The Engineers Publication

30/08/2024

𝐏𝐥𝐚𝐫𝐢𝐝𝐞𝐥: 𝐓𝐢𝐧𝐢𝐠 𝐧𝐠 𝐊𝐚𝐥𝐚𝐲𝐚𝐚𝐧 𝐚𝐭 𝐃𝐮𝐧𝐨𝐧𝐠 𝐧𝐚 𝐖𝐚𝐥𝐚𝐧𝐠 𝐌𝐚𝐥𝐢𝐰
by Dexter Gonzales

Sa tuwing sasapit ang ika-30 ng Agosto, ating ginugunita ang araw ng pagkasilang ni G*t Marcelo H. Del Pilar—isa sa mga magiting na Pilipinong nabubuhay noong panahon ng mga Kastila. Si Marcelo, kilala rin bilang “Plaridel” ay isang manunulat, propagandista, at isa sa mga lider ng kilusang makabayang lumaban sa kolonyalismong Espanyol. Isa sa mga tanyag na kontribusyon ni Del Pilar ay ang pagiging editor ng La Solaridad, ang pahayagang ilustrado sa Europa. Ibinuhos ni G*t Marcelo ang kaniyang dunong sa pagsusulat upang ipaglaban ang karapatan ng mamamayang Pilipino at pagiging boses sa paglaya sa mga mapang-abusong mga prayle.

Ngayong ginugunita natin ang Araw ni Del Pilar, nawa'y maalala natin ang kanyang diwa ng pakikibaka at pagmamahal sa bayan. Ang kaniyang buhay at mga inilimbag ay nagsilbing inspirasyon sa mga Pilipino upang ipaglaban ang kalayaan at dignididad ng ating bansang Pilipinas. Sa kanyang alaala, patuloy tayong magsumikap para sa kalayaan na kanyang ipinaglaban, hindi lamang para sa ating sarili kung hindi para sa mga susunod na henerasyon ng mga Pilipino.

𝐀𝐧𝐠 𝐝𝐢𝐰𝐚 𝐧𝐢 𝐆𝐚𝐭 𝐌𝐚𝐫𝐜𝐞𝐥𝐨 𝐇. 𝐃𝐞𝐥 𝐏𝐢𝐥𝐚𝐫 𝐤𝐚𝐢𝐥𝐚𝐧𝐦𝐚’𝐲 𝐡𝐢𝐧𝐝𝐢 𝐦𝐚𝐠𝐦𝐚𝐦𝐚𝐥𝐢𝐰, 𝐡𝐚𝐛𝐚𝐧𝐠 𝐚𝐧𝐠 𝐛𝐚𝐲𝐚𝐧 𝐚𝐲 𝐩𝐚𝐭𝐮𝐥𝐨𝐲 𝐧𝐚 𝐛𝐨𝐛𝐨𝐬𝐞𝐬 𝐧𝐠 𝐦𝐠𝐚 𝐚𝐝𝐡𝐢𝐤𝐚𝐢𝐧 𝐩𝐚𝐫𝐚 𝐬𝐚 𝐤𝐚𝐥𝐚𝐲𝐚𝐚𝐧 𝐚𝐭 𝐤𝐚𝐭𝐚𝐫𝐮𝐧𝐠𝐚𝐧.

Layout by Ernest De Guzman

30/08/2024

30/08/2024

𝐀𝐄𝐘𝐒𝐈 𝐓𝐕: 𝐂𝐈𝐑𝐂𝐔𝐈𝐓 𝐁𝐑𝐄𝐀𝐊 📺

Are you ready to tune in? Because we are 𝐋𝐈𝐕𝐄! This 𝐒𝐚𝐭𝐮𝐫𝐝𝐚𝐲, 𝐀𝐮𝐠𝐮𝐬𝐭 𝟑𝟏, 𝟐𝟎𝟐𝟒, 𝐟𝐫𝐨𝐦 𝟔:𝟑𝟎 𝐏𝐌 𝐭𝐨 𝟕:𝟑𝟎 𝐏𝐌, we'll be on air for the pilot episode of AEYSI TV: Circuit Break! Exclusive on 𝐀𝐄𝐘𝐒𝐈 𝐁𝐮𝐥𝐒𝐔 𝐅𝐚𝐜𝐞𝐛𝐨𝐨𝐤 𝐩𝐚𝐠𝐞.

Joining the fun is our former COE Governor A.Y. 2017-2018, 𝐄𝐧𝐠𝐫. 𝐉𝐞𝐟𝐟𝐞𝐫𝐬𝐨𝐧 𝐇𝐢𝐥𝐚𝐫𝐢𝐨! So get ready to be inspired and prepare your pens and papers for his noteworthy advice!

And of course for this week's segment: 𝐀𝐄𝐘𝐒𝐈𝐧𝐭𝐢𝐦𝐚𝐭𝐞 𝐓𝐚𝐥𝐞𝐬- where your stories are heard, we'll be listening to the romantic, tear-inducing kwentos of our AEYSInergetic tropa!

Mark your calendars or miss the fun! Please sit back and relax because we are on a Circuit Break!

30/08/2024

🍒🌸 𝗙𝗿𝗲𝘀𝗵𝗺𝗲𝗻 𝗔𝘀𝘀𝗲𝗺𝗯𝗹𝗲: 𝗠𝗮𝗖𝗢𝗘𝗯𝗮𝗵𝗮𝗴𝗶 at 𝗠𝗮𝗖𝗢𝗘𝗻𝗻𝗲𝗰𝘁! 🌸🍒

Calling all future engineers, get ready to experience the sweetest journey of your college life! 🍰✨ Halina't maCOEbahagi ka this coming 𝗦𝗲𝗽𝘁𝗲𝗺𝗯𝗲𝗿 𝟰, 𝟮𝟬𝟮𝟰 to celebrate our Freshies Assemble this year!

We're bringing the celebration, excitement, and a dash of spice to your college life. There's no going back, no, once you try! 🍒🫧

In partnership with:
• PICE BulSU Student Chapter
• ICPEP SE BULSU Main Campus
• IIEE BulSU Student Chapter
• IECEP BULSU Student Chapter
• ISIE BulSU
• SME BULSU SC
• PSME BULSU SC
• AIMEES BULSU SC
• Volunteers' Community
• AEYSI BULSU
• Dean’s Office of the College of Engineering

Media Partners:
• The Engineers Publication

Let's make your college journey as sweet and exciting as you feel like on top! 👷🏻‍♀️👷🏻‍♂️

Stay tuned for more updates, freshies! ✨

30/08/2024

𝐏𝐚𝐭𝐢𝐧𝐭𝐞𝐫𝐨
Ni Yancy Lazaca

Isipin mong ikaw ay nasa ilalim ng araw, naglalaro ng patintero sa isang bakuran na puno ng sigawan at tawanan. Ang mainit na sikat ng araw ay tumatagos sa bawat hakbang na tila isang pagsubok sa iyong tapang at estratehiya. Sa larong ito, hindi lamang ang layunin ay makatawid mula sa isang linya patungo sa kabila kundi ang mapanatili ang iyong kalayaan habang umiiwas sa mga hadlang ng mga tagahuli. Ang bawat galaw ay isang balanse sa pagitan ng pagiging mapaghimagsik at pagiging handa. Sa ganitong paraan, ang 𝐏𝐫𝐞𝐬𝐬 𝐅𝐫𝐞𝐞𝐝𝐨𝐦 𝐃𝐚𝐲 ay parang isang malaking laro ng patintero—isang pagsubok sa katapangan ng mga mamamahayag na handang lumaban para sa katotohanan at kalayaan sa kabila ng mga hadlang ng disimpormasyon, pananakot at censorship.

Ang patintero, sa kabila ng payak nitong anyo, ay higit pa sa isang laro. Ito ay isang simbolo ng taktika, disiplina, at tapang. Ang mga manlalaro, na sanay sa bawat galaw at estratehiya, ay umaangkop sa bawat pagsubok upang makaiwas sa mga hadlang at magtagumpay. Sa katulad na paraan, ang laban para sa kalayaan ng pamamahayag ay isang malalim na pagsubok sa ating kakayahan. Ang Press Freedom Day ay nagsisilbing alaala ng mga sakripisyo ng mga naunang henerasyon—ang mga nagbigay ng kanilang lakas at buhay upang ipagtanggol ang ating karapatan sa malayang pamamahayag. Ang bawat hakbang ng mga mamamahayag sa pagbuo ng tumpak at mapagkakatiwalaang mga ulat ay katulad ng bawat hakbang sa patintero na tumatawid sa linya ng panganib.

