24/07/2025
"భారత్-బ్రిటన్ స్వేచ్ఛా వాణిజ్య ఒప్పందం: ఆర్థిక సంబంధాలలో కొత్త అధ్యాయం"
--శ్రీనివాస్ గౌడ్ ముద్దం విశ్లేషణ
జులై 24, 2025, భారతదేశం యునైటెడ్ కింగ్డమ్ మధ్య ఆర్థిక సంబంధాలలో చిరస్థాయిగా నిలిచే రోజు. ఈ రోజున స్వేచ్ఛా వాణిజ్య ఒప్పందం (FTA) కుదిరింది, ద్వైపాక్షిక వాణిజ్యాన్ని సంవత్సరానికి £25.5 బిలియన్ల మేర పెంచే లక్ష్యంతో బ్రిటిష్ ప్రధానమంత్రి కీర్ స్టార్మర్ భారత ప్రధానమంత్రి నరేంద్ర మోదీ సంతకాలు చేశారు. బ్రెగ్జిట్ తర్వాత యూకే కుదుర్చుకున్న అతిపెద్ద వాణిజ్య ఒప్పందంగా ఇది పరిగణించబడుతోంది. ఈ ఒప్పందం యొక్క ప్రాముఖ్యత, దాని సంభావ్య ప్రభావం, రెండు దేశాల ఆర్థిక భవిష్యత్తుపై దాని ప్రభావాన్ని విశ్లేషించడం అవసరం.
మూడు సంవత్సరాలకు పైగా నడిచిన సుదీర్ఘ చర్చల ఫలితంగా ఈ ఒప్పందం ఆవిర్భవించింది. భారతదేశం నుండి యూకేకి 99% ఎగుమతులపై సుంకం రహిత ప్రవేశం లభించడం ద్వారా టెక్స్టైల్స్, లెదర్ ఉత్పత్తులు, ఫుట్వేర్, రత్నాలు, ఆభరణాలు, సీఫుడ్, ఇంజనీరింగ్ ఉత్పత్తులు వంటి శ్రమాధారిత రంగాలు గణనీయమైన లాభాలను పొందనున్నాయి. యూకే నుండి భారతదేశానికి విస్కీ, ఆటోమొబైల్స్, వైద్య పరికరాలు, ఏరోస్పేస్ భాగాలపై సుంకాలు తగ్గించబడటం ద్వారా భారతీయ వినియోగదారులకు ఈ ఉత్పత్తులు సరసమైన ధరలలో అందుబాటులోకి వస్తాయి.
ఈ ఒప్పందం వాణిజ్య లావాదేవీలకు మాత్రమే పరిమితం కాదు. సమగ్ర వ్యూహాత్మక భాగస్వామ్యాన్ని బలోపేతం చేస్తూ, భారతదేశంలో ఐటీ, ఫైనాన్షియల్ సర్వీసెస్, ఎడ్యుకేషన్ సర్వీసెస్ రంగాలకు యూకే మార్కెట్లో కొత్త అవకాశాలు తెరవబడనున్నాయి. డబుల్ కాంట్రిబ్యూషన్ కన్వెన్షన్ ద్వారా తాత్కాలిక వర్కర్లు రెండు దేశాలలో సామాజిక భద్రతా చెల్లింపుల నుండి మినహాయింపు పొందడం వ్యాపార సౌలభ్యాన్ని మెరుగుపరుస్తుంది. ఈ చర్య భారతీయ ఐటీ నిపుణులు, ఇతర నైపుణ్యం కలిగిన వృత్తిగతులకు యూకేలో పనిచేసే అవకాశాలను సులభతరం చేస్తుంది.
ఈ ఒప్పందం ఆర్థిక గణాంకాలకు మాత్రమే పరిమితం కాదు. ఉపాధి సృష్టి, ఆవిష్కరణల ప్రోత్సాహం, పెట్టుబడుల పెంపును లక్ష్యంగా చేసుకుంది. బ్రిటిష్ హైకమిషన్ ప్రకారం, యూకే ఆర్థిక వ్యవస్థకు £4.8 బిలియన్ల వార్షిక ఊతం, £2.2 బిలియన్ల విలువైన ఉపాధి అవకాశాల సృష్టి జరుగుతుంది. భారతదేశంలో దేశీయ తయారీ రంగం బలోపేతం కావడంతో ‘మేక్ ఇన్ ఇండియా’ కార్యక్రమానికి మరింత ఊపు లభిస్తుంది. శ్రమాధారిత రంగాలలో ఎగుమతులు పెరగడం ద్వారా చిన్న, మధ్య తరగతి వ్యాపారాలు, గ్రామీణ ఆర్థిక వ్యవస్థ గణనీయమైన ప్రయోజనాలను పొందనున్నాయి.
అయితే, ఈ ఒప్పందం అమలులో సవాళ్లు లేకపోలేదు. అధిక సుంకాలు, సేవల వాణిజ్యంలో అడ్డంకులు, చర్చల సమయంలో ఉత్పన్నమైన సాంకేతిక సమస్యలు పరిష్కరించాల్సి ఉంది. అమెరికా టారిఫ్ విధానాలు, గ్లోబల్ సరఫరా గొలుసు అస్థిరతలు వంటి అంతర్జాతీయ వాణిజ్య అనిశ్చితులు ఈ ఒప్పందం విజయాన్ని ప్రభావితం చేయవచ్చు. రెండు దేశాల నాయకత్వం ఈ సవాళ్లను అధిగమించేందుకు కట్టుబడి ఉన్నట్లు కనిపిస్తోంది. ప్రధానమంత్రి మోదీ ఈ ఒప్పందాన్ని “చారిత్రాత్మక మైలురాయి”గా అభివర్ణించడం దీనికి నిదర్శనం.
ఈ ఒప్పందం భారతదేశ ఆర్థిక పురోగతిలో కీలకమైన అడుగు. నీతి ఆయోగ్ సీఈఓ బీవీఆర్ సుబ్రహ్మణ్యం ప్రకారం, 2025 నాటికి భారతదేశం జపాన్ను అధిగమించి ప్రపంచంలో నాల్గవ అతిపెద్ద ఆర్థిక వ్యవస్థగా అవతరించింది. ఈ సందర్భంలో, యూకేతో కుదిరిన వాణిజ్య ఒప్పందం భారతదేశ ఆర్థిక స్థితిని మరింత బలోపేతం చేస్తుంది. గ్లోబల్ మార్కెట్లో భారతదేశం యొక్క ప్రముఖ స్థానం సుస్థిరం కావడంతో పాటు, అంతర్జాతీయ వాణిజ్యంలో కొత్త శకం ఆవిర్భవిస్తుంది.
భారత్-బ్రిటన్ స్వేచ్ఛా వాణిజ్య ఒప్పందం రెండు దేశాల ఆర్థిక సంబంధాలలో కీలకమైన ముందడుగు. వాణిజ్యం, ఉపాధి, ఆవిష్కరణలను పెంచడంతో పాటు, సాంస్కృతిక, వ్యూహాత్మక సంబంధాలను బలోపేతం చేస్తుంది. ఈ ఒప్పందం యొక్క విజయం దాని అమలు, అంతర్జాతీయ సవాళ్లను అధిగమించే సామర్థ్యంపై ఆధారపడి ఉంటుంది. అయితే, ఈ ఒప్పందం రెండు దేశాలకు గొప్ప భవిష్యత్తును సూచిస్తుందనడంలో సందేహం లేదు.