Talysh News

10/06/2024

Ba sosiála šabaka ko pevılo bıa malumoti asos, Lánkona (Lankarán) šahr bo 2024-mina sori ro cı Tırka Dınyo "Jıvonon Poytaxt" vıžniya bıa. İyúna mángi 9-11 ada cı tırka dınyo jıvonon ba Lánkon bomen. Ješni ada cı Tırka Davlaton Taškiloti (TDT) mıšohidaaka kišvaron ko cı 50 sa vey rasmia nımoyandaon ı jıvonon ištirok bakárden.

26/09/2022

Xıdo bə həmmə şəhidon rəhmət bıkardo.

06/08/2022

Şüphəsizdir ki, indiki Azərbaycan torpaqları zəngin tarixi irsə malikdir. Bu ərazilərdə müxtəlif xalqarın nümayəndələri yaşadığı kimi, müxtəlif dinə mənsub sakinlər, fərqli dinlərin də daşıyıcıları olmuşdur. Zəngin tarixin, zəngin mədəniyyətin də əsasənı məhz elə bu təşkil edir.

Zərdüştlərin ən geniş yaşadığı və yayıldığı ərazilərdən biri Talış bölgəsidir. Bu dinin daşıyıcılarının müqəddəs kitabı hesab olunan Avestada "peşdad" sözü keçir. Alimlər bu sözün mənasını "qanun çıxaran", "peşdad xanədanı" kimi açıqlayırlar.

Astaranın ən qədim yaşayış məskənlərindən biri olan Koraoba kəndində isə "Peşdadu" adlı pir var. Ehtimal olunur ki, bu pir kənddə yerləşən 3 ədəd Koraoba kurqanlarının birinin üzərindədir. Lakin talış dilindən pirin adı "peşt" - bel, "dad" isə dad, əlac kimi tərcümə olunub, "bel dadı, bel əlacı" mənasını verir. İndiyədək insanlar, pir hesab etdikləri bəzi daşların üzərinə əyləşib, bel nahiyələrini daşlara söykəməklə özlərinə şəfa tapdıqlarına inanırlar.

Avestadakı "peşdad" sözü ilə Astaradakı "Peşdadu piri" arasında hər hansı əlaqənin olub olmaması barədə araşdırmalara davam edib növbəti yazılarda sizlərə təqdim edəcəyik.

©Talysh News

26/07/2022

Artıq Vikipediya loqomuz hazırlandı. Bütün talış dilli istifadəçiləri təbrik edirik.

15/07/2022

Raciv Qandi (Raciv Qandi 1944-1991). Çe Hindistoni 7-inə yolə nazir bıə. Çe İndira Qandi de Feroz Qandi zoəy, çe Cəvahirləl Nehru nəvəy. Hindistonədə bə dınyo omə. Dıjdə Britaniyədə handəşe. Bə siyəsət həvəsış bə ni. 1984-inə sorədə əy çe Hindiston Milli Konqresi...

15/07/2022

Talışca Vikipediyaya dəstək olmaq üçün məqalə yaratmaq istəyən hər kəsə öz dəstəyimizi göstərməyə hazırıq.

Leonardo di ser Pyero da Vinçi (it. Leonardo di ser Pyero da Vinçi; 15 aprel, 1452 – 2 may, 1519) - Çe Avropa İntibah devri ensiklopedik alim, riyaziyyatəkə, muhəndis, kəşfkardəkəs, rəssam, heykələkə, memar, musiqivon qıləyən nıvıştəkəse. Çe İtalya İntibahi rəmz hisob b....

15/07/2022

Talışca Vikipediyanın əsasını qoymağa başlayırıq. Bu çətin yolda bizə dəstək olan hər kəsə təşəkkür edirik və bütün dəstək olmaq istəyənlərin suallarını cavablandırmağa hazırıq.

Ernesto Çe Qevara (isp. Ernesto Che Quevara; 14 iyun 1928 – 9 oktyabr 1967) — arqentinavıje masrksist- inqlabəkə siysətəvon. De Fidel Kastro bə i co Kuba və iyən beynəlxəlğ inqlabi lıvemoni sərdarondə bıə. Nomədəş bə “Çe “poə çe Kuba partizanon zıvono bəy doə bə. ...

15/06/2022

Məşhur "Qayınana" filmi, Məcid Şamxalovun eyni adlı pyesi əsasında çəkilib. Pyesin orijinalına görə Sevda (gəlin) əslində Talış qızıdır. Filmdə isə Cənnət (qayınana) gəlininə orijinaldan fərqli olaraq "qalayçı qızı" deyir.