Ang patintero ay hindi lamang isang laro kundi isang aral sa disiplina, lakas ng loob, at masusing pagpaplano. Ang laro, sa kabila ng saya at ligaya nito, ay nagsasabi sa atin na ang kalayaan ay hindi madaling makamit. Sa parehong paraan, ang kalayaan ng pamamahayag ay nangangailangan ng katulad na disiplina at tapang. Ang bawat ulat na ating isinulat at bawat kwento na ating ibinahagi ay mga hakbang patungo sa pagbuo ng isang mas maliwanag at makatarungang lipunan. Ang patintero, na nagbibigay sa atin ng pagkakataon na umunlad sa kabila ng mga hadlang, ay nagsasalamin sa mga pagsusumikap ng mga mamamahayag na ipalaganap ang katotohanan at ipaglaban ang kanilang karapatan sa malayang pagsulat.

Subalit sa gitna ng lahat ng ito, sino ang mga tagapagtanggol ng ating kalayaan? Sila ang mga mamamahayag na, sa kabila ng panganib at banta, ay matibay na tumatayo para sa katotohanan. 𝐓𝐮𝐥𝐚𝐝 𝐧𝐠 𝐦𝐠𝐚 𝐦𝐚𝐧𝐥𝐚𝐥𝐚𝐫𝐨 𝐬𝐚 𝐩𝐚𝐭𝐢𝐧𝐭𝐞𝐫𝐨 𝐧𝐚 𝐡𝐢𝐧𝐝𝐢 𝐧𝐚𝐭𝐢𝐭𝐢𝐧𝐚𝐠 𝐬𝐚 𝐡𝐚𝐫𝐚𝐩 𝐧𝐠 𝐦𝐠𝐚 𝐡𝐚𝐝𝐥𝐚𝐧𝐠, 𝐚𝐧𝐠 𝐚𝐭𝐢𝐧𝐠 𝐦𝐠𝐚 𝐦𝐚𝐦𝐚𝐦𝐚𝐡𝐚𝐲𝐚𝐠 𝐚𝐲 𝐰𝐚𝐥𝐚𝐧𝐠 𝐭𝐚𝐤𝐨𝐭 𝐧𝐚 𝐡𝐮𝐦𝐚𝐡𝐚𝐫𝐚𝐩 𝐬𝐚 𝐩𝐚𝐧𝐠𝐚𝐧𝐢𝐛 𝐚𝐭 𝐩𝐚𝐠𝐬𝐮𝐛𝐨𝐤 𝐮𝐩𝐚𝐧𝐠 𝐢𝐩𝐚𝐥𝐚𝐠𝐚𝐧𝐚𝐩 𝐚𝐧𝐠 𝐤𝐚𝐭𝐨𝐭𝐨𝐡𝐚𝐧𝐚𝐧. Sila ang mga bayani ng ating panahon, ang mga nagsisilbing inspirasyon sa atin upang ipagpatuloy ang laban para sa isang malayang lipunan.

Sa bawat taon na ipinagdiriwang natin ang Press Freedom Day, ito ay isang panawagan para sa lahat. Panawagan na ipagpatuloy ang laban para sa kalayaan ng panulat, upang ang mga tinig na naglalaman ng katotohanan ay hindi mawala sa kaguluhan ng impormasyon. 𝐀𝐧𝐠 𝐛𝐚𝐰𝐚𝐭 𝐡𝐚𝐤𝐛𝐚𝐧𝐠 𝐬𝐚 𝐥𝐚𝐫𝐨𝐧𝐠 𝐩𝐚𝐭𝐢𝐧𝐭𝐞𝐫𝐨, 𝐭𝐮𝐥𝐚𝐝 𝐧𝐠 𝐛𝐚𝐰𝐚𝐭 𝐡𝐚𝐤𝐛𝐚𝐧𝐠 𝐧𝐠 𝐚𝐭𝐢𝐧𝐠 𝐦𝐠𝐚 𝐦𝐚𝐦𝐚𝐦𝐚𝐡𝐚𝐲𝐚𝐠, 𝐚𝐲 𝐢𝐬𝐚𝐧𝐠 𝐡𝐚𝐤𝐛𝐚𝐧𝐠 𝐭𝐮𝐧𝐠𝐨 𝐬𝐚 𝐢𝐬𝐚𝐧𝐠 𝐛𝐮𝐤𝐚𝐬 𝐧𝐚 𝐥𝐢𝐩𝐮𝐧𝐚𝐧. 𝐊𝐚𝐲𝐚'𝐭 𝐬𝐚 𝐚𝐫𝐚𝐰 𝐧𝐚 𝐢𝐭𝐨, 𝐚𝐭𝐢𝐧𝐠 𝐢𝐩𝐚𝐠𝐝𝐢𝐰𝐚𝐧𝐠 𝐚𝐧𝐠 𝐚𝐭𝐢𝐧𝐠 𝐤𝐚𝐥𝐚𝐲𝐚𝐚𝐧 𝐚𝐭 𝐢𝐭𝐚𝐠𝐮𝐲𝐨𝐝 𝐚𝐧𝐠 𝐚𝐭𝐢𝐧𝐠 𝐦𝐢𝐬𝐲𝐨𝐧—𝐚𝐧𝐠 𝐤𝐚𝐥𝐚𝐲𝐚𝐚𝐧 𝐬𝐚 𝐩𝐚𝐦𝐚𝐦𝐚𝐡𝐚𝐲𝐚𝐠.

Layout by Angela Yllaine Layug

30/08/2024

𝐝𝐚𝐥𝐢𝐫𝐢 𝐧𝐠 𝐭𝐞𝐤𝐧𝐨𝐥𝐨𝐡𝐢𝐲𝐚
Isinulat ni Dexter Ortega Gonzales

Sa isang pindot, tumitipa,
Mga letra’y nabubuhay bigla,
Bawat salitang inihahayag,
Wikang Filipino’y lumalayag.
Sa silid ng iskrin, umaasa,
Filipino’y buo’t sumigla.

Mga banyaga'y kaagapay,
Wikang Filipino'y isinasabay,
Sa mundong nagbabago,
Filipino'y buo’t progresibo
Sa mga tipang walang humpay,
Sa daigdig, ikaw ang taglay.

Ngunit tanong ng bawat puso,
Tila ba nawawala nang buo,
Kung minsan, damdami'y puno,
O hungkag na parang luho.
Nawawala na ba ang saysay?
Filipino ba’y namamatay?

Sa bawat mensaheng mabilis,
Sa karakter na maikli't tiis,
Wika'y tahimik, tila naglaho,
Ngunit sa iskrin, ika’y buo.
Nakakasabay ba sa pagbabago?
Progresibo ba o nananalo?

Ikaw, Filipino, ‘di maglalaho,
Sa digital, ikaw ang dako,
Sa mundo’y dala ang pako,
Mag-uugat kahit nasaan ako.
Teknolohiya'y kasamang tapat,
Sa bawat pindot, ika'y sapat.
Mga kwento'y dumarayo,
Filipino, ikaw ang panalo.

Layout by Denise Ann Marquez

30/08/2024

NEWS || 𝐁𝐮𝐥𝐒𝐔 𝐝𝐞𝐟𝐢𝐞𝐬 𝐛𝐚𝐝 𝐰𝐞𝐚𝐭𝐡𝐞𝐫, 𝐰𝐞𝐥𝐜𝐨𝐦𝐞𝐬 𝐟𝐫𝐞𝐬𝐡𝐦𝐞𝐧 𝐰𝐢𝐭𝐡 ‘𝐁𝐮𝐥𝐒𝐮 𝐈𝐤𝐨𝐭 𝐂𝐨𝐧𝐜𝐞𝐫𝐭’
by Reymel Aquino

𝐁𝐮𝐥𝐒𝐔-𝐉𝐔𝐀𝐍𝐒!

On Wednesday, August 28, 2024, the freshmen from the College of Engineering (COE), College of Education (COED), College of Business Education and Accountancy (CBEA), and College of Criminal Justice Education (CCJE), witnessed the launched of “𝐁𝐮𝐥𝐒𝐔-𝐈𝐤𝐨𝐭: 𝐔𝐧𝐚𝐧𝐠 𝐀𝐫𝐚𝐧𝐠𝐤𝐚𝐝𝐚 𝐬𝐚 𝐏𝐚𝐧𝐢𝐛𝐚𝐠𝐨𝐧𝐠 𝐒𝐢𝐦𝐮𝐥𝐚!” at Bulacan State University (BulSU) Activity Center.

Due to the bad weather, the event’s main feature - a campus tour for 1st year students from four colleges was called off; yet, the Local Council Student (LSC) still successfully launched the most awaited part of the program, the BulSu Ikot Concert.

The program was hosted by Ara Mendoza, from CCJE, and Adrian Dela Cruz, from CBEA. The event began with an invocation by Senator Maria Francheska "Iska" M. Sale, followed by the national anthem and BulSU hymn.

Dean Office of Student Affairs and Services, Associate Professor Joseph Roy F. Calestino, delivered the opening remarks, highlighting the importance of vocals and hard work to each life, emphasizing the dedication of every student.

Additionally, CCJE Governor, Lord Peterson Vistan, gave an inspirational message, expressing gratitude to the sponsors and the students who attended.

