Yawnathan Online

Home
Canada
Calgary, AB
Yawnathan Online

Myanmar and World News presented by Yawnathan Friends

12/20/2025

💚ချောက်ကမ္ဘားစွန်းပေါ်ရောက်လာသော ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံရေး💚

💦၂၀၂၄-ခုနှစ် လူထုအုံကြွမှုတွင် တက်ကြွလှုပ်ရှားခဲ့သူ လူရွယ် တဦး မကြာခင်က အသတ်ခံရမှုကြောင့် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံတွင် မငြိမ်မသက်မှုများ အစပျိုးလာပါတယ်။ ထိုသူသည် မကြာမီ ကျင်းပမည့် အထွေထွေရွေးကောက်ဝင်မည့် ကိုယ်စားလှယ်လောင်းဖြစ်ပြီး၊ သေနတ်ဖြင့် ပစ်ခတ်ခံရတာပါ။ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်လုံခြုံရေးတပ်ဖွဲ့က နိုင်ငံအနှံ့အပြားဆန္ဒပြလာခြင်းကို ထိန်းချုပ်ရန် ကြိုးပမ်းလာပါတယ်။ ၂၀၂၄-ခုနှစ် လူထုအုံကြွမှုရဲ့ ထင်ရှားတဲ့ လူငယ်ခေါင်း‌ဆောင် ရှရစ်အိုစမန်ဟာဒီ သေဆုံးပြီးနောက် တညလုံး ဆူပူကန့်ကွက်မှုဖြစ်ပွားခဲ့တာကြောင့် လာမည့် ၂၀၂၆-ခု ဖေဖေါ်ဝါရီလရွေးကောက်ပွဲ မတိုင်မီ မငြိမ်မသက်များ ဖြစ်ပွားလာမှာကို စိုးရိမ်ထိတ်လန့် လာကြပါတယ်။ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်လုံခြုံရေးတပ်ဖွဲ့ဝင်များသည် မြို့တော်ဒါကာနှင့် အခြားမြို့ကြီးများရဲ့ လမ်းမများပေါ်ကို ချဥ်းနင်း ဝင်ရောက်လာကြပါတယ်။ ကြာသာပတေးနေ့ နှောင်းပိုင်းမှစတင်ကာ မီဒီယာရုံးများ၊ နိုင်ငံရေးပါတီအဆောက်အအုံများနဲ့ ယဥ်ကျေးမှုဌာနများကို ပစ်မှတ်ထား ကန့်ကွက်ဆန္ဒပြကြရာမှ အကြမ်ဖက်မှုများ ဖြစ်ပွားလာကာ၊ ကန့်ကွက်မှုများ သောကြာနေ့အထိ ဆက်ဖြစ်နေပြီး၊ ဆန္ဒပြသူများသည် မြို့တော်ဒါကာရဲ့မြောက်ဘက်က ဂါဇီပူမြို့သွား အမြန်လမ်းမကြီးကို ပိတ်ဆို့ဖြတ်တောက်လိုက်ကြတယ်။ ရဲတပ်ဖွဲ့နှင့် အရံစစ်ရဲတပ်ဖွဲ့ဝင်များသည် မြို့တော်ဒါကာတဝှမ်း လှည့်ကင်း စိတ်စိတ်လှည့်လာကြပါတယ်။

💦ဂယက်ထန်ကြွထနေတဲ့ နိုင်ငံရဲ့ မနှောင်းသေးတဲ့ သမိုင်း‌မော်ကွန်းမှာ ဤ ဟာဒီသေဆုံးမှုကနောက်တွဲ ပါလာခဲ့ချေပြီ။ အသက်၃၂-နှစ်အရွယ် ဟာဒီဟာ အင်ကီလတ်မွန်ချိုလို့ခေါ်တဲ့ တော်လှန်ရေးစင်မြင့်ပါတီရဲ့ ပြောရေးဆိုခွင့် ရှိသူပါ။ သူက လာမယ်ရွေးကောက်ပွဲမှာ ပါဝင်အရွေးခံဖို့ စီစဥ်ထားပါတယ်။ သူသည် လွန်ခဲ့တဲ့တပတ်အလိုက ဒါကာမြို့ဝယ် နိုင်ငံရေးလူထုစည်းရုံးပွဲဆင်းနေစဥ် မျက်နှာဖုံးကာ တိုက်ခိုက်ရေးသမားများက ခေါင်းကို သေနတ်ဖြင့် ပစ်ခတ်ခဲ့ကြတယ်။ စစချင်း အနီးအနားက ‌ဆေးရုံကို ပို့ကုသပြီး၊ နောက်ဆုံး စင်္ကာပူကို လေယာဥ်ဖြင့်ပို့ကာ အဆင့်မြင့် ကုသမှုကို ခံယူစေခဲ့သော်လည်း ၆-ရက်ကြာသည့်အခါ အသက်ကယ်အ‌ထောက်အပံ့ပေးထားရင်း ကွယ်လွန်သွားပါတယ်။ ဟာဒီ၏ ရုပ်အလောင်းကို စင်္ကာပူမှ သောကြာနေ့ ညနေပိုင်းက ပြန်သယ်ယူလာပြီး၊ လေဆိပ်ကထုတ်လာပြီဟု အင်ကီလတ်မွန်ချိုပါတီနှင့် နီးစပ်တဲ့ မီဒီယာက သတင်းပေးပါတယ်။ မြို့လယ်နားက ရှဘတ်ကို သယ်သွားကြပါတယ်။ မိသားစု၏ မေတ္တာရပ်ခံမှုကြောင့် ဒါကာတက္ကသိုလ် ဗဟိုဗလီကို ချက်ခြင်း မသယ်ကြဘဲ စနေနေ့မှ သယ်မည်လို့ ဆိုကြတယ်။ ကျောင်းသားများသည် လှုပ်ရှားမှုကို စည်းကမ်းသေဝပ်စွာဖြင့် ဒီနေ့နှင့် မနက်ဖြန် ဆက်လက် လုပ်ဆောင်ကြမယ်၊ အပြင်လူတွေ စိမ့်မဝင်လာ ကာကွယ်မယ်၊ ဒါကြောင့် မသေမပျောက်နိုင်တော့ဘူးလို ထုတ်ပြန်ပါတယ်။

💦ဟာဒီသည် အိန္ဒိယနိုင်ငံကို ပွင့်ပွင့်လင်းလင်း ဝေဖန်ပုတ်ခတ်သူအဖြစ် ထင်ရှားပါတယ်။ ပြီးခဲ့သည့်နှစ် ကျောင်းသားဦးဆောင်သည့် လူထုအုံကြွမှုတွင် အထင်ကရ တဦးဖြစ်ခဲ့တယ်။ ထိုအုံကြွမှုက ဝန်ကြီးချုပ် ရှိတ်ဟာစီနာကို နိုင်ငံကထွက်ပြေးအောင် လုပ်ခဲ့လေတယ်။
အယ်လ်ဂျာဇီယာသတင်းထောက်က ဒါကာမြို့မှ သတင်းပေးရာတွင် ကျောင်းသားခေါင်းဆောင်များက ကန့်ကွက်မှုကြီးလုပ်ဖို့ တောင်းဆိုထားပါတယ်။ ကန့်ကွက်ဆန္ဒပြမှုများသည် မြို့တော်ဒါကာတွင် သာမက နိုင်ငံအနှံ့အပြားဖြစ်စေရမယ်။ ဟာဒီကို သတ်တဲ့ တရားခံတွေ မမိမချင်း ဆန္ဒပြကြမယ်။
သူက ဆက်ပြောရာမှာ“ကျွန်တော်တို့ လူသတ်ကောင် ဘယ်မှာ ရှိသလဲဆိုတာ ရဲတပ်ဖွဲ့နဲ့ အခြားသူတွေကတဆင့် သိထားတယ်၊ အိန္ဒိယကို နယ်ခြားကတဆင့် လွတ်သွားပြီ၊ လုပ်ကြံသူကို မော်တော်ဆိုင်ကယ်နဲ့ မောင်းပို့ပေးတဲ့သူကို မိထားပြီ၊ အယောက်၂၀နှင့် အထက် ပူးပေါင်းပါဝင်တယ်လို့ သံသယရှိထားတယ်၊ တကယ့်လူသတ်သမားကို မမိသေးတဲ့အတွက် မြို့‌တော်မှာ တင်းမာမှုတွေ ဖြစ်ပွားနေတယ်”

💦အိန္ဒိယကို အပြစ်ဖို့ကြတယ်။ အခြား အယ်လ်ဂျာဇီးယား သတင်းထောက်တဦးက အစီရင်ခံရာတွင် အငြိမ်းစား စစ်တပ်အရာရှိတဦးက အိန္ဒိယနိုင်ငံသည် ဝန်ကြီးချုပ်ဟောင်း ရှိတ်ဟာစီနာကို ပြန်ပို့ပေးရန် လူသိရှင်ကြား တောင်းဆိုလိုက်ပါတယ်၊ နယူးဒေလီသည် နိုင်ငံရေးအကြမ်းဖက်သမားများကို အကာအကွယ်ပေးနေကြောင်း စွပ်စွဲလိုက်ပါတယ်။ ရှာဘတ်ရှိကန့်ကွက်ပွဲတပွဲတွင် မိန့်ခွန်းပြောကြားရာ၌ ဟာစီနာအုပ်ချုပ်ရေးအတွင်း အတင်းအကြပ်လုပ်၍ ရာထူးပျောက်ခဲ့ရပါတယ်ဟု ဆိုသူ ဒုဗိုလ်မှူးကြီး‌ဟောင်း ဟာစီနူးရာမန်က အိန္ဒိယသည် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်မှာ တသွေးတသံအမိန့်ပေးအစိုးရ (authoritarian governance)တွေကို ကျောထောက်နောက်ခံပေးနေကြောင်း၊ ထိုအစိုးရတွေက လူထုကို စစ်သွေးကြွဟု သမုတ်ပြီး၊ သတ်ဖြတ်ပစ်နေကြောင်း စွပ်စွဲထားတယ်။ ဟာဒီကို သတ်သွားသူကိုလည်း ပြန်ပို့ပေးပြီး၊ ရှိတ်ဟာစီနာနှင့် အတူ တရားစီရင်ရမယ်လို့ တောင်းဆိုနေတယ်။
သူက ဟာဒီကို သတ်သွားသူတွေကို မမိလို့ လက်ရှိ မိုဟာမက်ယူနွတ်ခေါင်းဆောင်တဲ့ ကြားဖြတ်အစိုးရကိုလည်း ဝေဖန်တယ်။ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်တွင် တသွေးတသံတမိန့်အစိုးရတွေ မည်သည့်ပုံစံနှင့်မျှ ပြန်မပေါ်လာသင့်ကြောင်း သတိပေးတယ်။

