05/01/2024
CBSE বনাম ICSE: TOP 5 পাৰ্থক্য আৰু সাদৃশ্য পৰীক্ষা কৰক
চিবিএছই বনাম আইচিএছই: “কোনখন ব’ৰ্ড সৰ্বোত্তম: চিবিএছই নে আইচিএছই?”, “চিবিএছই আৰু আইচিএছই ব’ৰ্ডৰ মাজত পাৰ্থক্য কি?” বা “কোনখন ব’ৰ্ডত অধিক নম্বৰ পাবলৈ পছন্দ কৰিব লাগে, চিবিএছই নে আইচিএছই?"... শিক্ষা ব’ৰ্ডে বাছি লোৱাৰ সিদ্ধান্ত জটিল।
চিবিএছই আৰু আইচিএছই ব’ৰ্ডৰ মাজত থকা TOP 5 পাৰ্থক্য জানিবলৈ এই লেখাটো পঢ়ক।
অভিভাৱকত্ব ইতিমধ্যে সহজ কাম নহয়৷ ইয়াৰ লগত যোগ কৰক, আপোনাৰ শিশুৰ ভৱিষ্যতক সৰ্বোত্তম সেৱা আগবঢ়াব পৰা শিক্ষা ব’ৰ্ড আৰু বিদ্যালয় বাছি লোৱাৰ সিদ্ধান্ত। যেতিয়া এনেকুৱা পছন্দৰ কথা আহে, য’ত আপোনাৰ সৰু ল’ৰাটোৱে এতিয়াও নিজৰ হৈ কথা ক’ব নোৱাৰে, তেতিয়া আপোনাৰ বাবে এটা জ্ঞাত সিদ্ধান্ত লোৱাটো আৰু অধিক গুৰুত্বপূৰ্ণ হৈ পৰে।বিভিন্ন ৰাজ্যিক শিক্ষা ব’ৰ্ডৰ উপৰিও ভাৰতত মূলতঃ ৪ - ৫ খন বিশিষ্ট শিক্ষা ব’ৰ্ড আছে যেনে নেশ্যনেল ইনষ্টিটিউট অৱ অ’পেন স্কুলিং (এন আই অ’ এছ), ইণ্টাৰনেশ্যনেল বেকল’ৰেট (আই বি) আৰু ইণ্টাৰনেশ্যনেল জেনেৰেল চাৰ্টিফিকেট অৱ ছেকেণ্ডাৰী এডুকেশ্যন (আই জি চি এছ ই)। এই সকলোবোৰৰ ভিতৰত চিবিএছই আৰু আইচিএছইয়ে আটাইতকৈ জনপ্ৰিয় শিক্ষা ব’ৰ্ড গঠন কৰে। গতিকে এই লেখাটোত আপোনাক আইচিএছই বা চিবিএছই আপোনাৰ সন্তান আৰু আপোনাৰ প্ৰয়োজনীয়তাৰ বাবে উপযুক্ত হ’ব নেকি সেইটো বুজিবলৈ সহায় কৰিব।
চিবিএছই কি?
চিবিএছইৰ অৰ্থ হ’ল কেন্দ্ৰীয় মাধ্যমিক শিক্ষা ব’ৰ্ড। ৰাষ্ট্ৰীয় শিক্ষা আৰু গৱেষণা প্ৰশিক্ষণ পৰিষদৰ (এনচিইআৰটি) অনুমোদিত ভাৰত চৰকাৰৰ শিক্ষা ব’ৰ্ড। ১৯২৯ চনত হাইস্কুল আৰু ইণ্টাৰমিডিয়েট এডুকেশ্যন ব’ৰ্ড হিচাপে প্ৰতিষ্ঠা হোৱা এইখনে ১৯৬২ চনত চিবিএছই হিচাপে কাম কৰিবলৈ আৰম্ভ কৰে। ই চৰকাৰী আৰু বেচৰকাৰী উভয় বিদ্যালয়ৰ প্ৰচাৰ কৰে আৰু চিবিএছইৰ সৈতে জড়িত বিদ্যালয়সমূহত সকলো কেন্দ্ৰীয় বিদ্যালয়, জৱাহৰ নৱোদয় বিদ্যালয় আৰু ব্যক্তিগত বিদ্যালয়সমূহো অন্তৰ্ভুক্ত কৰা হয়। বিদ্যালয় পৰ্যায়ত চিবিএছইয়ে দুটা ছেটত পৰীক্ষা অনুষ্ঠিত কৰে – দশম শ্ৰেণীৰ ছাত্ৰ-ছাত্ৰীৰ বাবে সৰ্বভাৰতীয় মাধ্যমিক বিদ্যালয় পৰীক্ষা বা এআইএছএছই আৰু দ্বাদশ শ্ৰেণীৰ ছাত্ৰ-ছাত্ৰীৰ বাবে সৰ্বভাৰতীয় জ্যেষ্ঠ বিদ্যালয়ৰ প্ৰমাণপত্ৰ পৰীক্ষা বা এআইএছএছচিই।
