Mahesh Saud

17/02/2024

Chinese philosopher Confucius said “If your plan is for one year, plant rice. If your plan is for ten years, plant trees. If your plan is for 100 years, educate humanity.” This saying emphasizes the importance of long-term planning and education investment. A wise ruler will focus on creating su...

17/02/2024

The recent political scenario in Koshi Province, Nepal, has been marked by instability and controversy. Within a span of six weeks, the court has twice declared the government led by Uddhav Thapa unconstitutional. The first instance was on July 27, 2023, when the court ordered a new provincial gover...

09/02/2024

सामाजिक संजाल र सञ्चार क्षेत्रमा आएको तिब्र विकासले दिएको देन हिजो समय पाकिस्तान को चुनावको क्रोनलोजीले एउटा प्रष्ट नतिजा के दिन्छ भने मेंनस्ट्रीम मीडिया र सत्ता र शक्तिको जुनसुकै तरिकाले दुरुपयोग गरेपनि सामाजिक सञजालमार्फत जन चेतनालाई बढाएको छ । अब मानिसले सामाजिक सन्जाल बाट केवल विचार मात्र राख्ने होइन एउटा आँइडियोलोजी समेत निर्माण गरिरहेका हुन्छन यसको ,

भन्न खोजेको एउटा पक्षलाई तलवार बनाई बार बार जिस्काएर अब हुँदैन त्यसले झनै मानिसहरुमा द्वेष र फ्रस्ट्रेसन् को जन्म गराउँछ, यहां काण्ड हरु ओकल्ने तर सफाई नगर्ने प्रवृति नै अबका पार्टिको लागि गंध हुनेछ र यिनीहरु झनै घृणित हुने छन् अब विकल्प भनेको जो जो आउँछन अनुहार नहेरी पता कसेन् भने ८४ कट्ने निश्चित हो लेखी राखे हुन्छ ।

सत्ता र प्रतिपक्ष को बंद कोठाको मीटिंग अब सन्तान को माया मारेर नाति बचाउन लाई लागे अस्तित्व बाँच्ला अन्यथा , लागि बरी लै।
या अब भारत जस्तै स्याइबर स्याल पालेर यही क्रोनोलिजीमा अस्थिरता बनाई राख्न खोजे हो ।

कसैलाई लागेको होला रवि को खेदो खनेर उलाई घाटा भएको छ यो घाटा होइन एउटा खेल हो , सिकार गर्नु अघि शेरलाई एउटा पिजडामा राखेर झिलाउनु यसले झन् केवल प्रतिकारात्मक द्वेष पैदा गर्छ किनकी यो सबैलाई थाहा छ कि भले रवि आरोपी छन् तर उनी पुराना नेता जती बेजत छैनन यो नै उनले समातेको महत्वपुर्ण कडी हो । यो नै आजको शिक्षा हो कि पपुलारिती नेगेटिभ र पोजिटिभ होइन यदि नर्म्याटिभ प्रोस्पेक्तिभ हेरे केवल लोकरिझ्याई हो ।

18/12/2023

17/12/2023

https://english.ratopati.com/story/30566

The recent political scenario in Koshi Province, Nepal, has been marked by instability and controversy. Within a span of six weeks, the court has twice declared the government led by Uddhav Thapa unconstitutional. The first instance was on July 27, 2023, when the court ordered a new provincial gover...

28/05/2023

गर्मीको मौसम थियो बाख्राको खोरमा भित्र एकदम गर्मी भएको कारणले यस्सो बिचार गरे अब बाहिर प्रसस्त ठाउँ थियो रुखको पनि छाया थियो यस्सो बिचार गरे होइन भएन अब बाख्राहरु बाहिर बान्ने ब्यबस्था गर्नुपरर्यो भनेर बाहिर बाख्राको लागी किला ठोक्न लागे त्यहाँ एउटा सानो किलो already थियो तर 4/5 वटा थप चाहिएको थियो अनि यस्सो काठको किला ठोकियो अनि राम्रो सङ्ग नै ठोकियो त्यसपछि क्रमशः बाख्रा हरुलाई ल्याएर बाहिर बाधे तर एक्छिन पछि तर एक दुई खसी त्यो किला निलालेर बिस्कुनमा आइसकेका छ्न अनि होइन भएन यसरी भनेर फेरि ढुङ्गा हरु खोजिवरी पुनः राम्रै सङ्ग गैटीले चाहिँ खादेर पुनः बाधियो ल जा भनेर तर फेरि एकछिनमा एउटा अलि ठुलोले त फेरि हल्लाई हल्लाउँदै निकालेर पुनः बिस्कुन पसिसकेको थियो त्यो देखेर अरु पनि मडारिदै मडारैदै उखेल्नु सम्म पुगिसकेका थिए तर त्यहाँ जुन पहिला देखि रहेको किला चाहिँ टसका मस भएको छैन तर भाचिने जस्तो चाहिँ पक्कै हुँदै थियो । न त त्यो ढुंगाले खादेर नै हालेको थियो न त धेरै ठुलो नै थियो !

त यो कुराले दुइटा कुरालाई प्रष्ट दर्शाउदै थियो पहिलो >परिवर्तन जरुरी छ समय सङै गरिनुपर्छ ।
दोस्रो > कुनैपनि कुरालाइ स्थापित हुन केही समय लाग्छ त्यसैले भोलिको तयारी आज गर ताकी भोलि एक्कासि हुने परिवर्तनले स्थायित्व दिदैन त्यो डगमगिन्छ र अन्त परिणाम नदिन सक्छ ।

र यति भन्दै गर्दा अहिलेको परिस्थितिलाई हेर्ने हो भने हाम्रा नेतृत्वहरु त उल्लू बेफकुफ ढुङ्गा/जेल/नेल गरेर नेतृत्वतह मा पुगे ( कुनै बेला त्यो महत्वपूर्ण थियो होला) तर त्यहाँ सम्म पनि ठिकै थियो! तर सल्लाहकार, राजदुत अनि कुनैपनि निकायका प्रमुखलाई आफू सङ्गै खल्तीमा लगेर जान लागेपछि यहाँ हरेक क्षेत्र डगमगायो, हल्लियो कतिपय ठाउ त उखेलियो र बर्बाद भयो र विश्वासको वातावरण भएन त्यसैले राजनीतिक स्थायित्व भए धेरै सौभाग्यको कुरा हो कमसेकम ब्युरोक्र्याटिक स्थायित्व पनि नहुने हो भने यो खिचडी र गोलमाल बाहेक केही हुँदैन ।
हामी यदुनाथ खनालको विदेश नीति र त्यतिबेलाको नेपालको सफ्ट international power लाई बिदेशी नितिको स्वर्णिम युगले चिन्छौ उनको स्थायित्व र निरन्तरता त्यसको महत्त्वपूर्ण पक्षहो त्यसैले कमसेकम हामीले साना कुरालाई पनि स्थापित हुने समय दियौ ।
महेश साउद 2080/02/14