💦အိန္ဒိယကတော့ စွပ်စွဲမှုအားလုံးကို သောကြာနေ့က ပယ်ချပါတယ်။ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံ၏ ပြည်တွင်းရေးအခြေအနေကို မျက်ခြေမပြတ်စောင့်ကြည့်နေကြောင်း၊ သို့သော် ဝင်ရောက်စွက်ဖက်လိမ့်မည် မဟုတ်ဟု နယူးဒေလီမှာ ကြေညာပါတယ်။ အိန္ဒိယနှင့် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်ထိပ်တန်းအရာရှိကြီးများသည် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်ပြည်တွင်းရေး စဥ်ဆက်မပြတ်ပြောင်းလဲနေမှုကို ဂရုမူဂရုစိုက်ကာ နှံ့နှံ့စပ်စပ် ခွဲခြမ်းစိတ်ဖြာ သုံးသပ်လျက်ရှိကြောင်း ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်သံရုံးကလည်း နယူး‌ဒေလီမှာ ထုတ်ပြန်ပါတယ်။
အယ်လ်ဂျာဇီးယားသတင်းထောက်က ရှဘတ်ရှိ ဒါကာတက္ကသိုလ်ဝန်းအတွင်းမှ သတင်းတင်ဆက်ရာတွင် “လူအုပ်ကြီးတွင် အိန္ဒိယဆန့်ကျင်ရေး ပြင်းထန်နေကြောင်း၊ အိန္ဒိယသည် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်ပြည်တွင်းရေးကို အမြဲလိုလို ဝင်ရောက် ခလောက်ဆန်ကြောင်း၊ အထူးသဖြင့် ရွေးကောက်ပွဲအကြိုကာလများတွင် ဖြစ်ကြောင်း၊ အိန္ဒိယတွင် ခိုလှုံနေသော ပြုတ်သွားတဲ့ ဝန်ကြီးချုပ်ဟောင်း ရှိတ်ဟာစီနာကလည်း ရန်လိုတဲ့ ကြေညာချက်ထုတ်နေကြောင်း ပြောနေကြပါတယ်”
💦လမ်းမများပေါ်တွင် တင်းမာမှုများ ဆက်လက်ဖြစ်ပွားနေပါတယ်။ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်အမျိုးသားရေးပါတီ၏ မိတ်ဘက် အဖွဲ့အစည်းရဲ့ တက်ကြွလှုပ်ရှားသူ နာဒင်ဟောလာဒါ (၃၂-နှစ်)က အယ်လ်ဂျာဇီးယားကို ပြောရာတွင် “ဟာဒီကို ရက်ရက်စက်စက် သတ်ပြခြင်းဖြင့် ဆန့်ကျင်ဘက်များကို အသံတိတ်သွားအောင်လုပ်လိုက်ခြင်းပါ။ သတ်ဖြတ်ခြင်းကို ကန့်ကွက်ဖို့ ကျွန်တော်တို့ လမ်းပေါ်ထွက်လာတယ်၊ အိန္ဒိယရဲ့ ရန်စောင်မှုကို မြင်နေရတယ်၊ ၁၉၇၁-ခုနှစ်ကစလို့ အိန္ဒိယသည် မတော်မတရားဩဇာပေးနေလျက်ပဲ” သူကစွပ်စွဲရာတွင် “ရှိတ်ဟာစီနာအစိုးရသည် ၁၇-နှစ်ကြာ အာဏာမြဲနေခြင်းဟာ အိန္ဒိယရဲ့နောက်ကျောက ပင့်မထားလို့ပဲ သူမဟာ နိုင်ငံရေးဖိနှိပ်မှုတွေ၊ လုပ်ကြံသတ်ဖြတ်မှုတွေ ကျူးလွန်ခဲ့တယ်” သူကဆက်ပြောရာတွင် “အခု လုပ်ကြံသူတွေ အိန္ဒိယကို ပြေးကြပြီ၊ ကန့်ကွက်ပွဲတွေကို ရှိတ်ဟာစီနာနှင့်တကွ ဒီလူသတ်မှုမှာ တာဝန်ရှိသူတွေကို ပြန်မပို့မချင်း ဆက်လုပ်သွားမှာပါ”

💦ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်အာဏာပိုင်များကတော့ ဤစွပ်စွဲချက်တွေကို အတည်မပြုပါဘူး။ ကန့်ကွက်ဆန္ဒပြသူများဟာ ပြည်ထဲရေးဝန်ကြီးနဲ့ ဥပဒေဌာနဝန်ကြီးတွေကို ဟာဒီရဲ့လုံခြုံရေးပေးရန် ပျက်ကွက်မှုဖြင့် နှုတ်ထွက်ပေးရန် တောင်းဆိုနေကြပါတယ်။ ကြာသာပတေးနေ့ညမှာ ကန့်ကွက်ဆန္ဒပြသူများက ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံရဲ့ အကြီးဆုံး သတင်းစာတိုက် ပရိုသွန်အလို (Prothom Alo) နှင့် အင်္ဂလိပ်နေ့စဥ်သတင်းစာ ဒေးလီးစတား တို့ရဲ့ ရုံးခန်းတွေကို ဖျက်လိုဖျက်ဆီးလုပ်ခဲ့ကြပါတယ်။ စစ်သားများက ပိတ်မိနေတဲ့ သတင်းသမားများကို လုံခြုံရာသို့ ကယ်ထုတ်‌ပေးကြပြီး၊ မီးသတ်သမားများက ဒေးလီးစတားအဆောက်အဦးကို မီးငြိမ်းသတ်ခဲ့ရပါတယ်။

💦ဆန္ဒပြသူများသည် ဟာဒီအတွက် ကြွေးကြော်သံများ ဟစ်ကြွေးကြတယ်။ တရားစီရင်မှု မပြုမချင်း ဆန္ဒပြကြမယ်ဟု ကတိပြုကြတယ်။ ရပ်ကွက်အများစုတွင် တင်းမာမှုများ ဖြစ်ပွားနေပြီး၊ အာဏာပိုင်များက နောက်ထပ်အကြမ်းဖက်မှုများ မဖြစ်ပွားစေရန် အင်အားစုများ ထပ်မံဖြည့်တင်းထားရတယ်။ အစိုးရသည် ဖိအားများတိုးပွားလာတာကို ရင်ဆိုင်နေရတယ်။ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံတွင် ၂၀၂၄-ခု ဩဂုတ်လ၌ အချိန်ရှည်ကြာစွာ အုပ်ချုပ်နေတဲ့ ဟာစီနာအစိုးရသည် လူထုဆန္ဒပြမှုများကြောင့် ပြုတ်ကျကာ ဟာစီနာကိုယ်တိုင် အိန္ဒိယနိုင်ငံကို ထွက်ပြေးခဲ့ရတယ်။ ထိုကာလမှ စတင်ကာ နိုဘယ်ဆုရ မိုဟာမက်ယူနွတ်က ကြားဖြတ်အစိုးရဖွဲ့ကာ တိုင်းပြည်ကိုအုပ်ချုပ်နေတာပါ။ အစိုးရသစ်သည် ပြုပြင်ပြောင်းလဲရေးများ နှေးကွေးနေတာကို ဖိအားပေးခံနေရပါတယ်။ ဟာစီနာ၏ အဝါမီလိဂ်ပါတီကိုလည်း ဖေဖေါ်ဝရီလ (၁၂)ရက်နေ့မှာ ပြုလုပ်မည့် အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲ ဝင်ခွင့်ကို ပိတ်ပင်ခဲ့တယ်။

💦ယူနွတ်က တယ်လီဗီးရှင်းက မိန့်ခွန်းချွေရာတွင် “ဟာဒီသေဆုံးမှုသည် နိုင်ငံတော်၏ နိုင်ငံရေးနှင့် ဒီမိုကရေစီရေး လုံးဝန်းအတွက် အစားထိုးမရတဲ့ ဆုံးရှုံးမှုဖြစ်ပါတယ်၊ တည်ငြိမ် အေးဆေးမှုရှိကြရန်နှင့် ပွင့်လင်းမြင်သာတဲ့ စုံစမ်းစစ်ဆေးမှုများ ပြုလုပ်ပါမည်ဟု ကတိပြုကြောင်း၊ အကြမ်းဖက်မှုများက မဲပေးမှုအပေါ် ယုံကြည်စိတ်ချစေခြင်းအတွက် အကြပ်ရိုက်မည် ဖြစ်ကြောင်း သတိပေးအပ်တယ်”

💦အစိုးရသည် နိုင်ငံတော်ဈာပနအဖြစ် ခံယူပြီး၊ စနေနေ့တွင် ရုံးများ၌ အလံတဝက် လွှင့်ထူရန် အမိန့်ထုတ်ပါတယ်။ နိုင်ငံတဝှမ်းလုံး ဆုတောင်းမေတ္တာပို့မှု ပြုလုပ်ကြရန် စည်းရုံးပါတယ်။ အခြားဖြစ်ရပ်အနေဖြင့် ရှိတ်ဟာစီနာ၏ လုပ်ကြံခံရသောဖခင်၊ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံ၏ ပထမဦးဆုံးသမတ ရှိတ်မူဂျီဗာရန်၏ အိမ်ကို ကန့်ကွက်သူများက မီးတင်ရှို့ခဲ့ကြပါတယ်။ ပြီးခဲ့တဲ့နှစ်က နှစ်ကြိမ် တိုက်ခိုက်ခံရပါတယ်။ ရပ်ဟာရှီရှိ အဝါမီလိဂ်ပါတီရုံးကိုလည်း ဆန္ဒပြသူများက ဘူလ်ဒိုဇာဖြင့် ဖြိုချ ဖျက်ဆီးပစ်ကြတယ်။ မြို့နယ်တိုင်းမှာ အမြန်လမ်းမကြီးကို ပိတ်ဆို့ထားကြတယ်။ အကြမ်းဖက်မှုများဟာ စစ်တကောင်းမြို့မှာလည်း ဖြစ်ပျက်နေပါတယ်။ အိန္ဒိယနိုင်ငံ၏ လက်ထောက်သံရုံးသည် တိုက်ခိုက်ခြင်း ခံရပါတယ်။ ၂၀၂၄-ခုနှစ် ဩဂုတ်လ(၅)ရက်မှာ ရှိတ်ဟာစီနာ နယူးဒေလီကို ဟယ်လီကော့ပတာဖြင့် ထွက်ပြေးအပြီးမှာ အိန္ဒိယဆန့်ကျင်မှု ဂယက်ကြီးထွားလာပါတယ်။၂၀၂၅-ခုနှစ် နိုဝင်ဘာလမှာ ရှိတ်ဟာစီနာကို ကြိုးကွင်းစွတ် သေဒဏ်ပေးလိုက်တယ်။ တရားရုံးက လွန်ခဲ့သည်နှစ် ကျောင်းသားများဦးဆောင်သည့် လူထုအုံကြွမှုကို လူသားမဆန်စွာ ရက်ရက်စက်စက်နှိပ်ကွပ်မှုအတွက် အပြစ်ရှိကြောင်း ဆုံးဖြတ်ကာ အခုလို အမိန့်ချတာပါ။ ကုလသမဂ္ဂက ဤအုံကြွမှုတွင် လူပေါင်း ၁၄၀၀ကျော် အသက်ဆုံးရှုံးပြီး ထောင်ပေါင်းများစွာ အနာတရဖြစ်ကြကြောင်းပြောထားတယ်။

💦အသက် ၂၀-အရွယ်ကျောင်းသား ဟိုစိန်ဆိုဂျာရဲ့ မိခင် ရှာအီနာဘီဂမ်းက တရားစီရင်မှုအပြီး ပြောကြားရာတွင် “ဟာစီနာကို ပြန်ခေါ်လာပြီး ကြိုးမပေးမချင်း ကျမကတော့ ငြိမ်မနေနိုင်ပါဘူး” သူမ၏သားသည် ဆန္ဒပြပွဲအတွင်း သေနတ်ဖြင့် အပစ်ခံရပြီး အလောင်းကို မီးရှို့ခံရပါတယ်။ ကန့်ကွက်ဆန္ဒပြပွဲကြီးအတွင်း သူတို့ရဲ့မိသားစုဝင်များ အသက်ဆုံးရှုံးခဲ့ရတဲ့ ရာပေါင်းများစွာသော မိသားစုများကတော့ ဝန်ကြီးချုပ်ဟောင်းသည် တရားစီရင်မှု ခံရပါ့မလားဟူ၍ မေးခွန်းထုတ်စဥ်းစားနေကြပါတယ်။

😐ယိမ်းဖိုး(စက်မှု)
ရည်ညွှန်း - Aljazeera

12/20/2025

နှစ်ဆယ်ရာစုနှစ် အကျော်ကြားဆုံး တရားခွင်များ (၃)
*************

မျောက် တရား စီရင်ခန်း (နိဂုံး)

တရားခွင် ကား ပြီးလုနီးပါး အခြေဆိုက်လာခဲ့သည်။ ဒဲရိုးက ဂျူရီများအား အပြစ်ရှိကြောင်း စီရင်ချက် ချရန် တောင်းဆိုလိုက်သည်။ အကယ်၍ အပြစ်မရှိဟု ဆုံးဖြတ်ပါက အယူခံ ဝင်၍ မရနိုင်တော့သည့် အတွက် ဖြစ်သည်။ အပြီးသတ် လျှောက်လှဲချက် ပေးရန်လည်း ငြင်းဆိုခဲ့သည်။ ဤသည်ကလည်း သူ့တွင် အကြောင်း ရှိနေသည်။ ထိုသို့ ငြင်းဆိုခဲ့ပါက တင်နက်ဆီ ပြည်နယ်ဥပ‌ဒေ အရ ဘရိုင်ယန်သည်လည်း အပြီးသတ် လျှောက်လှဲရမည့် အခွင့်အရေးလည်း ဆုံးရှုံးသွားမည် ဖြစ်သည်။ ဘရိုင်ယန်သည် ထိုသို့ လျှောက်လှဲနိုင်ရန် ရက်သတ္တပတ် ပေါင်း များစွာ ပြင်ဆင်အားထုတ်ထားသည် ကို သိနေသော ကြောင့်လည်း ဖြစ်သည်။

