Επιθεώρηση Διεθνής και Ευρωπαϊκή Πολιτική

  • Home
  • Επιθεώρηση Διεθνής και Ευρωπαϊκή Πολιτική

Επιθεώρηση Διεθνής και Ευρωπαϊκή Πολιτική Τετραμηνιαία Πολιτική και Οικονομική Επιθεώρηση, Εκδόσεις Παπαζήση, Αθήνα. Τηλ. 2103822496, e-mail:pa

Τετραμηνιαία έκδοση που διατίθεται στα κεντρικά βιβλιοπωλεία της Αθήνας και της περιφέρειας. Πληροφορίες για συνδρομές: Εκδόσεις Παπαζήση κα Ρ.Καραμάση τηλ. 2103822496. Για παλαιότερα τεύχη υπεύθυνος κος Χ.Ποπέσκου
, τηλ. 2103838020.

06/07/2024

Είναι δυνατόν έμπειροι πολιτικοί, που μάλιστα ισχυρίζονται ότι ανήκουν στον φιλοευρωπαϊκό χώρο, να κατηγορούν την Ευρωπαϊκή Ενωση για «φιλοπόλεμη» πολιτική στην Ουκρανία;

Η «φιλοπόλεμη» Ευρώπη!

Του Δημήτρη Κούρκουλα

TA NEA 6-7-2024

Η θλιβερή επέτειος 50 χρόνων από την τουρκική εισβολή στην Κύπρο έχει ήδη δώσει αφορμές για συζητήσεις και αντιπαραθέσεις για την πολιτική διεθνών σχέσεων της χώρας μας.

Ο δημόσιος διάλογος για την ακολουθητέα εξωτερική πολιτική επηρεάζεται, όπως είναι φυσικό, από την πολιτική διαπάλη ανάμεσα στα πολιτικά κόμματα αλλά και στις ενδοκομματικές αντιπαραθέσεις που φαίνεται να έχουν προσφάτως οξυνθεί.

Το παγκόσμιο σύστημα διεθνών σχέσεων έχει εισέλθει σε μια νέα, ποιοτικά διαφορετική φάση σε σχέση με ό,τι ίσχυε μετά τη λήξη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Οι στρατηγικές επιλογές που καλείται να κάνει σήμερα η χώρα μας είναι και κρίσιμες και δύσκολες. Μέσα σε ένα τόσο ρευστό περιβάλλον η ελληνική εξωτερική πολιτική δεν πρέπει να αφεθεί χωρίς στρατηγικό προσανατολισμό, χωρίς πυξίδα, γιατί κινδυνεύει να γίνει εύκολη λεία των πάσης φύσεως λαϊκιστών που χρησιμοποιούν τις υπαρκτές αβεβαιότητες της μεταβατικής φάσης που διανύει το διεθνές σύστημα για να δημαγωγήσουν.

Μόνη σταθερή παράμετρος παραμένει η Ευρωπαϊκή Ενωση, η οποία όμως, παρά τα σημαντικά βήματα προς μια κοινή εξωτερική πολιτική, δεν είναι ακόμα σε θέση να υποκαταστήσει τις δομές ασφάλειας που δημιουργήθηκαν μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο με αμερικανική πρωτοβουλία. Η ΕΕ δεν είναι, τουλάχιστον προς το παρόν, ομοσπονδιακό κράτος όπως οι ΗΠΑ.

