespół wolontariuszy prowadzący bloga i niniejszy profil FB ma formę otwartą i chętnie powiększy się o kolejne osoby, którym mocniej zabije serce, kiedy odkryją coś nowego o historii swej rodzinnej miejscowości i ucieszą się kiedy będzie można napisać coś ciekawego o teraźniejszości.
Kontakt: [email protected]

Siedlanów, Siedlanow

12/12/2023