Da'irar Kudan

Da'irar Kudan KUDAN MEDIA FORUM Of The Islamic Movement.

Hotuna Daga Abuja.Hotunan Yadda Taron Mauludin Imam Hassan Al-Mujtaba (AS) Dan Uwan Imam Hussain (AS) 'Dan Fatima Yar Ma...
25/03/2024

Hotuna Daga Abuja.

Hotunan Yadda Taron Mauludin Imam Hassan Al-Mujtaba (AS) Dan Uwan Imam Hussain (AS) 'Dan Fatima Yar Manzon Allah (S) Ya Gudana Yau a Abuja.

Kashe-Kashe A Arewacin NijeriyaYaushe za a samu aminci daga wannan annobar da ake fuskanta a Arewacin wannan kasa tamu t...
24/03/2024

Kashe-Kashe A Arewacin Nijeriya

Yaushe za a samu aminci daga wannan annobar da ake fuskanta a Arewacin wannan kasa tamu ta Nijeriya?

Bayan an yi amfani da sunan Boko Haram, an illata jihohin Borno, Yobe, Gombe da ma Bauchi, musamman a shekarar 2009 zuwa 2015, yanzu tun daga 2015 din har zuwa yau (2024), kullum amfani ake da abin da ake kira 'Yan Ta'adda, ana illata al'ummar jihohin Zamfara, Sakkwato, Katsina, da ma Kaduna, Neja da Kebbi.

A jihohin Zamfara, an kai matsayin da akwai garuruwa (kauyuka) fiye da 100+ da aka ta da mutanen cikinsu gabadaya da sunan yan Ta'adda, sam ba kowa a cikinsu, an tarwatsa al'ummar ciki, bayan an kashe da damansu, an kona rumbunan abinci da dukiyoyinsu.

A jihar Katsina zuwa Zamfara har zuwa Sakkwato, kusan yanzu babu ranar da ba za a samu labarin wadanda ake kira yan Ta'adda sun kai hari kauyukan da al'umma ke rayuwa, sun sace wasu, ko sun kashe wasu ba. In ma basu shiga gari ba, to sam masu tafiya a kan hanya basu da aminci, a kowane lokaci - dare ko rana, ana iya tare su a k**a su a yi daji da su, ko a bude musu wuta a kashe wasu a debe wasu.

Ranar Alhamis da ta gabata, ina dawowa daga Katsina zan je Zaria, mota ta baci mana a wani waje, duk wanda ya zo wucewa sai yace mana ku yi ku bar wajen nan, ba a tsayawa, za su iya zuwa su debe ku. Da kyar muka samu mota ta ja motar da muke ciki ta shiga da mu wani gari, daga garin na samu mota da za ta kai ni Zaria, tunda wancan bata gyaru ba.

Muna hanyar Zaria, wanda ya dauke mu na biyu, yake fada min cewa, babansa ne ya rasu a kauyensu, jiya aka yi addu'ar kwana uku, yanzu shi ne zai koma wajen aiki a ne Abuja yau, saboda tun da ya dawo gidan bai yiwuwa ya kwana a gida. Sai dai mutum ya zo gida da safe zuwa yamma, dare na fara shiga dole mutum ya bar gidansa ya je ya nemi wajen kwana ko da a daji ne, saboda ana iya zuwa a dauke shi ko a kashe shi.

Abin takaici shi ne, yadda mutanen da ake kira yan Ta'adda, ko Bandit, ko Kidnappers din nan, suke cin karensu babu babbaka, a natse suke al'amuransu sosai, kuma gwamnoni da yawa ma in sun yi kokarin daukan mataki a kansu, dole suke gazawa, saboda abin ya fi karfinsu su kansu, da wani karfi da ke juya akalar ta'addancin wanda ya fi ikonsu. Don haka, k**ar suna da zabi ne, na su bi a yi 'deal' din da su, ko su kame bakinsu su zura ido.

Kuma mutanen yankunan, musamman Zamfara, sun tabbatar da lallai diban Ma'adinai ake yi a yankunan nasu, hakan zinare da sauran duwatsu masu daraja Turawa ke yi a gurare daban-daban da ake tashin mutane, kuma sam ba ka taba jin an ce wadannan 'yan Ta'addan sun kashe mutum daya daga dubban Turawa da Chanawan da suke haƙan Ma'adinai a yankin ba.

Bindigar da ba a ƙera ta a Nijeriya, bare a yi ta a ƙauyen Zamfara, dole sai dai a shigo da ita daga ƙasar waje, ita ce ke hannun mutanen da ke daji basu san boko ba basu san addini ba, dakikan da sam ba su san hanyar wayewa ba. Wa ke saya ya kawo musu ita cikin aminci haka?

Mak**an da ke hannun masu wadannan kashe-kashe da ta'addancin, sun fi inganci a kan mak**an da ke hannun sojojin Nijeriya wadanda ake ware biliyoyin daloli ana saya musu duk shekara da sunan bayar da tsaro. Wa ke sayo wa yan ta'adda nasu? A ina ake sayo musu? Da wane kudin ake saya musu? Ya ake a shigo da shi kasar nan har ya isa gare su? Wa ke basu kariyar da ba a iya immusu?

Za ka gansu busassu, a ƙanjame, alhali suna karban dukiyoyin al'ummar Musulmin Arewa, da sunan kudin fansan wadanda suke sacewa. Ina suke kai kudaden da suke amsa? Wa ke amfana da dukiyar da suke karbewa daga Talakawan Arewa?

Yaushe ka taba jin an ce maka 'yan bindiga sun sace mutane a jihohin Kudancin ƙasar nan? Me yasa babu su a Kudu sai a Arewa? Hatta gobara a kasuwanni a Arewacin Nijeriya ake yi. Mene ne hikimar hakan?