ဂျုရီများက စကုပ်အား အပြစ်ရှိသည်ဟု စီရင်ချက် ချခဲ့ကြသည်။ ထို့အတွက် တရားသူကြီး ရောစတန်က ဒဏ်ငွေ တရာ ပေးဆောင်စေဟု အမိန့်ချခဲ့သည်။
ထိုအခါ တွင်တော့ ၎င်း ရှိနေမှန်း မေ့လျော့ခြင်း ခံနေရသည့် ဂျွန် စကုပ်သည် ပထမဆုံး နှင့် နောက်ဆုံး အဖြစ် တရားခွင် တွင် စကား ထ ပြောလာခဲ့သည်။
"တရားသူကြီးမင်း ခင်ဗျာ...ကျွန်တော်ဟာ တရားမျှတမှု မရှိတဲ့ ဥပဒေ ကို ချိုးဖောက်တယ်ဆိုပြီး အပြစ်ပေးခံခဲ့ရတာ ဖြစ်တယ်လို့ ခံစားမိပါတယ်၊ ဒီတရားမမျှတ တဲ့ ဥပဒေကိုလည်း အရင်ကလိုပဲ နောက်လည်း ကျွန်တော် တတ်နိုင်တဲ့ နည်းလမ်းမျိုး နဲ့ ဆက်ပြီး ဆန့်ကျင်သွားမှာ ဖြစ်ပါတယ်၊ အခြား ပုံစံ တမျိုးမျိုး နဲ့ အရေးယူလာတာ မှန်သမျှ ကျွန်တော်ရဲ့ ပညာရေး လွတ်လပ်ခွင့် စံနှုန်း..ဆိုလိုတာက ကျွန်တော်တို့ရဲ့ ဖွဲ့စည်းပုံ အခြေခံဥပဒေ နဲ့ အာမခံထားတဲ့ အမှန်တရား ကို သင်ကြား ပြသခွင့် ရှိတယ် ဆိုတဲ့ ပုဂ္ဂိုလ်ရေး နဲ့ ဘာသာရေး ဆိုင်ရာ လွတ်လပ်ခွင့်ကို ချိုးဖောက်ရာ ရောက်ပါလိမ့်မယ်။ ဒါကြောင့် ကျွန်တော်အပေါ် ဒဏ်ငွေ ရိုက်တာ ကို မတရားဘူး လို့ ကျွန်တော် ယူဆပါတယ်။"

တရားခွင်သည် ဟော်လီဝုဒ် ရုပ်ရှင် ဇာတ်ကားများ အလား ပြီးဆုံးသွားခဲ့သည်။ ဘရိုင်ယန်၊ ဒဲရိုး နှင့် တရားသူကြီး သုံးဦးစလုံးက ပရိသတ် ကျေနပ်စေမည့် အပြောများ နှင့် အဆုံးသတ်ပေးလိုက်ကြသည်။
ရောစတန်က "ယခု အမှု မှာ ကျွန်တော် အနေနဲ့ ခက်ခက်ခဲခဲ စဉ်းစား ဆုံးဖြတ်ရမယ့် ပြဿနာတွေ ရှိလာခဲ့ပါတယ်၊ ကျွန်တော် မှန်မှန်ကန်ကန် ဆုံးဖြတ်နိုင်ပါစေ လို့ ဘုရားသခင်ကို ပဲ ဆုတောင်းခဲ့ရပါတယ်၊ အဲ့လို မှ မဟုတ်ရင် အထက်တရားရုံးက ကျွန်တော့် အမှားတွေ တွေ့လာကြမှာ ဖြစ်ပါတယ်၊ အကယ်၍ မှန်မှန်ကန်ကန် ဆုံးဖြတ်ဖို့ ပျက်ကွက်ခဲ့တယ် ဆိုရင်လည်း ဥပဒေရေးရာ ဗဟုသုတ နည်းပါးမှု၊ တတ်မြောက်မှု နည်းပါးမှုကြောင့်သာ ဖြစ်ပြီး၊ လူတိုင်းကို တရားမျှတမှု ရစေလိုသည့် စိတ်ထား မရှိ၍တော့ မဟုတ်ပါ။ ကျွန်‌ တော် နှင့်အတူ ခင်ဗျားတို့ နှစ်ယောက် အတူ ရှိနေခဲ့သည့်အတွက် ဝမ်းမြောက်မိပါတယ်" ဟု ပြောခဲ့သည်။

လူအုပ်ကြီးက တရားသူကြီး စကားကို ကောင်းချီး ပေးခဲ့ကြသည်။ တရားခံ အကျိုးဆောင် ရှေ့နေများဖက်မှ အာသာ ဂါးဖီးလ် ဟေး မှ မတ်တပ်ထရပ်ပြီး မေးခွန်း တခု မေးခွင့် ပေးပါဟု ပြောလိုက်သည်။
"တရားခံ အကျိုးဆောင် ရှေ့နေများထဲက တယောက် အနေနဲ့ တရားသူကြီးမင်းကို ချားလ် ဒါဝင် ရေးခဲ့တဲ့ The Origin of Species and the Descent of Man စာအုပ်ကို ပေးပို့ခွင့် ပြုပါလို့ တောင်းဆိုပါရစေ" ၊ တရားသူကြီး ရောစတန် က ရယ်ရယ်မောမော နှင့် လက်ခံခဲ့သည်။ တရားခွင်သည် ဤသို့ အဆုံးသတ်သွားခဲ့သော်လည်း ချီးမွမ်းခမ်း ဖွင့်ဖို့က ကျန်နေပေသေးသည်။

ဘရိုင်ယန်သည် ‌ဒေတွန် တွင် နှစ်ရက်ခန့် ကြာသည်အထိ တရားခွင်တွင် ပြောခွင့်မရလိုက်သည့် အပြီးသတ် ‌လျှောက်လှဲချက်ကို ထုတ်ပြောလာခဲ့သည်။ ၎င်း ပြောသည့် မိန့်ခွန်းကို "ဘဝ တသက်တာ ကြိုးပမ်းခဲ့မှု၏ အထွပ်အထိတ်" ဖြစ်သည်ဟု ပြောလာခဲ့သည်၊ မိန့်ခွန်း အဆုံးသတ်ခါနီး တွင် "သွေးထွက် သံယိုမှု များ နှင့် ရက်စက်ကြမ်းကြုတ်လှသည့် ဆင့်ကဲ ပြောင်းလဲမှု" ဆိုသည်ကို ဘယ်လို စီရင်ကြမလဲ ဟု ဂျုရီများကို မေးခွန်းထုတ်လာခဲ့သည်။

"ခင်ဗျားတို့ရဲ့ အဖြေကို တကမ္ဘာလုံးက ကြားလာကြမယ့် အပြင် လူပေါင်းများစွာ ကလည်း စိတ်အား ထက်သန်စွာ နှင့် ဆုတောင်းနေကြပါလိမ့်မယ်၊ ဥပဒေကို ပယ်ဖျက်လိုက်မယ် ဆိုရင် ဘုရားသခင်ကိုလက်မခံတဲ့ နေရာတိုင်းက လူတွေ အပျော်ကြီး ပျော်ကုန်ကြလိမ့်မယ်၊ ကယ်တင်ရှင် နှင့် သမ္မာကျမ်းစာကို လှောင်ပြောင် သရော်လာကြတော့မယ်၊
မယုံကြည်ကြတဲ့ ဘယ်လိုလူမျိုး ဖြစ်စေ ပျော်သွားကြမယ်၊ အကယ်၍ ဥပဒေကို ထောက်ခံထိန်းသိမ်းပေးမယ် ဆိုရင် ကျောင်းသားကလေးငယ်များရဲ့ ဘာသာတရားကို ကာကွယ်ပေးနိုင်မယ်၊ ခရစ်ယာန် ဘာသာဝင် သန်းပေါင်းများစွာကလည်း ခင်ဗျားတို့ကို ကောင်းချီးပေးသူများအဖြစ် ချီးမြှောက်ကြမှာဖြစ်ပြီး၊ ဘုရားသခင်အား ကျေးဇူးတော်အပြည့်ဖြင့် လေးစားဂုဏ်ပြုသော နှလုံးသားများဖြင့် ထိုအောင်ပွဲခံခြင်းဆိုင်ရာ ခမ်းနားထည်ဝါသော ရှေးသီချင်းကြီးကို ပြန်လည်သီဆိုလာကြ တော့မယ် –
'… ကျွန်ုပ်တို့၏ ဖခင်များ၏ ယုံကြည်ခြင်း– သန့်ရှင်းသော ယုံကြည်ခြင်း။ အကျွန်ုပ်တို့သည် အသက်သေဆုံးသည်အထိ ကိုယ်တော်အား သစ္စာရှိကြပါမည်။'

နောက်ထပ် လေးရက် ကြာသည်အထိ ဘရိုင်ယန်သည် ဒေတွန် တွင် ဆက်ရှိနေသည်၊ တရက် ညစာ စာအပြီး ဆိုဖာ ဖေါ်တွင် ခဏတဖြုတ် အိပ်ဖို့ လှဲနေလိုက်သည်။ သို့သော် ပြန်လည် နိုးထ လာနိုင်ခဲ့ခြင်း မရှိရှာတော့၊ ကလဲရင့်စ် ဒဲရိုးသည် Smoky mountain တွင် တောင်တက် လေ့ကျင့်ခန်း လုပ်‌ နေစဉ် ဘရိုင်ယန် ကွယ်လွန်သွားပြီ ဆိုသည့် သတင်းကို ကြားခဲ့ရသည်။

သတင်းထောက်များ က စိတ်နှလုံး ထိခိုက်ပြီး သေဆုံးတာ ဖြစ်နိုင်သည်ဟု ပြောလာသည့် အခါတွင်တော့ ဒဲရိုးက "စိတ်ထိခိုက်လို့ မဟုတ်ဘူး၊ အစာအိမ် ပေါက် သေတာ၊ ဘာပဲဖြစ်ဖြစ် ဘရိုင်ယန် ကွယ်လွန်သွားတာ အမေရိကန် ပြည်သူတွေ အတွက် ကြီးမားသော ဆုံးရှုံးမှု ကြီး ပါပဲ" ဟု ပြောခဲ့သည်။

တနှစ်ခန့် အကြာတွင် တင်နက်စီ အထက်တရားရုံးမှ ဒေတွန် တရားရုံး၏ စီရင်ချက်ကို ပယ်ဖျက်ပစ်ခဲ့သည်၊ သို့သော် ဒဲရိုး မျှော်လင့်ထားသလို ဖွဲ့စည်းပုံ ဥပဒေ နှင့် မညီ ဆိုသည့် အကြောင်းပြချက် နှင့် မဟုတ်ပဲ လုပ်ထုံးလုပ်နည်းပိုင်း ချို့ယွင်းမှု များ ရှိနေ၍ ဆိုကာ ပယ်ဖျက်ခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။ အထက်တရားရုံးက စကုပ်အား ချမှတ်သော ဒဏ်ကြေး ကို တရားသူကြီးက မဟုတ်ဘဲ ဂျုရီ များကသာ ဆုံးဖြတ်ရမည် ဟု ဆိုသည်။ အမှု ကို အောက်ရုံးသို့ ပြန်လည် ပြင်ဆင်ရန် လွှဲမပေးတော့ဘဲ ထိုကဲ့သို့ ထူးထူးဆန်းဆန်း အမှု မျိုးကို ရေရှည် ဆွဲထား၍ ဘာမှ အကျိုး မရှိနိုင်ဟု ဆိုကာ တခါတည်း ပယ်ချခဲ့သည်။