08/02/2023

In recent years, the rate of public debt in Nepal has risen significantly, reaching a total of Rs 2.7 trillion that is 20.7 खर्ब , including Rs 1.4 trillion in foreign debt moreover that by चैत्र government is raising 88 billion domestic debt . The share of public debt in the (GDP) ratio has exceeded 41 per cent, a huge increase from the 22 per cent it was just five years ago. Each individual in Nepal owes 68,755 rupees that mean in my head also the debtof nearly 69 thousands public debt and you too. when do you gonna pay this and more scary one survey show that in 2027 the debt will be more than 4 trillion
in This year, the current expenditure target is not being met due to decrease in revenue and an increase in imports. Nepal relies heavily on remittances from its labour force working abroad. However, as revenue is being used for current spending, taking loans for development work has become a necessity. Unfortunately, there is a fear that these loans are being misused and that loan-funded projects will becoming white elephants like this . Now the question raised , will this shocking growth in foreign debt lead Nepal into a debt trap like Pakistan or shree lanka ? If want to watch more informative videos like this subscribe to my channel

01/02/2023

ानी
सन 1937 /may मा हाइड्रोजन पावर जर्मन एयरशिप, LZ 129 HIndenburg मा अमेरिकाको न्यु जर्सीमा ल्याण्ड हुने क्रममा आगलागी भएको थियो । जसका कारण यो हवाई जहाज दुर्घटना हुँदा जहाजमा रहेका करिब १०० यात्रु र चालक दलका सदस्यमध्ये करिब 35 जनाको दुःखद मृत्यु भएको थियो । यो दुर्घटनालाई विश्वको पाचौं सबैभन्दा घातक हवाई जहाज दुर्घटना मध्ये एक मानिन्छ म। अमेरिकामा यसै घटनाको नाममा फोरेन्सिक फाइनान्सको विशेषज्ञ कम्पनी गठन भएको थियो। यसको नाम hindenburg रिसर्च हो । अब प्रश्न उठ्छ कि कम्पनीले आफ्नो नाम किन hindenburg राख्यो यो विपद्बाट प्रेरित भएर ? यसको जवाफ पनि कम्पनीले नै दिन्छ । कम्पनीका अनुसार hinderburg एक मानव द्वारा निम्याएको विपद्को पराकाष्ठा थियो, जसलाई पूर्ण रूपमा रोक्न सकिन्थ्यो। किनभने यो दुर्घटना हुनु अघि यो स्पष्ट थियो कि यस ब्रह्माण्डको सबैभन्दा प्रज्वलनशिल तत्वले भरिएको बेलुनमा लगभग 100 जना मानिसहरूलाई राख्नु हद भन्दा बढी गैरजिम्मेवार पन थियो यसै कारण यस्तो भएको थियो जबकि यो दुर्घटना भन्दा पहिले पनि एक दर्जन बढी हाइड्रोजन आधारित विमान को दुर्घटना भैसकेको थियो ।यसको बाबजुद यसलाई रोकिएन यस्तो अवस्थामा यहीँ विपदबाट प्रेरित भएर खडा गरिएको यो कम्पनीले आजको मानव निर्मित विपद् आउनुअघि नै उजागर गर्ने निर्णय गर्ने भन्दै बनाइएको थियो तर यो कम्पनीले कुनै विमान दुर्घटना वा औद्योगिक ग्यास विस्फोट रोक्न होइन, आर्थिक विपत्ति वा ठगीलाई रोक्न लागेको छ , ताकि वित्तीय र सेयर बजार र शंकास्पद पीडित लगानीकर्ताहरूलाई भविष्यमा हुने पीडाबाट बचाउन सकियोस्। यस कम्पनीले भारतीय व्यापारी अडानी ग्रुप का गौतम अडानिको बारेमा 413 पृष्ठको प्रतिवेदन प्रकाशित गरेको थियो जसले भारतीय शेयर बजारलाई मात्र होइन, विश्वका धनी व्यक्तिहरू मध्ये एक, गौतम अडानीलाई पनि विश्व सम्पदा व्यक्तिहरूको सूचीबाट तल गिरावट भएको छ गत हप्ता january मा यस Hindenburg research ले How the word's 3rd richest man is pulling the largest con in corporate history शिर्षक को रिपोर्ट प्रकाशित गरे पछि अडानी कम्पनीको सेयर क्य्रास भएको थियो थियो उनको $75+ billion अर्ब अमेरिकी डलर को सेयर बेचिएको थियो र यो सङ्गै उनको व्यक्तिगत सम्पति पनि गिरावट आएको थियो उनी विश्वको तेस्रो बाट ८ औं स्थानमा पुगेको थिए अझै उनी ओरालो लागेका छ्न ।
उनलाई लागेको मुख्य आरोप
-*-स्टक ओभर भ्यालुसन कम्तिमा पनि 80% ओभर भ्यालुड ( brazd stock manupulation) विगत तीन वर्षमा उनका ७ कम्पनी को सेयर 819% ले बढेका थिए
-*- tax heaven देशमा फेक कागजात बनाएर गैर कानुनी तरिकाले गलत over turnover देखाएर सेल कम्पनी खडा गरेर पैसा लुकाएको । आदि आरोप छ्न |
दलाल पुजीवादी व्यवस्था नेपालका अर्बपती पनि उता श्रीलंकामा बैंक किन्ने अर्को यति जहाज दुर्घटना अर्को तिर बैंकको ब्याजदर अचाक्ली वृद्धि बैंक बिना कुनै उत्पादन दलाली गरेर मात्रै अर्बौं नाफा उता रेमिटान्स बाट भित्रीएको कति पय पैसा पनि सहकारी र जग्गामा जुन सहाकारिको सहकारी वाला लिएर भाग्दै छन भने जमिन र जग्गामा लगाएअको पैसा आर्थिक मन्दिमा जाने बित्तिकै बेलुन को हावा फुस्के झै सबै डुब्ने निश्चित प्राय छ नयाँ भनेका सत्तालिप्सा मा छन भने अन्धभक्ता मेरो ठेगान खोज्दै छन वारे वा Mahesh Saud /77/10/18/18:38

24/12/2022

Time to Fight against drugs

thank you Gaurav Nath Yogi for video

20/12/2022

नेपालमा बिजुली बेचेर धनी हुने सपना बाडेकाे धेरै भयो। MCC ल्याउनुको पछाडिको मुख्य कारण पनि त्यही हो। तर बिजुली बेचेर भन्दा आफैले खपत गर्दा धनी हुने संभावना चाहिँ बढी हुन्छ है सरमिसहरु। प्रति युनिट बिजुली खपत गर्दा नेपालको अर्थतंत्रमा ८६ अमेरिकी सेन्ट मूल्य अभिवृद्धि हुदो रहेछ । तर त्यही १ युनिट बिजुली भारतलाई बेच्दा १० सेन्ट भन्दा कम आउदो रहेछ । केही उदाहरणहरू हेरौ :-

१. नेपालमा अहिले ४२ वटा जति सिमेन्ट फ्याक्ट्रिहरू छन। तिनीहरु मध्ये धेरैले नियमित बिजुलीको सप्लाइ नपाउदा आफ्नै बिजुलि उत्पादन प्लान्ट राख्नु परेको छ । यी सबैलाइ विद्युतबाट चलाउने हो भने कम्तिमा पनि ६००MW बिजुली उपभोग हुन्छ। त्यस्तै रड कम्पनीमा थप २००MW बिजुली उपभोग हुन्छ। बिजुलि बाट पुर्ण क्षमतामा यी उध्योगहरु संचालन गर्ने हो भने अहिले भन्दा निक्कै सस्तोमा उत्पादन गर्न सकिन्छ। सिमेन्ट र रड सस्तो हुने हो भने नेपालमा निर्माणकार्य तीब्र गतिमा बढन सक्छ !

