I'm glad to see you here!
11/12/2024
មានការភ្ញាក់ផ្ញើលទាំងក្នុងស្រុកនឹងក្រៅស្រុកនៅពេលដែលប្រធានាធិបតីកូរ៉េខាងត្បូង លោកយូន សុកយោលប្រកាសប្រើច្បាប់អាជ្ញាសឹក។ ក៏ប៉ុន្តែប្រទេសនេះមានប្រវត្តិនៃការប្រើប្រាស់ច្បាប់នេះនិងការគ្រប់គ្រងប្រទេស ដោយយោធារួចមកហើយ។
តើច្បាប់អាជ្ញាសឹកត្រូវបានប្រើប្រាស់ចុងក្រោយបង្អស់នៅកូរ៉េខាងត្បូងនៅពេលណា?
ច្បាប់អាជ្ញាសឹកត្រូវបានប្រើប្រាស់ចុងក្រោយបង្អស់នៅកូរ៉េខាងត្បូងគឺនៅថ្ងៃទី២៧ ខែតុលា ឆ្នាំ១៩៧៩ ដោយលោកនាយករដ្ឋមន្រ្តី Choi Kyu-hah បន្ទាប់ពីការធ្វើឃាតប្រធានាធិបតីលោក Park Chung-hee ដែលបានដណ្តើមអំណាចនៅក្នុងរដ្ឋប្រហារយោធានៅឆ្នាំ ១៩៦១។
តើអ្វីទៅជាច្បាប់ “អាជ្ញាសឹក”?
Martial Law ឬច្បាប់ “អាជ្ញាសឹក” គឺជាការជំនួសបណ្តោះអាសន្ននៃរដ្ឋបាលស៊ីវិលដោយការគ្រប់គ្រងប្រទេសដោយយោធា។ ច្បាប់ស៊ីវិលត្រូវបានផ្អាកដំណើរការនឹងបានផ្តល់អំណាចដល់កម្លាំងយោធា។ ច្បាប់អាជ្ញាសឹកអាចបន្តក្នុងរយៈពេលជាក់លាក់ណាមួយ ឬមិនកំណត់ហើយសេរីភាពទូទៅរបស់ជនស៊ីវិលត្រូវបានផ្អាកដរាបណាច្បាប់អាជ្ញាសឹកនៅតែបន្ត។
តើរដ្ឋមួយប្រើប្រាស់ច្បាប់ “អាជ្ញាសឹក” នៅពេលណា?
ភាគច្រើនច្បាប់ អាជ្ញាសឹក ត្រូវបានប្រកាសដាក់ឲ្យប្រើប្រាស់នៅពេលរដ្ឋមួយប្រឈមឬជួបប្រទះនឹងបញ្ហាធំៗឬ
គ្រាអាសន្នមួយចំនួនរួមមាន ធ្លាក់ចូលក្នុងសង្រ្គាម គ្រោះមហន្តរាយធម្មជាតិ ការរីករាលដាលនៃចលនាចលាចលស៊ីវិល និងអស្ថេរភាពនយោបាយធ្ងន់ធ្ងរជាដើម។
តើយោធាអាចធ្វើអ្វីបានខ្លះក្នុងអំឡុងពេលរដ្ឋមួយកំពុងអនុវត្តច្បាប់ អាជ្ញាសឹក?