ဆင့်ကဲပြောင်းလဲမှုသီအိုရီကို လက်ခံသူများရော၊ ဆန့်ကျင်သူများပါ ဒေတွန်တွင် ဖြစ်ပွားခဲ့သည့် ထိုအမှုကြောင့် ၎င်းတို့၏ ယုံကြည်ချက်များ ပိုမိုခိုင်မာလာပြီး အားသာချက်တွေ ရရှိခဲ့သည်ဟု အသီးသီး ခံယူခဲ့ကြသည်။ နယူးယောက်တိုင်းမ် သတင်းစာတွင် ရပ်ဆဲလ် အိုဝင်က "ထိုအားပြိုင်မှု ကြောင့် နှစ်ဖက်စလုံးသည် တစ်ဖက်လူ၏ အဓိပ္ပာယ်မရှိသော ဟန်ဆောင်မှု၊ အခြေအမြစ်မရှိသော ကြွေးကြော်ချက်များကို ဖော်ထုတ်နိုင်ခဲ့ပြီဟု ကျေနပ်အားရစွာဖြင့် အသီးသီး နောက်ဆုတ်သွားခဲ့ကြသည်။" ဟု‌ ရေးသားခဲ့သည်။

လူထု ၏ ထင်မြင်ချက် မည်သို့ ရှိသည်ကို သိနိုင်ရန် သတင်းစာ အသီးသီး ၏ ရေးသားချက် များ လေ့လာရဖို ရှိသည်။ အားလုံးကို ခြုံငုံ သုံးသပ်ရမည် ‌ဆိုက ဆင့်ကဲ ဖြစ်စဉ် ပြောင်းလဲ ရေး ဖက်က အနိုင်ရရှိသွားသည်ဟု ‌ဆိုရမည် ဖြစ်သည်။ ဤတရားစီရင်မှုသည် ဆင့်ကဲဖြစ်စဉ် သင်ကြားမှုနှင့် ပတ်သက်သည့် အငြင်းပွားမှုများကို လုံးဝရပ်တန့်သွားစေခြင်း မရှိသော်လည်း၊ ဆင့်ကဲဖြစ်စဉ်အား ဆန့်ကျင်သည့် အင်အားစုများအတွက်မူ ဆုတ်ယုတ်မှုတစ်ခု ဖြစ်သွားခဲ့သည်။

ဒါဝင်၏ သီအိုရီ ဖြစ်သည့် ဆင့်ကဲ့ ပြောင်းလဲမှု ဖြစ်စဉ်အား ကျောင်းတွင် မသင်ကြားရဟု ဆိုသည်ကို ပြည်နယ် ၁၄ ခု တွင် ဥပဒေ အဖြစ် ရောက်မလာဘဲ တစ်နေဆဲ ဖြစ်သော်လည်း အာကင်ဆပ်စ် နှင့် မစ္စစ္စပီ ပြည်နယ်များ တွင် မူ ဥပဒေ အဖြစ် ပြဋ္ဌာန်း နိုင်ခဲ့သည်။

ဆင့်ကဲ ပြောင်းလဲမှု ဖြစ်စဉ် အား ဆန့်ကျင်သူများ အတွက် အမြတ်ထွက်ခဲ့သည် တခုကား ယင်းနှင့် ပတ်သက်၍ ရေးထားသော ကျောင်းသုံး စာအုပ်များသည် အငြင်းပွားစရာ အဖြစ် သတ်မှတ်ကာ ဖယ်ရှားပစ်ခံခဲ့ရခြင်း ဖြစ်သည်။ သို့သော် စာအုပ် ထုတ်ဝေသူများက စကုပ် အမှု အပြီးတွင် လက်ခံ နိုင် လောက်သည့် အတိုင်းအတာ ရောက်အောင် ယခင် စာအုပ်များထက် လျော့ပေါ့ ရေးသား ထုတ်‌ ဝေလာခဲ့ကြသည်။

လူသားတို့ ဖြစ်ပေါ်လာမှု သည် ဆင့်ကဲပြောင်းလဲမှု ဖြစ်စဉ် ကြောင့်ဟု ရည်ညွှန်းရေးသားမှု များ ပါရှိမလာတော့၊ စကုပ် မှ ၎င်း၏ ကျောင်းသားများကို သင်ရန် လက်ကိုင်ထားသည့် စာအုပ် တွင် "ကော့ကေး
ရှန်း နွယ်ဖွားများသည် လူသားမျိုးနွယ်စု များ အကြားတွင် အမြင့်ဆုံး ဖြစ်သည်" ဟု ပါရှိလာခဲ့သည်ကို တအံ့တဩ တွေ့ခဲ့ကြရသည်။

ဆိုဗီယက် ယူနီယံ မှ စပူးနစ် ဂြိုလ်တု ကို အာကာသ ထဲ လွတ်တင်ပြီး ‌နောက်ပိုင်းတွင်မှ အမေရိကန်တို့ သည် ၎င်းတို့၏ သိပ္ပံ ပညာရေး တွင် နောက်ကျ ကျန်ခဲ့ ကြပြီ လောဟု စိုးရိမ်မကင်း ဖြစ်လာကြ၍ ထို အကြောင်းကို လိုတိုးပို လျော့ လုပ်ကာ ရေးသားထားသည်များ ကျောင်းသုံး စာအုပ်များတွင် ပြန်လည် ထည့်သွင်းလာခဲ့သည်။

ဗဟို တရားရုံးချုပ်၏ ဆင်ကဲ ဖြစ်စဉ် ပြောင်းလဲမှု ကို ဆန့်ကျင်သော ဥပ‌ဒေ များ အပေါ် ဆုံးဖြတ်ချက်သည် ၁၉၆၈ မှသာ ထွက်ပေါ်လာခဲ့သည်။ ထိုအချိန်ကား အက်ပါဆွန် နှင့် အာကင်ဆပ်စ် ပြည်နယ် အစိုးရ အမှု အပေါ် စီရင်ချက် ချရဖို့ ဖြစ်လာခဲ့သည်။ ဆင့်ကဲ ဖြစ်စဉ် သင်ကြားမှု ကို ပိတ်ပင်ထားခြင်းသည် ဖွဲ့စည်းပုံ ပထမ ပြင်ဆင်ချက်ကို ချိုး ဖောက်သည် ဟု ဆုံးဖြတ်ခဲ့ကြသည်။

ပြန်သုံးသပ်ရမည် ဆိုက မျောက် တရားစီရင်ခန်း ဖြစ်ခဲ့စဉ် တွင် ကလဲရင့်စ် ဒဲရိုး နှင့် မန်ကင်းတို့မှ ရှေးရိုးစွဲ အယူသည်းသူများကို ခဲနဲ့ပေါက်၊ တုတ်နဲ့ရိုက်သလိုမျိုး တိုက်ခိုက်ခဲ့ကြခြင်းသည် ဘတ်တလာ ဥပဒေ အပေါ် လူကြီးမဆန်သည့် တုန့်ပြန်မှု မျိုး ဖြစ်ခဲ့သည်ဟု ဆိုရမည် ဖြစ်သည်။ ရှေးရိုးစွဲ အယူသည်းသူများအား လူရွှင်တော်လို ပုံဖျက်ပြီး ကဲ့ရဲ့လှောင်ပြောင်ခဲ့ကြခြင်းသည် နယ်မြေဒေသအလိုက် ကွဲပြားမှုများကို ပိုပြီး ဆိုးရွားသွားစေခဲ့သလို၊ တကယ်တမ်းလည်း မည်သည့် အကျိုးကျေးဇူးမှ ဖြစ်မလာခဲ့ပေ။

တိုးတက်သော အမြင်ရှိသူများက ထိုထက်ပို၍ ကောင်းအောင် လုပ်နိုင်ပေသည်၊ ဘာသာရေး အသိုက် အဝန်း အနေဖြင့် ဆင့်ကဲပြောင်းလဲမှု သီအိုရီ မှ ထွက်ပေါ်လာသော ဂယက်ရိုက်ခတ်မှု နှင့် မည်သို့ ပြေလည်အောင် ဆောင်ရွက်သင့်သည် ဆိုသည် အပေါ်သာ အားထုတ် ဖြေရှင်းပေးသင့်သည်။

လူသားများသည် ဘုရားသခင်၏ အထူးရွေးချယ်ခံရသူများဖြစ်ပြီး ထူးခြားသည့် တာဝန် များကို ထမ်းဆောင်ဖို့ ဖန်ဆင်းခံထားရခြင်း ဖြစ်သည်ဟု ယုံကြည်ထားသော ဘာသာတရားကိုင်းရှိုင်းသူများအတွက် ဒါဝင်၏ သီအိုရီသည် ထိုကဲ့သို့ ယုံကြည်ထားမှု ကို ကြီးကြီးမားမား စိန်ခေါ်ရာ ရောက်ခဲ့သည်။

၁၉၂၅ ခုနှစ်မှာ သာမက ယခုခေတ် တွင်ပါ တကယ်တမ်း လိုအပ်နေသည်က ဘာသာတရားကို ကိုယ်တိုင်မယုံကြည်လျင် တောင်မှ အလေးထားတတ်သူများ၊ လူသားများ၏ ကျင့်ဝတ်သိက္ခာပိုင်းဆိုင်ရာ တာဝန်တွေကို ဖော်ပြပေးနေသော ဘာသာရေးပုံပြင်များ၏ တန်ဖိုးကို နားလည်ပေးနိုင်သည့် အတွေးအခေါ် သမားများသာ ဖြစ်သည်။

*********************************

12/19/2025

ရေဆုံး မြေဆုံး အမဲလိုက် ခံရသော နာဇီ ခေါင်း
‌ဆောင် များ
******************

(၁၁)

(KILLING THE SS)
BILL O'REILLY

နုရင်ဘတ် ခုံရုံးတွင် အပြစ်ပေး ခံရသည့် နာဇီများ ထဲတွင် SS အဖွံ့ဝင် ဟူ၍ ဗိုလ်ချုပ်ကြီး အန့်စ် ခေါ့လ်တန်ဘရူးနားသည်သာ ပါဝင်ခဲ့သည်။ ကျန်သူများက ပုံနှိပ် ထုတ်ဝေသူများ၊ စက်မှု လုပ်ငန်းရှင်များ၊ နိုင်ငံရေး သမားများ၊ သံအမတ်ကြီးများ နှင့် စစ်သားများ သာ ဖြစ်သည်။ နာဇီ ဂျာမဏီ တွင် ရာဇဝတ်မှု အများအပြားအား သွေးအေးအေး ဖြင့် ကျုးလွန်ခဲ့ကြသော စစ်သားများအစား တာဝန်ရှိသူများ အပေါ် သာ စွဲချက်များ တင်ခဲ့သလို ဖြစ်လာသည်။

SS ဗိုလ်ချုပ်ကြီး ခေါ့လ်တန်ဘရူးနား အား ၁၉၄၆ အောက်တိုဘာ ၁၆ ရက်နေ့ သန်းကောင်ယံ လွန်ပြီး မကြာမီမှာပင် ကြိုးပေး ကွပ်မျက်ခဲ့ကြသော်လည်း အခြား ထောင် ပေါင်းများစွာသော SS အရာရှိများ နှင့် စစ်သားများသည် လူသတ်မှု ဖြင့် စွဲချက်တင်ခံရခြင်း မှ လွတ်ကင်းနေဆဲ ဖြစ်သည်။

တကယ်တမ်းတွင် ဂျုးများကို သတ်ဖြတ်ခဲ့ရာတွင် ဂိုဏ်းဆရာကြီး ဖြစ်ခဲ့သူ အဒေါ့ဖ် အိုက်ခမန်းအား စစ်ကြီး အပြီးမှာပင် ဖမ်းဆီးရမိခဲ့ပြီး ဖြစ်သည်။ သို့သော် ၎င်းအား ဖမ်းဆီး ထိန်းသိမ်းထားခဲ့သည့် မဟာမိတ် တပ်များသည် အိုက်ခမန်း ဖြစ်သည် ဆိုသည်ကို ရိပ်စားမိခဲ့ကြခြင်း မရှိပေ။