25/05/2022

Tolışi-Tırki lüğət

dıyo [dıyo', dıyu'] - dəniz

05/05/2022

Son bir aydır ki, ünvanımıza çoxsaylı mesajlar daxil olur. Daxil olan mesajların əksəriyyəti eyni mövzudan və eyni mövqedən ibarətdir. Əsasən "separatçılar, türk düşmənləri, vətən xainləri, çörəyə tüpürənlər" kimi və daha ədəbsiz və ya bir az daha çox siyasi motivli mesajlar üstünlük təşkil edir. Bütün bunlar tərəfimizdən anlayışla və normal hal kimi qarşılanır. Lakin bir daha açıq şəkildə bəyan etmək istəyirik ki, biz xəbər agentliyi kimi fəaliyyət göstərmək istəyirik. Və hələ ki, bu istiqamətdə fəaliyyət olduqca zəyifdir. Əsas məqsədimiz bu dilin daşıyıcılarının öz dillərində sərbəst şəkildə xəbər oxuması və müstəqil araşdırmalarla tanış olmasıdır. Ölkəmizi bölmək, yadlara yem etmək niyyətində deyilik. Separatizmə də qarşıyıq! Heç bir xalqın və millətin düşməni olmaq niyyətimiz də yoxdur. Biz erməni dəyirmanına su tökən deyilik. Ölkəmizə və xalqımıza düşmən olanlara düşmənik! Səhifənin təsisçisi isə İkinci Qarabağ müharibəsindən qələbə ilə dönən müharibə iştirakçısıdır.

26/01/2022

Qədim , tarixən öz vətənini sevən, onun üçün canından keçməyə hazır olan mərd oğullar yetişdirib. Qaraheybət qəzasında olan oğlu polkovnik Emil Nəzirovun adı da bu igidlərin siyahısına qızıl hərflərlə daxil oldu. Çoxları, həyatını, ölkəsinin hərb işinə vicdanla həsrt etmiş Emil Nəzirovun I müharibəsinə könüllü qatıldığını və idarə etdiyi helikopterlə düşmənin başına od ələdiyini bilmir və onun Hərbi Hava Qüvvələrimizin formalaşmasında xüsusi rolunun olduğundan xəbərsizdir. Belə bir tarixi şəxsiyyəti tanımaq, onun haqqında tarixi mənbələrə nəzər yetirmək və həyat yolunu dərindən incəmələk hər birimizin borcudur!

26/01/2022

1990-cı ilin Yanvar hadisələri zamanı, ümumilikdə rəsmi olaraq 11 şəhid verib. Bu hadisələr zamanı ümumilikdə Talışda neçə nəfərin şəhid olması barədə hələ ki, dəqiq tarixi mənbə yoxdur.

26 Yanvar hadisələri qırğınından daha dəhşətli ola bilərdi. Çünki hələ, qanlı 20 Yanvar hadisələrindən 9 gün əvvəl, 11 yanvar 1990-cı ildə Lənkəranda sovet hakimiyyəti müvəqqəti olaraq Lənkəran Xalq Cəbhəsi tərəfindən devrilmişdi. Səbəblər isə Qarabağda hakimiyyətin ermənilər tərəfindən ələ alınması, ümumilikdə ətrafında cərəyan edən hadisələr idi.

04/01/2022

Bakı Beynəlxalq Multikulturalizm Mərkəzi nə Talysh News redaksiyası adından təşəkkür edirik.

Bakı Beynəlxalq Multikulturalizm Mərkəzi

19/11/2021

Talış Ensiklopediyası | Abdal bəy Talış

Talış kökənli Qızılbaş əmiridir. Doğum və ölüm tarixi haqqda dəqiq mənbələr yoxdur. Lakin XV-XVI əsrlərdə yaşadığı məlumdur. Mənbələrdə haqqında ən son məlumata 1513-cü il hadisələrindən danışılarkən rast gəlinir.

Sultanəlinin ölümündən sonra o, kiçik qardaşı, Səfəvi ordeninin sonuncu və təyin olunmuş başçısı İsmayılla birlikdə Lahicana getdi və orada İsmayılı və özünü Ağqoyunlu hökmdarlarının təqiblərindən qorudu. Abdal bəy Lahicanda 13 yaşlı İsmayılın üsyanında və Şirvanda və Əlvənd Ağqoyunluya qarşı döyüşlərində iştirak etmişdir. 1501-ci ildə I İsmayıl Təbrizdə taxta çıxanda və bununla da Səfəvilər sülaləsinin əsasını qoyanda Abdal bəy orada idi.