Οι ιδιομορφίες αυτές του ευρωπαϊκού οικοδομήματος δημιουργούν ασφαλώς μια πολυπλοκότητα που είναι δύσκολο να αντιληφθεί ο κάθε πολίτης. Θα περίμενε όμως κανείς από έμπειρους πολιτικούς, πριν σπεύσουν να λοιδορήσουν τις Βρυξέλλες για την «απουσία» τους σε σημαντικές διεθνείς κρίσεις, να θυμηθούν ορισμένες θεμελιώδεις αλήθειες. Και κυρίως να κοιτάξουν τη δική τους αρνητική συμβολή στην πανευρωπαϊκή προσπάθεια προώθησης κοινών δράσεων και πολιτικών στον τομέα της εξωτερικής πολιτικής και άμυνας. Πώς εξηγείται άραγε ότι οι ίδιοι που εξαπολύουν βέλη κατά της ΕΕ, γιατί είναι, κατά την άποψή τους, απούσα στη διεθνή σκηνή, υπονομεύουν και υποτιμούν τα τεράστια βήματα που έγιναν τα τελευταία χρόνια και επιταχύνθηκαν μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία; Γιατί δεν αποδίδουν εύσημα στην ΕΕ που κατόρθωσε για πρώτη φορά στη σύγχρονη ιστορία να εγκαταστήσει ένα μόνιμο παγκόσμιο ποινικό δικαστήριο για να μη μένουν ατιμώρητοι οι εγκληματίες πολέμου; Το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο αναγνωρίζεται από 120 κράτη και λειτουργεί παρά τη λυσσαλέα αντίθεση των ΗΠΑ, της Ρωσίας, της Τουρκίας και άλλων χωρών που δεν δέχονται να υπάγονται στους διεθνείς κανόνες.

Γιατί δεν αναγνωρίζουν ότι για πρώτη φορά ο κοινοτικός προϋπολογισμός χρηματοδοτεί την αμυντική προσπάθεια ενός ανεξάρτητου κράτους που δέχθηκε παράνομη στρατιωτική εισβολή, ενώ στο τραπέζι των συζητήσεων έχει τεθεί πλέον η προοπτική ευρωπαϊκής χρηματοδότησης των εθνικών εξοπλισμών; Είναι δυνατόν έμπειροι πολιτικοί, που μάλιστα ισχυρίζονται ότι ανήκουν στον φιλοευρωπαϊκό χώρο, να μην αντιλαμβάνονται την προστιθέμενη αξία τέτοιων εξελίξεων για το δικό μας πρόβλημα ασφάλειας; Κατηγορούν την Ευρωπαϊκή Ενωση για «φιλοπόλεμη» πολιτική στην Ουκρανία επειδή τα ευρωπαϊκά κράτη, αντιλαμβανόμενα την υπαρξιακή απειλή για τη διεθνή έννομη τάξη και τη δημοκρατία που προέρχεται από τον αυταρχικό ηγέτη του Κρεμλίνου, δεν του επέτρεψαν να συνεχίσει ανενόχλητος τα εγκληματικά του σχέδια;

Το 2012 η ΕΕ τιμήθηκε με το Νομπέλ Ειρήνης για τον ρόλο της στην προώθηση της ειρήνης, της συμφιλίωσης, της δημοκρατίας και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Ευρώπη. Το φιλειρηνικό DNA της Ευρώπης δεν την απαλλάσσει από την υποχρέωση να υπερασπιστεί με κάθε τρόπο, ακόμα και με ένοπλη βία, τις αξίες της.

23/06/2024

Η Ευρώπη ψάχνει τα πατήματά της

Γράφει o
Αγαπητός Ξάνθης
Αρχιτέκτονας*

Αυτές τις ήμερες, καθορίζονται οι ηγετικές θέσεις της πυραμίδας και των αξιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης μετά τις πρόσφατες εκλογές.

Η διανομή θα γίνει σύμφωνα με τη δύναμη των τριών κυρίαρχων ομάδων, που για αρκετά χρόνια διοικούν την Ένωσή μας. Μπορεί ο πυρήνας διοίκησης να έμεινε σχεδόν αμετάβλητος αλλά η άκρα δεξιά με πολλά πρόσωπα άρχισε να μιλάει από θέση ισχύος. Η Ευρώπη βρίσκεται σε μια σκοτεινή στενωπό ή σε μια φιλελεύθερη πορεία στη βάση των αρχών της Συνθήκης του Μάαστριχτ;

Δύο πόλεμοι που συνεχίζονται, ο ένας στην «καρδιά» της Ευρώπης και ο άλλος στα όριά της. Πολλαπλές κρίσεις εμφανίζονται που σχετίζονται με υβριδικές κινήσεις και εγκυμονούν τον άμεσο κίνδυνο παγκόσμιας ανάφλεξης και εξελίσσονται σε μια «ανειρήνευτη εποχή», ήτοι σε μια ιδιότυπη κατάσταση αναστολής (;) μεταξύ πολέμου και ειρήνης στο περίβλημα του εντεινόμενου ανταγωνισμού και αμέτρητων επιθέσεων μεταξύ αντιμαχόμενων δυνάμεων με «όχημα» την υποτιθέμενη συνδετικότητα [βλ. σχετ. LEONARD, MARK. (2024). Ανειρήνευτη Εποχή-πως οι παγκόσμιες αλληλοσυνδέσεις προκαλούν συγκρούσεις, Αθήνα: Ασίνη].