ဤသို့ဖြင့် အိုက်ခမန်းသည် ဘာဗေးရီယား ရှိ အမေရိကန် သုံ့ပန်းစခန်းမှ ထွက်ပြေး လွတ်မြောက်သွားပြီး အစအန ရှာမရအောင် ပျောက်ကွယ်သွားခဲ့သည်။ ၎င်း မည်သည့်နေရာတွင် ရောက်နေပြီ ဆိုသည်နှင့် ပတ်သက်၍ တကမ္ဘာလုံး တွင် ထင်ကြေး အမျိုးမျိုး နှင့် ပဟေဠိ လို ဖြစ်လာခဲ့ပြီး ကာလ အတန်ကြာအောင် စုန်းစုန်း မြုပ်နေခဲ့သည်။

*****************************

အခန်း (၃)

December 24, 1946
Rome, Italy
9:00 P.M

ဘင်နီ ဖရင့်ဇ်သည် ဥရောပ သို့ နောက်တခေါက် ခြေချခဲ့ရပြန်သည်။

ထိုအချိန်တွင် နုရင်ဘတ် စစ်ခုံရုံးသည်လည်း အဆုံးသတ်လု နီး ဖြစ်လာနေသည်။ သတိုးသား
ဖရင့်ဇ် နှင့် သတိုးသမီး ဂါးထရုဒ် တို့ ဥရောပသို့ ဟန်နီးမွန်း ထွက်လာကြခြင်း ဖြစ်သည်။

ယခုလည်း ရောမ ရှိ အထင်ကရ လမ်းမကြီး ဖြစ်သော ဗီယာ ဗစ်တိုရီယိုး ဗေနဲတိုး ‌ပေါ် လျှောက်လာရင်း အ‌အေးထဲ အနေကြာလာ၍ တည်းခိုမည့် အစ်ဇ်ဆဲလ်စီယာ ဟိုတယ်ကြီး ဆီ သွားပြီး အနားယူဖို့ စိတ်စောနေကြသည်။ သူတို့ နှစ်ဦးစလုံးသည် ဂျူးများ ဖြစ်သော်လည်း ဖရင့်ဇ် အလုပ်ရှိရာ ဘာလင် သို့ မပြန်မီ ပုပ်ရဟန်းမင်းကြီး ပိုင်ယပ်စ် ၁၂ ၏ ဗာတီကန် တွင် ပြောမည့် သန်းကောင်ယံ ဆုတောင်းပွဲ မိန့်ခွန်းကို နားထောင်ဖို့လည်း စိတ်အားထက်သန် နေကြသည်။

လက်ရှိတွင် စစ်ရာဇဝတ်မှု များကို တရားစွဲဆိုမှု များသည် စစ်ဖက်မှ အရပ်ဖက် အရာရှိများထံ ရောက်လာနေချိန် ဖြစ်သည်။ အထူးသဖြင့် ကရိုနီ စက်မှု လုပ်ငန်းရှင်များအား နိုင်ငံတကာ ဥပဒေများကို ချိုးဖောက်မှု ဖြင့် တရားစွဲနေပြီ ဖြစ်သည်။

ဖရင့်ဇ်သည် ဗိုလ်မှူးချုပ် တဲလ်ဖို့ တေလာ အောက်တွင် အလုပ်လုပ်ရဖို့ ရှ်ိနေသည်၊ ပင်တဂွန် မှ တရားစွဲဆိုရန် စီစဉ်ထားသည့် အမှု ဆယ်နှစ်မှု အတွက် တေလာအား တရားလို ရှေ့နေ အဖွဲ့ ဖွဲ့စည်းပြီးသက်သေ အထောက်အထားများ စုဆောင်းထားရန် ညွှန်ကြား ထားခဲ့သည်။

ဖရင့်ဇ် ၏ အလုပ်သည် ဘာလင်ရုံးခွဲ၏ အကြီးအကဲ အဖြစ် နာဇီ တို့ တရားဝင် သိမ်းဆည်းထားသော မှတ်တမ်းမှတ်ရာများကို ရှာဖွေပြီး သက်သေ အထောက်အထား အဖြစ် ယခင် ပဲရစ် နှင့် ဖရန့်ဖွတ်တို့ တွင် ရရှိထားခဲ့သည်များ နှင့် ပေါင်းစပ်ပေးရန် ဖြစ်သည်။

ဤသို့ဖြင့် ဖရင့်ဇ် နှင့် အဖွဲ့သည် တနေ့ပြီး တနေ့ နာဇီတို့ ဘဏ္ဍာငွေကြေး ပိုင်းတွင် အကြီးအကျယ် မတော်မတရား လုပ်ခဲ့မှုများကို ရရှိထားသည့် မှတ်တမ်းများထဲ မှ အသေးစိတ် ရှာ‌ဖွေလာခဲ့ကြရသည်။ ဤသည်က လွန်စွာ အရေးပါသည့်အပြင် လုပ်ငန်းသဘောလည်း သက်ဝင်နေသည်။

စစ်ပွဲကြီး ပြီးဆုံးသွားသည် နှင့် နုရင်ဘတ် တရားခွင်တွင် အမှုများကို တခုပြီး တခု စီရင်ချက် ချလာနိုင်ပြီး ကွပ်မျက်ခြင်းများ လည်း ထွက်ပေါ်လာနေသည်။ နောက်ထပ် စစ်ဖက်ဆိုင်ရာ မှ တာဝန်ရှိသူ များ ရုံးတင် စစ်ဆေးဖို့ မကျန်သလောက် ဖြစ်လာခဲ့သည်။

ယခုအချိန်အထိ ဘင်နီ ဖရင့်ဇ် နှင့် ဂါးထရုဒ် တို့၏ ပျားရည်ဆမ်း ခရီးသည် ဂျာမဏီ၊ ဆွစ်ဇာလန်၊ အီတလီ တို့ သွားရောက်လည်ပတ်ခဲ့ကြ၍ အမှတ်ရစရာ များ နှင့် ပြည့်နှက်ခဲ့ရသည်။ သူ တို့ နှစ်ဦး သည် မီလန် မြို့ပြင်ရှိ ဓါတ်ဆီဆိုင်သို့လည်း သွားကြည့်ဖြစ်ခဲ့သည်။ ထိုဓါတ်ဆီဆိုင် ရှေ့ ဓါတ်တိုင်တွင် အီတလီ အာဏာရှင် ဘင်နီတို မူဆိုလိုနီ နှင့် မယားငယ် ဖြစ်သူအား ဒေါသ ထွက်နေသော လူအုပ်ကြီးက ကြိုးပေး ကွပ်မျက်ခဲ့သည့် နေရာလည်း ဖြစ်သည်။

ရောမ တွင်တော့ သူတို့ တည်းခိုမည့် အစ်ဇ်ဆဲလ်စီယာ ဟိုတယ်တွင် အခန်းလွတ် မရှိသည့် အဖြစ်နှင့် ကြုံခဲ့ရ၍ အဆင်မပြေ ဖြစ်ခဲ့ရသည်။ နောက်ဆုံးတွင် ကုတင်ပေါ်ရှိ မျက်နှာကြက်တွင် မီးလေး တပွင့်သာ ထွန်းပေးထားသည့် ခပ်စုပ်စုပ် ဟိုတယ်တခုတွင် တည်းခဲ့ကြရသည်။ ၎င်းတို့ အဖို့ ပင်ပန်း နွမ်းနယ်နေပြီး အချိန်ကလည်း ည ဆယ်နာရီ ထိုးနေပြီ ဖြစ်သည်၊ ညဆယ့်နှစ်နာရီ သန်းကောင်ယံ တွင် ပုပ်ရဟန်းမင်းကြီး၏ ဆုတောင်းဝတ်ပြုပွဲသို့ သွားဖို့လည်း ရှိနေသည်။ အခန်းမီးလည်း မပိတ်တော့၊ အပူဓါတ်ကလည်း မရှိ၍ အဝတ်အစားပင် လဲမနေတောပဲ ကုတင်ပေါ် လှဲချလိုက်ကြသည်။

မကြာမီမှာပင် ဇနီးဖြစ်သူ၏ "အမ်မယ်လေး နှစ်နာရီ တောင် ရှိနေပါပကောလား" ဟု အလန့်တကြား အော်ဟစ်လိုက်သံကြောင့် ဖရင့်ဇ်သည် လန့်နိုးသွားခဲ့သည်။ ပုပ်ရဟန်းမင်းကြီး၏ သန်းကောင်ယံ ဆုတောင်း ဝတ်ပြုပွဲ နှင့် လွဲသွားခဲ့ရချေပြီ၊ ဘာမှလည်း လုပ်၍မရတော့၍ ဘုရားသခင်၏ အလိုတော် အတိုင်း ဖြစ်သွားရတာ ဆိုကာ ဆက်အိပ်လိုက်ကြရသည်ဟု ဖရင့်ဇ်က သူ၏ မှတ်တမ်းထဲတွင် ရေးသားထားခဲ့သည်။

ဘင်နီ ဖရင့်ဇ်သည် ပုပ်ရဟန်းမင်း၏ ဆုတောင်း ဝတ်ပြုသည်ကို နောင်လည်း မကြားခဲ့ရတော့၊ သို့သော် နာဇီ အမဲလိုက်သမား သူ နှင့် ပုပ်ရဟန်းမင်းတို့ ပြန်၍ အကြောင်းဆုံဖို့ ဖြစ်လာခဲ့ရသည်။

နှစ်သစ်ကူး အကြို့နေ့တွင် ဖရင်းဇ် တို့ ဇနီးမောင်နှံသည် ဘာလင်သို့ ပြန်ရောက်လာခဲ့ကြသည်။ ၁၉၄၇ သည် အာရုံကျင်း အလင်းရောက်တော့မည် ဖြစ်သည်။ ထိုနှစ်ကိုကား ဘင်နီ ဖရင်းဇ်သည် မည်သည့် အခါမျှ မေ့နိုင်တော့မည် မဟုတ်ပေ။

******************

ဘင်နီ ဖရင့်ဇ် အား အမေရိကန် အစိုးရ မှ ဂျာမဏီ သို့ ပြန်သွားရန် "ဖြောင်းဖျ နားချခဲ့၍'" ရောက်လာသည်မှာ ၁၉၄၇ နွေဦး တွင် တနှစ် ပြည့်လာခဲ့ပြီ ဖြစ်သည်။ ဖရင့်ဇ် ၏ စက်မှု လုပ်ငန်းရှင် ကရိုနီ များ ၏ ရာဇဝတ်မှု များအား စုံစမ်း ဖေါ်ထုတ်နေမှု များက အရှိန်ရလာခဲ့သည်။ တဆက်တည်းမှာပင် အခြားသော စစ်ရာဇဝတ်မှု ကျုးလွန်ခဲ့ကြသူများကိုလည်း အာရုံ စိုက်နေခဲ့ရသည်။ ထိုအထဲတွင် နှစ် နှစ်မျှ အကျဉ်းချ ခံထားရပြီး လွတ်ရန် လ ပိုင်းသာ လိုတော့သည့် အော်တို အိုလင်း‌ဒေါ့ဖ် (ပုံတွင် တွေ့နိုင်) လည်း ပါသည်။ ဖရင့်ဇ်သည် ထိုကဲ့သို့ အဖြစ် အရောက်မခံ နိုင်သူ ဖြစ်သည်။

၎င်းနှင့် ပတ်သက်၍ အရေးပါသော အလှည့် အပြောင်း တခုက ထွက်ပေါ်လာခဲ့၍ စက်မှု လုပ်ငန်းရှင်များအား စုံစမ်းစစ်ဆေးနေမှု များမှ ရုတ်တရက် လမ်းကြောင်း ပြောင်းလိုက်ရသည်။ ဘာလင် ရှိ တမ်ပယ်ဟော့ဖ် ‌လေဆိပ် နှင့် အလှမ်းဝေးသည့် တိုးချဲ့အဆောက်အအုံတခု အတွင်း ဝှက်ထားသော အစီရင်ခံစာများ ထဲမှ သတင်းအချက်အလက်များ ရှာဖွေ တွေ့ရှိလာခဲ့သော ကြောင့်ပင် ဖြစ်သည်။

အဆိုပါ ဖိုင်များထဲတွင် ဂက်စတာပို လျို့ဝှက် စစ်ပုလိပ် အဖွဲ့မှ အော်လင်းဒေါ့ဖ် ဦးစီး ကွပ်ကဲနေသည့် ရွှေ့ပြောင်း သုတ်သင်ရှင်းလင်းရေး အဖွဲ့ အုပ်စု (D) ၏ လှုပ်ရှားနယ်မြေများ အတွင်း နေ့စဉ် ဆောင်ရွက်ချက်များ ကို ပြုစုထားသော မှတ်တမ်းများ ပါဝင်နေသည်။