Mənbə:
- Yaḥyā ʿAbd-al-Laṭīf Qazvīnī, Lobb al-tawārīḵ, Tehran, 1314 Š./1935.
- A. Montaẓer Ṣāḥeb, ed., ʿĀlamārā-ye Šāh Esmāʿīl, Tehran, 1349 Š./1970, pp. 33, 170, 303.

26/04/2021

Azərboyconi xəbəon | Azərbaycan xəbərləri

Azərboycon Respublika iyən Tırkiyə prezidenton, Amerikə, erməniyon qenosid həxədə bə siyasətonış məhkum karde.

Boku şəhro bə telerədyo aqentəti xəbon əsosi Azərboyconi Respublika prezident Ilham Aliyev de Tırkiyə prezidenti təşkil doə telefoniyə votımonədə ermənion tum bıriyeş Amerikə tərəfo bə rəsmiyət zıniyeş məhkum karde iyən ım hərəkətış qıləy tarixiyə səhv iyən problem icod bıkə hərəkətış zınə.

Əliyevi votışe: Amerkə tojə siyasət, məntəğədə bə tojə həmkoətion prosesi ciddiyə ziyanış jə və Boku ım bəyonoti ğəbul bə nin zındə ni.

Azərboycon Respublika prezidenti votışe: Boku həmmişə Tırkiyə kənoədəy.

Tırkiyə prezident Recep Tayyip Erdoğan həm prezident İlham Əliyeviku, çəyku himoyə karde xoto təşəkkurış karde əv eyne holədə votışe: Tırkiyə həmmişə Azərboycon Respublika kənoədə bə.

t.me/talyshnews

You can view and join right away.

20/01/2021

Xıdo rəhmət bıkə!

27/09/2020

Lənkəranın Ürgə kənd sakini polkovnik-leytenant Mehman Şirvanov bu gün cəbhə xəttində baş verən gərgin döyüşlər zamanı şəhid olmuşdur. Allah bütün şəhidlərimizə rəhmət eləsin...

27/09/2020

Murov dağı silsiləsindəki əhəmiyyətli yüksəklik azad olunu.

27/09/2020

Ermənistan ordusuna məxsus silah-sursat anbarı məhv edilib.

Ermənistan ordusuna məxsus silah-sursat anbarı məhv edilib - VİDEO

01/09/2020

Azərboyconi xəbon | Azərbaycan xəbərləri
01 Sentyabr, 2020

Dağlıq Qarabaği azərboyconıj icmo Qubadli rəyoni işğoli de sorəsə əloğədor bəyonatış doə

Azərboyconi Respublikə çı Dağlıq Qarabağ azərboyconıjə icmo Qubadli rəyoni Erməniston Silohinə Ğıvvon tərəfo işğol be 27-minə sorəsəynə əloğədor bəyonatış doə.

Bəyonətədə votedə ki, 1993-minə sori 31 avgust tarixədə Qubadli rəyon Erməniston Silohinə Ğıvvon tərəfo işğol bə. Ermənistoni təcovuzi nəticədə 238 Qubadli sokin şəhid bə, 316 nəfər mayf (əlil) bə, 100 kəsisə ve inson itqin eqıniə. İşğoli nəticədə rəyoni inziboti miyon və 93 di təmomən vılo kardəbə, 40 həzosə ve Qubadli sokin bə məcburi küçkün peqardə. Qubadli işğoli nəticədə 445 həzo kvadrat metr mənzilə fond, 4 tıbbi ocəğ, 6 əğılə baxçə, 61 ümumi təhsilə məktəb, 10 mədəniyətə kə, 24 klub, 1 tarix-diyorşunaslığə muzey, 60 kitobxonə vılo kardəbə, işğolçion 94 di və ğəsəbəşon, 205 mədəni-məişət əbyektşon, 12 tarixi abidonşon sutə, talənşon kardə. Jinə Mollu (Aşağı Mollu) və Həmzəli dion hayədə 9, Əliquluəğılə (Əliquluuşağı) diədə 5, "Qavurə də" ("Gavur dərəsi") nomədə bə əroziədə ısə 4-minə əsron aid 1 ğədimə koç, 5-minə əsrədə soxtəbə "Göy qala", Muradxanlıədə "Qalalı" ğalə, Xocamsaxlı diədə bə taiıxi abidon həmə dışmeni taptəği jiədə mandə. Ermənistoni münaqişə sədə iddio kardə çəmə əzəli zəminon bə çı Dağlıq Ğarabağ Muxtor Viloyəti hidudonku bə kəno mandə de Qubadli rəyoni ivırədə 7 rəyoni işğol karde, münaqişə məhz Ermənistoni Azərboyconi ərazion de zu roy ilhoq karde niyətiku qılvonə be subut kardə. Oxonnə soronədə Ermənistoni tərəfo, Qubadli rəyonən doxil işğolədə bə Azərboyconi zəminonədə beğanün səbəsokardə siyəsəti həniən zu karde əy nuşo doydə ki, Erməniston çəmə ərozion işğolədə oğəte və işğoli nəticon zu karde niyətiku dastış kəşəşni, ım münaqışə de sulhi həll karde mərəğədə ni.

