Didaskalia Gazeta Teatralna

27/08/2024

-182

🌹O spektaklu „Dzieje grzechu" w reżyserii Wojtka Rodaka i dramaturgii Igi Gańczarczyk (Narodowy Stary Teatr im. Heleny Modrzejewskiej), recepcji „pornograficznej" powieści Żeromskiego i próbie queerowo-feministycznego odczytania historii Ewy Pobratyńskiej pisze Joanna Targoń.
🌹„Przerysowana kobiecość i przerysowana męskość prowadzą równie przerysowany romans, pełen westchnień, znaczących spojrzeń, gwałtownych uczuć i gwałtownych gestów. Zrobione jest to i wykonane przez aktorów smacznie i zabawnie, a zjawiskowej Karolinie Staniec nawet można uwierzyć, że naprawdę zakochała się w swoim amancie. Ale czy to nie zbyt łatwe ustawienie sobie przeciwnika, czyli Żeromskiego? «Dzieje grzechu» nie są przecież melodramatem pełną gębą. Żeromski to nie Helena Mniszkówna, nie realizuje konwencji melodramatu, ale ją wykorzystuje, aby rozsadzić naturalistycznymi i skandalicznymi scenami (jak choćby topienie noworodka w wychodku). Dystans wytworzony przez spotęgowany melodramatyczny ton odejmuje powieści Żeromskiego ciężar i znaczenie, spycha ją do kąta jako przykład niestosownej już dziś męskiej patriarchalnej narracji i męskiego spojrzenia, a także nazbyt ozdobnego stylu, który w ustach nastrojonych pastiszowo aktorów brzmi staroświecko i śmiesznie".

https://didaskalia.pl/pl/artykul/kobiety-objasniaja-nam-swiat

Stary Teatr w Krakowie, „Dzieje grzechu": Małgorzata Gałkowska; fot. Maurycy Stankiewicz

23/08/2024

-182
🌼 W tekście „Falujące wargi Lukrecji" Maria Magdalena Ożarowska pisze o spektaklu Hany Umedy „Rapeflower" (Komuna Warszawa), japońskim tańcu jiutamai i tym, jak choreografka subwersywnie przechwytuje jego tradycję.
🌼 M Magdalena Ożarowska: „Umeda już kolejny raz (po warszawskiej «Sadzie Yakko» i po szczecińskiej «Wiarołomnej») sięga po jiutamai. Taniec traktuje jako narzędzie narracyjne oraz jako środek z potencjałem emancypacyjnym. Sugeruje, że taniec oparty na kontroli może pomóc w procesie rekonwalescencji – nauki na nowo akceptacji swojego ciała i odbudowywania seksualności. Może pomóc również w wyrwaniu się z tożsamości ofiary".

https://didaskalia.pl/pl/artykul/falujace-wargi-lukrecji

Komuna Warszawa, „Rapeflower": Hana Umeda; fot. Pat Mic

20/08/2024

-182
🎓Pierwszy dzwonek coraz bliżej, więc do listy obowiązkowych lektur dodajemy tekst Stanisława Godlewskiego pt. „Zemsta prymusów", w którym mowa o „Zemście" w reżyserii Michała Zadary (Teatr Komedia).
🎓Stanisław Godlewski: „Wiadomo, że inscenizacje Zadary są atrakcyjne teatralnie, czasem nawet wystrzałowe, a jego lektura «bez skrótów» i «zgodnie z intencjami autorów» nie jest nigdy banalna i kanoniczna. Reżyser, niczym najpilniejszy uczeń, podniecony własną interpretacją, analizuje tekst słowo po słowie, rozczytując dodatkowe znaczenia, dekonstruując utarte schematy, docierając do «prawdy», do «tego, czego chciałby autor». Jego donośny głos rozchodzi się po klasie, wywołując jeżeli nie poruszenie, to przychylną życzliwość (nawet jeśli prymus momentami się w swoich interpretacjach pomyli lub pogubi). Sam fakt szczerego przejęcia się dawnymi tekstami należy uznać za rzecz godną podziwu, zwłaszcza jeśli do swojej wizji reżyser potrafi przekonać słuchaczy. Zadary realizacje klasyki spotykają się na ogół z entuzjastycznym odbiorem publiczności, często także krytyki. Zemsta również zbiera bardzo pochlebne opinie, a kolejne spektakle kończą się owacjami na stojąco. Zadara znów zdobył piątkę z plusem".