Afterward, the event was heated-up by the performance of Lex Iconics, the first-ever dance group on CCJE, followed by the vocalist of COED, the MMS band.

However, the power on stage was interrupted for about 30 minutes, but the crowded center continued to buzz despite the heat.

In continuation, Elite Magnates from CBEA, delivered a Philippine POP dance (PPOP), while the band of CCJE, Lex Live Band, performed an unforgettable song for the audience.

To lighten the mood and promote interaction, an icebreaker activity was conducted, where COE’s Governor Roshan Louise Reyes and CBEA’s Governor Raillie Joyce Nicolas picked 5 students from the four colleges.

Following the icebreaker, the band from COED, SMMES Band, and COE, IEDENTITY Band performed a song that is pleasing to the ears of the audience.

On the other hand, the COE dance group, B'ZUP, delivered wonderful steps and performances on stage, while Magnates Band, from CBEA, performed different genres of songs.

Finally, the most anticipated moment has come. The four governors welcomed the special guest, The Juans, who performed and entertained the crowd by performing their composed songs and giving free shirts.

Meanwhile, as the guest departed, Governor Sunshine Banting delivered the closing remarks, expressing gratitude to the students who came and participated, particularly to the staff and sponsors.

Layout by Emmanuel Christian Reyes

30/08/2024

𝐏𝐮𝐭𝐢𝐧𝐠 𝐁𝐚𝐡𝐚𝐠𝐡𝐚𝐫𝐢
ni Kloe Sophia Canlas

Mariin akong uusad mula sa siyudad na nakaposas,
Hindi ako mananatili sa batawan ng matitinik na rosas;
Bubuwagin ang timbangang hindi pantay,
Hanggang sa maging puti ang lahat ng kulay.

Oras ng patahanin ang ibong umiiyak,
Naghuhumiyaw dahil sa kakitiran ng ibang mga utak;
Panahon ng gisingin ang mga tulog na kaisipan,
Mulatin ang mga matang nagbubulag-bulagan.

Hindi ko hahayaang diskriminasyon ang mamayani,
Ang respeto ay hindi sa kulay pinipili;
Ang bawat bandila ay pantay-pantay,
Walang nakatataas; walang nakabababa – lahat ay hawak-kamay.

Kung ang ibon ay may layang lumipad sa kalangitan,
Hayaang ang bawat kulay ay parang kwitis sa tanghalan;
Tatayo at boboses ako sa bawat biktimang Pilipino,
Kakampi ako ng rebolusyong pagbabago.

Art by Christine Racar
Layout by Ernest De Guzman

30/08/2024

29/08/2024

NEWS || 𝐀𝐃𝐈 𝐡𝐨𝐬𝐭𝐬 𝐈𝐧𝐧𝐨𝐯𝐚𝐭𝐢𝐯𝐞 𝐂𝐚𝐫𝐞𝐞𝐫 𝐏𝐫𝐨𝐠𝐫𝐚𝐦 𝐚𝐭 𝐁𝐮𝐥𝐚𝐜𝐚𝐧 𝐒𝐭𝐚𝐭𝐞 𝐔𝐧𝐢𝐯𝐞𝐫𝐬𝐢𝐭𝐲
by John Jhervie Sebastian

In a notable move of aiming to bridge the gap between the industry and academe, Analog Devices Inc., a global semiconductor company makes it way to Bulacan State University and held a dynamic event for the engineering students of IECEP BulSU SC and IIEE BulSU SC, August 28, 2024 at BulSU CIT AVR.

This exclusive event highlights the ADI’s intelligent edge, career opportunities, and benefits for their employees and scholars. Mr. Erwin Bunye gives emphasis to the corporate overview of the company of ADI. He also points out the purpose, vision, strategy as well as the leadership at the intelligent edge.

On the other hand, Engr, Arvin Maclang discusses the career talk of ADI. Explaining the different opportunities provided by the company, especially for students. He highlights the different engineering fields and the overview of what to expect inside of ADI.

Moreover, the event ends with an active question-and-answer segment and later on the conducting of interviews to all the aspiring students who applied for their scholarship and internship program headed by HR reps Ms. Louieza Arellano together with Ms. Luve Cinco and Mr. Francis Fernandez.

Layout by Ernest De Guzman and Emmanuel Christian Reyes

29/08/2024

𝐋𝐎𝐎𝐊: The student organization Integrated Students of Industrial Engineering (ISIE) has successfully held their event Second Flight: Plant Study Orientation for sophomore Industrial Engineering students earlier, August 26, at the BulSU Hostel Function Hall.

Layout by Ernest De Guzman

29/08/2024

NEWS || 𝐏𝐑𝐂 𝐫𝐞𝐥𝐞𝐚𝐬𝐞𝐬 𝐄𝐄𝐋𝐄 𝐫𝐞𝐬𝐮𝐥𝐭𝐬; 𝟏𝟑 𝐁𝐮𝐥𝐒𝐔𝐚𝐧𝐬 𝐩𝐚𝐬𝐬𝐞𝐬
by: Dexter Ortega Gonzales

Thirteen of the 20 graduates of Bulacan State University who took the Electrical Engineering Licensure Examination (EELE) on August 24-26, 2024 passed the test, it was conducted at various Professional Regulation Commission (PRC) testing centers in Metro Manila, Baguio, Cebu, and Davao. Based on its data, the PRC reported that the national passing rate for the EELE is 54.12%.

Of the total 3,058 graduates of the Electrical Engineering (EE) program who participated in the licensure exam nationwide, only 1,655 managed to successfully pass the examination, where 985 were first-timers and 670 repeaters.

PRC also announced the passing rates for the top-performing schools in this examination, and the University of the Philippines-Los Baños took first place with an impressive passing rate of 100.0%. For the second placer, the University of Batangas settled with a very decent passing rate of 90.63%.

The performance of the individual examinees must be considered. Christopher V. Regino Brodith E. Maranga, an EE graduate of the Cebu Institute of Technology - University, was the topnotcher for the August 2024 EELE examinations, garnering a total rating of 93.20%. Close behind was Tomas Cabauatan Casauay Jr. of the Cagayan State University - Tuguegarao with 92.60%, while Cedie Mar Abellera Magno of the University of the Philippines - Los Baños got 92.25%.

Aside from the EELE, PRC also released results for the Registered Master Electrician board exam. Out of the 834 examinees, 335 passed the licensure examination, which comprised 40.17 percent of the national passing rate.

PRC also revealed the top three in RMELE: Jaypee Gernalin Francisco, of Nueva University of Science & Technology - Cabanatuan (Phils), landed in first place with a rating of 91.00%. She was tailed by Janine N**o Borja of Southern Luzon State University–Lucban (SLPC) in second place with a score of 89.50% and snatching the third place were students from two different universities: Rex Munsayac Dela Cruz of Bulacan State University - Malolos and Roy Gabriel Mabilin of Secondary School, both of whom obtained an average of 88.50%.

Layout by Prince Aaron Kobe De Guzman

27/08/2024

NEWS || 𝟓 𝐁𝐮𝐥𝐒𝐔𝐚𝐧𝐬 𝐩𝐚𝐬𝐬 𝐌𝐄𝐋𝐄; 𝐏𝐑𝐂 𝐥𝐨𝐠𝐬 𝟑𝟐.𝟖% 𝐩𝐚𝐬𝐬𝐢𝐧𝐠 𝐫𝐚𝐭𝐞
by: John Conrad V. Pineda

Five out of 41 Bulacan State University alumni passed the August 2024 Mechanical Engineering Licensure Examination (MELE), which was administered on the 16th to 18th of this month at various testing locations in the National Capital Region, Baguio City, Cebu, and Davao according to the results that the Professional Regulation Commission (PRC) released earlier this evening which had a national passing rate of 32.8%.

A total of 3,485 graduates of Mechanical Engineering (ME) program across the country took the said licensure exam, however, there were only 1144 takers were able to pass whereas 1,009 successful examinees were first timers while 135 were repeaters.

Batangas State University – Alangilan took home the crown as the top performing school for this examination where they had an impressive passing rate of 93.71%, on the other hand, De La Salle University - Manila placed 2nd after garnering a passing rate of 82.05%

John Philip Minancillo, an ME graduate from University of Cebu, ranks first in the list of Topnotchers for the August 2024 MELE examinations who had a total rating of 90.60%, behind Minancillo is Carl Geoffrey Del Mundo Sanchez from Batangas State University – Alangilan who had a score of 90.20% and Jerson Daliva Amongo of Capiz State University (CIT)(PSPC) – Main Campus who got 89.25% rating.

Furthermore, the results of the August 2024 Certified Plant Mechanics Licensure Examination (CPM-LE) were also released which had a 49.56% national passing rate after 56 out of 113 takers successfully passed the examinations.