Wannan halin da ake jefa mutane a ciki, wanda kullum yana dada ninkuwa ne, yaushe zai kawo karshe? Me yasa Malamai ke kau da kai daga gare shi, s**a koma jayayya da musayar yawu a tsakaninsu? Me yasa Sarakuna s**a yi gum da bakinsu? Me yasa yan Siyasa s**a yi tsit s**a mai da mulki damuwarsu kawai? Me yasa Talakan da shi abin ke shafa kai tsaye shi ma zai zauna ya zura ido, tun ana kashe waninsa, har abin ya zo kansa? Ba wata mafita sai hakan ne?

Allah Ta'ala Ya mana magani. Ya kare al'ummar Musulmi daga sharrin masharranta a ko ina suke. Allah Ya mana maganin azzalumai.

— Saifullahi M Kabir
14 Ramadan 1445 (24/3/2024)

Gayyaata Zuwa Mauludin Jikan Annabi, Imam Hasan Almujtapha (as) a Kudan.
24/03/2024

Gayyaata Zuwa Mauludin Jikan Annabi, Imam Hasan Almujtapha (as) a Kudan.

HUKUNCE-HUKUNCEN AZUMI (13)Daidai da Fatawowin Ayatullah Sayyid Khamene’i (H)RAMAKON AZUMIN MAHAIFAMas’ala ta 743:“Idan ...
23/03/2024

HUKUNCE-HUKUNCEN AZUMI (13)

Daidai da Fatawowin Ayatullah Sayyid Khamene’i (H)

RAMAKON AZUMIN MAHAIFA

Mas’ala ta 743:
“Idan Uba bai yi Azumi ba, haka ma a bisa Ihtiyadi na Wajibi idan Uwa ba ta yi Azumi ba (wato s**a sha Azumi) saboda wani uzuri wanda ba (uzurin) Tafiya ba ne, kuma ba su kai ga rama abin da ya kubuce musu na Azumin ba, tare da suna da ikon ramawar (har s**a mutu), to ya zama wajibi a kan babban dansu bayan wafatinsu, ya rama abin da ya kubuce musu na Azumi, ko ya yi da kansa, ko kuma ya dauki hayan waninsa ya yi. Amma Azumin da s**a sha saboda uzurin tafiya, to wajibi ne a kan dan da s**a rasu s**a bari shi ne babba a lokacin ya rama musu kai tsaye.”

Wato idan saboda rashin lafiya ne, ko wani uzuri da ba tafiya ba ne uzurin da yasa s**a sha Azumin, kuma sai ba su rama ba, tare da sun samu damar da za su rama amma s**a yi sakaci da ramakon har s**a rasu. To yanzu ya hau kan Babban dansu namiji ya rama musu da kansa, ko kuma ya biya wani lada ya rama musu. Idan kuma sun sha azumin ne saboda uzurin tafiya, to a nan wajibi ne Babban dan nasu ya rama musu ne da kansa, ba tare dare da biyan wani lada ya rama musu a madadinsa ba.

Mas’ala ta 744:
“Wajibi ne ga babban Da a bisa Ihtiyadi na Wajibi ya rama Azumin da Mahaifinsa da kuma Mahaifiyarsa s**a sha da gangan.”

Wato Mas’alar sama tana magana a kan idan sun sha bisa Uzuri ne, a wannan kuma an ce ko da ma da gangan s**a sha Azumin wajibi ne wanda s**a mutu, babban dansu na miji ya rama musu.

Babban Da ba yana nufin sai Dan Fari a wajensu a jerin haihuwarsu ba, A’a yana nufin wanda duk ya kasance shi ne babba a cikin ‘ya’yansu a lokacin da s**a rasu din, ko da kuwa yana da yayye wanda s**a rasu kafin rasuwar mahaifan nasa, to dai shi ne babba yanzu bayan rasuwarsu. Haka ma ko da yana da yayye mata, to shi da yake namiji shi ne babban da a wajen biyan bashin wadannan wajiban na Sallah da Azumi a shari’a.

Mas’ala ta 745:
“Idan Mahaifi ko Mahaifiya s**a yi wasiyya akan cewa idan sun mutu a diba daga ‘sulusin’ dukiyarsu a biya wanda zai rama musu salla da Azumin da ake binsu, kuma ya zama ‘sulusin’ dukiyar zai isa a biya a rama duk abin da ake bin nasu na Sallah da Azumi, to a wannan halin ya zama wajibi a sarrafa ‘sulusin’ dukiyar a cikin abin da s**a yi wasiyya da shi, bai zama wajibi a kan babban dansu ya rama musu ba. Amma idan ya zama ‘sulusin’ dukiyar ba zai isa a biya a rama musu abin da ke kansu ba, sai a biya gwargwadon da zai iya yiwuwa a biya a rama, sai babban Dansu ya rama abin da ya yi saura.”

Wato akwai Ka’idar cewa, dole ne ya zama duk abin da mamaci zai yi wasiyyar cewa a yi su a cikin dukiyarsa idan ya mutu, dole ya zama bai wuce kashi daya cikin kashi uku na gabadayan dukiyar da ya bari ba. Saboda haka, idan yace a dauka daga dukiyarsa a biya wani ya rama masa salloli ko Azumomi da ake binsa, to dole kar a dibi fiye da kashi daya cikin uku na dukiyar, sai a raba gadon kashi biyun. Kashi dayan a biya a rama masa in za su isa, in ba za su iya ba sai a biya gwargwadon da ya samu, abin da ya ragu kuma yana kan babban da namiji. Idan kuma sun isa shikenan, shi ba komai a kansa.