२. नेपालको तराई-मधेस तिर अहिले सिंचाइको लागि डिजेल पम्पहरू चलाउने गरिन्छ । ती डिजेल पम्पहरुले ७ सय मेगावाट जति बिजुली खपत गर्दा रहेछन। यदि नेपालमा पर्याप्त बिजुली हुने हो भने ७०० मेगावाट जति बिजुली सिचाइमा खर्च हुने र त्यो बापतको डिजेल प्रतिसथापन हुन्थियो।
३. नेपालमा १ हजार मेगावाट बिजुली थप्ने हो भने वार्षिक ४८ अर्बको ग्यास तत्काल प्रतिस्थापन गर्न सकिन्छ। यदि ग्यासको साटाे बिजुलि बाट खान पकाउने हो भने उपभोक्ता लाई दैनिक ३ रुपियाँ सस्तो पनि पर्छ। नेपालमा मासिक २६ लाख ७६ हजारभन्दा बढी सिलिण्डर ग्यास खपत भइरहेको नेपाल आयल निगमको तथ्यांक छ। ग्यासकै लागि गत वर्षमात्रै ३५ अर्व ५४ करोड ८४ लाख ६६ हजार रुपैयाँ विदेसिएको थियो ।(याे केही बर्ष पुरानो तथ्यांक हो। अहिले यो संख्या झन बढेकाे हुनुपर्छ) यति रकम बाहिर जान बाट रोक्दा देशलाई नै फाइदा हुदो हो।
४. नेपालमा सार्बजनिक यातायात विद्युतीय सवारी साधन बाट संचालन गर्ने हो भने भारत बाट अायात गर्नु पर्ने महँगो पेट्रोलियम पदार्थ घटाउन सकिन्छ !
नेपालमा आफुलाइ मार्क्सबादी-समाजबादी भन्नेहरुकै जमात बढी छ। तर इतिहासमै मार्क्सका सबैभन्दा सुयोग्यतम चेला मानिने लेनिनले भनेका थिए- साम्यबाद भनेको सोभियत सत्ता प्लस पुरै देशको बिधुतिकरण हाे। नेपालका मार्क्सवादीहरुले भने साम्यवाद भनेको देशको बिद्धुतिकरण होईन मुग्लानको बिद्धुतिकरण भन्ने कुरा बुझेछन् जस्तो छ ! 😉
(पोहोर साल तिर लेखेको थिए। आज यो खबर देखेपछि सम्झना आयो)- cpkedarsitaula

16/12/2022

13/12/2022

अब आँखा खोल्नु होस। एक छिन दिमागमा मन्थन गर्नुहोस।
१. के तपाईंलाई थाह छ? संबिधानको धारा ११८मा संबिधानद्वारा संघिय संचित कोषको ब्यबस्था गरेर रास्ट्रपति, प्रधानमन्त्री र मालीकहरु पाल्ने प्रवन्ध गरिएको छ। तर जनताको सामाजिक सुरक्षाको प्रत्याभूति संबिधानमा कतै छैन। यो ब्यवस्था नेतातन्त्र जन्माउने कुलीनतन्त्र हो। जुत्ताको सांचो जस्तो छ, जुत्ताको आकार तेस्तै हुन्छ। आफ्ना नेतालाइ सोध्ने आंट गर्नु होस। साठी कीलोको माला किन लगाउनु भयो? तपाई चढ्ने हेलिकप्टरको पैसा कस्ले दिन्छ? तपाईले चुनावमा गर्ने खर्च कस्ले दिन्छ? एउटा अर्को कुरा पनि सोध्नु होस "मैले झन्डा बोकेको तपाइँ नेता भएको पार्टीको बिचारधारा के हो?"
२. के तपाईंलाई थाह छ? यो देशमा तेस्ता ब्यापारी छ्न जो बैंकका संचालक समीतीमा आफैं छ्न, एक अर्काका बैंकबाट आफैलाइ ॠण दिन्छ्न, उद्धोग आफै चलाउछ्न र सांसद पनि उनै हुन्छ्न। उनिहरु नेतालाई पैसा दिन्छ्न र नेताले उन्लाइ सांसद्को पद दिन्छ्न। त्यसरी शक्ति र धनको बिबाह हुन्छ र भ्रष्टाचार नामको सन्तान जन्मीन्छ।
३. के तपाइँलाई थाह छ? निर्यात होइन आयत बढाएर भान्सार र मूल्य अभिबृद्धी कर लगाएर राज्य धनी बनाइन्छ र त्यो धन संभ्रान्तले मोज गर्छ्न। उनिहरु कागजमा धनीका पैसा गरीबलाई बांडेर गरिबी घटेको बिवरण छाप्छ्न। यो ब्यवस्थालाई कुलीनतन्त्र भनीन्छ।
४. जब निर्वाचन हुन्छ, पैसाको झोला बोकेको नेता गाउँ जान्छ र भन्छ, म बाटो बनाउंछु तपाईंहरु भोट दिनुहोस। जनता र नेताका बिचमा मोलतोल हुन्छ। यस्तो ब्यबस्थाले "इन्ड्युस्ड डीभलपमेन्ट" (राजनीति ब्यापार निर्देशीत बिकास) लाइ प्रेरीत गर्छ। रास्ट्रीय बिकासलाई खण्डित गर्छ। राजनीतिक ब्यापार प्रबर्द्धन गर्ने राजनीतिक ब्यवस्थाले जनतन्त्र होइन नेतातन्त्र निर्माण गर्छ। यस्तो ब्यवस्थामा इन्द्रलाइ नेता बनाएपनी भ्रष्ट हुन्छ। लोकतन्त्र भित्र जनतालाई मालीक बनाउने हो नेतालाइ मालीक बनाउने होइन। तपाई तपाईका नेतालाइ सोध्नुहोस "२०४८ साल देखि आज सम्म किन तपाईले मात्र सांसद हुने हो? के तपाईं मालीक हो?"