https://didaskalia.pl/pl/artykul/zemsta-prymusow

Teatr Komedia w Warszawie, „Zemsta"; fot. Marek Zimakiewicz

16/08/2024

-182
🎭Jesienne repertuary w teatrach powoli się zapełniają, a my rozpoczynamy prezentacje tekstów o przedwakacyjnych premierach.
🎭Magdalena Rewerenda pisze o „Liście uchybień" w reżyserii Pameli Leończyk (Stowarzyszenie Pedagogów i Pedagożek Teatru, Warszawskie Obserwatorium Kultury, Teatr Dramatyczny).
🎭„«Lista uchybień», tematyzująca instytucjonalne problemy nie tylko teatrów, ale wszystkich miejsc animujących działania kulturalne, jest niewątpliwie projektem społecznie ważnym – być może przede wszystkim ze względu na pogłębione wywiady, które pozwoliły naszkicować perspektywę problemu poza dużymi ośrodkami. Jednak to, że przedstawienie jest przekonujące i atrakcyjne, nie wynika z podjętych w nim tematów. «Lista uchybień» to po prostu świetny spektakl: zabawny, błyskotliwy i poruszający, sprawnie wykorzystujący dostępne środki teatralne – proste, ale budujące trafne metafory".

https://didaskalia.pl/pl/artykul/nie-koniec-swiata

„Lista uchybień": Łukasz Wójcicki, Karolina Pluta, Iga Dzięgielewska; fot. Alicja Szulc

13/08/2024

-182
👧Drugim tekstem w bloku o teatrze dla młodej widowni jest artykuł Zofii Dąbrowskiej o pierwszym sezonie działalności Teatralnego Instytutu Młodych (Teatr Ludowy).
👧Autorka pisze nie tylko o repertuarze tej sceny, ale też o wydarzeniach towarzyszących głównemu programi, a opisując kolejne spektakle, głos oddaje też osobom reprezentującym młodą publiczność.
👧„Tym, co zachęciło mnie do śledzenia pierwszego sezonu działalności Teatralnego Instytutu Młodych, było przekonanie, że taka instytucja jest potrzebna. Zwłaszcza teatr dla młodzieży jest w polskich teatrach repertuarowych realizowany w stopniu minimalnym, często w formie adaptacji lektur. Zdecydowanie warto podkreślić różnorodność proponowanego przez TIM repertuaru, zarówno pod kątem wiekowym (brakuje tylko propozycji dla najnajów), jak i gatunkowym. Godna pochwały jest także otwartość na dialog z młodym odbiorcą, realizowana podczas warsztatów i spotkań pospektaklowych".
https://didaskalia.pl/pl/artykul/kazdy-kto-kiedykolwiek-chodzil-do-szkoly

Teatr Ludowy w Krakowie, „The Clash / Zderzenie"; fot. Jeremi Astaszow

09/08/2024

-182
👧W wakacyjnym numerze „Didaskaliów" przyglądamy się też temu, co w ostatnim sezonie działo się w teatrze dla młodej widowni. Pierwszym tekstem z tego bloku jest recenzja spektaklu „You can fail! Porażka show" (Centrum Sztuki Włączającej / Teatr 21, Teatr Komedia) autorstwa Agaty Skrzypek.
👧Autorka pisze o sztuce porażki i żenady, przyglądając się teatrowi jako przestrzeni, w której niepowodzenia wcale nie muszą być ukrywane.
👧 „Porażkowe diagnozy, które padają ze sceny, zapraszają do lekkości i czułości w traktowaniu swoich niepowodzeń, a także samych siebie jako nadal godnych przyjaźni czy dobrego słowa. Teatr jako miejsce wymiany ocen i opinii, czy to na krzyżujących się liniach dyrekcyjno-realizatorsko-obsadowo-pracowniczych, czy też w polu recenzenckim, to odpowiednie miejsce – obok szkoły – by niepowodzeń często doświadczać, więc może też, by zacząć mówić o nich otwarcie".

Teatr Komedia i Teatr 21, „You can fail! Porażka show"; fot. Dawid Stube

https://didaskalia.pl/pl/artykul/nikt-tak-pieknie-nie-mowil

06/08/2024

-182
🎺W artykule „Co poza «muzycznością? Kilka uwag o możliwych kierunkach rozwoju polskich studiów nad dźwiękiem teatralnym"
Maciej Guzy dokonuje rewizji pojęcia „muzyczności teatru”, które jego zdaniem zdominowało pojawiające się w ostatnim dwudziestoleciu analizy fenomenów dźwiękowych w polskim teatrze współczesnym. Odtwarza teoretyczne fundamenty tego terminu oraz wskazuje możliwe kierunki jego poszerzenia.
🎺Autor stawia także pytania o możliwość lub konieczność wprowadzenia pojęć alternatywnych wobec „muzyczności”, wskazujących na nowe zjawiska i praktyki artystyczne. Podnosi również problem skonfrontowania studiów nad dźwiękiem teatralnym z perspektywami posthumanistycznymi.

https://didaskalia.pl/pl/artykul/co-poza-muzycznoscia

Teatr im. Ludwika Solskiego w Tarnowie, „Król": Matylda Baczyńska; fot. Rafał Balawejder