Amma idan uba ko uwan ba su yi wasiyya a kan a cire a dukiyarsu a biya ba, to yana kan babban dansu ne hakkin ramakon, bai da hurumin shi yace sai dai a dauka daga dukiyarsu a biya a musu. Sai dai shi ya bayar daga dukiyarsa na kansa a rama musu a madadinsa, in shi ba zai rama da kansa ba.

Mas’ala ta 746:
“Bai halatta a karbi komai daga dukiyar da mamaci ya bari, don a biya bashin Azumi ko Sallah da mamacin ya bari ba, sai in shi ne ya yi wasicci a kan yin hakan. Idan ya yi wasicci a kan hakan, sai a cire daga ‘sulusin’ abin da ya bari. Ko kuma idan dukkan magada gabadayansu s**a yi Ittifaki akan hakan, amma da sharadin kar a samu wanda ya takaita a cikinsu.”

Wato sai in mamaci ne ya yi wasiyya a kan hakan, sannan za a cira daga kudinsa a biya wani ya masa. In ba haka ba, sai in duk magada ne bakidayansu ba tare da takura ma kowa a cikinsu ba, ba tare da ko mutum daya ya ji bai aminta ba, s**a yi yarjejeniya akan duk sun yarda a cire a kudin gadon nasu a biya wani ya rama ma wa mahaifinsu hakkij da ke kansa. In ba haka ba, to yana nan a kan babban da ne da aka mutu aka bari shi ne babban namiji, shi kadai hakkin ke kansa, ya yi, ko ya biya da kudinsa a yi, ko ya nemi taimakon wasu daga ‘yan uwansa su taya shi.

Za mu cigaba insha Allah.

— Saifullahi M. Kabir
13 Ramadan 1445 (23/3/2024)
Whatsapp: 08062911212

Shi Azumi Wata Makaranta ce wacce ake koyon Ibada acikin ta Da kyawawan Ɗabi,u Wanda ake son Mutum koda bayan Azumi Ya ƙ...
23/03/2024

Shi Azumi Wata Makaranta ce wacce ake koyon Ibada acikin ta Da kyawawan Ɗabi,u Wanda ake son Mutum koda bayan Azumi Ya ƙare to kada ya tsaya ya cigaba da aikata su ba Ya shiga sharholiyar sa ba ( Ka zamto mai Bautar Allah a dukkanin watannin shekara ba mai Bautar Allah a cikin Watan Ramadan ba)

MALAM MUSA FULATAN :Bawan Allah Da'iran Zariya munsan yankin Kudan ba za su taba mantawa da Malam Musa Muhammadu Wakilin...
20/03/2024

MALAM MUSA FULATAN :Bawan Allah

Da'iran Zariya munsan yankin Kudan ba za su taba mantawa da Malam Musa Muhammadu Wakilin yan'uwa na garin Fulatan ba

A jiya Talata 09/09/1445 =19/03/2024 Allah Ta'ala Mai kowa da komai ya kaddara rabuwanmu da Dan'uwa na gwagwarmayan Musulinci Malam Musa Fulatan bayan ya Yi fama da rashin lafaya Wanda dukkannin yan'uwa sun gigita iya gigita da wannan Rashin na wannan muklisin bawan

Wannan Bawan Allah shine Wakilin Yan Uwà Musulmi Masu Gwagwarmaya tabbatar da addinin Musulunci karkashin Sayyid Zakzaky hafizahullah na Dairan Fulatan da ke yankin gabas (yankin Kudan) A Dairan Zariya ya kasance tsayayyan Wakili Wanda ya sadaukar da komai nasa dun ganin Harkan Musulunci ta daukaka Yana da juriya sosai ga hadiye fushi Malam Musa Jarumini ne da dukkanin ma'anan sa Yana da saukin Kai ga yan'uwa Amma Yana da zafi sosai ga Azzalumain Mahukunta ba ya daukan kaskanci ya na da sadaukarwa Mara musultuwa wajan tallafawa Ilimi Masamman Makaranta Fudiyyah dake Garin Fulatan

Malam Musa Yana da hayba sosai ga Ibada da yawan Addu'a gashi da kamewa Yana da sakin Fuska sosai da girmama dukkannin yan'uwa Yana da sadaukarwa sosai ga Harkan Musulunci dun dun inda ake taron harka to ko kaga Malam Musa

Muna fatan Allah Ta'ala ya karbi uzirinsa ya gafartamasa ya albarkacin zuriarsa ya sadashi da shahidan Harkan Musulunci alfarman Sayyada Zahara Alayhassalam

ZAMAN JUYAYIN WAFATIN NANA KHADIJA (AS) A DAI'IRAR KUDAN Yau Goma G Watan Ramadan Ya Dace Da Ranar Da Uwar Muminai Sayyi...
20/03/2024

ZAMAN JUYAYIN WAFATIN NANA KHADIJA (AS) A DAI'IRAR KUDAN

Yau Goma G Watan Ramadan Ya Dace Da Ranar Da Uwar Muminai Sayyida Khadijatul Kubra (sa) Tayi Wafatin a Shekara Ta 10 Bayan Wahayi.

Shekarar Da Ma'aikin Allah (S) Ya Kira Ta Shekarar Baƙin Ciki (Aamul Huzn), Domin a Cikin Ta Ne Ya Rasa Uwar Ƴaƴan Sa Da Kuma Ammin Sa Sayyadi Abu Ɗalib.

Ga Wasu Hotuna Da Muka Ɗauka Maku a Yayin Gabatar Da Wannan Zama.