နုရင်ဘတ် စစ်ခုံရုံးမှ SS၊ ဂက်စတာပို နှင့် SS လက်အောက်ခံ ထောက်လှမ်းရေး နှင့် လုံခြုံ‌ ရေး အဖွဲ့ Sicherheitsdienst (အတိုကောက် SD) တို့အား အီတလီ မာဖီယား ဂိုဏ်းများ နှင့် တန်းတူ ရာဇဝတ် ဂိုဏ်းများ အဖြစ် သတ်မှတ်ထားပြီးလည်း ဖြစ်သည်။ ၎င်းတို့၏ ဆောင်ရွက်ချက် မှတ်တမ်းများက ရက်စက်ကြမ်းကြုပ်မှု များ နှင့် ပြည့်နှက်နေသည်။ နာဇိ အဖွဲ့ကြီး ၏ အလွန် တိကျစွာ ပြဋ္ဌာန်းထားသော ရည်မှန်းချက်များကို မြှင့်တင်နိုင်ရန် လုပ်ဆောင်ခဲ့ကြသည်မှာ ထင်ရှားလှသည်။ ထို့အပြင် သတ်လို ဖြတ်လိုစိတ် သက်သက်ဖြင့် အကြောင်းပြချက် တစုံတရာ မရှိဘဲ အစုလိုက် အပြုံလိုက် သတ်ဖြတ်နေကြသည် ဆိုသည်မှာ လည်း သိသာ ထင်ရှားစွာ ထွက်ပေါ်လာခဲ့ပြန်သည်။

"ဂဏန်းပေါင်းစက်လေးတစ်လုံး နဲ့ အသတ်ခံခဲ့ရတဲ့ လူအရေအတွက်တွေကို ကျွန်တော် ထဲ့ ထဲ့ပေါင်းကြည့်ခဲ့တယ်” လို့ ဖရင်းဇ်က ရေးသားခဲ့သည်။ “သေဆုံးသူ အရေအတွက်က တစ်သန်းကျော်သွားတဲ့အခါမှာတော့ ကျွန်တော် ဆက်မပေါင်းတော့ဘူး။ အဲဒီပမာဏ နဲ့ပင် ကျွန်တော့်အတွက် လုံလောက်သွားပြီ ဖြစ်လို့ ကျွန်တော် နုရင်ဘတ်ကိုသွားမယ့် နောက်ဆုံးလေယာဉ်ကို အပြေးအလွှား တက်လိုက်ခဲ့တော့တာပါပဲ။"

12/17/2025

💜တိုရွန်တိုမြို့ ၌ ကျင်းပမည့် ကမ္ဘာဖလားဘောလုံးပွဲလက်မှတ်ခ မြင့်ပြီးရင်းမြင့်တက်နေ၍ ဒေါသပွားလာ💜

💦သင်သည် ၂၀၂၆-ခုနှစ် ဖီဖာကမ္ဘာ့ဖလားဘောလုံးပွဲကို ကနေဒါနိုင်ငံ တိုရွန်တိုမြို့တွင် လာကြည့်လိုပါသလား။ သို့ဆိုလျှင် ငွေတွေ တထပ်ကြီး သုံးရမည်ဟုသာ မှတ်လိုက်ပါ။

💦ဖီဖာ၏တရားဝင် ဝက်ဘ်ဆိုဒ်မှ တတိယအကြိမ် လက်မှတ်ရောင်းပွဲ လာတော့မယ်ဟု ကြာသာပတေးနေ့က ကြော်ငြာလိုက်ရာတွင် ဘောလုံးပွဲ ကြည့်မည်ဟု အားခဲထားသော ပရိသတ်သည် လက်မှတ်ရောင်းဈေးကို မြင်လိုက်ရာ ထိတ်လန့်သွားကြပါတယ်။ ကနေဒါ ဘောလုံးပွဲများထက်သာမက နွေရာသီ အားကစားပွဲမျိုးစုံထက် ဈေး မတန်မဆ ဖြစ်နေလို့ပါ။ ၂၀၂၆-ခုနှစ် ကမ္ဘာ့ဖလားပွဲကို နိုင်ငံ သုံးနိုင်ငံတွင် ကျင်းပမည်ဖြစ်ပေရာ၊ ကနေဒါ၊ အမေရိကန်၊ မက္ကဆီကို တို့ဖြစ်ကြပါတယ်။ တိုရွန်တိုမြို့၌ ဘောလုံးပွဲ ဗွေဆော်ဦး ဖွင့်ပွဲအဖြစ် ဇွန်လ (၁၂)ရက်တွင် ကစားမည်ဖြစ်ရာ အိမ်ရှင်ကနေဒါအသင်းနှင့် ဥရောပတိုက်မှ မတ်လ၌ကျင်းပ ရွေးချယ်မည့် ဗိုလ်ဆွဲအသင်းနှင့် ယှဥ်ပြိုင် ရပါမယ်။ ဥရောပကဘယ်အသင်းနှင့် ယှဥ်ပြိုင်ရမည်ကို မသိသေးခင်ပင် ပထမတန်းစား(Category-1) လက်မှတ်တစောင်သည် ကနေဒါဒေါ်လာ ၃၀၃၅ ပေါက်နေပါတယ်။ ဒုတိယတန်းစား(Category-2) လက်မှတ်ကတော့ ဈေးအနည်းချိုပြီး၊ ၂၂၀၅- ‌ဒေါ်လာဈေးခေါ်ထားပါတယ်။ ဈေးအပေါဆုံး တတိယတန်းစား (Category- 3) လက်မှတ်ကတော့ ၁၃၀၀-ဒေါ်လာနှင့်ရောင်းနေပါတယ်။ ဒါကြောင့် အလယ်အလတ်တန်းက လက်မှတ်သည်ပင် တိုရွန်တိုမြို့က ပျမ်းမျှအိမ်လခ တလ-ခ( ၂၅၂၁-ဒေါ်လာ)ထက် မြင့်နေပါတယ်။

💦ဈေးက တရွေ့‌ရွေ့ မြင့်တက်လာတာပါ။ အောက်တိုဘာလ စဦးစဖျားရောင်းစဥ်က ပထမတန်းစား တစောင်သည် ၂၄၄၃-ဒေါ်လာနှင့် ရောင်းပြီး၊ ဒုတိယတန်းစားကို ၁၇၃၆-ဒေါ်လာ ခေါ်ခဲ့ပါတယ်။ တတိယတန်းစားက ဒေါ်လာ- ၁၀၀၀။ ဈေးက ဆက်တက်ဦးမယ်လို့ မျှော်လင့် ထားကြသော်လည်း ယခုလို ကနေဒါဖွင့်ပွဲ လက်မှတ်ဈေး မြင့်သွားတာကို ဘောလုံးပရိသတ်က ကသိကအောင့် ဖြစ်နေကြတာပါ။

💦အုပ်စုတွင်းကစားပွဲများကတော့ ဂျာမဏီ- အိုင်ဗရီကိုစ် ပွဲအတွက် ဒေါ်လာ ၃၀၅မှ ဒေါ်လာ ၈၄၀၊ ပနားမား-ခရိုအေးရှား ပွဲအတွက် ဒေါ်လာ ၂၅၀မှ ဒေါ်လာ ၇၀၀။ ဈေးအနည်းဆုံး အုပ်စုပွဲများကတော့ ဂါနာ-ပနားမားပွဲအတွက် ဒေါ်လာ ၁၉၅ မှ ဒေါ်လာ ၆၃၅ နဲ့ ဆီနီဂေါ- နိုင်ငံတကာအုပ်စုဗိုလ်ဆွဲအသင်း နဲ့က ‌ဒေါ်လာ ၁၉၅ မှ ဒေါ်လာ ၆၃၀ ဖြစ်ပါတယ်။

💦တကယ်စိတ်ဝင်စားဘွယ်ရာ လက်မှတ်ဈေးမှာ အုပ်စုကေနှင့် အုပ်စုအယ်လ်မှ ဒုတိယရ အသင်းနှစ်သင်း၏ ရှုံးထွက်အဆင့် ပွဲစဥ်ဖြစ်ပါတယ်။ တိုရွန်တိုအားကစားပွဲရုံကွင်းမှာ ကစားကြမှာပါ။ ဘောလုံးအင်အားကြီး ပေါ်တူဂီ သို့မဟုတ် ကိုလံဘီယာ အသင်းတို့ တသင်းသင်း ဖြစ်ပါလိမ့်မယ်။ သို့သော် လက်မှတ်တစောင်ဈေးမှာ ဒေါ်လာ ၃၃၅- ၈၇၅ သာ သတ်မှတ်ထားပါတယ်။ ဂျာမဏီ-အိုင်ဗရီကိုစ်ပွဲလောက်ပဲ ဖြစ်နေပါတယ်။

💦ကနေဒါနိုင်ငံတွင် ပြုလုပ်မယ့် နောက်တမြို့ဖြစ်တဲ့ ဗန်ကူးဗားမြိုက လက်မှတ်ဈေးများကို ကြည့်ပြန်လျှင် မဆိုစလောက် သက်သာပါတယ်။ ကနေဒါ-ကာတာပွဲနဲ့ ကနေဒါ-ဆွီစ်ဇာလန်ပွဲ နှစ်ပွဲလုံး ဒေါ်လာ ၃၇၀မှ ဒေါ်လာ ၉၈၀ပဲ ရှိပါတယ်။

💦သို့သော် အစီရင်ခံစာ တပုဒ်အရ ဈေးအသက်သာဆုံး စတုတ္ထတန်းစား (Category -4) လက်မှတ်အားလုံးနီးပါးကတော့ ကမ္ဘာဖလားပွဲစဥ်အားလုံးအတွက် ကုန်သွားပြီလို့ ဆိုပါတယ်။ ဖီဖာကမ္ဘာဘောလုံးအဖွဲ့ချုပ်က ၂၀၂၆-နွေရာသီ ကမ္ဘာဖလားပွဲအတွက် လက်မှတ်အတန်းအစား လေးမျိုး ထုတ်ရောင်းပါတယ်။ နေရာကောင်း၊ မြင်ကွင်းကောင်းနေရာတွေကတော့ ပထမတန်း၊ ဒုတိယတန်း၊ တတိယတန်းတွေဖြစ်ပြီး၊ မြင်ကွင်းမကောင်း၊ ထောင့်စွန်း၊ အမြင့်ဆုံးနေရာတွေကတော့ စတုတ္ထတန်းအဖြစ် ရောင်းပါတယ်။ နေရာထိုင်ခုံလည်း အနည်းအကျဥ်ပဲ ရှိပါတယ်။ အနည်းဆုံး လက်မှတ် တစောင် ယူအက်စ်ဒေါ်လာ ၆၀ခေါ်ထားပါတယ်။ အေဂျင်စီများ၊ အရောင်းဌာနများကို လက်ပွားရောင်းခွင့် ပြုထားတာကြောင့် တိုက်ရိုက် ဝယ်လို့မရရင် ဒီထက်ဈေးပိုပေးရပါမယ်။ အတန်းအားလုံးကို ကမ္ဘာ့ဘောလုံး ကမ္ဘာ့ပရိသတ်အတွက် ထုတ်ရောင်းသော်လည်း၊ ပထမတန်း၊ ဒုတိယတန်း၊ တတိယတန်းများ ကိုသာ အဖွဲ့ချုပ်ဝင် နိုင်ငံအလိုက်ဘောလုံးအဖွဲ့ချုပ်များကို ခွဲတမ်းဖြင့် ရောင်းချပါတယ်။