अब नेपालको राजनीतिलाई बद्ल्न लाग्ने बेला भएन र? राजनीति बदल्न जनतालाई मालीक बनाउने राजनीति बिचारधारा, राजनीति नैतिकता र समृद्धिका लागि आर्थिक बिकासको रणनीति चाहीन्छ। अब नेतालाई प्रश्न सोध्न सक्ने क्षमाता जनतामा निर्माण गरौँ। बिचारबिनाको सांसद हुनु भनेको सत्ताकै पुजा हो। सत्ताको

12/12/2022

अब राजनीतिक खोल ओढेर कयौं सम्प्रदायिक, वैचारिक एवं अन्य प्रकार घटना नियोजित रूपमा घटाएर उक्त ग्रुपले निश्चित सम्प्रदाय, जाती र वर्गवाट सेन्टिमेन्टल भोट प्राप्त गर्नेछन् केहि केहि सिट प्राप्त गर्ने clear cut majority नआइकन सदाझै हङ्ग पार्लियामेन्ट को सिर्जना भैरहनेछ सत्ताको लागी अनि त्यसलाई राजनीतिक घटनाको उपमा दिएर उम्काइनेछ र game of throne चलिरहने छ, सत्ता बनाउने र गिराउने गरि अस्थिरताको पराकाष्ठा रहि नै रहन्छ, यो खेल को sponsorship रास्ट्रीय र अन्तर्राष्ट्रिय कयौं दाताहरु गर्नेछन् र यो खेल चलि नै रहनेछ ।
सन्दर्भ :
अध्यादेशमा अपराध संहिता२०७४ को ११६ को उपदफा (८) पछि (९) थपिएको छ ।
अध्यादेशको बुँदामा कुनै पनि राजनीतिक दल वा समूहले मुलुकको विद्यमान राजनीतिक प्रणालीसँग असहमत रही हिंसात्मक क्रियाकलाप सञ्चालन गरिरहेकोमा त्यस्तो राजनीतिक दल वा समूह शान्तिपूर्ण राजनीतिको मूलधारमा आउन नेपालको संविधान र प्रचलित कानुनको अधीनमा रही शान्तिपूर्ण राजनीतिक क्रियाकलाप सञ्चालन गर्ने प्रतिबद्धता जनाई सरकारसँग सहमति गरेको भए त्यो राजनीतिक दल वा समूहका नेता कार्यकताविरुद्ध नेपाल सरकार बादी भई चलाइएका मुद्दा फिर्ता लिने उल्लेख छ ।

त्यस्ता मुद्दा फिर्ता लिन जुनसुकै अदालतमा विचाराधीन रहेको भए पनि बाधा नपर्ने

12/12/2022

Jeferson’s ले भनेका थिए British king had obstructed the Administration of Justice, by refusing his Assent to Laws for establishing Judiciary powers. He has made Judges dependent on his Will alone, for the tenure of their offices, and the amount and payment of their salaries.

नेपालको राजनीतिमा यो सन्दर्भ ठ्याक्कै मिलेको छ मैले यस अघि महेन्द्रनगरमा आयोजित एउटा सभामा रास्ट्रीय सभाका सभासद खिमलाल देवकोटालाई यही भनाइ उद्रीत गर्दै प्रश्न गरेको थिए किन तपाई जस्ता निति निर्माताहरु नै अदालतलाई कठपुतली बनाउनु हुन्छ र आफ्नो सत्तालाई बचाउनको लागी न्यायालय माथी हस्तक्षेप गरि ढाल बनाउनु हुन्छ भनेर
उहाँ केहि बोल्नु भएन र भन्नु भयो तपाईहरु अहिले नेता बनिहाल्नु भयो भन्दै जवाफ दिनु भएन र पन्च्याउनु भयो न्यायाधीश वकिल र समग्र न्यायालय र त्यतिले पनि नपुगे मा अध्यादेश बाट शासन चलाउनाले यो व्यवस्था पनि यिनिहरुको हातबाट नै हत्या हुने निश्चित छ । वास्तवमा यो व्यवस्थामाथिको खतरा कसैबाट छ भने ती सब यिनै हुन ।

08/12/2022

सामाजिक न्याय अभियान
प्रेस वक्तव्य
नेपालको संविधानको धारा १०१ बमोजिम महाभियोगको प्रस्ताव संसदमा पेश भई सोको प्रक्रिया जारी रही निलम्बनको अवस्थामा रहेका प्रधानन्यायाधीश चोलेन्द्र शमशेर जबराले संघीय संसद सचिवालयमा मिति २०७९-०८-२० गते दर्ता गरेको निवेदनको आधारमा संघीय संसद सचिवालयका महासचिवबाट तजबिजी अधिकारको दुरुपयोग गर्दै मनोमानी ढंगले संघीय संसदमा विचाराधीन महाभियोगको प्रक्रिया र निलम्बित प्रधानन्यायाधीशले कार्यसम्पादन गर्न नपाउने भन्ने पत्र समेत निष्प्रभावी भइसकेको निष्कर्षसहित राष्ट्रपतिको कार्यालय, प्रधानमन्त्री तथा मन्त्रिपरिषद्को कार्यालय, संवैधानिक परिषद्को कार्यालय, सर्वोच्च अदालत र न्याय परिषद्समेतलाई मिति २०७९-०८-२१ गते पत्राचार भएको विषयमा यस सामाजिक न्याय अभियानको गम्भीर ध्यानाकर्षण भएको छ।

उक्त गैरकानुनी पत्राचारप्रति प्रतिक्रियात्मक ढंगले सम्मानित सर्वोच्च अदालतकै मूल गेटमा धर्ना गर्ने, होहल्ला गर्ने र न्यायापेक्षी सेवाग्राहीहरूसमेतलाई न्याय प्राप्तिमा अवरोध उत्पन्न हुने गरी विभिन्न राजनीतिक दलका दलीय भातृ संगठनमा आवद्ध कानुन व्यवसायीहरूबाट भएका विरोधको शैलीप्रति समेत यस अभियान आपत्ति प्रकट गर्दछ।

उक्त विषयमा सम्मानित सर्वोच्च अदालतको संवैधानिक इजलाससमक्ष रिट निवेदनसमेत प्रस्तुत भइसकेको अवस्थामा रिट निवेदनको रोहमा गर्नुपर्ने प्रकृतिको आदेशको शैलीमा सर्वोच्च अदालत प्रशासनबाट आदेशमूलक पत्राचार हुनुसमेत संविधान र कानुनको रोहमा उचित नभएको यस अभियानको निष्कर्ष छ।

समग्र न्यायपालिकाको विश्वसनीयता र छविमा आँच आउने गरी भइरहेका यस्ता क्रियाकलापलाई तत्काल बन्द गरी न्यायपालिकाको बार र बेञ्च दुवै पक्षलाई राजनीतिक हस्तक्षेपबाट मुक्त तुल्याउन यस सामाजिक न्याय अभियान आह्वान गर्दछ।

महाभियोगको प्रक्रियाका सम्बन्धमा विभिन्न पक्षबाट भएका गैरकानुनी क्रियाकलाप र न्यायपालिका शुद्धिकरणका सम्बन्धमा यस अभियानले निम्न बमोजिम ठहर गरेको छः

१. विवेकशून्य झैं भई न्यायपालिकालाई प्रदुषित र अशुद्ध तुल्याउदै आएका “कर्मचारी मानसिक्ताका न्यायाधीशहरू - प्रधानन्यायाधीशहरू, पार्टीको झोला बोक्ने कानून व्यवसायीहरू, बारलाइ पार्टीको संगठन बनाउने कानून व्यवसायी नेताहरू, अदालतलाई पपेट बनाउने नेता र तिन्को चाकरी गर्ने कर्मचारीहरू" का प्रवृत्ति आफैंमा न्यायपालिकालाई बेथितिको दलदलमा हाल्ने एक भ्रष्ट र स्वेच्छाचारी प्रवृत्ति भएकोमा शंका छैन ।