Kudan Press
20/03/2024

Makwancin Su Sayyid Ahmad Dake Jannatu Darur-rahma.
19/03/2024

Makwancin Su Sayyid Ahmad Dake Jannatu Darur-rahma.

GAYYATA! GAYYATA!! GAYYATA!!!Ƴan Uwa Mata sisters na Gidan Nana Khadija Suna  Sanar da Zaman Juyayi na Wafatin Uwar Gida...
19/03/2024

GAYYATA! GAYYATA!! GAYYATA!!!

Ƴan Uwa Mata sisters na Gidan Nana Khadija Suna Sanar da Zaman Juyayi na Wafatin Uwar Gidan Manzon Allah (s.a.w.w. ) Sayyida Khadija (S.A)

Idan Al,ummar Musulmi basu mance ba Nana Khadija tayi Wafati ne a Ranar Goma 10 ga Watan Ramadan, Shekara ta Goma kafin Hijiran Annabi Muhammad (s.a.w.w )

Zaman Juyayin zai kasance ne Kamar Haka

Rana: Laraba 10 ga Watan Ramadan dai-dai da 20 March,2024

Wuri: Hussaniyya Kudan

Lokacin Taro: 8: 30pm zuwa abin da ya sawwa a

Kudan Press
19/3/2023

19/03/2024

INNALILLAHI WA INNA ILAIHI RAJI'UN!

YANZU NAKE SAMUN LABARIN RASUWAR WAKILIN YAN UWA ALMAJIRAN SAYYID ZAKZAKY NA GARIN FULATAN, ROGO L.G

YAƊUWAR SHI'ANCI A NIJERIYA AL'AMARI NE IRIN NA ALLAH “Ba za mu iya cewa ko mu muke yada (Mazhabar Ahlulbaiti (AS) ba, w...
17/03/2024

YAƊUWAR SHI'ANCI A NIJERIYA AL'AMARI NE IRIN NA ALLAH

“Ba za mu iya cewa ko mu muke yada (Mazhabar Ahlulbaiti (AS) ba, wannan al'amari ne irin na Allah Ta'ala, wanda za ka ga cikin gajeren lokaci mutane hulululu sun fahimta.

“Saboda haka, yadda mutane suke bumbuntowa (ga Mazhabar Ahlulbaiti (AS), yana da wuyan gaske mu iya kayyadewa mu ce maka yanzu mu kaza ne. Sai dai mu ce maka muna faɗaɗa.

“Kuma fatanmu shi ne, insha Allahu nan gaba ba da jimawa ba, duk Musulmi a ƙasar nan, Shi'a zai zama.”

— Inji Jagora Shaikh Sayyid Ibraheem Zakzaky (H), a yayin wata hirarsa da wani dan jarida daga Iran, a shekarar 2013.
* Cibiyar Wallafa

Alhamdulillah!!!Ɗaya Daga cikin Tsoffin Ɗaliban Fudiyyah kudan Sheikh Ibrahim Yaqoub dake karatu a Najaf Iraq Ya samu na...
17/03/2024

Alhamdulillah!!!

Ɗaya Daga cikin Tsoffin Ɗaliban Fudiyyah kudan Sheikh Ibrahim Yaqoub dake karatu a Najaf Iraq Ya samu nasarar Lashe zaɓen Zama shugab Ɗalibai ta Hauza Ilimiyyah Dake Najaf

Bayan zaɓe da aka Gabatar Ya samu nasara Da Kuri,u Masu Yawan Gaske ta Yadda Yazama shine mafi ƙololuwar can can ta da Ɗaliban Masu kaɗa ƙuri,a su zaɓa

Daga bisani Alƙalan Wannan Zaɓe sun Ayna Jajirtaccen Ɗalibin a matsayin Shugaban Ɗaliban a Ranar Juma'ar da ta Gabata a Najaf Dake ƙasar Iraq

Bisa Yadda Alqaluma s**a Nuna bincike Ya tabbatar Da Ɗalibin a matsayin Jajirtacce kuma Haziƙi, Fasihi a ita Wannan Hauza Al,ilimiyyah Dake Najaf

Muna maka Fatan Alkhairi Tare da Roƙon Allah Ta,ala ya Baka Ikon sauke wannan wazifar da ta Hau kan ka Na wannan Matsayi

A Madadin Ɗalibai da kuma dukkanin Ƴan uwa Muna Taya ka Murna.

------- Aliy El-alqali

Manzon Allah ( s.a.w.w.)Yana Cewa:Duk Wanda bai bar shaidar Zur ba da aiki da ita Allah subhanahu wata,a'la baya buƙatar...
17/03/2024

Manzon Allah ( s.a.w.w.)

Yana Cewa:

Duk Wanda bai bar shaidar Zur ba da aiki da ita Allah subhanahu wata,a'la baya buƙatar barin Cinsa da shansa

An Karɓo daga Manzon Allah Sallallahu alaihi Wa Alihi Wasallam yana cewa: "Mafi Munin Gayyatar cin abinci, itace Walimar...
16/03/2024

An Karɓo daga Manzon Allah Sallallahu alaihi Wa Alihi Wasallam yana cewa: "Mafi Munin Gayyatar cin abinci, itace Walimar da aka Gayyaci Kusassu (Mawadata) aka ƙyale masu jin Yunwa (Talakawa)"

📖: Kanzul Ummal.