02/08/2024

-182
🌞W pierwszy weekend sierpnia pewnie mało kto – poza uczestniczkami i uczestnikami letnich festiwali – myśli o pracy i teatrze, ale może są tu osoby, które przy piątku chciałaby się wdać w dyskusje o... godzinach pracy w teatrze.
🌞Zapraszamy do lektury artykułu Andrzeja Błażewicza pt. „10:00-14:00 + 18:00-22:00. Efektywność pracy i jakość życia osób pracujących w polskich teatrach repertuarowych" – mamy nadzieję, że stanie się on przyczynkiem do dalszych badań i rozmów oraz włączy się w już prowadzoną dyskusję o organizacji pracy artystycznej.
🌞Błażewicz: „Mam nadzieję, że ten tekst może stać się czynnikiem uruchamiającym debatę na temat warunków pracy w polskich teatrach instytucjonalnych. Można również powtórzyć badania w rozszerzonej skali – przeprowadzić je bezpośrednio w instytucjach, precyzyjniej przyjrzeć się konkretnym grupom zawodowym – sprawdzić, czy potrzeba zmian jest skorelowana z tym, jaką rolę pełni dana osoba w procesie produkcji spektaklu. Konsekwencją tej debaty powinny być systemowe zmiany, sformalizowane w dokumentach na poziomie ustawowym. Uczestnikami takiej debaty powinny być oczywiście osoby mające doświadczenie w zarządzaniu teatrami – czyli dyrektorzy i dyrektorki. Ich perspektywa nie została uwzględniona w tym tekście, a może się okazać bardzo cenna i pomocna".

https://didaskalia.pl/pl/artykul/1000-1400-1800-2200-efektywnosc-pracy-i-jakosc-zycia-osob-pracujacych-w-polskich-teatrach

„Kancelaria Paniki Moralnej i Etycznej Wyższości", czytanie performatywne w ramach wiosennej edycji Forum Przyszłości Kultury (2022): Kornelia Trawkowska, Agata Adamiecka, Agnieszka Jakimiak, Konrad Marek Cichoń; fot. mat. Teatr Polski w Poznaniu od 1875

29/07/2024

-182
🌻Do czytania w wakacyjnych plenerach polecamy artykuł Zuzanny Berendt, w którym mowa o ptakach, grzybniach i drzewach, ale też o teatrze i antropocenie.
🌻Autorka analizuje strategie artystyczne (dramaturgiczne, wizualne, choreograficzne, dźwiękowe) wykorzystane przez reżyserkę Weronikę Szczawińską i jej współpracowników (m.in. Piotra Wawra jr, Agatę Maszkiewicz, Martę Szypulską) w trzech spektaklach składających się na trylogię przyrodoznawczą: „Rozmowie o drzewach" (Komuna Warszawa, 2019), „Miejskim ptasiarzu"(Wrocławski Teatr Współczesny, 2020), „Grzybach" (Teatr Powszechny, 2022). Pokazuje, że Szczawińska posługuje się antropocentryzmem teatru jako urządzenia kulturowego do wychodzenia poza tradycyjną percepcję nie-ludzkiej przyrody oraz że wykorzystane przez nią strategie uobecniania przyrody w teatrze uświadamiają jej dotkliwą nieobecność w warunkach wydarzenia artystycznego.

https://didaskalia.pl/pl/artykul/zeby-cos-uratowac-trzeba-najpierw-zauwazyc

Komuna Warszawa, „Rozmowa o drzewach"; fot. Pat Mic

22/07/2024

-182
💀W tym roku „Hamlet" w reżyserii Cheli De Ferrari z peruwiańskiego Teatro La Plaza odwiedził kilka polskich miast (Kraków, Poznań i Katowice), a 4 sierpnia zobaczy go też gdańska publiczność (Festiwal Szekspirowski w Gdańsku).
💀O krakowskim pokazie (Teatr Łaźnia Nowa) pisze Adriana Mickiewicz:
„Choć spektakl skupia się na niewidzialności i społecznym odrzuceniu osób z zespołem Downa, to warto podkreślić, że reżyserka trzyma się z daleka od patosu czy strategii melodramatycznych. [...] Rockowa piosenka zespołu Manganzoides «No soy como los demás» (Nie jestem taki jak inni), jeden z powtarzających się motywów muzycznych, urasta tu niemal do rangi manifestu, wyrażającego afirmację odmienności oraz prawo osób z niepełnosprawnościami do funkcjonowania w społeczeństwie na równych prawach. Artyści obśmiewają również przyzwyczajenia widzów. Na początku spektaklu uprzedzają publiczność o wpływie ich psychofizycznej kondycji na sposób gry aktorskiej – wolniejsze wypowiedzi, pauzy. Nie robią tego w tonie przepraszającym, przeciwnie: to raczej ironiczny komentarz, zakończony stwierdzeniem, że jeśli się komuś nie podoba, to może wyjść".