Bəyonətədə "Bəyon kardəmon ki, münaqişə həll əncəx Erməniston Silohinə Ğıvvon qırd işğol bə Azərboyconi ərozionku bekarde və bə etnik təmizbe məruz mandə azərboyconıj bəştə doğmə zəmini oqarde peştə mumkune. Qubadlığıjonən banəy bə butun məcbur küçkünon bəştə doğmə zəminon obaqarden", vurğuləmiş bedə.

17/08/2020

14/08/2020

Lonkon | Lənkəran

14/08/2020

Zülfüğar Əhmədzodə - Beməxə

Rəbədəli əyştəni,
Dasi, dimi şıştəni.
De jəqo nəho hordə.,
Odəmi zəhlə bardə.
Tanış hoqo çırk bedə.
Qa-qa bə məktəb şedə.
Kitob dəftər notəmiz,
Kəy divo karde riz-riz.
Bə das vıni kardə fo,
Bə çəşə və kardə to.
Zıki-bəloş emandə,
Çı kaq-kijə səmandə.
Səyko, pəyko ənqəle,
Ociz, zılə tanbəle.
Ranqış roqbıjın pıxə,
Harki vıtedə beməxə

14/08/2020

Azərboyconi xəbəon | Azərbaycan xəbərləri
14 avğüst, 2020

İron və Azərboyconi Respublika ko və sosyal mıdofiyə vəziron 2 qılə məmləkəti həmkoətion inkişaf doe roon həxədə mızokirəşon dəvoni.

Bə İRNA zinə xəbon əsosi İroni təavon, ko və sosyal mıdofiyə vəzir Muhəmməd Şəriətmədari de vidio konfrans roy de Azərboycon Respublika ko və sosyal mıdofiə vəziri Sahil Babayev votımonış təşkil do və elanış karde, 2 qılə məmləkəti həmkoətion inkişaf doe ro iyən çəy plan hozzı bə və əlavəş karde Tehron hozzıy mıxtəlif səviyədə, mıştərəkə həmkoətionədə mızokiron və votımonon dəvom bıdən.

Şəriətmədari, korona xoto məhdodiyəton şərayetdə İron və Azərboycon Respublika sərhəddon oj mandeş 2 qılə məmləkəti dustiyəti oşkoə nışonəş zınə və votışe:
- Tehron və Boku ım şərayetəndə həm ıştə sərhəddonışon zəmini, osınə ro və dıyo nəğliyati vədə ojışon haştə ki 2 tərəfə həmkoətion dəvom doeyu siyasiyə iradə çokə nışonəonku hikayət kardə.

İroni təavon, ko və sosyal mıdofiə vəzir eyne holədə, mıtəxəssisə kadron ovıştıneyu bə Tehroni hozzı mande işarəş karde və votışe:
- İron intizarış heste koəkə kadron vığandeyu 2 qılə məmləkəton həmkoətion bə nəticə rosneyu koəzınon mızokiron Azərboyconi Respublika planədə ğəror bıqəto.

Sahil Babayev həm votışe:
- Tehron və Boku rabitə mıştərəkə sərmayə noe və istehsalədə inkişafış kardə və əlavəş karde Azərboycon Respublika və İron, mıştərəkə sərhəddonku əlavə tarixi və musiği cəhətonədə həm veyə iştırakışon heste.

Azərboycon Respublika ko və sosyal mıdofiə vəzir eyne holədə koronavirusi pandemiya devranədə kəsb-ko iyən ko soybon de koəkan mınosibəton həxədə İroni təcrubəonku istifadə kardeyu Boku hozzı mandeku həm işarəş karde.

14/08/2020

Azərboyconi xəbəon | Azərbaycan xəbərli
11 avğüst, 2020

Tırkiyə və Azərboyconi Respublika hucum bıkə vertəliyoton mıştərəkə hərbiyə təlim əməliyatdə, xəyolinə dışmeni subut və hərəkətdə bıə hədəfon bombardımon bin.