Layout by Prince Aaron Kobe De Guzman

26/08/2024

𝐊𝐢𝐥𝐚𝐥𝐚𝐧𝐢𝐧 𝐦𝐨 𝐒𝐈𝐘𝐀!
Ni Paul Emmanuel M. Bolante

Aking kaibigan, buksan ang iyong tainga,
Sa mensahe ng aral, sa bayan ay magdala ng ligaya.
Namnamin ang bawat kataga, bawat salita’y mahalaga,
Sa pagmamalaki ng Inang Bayan, ito’y sagisag ng tapat na pag-asa

Ihanda ang pluma, dumating na ang Agosto,
Markahan ang kalendaryo ng kaganapan, ito’y makabago.
Isang engrandeng pagsasalo, sabik na magdiwang,
I-angat ang kupita, kalembangin ang kampana, ligaya’y tunay na magwawagi’t maglalang.

Ngunit sa pagdating nitong panauhing pandangal
Isang supresa ang gumimbal, wangis niya’y ‘di makintal
Sa mga bisita, presensya niya ay pawang palaisipan
Sino nga ba ang estranghero sa kanilang harapan?

Masakit mang isipin, ngunit ito na yata ang katotohanan
Kasabay ng patuloy na pakikibaka para sa kaunlaran
Tuluyan nang nabaon sa hukay, mga alaala ng nakaraan
Hahayaan ba nating maglaho ang ating kinamulatan?
Magising tayong lahat, huwag sanang malimutan.

Mga kabataan, balikan ang ating nakaraan,
Tuklasin ang mga pira*o ng kasaysayan.
Suriin at kilalanin ang nagbigay sa atin ng pagkakakilanlan,
Ang ating wika, ang wikang Filipino, sa digmaan ay naging sandigan.

O, kilala mo na ba siya?
Siya na naging pag-asa sa panahon ng giyera?
Siya na nagsalita para sa mga inaapi at mahihina?
Walang iba kundi ang ating sariling wika, ang wikang Filipino.

Guhit ni Kenjie Lopez

26/08/2024

26/08/2024

𝐁𝐞 𝐜𝐚𝐫𝐞𝐟𝐮𝐥 '𝐜𝐚𝐮𝐬𝐞 𝐲𝐨𝐮'𝐥𝐥 𝐧𝐞𝐯𝐞𝐫 𝐠𝐞𝐭 𝐞𝐧𝐨𝐮𝐠𝐡~ 🍒

Get ready to celebrate with us, 'cause we've got a sweet, sugary surprise just for you!

So mark your calendars for 𝐀𝐮𝐠𝐮𝐬𝐭 𝟐𝟖, 𝟐𝟎𝟐𝟒, because your presence is a present at AEYSI!

There's no going back, no, once you try! 👀

26/08/2024

𝐁𝐮𝐥𝐬𝐮𝐉𝐔𝐀𝐍𝐒, 𝐀𝐭𝐢𝐧 𝐚𝐧𝐠 𝐌𝐮𝐧𝐝𝐨! 🎉🎸

Kasabay ng ating paglaban, ihanda na ang inyong mga sarili sa isang araw na mag-rerelapse ang mga 𝐁𝐮𝐥𝐬𝐮𝐉𝐔𝐀𝐍𝐒! 🙈

Handog ng apat na lokal na konseho ng mag-aaral mula sa COE, CCJE, COED at CBEA ang isang pag-arangkadang bubuo ng 𝐈𝐒𝐓𝐎𝐑𝐘𝐀 ng bawat BulSUans sa loob ng ating pamantasan.

Magkita-kita tayo sa Miyerkules, Agosto 28, 2024!

𝐈𝐤𝐚𝐰 𝐚𝐭 𝐚𝐤𝐨, 𝐀𝐓𝐈𝐍 𝐀𝐍𝐆 𝐌𝐔𝐍𝐃𝐎! 🔥✨

26/08/2024

𝐊𝐚𝐥𝐚𝐬𝐚𝐠 𝐧𝐠 𝐊𝐚𝐥𝐚𝐲𝐚𝐚𝐧
Ni Dexter Ortega Gonzales

Sa bawat dapithapon, sila’y di sumuko,
Daigdig ma’y nagkulay dugo.
Sa bawat sakripisyo, bayan ay itinaas
Ang kanilang dangal, sa lupa’y bumakas.

Sa ilalim ng mga bituin, sa lihim ng gabi,
May mga tinig na umuukit ng alaala —
Sila’y mga bayani, diwa’y di mapapawi,
Nag-alay ng buhay para sa ating lupa.

Ngunit sa katahimikan, bayani’y natatanaw,
Sa palad ng ina, ulaw ng sakripisyo'y nasilayan. Mga pusong uhaw sa pag-asang kalayaan,
Tapang nila’y umusbong, kapalit ng kapayapaan.

Sa oras ng unos, bayani’y natutuklasan,
Mga g**o at doktor, pag-asa’y nasisilayan.
Sa bawat pagtulong na walang hinihintay, Pagkamakabayan ang sagot sa bawat alay.

Kaya’t sa araw na ito, ating isaisip,
Ang bawat bayani’y sa puso nakaukit.
Di lamang sa digmaan, kundi sa araw-araw,
𝘿𝙖𝙣𝙜𝙖𝙡 𝙣𝙞𝙡𝙖’𝙮 𝙗𝙪𝙝𝙖𝙮, 𝙨𝙖 𝙖𝙩𝙞𝙣 𝙖𝙮 𝙨𝙪𝙢𝙖𝙨𝙖𝙡𝙖𝙢𝙞𝙣.

Layout by Ryza Gwen Villafranca

26/08/2024

OPINYON || 𝐊𝐚𝐢𝐛𝐢𝐠𝐚𝐧 𝐬𝐚 𝐀𝐧𝐮𝐦𝐚𝐧𝐠 𝐏𝐚𝐠𝐬𝐮𝐁𝐎𝐎𝐊?
ni Andrei Manahan

Mainit ang usapin tungkol sa librong pambata na isinulat ni Philippine Vice-President Sara Duterte-Carpio, na nagdulot ng maraming katanungan ukol sa tamang paggamit ng pondo ng bayan. Sa nakaraang pagdinig ng pambansang badyet sa Senado noong Martes, tinanong ni Senador Risa Hontiveros ang bise-presidente tungkol sa paglalaan ng 10 milyong piso (US$177,000) mula sa kanyang opisina para mag limbag ng 200,000 kopya ng librong pambata na isinulat niya noong 2023. Ang librong ito ang naging sentro ng mainit na palitan ng mga tanong at sagot sa pagitan nina VP Duterte at Sen. Hontiveros, lalo na’t isinasantabi ng bise-presidente ang direktang sagot sa mga tanong ng senador, sa halip ay inakusahan niya itong “namumulitika.” Bilang tugon, ipinangako ni VP Duterte na padadalhan niya ng kopya ng libro si Hontiveros.

Ang librong pinamagatang “Isang Kaibigan” ay patungkol sa isang loro na tumulong sa isang kwago na muling magtayo ng tahanan matapos itong masira ng sakuna. Ipinakita sa kwento ang tunay na kahulugan ng pagkakaibigan sa gitna ng mga pagsubok. Ayon kay Duterte, ang libro ay ginawa hindi bilang propaganda kundi upang himukin ang mga kabataan na magbasa. Aniya, ang tema ng pagkakaibigan at pagtutulungan sa panahon ng pangangailangan ang pangunahing mensahe ng aklat.

Ngunit sa kabila ng intensyon ng libro, hindi makatarungan ang hinihinging P10 milyong pondo bukod pa sa P2.037 bilyong badyet para sa opisina ng bise-presidente. Marami ang nakikita itong hakbang bilang isang paraan ng paggamit ng akademikong materyal para sa pansariling interes at politikal na propaganda. Sa katunayan, maaari itong maging hakbang upang palakasin ang kanyang posisyon sa darating na eleksyon, kung saan inaasahan siyang tatakbo laban kay Pangulong Ferdinand Marcos at ang kanyang koalisyon, lalo na matapos ang masalimuot na pagbuwag ng sarili niyang alyansa.

Sa libo-libong aklat na mas tanyag at mas makabuluhan ang nilalaman, ang panukalang ito ay nagdudulot ng mga tanong sa tamang paggamit ng pondo ng bayan. Bagamat layunin ng libro na himukin ang mga kabataan na magbasa, ang mga salitang ginamit dito ay tila mas angkop para sa mga nakatatanda. Para sa mga nagbabayad ng buwis, ito'y tila isang pag-aaksaya ng pondo at hindi makatarungan ang hinihinging P10 milyon para rito. Mas makabuluhan sanang ilaan ang pondong ito sa pagsasaayos ng mga pampublikong paaralan, pagtangkilik sa mga silid-aklatan, at pagsasagawa ng mga pasilidad na magpapataas ng kalidad ng edukasyon at epektibong pagkatuto ng mga estudyante.