https://didaskalia.pl/pl/artykul/rewolucja-ktora-trwa
Teatro La Plaza w Limie, „Hamlet": Octavio Bernaza, Ximena Rodríguez; fot. materiały Teatro La Plaza

19/07/2024

-182
🎭„Co się stanie, jeśli będę tańczyć z bólem, a nie przeciwko nim lub pomimo niego? Co się stanie, jeśli zaakceptuję wyjątkowość tego, jak porusza się moje chronicznie bolesne ciało?" – o tańczeniu w twórczej relacji z bolącym ciałem pisze Sarah Hopfinger w „Pain and I: A Crip Performance Score".
🎭Autorka, uruchamiając strategię practice-led research, tworzy score dokumentujący swój spektakl z 2022 roku „Pain and I".
https://didaskalia.pl/en/article/pain-and-i-crip-performance-score

Na zdjęciu: Sarah Hopfinger, fot. materiały autorki

15/07/2024

-181
🎭W artykule „Niepełnosprawność w teatrze polskim lat dziewięćdziesiątych" Katarzyna Biela pisze o spektaklu Zenona Fajfera i Katarzyny Bazarnik „Madam Eva, Ave Madam" (Teat Zenkasi, 1992), w którym występowali aktorzy z niepełnosprawnościami ruchu, a także o jego recepcji oraz dialogującej z myślą i praktyką Tadeusza Kantora koncepcji „Realności Jeszcze Niższej Rangi".
🎭„Z jednej strony Fajferowi i Bazarnik chodziło o aktywizację mieszkańców DPS-u – zachęcenie ich do wykroczenia poza codzienną rutynę i zaangażowania w działania artystyczne – a zarazem o zmianę ich myślenia o sobie samych i o samostanowieniu. Z drugiej strony celem było zaangażowanie widzów poprzez zderzenie ich z sytuacją osób z niepełnosprawnościami, które, przebywając w DPS-ie, miały ograniczone możliwości kontaktu z innymi i dzielenia się swoim doświadczeniem. Spektakl motywował do postrzegania aktorów na wózkach jako pełnoprawnych twórców sztuki. Spotkanie to miało potencjał do otwarcia aktorów i widzów na siebie nawzajem, choć należy przyznać, że wiązało się także z wysiłkiem intelektualnym i emocjonalnym, jako że dla obu grup była to sytuacja nowa, a jej efekty okazały się trudne do przewidzenia. Dodatkową trudność stanowiło wykorzystanie dynamicznych scen i przemocy oraz aluzji do różnorodnych tradycji i kultur, tworzących złożoną sieć powiązań intertekstualnych".

https://didaskalia.pl/pl/artykul/niepelnosprawnosc-w-teatrze-polskim-lat-dziewiecdziesiatych

Teatr Zenkasi, „Madam Eva, Ave Madam": Izabella Szewczyk, Grzegorz Taborski; fot. Robert Fajfer

12/07/2024

-182
🎭Kolejną odsłonę cyklu „Kalekowanie sztuk performatywnych" otwiera artykuł Magdaleny Zdrodowskiej „Estetyka horyzontalna i łóżkowy aktywizm. Pandemiczna wywrotowa horyzontalność".
🎭Autorka pisze m.in. o artystkach i artystach bez doświadczenia niepełnosprawności, którzy w czasie pandemicznego lockdownu wykorzystywali strategie charakterystyczne dla sztuki i aktywizmu osób z niepełnosprawnościami, ale obecne też w praktykach XX-wiecznej neoawangardy.
🎭„Kolejne kwarantanny zakłócały normatywne cykle funkcjonowania przedsięwzięć kulturalnych i wymuszały przenoszenie ich do sieci. Odbiorcy i instytucje finansujące sztukę przyjęły i uznały relacyjność oraz eksponowanie przestrzeni prywatnej jako pełnoprawnej sceny. Artyści zwrócili się ku własnym ciałom, intymnemu otoczeniu i powszechnie dostępnym narzędziom, jak smartfony czy kamery internetowe. Ich strategie, taktyki, a także środki, których używali, przypominają relacyjny, zakorzeniony w ciele i jego kondycji oraz związany z domową przestrzenią i niedrogimi narzędziami charakter twórczości osób niepełnosprawnych".

https://didaskalia.pl/pl/artykul/estetyka-horyzontalna-i-lozkowy-aktywizm-pandemiczna-wywrotowa-horyzontalnosc

Greg Moran, „Culicidae", zdjęcie z procesu realizacji filmu (www.gregmoran.com.au)