💦သို့အတွက်ကြောင့် လက်မှတ်ဈေးဟာ လာမည့် နွေရာသီတွင် ဆက်လက်မြင့်တက်နေမှာ အသေအချာပါ။ ဖီဖာ၏ ဆိုစကားအရ တတိယအကြိမ် လက်မှတ်ရောင်းပွဲ၏ ၂၄-နာရီအတွင်း လက်မှတ်ပေါင်း ၅-သန်းကျော် ဝယ်လိုကြောင်း ကမ္ဘာ့နိုင်ငံများနှင့် နယ်မြေရပ်ဝန်း ( Territories) ပေါင်း ၂၀၀ကျော်က လှမ်းလျှောက်တင်သွင်းကြောင်း သိရပါတယ်။ သောကြာနေ့က သတင်းထုတ်ပြန်ချက်တွင် လက်မှတ်အဝယ်ချင်ကြဆုံးပွဲသည် ဇွန်လ-၂၇ ရက်၌ အမေရိကန်နိုင်ငံ မီယာမီမြို့တွင်ကစားမည့် အုပ်စု-ကေပွဲ ကိုလံဘီယာ-ပေါ်တူဂီပွဲဖြစ်ကြောင်း၊ ဘရာဇီး-မော်ရိုကိုပွဲ၊ မက္ကဆီကို-ကိုရီးယားပွဲ၊ အီကွေဒို-ဂျာမဏီပွဲနှင့် စကော့တလန်-ဘရာဇီးပွဲများသည်လည်း တောင်းဆိုမှုမြင့်မားကြောင်း သတင်းပေးပါတယ်။
💦လက်မှတ်ဝယ်ယူလိုသူ ကမ္ဘာပရိသတ်အတွက် ဖီဖာအဖွဲ့ချုပ် ဝက်ဘ်ဆိုဒ်မှ ကျဖမ်းရွေးချယ်မှုကို ဇန်နဝါရီလ (၁၃)ရက်-၂၀၂၆အထိ ဖွင့်လှစ်ထားပါတယ်။ ကံကောင်းထောက်မလို့ အ‌ရွေးခံရရင် ‌ဈေးတက်နေတဲ့ ဖေဖေါ်ဝါရီလ သတ်မှတ်ဈေးနဲ့ ဝယ်ရပါလိမ့်မယ်။ လက်ကျန် လက်မှတ်ရှိခဲ့ရင် နောက်ဆုံးအကြိမ်အရောင်းပွဲမှာ ဦးရာလူစနစ်ဖြင့် ရောင်းပေးပါမယ်၊ ကံခေသူဝယ်ယူလိုသူများအတွက် တဆင့်ရောင်းသူများမှ တဆင့် ဝယ်ဖို့ပဲ ကျန်ပါတော့တယ်။ လက်မှတ်ရောင်းချမှုစနစ်နှင့် ပတ်သက်၍ ကမ္ဘာဘောလုံးအဖွဲ့ချုပ် ဖီဖာသည် ဝေဖန်မှုများစွာနှင့် ကြုံတွေ့နေရပါတယ်။

💦၂၀၂၆-ခုအောင်ပွဲခံ ကမ္ဘာ့ဘောလုံးဖလားချံပီယံအသင်းသည် မိမိနိုင်ငံသို့ အမေရိကန်‌ဒေါ်လာ- သန်း၅၀ သိမ်းပိုက်ပြီး ပြန်ပါမယ်။ ပြိုင်ပွဲဝင် အသင်း ၄၈-သင်းသည် အနည်းဆုံး ၁၀.၅ သန်း ရရှိပါမယ်။ ဒုတိယရရှိသည့်အသင်းကို ၃၃-သန်းနှင့် တတိယအသင်းကို ၂၇-သန်း ပေးပါမယ်။

😐ယိမ်းဖိုး(စက်မှု)