Barkan Ku Da Shan Ruwa

HUKUNCE-HUKUNCEN AZUMI (12)Daidai da Fatawowin Ayatullah Sayyid Khamene’i (H)WURAREN DA RAMAKON AZUMI KE TABBATA BA TARE...
16/03/2024

HUKUNCE-HUKUNCEN AZUMI (12)

Daidai da Fatawowin Ayatullah Sayyid Khamene’i (H)

WURAREN DA RAMAKON AZUMI KE TABBATA BA TARE DA KAFFARA BA

Mas’ala ta 735:
“Wanda bai yi Niyyar yin Azumi a wata rana a watan Ramadan ba, ko kuma ya yi Azumin ranar, amma bisa niyyar Riya, ko kuma yana Azumin sai ya yi niyyar ya fasa Azumin ko ya karya, amma sai bai kai ga karyawa din ba (ya cigaba), to duk wadannan (rukunan mutanen) wajibi ne a kansu su rama Azumin wannan ranar, amma ba wajibi ne su yi Kaffara ba.”

Mas’ala ta 736:
Idan mutum ya aikata daya daga abubuwan da suke karya Azumi, saboda ya jahilci hukuncin hakan a shari’a, k**ar da zai kasance bai san cewa shan magani shi ma k**ar cin sauran nau’o’in abinci ba ne wajen bata Azumi, sai ya sha magani da rana a watan Ramadan, to Azuminsa ya baci, kuma wajibi ne a kansa ya rama Azumin, amma ba wajibi ne ya yi Kaffara ba.”

Wato a nan, ba wai da gangan ya sha Azumin ba, sai dai shi bai san cewa shan magani na karya Azumi ba, ya dauka tunda magani ne, in ka sha ka ci gaba da azuminka shikenan, ko kuma wasu nau’in Allura, ya dauka in aka yi su basu karya Azumi, sai ya yi, ko kuma bai san cewa hadiye kura mai kauri na bata Azumi a shari’a ba, sai ya yi hakan, sai daga baya ya sani, to Azuminsa batacce ne, wajibi ne ya rama Azumin, amma ba zai yi Kaffara ba.

Amma in da bisa ganganci ne kawai ya karya Azumi, wato ya san cewa yin wani abu kai tsaye na karya Azumi, amma sai ya aikata shi, to a nan, ko da bai san cewa hakan na wajabta masa Kaffara ba a lokacin, sai daga baya ya sani, to a nan wajibi ne bayan ya rama Azumin, ya kuma yi Kaffara, k**ar yadda aka yi bayani a can Mas’ala ta 727 a baya.

Mas’ala ta 737:
“Idan mutum ya aikata abin da ke karya Azumi bayan ketowar Alfijir, saboda yana tunanin a lokacin ana cikin dare ne (Alfijir bai keto ba tukunna), ba tare da ya yi bincike ya tabbatar ba, to Azuminsa ya baci, sai dai kuma zai cigaba da kame bakinsa (a tsawon yinin). Amma idan sai da ya yi bincike ne ya tabbatar, ya samu yakini a kan cewa Alfijir bai riga ya keto ba (sai ya aikata abin da ke bata Azumin), sai daga baya ta bayyana masa (lallai lokacin da ya yi wannan abin) Alfijir ya riga ya keto, to a nan Azuminsa ingantacce ne, ba sai ya rama shi ba. Wannan hukuncin a kan Azumin watan Ramadan ne kawai, amma a wani Azumin (da ba na Ramadan ba) in dai mutum ya ci abinci, sai kuma ta tabbata cewa lallai Alfijir ya riga ya keto a lokacin da ya cin, to Azuminsa ya baci a kowane hali”.

Mas’ala ta 738:
“Idan mutum ya samu tabbacin cewa Magrib ta riga ta yi a cikin yinin watan Ramadan, saboda shigan duhu, ko saboda labarin wanda labarinsu Hujja ne a shari’a (shedar adalai guda biyu), sai ya sha ruwa. Bayan haka sai ta bayyana lallai akwai sauran rana a lokacin, to a nan wajibi ne a kansa ya rama Azumin wannan ranar, banda Kaffara. Amma idan bisa dogaronsa da labarin wanda bai halatta a dogara da labarinsa ba ne, (sai ya sha ruwan), sai ta bayyana daga baya cewa a lokacin Magrib bata shiga ba tukunna a sadda ya sha ruwan, to a nan wajibinsa ne ya rama Azumin, ya kuma yi Kaffara.”

Mas’ala ta 739:
“Idan mutum ya ci abinci, bayan da mai bayar da labari ya fada masa cewa Alfijir ya riga ya keto, amma shi yana tunanin cewa kawai mai labarin yana yi masa ba’a ne yace masa Alfijir ya keto din, sai kuma ya zama da gaske ne Alfijir din ya keto a lokacin, to sai mutum ya kame bakinsa a wannan yinin, kuma ya rama Azumin wannan yinin daga baya, babu Kaffara a kansa.”

Wato k**ar ace, wata ce da kun saba wasa da ita, ko ma mai gidanki ne misali, sai ya leko yace miki ke kina ta jinkiri har Alfijir ya keto baki gama cin abinci ba, sai ki yi dore. Sai ya yi gaba abinsa yana dariya misali, alhali shi da gaske yake fada miki, amma ke kin dauka wasa yake miki kawai. Sai ki ci abincinki a lokacin, sai daga baya ya dawo yace wai abinci ki ci? Ai da gaske nake miki lallai lokacin Alfijir ya keto, kuma ta tabbata lallai hakan ne, to a nan sai ki kame bakinki a tsawon yinin ranar, kuma ki rama Azumin daga baya, saboda baki da azumin ranar. Amma Kaffara bai hau kanki ba, saboda ba da gangan ba ne.”

Mas’ala ta 740:
“Ya zama wajibi a rama Azumi a bisa Ihtiyadi na Wajibi, idan mutum ya sanya ruwa a cikin bakinsa don ya ji sanyi, ko don wani nufin, sai ruwan ya wuce masa ya shige cikinsa. Amma idan zuba ruwan don kuskuran bakin Alwalar Sallar Wajibi ne, sai ruwa ya wuce masa ya shige cikinsa, to a nan Azuminsa ingantacce ne, ba sai ya rama shi ba.”