08/07/2024

-182
🌿W artykule „Stanisławski i jego system aktorski – próba psychologicznej weryfikacji" Agata Dziegieć i Krystian Barzykowski omawiają rozważania autora „Pracy aktora nad sobą" na temat pamięci emocjonalnej w świetle współczesnej psychologii.
🌿„Twórca MChAT-u sugerował, że aktorstwo to profesja ukierunkowana na korzystanie z osobistych zasobów, a on te zasoby rozpoznawał, opisywał i wskazywał, w jaki sposób robić z nich sceniczny użytek. To właśnie ten potencjał implementacji jego systemu do pracy scenicznej jest powodem, aby przyjrzeć się jego metodom pracy i osadzić je w kontekście aparatu pojęciowego, który dzisiaj jest szeroko dostępny dla zainteresowanych danym obszarem wiedzy. Rozpoznanie i interpretacja uprawianej przez Stanisławskiego psychologii potocznej może służyć temu, by twórcy sceniczni zobaczyli, w jaki sposób mogą wykorzystywać swoje zasoby i stworzyć z nich narzędzie dopasowane do indywidualnych charakterystyk".

https://didaskalia.pl/pl/artykul/stanislawski-i-jego-system-aktorski-proba-psychologicznej-weryfikacji

Stanisławski Studio, zdjęcie z pokazu scen studentów II stopnia; fot. Maciej Kempiński

05/07/2024

-182
🌿Blok o Konstantym Stanisławskim otwiera artykuł Katarzyny Osińskiej, w którym autorka omawia książkę Marii Shevtsovej „Stanisławski na nowo" (przekład: Edyta Kubikowska, Instytut Grotowskiego 2022).
🌿 Osińska polemizuje z tezą Shevtsovej o decydującej roli religii prawosławnej w kształtowaniu się światopoglądu Stanisławskiego i jej wpływie na jego podejście do aktorstwa i teatru.
🌿 „Cokół pomnika, jaki Maria Shevtsova wystawia Stanisławskiemu, jest podejrzanie nieskazitelny, bez zarysowań i śladów starzenia się. Szkoda, że autorka nie znalazła okazji, by pokazać, że Konstantin Siergiejewicz był postacią niejednoznaczną i że bywał krytykowany nawet przez swoich uczniów i współpracowników".
https://didaskalia.pl/pl/artykul/stanislawski-nowe-i-stare-perspektywy

03/07/2024

✍️Osobom, które chcą szlifować swoje krytyczne pióra, polecamy organizowaną przez Dwutygodnik SZKOŁĘ PISANIA.
✍️Warsztaty z krytyki teatralnej poprowadzą osoby publikujące też na łamach „Didaskaliów”: Wiktoria Tabak i Witold Mrozek.
✍️Wszystkie informacje o projekcie znajdziecie w poniższym poście.

Internetowy Magazyn Kulturalny

Online Culture Magazine

Patronite

02/07/2024

🌞🌞🌞Festiwal Szekspirowski w Gdańsku, któremu z radością patronujemy, od dawna jest na mapie naszych wakacyjnych szlaków, a Was zachęcamy do zapoznania się z programem jego 28. edycji. Znajdziecie w nim spektakle z Peru, Ukrainy, Wielkiej Brytanii, Rumunii, Włoch, Chorwacji i Polski oraz aż dziesięć premier🌞🌞🌞
👀W tym roku festiwalowi towarzyszy hasło „A niech się głowy toczą!". Czy kryją się za nim wyłącznie krwawe opowieści rodem z „Antoniusza i Kleopatry"?
👀Niekoniecznie. Zespół kuratorski pisze: „«A niech się głowy toczą» – skoro toczyć się muszą i toczyć się będą. Czy jednak musimy się bezradnie przyglądać okrucieństwu? Czy niemoc zmiany historii jest tchórzowską pasywnością? Czy naprawdę mamy do wyboru, jak chce Hamlet, tylko dwie ścieżki: bierne znoszenie «zajadłych strzał losu» oraz czynny opór wobec «morza nieszczęść», któremu musimy dać kres, choć jest to przecież niewykonalne? W naszym haśle kryje się bunt i niezgoda na takie stawianie sprawy".
👀Cały tekst kuratorski i wszystkie informacje o programie znajdziecie na stronie festiwalu (https://festiwalszekspirowski.pl/festiwal/).

💥 Odkrywamy wszystkie karty! 🧐 No prawie wszystkie, bo kilka niespodzianek trzymamy jeszcze w zanadrzu!

🎭 Już teraz możecie poznać program 28. międzynarodowego Festiwalu Szekspirowskiego: ➡ festiwalszekspirowski.pl.

✨ W czasie tegorocznej edycji, która obędzie się dniach 25 lipca – 4 sierpnia, będzie można zobaczyć najciekawsze szekspirowskie produkcje z Polski i świata.

🎉 W programie aż 10 premier polskich spektakli oraz zagraniczne produkcje z Peru, Włoch, Ukrainy, Wielkiej Brytanii i Rumunii.