Art by Andrey Jeruel De Jesus
Layout by Ernest De Guzman

25/08/2024

LATHALAIN || 𝐒𝐚 𝐋𝐢𝐤𝐨𝐝 𝐧𝐠 𝐀𝐧𝐢𝐧𝐨
Ni Yancy Lazaca

Pagkatapos ng klase, naglakad ako pauwi sa isang madilim na eskinita. Tahimik ang paligid, at ang tanging tunog na naririnig ko ay ang kaluskos ng aking mga paa sa malamig na lupa. Ang bawat hakbang ko ay sinasabayan ng isang nakatatakot na presensya… mayroong aninong nakasunod sa akin. Hindi ko makita ang kanyang mukha, ngunit ramdam ko ang kanyang masidhing tingin na tila sinusundan ang bawat galaw ko. Pabilis nang pabilis ang aking lakad, ngunit kahit anong gawin ko, naririnig ko pa rin ang pagbilis ng kanyang mga yapak.

Sa bawat hakbang, pilit kong inaaliw ang sarili—baka napa-paranoid lang ako. Sa dami ng balitang aking nabasa nitong mga araw, hindi ko maiwasang makaramdam ng takot. Ngunit bakit parang tunay na tunay ang kaba sa dibdib ko? Sa isang madilim na sulok, bigla niya akong sinunggaban. Umalingawngaw sa aking pandinig ang tibok ng aking puso. Sinubukan kong sumigaw, pero tila natuyuan ako ng lalamunan. Ang kanyang mga kamay ay mariing dumakma sa akin, parang bakal na posas na walang awang pumiga sa bawat himaymay ng aking laman. At sa isang iglap, naramdaman ko ang malamig na talim ng kutsilyong sumaksak at bumaon sa aking tagiliran.

Habang pinagmamasdan ko ang sarili kong naliligo sa dugo, naalala ko ang mga ulat nitong mga nakaraang linggo—mga balitang bumusina sa aming unibersidad, mga balitang may bahid ng takot at pangamba. Nagsimula ang lahat sa mga post sa social media na nagdulot ng kaba sa bawat isa, nagkakalat ng impormasyon tungkol sa mga ‘di umano'y krimen sa aming komunidad. Ayon sa mga balita, 𝐧𝐚𝐠𝐤𝐚𝐫𝐨𝐨𝐧 𝐝𝐚𝐰 𝐧𝐠 𝐬𝐞𝐫𝐲𝐞 𝐧𝐠 𝐦𝐠𝐚 𝐩𝐚𝐠𝐧𝐚𝐧𝐚𝐤𝐚𝐰, 𝐩𝐚𝐧𝐚𝐧𝐚𝐤𝐬𝐚𝐤, 𝐚𝐭 𝐩𝐚𝐠𝐝𝐮𝐤𝐨𝐭 𝐬𝐚 𝐩𝐚𝐥𝐢𝐠𝐢𝐝 𝐧𝐠 𝐌𝐚𝐥𝐨𝐥𝐨𝐬, 𝐁𝐮𝐥𝐚𝐜𝐚𝐧. 𝐌𝐚𝐲 𝐦𝐠𝐚 𝐝𝐞𝐭𝐚𝐥𝐲𝐚𝐝𝐨𝐧𝐠 𝐩𝐥𝐚𝐭𝐞 𝐧𝐮𝐦𝐛𝐞𝐫𝐬 𝐩𝐚 𝐧𝐠 𝐦𝐠𝐚 𝐬𝐚𝐬𝐚𝐤𝐲𝐚𝐧𝐠 𝐬𝐢𝐧𝐚𝐬𝐚𝐛𝐢𝐧𝐠 𝐠𝐢𝐧𝐚𝐦𝐢𝐭 𝐬𝐚 𝐦𝐠𝐚 𝐩𝐚𝐠-𝐚𝐭𝐚𝐤𝐞, 𝐭𝐢𝐥𝐚 𝐬𝐢𝐧𝐚𝐝𝐲𝐚𝐧𝐠 𝐢𝐤𝐨𝐧𝐞𝐤𝐭𝐚 𝐬𝐚 𝐦𝐠𝐚 𝐩𝐚𝐧𝐠𝐲𝐚𝐲𝐚𝐫𝐢𝐧𝐠 𝐧𝐚𝐠𝐚𝐧𝐚𝐩. 𝐊𝐚𝐬𝐚𝐛𝐚𝐲 𝐧𝐠 𝐦𝐠𝐚 𝐮𝐥𝐚𝐭 𝐧𝐚 𝐢𝐲𝐨𝐧, 𝐤𝐮𝐦𝐚𝐥𝐚𝐭 𝐝𝐢𝐧 𝐚𝐧𝐠 𝐦𝐠𝐚 𝐩𝐨𝐬𝐭 𝐬𝐚 𝐅𝐚𝐜𝐞𝐛𝐨𝐨𝐤 𝐧𝐚 𝐧𝐚𝐠𝐛𝐢𝐠𝐚𝐲-𝐝𝐢𝐢𝐧 𝐬𝐚 𝐦𝐠𝐚 𝐢𝐧𝐬𝐢𝐝𝐞𝐧𝐭𝐞𝐧𝐠 𝐢𝐭𝐨, 𝐧𝐚 𝐭𝐢𝐥𝐚 𝐬𝐢𝐧𝐢𝐬𝐢𝐠𝐮𝐫𝐨 𝐬𝐚 𝐥𝐚𝐡𝐚𝐭 𝐧𝐚 𝐚𝐧𝐠 𝐦𝐠𝐚 𝐤𝐚𝐠𝐚𝐧𝐚𝐩𝐚𝐧 𝐚𝐲 𝐭𝐮𝐧𝐚𝐲.

Bumibigat na ang aking mga mata… akala ko tapos na ang lahat… subalit biglang tumigil ang ingay at nawala ang sakit. Nang mamulat ang aking mga mata, natagpuan ko ang aking sarili na nakaharap lamang sa screen ng aking kompyuter. Ang lahat ng takot, kirot, at kaba ay biglang naglaho nang mapagtanto kong ang lahat ng ito ay hindi totoo. Ang madugong eksena, pananaksak, at pagdukot ay mga posts at video lamang na nabasa’t napanood ko sa social media.