Mu lura da kyau, idan haka kawai ne ka saka ruwa, kace bakinka ya bushe bari ka dan kuskura ka ji sanyi, sai ya ruwan ya wuce maka cikinka ba da gangan ba, to a nan wajibi ne ka rama Azumin a bisa Ihtiyadi a fatawar Sayyid Khamene’i. Haka ma idan haka kawai ne ka ji bari ka yi Alwala don ka zauna a cikin tsarki, sai ka rika saka ruwa kana kuskure baki har ya shige maka ba da gangan ba, a nan ma wajibi ne ka kame baki a yinin, kuma ka rama Azumin ranar. Amma idan Alwalar saboda sallar Wajibi ne da za ka yi, sai ka zo kuskure baki, wanda shi Mustahabi ne a Alwala, sai ruwa ya shige maka, ba bisa ganganci ba, ba bisa zabin kanka ba, to a nan Azuminka bai baci ba, ba sai ka sake shi ba, k**ar wanda bisa kuskure ya ci abinci ne, ko kuma bisa tilasci ko mantuwa.

Mas’ala ta 741:
“Ya zama wajibi mai Janaba ya rama Azumi, idan ya sake komawa bacci a karo na biyu bai farka ba har Alfijir ya keto, kuma wajibinsa ne ya kame baki a tsawon yinin gabadaya.”

Wato k**ar yadda bayani ya gabata a can babin hukuncin mai janaba da muka yi, a Mas’ala ta 697 (a rubutu kashi na 7), idan mutum ya samu Janaba, sai ya kwanta bacci bisa kyakkyawan zaton cewa zai farka ya yi wanka kafin Alfijir ya keto, amma sai ya farka din, sai ya ga ai akwai sauran lokaci, sai bai tashi ya yi wankan ba a lokacin, ya sake komawa bacci da tunanin zai sake farkawa a karo na biyu, sai bai farka ba har Alfijir ya keto, to wajibi ne ya kame bakinsa a tsawon yinin, ya zama bai aikata duk abin da ke bata Azumi ba, kuma ya rama Azumin ranar daga baya.

Mas’ala ta 742:
“Wanda ya manta bai yi wankan Janaba a watan Ramadan ba, sai ya yi Azumin wasu ranaku a wannan halin na Janaba, to ya zama masa wajibi ya rama Azumin ranakun da ya manta yin wankan a cikinsu, in banda ranar farko, kuma babu Kaffara a kansa, k**ar yadda bayani ya gabata a Mas’ala ta 695.”

Za mu cigaba insha Allah.

— Saifullahi M. Kabir
6 Ramadan 1445 (16/3/2024)
Whatsapp: 08062911212

15/03/2024

Ya Ku Taron Masu Azumi, Ku Yawaita Shan Ruwa, Ganyayyaki Da Fruits a Lokacin Buda-baki Da Sahur Domin Yana Inganta Lafiya

-Masana

HUKUNCE-HUKUNCEN AZUMI (11)Daidai da Fatawowin Ayatullah Sayyid Khamene’i (H)HUKUNCE-HUKUNCEN RAMAKON AZUMIMas’ala ta 72...
14/03/2024

HUKUNCE-HUKUNCEN AZUMI (11)

Daidai da Fatawowin Ayatullah Sayyid Khamene’i (H)

HUKUNCE-HUKUNCEN RAMAKON AZUMI

Mas’ala ta 727:
“A bisa Ihtiyadi na Wajibi, (wajibi ne) mutum ya rama abin da ya kubuce masa na Azumin watan Ramadan kafin zagayowar watan Ramadan ta gaba. Da zai ki ramawa (har Ramadan ta zagayo) to wajabcin ramakon bai sauka a kansa ba, kuma ya wajjaba a kansa ya bayar da Fidiya na Mudu dayan abinci a madadin kowace rana da ya jinkirta ramakonta. Amma Fidiyan baya ninkuwa bayan haka, komai tsawon lokacin da ya jinkirta yin ramakon.”

Wato wajibi ne idan mutum ya sha Azumin Ramadan saboda uzurin shari’a, to ya rama Azumin kafin wata Ramadan din ta sake zagayowa in har ya samu halin hakan, idan har bai rama ba da gangan ko bisa sakaci, har wata Ramadan ta zagayo, to ramakon yana nan a kansa sai ya rama a tsawon rayuwarsa, sannan kuma wajibi ne ya yi kaffaran jinkirin da ya yi na rashin rama Azumin har wata Ramadan ta zagayo.

Kaffara din shi ne Fidiya (wato Ciyarwa), sai ya bayar da Mudu daya (750gram) na abinci, k**ar su Shinkafa, ko Masara, da mak**antansu ga Talaka, a madadin kowace rana da aka bi shi Azumin bai rama ba, idan azumi uku ake binsa misali, to zai bayar da mudu ukun abinci kenan ga Talaka a madadin kowace rana daya, sannan kuma ya rama Azumin daga baya.

Shine aka ce, Fidiya din ba ya sake ninkuwa saboda jinkirin ramakon bayan wannan na farkon. Wato, in dai Ramadan din farko ta zagayo shikenan, yanzu ramako ne da ciyar da mudu daya a madadin kowane Azumi daya, ko mutum bai rama din ba har wata Ramadan ta sake zagayowa, ko ma Ramadan goma aka yi a gaba bai rama ba, kaffaran jinkirin dai yana nan a mudu daya a madadin rana dayan da ake binsa, bai karuwa ko maimaituwa saboda jinkirin ramakon da ya sake yi.