⏰ Sprzedaż biletów wystartuje już jutro o godzinie 14:00!

Miasto Gdańsk Prestiż Magazyn Trójmiejski Teatr Nowy Poznań
Bałtycki Teatr Dramatyczny w Koszalinie
Teatr im. Wojciecha Bogusławskiego w Kaliszu
Teatr Kochanowskiego w Opolu
Teatr Przedmieście - Przedmieście Theatre
Teatr Wybrzeże
Teatr im. Wilama Horzycy w Toruniu
Teatr Studio Fundacja Theatrum Gedanense

01/07/2024

-182
🧑‍🎓Najnowszy numer „Didaskaliów" otwiera artykuł Katarzyny Niedurny o studenckim życiu Konstantego Puzyny i jego przyjaciół z Wydziału Humanistycznego Uniwersytetu Jagiellońskiego – Jana Błońskiego, Ludwika Flaszena oraz Andrzeja Kijowskiego. Autorka opisuje losy tej czwórki, później nazwanej Krakowską Szkołą Krytyki, na tle społeczno-politycznych przemian. Pojawiają się pytania o wpływ nasilającego się stalinizmu na kształt studiów, związane z nim problemy, o wpływ wielkich wydarzeń na to, co indywidualne.

🧑‍🎓Niedurny:„Nasza czwórka na słynnym seminarium Wyki, poświęconym głównie powieści młodopolskiej, siedzi w pierwszych rzędach – zapraszając do nich tylko ulubione koleżanki. Są głośni, pewni siebie i zawsze pierwsi do wyśmiania głupich, ich zdaniem, wypowiedzi. Poza sukcesami przynosi im to również nieprzyjemne sytuacje. Wzbudzali oni niechęć starszych kolegów, źle układały się ich stosunki z Kołem Polonistów prowadzonym przez Andrzeja Wasilewskiego (chociaż Puzyna w listach wspomina rozgrywane z nim wspólnie partie brydża), wrogo również patrzyli na nich członkowie Związku Młodzieży Polskiej (do którego zresztą, jak twierdzi Flaszen, wszyscy mieli należeć). W efekcie w czasie trzeciego roku studiów dochodzi do eskalacji konfliktu i jak wspomina Błoński: «wytoczono przeciw nam niemal proces pod zarzutem, że tworzymy grupę elitarną i odnosimy się pogardliwie i wyniośle do innych». Nie przyniosło to jednak poważnych konsekwencji i cała sprawa rozeszła się po kościach. Nie pozostał po niej żaden ślad w archiwum uniwersyteckim".

Konstanty Puzyna, zdjęcie legitymacyjne z czasów studenckich; fotografia pochodzi ze zbiorów Instytutu Teatralnego im. Zbigniewa Raszewskiego
https://didaskalia.pl/pl/artykul/student-konstanty-puzyna

27/06/2024

🌸Osobom, które chciałyby latem nabrać wiatru w pisarsko-krytyczne żagle, polecamy warsztaty z pisania o tańcu i choreografii w Krakowskim Centrum Choreograficznym🌸

🟡 WARSZTATY KRYTYKI 🟡
Przypominamy, że do 30 czerwca trwa nabór na warsztaty krytyki, które poprowadzi Hanna Raszewska-Kursa 💛

☀️warsztaty odbędą się w dniach 3-9 sierpnia;
☀️koszt udziału: 60 zł;
☀️wejścia na spektakle festiwalowe.

Zasady zgłoszeń:
🌿wyślij wiadomość e-mail na adres: [email protected], w tytule wpisując: warsztaty krytyki KFT;
🌿do 30 czerwca;
🌿w treści umieść: imię, nazwisko, wiek, szkołę/uczelnię/miejsce pracy i w dwóch-trzech zdaniach opisać swoje doświadczenie w pisaniu o tańcu lub innych dziedzinach sztuki;
🌿do zgłoszenia należy dołączyć próbkę umiejętności w postaci dowolnej recenzji własnego autorstwa (publikowanej bądź nieopublikowanej).

🟠 Czekamy! 🟠

27/06/2024

🌟🌟🌟Opublikowaliśmy nowy numer „Didaskaliów"🌟🌟🌟
https://didaskalia.pl/pl/numer/didaskalia-181182

✨Piszemy w nim m.in. o studenckich latach Konstantego Puzyny, godzinach pracy w teatrze, trylogii przyrodoznawczej Weroniki Szczawińskiej, Konstantym Stanisławskim, teatrze dla młodej widowni, dźwięku teatralnym oraz „Hamlecie" w reżyserii Cheli De Ferrari z Teatru La Plaza w Limie, który w tym roku odwiedził kilka polskich miast.
✨Prezentujemy też kolejną odsłonę cyklu „Kalekowanie sztuk performatywnych".
✨Tradycyjnie nie zabrakło wieści z repertuarów, festiwali i rynku wydawniczego.