12/17/2025

လူ႔အသိဥာဏ္
(၁)
လြန္ခဲ့ေသာ ဆယ္ႏွစ္က စက္မ်ားသည္ လူကဲ့သုိ႔ ေတြးေခၚႏိုင္သည္ဟုတစ္စံုတစ္ေယာက္ကေျပာလာပါ လ်င္ ကန္႔ကြက္လိမ့္မည္ဟုထင္ပါသည္။ ထိုစဥ္က ဂူးဂဲလ္မွာရွိသည့္ သုေတသနအုပ္စုတစ္စုက ေနာက္လာမည့္ စကား လံုးကို ခန္႕မွန္းသည့္ (Next Word Predictor) ျဖင့္ အန္းဒရိြဳက္ဖုန္း မွ ကီးဘုတ္မ်ားကို စြမ္းအားေပးမည့္ ေဆာ့၀ဲယားတစ္ခုကိုၾကံဆလ်က္ရွိၾကပါသည္။ ႏ်ဴရယ္နက္၀က္ (Artificial Neural Network) ျဖင့္ ကၽြန္ေတာ္ တို႔၏ျမင္ႏိုင္စြမ္းအား (Visual Perception)၊ စကားေျပာသည္ကိုပံုေဖာ္ျခင္း(Speech Recognition)၊ ကစားျခင္း ႏွင့္အျခားအလုပ္မ်ားလုပ္ႏိုင္မည့္နည္းလမ္းကိုရွာေဖြေနၾကသည္။ သို႔ေသာ္ ဤသို႔ေနာက္ထပ္လာမည့္ တိုကင္ (သို႔မဟုတ္) စကားလံုးကို ရွာေဖြေတြ႕ရွိသည္ႏွင့္ လူတို႕၏ အသိဥာဏ္ကိုမွီေသာ စက္ရုပ္ မ်ား ရရွိလိမ့္မည္ဟု ကၽြန္ေတာ္မထင္မွတ္ရဲပါ။ ရယ္စရာမ်ားကို ဖန္တီးျခင္း၊ ကြန္ပ်ဴတာကုဒ္မ်ားကို ျပဳျပင္ျခင္းတို႔မွာ လူ႕အသိဥာဏ္ ၏ မွီရန္ခက္ခဲေသာ အလုပ္မ်ား ျဖစ္ပါသည္။
(၂)
လူတို႕၏ အသိဥာဏ္ကို တုႏိုင္ရန္မွာ နည္းပညာအသစ္အဆန္းမ်ား ရွိဖို႕လိုသည္။ ထုိနည္းပညာအသစ္ မွာ ႏ်ဴရိုပညာရွင္မ်ား၏ လူ႕ဦးေႏွာက္ကို ေလ့လာျခင္းမွလာပါသည္။ ထုိကဲ့သို႔ ေတြးေခၚျခင္းမွာ ထုိစဥ္က သိပၸံ၏ လမ္းေၾကာင္းအတြင္းမွ ေတြးေခၚခ်က္ျဖစ္ခဲ့သည္။ ထိုစဥ္က မိုး (Gordon Moore) ၏ ဥပေဒသမွာ ဆီလီကြန္း ေတာင္ၾကား တြင္ထြန္းကားခဲ့ပါသည္။ သူကကြန္ပ်ဴတာ၏စြမ္းအားမွာဆတုိး (exponential) နည္းျဖင့္ တိုးတက္ လာလိမ့္မည္ ဟု ဆိုသည္။ ဤဥပေဒသမွာ ကြန္ပ်ဴတာသာမက လူတို႔၏လူမႈသိပၸံဆိုင္ရာဘ၀ကိုလည္း ေျပာင္း လဲေစခဲ့သည္။ “ သင့္လက္ထဲမွာ တူ ရွိလွ်င္ အရာရာကို အရိုက္ခံသံေခ်ာင္းအျဖစ္ ျမင္ေနရသည္ “ ဆိုေသာ သေဘာ ျဖစ္သည္။
၂၀၁၉ ခုႏွစ္က ေနာက္ထပ္ စာလံုးကို ခန္႕မွန္းျခင္းကို Meena ေဆာ့၀ဲယား ဟုေခၚျပီး ၄င္းသည္ ရီစရာ မ်ားကို ဖန္တီးျခင္းႏွင့္ အျခားအဓိပၸါယ္ရွိေသာ အလုပ္မ်ားကို လုပ္ႏိုင္သည္။ ထို႔ေနာက္ ေဆာ့၀ဲယား LaMDA ေပၚလာခဲ့ျပီး LLM- Large Language Mrdel မ်ာ ပိုမိုေခတ္စားလာခဲ့သည္။ ၂၀၂၅ ခုႏွစ္ ေရာက္ေသာအခါ ေမးခြန္းမ်ားကို အသိဥာဏ္ရွိရွိ ေျဖ ဆိုျပီး အဓိပၸါယ္ ကိုတိတိက်က် ေျပာဆိုလာႏုိင္လာခဲ့သည္။ သို႕ေသာ္ လူ႕ ဦးေႏွာက္ကဲ့သို႔ အသိဥာဏ္ရွိရန္မွာမူကား ယခုခ်ိန္အထိ အလွမ္းေ၀းေနဆဲျဖစ္သည္။
ထိုအခ်ိန္က LLM သည္လံုး၀အဓိပၸါယ္မရွိေသာအရာမ်ားကိုတခါတရံ ေျပာဆိုေနဆဲျဖစ္သည္။ လူသည္ လည္း တခါတရံ ဤကဲ့သို႔ ေျပာဆုိတတ္ပါသည္။ ထုိအခိ်န္က လူတို႔၏ အသိဥာဏ္သည္ “ တြက္ခ်က္ရေသာ အတတ္ပညာ” ဟုယူဆသူမ်ားေပၚေပါက္ခဲ့သည္။ တြက္ခ်က္တတ္ေသာ စက္မ်ားကိုအစီအရီတန္းစီ (Scaling) ျခင္းျဖင့္ လူ႕အသိဥာဏ္ကဲ့သို႕ေသာစက္ကို ရႏိုင္လိမ့္မည္။ သို႔ဆိုလွ်င္ အဘယ္သို႔ လူတို႔၏ အသိဥာဏ္သည္ တြက္ခ်က္သည့္စက္ကဲ့သုိ႔ ျဖစ္ႏုိင္ပါမည္နည္း။
ႏွစ္မ်ားအၾကာတြင္ လူတို႔အထဲတြင္ေသခ်ာေသာ အေျဖတစ္ခုသည္ စိတ္အားတက္ၾကြဖြယ္ ေပၚထြက္ လာခဲ့ပါသည္။ ေအအိုင္၊ ဘိုင္အိုလိုဂ်ီဆိုင္ရာအသိဥာဏ္ႏွင့္ လူ႔အသက္တို႔သည္ တူညီေသာနည္းလမ္းတစ္ခုျဖင့္ ေပၚထြက္ခဲ့ျခင္းျဖစ္ပါသည္။ ဤအျမင္သစ္မွာ ေအအိုင္ ႏွင့္ ႏ်ဴရိုသိပၸံပညာ၊ ႏ်ဴရိုဖီလိုဆိုဖီတြင္သာမက၊ ဘာသာ ေရးအျမင္ႏွင့္ဘိုင္အိုလိုဂ်ီ၊ အီေဗာ္လူးရွင္း တို႔အေပၚတြင္လႊမ္းမိုးခဲ့သည္။ ၄င္းသည္ လူ၊ စက္ႏွင့္ အသိဥာဏ္တို႔ သည္ မည္သို႔စုေပါင္း၍ တုိးတက္ရမည္ဆုိသည္ကိုသိသာေစခဲ့သည္။
လူ႔ဦးေႏွာက္သည္ အနာဂတ္ကို လွမ္းၾကည့္ေသာ အရာျဖစ္သည္ဆုိျခင္းမွာ အသစ္အဆန္းမဟုတ္ပါ။ ဂ်ာမန္လူမ်ိုဳး ဟမ္းေဟာ့ (Herman Von Helmholtz) သည္ သူ၏ Treatise on Physiological Optic (၁၈၆၇) တြင္ေရးခဲ့သည္။ သူ႔စိတ္ကူးကိုေနာင္တြင္ အေမရိကန္သခ်ာၤပညာရွင္ ေ၀နာ(Norbert Wiener)က ၁၉၄၀ ခုႏွစ္ အေစာပိုင္း ႏွစ္မ်ားတြင္အေကာင္အထည္ေဖၚျပီး ေခတ္သစ္ Neurel-net based ေအအိုင္ျဖစ္ေပၚေစခဲ့သည္။
ေ၀နာက သက္ရွိသတၱ၀ါမ်ားသည္ အသက္ရွင္ႏုိင္ရန္ ရည္ရြယ္ခ်က္ရွိေသာအျပဳအမူမ်ိဳးကို ျပဳလုပ္ၾက သည္။ ထုိအျပဳအမူကို တြက္ခ်က္ျခင္းျဖင့္ တည္ေဆာက္ရသည္။ ကၽြန္ေတာ္တို႔၏အတြင္းႏွင့္အျပင္ အာရံုခံအဂၤါ မ်ားသည္ အနာဂတ္ကို ခန္႔မွန္းတြက္ခ်က္ရေသာ မိုဒယ္မွာ ကၽြန္ေတာ္တို႕အတြက္ေကာ ပတ္၀န္းက်င္အတြက္ ပါ ေဆာင္ရြက္သည္။ ၄င္းတို႔သည္ အနာဂတ္ကို အက်ိဳးျပဳႏိုင္မွသာ အသံုး၀င္သည္။ အီေဗာ္လူးရွင္း သီအုိရီအရ လူတို႔အသက္ရွင္ေနထိုင္ရန္ အနာဂတ္ကို ေမွ်ာ္ၾကည့္ႏိုင္ေသာ သတၱ၀ါကိုသာ ဦးစားေပးသည္။
အမဲလိုက္ျခင္းသည္ အေကာင္းဆံုးဥပမာကိုေပးသည္။ အမဲလုိက္ရာတြင္သားေကာင္ကုိ စားရေရးသည္ အဓိကျဖစ္သည္။ သားေကာင္ဘက္ကလည္း ဤအျဖစ္ကို ကာကြယ္ရန္ အေရးၾကီးဆံုးျဖစ္သည္။ ၁၉၇၀ ခုႏွစ္ ေလာက္မွစ၍ ပတ္၀န္းက်င္အရာမ်ားသည္ သင့္ကိုမိတ္ေဆြလား၊ ရန္သူလား ခြဲျခားတတ္ရန္ အေရးၾကီးေၾကာင္း သိလာရသည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ သားေကာင္တို႔အဖို႕ ဤရန္ကိုကာကြယ္ရန္ ပိုမိုအသိဥာဏ္ရွိရန္လိုသည္။
အသိဥာဏ္ပိုမိုရွိေရးသည္ အမ်ားႏွင့္ဆက္ဆံရေသာ သတၱ၀ါမ်ားတြင္ပို၍အေရးၾကီးသည္။ မိတ္ေဆြပိုမို ရရွိေရး၊ ပစၥည္းမ်ားခြဲေ၀ေရး၊ ေနာက္လုိက္မ်ားျပားလာျခင္း၊ ပို႔ခ်ျခင္း၊ သင္ယူျခင္း၊ တာ၀န္ကို မွ်ေ၀ထမ္းေဆာင္ ျခင္း၊ ၄င္းတို႔သည္ တဖက္လူ၏စိတ္ကို ခန္႔မွန္းျခင္းတို႔ျဖစ္သည္။ အသိဥာဏ္ပိုမို ရွိ ေလေလတဖက္လူ၏စိတ္ကို ပိုမိုခန္႔မွန္းႏိုင္ေလေလျဖစ္သည္။ အခ်င္းခ်င္းယွဥ္ျပိဳင္ရခ်င္းျဖစ္သျဖင့္လည္းေကာင္း၊ အလုပ္အတူတကြလုပ္ကိုင္ ရသျဖင့္လည္းေကာင္း အသိဥာဏ္ဖြင့္ျဖိဳးမႈ မွာ (explosion) ေပါက္ကြဲမႈ မ်ိဳးျဖင့္တဟုန္ထုိး ျမင့္မားလာသည္။ ဦး ေႏွာက္ၾကီးမားလာျခင္းကို လင္းႏို႕ငွက္မ်ား၊ ေ၀လငါး၊ ေဒၚလ္ဖင္ႏွင့္အျခားသတၱ၀ါမ်ားတြင္္ ေတြ႕လာရပါသည္။
လူတစ္ဦးခ်င္းစီအေနျဖင့္ မစြမ္းေဆာင္ႏုိင္ေသာ္လည္း လူအုပ္စုသည္ အဂၤါမ်ားကို အစားထိုးလဲလွယ္ ျခင္း၊ လကမာၻကို အေရာက္သြားျခင္း၊ ဆီလီကြန္ chip ကို တီထြင္ျခင္း စသည္တို႔ကို လုပ္ေဆာင္ႏိုင္လာသည္။ စုေပါင္းညီညြတ္မႈအား လုိအပ္သည္ႏွင့္အမွ် အလုပ္တာ၀န္ကို ခြဲေ၀ေဆာင္ရြက္တတ္ျခင္းတို႔ ျဖင့္ လူတို႔သည္ မဟာလူသား (Super Human) မ်ားျဖစ္လာၾကပါသည္။
ပထမတြင္ ဆဲလ္တစ္ခုထဲ ရွိေနရာမွ ဆဲလ္မ်ားစြာရွိေသာ သတၱ၀ါကေလးမ်ား ျဖစ္လာၾကသည္။ ပထမ တြင္တစ္ေကာင္ထဲေနရာမွ ကိုလိုနီႏွင့္ ေနထိုင္လာတတ္ၾကသည္။ ပထမတြင္ အထီးက်န္တစ္ဦးတည္းျဖစ္ေသာ ဘ၀မွ Close Symbiosis ေခၚ အတူတကြ ပူးေပါင္းေနထိုင္ျပီး အလုပ္ခြဲေ၀ကာ အတူတကြ ယွဥ္တြဲလုပ္ကိုင္ျခင္း ျဖင့္ ခြဲမရေသာ အုပ္စုၾကီးမ်ား (Super entity) မ်ား ျဖစ္လာၾကသည္။
ဤကဲ့သို႕ စင္ဘုိင္အိုဂ်ီနီးစစ္ (Symbiogenesis) ေနထိုင္နည္းမွာ အျမဲေတြ႕ေနက်ျဖစ္လာပါသည္။ (Horizontal Gene Transfer) ေခၚ မိဘမွ သားသမီးသို႔မဟုတ္ဘဲ ဂ်င္း (Gene) ကို ေျပာင္းႏိုင္လာျခင္း၊ ရန္သူ ေရာဂါ ပိုးအျဖစ္၀င္ေရာက္ခဲ့ရာမွ လက္ခံသူတြင္အသံုးက်သည့္အစိတ္အပိုင္းတစ္ခု ျဖစ္လာျခင္း၊ အူအတြင္းရွိ မိုက္ခရုပ္ ပိုးမ်ားအျဖစ္ ျပင္ပမွ ၀င္ေရာက္ျခင္းတုိ႔မွာ အဓိက ေျပာင္းလဲျခင္းမဟုတ္ေတာ့ဘဲ ေတြ႔ေနက် ေျပာင္း လဲျခင္းတုိ႕ ျဖစ္လာပါသည္။ ဤနည္းျဖင့္ ျခေကာင္မ်ားတြင္သစ္သားကို အရည္ေပ်ာ္ေစႏိုင္သည့္ အင္ဇိုင္းတစ္ မ်ိဳး ထုတ္လုပ္ လာႏိုင္ၾကပါသည္။ မိခင္၏သေႏၶသားကိုကာကြယ္ေပးရန္ ႏွစ္သန္းေပါင္း ၁၀ သန္းေက်ာ္က အရံ အတားတစ္ခု (Placental) ေပၚေပါက္လာပါသည္။ ၄င္းသည္ မိခင္၏ခုခံကာကြယ္ေရးစနစ္ႏွင့္ သေႏၶသားႏွင့္ ကြျဲပားေစျပီး အာဟာရႏွင့္ေသြးကို သာသြားခြင့္ေပးသည္။
ဒါ၀င္၏သီအိုရီတြင္ ျမဴေတးရွင္း (Mutation) ႏွင့္ ေရြးခ်ယ္မႈ (Selection) နည္းလမ္းမ်ား ပါ၀င္ပါသည္။ ရိုးရွင္းေသာအရာမွ ရႈပ္ေထြးေသာ အပိုင္းမ်ားအျဖစ္ ေျပာင္းလဲၾကရသည္။ ရႈတ္ေထြးေသာအပိုင္းမ်ားကိုၾကည့္၍ အခ်ိန္၏သြားရာ (arrow of Time) ကိုသိႏိုင္သည္။ ႏွစ္မ်ား ဘီလီယံခ်ီ၍ၾကာလာေသာအခါ “စင္ဘိုင္အိုဂ်ီနီစစ္” က ပို၍ရႈပ္ေထြးေသာ နာ့ဗ္ေၾကာစနစ္၊ ေပါင္းသင္းဆက္ဆံ တတ္ေသာလူႏွင့္ ေနာက္ဆံုး စက္မႈဖြ႕ံျဖိဳး ေသာလူ႔ အဖြဲ႕အစည္း ကိုဖန္တီးခဲ့ပါသည္။
၁၉၅၀ ခုႏွစ္တြင္အျခားကြန္ပ်ဴတာပညာရွင္ ႏ်ဴမင္း (John Von Neumann) က ဘိုင္အိုလိုဂ်ီႏွင့္ကြန္ပ်ဴ တာတြက္ခ်က္ျခင္းတို႔သည္ ဆက္စပ္ေနေၾကာင္း ေျပာခဲ့ျပန္သည္။ သက္ရွိသတၱ၀ါမ်ားသည္မိမိဒဏ္ရာ ကိုသက္ သာ (Heal) ေစသည္၊ တိုးတက္ၾကီးထြားေစသည္၊ မိမိႏွင့္ဆင္တူ သတၱ၀ါတစ္ခုကို ထုတ္လုပ္ႏိုင္စြမ္းရွိသည္ဟု ေျပာခဲ့သည္။ လူတို႔၏DNA- Deoxyribonucleic Acidတြင္ထုိကဲ့သို႔ျပဳလုပ္ရန္ညႊန္ၾကားခ်က္အျပည့္ အစံုရွိသည္
ကမာၻေပၚတြင္သက္မဲ့ပစၥည္းမ်ားသာ ရွိရာမွ သက္ရွိမ်ားျဖစ္ေပၚလာျခင္းမွာ ဒါ၀င္ႏွင့္အေပါင္းပါပညာရွင္ မ်ားကိုအၾကီးအက်ယ္ေခါင္းခဲေစခဲ့ပါသည္။ သက္မဲ့ပစၥည္းမ်ားႏွင့္ သက္ရွိကိုမည္သို႔ဖန္တီးသည္ဆိုျခင္းမွာခက္ခဲ လွပါသည္။ အကယ္စင္စစ္ စင္ဘုိင္အုိဂ်ီနီးစစ္သည္ထုိကဲ့သို႔အရာမ်ားကိုစုစည္းေပးမည့္ပညာရပ္ျဖစ္သည္။ ဘိုင္ အုိလိုဂ်ီတြင္အီေဗာ္လူးရွင္းမပါပါကအားလံုးသည္အဓိပၸါယ္မရွိေတာ့ပါ။ ထုိနည္းတူတြက္ခ်က္တတ္ေသာ စင္ဘိုင္ အုိဂ်ီနီးစစ္ မပါပါက သက္ရွိကမာၻတြင္ ဘာမွအဓိပၸါယ္မရွိေတာ့ပါဟု ဆိုရပါမည္။
(၃)
ဤကဲ့သို႔ေသာအေျခအေနတြင္ ေအအိုင္ေပၚေပါက္လာပါသည္။ စင္ဘိုင္အိုဂ်ီနီးစစ္နည္းျဖင့္ၾကည့္လွ်င္ ေအအိုင္သည္ တျဖည္းျဖည္း တိုးတက္လာရမည္။ ထုိ႔အတူ လူတို႔၏ ဘ၀အေျခအေနသည္လည္း တုိးတက္ျမင့္ မားလာရပါမည္။ စြမ္းအင္ထုတ္လုပ္မႈ၊ ကုန္ထုတ္လုပ္ငန္း သယ္ယူပို႔ေဆာင္ေရးႏွင့္ ေဆာက္လုပ္ေရးလုပ္ငန္း မ်ားသည္လည္းတိုးတက္လာရပါမည္။ စုေပါင္းအသိပညာမွာလည္း တိုးပြားလာရပါမည္။ ဆုတ္ယုတ္သြားသည္ ဟု မရွိရပါ။

Address

Calgary, AB

Website

http://www.yawnathan.com/

Alerts

Be the first to know and let us send you an email when Yawnathan Online posts news and promotions. Your email address will not be used for any other purpose, and you can unsubscribe at any time.