Amma a baya kun ga an yi bayani akan banda marasa lafiya da s**a sha Azumi saboda ciwo, kuma ciwon ya cigaba musu bai warke da za su iya ramakon ba har wata Ramadan ta zagayo, su an fadi hukuncinsu a baya. Haka ma an fadi masu uzurin ciki da goyo da tsufa da sauransu. A nan ana magana a kan wadanda ba wadancan ba ne.

Mas’ala ta 728:
“Wanda ya karya Azumi da gangan a cikin watan Ramadan, ya zama wajibi a kansa baya ga ramakon Azumin da ya sha, ya kuma hada da yin Kaffara, duk daya ne shin ya san wajabcin yin Kaffara a kanshi idan ya karya Azumi da gangan a Ramadan ko bai sani ba. Bai zama wajibi sai ya yi Kafffara din da gaggawa ba, sai dai bai halatta masa ya jinkirta irin jinkirin da za a lissafa shi a matsayin mai kyale da kuma sakaci a duban urfi ba.”

Wato idan mutum ya karya Azumi da gangan, ko da a lokacin bai san cewa hukuncin wanda ya karya Azumi da gangan a Ramadan shi ne ya rama ya kuma yi Kaffara ba, sai daga baya ya sani, to a duk lokacin da ya sani, ko shekara nawa ne da s**a gabata ya karya azumin da gangan, ba zai ce ai lokacin bai san haka ne hukuncin ba, wajibi ne bayan ya rama Azumin, ya kuma yi Kaffaran karya Azumi da gangan a watan Ramadan.

Na’am, ba wajibi ne mutum ya gaggauta yin Kaffaran ba, amma bai halatta masa ya zama mai sakaci da rashin muhimmanta Kaffaran ba, ta yadda a ‘urfi’ (yanayin duban mutane) za a kalle shi a matsayin wanda bai damu da hakkin Allah da ya doru a kansa na Kaffara din ba.

Kaffaran shan Azumi da gangan shi ne Azumi 60 a jere, ko ciyar da Talakawa 60 abinci, bisa bayani da sharuddan da za su zo a nan gaba. Saboda haka duk wanda zai yiwu masa sai ya yi kokarin ganin ya yi shi tsakaninsa da Allah har ya zama abin da ke wuyansa ya sauka.

Mas’ala ta 729:
“Wanda bai azumci watan Ramadan na shekaru masu yawa ba, ya zama wajibi a kansa ya rama su bakidayansu. Idan yana kokonto (shakka) a kan gwargwadon (adadin) Azumin wajibin da ake binsa, to sai ya rama gwargwadon da yake da Yakini a kansa. Idan kuma yana kokonto (shakka) ne a kan shin Azumomin da ya sha din da gangan ne ko bisa Uzuri (karbabbe a shari’a) ne, to a nan ya zama masa wajibi ya rama Azumin, amma ba wajibi ne ya yi Kaffara ba.”

Wato idan misali an bi ka wasu adadi na Azumi a Ramadan, sai wata Ramadan din ma aka bi ka wasu adadi, wata ma aka bi ka wasu adadin, duka sai ka kasa kiyaye gwargwadon adadin da ake binka a dukkansu gabadaya, kana shakka akan sun kai 20 duka, ko basu kai ba, amma kana da tabbacin lallai sun kai 15 misali, to a nan, abin da yake wajibi a kanka shi ne ka rama adadin da kake da yakininsa (tabbacinsa), wato 15 din a bisa wannan misalin. Idan kuwa dama ka san adadin, shikenan duk adadin ne ke kanka, sai ka rama.

Idan kuma a cikinsu ka manta dalilin da yasa ka sha Azumin misali, sai ka fara shakka akan cewa, lokacin da na sha Azumin nan da gangan na sha, ko kuwa uzuri ne wanda shari’a ta yarda da shi yasa na sha Azumin a lokacin? To a nan, tunda shakka kake yi, baka da tabbaci to za ka rama Azumin ne kawai ba tare da Kaffara ba. Amma idan kana da tabbaci (yakini) a kan cewa Azumin ka sha ne da gangan ba bisa uzuri na shari’a ba a lokacin, to wajibi ne ka rama ka kuma yi Kaffaran shan Azumi da gangan a watan Ramadan.

Mas’ala ta 730:
“Idan ya zama mutum ba zai yiwu ya yi Azumin watan Ramadan ba, kuma ba zai iya rama Azumin kafin zagayowar watan Ramadan mai zuwa ba, saboda raunin jiki, to duk da haka ramakon bai fadi a kansa ba, wajibi ne ya rama a duk lokacin da zai yiwu masa.”

Wato a nan, ana nufin wadanda ba rashin lafiya ba ne uzurinsu, kawai uzurin rashin kuzari ko kwari ne. Kamar misalin yarinyar da ta Balaga, ta cika shekara 9 lissafin Qamariyya, sai ya zama ta jaraba an ga sam ba za ta iya yin Azumi a Ramadan ba, ko ta yi wasu ta sha wasu, kuma har bayan Ramadan din bata samu kwarin jiki da za ta iya rama duk Azumin da ake binta kafin wata Ramadan din ya zagayo ba, saboda har yanzu bata yi kwari ba, to duk da haka ramakon yana nan a kanta bai fadi ba, har zuwa ta kai matsayin da jikinta zai yi kwarin da za ta iya rama Azumin ba tare da ta shiga cikin tsananin da za ta kasa jure masa ba, ko da bayan shekaru nawa ne. Irin wannan ramako ne kawai a kansu, babu kaffaran jinkirin ramakon, matukar saboda raunin jiki ne.