Nagising ako sa katotohanan matapos makatanggap ng mensahe mula sa isang mapagkakatiwalaang kaibigan. 𝐀𝐧𝐠 𝐦𝐠𝐚 𝐩𝐥𝐚𝐭𝐞 𝐧𝐮𝐦𝐛𝐞𝐫𝐬 𝐧𝐚 𝐥𝐮𝐦𝐚𝐛𝐚𝐬 𝐬𝐚 𝐦𝐠𝐚 𝐤𝐰𝐞𝐧𝐭𝐨 𝐚𝐭 𝐦𝐠𝐚 𝐝𝐞𝐭𝐚𝐥𝐲𝐞𝐧𝐠 𝐧𝐚𝐤𝐚𝐩𝐚𝐥𝐨𝐨𝐛 𝐬𝐚 𝐦𝐠𝐚 𝐢𝐧𝐬𝐢𝐝𝐞𝐧𝐭𝐞 𝐚𝐲 𝐡𝐢𝐧𝐝𝐢 𝐭𝐨𝐭𝐨𝐨. 𝐀𝐧𝐠 𝐦𝐠𝐚 𝐢𝐭𝐨 𝐚𝐲 𝐦𝐮𝐥𝐚 𝐬𝐚 𝐢𝐬𝐚𝐧𝐠 𝐢𝐧𝐬𝐢𝐝𝐞𝐧𝐭𝐞 𝐝𝐚𝐥𝐚𝐰𝐚𝐧𝐠 𝐭𝐚𝐨𝐧 𝐧𝐚 𝐚𝐧𝐠 𝐧𝐚𝐤𝐚𝐥𝐢𝐩𝐚𝐬 𝐬𝐚 𝐒𝐚𝐧 𝐉𝐨𝐬𝐞 𝐃𝐞𝐥 𝐌𝐨𝐧𝐭𝐞, 𝐁𝐮𝐥𝐚𝐜𝐚𝐧. 𝐊𝐚𝐚𝐤𝐢𝐛𝐚𝐭 𝐧𝐠 𝐦𝐠𝐚 𝐦𝐞𝐧𝐬𝐚𝐡𝐞𝐧𝐠 𝐢𝐭𝐨 𝐚𝐧𝐠 𝐢𝐬𝐚𝐧𝐠 𝐩𝐨𝐬𝐭 𝐦𝐮𝐥𝐚 𝐬𝐚 𝐁𝐮𝐥𝐚𝐜𝐚𝐧 𝐏𝐨𝐥𝐢𝐜𝐞 𝐏𝐫𝐨𝐯𝐢𝐧𝐜𝐢𝐚𝐥 𝐎𝐟𝐟𝐢𝐜𝐞 𝐚𝐭 𝐏𝐚𝐦𝐚𝐡𝐚𝐥𝐚𝐚𝐧𝐠 𝐏𝐚𝐧𝐥𝐚𝐥𝐚𝐰𝐢𝐠𝐚𝐧 𝐧𝐠 𝐁𝐮𝐥𝐚𝐜𝐚𝐧, 𝐤𝐮𝐧𝐠 𝐬𝐚𝐚𝐧 𝐩𝐢𝐧𝐚𝐛𝐮𝐥𝐚𝐚𝐧𝐚𝐧 𝐧𝐢𝐥𝐚 𝐚𝐧𝐠 𝐦𝐠𝐚 𝐮𝐥𝐚𝐭 𝐧𝐠 𝐩𝐚𝐠𝐧𝐚𝐧𝐚𝐤𝐚𝐰, 𝐩𝐚𝐧𝐚𝐧𝐚𝐤𝐬𝐚𝐤, 𝐚𝐭 𝐩𝐚𝐠𝐝𝐮𝐤𝐨𝐭 𝐬𝐚 𝐚𝐦𝐢𝐧𝐠 𝐥𝐮𝐠𝐚𝐫. 𝐒𝐚𝐚𝐝 𝐩𝐚 𝐬𝐚 𝐩𝐨𝐬𝐭, “𝐒𝐚 𝐤𝐚𝐛𝐮𝐮𝐚𝐧, 𝐚𝐧𝐠 𝐏𝐫𝐨𝐛𝐢𝐧𝐬𝐲𝐚 𝐧𝐠 𝐁𝐮𝐥𝐚𝐜𝐚𝐧, 𝐩𝐚𝐫𝐭𝐢𝐜𝐮𝐥𝐚𝐫 𝐚𝐧𝐠 𝐋𝐮𝐧𝐠𝐬𝐨𝐝 𝐧𝐠 𝐌𝐚𝐥𝐨𝐥𝐨𝐬, 𝐚𝐲 𝐧𝐚𝐧𝐚𝐧𝐚𝐭𝐢𝐥𝐢𝐧𝐠 𝐩𝐚𝐲𝐚𝐩𝐚 𝐚𝐭 𝐥𝐢𝐠𝐭𝐚𝐬. 𝐀𝐬𝐚𝐡𝐚𝐧 𝐩𝐨 𝐧𝐢𝐧𝐲𝐨 𝐧𝐚 𝐚𝐧𝐠 𝐢𝐧𝐲𝐨𝐧𝐠 𝐤𝐚𝐩𝐮𝐥𝐢𝐬𝐚𝐧, 𝐬𝐚 𝐩𝐚𝐧𝐠𝐮𝐧𝐠𝐮𝐧𝐚 𝐧𝐠 𝐁𝐮𝐥𝐚𝐜𝐚𝐧 𝐏𝐨𝐥𝐢𝐜𝐞 𝐏𝐫𝐨𝐯𝐢𝐧𝐜𝐢𝐚𝐥 𝐎𝐟𝐟𝐢𝐜𝐞, 𝐎𝐟𝐟𝐢𝐜𝐞𝐫-𝐈𝐧-𝐂𝐡𝐚𝐫𝐠𝐞, 𝐏𝐂𝐎𝐋 𝐒𝐀𝐓𝐔𝐑 𝐋 𝐄𝐃𝐈𝐎𝐍𝐆, 𝐤𝐚𝐬𝐚𝐦𝐚 𝐚𝐧𝐠 𝐩𝐚𝐦𝐚𝐡𝐚𝐥𝐚𝐚𝐧𝐠 𝐩𝐚𝐧𝐥𝐚𝐥𝐚𝐰𝐢𝐠𝐚𝐧 𝐬𝐚 𝐩𝐚𝐦𝐮𝐦𝐮𝐧𝐨 𝐧𝐢 𝐆𝐨𝐯𝐞𝐫𝐧𝐨𝐫 𝐃𝐀𝐍𝐈𝐄𝐋 𝐑. 𝐅𝐄𝐑𝐍𝐀𝐍𝐃𝐎, 𝐚𝐲 𝐩𝐚𝐭𝐮𝐥𝐨𝐲 𝐧𝐚 𝐦𝐚𝐠𝐛𝐚𝐛𝐚𝐧𝐭𝐚𝐲 𝐚𝐭 𝐦𝐚𝐠𝐬𝐢𝐬𝐢𝐤𝐚𝐩 𝐩𝐚𝐫𝐚 𝐬𝐚 𝐤𝐚𝐥𝐢𝐠𝐭𝐚𝐬𝐚𝐧 𝐚𝐭 𝐤𝐚𝐩𝐚𝐲𝐚𝐩𝐚𝐚𝐧 𝐧𝐠 𝐚𝐭𝐢𝐧𝐠 𝐝𝐚𝐤𝐢𝐥𝐚𝐧𝐠 𝐥𝐚𝐥𝐚𝐰𝐢𝐠𝐚𝐧 𝐧𝐠 𝐁𝐮𝐥𝐚𝐜𝐚𝐧.”

Agad kong tinipa ang keyboard ng aking kompyuter at nag-iwan ng mensahe dito sa Facebook. 𝐏𝐮𝐦𝐢𝐥𝐢 𝐚𝐤𝐨 𝐧𝐠 𝐭𝐚𝐦𝐚𝐧𝐠 𝐦𝐠𝐚 𝐬𝐚𝐥𝐢𝐭𝐚 𝐮𝐩𝐚𝐧𝐠 𝐢𝐩𝐚𝐚𝐥𝐚𝐥𝐚 𝐬𝐚 𝐥𝐚𝐡𝐚𝐭 𝐧𝐚 𝐦𝐚𝐠𝐢𝐧𝐠 𝐦𝐚𝐩𝐚𝐧𝐮𝐫𝐢 𝐬𝐚 𝐦𝐠𝐚 𝐛𝐚𝐥𝐢𝐭𝐚𝐧𝐠 𝐤𝐮𝐦𝐚𝐤𝐚𝐥𝐚𝐭. 𝐒𝐚𝐩𝐚𝐠𝐤𝐚𝐭 𝐚𝐧𝐠 𝐦𝐠𝐚 𝐩𝐞𝐤𝐞𝐧𝐠 𝐛𝐚𝐥𝐢𝐭𝐚 𝐚𝐲 𝐡𝐢𝐧𝐝𝐢 𝐥𝐚𝐧𝐠 𝐧𝐚𝐠𝐝𝐮𝐝𝐮𝐥𝐨𝐭 𝐧𝐠 𝐭𝐚𝐤𝐨𝐭 𝐚𝐭 𝐤𝐚𝐥𝐢𝐭𝐮𝐡𝐚𝐧 𝐛𝐚𝐠𝐤𝐮𝐬 𝐭𝐢𝐧𝐚𝐭𝐚𝐧𝐠𝐠𝐚𝐥𝐚𝐧 𝐧𝐢𝐥𝐚 𝐭𝐚𝐲𝐨 𝐧𝐠 𝐤𝐚𝐩𝐚𝐧𝐚𝐭𝐚𝐠𝐚𝐧 𝐚𝐭 𝐭𝐢𝐰𝐚𝐥𝐚. Kaya’t napakahalaga na tayo’y maging responsable sa pagkuha at pagpapakalat ng impormasyon. At sana, ang mga awtoridad ay magpatuloy sa pagpapalakas ng seguridad sa ating komunidad upang mapanatili ang kaligtasan ng bawat isa. Sa pagpindot ko ng post button, nakaramdam ako ng kapayapaan, hindi lamang para sa aking sarili kundi para sa buong komunidad at kapwa ko mag-aaral.

Habang nakatitig ako sa screen ng aking kompyuter, napaisip ako sa mga leksyon na hatid ng karanasang ito. 𝐒𝐚 𝐛𝐢𝐥𝐢𝐬 𝐧𝐠 𝐩𝐚𝐠-𝐮𝐬𝐛𝐨𝐧𝐠 𝐧𝐠 𝐭𝐞𝐤𝐧𝐨𝐥𝐨𝐡𝐢𝐲𝐚 𝐚𝐭 𝐬𝐨𝐜𝐢𝐚𝐥 𝐦𝐞𝐝𝐢𝐚, 𝐧𝐚𝐩𝐚𝐤𝐚𝐝𝐚𝐥𝐢 𝐩𝐚𝐫𝐚 𝐬𝐚 𝐚𝐭𝐢𝐧 𝐧𝐚 𝐦𝐚𝐡𝐮𝐥𝐨𝐠 𝐬𝐚 𝐛𝐢𝐭𝐚𝐠 𝐧𝐠 𝐦𝐚𝐥𝐢𝐧𝐠 𝐢𝐦𝐩𝐨𝐫𝐦𝐚𝐬𝐲𝐨𝐧. 𝐀𝐧𝐠 𝐭𝐚𝐤𝐨𝐭 𝐧𝐚 𝐧𝐚𝐫𝐚𝐦𝐝𝐚𝐦𝐚𝐧 𝐤𝐨—𝐤𝐚𝐡𝐢𝐭 𝐧𝐚 𝐢𝐭𝐨'𝐲 𝐝𝐮𝐥𝐨𝐭 𝐥𝐚𝐦𝐚𝐧𝐠 𝐧𝐠 𝐦𝐠𝐚 𝐡𝐢𝐧𝐝𝐢 𝐭𝐨𝐭𝐨𝐨𝐧𝐠 𝐛𝐚𝐥𝐢𝐭𝐚—𝐚𝐲 𝐧𝐚𝐠𝐬𝐢𝐥𝐛𝐢𝐧𝐠 𝐩𝐚𝐚𝐥𝐚𝐥𝐚 𝐬𝐚 𝐚𝐤𝐢𝐧 𝐧𝐠 𝐤𝐚𝐩𝐚𝐧𝐠𝐲𝐚𝐫𝐢𝐡𝐚𝐧 𝐧𝐠 𝐦𝐠𝐚 𝐤𝐰𝐞𝐧𝐭𝐨𝐧𝐠 𝐤𝐮𝐦𝐚𝐤𝐚𝐥𝐚𝐭 𝐨𝐧𝐥𝐢𝐧𝐞.