Tırkiyə və Azərboyconi Respublika 10 rüjə mıştərəkə həvoiyə hərbi təlim əməliyat Kürdəmir və Yevlaxdə ımrüj bə oxo bərəse.

10/08/2020

https://youtu.be/UA-BoWlrYh0 ‘Running from the Darkness” is a first documentary film in the U.S. dedicated to the Khojaly Tragedy. The Khojaly Massacre was c...

10/08/2020

Azərboyconi xəbəon | Azərbaycan xəbərləri
10 Avğüst, 2020

Azərboyconi Respublikaədə bə İroni tojə səfir, Kaspi dıyo ətrofədə bə məmləkətonədə İroni səforətxonəonədə ixtisadiyə şura təşkil doeku xəbəş do.

Azərboyconi Respublikaədə İroni tojə səfir sed Əbbas Musəvi zinə bə İroni şimal ğərb Mako təşkil doə səfərədə votışe:
- Azərboyconi Respublika mıxtəlif cəhətonku ironiyu muhimme və Ənzəli, Ərəs və Mako ozodə məntəğon rol 2 qılə məmləkəti ticari və ixtisadiyə həmkoətion inkişaf doeyu oşkoə məsələy.

30/07/2020

Bütün olanlardan sonra "ermənilərlə dostluq"?

Bəlkə də dünyada yeganə xalqlardanıq ki, "düşmənçilik" anlamı bizə daim yad olmuşdur. Yanımızda, yörəmizdə kim olubsa, öz malımızdan, çörəyimizdən kəsib onlara vermək, bəzən özümüz ac qalıb onları yedirmək olub adətimiz.

Lakin bu gün öz içimizdən özümüzə düşmən kəsilmişik və belə getsə nə edəcəyimizi bilməyib özümüzü xalq kimi məhv olmağa sürükləyəcəyik. Birimiz İranın islami oyunlarına uyub yaşıl bayrağa sarılmışıq, birimiz Rusiyanın qızıl saatlarına, kanallarına və pullarına, birimiz də erməninin "səsinizə səs"inə. Dünən erməniyə qarşı bizi birləşdirənim, bu gün Ermənistanda, göz yaşları tökür? Kimik biz? Bir xalq kimi tariximizi açıb tökə bilsəydik dünyanın tarixi ilə fəxr edən bir çox köklü xalqları, elə öz tarixlərindən bütün il boyu ağız dolusu dəm vurub yalan uyduran ermənilər də daxil, tariximizə baş əyəcək! Nədir bu dostluq sevdası? O şirin sevda ki, sonunda "şirin rubllar"? Var və ən pisi də budur ki, o şirin rublların kökündə nəzarəti əldə saxlamaqdan bir şey yoxdur!

Hansı erməni ilə dost olmaqdır sevdamız ki, hələ Qarabağda tökdüyümüz qanlarımızın istisi torpaqdan soyumamış, Generalımızı qurban veririk və küçələrdə, ləyaqətini itirmiş hansısa erməninin 50-minə arxalanıb vurduğu yumruğuna tuş gəlirik?

General....
O General ki, tabeliyində xidmət edən zabiti, göz yaşı tökə-tökə komandirini xatırlayır və əlavə edir ki, "rəhmətlik əsəbiləşəndə əsəbinə azca yumor qatıb deyirdi ki, Talışlığım tutub yaxın gəlməyin!" İndi qoy özlərini Talış qeyrəti çəkən kimi qələmə verənlər gəlib yazsınlar ki, "əsəbiləşəndə Talışlığım tutub" deməklə bizi təhqir edib. Yox əziz oxucu! Təhqir etməyib! Bu xalqın əzəldən adı budur! "Mərd xalq!" Elə bir xalq ki, "Talışlığı tutsa, yəni özünün kim olduğunu həqiqətən analaya bilsə, qarşısındakı düşməni heç nəyi gözə almadan əzib tapdalaya biləcək xalq"

Allah sizə rəhmət eləsin şəhidlər! Qarabağımız kimlərin güdazına getdi deyə bilmərik, amma Talışların igidliklə qoruduğu, uğrunda qan töküb can verdiyi o Qarabağda bu gün at oynadan erməniylə dotluq edən "talışı" heç bir Talışın ruhu bağışlamaz. Bağışlamaz!

30/07/2020

Tolışə kinə | Talış qızı

Ostoro. 1958 | Astara. 1958