នៅពេលច្បាប់អាជ្ញាសឹកកំពុងអនុវត្តយោធាកាន់កាប់អំណាចយ៉ាងសំខាន់លើអភិបាលកិច្ចស៊ីវិល និងជីវិតប្រចាំ
ថ្ងៃ។ សកម្មភាពនិងអំណាចជាក់លាក់ដែលយោធាអាចអនុវត្តបានគឺអាស្រ័យទៅលើច្បាប់របស់រដ្ឋនោះដែលបានចែងក្នុងច្បាប់អាជ្ញាសឹកនេះ។ នេះជាសកម្មភាពនិងអំណាចទូទៅដែលយោធានឹងអនុវត្តរួមមាន ការកាន់កាប់មុខងាររដ្ឋាភិបាលស៊ីវិលមន្រ្តីយោធាអាចចូលមកជំនួសតំណែងមន្ត្រីដែលជាប់ឆ្នោតឬត្រូវបានតែងតាំងក្នុងមុខងាររដ្ឋបាលសំខាន់ៗ។ ច្បាប់ស៊ីវិលត្រូវបានផ្អាកដំណើរការបញ្ជាយោធាគឺជាច្បាប់ តុលាការស៊ីវិលត្រូវបានជំនួសដោយសាលាក្តីយោធាវិញ វិវាទផ្លូវច្បាប់ និងសំណុំរឿងព្រហ្មទណ្ឌអាចត្រូវបានដោះស្រាយដោយចៅក្រមយោធាជំនួសឱ្យតុលាការធម្មតា។ បន្ថែមពីនេះកងកម្លាំងយោធាត្រូវបានដាក់ពង្រាយជំនួសប៉ូលីសដើម្បីរក្សាសណ្តាប់ធ្នាប់ស៊ីវិល ក៏ប្រើដើម្បីបង្រ្កាបចលនាបះបោរ បាតុកម្ម និងការតវ៉ា កម្លាំងប្រដាប់អាវុធអាចត្រូវបានប្រើប្រាស់ប្រឆាំងនឹងជនស៊ីវិលដែលត្រូវបានចាត់ទុកថាកំពុងបំពានច្បាប់អាជ្ញាសឹក។ ទ្រព្យសម្បត្តិឯកជនអាចត្រូវបានរឹបអូស យោធាអាចគ្រប់គ្រងអគារ យានជំនិះ និងធនធានផ្សេងទៀតសម្រាប់គោលបំណង
ប្រតិបត្តិការរបស់ពួកគេ។ ការរំលោភបំពាននិងហិង្សាក៏និងកើតមានដោយចៀសមិនផុតនោះទេក្នុងអំឡុងអនុវត្តច្បាប់នេះ ដូចជាការចាប់ខ្លួនដោយខុសច្បាប់ ឬការប្រើប្រាស់កម្លាំងហួសហេតុ។
តើច្បាប់អាជ្ញាសឹកនៅកូរ៉េខាងត្បូងមានលក្ខណៈបែបណា?
តាមរដ្ឋធម្មនុញ្ញប្រធានាធិបតីមានអំណាចប្រកាសច្បាប់អាជ្ញាសឹកក្នុងកាលៈទេសៈប្រទេសជួបស្ថានភាពដូចជាសង្រ្គាម ជម្លោះប្រដាប់អាវុធ ឬភាពអាសន្នជាតិផ្សេងៗទៀត។
កូរ៉េខាងត្បូងមានច្បាប់អាជ្ញាសឹកពីរប្រភេទ
ប្រភេទទី១ Emergency martial law: នឹងប្រកាសក្នុងការឆ្លើយតបទៅនឹងភាពអាសន្នជាតិ អនុញ្ញាតឱ្យមានការរឹតបន្តឹងលើការបញ្ចេញមតិ ការជួបប្រជុំគ្នា និងដំណើរការតុលាការ។
ប្រភេទទី២ Security martial law: នឹងប្រកាសឲ្យប្រើប្រាស់ក្នុងកំឡុងពេលសង្គ្រាម ឬការគម្រាមកំហែងសំខាន់ៗ ផ្តល់ការគ្រប់គ្រងយោធាលើសុវត្ថិភាពសាធារណៈ សណ្តាប់ធ្នាប់ស៊ីវិល និងប្រតិបត្តិការរបស់រដ្ឋាភិបាល។
ហេតុអ្វីបានជាប្រធានាធិបតីកូរ៉េខាងត្បូងប្រកាសប្រើប្រាស់ច្បាប់អាជ្ញាសឹក?