চিবিএছইৰ লাভ-লোকচান:
চিবিএছইৰ প্ৰফেচনেল
কম্পেক্ট পাঠ্যক্ৰম
সমগ্ৰ ভাৰততে সহজে উপলব্ধ আৰু কেইখনমান বিদেশী দেশতো উপস্থিত বিদ্যালয়
ইংৰাজী আৰু হিন্দী দুয়োটা মাধ্যমৰ শিক্ষা অনুমোদিত ৰাষ্ট্ৰীয় পৰ্যায়ৰ প্ৰতিযোগিতামূলক পৰীক্ষাসমূহ প্ৰায়ে চিবিএছইৰ পাঠ্যক্ৰমৰ ওপৰত ভিত্তি কৰি কৰা হয় যিটো এনচিইআৰটিৰ দ্বাৰা স্বীকৃতিপ্ৰাপ্ত ভাৰত চৰকাৰৰ লগত জড়িত
ব্যক্তিগত প্ৰাৰ্থীকো অনুমতি দিয়া হৈছে।
চিবিএছইৰ ক্ষতি:
ব্যৱহাৰিক আৰু প্ৰয়োগ ভিত্তিক জ্ঞানৰ অভাৱ, তাত্ত্বিক জ্ঞানৰ ওপৰত অধিক গুৰুত্ব দিয়া।
বিষয়বস্তুৰ ক্ষেত্ৰত আঞ্চলিক মনোযোগৰ অভাৱ। কাৰণ পাঠ্যক্ৰমটো ৰাষ্ট্ৰীয় পৰ্যায়ত মানক
হিন্দী ভাষাৰ ওপৰত অধিক গুৰুত্ব দিয়া হয় আৰু অহিন্দীভাষীসকলে অসুবিধা পাব পাৰে।
বেছিভাগেই গণিত আৰু বিজ্ঞান বিষয়ৰ ওপৰত গুৰুত্ব আৰোপ কৰিছিল।
আইচিএছই কি?
আইচিএছইৰ অৰ্থ হ’ল ভাৰতীয় মাধ্যমিক শিক্ষাৰ প্ৰমাণপত্ৰ। আচলতে আই চি এছ ই হৈছে দশম শ্ৰেণীৰ ছাত্ৰ-ছাত্ৰীৰ বাবে কাউন্সিল ফৰ দ্য ইণ্ডিয়ান স্কুল চাৰ্টিফিকেট পৰীক্ষাৰ দ্বাৰা অনুষ্ঠিত কৰা পৰীক্ষা। এইদৰে কাউন্সিল ফৰ দ্য ইণ্ডিয়ান স্কুল চাৰ্টিফিকেট এক্সাম বা চিআইএছচিই হৈছে ১৯৫৮ চনত স্থাপিত এখন বেচৰকাৰী, ব্যক্তিগত বিদ্যালয় শিক্ষা ব’ৰ্ড। বিদ্যালয় পৰ্যায়ত চিআইএছচিইয়ে বছৰি তিনিটা পৰীক্ষা অনুষ্ঠিত কৰে, যথা, ভাৰতীয় মাধ্যমিক শিক্ষাৰ প্ৰমাণপত্ৰ বা আইচিএছই - দশম শ্ৰেণী; ভাৰতীয় বিদ্যালয়ৰ প্ৰমাণ পত্ৰ বা আই এছ চি - দ্বাদশ শ্ৰেণী আৰু বৃত্তিমূলক শিক্ষাৰ প্ৰমাণ পত্ৰ চি ভি ই - দ্বাদশ বৰ্ষ।
আইচিএছইৰ লাভ আৰু লোকচান
আইচিএছইৰ লাভ:
বিশদ আৰু বিস্তৃত পাঠ্যক্ৰম সকলো ধাৰাৰ পৰা অহা বিষয়ৰ ওপৰত সমান মনোনিৱেশ নিয়মীয়া। সময়ে সময়ে মূল্যায়ন ভাৰতৰ বাহিৰতো চিআইএছচিইৰ পাঠ্যক্ৰম স্বীকৃতিপ্ৰাপ্ত বিভিন্ন আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় পাঠ্যক্ৰম, প্ৰতিযোগিতা আৰু পৰীক্ষাৰ বাবে ছাত্ৰ-ছাত্ৰীক প্ৰস্তুত কৰিবলৈ পাঠ্যক্ৰম ৰচনা কৰা হৈছে।
আইচিএছইৰ ক্ষতি