☀️Polecamy się do wakacyjnych lektur!☀️

Zdjęcie na okładce: Teatr 21, Centrum Sztuki Włączającej, Teatr Komedia, „You can fail! Porażka show"; fot. Dawid Stube

24/06/2024

-182
🎺W jednym z bloków wakacyjnego numeru „Didaskaliów" przeczytacie o muzyce i dźwięku w teatrze.
🎺Przedpremierowo publikujemy wywiad, w którym Maciej Guzy rozmawia z Teoniki Rożynek i Karolem Nepelskim o relacjach między środowiskami teatralnymi i muzycznymi, performatywności muzyki, podejściu uczelni muzycznych do sztuk scenicznych oraz miejscu kompozytorek i kompozytorów w teatralnych hierarchiach.

🎻NEPELSKI: Gdy zaczynałem pracę w teatrze, wiele w tym zakresie zależało od osoby reżyserującej, na którą się trafiło. Obecnie widzimy pewne systemowe zmiany. Ruch ten nie objął jednak jeszcze w pożądanym stopniu uczelni muzycznych – te od teatralnych mogłyby się nieco nauczyć. Środowiska muzyczne są dużo bardziej konserwatywne od teatralnych.
🎻ROŻYNEK: Teatr pozwala także spojrzeć na muzykę jako element większej całości. Można się w nim spotkać z decyzjami i gestami artystycznymi, na które nie ma miejsca w autorskiej praktyce kompozytorskiej, a które pozwalają poszerzyć sposoby patrzenia na dźwięk. Myślę na przykład o pracy z tekstem. Teatr pokazał mi, jak można pracować na znaczeniach, które płyną z literackich źródeł.

Narodowy Stary Teatr im. Heleny Modrzejewskiej w Krakowie, „Solaris"; fot. Zuzanna Balcerzak

21/06/2024

-182
🔥W letnim numerze „Didaskaliów" opublikujemy relacje z najgorętszych wiosennych festiwali, a pierwszą z nich dzielimy się już teraz. Zofia Kowalska pisze o szczecińskim Kontrapunkcie (Międzynarodowy Festiwal Teatralny), jego nowej formule i politycznych celach, do których autorka zalicza „naświetlanie problemów, edukowanie, oddawanie przestrzeni oraz głosu osobom i ciałom zagrożonym wykluczeniem".
🔥W artykule przeczytacie opowieści o spektaklach„Teatr niewidzialnych dzieci" w reżyserii Przemysława Jaszczaka (Teatr Lalek "Pleciuga" w Szczecinie), „Whitewashing" Rébekki Chaillon, „The Making of Pinocchio" Rosany Cade i Ivora MacAskilla, „After All Springville" Miet Warlop oraz „Czarnoksiężnik OZ" (reż. Konrad Dworakowski, Teatr Animacji).
🔥„Polityczna odpowiedzialność, jaką obarczona jest instytucja festiwalu teatralnego, realizuje się w próbie dotarcia Kontrapunktu do różnych grup społecznych, w tym do społeczności lokalnych, ale jednocześnie silnie akcentowany jest szerszy kontekst. Poruszone w spektaklach problemy dotykały newralgicznych kwestii, ukazana została perspektywa osób niewidzialnych i niesłyszalnych. [...] Zdecydowanie można zatem powiedzieć, że ta operacja na żywym organizmie (queerowym, nienormatywnym i uciśnionym) przebiegła pomyślnie".

Miet Warlop, „After All Springville"; fot. Piotr Nykowski

19/06/2024

-182
🌟W nadchodzącym numerze przeczytacie m.in. o tym, co działo podczas tegorocznej edycji Polskiej Platformy Tańca (Narodowy Instytut Muzyki i Tańca). Anna Banach pisze o historii tego wydarzenia i o możliwych kierunkach jego ewolucji, analizuje program, a także strategie kuratorskie i platformową politykę reprezentacji.
🌟„Najważniejszym zadaniem dla organizatorów Polskiej Platformy Tańca, która nie funkcjonuje w oderwaniu od problemów współczesnego świata, jest wypracowanie nowej wizji oraz przejrzystych zasad korespondujących z pełną wyzwań rzeczywistością polityczną i ekonomiczną, w oparciu o wartości moralne oraz ekoetykę. Jako środowisko stoimy przed koniecznością nieustannej pracy nad trwałą widocznością tańca, dla której kluczowe powinno być poczucie odpowiedzialności, budowanie partnerstwa, pogłębianie relacji i wzmacnianie ponadnarodowych więzi. Według uczestników spotkań i rozmów wokół przyszłości Platformy to właśnie te akty i działania mogą zapewnić jej stabilność w całkiem niestabilnych czasach".

