20/07/2023
පඩු කරද සහ රතු දත්ත පොත
රතු දත්ත පොත එහෙම නැත්නම් වදවීයාමේ තර්ජනයට මුහුණ දෙන ජීවීන්ගේ ලයිස්තුව වර්ෂ 1964 සිට International Union for Conservation of Nature (IUCN) එනම් පරිසර සංරක්ෂණ අන්තර්ජාතික සංවිධානය විසින් දත්ත එක්තු කර පවත්වාගෙන එන වටිනා තොරතුරු ගොන්නක් වෙයි. ලොව වඳ වී යාමේ තර්ජනයට මුහුණ පා ඇති ශාක සතුන් සියල්ල එනම් ජීව විශේෂ සියල්ල මෙම ලයිස්තුව තුළ සඳහන් වන අතර ඒ තුළින් මෙතෙක් විශ්වයේ ජීවය හඳුනා හඳුනාගෙන ඇති එකම ග්‍රහලෝකය වන අප පෘථිවිය තුළ ඇති සියලුම ජෛව පද්ධති වල පැවැත්ම පිළිබඳව තොරතුරු ලොවට ඉදිරිපත් කරයි. IUCN ආයතනය ක්‍රියාත්මක වන්නේ ස්විස්ටර්ලන්තයේ ග්ලෑන්ඩ් නගරයේ සිට වන අතර ලොව පුරා මෙහි සාමාජිකයන් විසිර සිටී. ඔවුන් විසින් පහත ආකාරයට ලොව වදවී යන ජීව විශේෂ වර්ග කරයි.
1.Extinct (EX) – beyond reasonable doubt that the species is no longer extant. (දැනටමත් මිහිතලයෙන් වද වී ඇති ජීව විශේෂ )
2.Extinct in the wild (EW) – survives only in captivity, cultivation and/or outside native range, as presumed after exhaustive surveys. (ආරක්ෂිත ස්ථාන තුළ ජීවත් වන ජීව විශේෂ)
3.Critically endangered (CR) – in a particularly and extremely critical state. (වඳවී යාමට දැඩි තර්ජනයක් ඇති ජීව විශේෂ )
4.Endangered (EN) – very high risk of extinction in the wild, meets any of criteria A to E for Endangered. (වඳවී යාමට තර්ජනයක් ඇති ජීවීන්)
5.Vulnerable (VU) – meets one of the 5 Red List criteria and thus considered to be at high risk of unnatural (human-caused) extinction without further human intervention. (වඳ වී යාමේ අවදානදානමට ලක්විය හැකි ජීව විශේෂ)
6.Near threatened (NT) – close to being endangered in the near future. (නුදුරු අනාගතයේදී වඳ වී යා හැකි ජීව විශේෂ)
7.Least concern (LC) – unlikely to become endangered or extinct in the near future. (නුදුරු අනාගතයේදී වඳ වී යාමට යම් හැකියාවන් ඇති ජීව විශේෂ)
8.Data deficient (DD) (නිරවද්ය නොවන තොරතුරු)
9.Not evaluated (NE) (තවමත් ඇගයීමට ලක් නොකර ඇති තොරතුරු.)
IUCN සංගමයේ සාමාජිකයන් විසින් සොයා ගන්නා තොරතුරු අනුව මෙම තොරතුරු යාවත්කාලීන වන අතර වරෙක වඳ වී යාමේ තර්ජනයට මුහුණ පා ඇති ජීව විශේෂ කොටසක් මෙහි වෙනත් කාණ්ඩයකට ඇතුලත් වීමට හෝ මින් ඉවත් වීමට හැකියාව ඇත.
වර්තමානයේ දැඩි කතා කතා බහකට ලක් වන Crudia zeylanica එනම් පඩු කරද ශාකය වර්ෂ 1911 සිට මිහිතලය තුළින් තුරන් වී ඇති ශාකයක් ලෙස හඳුනාගෙන තිබූ ගෙන තිබූ අතර එය නැවත 2019 වර්ෂයේදී හඳුනාගන්නා ලද්දේ කොළඹ නුවර අධිවේගී මාර්ගය ඉදිකිරීමේ කටයුතු අතරතුර ය. මෙම ශාකය මේ වන විට IUCN ආයතනය විසින් Critically endangered (CR) කාණ්ඩය යටතේ වර්ග කර ඇත. රජය හා රාජ්‍ය නිලධාරීන් පවසන ආකාරයට මේ වන විට අදාල ඉවත් කළ ශාකය අවට ප්‍රදේශය තුළින් තවත් මෙවැනිම ගණයේ ශාක හමුව් ඇති බවත් එවැනි තවත් පැළ සැලකිය යුතු ප්‍රමාණයක් නැවත රෝපණය කිරීම සඳහා රජය ක්‍රියා කරන බවත් ප්‍රකාශ කර ඇත. ඔබ විසින් www.iucnredlist.org වෙබ් අඩවියට පිවිසුන හොත් රජය විසින් ප්‍රකාශ කරන මෙම දත්ත සහ අදාල වෙබ් අඩවිය තුල අන්තර්ගත දත්ත තුළ දැඩි පරස්පරතාවයක් තිබෙන බවට දැකගත හැක. එබැවින් සත්‍ය තොරතුරු යාවත්කාලීන කිරීම රජයේ මෙන්ම අදාල පරිසර පරිසරවේදීන්ගේ ද යුතුකම්ක් වේ
ධරණීය සංවර්ධනය තුළින් රටක් දියුණු කිරීම සිදුකළ යුතු බව අප සියලු දෙනා විසින් මෙහි ලා පිළිගත් යුතු කාරණයක් වේ. එහිදී සංවර්ධනය සහ පරිසර ආරක්ෂාව වැනි ගැටෙන අයිතිවාසිකම්වාසිකම් තුලනය කිරීමේ දී රජය විසින් ඉතා කල්පනාකාරීව ක්‍රියා කළ යුතු අතර නීතියේ ආධිපත්‍යයට යටත්ව සියලු මහජනතාවට යහපත් සංවර්ධනයක් ළඟා කර දීම රජයේ අරමුණ විය යුතුය. යම් ගැටලුවක් නිරාකරණය කිරීමේදී වඩා පැහැදිලිව විනිවිදභාවයකින් යුතුව කටයුතු කිරීම තුළින් රජය කෙරෙහි ජනතා විශ්වාසය ඉහළ යන අතර ඒ තුළින් අනවශ්‍ය ගැටුම් නිර්මාණය වීමද ද වැළකී යනු ඇත.
අන්තර්ජාලයේ තොරතුරු ඇසුරෙන් සකසන ලද ලිපියකි.