পাঠ্যক্ৰমটো বিশাল আৰু বহু প্ৰাৰ্থীৰ বাবে জটিল হ’ব পাৰে, অধ্যয়নৰ ধৰণ কেৱল ইংৰাজী দেশৰ প্ৰতিযোগিতামূলক পৰীক্ষাসমূহ চিআইএছচিইৰ পাঠ্যক্ৰমৰ ভিত্তিত নহয় শিক্ষাৰ খৰচ প্ৰায়ে চিবিএছই আৰু ৰাজ্যিক ব’ৰ্ড স্কুলতকৈ বেছি হয়।
চিবিএছই বনাম আইচিএছই: শীৰ্ষ ৫টা পাৰ্থক্য
১/ নিৰ্দেশনাৰ মাধ্যম
শিক্ষা ব’ৰ্ড বাছনি কৰাৰ সময়ত নিৰ্দেশনাৰ মাধ্যমে বিবেচনাৰ এক গুৰুত্বপূৰ্ণ দিশ গঠন কৰে।
চিবিএছই ইংৰাজী আৰু হিন্দী মাধ্যম দুয়োটা মাধ্যমৰ শিক্ষাৰ অনুমোদন আৰু প্ৰচাৰ কৰে। ইয়াৰ সকলো নিৰ্ধাৰিত পাঠ্যপুথি ভৌতিক আৰু ডিজিটেল ৰূপত দুয়োটা ভাষাতে উপলব্ধ।
আইচিএছইৰ শিক্ষাৰ ধৰণ কঠোৰভাৱে কেৱল ইংৰাজী।
২/ পাঠ্যক্ৰম
বিতংভাৱে পৰ্যবেক্ষণ কৰিলে ব’ৰ্ডৰ বাবে পাঠ্যক্ৰমৰ পাৰ্থক্য বিশাল আৰু সহজেই স্পষ্ট হৈ পৰে।
চিবিএছইৰ পাঠ্যক্ৰম:
চিবিএছইৰ সকলো পাঠ্যক্ৰমতে বিশেষকৈ দশম শ্ৰেণীলৈকে এটা কমপেক্ট গঠন আছে। আলোচনা কৰা বিষয়বোৰ অসীম বিশদ নহয়৷ ৪৪টা ভাষা (L) বিষয় আৰু ১২টা একাডেমিক ইলেক্টিভ (A2)ৰ সমান্তৰালভাৱে ৩টা মূল বিষয় (A1) হ’ল গণিত, বিজ্ঞান আৰু সমাজ বিজ্ঞান।
চিআইএছচিই: আইচিএছই আৰু আইএছচিৰ পাঠ্যক্ৰম
ইফালে আইচিএছই আৰু আইএছচি দুয়োটাৰে বিস্তৃত পাঠ্যক্ৰম আছে য’ত প্ৰতিটো বিষয়ৰ ওপৰত গভীৰভাৱে আলোচনা কৰা হৈছে। আনকি দশম শ্ৰেণীলৈকে ছাত্ৰ-ছাত্ৰীসকলক ৩০টাতকৈও অধিক পাঠ্যক্ৰম আগবঢ়োৱা হয় য’ত ইংৰাজী, পদাৰ্থ বিজ্ঞান, ৰসায়ন বিজ্ঞান, জীৱবিজ্ঞান, গণিত, ইতিহাস, নাগৰিক, ভূগোল আদি অন্যান্য ভাৰতীয় আৰু বিদেশী ভাষা আৰু অন্যান্য বৃত্তিমূলক আৰু দক্ষতাভিত্তিক ঐচ্ছিক বিষয়সমূহৰ উপৰিও মূল বিষয়সমূহ গঠন কৰা হয়।
আইচিএছইয়ে ইংৰাজী ভাষা আৰু সাহিত্যত প্ৰদান কৰা শিক্ষাৰ মানদণ্ডক দেশজুৰি অতিশয় প্ৰশংসা কৰা হয়। কাৰণ সাধাৰণ ধাৰণা যে আইচিএছই ব'ৰ্ডে ইংৰাজী পঢ়োৱাত অধিক গুৰুত্ব দিয়ে।
আৰ্থিক সম্ভাৱনা
যদি বিদ্যালয়তে নিজেই লাভ কৰা বৃত্তিৰ ক্ষেত্ৰত আলোচনা কৰা হয় -
চৰকাৰৰ শিক্ষা ব’ৰ্ড হিচাপে চিবিএছই ব’ৰ্ডে বিভিন্ন পৰিসৰ, মাত্ৰা আৰু সময়ৰেখাৰ কেইবাটাও বৃত্তি প্ৰদান কৰে।