ការប្រកាសដ៏ភ្ញាក់ផ្អើលរបស់លោកប្រធានាធិបតី ឲ្យប្រើច្បាប់អាជ្ញាសឹកដែលកូរ៉េខាងត្បូងខានឮឈ្មោះជាង ៤០ឆ្នាំ បានបណ្តាលឲ្យផ្ទុះការតវ៉ា និងថ្កោលទោស បរិហាររិះគន់ ពីសំណាក់គណបក្សប្រឆាំង និងគណបក្សកាន់អំណាចរបស់លោកយូន សុកយោលផងដែរ។
នៅយប់ថ្ងៃ អង្គារ ទី៣ ខែធ្នូ លោកយូន សុកយោល បានសម្រេចចិត្តយ៉ាងតក់ក្រហល់ជាខ្លាំងដាក់ប្រទេសក្នុងច្បាប់អាជ្ញាសឹកនៅក្នុងសុន្ទរកថាថ្លែងនៅទូរទស្សន៍កូរ៉េខាងត្បូង លោកយូន សុកយោលបាននិយាយថា “ដើម្បីការពារសាធារណរដ្ឋកូរ៉េពីការគំរាមកំហែងរបស់កម្លាំងកុម្មុយនិស្តកូរ៉េខាងជើង និងលុបបំបាត់ចោលក្រុមប្រឆាំងរដ្ឋ ក្រុមគាំទ្រកូរ៉េខាងជើងដែលបំផ្លាញសេរីភាព សុភមង្គលរបស់ប្រជាជនកូរ៉េខាងត្បូង។ខ្ញុំប្រកាសអនុវត្តច្បាប់អាជ្ញាសឹកបន្ទាន់”។ ក៏ប៉ុន្តែភ្លាមៗគេមិនឃើញមានសញ្ញាគំរាមគំហែងពីសំណាក់កូរ៉េខាងជើងតាមការលើកឡើងរបស់លោកឡើយ ផ្ទុយមកវិញគឺដោយសារបញ្ហានយោបាយផ្ទៃក្នុងទៅវិញទេ។ លោកប្រធានាធិបតីមិនបានបញ្ជាក់លម្អិតការគំរាមកំហែងរបស់កូរ៉េខាងជើងទេ ប៉ុន្តែលោកនិយាយច្រើនពីគណបក្សប្រឆាំង ដែលលោកចាត់ទុកថា កម្លាំងប្រឆាំងរដ្ឋ និងមានសមានចិត្តជាមួយកូរ៉េខាងជើង។ លោក យូន សុខយោល
ទំនងចង់ប្រើច្បាប់អាជ្ញាសឹកដើម្បីហេតុផលនយោបាយ ផ្ចាញ់ផ្ចាលក្រុមបក្សប្រឆាំង ពោលគឺគ្មានទាក់ទងនឹងការគំរាមកំហែងសន្តិសុខនៅកូរ៉េខាងត្បូងនោះទេ។ ផែនការបំបាក់ក្រុមប្រឆាំងតាមរយៈច្បាប់អាជ្ញាសឹកកើតឮមានឡើងនៅក្នុងកាលៈទេសៈមួយដែលលោកប្រធានាធិបតី និងបក្សប្រឆាំងកំពុងតានតឹងនឹងគ្នាខ្លាំង។
ទោះបីយ៉ាងណាក្តីភ្លាមៗបន្ទាប់ពីប្រកាសច្បាប់នេះ វាបានជំរុញឲ្យមនុស្សរាប់ពាន់នាក់បានប្រមូលផ្តុំគ្នានៅមុខសភាក្នុងការតវ៉ា ខណៈពេលដែលសមាជិកសភាគណបក្សប្រឆាំងប្រញាប់ប្រញាលទៅទីនោះដើម្បីជំរុញឲ្យមានការបោះឆ្នោតបន្ទាន់មួយដើម្បីដកវិធានការនេះ។ ច្បាប់អាជ្ញាសឹករបស់លោកប្រធានាធិបតីមានអាយុត្រឹមតែ ៦ម៉ោងប៉ុណ្ណោះ គឺនៅបន្ទាប់ទទួលស្គាល់ការបរាជ័យរបស់គាត់ និងគោរពតាមសេចក្តីសម្រេចរបស់សភា លោកបានប្រកាសជាសាធារណៈដកច្បាប់អាជ្ញាសឹកចេញវិញ។ ទោះសម្រេចឈប់ប្រើច្បាប់អាជ្ញាសឹក លោកប្រធានាធិបតីយូន សុកយោលបានទាមទារឲ្យសភាគ្រប់គ្រងដោយបក្សប្រឆាំងឈប់ធ្វើសកម្មភាពទាំងឡាយណាដែលធ្វើឲ្យរដ្ឋាភិបាលលោកជាប់គាំង ដូចជាការបោះឆ្នោតដកតំណែង ឬការកាត់បន្ថយកញ្ចប់ថវិការបស់រដ្ឋាភិបាលជាដើម។
សម្ពាធ លោកយូន សុកយោល