Naisip ko, 𝐢𝐥𝐚𝐧 𝐩𝐚 𝐤𝐚𝐲𝐚 𝐬𝐚 𝐚𝐤𝐢𝐧𝐠 𝐦𝐠𝐚 𝐤𝐚𝐤𝐥𝐚𝐬𝐞 𝐚𝐭 𝐤𝐚𝐛𝐚𝐛𝐚𝐲𝐚𝐧 𝐚𝐧𝐠 𝐧𝐚𝐠𝐮𝐠𝐮𝐥𝐮𝐡𝐚𝐧 𝐚𝐭 𝐧𝐚𝐭𝐚𝐭𝐚𝐤𝐨𝐭 𝐝𝐚𝐡𝐢𝐥 𝐬𝐚 𝐦𝐠𝐚 𝐠𝐚𝐧𝐢𝐭𝐨𝐧𝐠 𝐮𝐫𝐢 𝐧𝐠 𝐛𝐚𝐥𝐢𝐭𝐚? 𝐈𝐥𝐚𝐧𝐠 𝐭𝐚𝐨 𝐤𝐚𝐲𝐚 𝐚𝐧𝐠 𝐧𝐚𝐠𝐤𝐮𝐥𝐨𝐧𝐠 𝐬𝐚 𝐤𝐚𝐧𝐢𝐥𝐚𝐧𝐠 𝐦𝐠𝐚 𝐭𝐚𝐡𝐚𝐧𝐚𝐧, 𝐮𝐦𝐢𝐰𝐚𝐬 𝐬𝐚 𝐦𝐠𝐚 𝐝𝐚𝐚𝐧 𝐧𝐚 𝐝𝐚𝐭𝐢 𝐧𝐢𝐥𝐚𝐧𝐠 𝐧𝐢𝐥𝐚𝐥𝐚𝐤𝐚𝐫𝐚𝐧, 𝐝𝐚𝐡𝐢𝐥 𝐬𝐚 𝐭𝐚𝐤𝐨𝐭 𝐧𝐚 𝐝𝐚𝐥𝐚 𝐧𝐠 𝐩𝐞𝐤𝐞𝐧𝐠 𝐢𝐦𝐩𝐨𝐫𝐦𝐚𝐬𝐲𝐨𝐧? Habang lumalalim ang gabi, naisip ko ang responsibilidad na nakaatang sa atin—hindi lamang bilang mga konsumer ng balita kundi bilang mga tagapagkalat din nito.

Ang nangyari sa akin ay maaaring maliit na bagay lamang sa iba, ngunit ito'y sapat na upang baguhin ang aking pananaw. 𝐀𝐧𝐠 𝐬𝐨𝐜𝐢𝐚𝐥 𝐦𝐞𝐝𝐢𝐚, 𝐧𝐚 𝐭𝐢𝐥𝐚 𝐢𝐬𝐚𝐧𝐠 𝐬𝐚𝐧𝐝𝐚𝐭𝐚 𝐧𝐠 𝐤𝐚𝐚𝐥𝐚𝐦𝐚𝐧 𝐚𝐭 𝐤𝐨𝐧𝐞𝐤𝐬𝐲𝐨𝐧, 𝐚𝐲 𝐦𝐚𝐚𝐚𝐫𝐢 𝐫𝐢𝐧𝐠 𝐦𝐚𝐠𝐢𝐧𝐠 𝐢𝐬𝐚𝐧𝐠 𝐬𝐚𝐧𝐝𝐚𝐭𝐚 𝐧𝐠 𝐭𝐚𝐤𝐨𝐭 𝐚𝐭 𝐩𝐚𝐠𝐤𝐚𝐤𝐚𝐰𝐚𝐭𝐚𝐤-𝐰𝐚𝐭𝐚𝐤 𝐤𝐮𝐧𝐠 𝐡𝐢𝐧𝐝𝐢 𝐧𝐚𝐭𝐢𝐧 𝐢𝐭𝐨 𝐠𝐚𝐠𝐚𝐦𝐢𝐭𝐢𝐧 𝐧𝐚𝐧𝐠 𝐭𝐚𝐦𝐚 𝐚𝐭 𝐦𝐚𝐲 𝐬𝐚𝐩𝐚𝐭 𝐧𝐚 𝐩𝐚𝐠-𝐢𝐢𝐧𝐠𝐚𝐭.

Nang matapos ang gabi, alam kong 𝐤𝐚𝐢𝐥𝐚𝐧𝐠𝐚𝐧 𝐤𝐨𝐧𝐠 𝐦𝐚𝐠𝐬𝐢𝐦𝐮𝐥𝐚 𝐧𝐠 𝐢𝐬𝐚𝐧𝐠 𝐤𝐚𝐦𝐩𝐚𝐧𝐲𝐚 𝐩𝐚𝐫𝐚 𝐬𝐚 𝐦𝐚𝐬 𝐦𝐚𝐩𝐚𝐧𝐮𝐫𝐢𝐧𝐠 𝐩𝐚𝐠𝐠𝐚𝐦𝐢𝐭 𝐧𝐠 𝐬𝐨𝐜𝐢𝐚𝐥 𝐦𝐞𝐝𝐢𝐚 𝐬𝐚 𝐚𝐦𝐢𝐧𝐠 𝐮𝐧𝐢𝐛𝐞𝐫𝐬𝐢𝐝𝐚𝐝. 𝐇𝐢𝐧𝐝𝐢 𝐬𝐚𝐩𝐚𝐭 𝐧𝐚 𝐦𝐚𝐥𝐚𝐦𝐚𝐧 𝐥𝐚𝐦𝐚𝐧𝐠 𝐚𝐧𝐠 𝐭𝐨𝐭𝐨𝐨; 𝐤𝐚𝐢𝐥𝐚𝐧𝐠𝐚𝐧 𝐝𝐢𝐧 𝐧𝐚𝐭𝐢𝐧𝐠 𝐢𝐩𝐚𝐚𝐥𝐚𝐦 𝐢𝐭𝐨 𝐬𝐚 𝐢𝐛𝐚, 𝐚𝐭 𝐢𝐩𝐚𝐠𝐥𝐚𝐛𝐚𝐧 𝐚𝐧𝐠 𝐤𝐚𝐭𝐨𝐭𝐨𝐡𝐚𝐧𝐚𝐧 𝐥𝐚𝐛𝐚𝐧 𝐬𝐚 𝐦𝐠𝐚 𝐩𝐞𝐤𝐞𝐧𝐠 𝐛𝐚𝐥𝐢𝐭𝐚 𝐧𝐚 𝐬𝐮𝐦𝐢𝐬𝐢𝐫𝐚 𝐬𝐚 𝐚𝐭𝐢𝐧𝐠 𝐤𝐨𝐦𝐮𝐧𝐢𝐝𝐚𝐝. 𝐀𝐧𝐠 𝐩𝐚𝐠𝐤𝐚𝐤𝐚𝐫𝐨𝐨𝐧 𝐧𝐠 𝐤𝐚𝐚𝐥𝐚𝐦𝐚𝐧 𝐚𝐲 𝐢𝐬𝐚 𝐥𝐚𝐦𝐚𝐧𝐠 𝐡𝐚𝐤𝐛𝐚𝐧𝐠—𝐚𝐧𝐠 𝐦𝐚𝐬 𝐦𝐚𝐡𝐚𝐥𝐚𝐠𝐚 𝐚𝐲 𝐚𝐧𝐠 𝐩𝐚𝐠𝐤𝐢𝐥𝐨𝐬 𝐮𝐩𝐚𝐧𝐠 𝐢𝐛𝐚𝐡𝐚𝐠𝐢 𝐢𝐭𝐨 𝐚𝐭 𝐠𝐚𝐦𝐢𝐭𝐢𝐧 𝐩𝐚𝐫𝐚 𝐬𝐚 𝐤𝐚𝐛𝐮𝐭𝐢𝐡𝐚𝐧 𝐧𝐠 𝐧𝐚𝐤𝐚𝐫𝐚𝐫𝐚𝐦𝐢.