ইফালে, আইচিএছই (চিআইএছচিই) ব’ৰ্ডে নিজেই কোনো ধৰণৰ বৃত্তি প্ৰদান নকৰে যদিও সংযুক্ত বিদ্যালয়সমূহে উপযুক্ত বুলি বিবেচনা কৰিলে বৃত্তি আঁচনি প্ৰদান কৰিবলৈ স্বাধীন।
৪/ কেৰিয়াৰৰ সম্ভাৱনা
কলেজ আৰু বিশ্ববিদ্যালয়ৰ প্ৰৱেশ পৰীক্ষাৰ ক্ষেত্ৰত যদি আলোচনা কৰা হয় -
CBSE পাঠ্যক্ৰমৰ বিষয়বস্তু ভাৰতৰ সতেজ স্কুলীয়া ছাত্ৰ-ছাত্ৰীৰ বাবে সাধাৰণ প্ৰৱেশ পৰীক্ষা যেনে NEET-UG, JEE (main and advanced), CUET UG, CUET UG, ইত্যাদিৰ সৈতে অধিক মিল আছে। 10+2 স্তৰৰ আৰু কম বেছি পৰিমাণে NCERT ভিত্তিক।
আইচিএছইৰ পাঠ্যক্ৰমৰ বিষয়বস্তুৱে গুণগত ইংৰাজী আৰু সকলো বিষয়ৰ প্ৰতি বিশদ আৰু বিশ্লেষণাত্মক দৃষ্টিভংগীৰ ওপৰত অধিক গুৰুত্ব আৰোপ কৰি আইইএলটিএছ, ট’এফএল, এমচিএটি, জিআৰই, জিএমএট আদিৰ বাবে হাজিৰ হ’বলৈ পৰিকল্পনা কৰা ছাত্ৰ-ছাত্ৰীসকলৰ বাবে উপযুক্ত শৈক্ষিক ব’ৰ্ড গঠন কৰে।
অনুগ্ৰহ কৰি মন কৰক যে এইটো কোনো কাৰণতে চিবিএছই আৰু আইচিএছইৰ ছাত্ৰ-ছাত্ৰীসকলে গ্ৰহণ কৰিব পৰা ধৰণৰ শিক্ষাৰ কঠোৰ বিভাজন নহয়। এয়া মাথোঁ এক সামগ্ৰিক বিশ্লেষণ। সকলো ছাত্ৰ-ছাত্ৰীয়ে নিজৰ ভাল লগা আৰু যোগ্যতাসম্পন্ন যিকোনো ধাৰা অনুসৰণ কৰিবলৈ সক্ষম আৰু স্বাধীন।
ভাৰত আৰু বিদেশৰ উচ্চ শিক্ষাৰ ক্ষেত্ৰত যদি আলোচনা কৰা হয় -
চিবিএছই ব'ৰ্ড সমগ্ৰ ভাৰততে গ্ৰহণযোগ্য আৰু অধিক সাধাৰণ (আৰু পছন্দ কৰা) কাৰণ ইয়াৰ পাঠ্যক্ৰমৰ বিষয়বস্তু যি সাধাৰণ ভাৰতীয় প্ৰৱেশ পৰীক্ষাৰ সৈতে মিল খায়।
ভাৰতত আইচিএছই ব’ৰ্ড গ্ৰহণ কৰা হয় যদিও চিবিএছইৰ তুলনাত কম সাধাৰণ। তথাপিও বিদেশী বিশ্ববিদ্যালয়ত আইচিএছইক পছন্দ কৰা হয় আৰু ইয়াৰ শিক্ষাবিজ্ঞানে ভাৰতৰ বাহিৰত উচ্চ শিক্ষা গ্ৰহণ কৰা ছাত্ৰ-ছাত্ৰীক সহায় কৰে।
৫/ উপলব্ধতা
চিবিএছই ব’ৰ্ডৰ তথ্য অনুসৰি ভাৰতত চিবিএছইৰ সৈতে জড়িত বিদ্যালয়ৰ সংখ্যা ২৪০০০তকৈ অধিক।
২৬খন দেশত চিবিএছইৰ সৈতে জড়িত ২০০ৰো অধিক বিদ্যালয় উপস্থিত আছে।
ভাৰতত চিআইএছচিইৰ সৈতে জড়িত বিদ্যালয়ৰ সংখ্যা ২০০০ তকৈ অধিক।
ভাৰত, ছিংগাপুৰ, থাইলেণ্ড, ইণ্ডোনেছিয়া আৰু ইউ এ ইত চি আই এছ চি ইৰ সৈতে জড়িত বিদ্যালয়সমূহ উপস্থিত।
নিৰ্দেশনাৰ মাধ্যম:
চিবিএছই: ইংৰাজী আৰু হিন্দী
চিআইএছচিই: ইংৰাজী
(ইংৰাজী লেখাৰ পৰা সংগ্ৰহ)