អ្នកអង្កេតការណ៍បានលើកឡើងថា លោកយូន សុកយោល ជាប្រធានាធិបតីដែលមានសម្ពាធជាខ្លាំង។ លោកយូន សុកយោល ត្រូវបានបោះឆ្នោតឲ្យចូលកាន់តំណែងនៅខែឧសភា ឆ្នាំ២០២២ ក្នុងនាមជាអ្នកអភិរក្សនិយម ក៏ប៉ុន្តែលោកបានក្លាយជាប្រធានាធិបតីគ្មានឥទ្ធិពលចាប់តាំងពីខែមេសា នៅពេលគណបក្សប្រឆាំងបានឈ្នះការបោះឆ្នោតភ្លូកទឹកភ្លូកដីក្នុងការបោះឆ្នោតសកលក្នុងប្រទេស។
ចាប់តាំងពីពេលនោះមករដ្ឋាភិបាលរបស់លោកមិនអាចអនុម័ត ច្បាប់ ឬគោលនយោបាយថ្មីដែលពួកគេចង់អនុវត្តបានទេដោយសារមិនមានសំឡេងភាគច្រើនក្នុងរដ្ឋសភានិងខ្វះការគាំទ្រ ផ្ទុយមកវិញបក្សប្រឆាំងបែជាដាក់ចេញនៅច្បាប់ដែលលោកប្រធានាធិបតីមិនចង់បាន។ លោកបាននឹងកំពុងធ្លាក់ចុះសំឡេងនៃការគាំទ្រលោកជាលំដាប់ក្នុងចំណោមមហាជន ពោលមានសំឡេងត្រឹមតែ ១៧% នៅគាំទ្រលោក ដោយសាររូបលោកកំពុងជាប់គាំងក្នុងសំណុំរឿងអាស្រូវជាច្រើនករណីក្នុងឆ្នាំនេះ រឿងអាស្រូវមួយក្នុងចំណោមរឿងអាស្រូវទាំងនោះទាក់ទងនឹងស្ត្រីទីមួយដែលជាភរិយារបស់លោក ហើយនិងពាក់ព័ន្ធនឹងការចោទប្រកាន់ថាបានក្លែងបន្លំតម្លៃភាគហ៊ុនសម្រាប់ការចំណេញផ្ទាល់ខ្លួន ឬហិរញ្ញវត្ថុ ដែលជាការខុសច្បាប់។
មួយខែមុនលោកបានបង្ខំចិត្តចេញសុំទោសជាសាធារណៈតាមទូរទស្សន៍ជាតិជុំវិញរឿងអាស្រូវពុករលួយរបស់ភរិយារបស់លោក ជាផ្នែកមួយនៃការសុំទោស លោកប្រធានាធិបតីបានប្រកាសបង្កើតការិយាល័យពិសេស ឬស្ថាប័នត្រួតពិនិត្យ ដើម្បីតាមដាន និងគ្រប់គ្រងសកម្មភាពរបស់ស្រ្តីទីមួយ ដើម្បីធានាតម្លាភាព និងជៀសវាងការប្រព្រឹត្តខុសនាពេលអនាគត ក៏ប៉ុន្តែលោកបានច្រានចោលការបើកការស៊ើបអង្កេតលើភរិយាលោកទៅវិញដែលជាការទាមទាររបស់គណបក្សប្រឆាំង។ ហើយនៅថ្មីៗនេះគណបក្សប្រឆាំងបានបោះឆ្នោតកាត់បន្ថយកញ្ចប់ថវិការក្នុងផែនការចំណាយរបស់រដ្ឋាភិបាលលោក ដែលលោកមិនអាចប្រើសិទ្ធិវេតូបានឡើយ។
ក្នុងពេលជាមួយគ្នា សភាដឹកនាំដោយគណបក្សប្រឆាំងបានបោះឆ្នោតទម្លាក់តំណែងរបស់សមាជិកខុទ្ទការល័យ
ប្រធានាធិបតី និងប្រធានទីភ្នាក់ងារសវនកម្មរបស់ប្រធានាធិបតី ដែលបក្សប្រឆាំងចោទថា បិទភ្នែកមិនស៊ើបអង្កេត លោកស្រីទី១ ភរិយារបស់លោកប្រធានាធិបតីយូន សុខយោល ដែលកំពុងជួបរឿងអាស្រូវប្រព្រឹត្តអំពើពុករលួយ និងរំលោភអំណាច។ ទង្វើរបស់បក្សប្រឆាំងបានដុតកំហឹងរបស់លោកយូន សុកយោល អតីតរដ្ឋអាជ្ញា និងជាអ្នកស្បថស្បែការពារសិទ្ធិសេរីភាពរបស់ប្រជាជន ឲ្យទៅជាខឹងក្រេវក្រោធ ប្រកាសប្រើច្បាប់អាជ្ញាសឹកទាំងទទឹងទិស។
មានអ្វីកើតឡើងបន្ទាប់មកទៀត?