Kinabukasan, habang naglalakad ako patungo sa unibersidad, 𝐧𝐚𝐫𝐚𝐦𝐝𝐚𝐦𝐚𝐧 𝐤𝐨 𝐚𝐧𝐠 𝐛𝐢𝐠𝐚𝐭 𝐧𝐠 𝐛𝐚𝐠𝐨𝐧𝐠 𝐫𝐞𝐬𝐩𝐨𝐧𝐬𝐢𝐛𝐢𝐥𝐢𝐝𝐚𝐝 𝐧𝐚 𝐚𝐤𝐢𝐧𝐠 𝐧𝐚𝐩𝐚𝐠𝐭𝐚𝐧𝐭𝐨. 𝐀𝐧𝐠 𝐛𝐚𝐰𝐚𝐭 𝐡𝐚𝐤𝐛𝐚𝐧𝐠 𝐤𝐨 𝐚𝐲 𝐩𝐮𝐧𝐨 𝐧𝐠 𝐩𝐚𝐠-𝐚𝐬𝐚… 𝐩𝐚𝐠-𝐚𝐬𝐚 𝐧𝐚 𝐬𝐚𝐧𝐚, 𝐬𝐚 𝐦𝐠𝐚 𝐬𝐮𝐬𝐮𝐧𝐨𝐝 𝐧𝐚 𝐚𝐫𝐚𝐰, 𝐦𝐚𝐬 𝐦𝐚𝐠𝐢𝐠𝐢𝐧𝐠 𝐦𝐚𝐢𝐧𝐠𝐚𝐭 𝐚𝐧𝐠 𝐦𝐠𝐚 𝐭𝐚𝐨 𝐬𝐚 𝐩𝐚𝐠𝐤𝐮𝐡𝐚 𝐧𝐠 𝐢𝐦𝐩𝐨𝐫𝐦𝐚𝐬𝐲𝐨𝐧. 𝐍𝐚 𝐬𝐚 𝐥𝐢𝐤𝐨𝐝 𝐧𝐠 𝐛𝐚𝐰𝐚𝐭 𝐚𝐧𝐢𝐧𝐨 𝐧𝐠 𝐭𝐚𝐤𝐨𝐭 𝐚𝐭 𝐩𝐚𝐧𝐠𝐚𝐦𝐛𝐚 𝐚𝐲 𝐧𝐚𝐫𝐢𝐲𝐚𝐧 𝐚𝐧𝐠 𝐥𝐢𝐰𝐚𝐧𝐚𝐠 𝐧𝐠 𝐤𝐚𝐭𝐨𝐭𝐨𝐡𝐚𝐧𝐚𝐧 𝐧𝐚 𝐡𝐚𝐧𝐝𝐚𝐧𝐠 𝐬𝐮𝐦𝐢𝐤𝐚𝐭 𝐬𝐚 𝐭𝐚𝐦𝐚𝐧𝐠 𝐨𝐫𝐚𝐬 𝐚𝐭 𝐩𝐚𝐠𝐤𝐚𝐤𝐚𝐭𝐚𝐨𝐧.

Art by Mitch Medrano

25/08/2024

𝐩𝐚𝐚𝐥𝐚𝐥𝐚 𝐬𝐚 𝐭𝐮𝐰𝐢𝐧𝐚
ni Kloe Canlas

sa kahit na anong anggulo,
o sa kahit na anong aspeto ng mundo;
lahat ng bagay na madatnan ng mga mata ko —
ay tila ba palaging nagpapaalala sa iyo.

ang kalmadong alon ng dalampasigan,
mga magagandang palabas sa sinehan,
o maski ang bawat higop —
ng mainit na kape sa kinaumagahan;
lahat ng ito ay nagpapaalala sa iyo.

kasalanan ito ng iyong mga mata,
na pawang laman ng aking isipan —
sa alas tres ng umaga;
kasalanan ito ng iyong mga ngiti,
na maski ang mga anghel ay hindi kayang humindi;
kasalanan ito ng pagmamahal mo sa musika —
kung saan ang bawat liriko ay para sa iyo, sinta.

malaki man ang galit ko sa mundo —
ngunit sa hindi ko malamang dahilan,
ikaw ang pumapawi nito.

malaki man ang galit ko sa mundo,
ngunit nagpapasalamat ako —
sapagkat hinayaan niya akong mabuhay,
sa parehas na panahon tulad mo.

salamat sa buhay mo;
salamat dahil mayroong ikaw;
ang bawat, pagitan, at lahat ay ikaw.

Art by Kenjie Lopez

24/08/2024

Balitang Agham || 𝐁𝐚𝐠𝐨𝐧𝐠 𝐁𝐚𝐧𝐭𝐚 𝐬𝐚 𝐊𝐚𝐥𝐮𝐬𝐮𝐠𝐚𝐧
Ni Christian Jay M. Guintu

Sa paglipas ng mga taon, ang Pilipinas ay naharap sa iba't ibang uri ng sakit na nagdulot ng mga seryosong hamon sa kalusugan ng bansa. Ngunit ang pag-usbong ng monkeypox ay nagdala ng panibagong antas ng pangamba at takot sa ating lipunan. Matapos ang halos dalawang taon ng pangambang dulot ng COVID-19 pandemic, ang monkeypox—na dati’y isang bihirang sakit—ay ngayon ay nagiging sentro ng atensyon at usapin sa ating mga balita, nagdadala ng bagong takot at diskusyon sa publiko.

Ang monkeypox, na kilala rin bilang “mpox,” ay isang nakahahawang sakit na dulot ng isang virus na kaugnay ng bulutong. Ang sakit na ito ay pangunahing nakukuha mula sa mga hayop tulad ng unggoy, daga, at a*o, ngunit maaari rin itong maipasa mula sa tao patungo sa tao sa pamamagitan ng malapitang pisikal na kontak, tulad ng face-to-face, skin-to-skin, mouth-to-mouth, o mouth-to-skin interactions. Kasama rito ang pagdikit sa balat na may pantal o sugat, pati na rin ang pakikipagyakapan, paghalik, o pakikipagtalik. Ang mga pangunahing sintomas ng monkeypox ay lagnat, pamamaga ng mga lymph node o kulani, pananakit ng ulo, mga kalamnan, at likod, pagiging matamlay, at ang paglitaw ng pantal na may paltos o blisters sa mukha, kamay, paa, katawan, mata, bibig, o ari.

Noong Agosto 18, 2024, inihayag ng Department of Health (DOH) ang ika-sampu at kauna-unahang ka*o ng mpox sa bansa ngayong taon—isang 33-anyos na Pilipino na walang travel history sa labas ng Pilipinas ngunit nagkaroon ng close contact at nakipagtalik tatlong linggo bago lumitaw ang mga sintomas. Nagsimula ang kanyang mga sintomas mahigit isang linggo na ang nakalipas, na nagsimula sa lagnat na sinundan pagkalipas ng apat na araw ng mga kakaibang pantal sa mukha, likod, batok, katawan, singit, pati na rin sa mga palad at talampakan. Dinala ang pasyente sa isang pampublikong ospital kung saan kinuha ang mga specimen mula sa kanyang mga sugat sa balat at sinuri sa pamamagitan ng real-time polymerase chain reaction (PCR) test. Dito nakumpirma na positibo siya sa clade 2 mpox virus—isang variant na hindi gaanong nakakahawa kumpara sa Clade 1, na may mas mababang rate ng pagkalat mula tao-sa-tao.

Ayon kay Health Secretary Ted Herbosa, ang virus ay maaaring mamatay sa simpleng paghuhugas ng sabon at tubig, at hindi na kinakailangang magsuot ng face mask. Bagamat hindi na kinakailangang magtayo ng mga isolation facility, binigyang-diin ang pangangailangan ng home isolation para sa mga indibidwal na may mga sintomas o positibo sa mpox.

Ang pag-usbong ng monkeypox sa Pilipinas ay nagbubukas ng mas malalim na usapin tungkol sa ating kalusugan at kahandaan bilang isang lipunan. Habang hindi pa kasing laganap ng COVID-19 ang monkeypox, ito ay nagsisilbing paalala na ang mga krisis sa kalusugan ay hindi nasusukat sa lawak ng kanilang pagkalat, kundi sa ating kakayahang tumugon. Ang pagiging matalino at disiplinado sa pag-iwas at pagtugon sa mga ganitong uri ng sakit ay sumasalamin sa ating kakayahan na panatilihing ligtas ang ating mga komunidad sa harap ng mga hamon na dulot ng mga bagong banta sa kalusugan.

Art by Andrey Jeruel De Jesus
Layout by Marline Mangabon