२. नेता र पार्टीको झोला बोक्ने कानून व्यवसायीहरू आफ्नो स्वार्थ अनुसार न्यायाधीश र प्रधानन्यायाधीशलाई माया गर्ने र लखेट्ने र विरोध गर्ने नाममा दलीय कार्यकर्ता भई न्यायालयलाई कज्याउन दलहरूलाई साथ दिने विरोधको शैली पनि न्यायपालिकाको हितमा छैन।

३. हामीलाई अमूक स्वार्थसमूहको लागि परिचालित भई गरिने आन्दोलनबाट न्यायपालिकाको आमूल रूपान्तरण हुने विश्वास छैन। संरचनागत सुधारका लागि संविधान संशोधन तथा बार र बेन्च दुवैमा राजनीतिक हस्तक्षेप र दलीय कार्यकर्ता हुने प्रवृत्ति अन्त्य आजको आवश्यकता हो । बार र बेन्च दुवै विवेक, प्रज्ञान र व्यवसायिकताबाट चल्नुपर्छ न कि राजनीतिक दलीय निर्देशनमा ।

४. महाभियोगको प्रक्रियाको सम्बन्धमा संघीय संसदको स्वविवेकमा कसैले कुनै तरिकाले हस्तक्षेप गर्न मिल्दैन। नयाँ संसदले महाभियोगको कारवाही अघि नबढाए उत्पन्न हुने परिस्थितिको लागि संघीय संसदमा प्रतिनिधित्व गर्ने पूराना नयाँ सबै दल जिम्मेवार ठहरिनेछन्।

५. अतः न्यायलयमाथिको जनविश्वासलाई कायम राखी न्यायलय भित्र देखिएका विकृती, विसंगती, अनिमितता, भ्रष्टाचार, राजनीतिक दवाव र प्रभावलाई सदाकालागि अन्त्य गर्न, न्यायलयको आमूल पुनर्संरचना र न्यायपालिका ( बार र बेञ्च ) को शुद्धिकरणका लागि सचेत कानून व्यवसायी मित्रहरू र कानूनका सम्पूर्ण अवयव समेतको सहभागितामा न्यायप्रेमी जनसमुदायले वृहत् आन्दोलन अघि बढाउन आवश्यक पर्ने देखिन्छ ।
अभियान संयोजन समिती