Mas’ala ta 731:
“Wanda bai yi Azumi ba a cikin watan Ramadan saboda rashin lafiya, idan ciwonsa ya cigaba har zuwa watan Ramadan ta gaba, to ramakon Azumin ya fadi a kansa (ba sai ya rama ba), amma wajibi ne a kansa ya bayar da Fidiya na Mudun abinci ga Talakawa a madadin kowace rana da ya sha Azumin.”

Wato idan ciwo ne yasa ka sha Azumi, kuma ciwon (rashin lafiyan) ya cigaba maka ba ka warke daga gare shi ta yadda za ka iya rama Azumin ba, har wata Ramadan ta zagayo, to yanzu ramakon Azumin ya fadi a kanka, abin da ke wajibi a kanka shi ne, ka bayar da Mudun abinci (shinkafa, ko masara, ko Alk**a, da sauransu) ga Talakawa, mudu daya a madadin kowace rana da ka sha Azumin. Idan ka yi haka, ka sauke abin da ke wuyanka a wajen Allah Ta’ala, Insha Allah.

Amma idan ka sha ne saboda ciwo, sai ka samu saukin da za ka iya ramawa kafin wata Ramadan din, amma sai baka rama ba bisa sakaci, har wani uzuri ko ma rashin lafiya ya sake bijiro maka, har wata Ramadan ta zagayo a wannan halin, to a nan ramakon yana nan a kanka, kuma sai ka hada da Kaffaran jinkirin ramakon Ramadan, wanda aka ce shi ne bayar da Mudu daya a madadin kowace rana, tunda an samu lokacin da ka samu lafiyar da ya k**ata ka rama azumin, amma ka yi sakacin ramakon har damar ta wuce.

Mas’ala ta 732:
“Idan Mukallafi bai yi Azumin watan Ramadan ba saboda rashin lafiya, ko saboda Haida, ko Nifasi, sai kuma ya yi wafati (ya rasu) kafin karshen watan Ramadan din, to bai zama wajibi sai an rama wadannan ranakun da ya sha a madadinsa ba.”

Da yake ana rama wa wanda ake bi bashin Sallah ko Azumi idan s**a rasu ba su yi su ba, wanda bayani zai zo a nan gaba a kan hukunce-hukuncen ramakon Azumin wanda ya rasu ana binsa bashi din. To idan ya sha Azumi saboda rashin lafiya, ko mace ta sha Azumi saboda jinin Haila ko jinin Haihuwa da ya zo mata a cikin watan Ramadan, amma kafin kammala wannan watan Ramadan din har ta fita, sai ta rasu a cikin watan, to yanzu ba wajibi ne a rama mata Azumin da ta sha saboda wadannan uzirorin da aka ambata ba. Sun fadi a kanta gabadaya.

Mas’ala ta 733:
“Wanda ya Suma, kuma ya cigaba da kasancewa a wannan halin na Suma da rashin sanin halin da yake ciki tsawon yini ko fiye da haka, to bai zama wajibi a kansa ya rama Azumin kwanakin da yake cikin wannan halin ba.”

Akwai wadanda s**an suma, ko su shiga halin da sam ba su sanin wa ke kansu (abin da likitoci ke kira ‘Coma’), wani sai ya yi kwanaki a hakan kafin ya farfado. To tsawon kwanakin da mutum ya kasance a wannan halin, babu Azumi a kansa har zuwa ya farfado. Sai ya farfado ne, sannan za a fara lissafin Azumin da za a bi shi bashi saboda rashin lafiya a gaba, amma can tunda yana cikin wani hali na Suma, to azumin ya fadi gabadaya a kansa, ba za a hukunta hakan a matsayin k**ar rashin lafiya da aka saba da ita wadda mutum ke farke a hayyacinsa ba.

Mas’ala ta 734:
“Ya halatta ga mai rama Azumin watan Ramadan, matukar lokacin ramakon bai kure ba, ya karya Azumin kafin Azahar (kafin Zawali), amma bayan Zawali, bai halatta ya karya ba. Idan kuwa ya karya Azumin ramakon Ramadan bayan rana ta yi Zawali, to wajibi ne a kansa ya yi Kaffara, kuma Kaffaran wannan shi ne ciyar da Talakawa guda goma (10) abinci, idan kuma bai da halin hakan, to sai ya yi Azumin kwanaki uku (baya ga sake Azumin da ya karya din).”

Wato idan ana binka bashin Azumin Ramadana, sai ka dauki azumi da nufin ramako, to kana da damar ka ga dama ka karya azumin kafin rana ta yi Zawali, amma da zaran rana ta yi zawali kana azumin, to ba ka da damar karyawa, wajibi ne ka kai Azumin in har ba da wata lalura karbabbiya a shari’a ba ne. Idan ka karya bayan Zawalin rana da gangan, to ka yi laifi, sai ka rama Azumin, sannan kuma ka yi kaffaran karya Azumin ramakon Ramadana da gangan. Kuma kaffara din shi ne ka ciyar da Talakawa goma abinci su koshi, ko kuma idan ba ka da halin yin hakan, to ki yi Azumi na kwanaki uku.

Za mu cigaba insha Allah.

— Saifullahi M. Kabir
3 Ramadan 1445 (13/3/2024)
Whatsapp: 08062911212

Address

No 25 Behind Juma'a Mosque Kudan
Kudan

Telephone

+2348039141803

Website

Alerts

Be the first to know and let us send you an email when Da'irar Kudan posts news and promotions. Your email address will not be used for any other purpose, and you can unsubscribe at any time.

Contact The Business

Send a message to Da'irar Kudan:

Videos

Share


Other News & Media Websites in Kudan

Show All