Janusz Orlik, „III Symfonia"; fot. HaWa / NIMiT

17/06/2024

/182
💛💛💛Odliczamy dni do publikacji najnowszego – wakacyjnego – numeru „Didaskaliów", a już dzisiaj dzielimy się jednym z wielu wspaniałych tekstów, które w nim przeczytacie💛💛💛

🌟Agata Skrzypek pisze o spektaklu „Antygona w Molenbeek" w reżyserii Anny Smolar (Teatr Dramatyczny), dramacie Stefana Hertmansa, jednostkowych buntach przeciwko prawu i moralnym uwikłaniu osób bliskich tym, którzy popełniają zło.
🌟 „Czy (a jeśli tak, to do którego momentu) stać nas na współczucie dla siostry terrorysty? Czy możemy – powinnyśmy – oceniać jej postępowanie przez pryzmat okoliczności jego śmierci? Sytuację dodatkowo komplikuje przewijająca się w tekście i spektaklu kwestia dyskryminacji bohaterki ze względu na płeć oraz pochodzenie przez cały system, od zezowatego dzielnicowego począwszy, na szydzącym z niej sędzim skończywszy, którym to aktom, jako wrażliwa publiczność, rzecz jasna się sprzeciwiamy – ale czy to znaczy, że automatycznie przyznajemy rację pozostałym motywacjom bohaterki? Jeśli tak, to do którego momentu cel uświęca środki? O czyją godność – studentki, zmarłego czy wspomnianych przelotnie ofiar jego działań – toczy się ten spór?".

Teatr Dramatyczny, „Antygona w Molenbeek": Maniucha Bikont, Marianna Linde; fot. Karolina Jóźwiak

14/06/2024

📚180 numer „Didaskaliów" zamykają noty o książkach. W tym zestawieniu prezentujemy opowieści o Mironie Białoszewskim, teatralnych skandalach i Teatrze Węgajty.
📚Magdalena Kubacka pisze o publikacji „MiroFor 2023 / tom 3: «Gęściocha». Białoszewski nieosobny" (red. Agnieszka Karpowicz, Igor Piotrowski, współpraca Agnieszka Czerniak, wydawnictwo słowo/obraz terytoria, Gdańsk 2023).
📚 Julia Siwy omawia „Mechanikę skandalu" Doroty Semenowicz (Akademia Teatralna im. Aleksandra Zelwerowicza w Warszawie, Warszawa 2023).
📚 Julia Tokarczyk prezentuje książkę „Polifonia. Rzecz o pracy twórczej Teatru Węgajty" (red. Katarzyna Kułakowska, Instytut Sztuki Polskiej Akademii Nauk, Warszawa 2023).

13/06/2024

🩰 O spektaklu Krakowskiego Teatru Tańca pt. „Szekspirie", podmiotowości Julii, Ofelii i Lady Makbet oraz ruchu, który oddaje sprawczość bohaterkom Szekspirowskich tragedii, pisze Michalina Spychała.
🩰 „Bohaterki tworzą nowy rodzaj bytu wspólnego, który niczym hydra ma wiele głów. Kiedy jedna znika, kolejna powoli odrasta i wyłania się z nową siłą, by opowiedzieć o sobie. Postaci zdają się zjadać siebie nawzajem, połykają się i odradzają na nowo, wchłaniając się i wyłaniając w zapętleniu, które jest kluczem do odczytania całej choreografii. Powtarzanie sekwencji ruchów, gestów, ciężkiego oddechu to próba odtworzenia sytuacji, by zrozumieć, co w niej potoczyło się nieprawidłowo".

Krakowski Teatr Tańca, „Szekspirie": Yelyzaveta Tereshonok, Agnieszka Bednarz-Tyran; fot. Grzesiek Mart

12/06/2024

🩰 W artykule „Pisanie empatii" Alicja Stachulska omawia dwie publikacje z zakresu współczesnych praktyk choreograficznych, które wydał Instytut Sztuki PAN. Mowa o książkach „Ucieleśniona uważność w wybranych praktykach tańca współczesnego" autorstwa Katarzyny Słobody oraz „Empatia, choreografia i śmiech jako nadzieja dla ludzkości. Komizm w sztuce tańca i choreografii w Polsce w XXI wieku" Hanny Raszewskiej-Kursy.
🩰 „Słoboda w zwarty sposób klaruje nowe idee i metodologie, twórczo je reinterpretując. Raszewska-Kursa natomiast wprowadza w dyskurs badań nad tańcem pojęcie komizmu, które wymagało usystematyzowania. Po gęstych, ale jak najbardziej komunikatywnych lekturach, o przedstawionych przez badaczki koncepcjach myślę też poza kontekstem tańca scenicznego – chociażby o choreografowaniu pisania, gdy właśnie teraz uderzam w poszczególne klawisze klawiatury".