01/12/2022

प्रमुख विश्व युद्धको कारक झै आज युक्रेन रसीया युद्धका कारण देखिएका छ्न अहिले को रसिय युक्रेन संकट हेर्दा युक्रेनले अमेरिका र उ समर्थक देशहरुको सैन्य सङ्ग्ठन North atlantic treaty organization NATO मा आबद्ध हुन चाहेको जुन अमेरिका र उसका alliance हरुको ३० ओटा देशको सैन्य संगठन हो यसको बारेमा अगाडि चर्चा गरौंला।
पश्चिमा देश हरु अमेरिकी र युरोपेली देशहरूको सेना र हतियारहरुले भविष्यमा रुसलाई सबैतिरबाट घेराबन्दी उसलाई पार्न सक्ने सुरक्षा खतरा प्रति उ सजग एवं डराएको छ भने , पश्चिमी देशहरूको रुसलाई घेर्ने रणनीति लिएको प्रती रुसको आफ्नो प्रतीक्षा, युक्रेनी जनतामा देखिएको रास्ट्रवाद एवम् NATO र रुसको भु आर्थिक रणनीति एवं भु राजनीतिक अवस्थीतिले नै आजको युद्धका मुलतः कारण देखिएका छ्न ।
रसीया युक्रेन विवाद बुझ्नकालागी हामी सर्वप्रथम हामी यी दुई देश बिचाको छोटो इतिहास बुझ्न जरुरी छ ।
A short history of Russia’s war on Ukraine|
१९ औं सताब्दीमा युरोपमा रसीया पहिलो शक्तिशाली र युक्रेन दोश्रो ठुलो शक्तिशाली देश थियो ।
१९०४/१९०५ को जापान रुस युद्धमा रुसको हार र प्रथम विश्वयुद्धमा रुसको नराम्रो हार पछी समाजवादी विचार धाराको आवाज उठन थाल्यो र तत्कालीन रसीयाका शाशक निकोलस द्दितिय थिए उनले संसद विघटन गरेका थिए तत्कालीन समयमा १९१७ को बोल्सेभिक क्रान्ति वा अक्टोबर क्रान्ति को सरुवात भयो त्यसै देखी रुसमा एउटा बिचारधारामा आवद्ध संगठन सुरुवात भएपनि officially १९२२ मा मुल ४ रिपब्लिक russian, ukraneinian, belarussian र Transcasian र अन्य १५ देशहरु मिलि कुल 22 million वर्ग कि मि क्षेत्रफलमा फैलिएको USSR( union of socialist soviet republic ) अर्थात सोभियत संघ को स्थापना भयो
USSR को बड्दो प्रभाव र उसले शक्ति संचय गर्दै गइरहेको देखेर र विश्व मुलतः दुई ध्रुवमा भिवाजित भयो
ussr अर्थात सोभियत संघ कम्युनिस्ट बिचारधारामा आवद्ध थियो र अर्को पश्चिमी खेमा प्रजातान्त्रिक विचारधारामा आधारित थिए । सन १९३९-४५ सम्म चलेको दोस्रो बिश्वयुद्दमा जर्मनी र जापान हावी थिए जस्मा जर्मनीलाई ussr ले र जापानमा atom बम खसाली अमेरिकाले हारएको थियो र अब दुई वटा देश हरु अमेरिका र रुस शक्ति केन्द्र बन्न पुगे ।
What is NATO and what is its purpose |
USSR र कम्युनिस्ट विचारधाराको विरुद्धमा सन १९४९ अप्रिल ४ मा अमेरिका सहित ११ देश मिलेर NATO अर्थात North atlantic treaty of organizations जुन अमेरिका र उसका alliance को सैन्य संगठन हो यसलाई तत्कालीन समयमा USSR र कम्युनिस्ट बिचार धाराको बड्दो प्रभाव र उसले युरोपका साना साना देशलाई क्य्याप्चर गर्दै गइरहेको अवस्था रोक्न का निमित्त यसका विरुद्धमा त्यहाँका सान देशहरू मिलि एउटा सैन्य संगठन बनाइयो अहिले हाल यो संगठनमा ३० ओटा देशहरु छन ।
यश सन्धिको आर्टिकल 5 मा के छ भने यदी NATO मा आवद्ध कुनैपनि एउटा देशमा हमला भएमा त्यसलाई सम्पुर्ण देशहरुले आफुमै आक्रमण सरह मानेर त्यस विरुद्ध सम्पुर्ण देशहरु एक भइ लड्ने र सुरक्षा गर्ने अर्थात collective self defence including armed force भन्ने भन्ने प्रोभिजन छ ।
what is warsaw pact?|
त्यसै गरि NATO को काउन्टरमा सन 1955 मा USSR र est germany, czechoslovakia, hungry, poland, romania, albania, bulgeria लगाएत देशरु मिलेर warsaw pact सन्धि गरे तर अहिले उक्त सन्धि भने भंग भैसकेको छ किनकि अहिले USSR को पतन भैसकेको छ भने तत्कालीन USSR कै देश पनि NATO मा आवद्द छ्न तर नाटो भने झनै बिस्तार भैरहेको छ ।
अब विश्व दुई गुटमा बाडियो अमेरिकी र ussr बीच विश्व सुपर पावर बन्ने होडबाजी चल्यो र यी बिच कोल्ड वार अर्थात शीत युद्ध को सुरुवात भयो जुन बिचारको आधारमा पनि प्राजातान्त्रीक र कम्युनिस्ट बिचार धारमा गरि दुई खेमामा बिभाजित भयो । यी दुई बिच एकअर्कामा अन्तरिक्ष प्रोग्राम लगाएत प्रविधि सैन्य लगाएत आदि हरेक क्षेत्रमा भित्र भित्रै तिब्र प्रतिस्पर्धा र मनमुटाव चल्यो ।
*Dissolution of the Soviet Union|
सन १९६५ देखी बिस्तारै USSR पतन को बाटो तिर लाग्यो । आर्थिक मन्दी बाट गुज्रिरहेको ussr र अन्य कयौं कारणमा अन्य कुनै दिम जाउला अ मुलतः सन १९८५ को दशकमा ussr कातत्कालीन रास्ट्रपति मिखाइल गोर्भाचोभ ले लिएको निति नै मुख्यत USSR को पतन को मुल कारण बनेको भनिन्छ । उनले खुक्ला अर्थिक निति अवलम्बन गरेकोले तत्कालीन समयमा त्यसले समस्या समाधान भन्दा झनै समस्या बल्झियो र USSR मा आवद्ध देशहरू अलग्गै आफ्नो autonomy राज्य चाहन्थे ।ती कारणहरु आगामी दिन अन्य कुनै भिडियोमा गरौंला । USSR मा आवद्ध देशहरु बिस्तारै छुट्तिदै गए सन १९८९ नोभेम्बर ९ मा "दुई भागमा विभाजित जर्मनी बिचको बर्लिन को बाल ढल्यो र एक भए र सन १९८९ को velvet revolution र त्यसैगरी १९९० मा बल्टिक नेसन हरु ESTONIA, LATVIA, LITHUNIA, लगययत देशहरू uSSR बाट आफुलाई स्वतन्त्र घोषित गरे । १९९१ अगस्ट २० तारिख का दिन रास्ट्रपति मिखाइल गोर्भाचोभ ले स्वतन्त्र भएका देशहरूलाई greater autonomy दिने तर अन्य रुपले एकै रहने भन्ने सम्झौता हस्ताक्षर गर्नेवाअला थिए तर USSR ढलेको देखेर अन्य कम्युनिस्ट नेताहरुलाई रुष्ट भए र रास्ट्रपति मिखाइल लाई उक्त सम्झौता भन्दा २ दिन अघि १८ अगस्टमा नै कु गरि नजरबन्दमा राखियो
अब अन्त्यमा युक्रेनले पनि १ डिसेम्बर १९९१ मा आफुलाई USSR बाट स्वतन्त्र घोषणा गर्यो र पुर्णतः USSR को विघटन भयो त्यसैबेला १९५४ मा रुसले युक्रेनलाई भाइचारा को सम्बन्ध भनी दिएको क्राइमिया ले पनि युक्रेन सङ्गै बस्ने निधो गर्यो तर उसको क्षेत्रमा रसीयाका सैन्य क्याम्प रहन दिने तर उसको autonomy लाई रसीयाले सम्मान गर्ने सर्तमा क्राइमिया पनि युक्रेन सङ्गै रह्यो । यो सङ्गै सोभियत संघ अर्थात USSR को ७० बर्शे इतिहास अन्त्य भयो ।
*does putin want to rebuild the soviet union|
USSR को पतन पश्चात् अहिले का रास्ट्रपति भ्लादिमिर पुटिनले तत्कालीन सोभियत संघ लाई पुनः बिझ्याउन खोजेको भन्ने बिशेषण पनि गर्ने गरिएको छ् । किन भने पुटिन सन २००० देखि सत्तामा छन भने उनले भर्खरै संविधानको कानुनमा परिवर्तन गरि आफुलाई आउदो सन २०३६ सम्म सत्तामा अर्थात रास्ट्रपति मा रहन सक्ने बनाएका पछि उनी सत्तामा आएदेखि नै रसियन सैनिकको पुनः सबलीकरण तर्फ लगेको देखिन्छ भने सन २००८ मा जर्जिया को अबखाजिया र साउथ ओस्टिया करिब झन्डै जर्जिया को २०% भुभाग रसीयाले नियन्त्रणमा लिएको थियो त्यसै गरि माल्डोभा भन्ने भन्ने देशको पुर्बी भुभाग ट्रान्सिस्टिया पनि रसीया सङ्ग गाभिन चाहन्छ ।
*A short history of Ukraine's relationship with the European Union in |
सन २०१३ मा युक्रेनका रास्ट्रपति भिक्टर यानुकोभिच थिए उनी रसीया समर्थक रास्ट्रपति थिए पछी उनले दोहोरो भुमिका खेलि अर्थात दुई तिर खुट्टा कमाउन थाले र युरोपेली संघ EU मा आबद्द हुन EU सङ्ग नजिक हुन पुगे तर यो कुरा हेरिरहेको उत्तरी छिमेकी रसीयाले EU को बद्डो
प्रभाव देखेर रुसले EU बाट नजिक नहुन दिन भनेर रुस र युक्रेन बिच ठुलो आर्थिक सम्झौता भयो रयो देखेर युक्रेनका जनता सरकार बिरुद्द आन्दोलनमा उत्रिए र यानुकोभ्याच को सरकार ढालियो र उनी भागे Eu समर्थित अन्तरीम सरकार गठन भयो । र त्यसले युक्रेन को करिब ३०% भन्दा बढी जनता माथी दमन गर्ने धर्म सस्कृती माथी प्रहार गर्ने रणनीतिक अख्तियार गर्यो ।
*Annexation of Crimea and separatist movement in DONBAS Region by the Russian Federation|
मार्च १८ २०१४ मा रसीयाले crimea मा आक्रमण गर्यो र कब्जा गर्‍यो ।
२०१४ may ११ मा रसीया समर्थित क्षेत्र डोनबासमा लुहान्स्क र डोनेस्ट्कले आफुलाई स्वतन्त्र राज्यको घोषणा गरे । यश क्षेत्रलाई त्यस समय देखि नै रसीयाले सपोर्ट गरिरहेको थियो ।
रसीया के चाहन्छ ?
सोभित संघ पतन पश्चात् तत्कालीन अमेरिकन रास्ट्रपति जर्ज बुस र मिखाइल गोर्भाचोभ को कुरामा यदि east जर्मनी ले nato जोइन गरेमा त्यसपछि एक इन्च पनि nato बिस्तार नगर्न भन्ने कुराको प्रतिबद्धता भएको थियो भन्ने गरिन्छ तर नाटोले भने आफ्नो बिस्तारलाई झनै तिब्र रूपमा अगाडि बढाएको छ । पछिलो समयमा नाटोको यस्तो बिस्तारले रुसलाई खतरा को महसुस भएको छ इतिहासमा ५ छोटी आक्रमण खेपेको रुसका लागी निकट भविष्य थप सुरक्षा खतरा अनुभुती गरिरहेको छ । पछिलो बर्षा स्विडेन फिनल्यान्ड र सर्बिया मा नाटोमा आबद्ध हुने बारे बार्ता जारी छ भने नाटोमा आबद्ध इच्छुक देश ukraine , Gorgia Bosania लगाएत देश छन
* security strategy and geo-political Front of the Ukraine War |
१) सुरक्षा रणनीति एवं भु राजनीतिक रणनीति : ११ देशबाट सुरु भएको NATO अहिले आएर ३० देशमा फैलिएको छ त्यस सैन्य संगठन मा युक्रेन पनि आवद्ध हुन चाहेको त्यस् संग रुसको २२९५.०४ कि मि सिमाना जोडिएको छ । जुन उसको सुरक्षा खतरा हो । किन कि NATO का सेना हरु र हतियार हरु सहिट रुसलाइ घेरा बिन्दुमा पार्ने छ्न । रुस सङ्ग सुपर सोनिक मिसाइल भएता पनि नाटो का १० वटा मिसाइल हरु ठडिनेछ्न । यदि नाटो मा युक्रेन आबद्ध नभएको खण्डमा उसको बिचमा एउटा बफर जोन रहने छ । जुन रुसका लागि सुरक्षित रहने छ । त्यो सङ्गै रुस पोल्यान्ड र बाल्टिक देशहरू बाट पनि नाटो को सेना फिर्ता जाओस् भन्ने चाहन्छ भने साथै युक्रेनले लिखित रुपमै नाटोमा आवद्ध नहुने प्रतिवद्वता दिओस । हेर्ने हो भने रुस अमेरिका र नाटो को चक्कर मा युक्रेनमा यो तवाही मच्चिएको छ । अर्का तिर नाटो भने रुसलाई घेर्ने रणनीति र आफ्नो इनेर्जी सेक्युरिटी र आफ्नो रुस सङ्गको बार्गेनिङ क्यपासिटी बढाउनका निमित्त युक्रेनलाई आफुमा आवद्व गर्न चाहन्छ किन कि युरोपको ३०% भन्दा बढी ग्यास रुस र युक्रेनबाट सुप्लाइ गर्दछ । रुसबाट ग्यास आपूर्ति गर्नका निमित्त युक्रेन भएर पाइपलाइन गएका छन र जसले गर्दा रुसले अर्बौ डलर युक्रेनलाई दिनु परेको छ । त्यसै गरि युक्रेनमा पनि प्राकृतिक ग्यास को ठुलो भण्डार छ नाटोमा आबद्ध भए भविष्यमा युरोपको energy सिक्युरिटी पूरा हुनेछ ।
Geoeconomic strategy of russia and ukraine conflict *
२) भु आर्थिक रणनीति : रुससङ्ग धेरै देश सङ्ग जोडिनको लागि प्रयाप्त बन्दरगाह छैन । उ आफ्नो ब्यापार vladivostak बन्दरगाह - प्रशान्त महासागर हुदै क्राइमिया को sevastopol बन्दरगाह हुदै strait of bosporus - strait of dardanelles - भुमध्य सागर - Strait of Gibraltar - आन्द्र महसागर आफ्नी ब्यापारीक गतिविधि बिश्वभर फैलाउन चाहन्छ ।
अब आयौं आजको दिनमा तत्कालीन कारण आक्रमण को ।
२०१५ मा मिन्स्क अग्रीमेण्ट भएको थियो तर त्यस्ले युक्रेनमा शान्ति स्थापना गर्ने उद्देश्यले मिन्क भन्ने ठाउमा भएको थियो तर त्यासले शान्ति स्थापना भने भएन ।
२०१७ टर्निङ पोइन्ट : युक्रेन NaTo मा आबद्ध हुन चाहेको । रुस हेरेको हेरेइ ।
२०१९ मा भ्लोदिमिर जेलेन्स्की अत्यधिक बहुमत 73% भोटले रास्ट्रपति प्रो युरोपिएन । उनले EU र NATO JOIN गर्ने चाहना ।
*immediate reason of ukraine russia conflict |
10 नोभेम्बर 2021 : रसीयन सैनिक हरु युक्रेन बोर्डर मा तैनाथ
20 नोभेम्बर 2021 : १ लाख सैनिक तैनाथ
डिसेम्बर मा अमेरिकन सुरक्षा एजेन्सि ले feb बिछ तिर आक्रमण गर्ने अमेरिकि CIA जासुसी सस्थाको भनाइ
Feb 21 2022 : esterrn युक्रेनko donbas क्षेत्रक 2014 मा स्वतन्त्र घोषणा गरेका दुई देश donestk र luhansk लाइ रुसले स्वतन्त्र देशको मान्यता प्रदान ।
feb 24 मा स्वतन्त्र घोषणा भएका दुई वटा देशले रसीयालाई लिखित रुपमै सैन्य सुरक्षा का लागि माग un को article 7 मा यदि कुनै देशले आफुलाई सुरक्षा खतरा रहेमा अर्को देशले त्यस्को सुरक्षा गर्न सैन्य सहयोग दिन सकिन्छ भनेर भनेको छ ।
24 Feb 2022 मै शान्ति स्थापनाका नाममा सेना पठाइ आक्रमण । र अहिलेको परिस्थिति आएको हो |