មួយថ្ងៃបន្ទាប់ពីការប្រកាសប្រើច្បាប់អាជ្ញាសឹកសមាជិកសភាគណបក្សប្រឆាំងបានផ្តើមឲ្យមានដំណើរការទម្លាក់លោកយូន សុកយោល ចេញពីតំណែងនៅក្រោយបរាជ័យរបស់លោកដាក់ប្រទេសប្រើប្រាស់ច្បាប់នេះ។ បន្ទាប់ពីបានដាក់ចេញនូវវិធានការខាងលើគណបក្សប្រជាធិបតេយ្យជាគណបក្សប្រឆាំងដ៏សំខាន់របស់កូរ៉េខាងត្បូងបានថ្កោលទោសការប្រកាសប្រើច្បាប់អាជ្ញាសឹករបស់លោកថាជា "អាកប្បកិរិយាបះបោរ" ឬរដ្ឋប្រហារ។
លោក Kim Yong-jin សមាជិកនៃគណៈកម្មាធិការកណ្តាលរបស់គណបក្សប្រជាធិបតេយ្យបានលើកឡើងថា”យើងមិនអាចអនុញ្ញាតឱ្យលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យដួលរលំបានទេ។ ជីវិត និងសុវត្ថិភាពរបស់ប្រជាជនត្រូវតែត្រូវបានការពារ" ។ គណបក្សនេះក៏បានលើកឡើងថា ខ្លួនចង់ចោទប្រកាន់លោកយូន សុកយោល ពីបទ”ឧក្រិដ្ឋកម្មបះបោរ” ទៀតផង។ គណបក្សប្រឆាំងក៏ចង់ឲ្យលោក Kim Yong-hyun និងលោក Lee Sang-min រដ្ឋមន្រ្តីក្រសួងមហាផ្ទៃដែលជាតួអង្គដ៏សំខាន់ក្នុងការប្រកាសប្រើច្បាប់អាជ្ញាសឹកត្រូវបានចោទប្រកាន់ដូចលោកប្រធានាធិបតីដែរ។
កាលពីថ្ងៃពុធ រដ្ឋមន្ត្រីការពារជាតិរបស់ប្រទេសលោក Kim Yong-hyun បានស្នើសុំលាលែងពីតំណែង ហើយបានលើកឡើងថា លោកនឹងទទួលខុសត្រូវទាំងស្រុងចំពោះច្បាប់អាជ្ញាសឹក។ លោកក៏បានសុំទោសជាសាធារណៈដែរជុំវិញរឿងរ៉ាវនេះ។
ជំនួយការជាន់ខ្ពស់របស់លោកយូន សុកយោល រួមទាំងប្រធានបុគ្គលិក Chung Jin-suk និងទីប្រឹក្សាសន្តិសុខជាតិ Shin Won-sik ក៏បានស្នើសុំលាលែងពីតំណែងផងដែរ។ តើសំណើររបស់ពួកគេនឹងត្រូវបានទទួលយកដោយលោកយូន សុកយោលដែរឬទេ គឺនៅមិនទាន់ច្បាស់ឡើយ។
បរាជ័យសំឡេងប្រឆាំង
សំឡេងប្រឆាំងបានបរាជ័យក្នុងការដកតំណែងលោកយូន សុកយោល ទោះបីជាគណបក្សប្រឆាំងមានសំឡេងភាគច្រើនក្នុងរដ្ឋសភាក៏ពួកគេត្រូវការសំឡេងគាំទ្រខ្លះពីគណបក្សកាន់អំណាចដើម្បីបានសំឡេង២ភាគ៣នៃសំឡេង ៣០០ នៃសមាជិកសភាទើបឈានដល់ការអនុម័តញត្តិដកលោកចេញពីតំណែងបាន។ សមាជិកសភាមកពីគណបក្សកាន់អំណាចរួមទាំងលោកប្រធានាធិបតីផងបានយល់ព្រមប្រឆាំងនឹងការចោទប្រកាន់នេះ។ ចូរគូសបញ្ជាក់ផងដែរថាមានគណបក្សប្រឆាំងចំនួន ៦ ដឹកនាំដោយគណបក្សប្រជាធិបតេយ្យសរុបចូលគ្នាមានត្រឹមតែ ១៩២ សំឡេងប៉ុណ្ណោះដូចនេះពួកគេត្រូវការ ៨ សំឡេងទៀតដើម្បីបាន ២ភាគ៣នៃ៣០០ សំឡេង។
លោកយុន សុកយោល ធ្វើការសុំទោសជាសាធារណៈ
ចូលមកដល់ថ្ងៃទី៧ លោកប្រធានាធិបតីកូរ៉េខាងត្បូង យូន សុកយោល បានធ្វើការសុំទោសជាសាធារណៈចំពោះការប៉ុនប៉ងរបស់គាត់ក្នុងការប្រើប្រាស់ច្បាប់អាជ្ញាសឹកក្នុងសប្តាហ៍នេះ ប៉ុន្តែមិនបានលាលែងពីតំណែងនោះទេ ដោយប្រឆាំងនឹងសម្ពាធយ៉ាងខ្លាំងក្នុងការចុះចេញពីតំណែង សូម្បីតែពីអ្នកខ្លះនៅក្នុងគណបក្សរបស់
គាត់ក៏ដោយ។ នៅក្នុងសុន្ទរកថាតាមទូរទស្សន៍ទៅកាន់ប្រជាជាតិកាលពីថ្ងៃសៅរ៍ លោកយូន សុកយោល បានលើកឡើងថា គាត់នឹងមិនរត់គេចពីទំនួលខុសត្រូវផ្នែកច្បាប់និងនយោបាយចំពោះការសម្រេចចិត្តរបស់គាត់ជុំវិញការប្រកាសឲ្យប្រើប្រាស់ច្បាប់អាជ្ញាសឹកទូទាំងប្រទេសជាលើកដំបូងបង្អស់ចាប់តាំងពីឆ្នាំ១៩៨០ មក។
គាត់បានលើកឡើងថាការសម្រេចចិត្តរបស់គាត់គឺកើតចេញពី "ការអស់សង្ឃឹម" ។ គាត់បន្តទៀតថា “ខ្ញុំសោកស្ដាយជាខ្លាំង ហើយចង់សុំទោសដោយស្មោះចំពោះមហាជនដែលមានការតក់ស្លុត” លោក លើកឡើងដោយសន្យាថានឹងមិនមានការប៉ុនប៉ងបែបនេះជាលើកទីពីរទេ។
គាត់បាននិយាយដោយឈរនៅពីមុខទង់ជាតិកូរ៉េខាងត្បូង ហើយឱនក្បាលបន្ទាប់ពីគាត់បានបញ្ចប់សុន្ទរកថាខ្លីរបស់គាត់ថា “ខ្ញុំទុកវាទៅឱ្យគណបក្សរបស់ខ្ញុំចាត់វិធានការដើម្បីស្ថេរភាពស្ថានការណ៍នយោបាយនៅពេលអនាគត រួមទាំងបញ្ហាអាណត្តិនៃតំណែងរបស់ខ្ញុំ”។
សុន្ទរកថានេះគឺជាការបង្ហាញខ្លួនជាសាធារណៈលើកដំបូងរបស់លោកដែលមានជម្លោះចាប់តាំងពីលោកបាន
លុបចោលបទបញ្ជាច្បាប់អាជ្ញាសឹកនៅព្រឹកថ្ងៃពុធ ត្រឹមតែប្រាំមួយម៉ោងបន្ទាប់ពីវាត្រូវបានប្រកាសឲ្យប្រើប្រាស់។
អត្ថបទ៖ វៀង ហួរ
រចនារូបភាព៖ វៀង ហួរ