@महेश सिंह साउद/ Mahesh Saud

29/11/2022

महलमा बस्नेलाई के थाहा छाप्रो को कठ्याङ्रीने चिसो त्यही छाप्रो माथी नि यस्तो चिसोमा डोजर लगाएर के साबित गर्न खोजीएको हो अहिले नेपालमा राजनीति प्रतिको चरम बितिष्णाबाट केही मान्छेलाई सत्तामा पुर्याएको छ उनिहरु आफू elite claas / हुने खाने वर्गले हुँदा खाने को पिडा कदापि बुझ्न सक्दैनन न्यनतम मानवीय भावना पनि नभएका सामाजिक संजाल मा वास्तविक त्यस ठाउ भन्दा अन्य ठाउका मानिसको एउटा कट्टर पन्थी समर्थक को कारण जून सुकै किसिम को अमानवीय क्रियाकलाप लाई पनि राम्रो राम्रो भनी तार्किक भ्रम सिर्जना गराइ उनीहरुको उठिबास लगाउन कदापि justified गर्न मिल्दैन ।
एक थरी गर्छ तर्क अर्को थरी गर्छन भ्रामक तर्क र अनि तेस्रो थरी एउटा ठुलो हुल मुर्ख को हुन्छ र त्यो मुर्खको हुल्लडलाई कुनै पनि किसिमको तर्क गरेर साध्य हुदैन उनीहरु या त कसैको सत्तो सराप गर्न मा लाग्छन या अन्ध भक्त तरिकाले कट्टर समर्थन मा उत्रिनछ्न ।

तर्क गर्ने हरुलाई त्यो कट्टर हुल्लड समुहले सतो सराप्नुमा लाग्छन् जसलाइ केही सामाजिक अभियान्ता भनाऔदा सामाजिक संजालमा लाखौं फलोअर भएका हरु तार्किक भ्रम सिर्जना गराइ रहेका हुन्छन् । के सुकुम्बासी भोट को लागी मात्र हुन? के उनहरुको बाच्न पाउने हक छैन ? के उनीहरु रहरले भएका हुन ( यो प्रश्नमा कसैले गाउँ छोडेर किन शहर पसे भन्लान उत्तर तपाईं को प्रश्नमै छ ) ? के यो चिसोमा उनहरु माथी डोजर चलाउनु कति जायज छ यस्ता हजारौं प्रश्न हरु मानवीय नाताले सोध्नुहोला आफैलाई ।

कुरा ! काले को बारेमा हुदै छ भने काले कै गरौं न हजुर किन त्यस्मा झाले, माले, आइफोन थाले को गरेर कालेलाई ओझेल मा पार्ने । कहिले पनि कसैको पनि पानीको तृष्णालाई कसैको धन को तृष्णा सङ्ग तुलाना गरिनु हुँदैन कहिले पनि घटनालाई generalize गरेर साउनमा आंखा फुटेको गोरु झै एउटै नजरले हेर्नू हुँदैन । केही कुरा specific पनि हेर्नू पर्छ ।

28/11/2022

मार्क्सबादका प्रवर्तक कार्ल मार्क्सका अनन्य मित्र थिए फ्रेडरिक एंगेल्स। उनले मार्क्स लाई बाचुन्जेल मात्र होईन जीवन पर्यन्त समेत साथ् दिए। एंगेल्सले मार्क्सलाई जीवनभर आर्थिक रुपमा सहयोग गरे। त्यस भन्दा पनि महत्वपुर्ण सहयोग चाही उनले मार्क्सलाई बौद्धिक रुपमा समेत गतिलो साथ दिए।
कार्ल मार्क्सको प्रख्यात कृति कम्युनिस्ट पार्टीको घोषणापत्रको एंगेल्स सहलेखक नै थिए । त्यस्तै जव मार्क्सको सर्वाधिक महत्वपुर्ण कृति दास क्यापिटल प्रकासित भयो। त्यो पुस्तकको बजारमा कुनै चर्चा-परिचर्चा समेत भएन। त्यस्तो महत्वपुर्ण कृति गुमनाम नबनोस भनेर त्यो मौनताको षड्यन्त्र(conspiracy of silence ) लाई चिर्न एंगेल्सले विभिन्न उपनामहरु बाट पत्रपत्रिकामा दास क्यापिटलको समिक्षा लेखेर छाप्ने गर्थे। एङेल्सले मार्क्सको निधन पछी उनले अधुरै छोडेको उनको कृति "पूंजी" को दोश्रो र तेस्रो खण्ड लेख्ने, सम्पादन गर्ने र प्रकाशित गर्ने काम गरे। मार्क्सको योजना र खाका अनुसार पूंजी ४ खण्डमा लेखिनुपर्ने थियो। चौथो खण्ड अतिरिक्त मुल्यको सिद्धांतहरु (Theories of Surplus Value) बारे हुनेवाला थियो। तर एङेल्सले वृद्ध अवस्थाको कारण र रोगले ग्रसित भए पछी "पूंजी" को चौथो खण्ड पूरा गर्न सकेनन। पूंजीको चौथो खण्ड सम्पादन र प्रकासित गर्ने काम एङेल्सले आफ्ना सबैभन्दा बिश्वासिला र प्रतिभाशाली शिष्य कार्ल काउत्स्कीलाई जिम्मा दिए। तर मार्क्स र एङेन्लसले जसरी काउत्स्कीले पूंजीलाई राम्रो संग सम्पादन गर्न काउत्स्की सफल भएनन्। उनले १९०५-१० तिर आफ्नो हिसाबले काटछाट गरेर, किताब भित्रका पाठहरूकाे क्रमलाई तल माथी पारेर Theories of Surplus Value लाई तीन खण्डमा प्रकासित गरे। तर यो किताबलाई पूंजीका अघिल्ला ३ खण्ड जस्तो प्रमाणिक मानिदैन। पछी सोभियत संघ स्थापना भए पछी मार्क्स-एङेल्सका पान्डुलिपिहरू सोभियत संघले खरिद गर्यो। ती पान्डुलिपिहरू मध्ये Theories of Surplus Value पनि थियो। यहि पान्डुलिपिको आधारमा सोभियत संघले पनि ३ खण्डमा प्रकाशित गर्यो। यसले पनि एंगेल्सको बौद्धिक प्रतिभा कति प्रखर थियो भनेर प्रस्ट पार्छ।
एंगेल्स मार्क्स जस्तो कुनै विश्वबिध्यालय बाट बिद्याबारधि प्राप्त विद्वान थिएनन्। उनले औपचारिक रुपमा स्कुल तह पनि उतिर्ण गरेका थिएनन्। तर उनमा अध्ययन, अनुसन्धान, बिस्लेसन गर्न सक्ने अद्भुत प्रतिभा थियो। एंगेल्स ९ भाषा बोल्न र लेखपढ गर्न सक्थे। उनले बेलायतमा आफ्नो बुवाको फ्याक्ट्री देखरेख गर्न औधगिक शहर म्यानचेस्टरमा रहेको मजदुरहरुको अवस्था बारे अध्ययन गरेर बेलायतमा मजदुर बर्गको अवस्था (The Condition of the Working Class in England) भन्ने पुस्तक लेखे। त्यो पुस्तक अत्यन्त जिवन्त दस्ताबेज बनेको छ। र छापिएको १७५ बर्ष पछि पनि मानिसहरुले अचेल समेत उत्तिकै सुरुचिपुर्वक पढछन। यो पुस्तक लेख्दा एंगेल्सको उमेर केवल २४ बर्ष मात्र थियो। एंगेल्सले 'परिवार, निजि सम्पत्ति र राज्यको उत्पत्ति', 'ड्युहरिङ्ग मत खण्डन' र प्रकृतिको द्वन्दात्मकता(Dialectics of Nature) जस्ता महत्वपुर्ण पुस्तक लेखेका थिए। मार्क्सबादमा बिज्ञान लाई मिसाउने कार्य एंगेल्स कै देन थियो। मार्क्सबाद लाई वर्तमान स्वरुप जुन सोभियत संघ र चीनमा प्रयोग भयो त्यसको लागि धेरै हदसम्म एंगेल्स जिम्मेवार थिए।
एंगेल्स रुखो जीवन बिताउनमा होईन आनन्दपूर्ण जीवन बिताउनमा विश्वास गर्थे। उनको सिद्धान्त थियो आरामले काम गर!
Kedar Sitaula