Η Ιταλία με την Αναγέννηση, η Μεγάλη Βρετανία με τη Βιομηχανική Επανάσταση, η Γαλλία με τη λαϊκή επανάσταση της ισότητας και η Γερμανία με τη «βαριά» σημερινή βιομηχανία δείχνουν τα όρια της δημοκρατίας στην Ευρώπη και κυρίως ανοίγουν τα παράθυρα στο μέλλον, της τεχνητής νοημοσύνης και της «πράσινης» μετάβασης. Αυτό το χωρικό τετράγωνο καθορίζει τις εξελίξεις, διαβάζοντας και τους χαρακτήρες των ηγετών αυτού του ευρωπαϊκού τετραγώνου, μπορούμε να φωνάξουμε για περισσότερη Ευρώπη, για μια Ευρώπη με κυριαρχικά δικαιώματα και τον πλήρη απογαλακτισμό από την «ιδιόμορφη» αγκαλιά της Αμερικής.

Το ζήτημα που γεννιέται είναι η αναζωογόνηση της δημοκρατίας από φρέσκιες ιδέες και σκέψεις βασισμένες στις μεγάλες αξίες του δυτικού πολιτισμού. Η περίοδος ειρήνης που διατρέχει η Ευρώπη, εκτός του πρόσφατου πολέμου της Ουκρανίας, από το 1947 σηματοδοτεί και την ανάγκη αναστοχασμού των ποιοτικών κριτήριων της ίδιας της δημοκρατίας της γηραιάς ηπείρου.

Η δημοκρατία απαιτεί έντιμους συμβιβασμούς, διεθνείς συνεργασίες, συμπράξεις με οριοθετημένες υποχωρήσεις όμως έχει το πολιτικό χάρισμα του εκκολαπτηρίου ιδεών και ελεύθερου λόγου μέσα στο πλαίσιο της παγκοσμιοποίησης και των ανοιχτών αγορών και υπηρεσιών.

Αυτή η (νέα τύπου) δημοκρατία σε ένα ανασφαλές περιβάλλον και δυστοπικό περίβλημα απαιτεί νέους στόχους, νέους «ορόφους» στο ευρωπαϊκό οικοδόμημα. Οι πρώτοι όροφοι έχουν ήδη κτιστεί από τις αρχές του 1950 δομικά και στατικά με επάρκεια, η προσθήκη-οι σταδιακές διευρύνσεις- όμως απαιτούν ένα συλλογικό αμυντικό σύστημα θεμελιωμένο σε μια κοινή γραμμή Άμυνας, Εξοπλισμού και Εκπαίδευσης ενός πιθανού Ευρωστρατού προσβλέποντας σε μια ομοσπονδιακή διάσταση της ευρωπαϊκής πολιτικής ενοποίησης και γιατί όχι, στις Ενωμένες Πολιτείες της Ευρώπης. Μια ενιαία πολιτική στο μεταναστευτικό και στο ενεργειακό, στη ρομποτική και στον ανταγωνισμό τρίτων μεγάλων χωρών, όπως είναι η Κίνα, η Ινδία και ακόμη και οι ΗΠΑ, είναι μια απάντηση στην ισχυρή παρουσία της Ευρώπης στο παγκόσμιο γίγνεσθαι.

Μόνο με αυτή τη μορφή, η Ένωση είναι ικανή να αντιμετωπίσει τις προκλήσεις του 21ου αιώνα και να διαθέσει ένα ηγετικό ρόλο στη νέα διεθνή σκηνή.

Οι προκλήσεις είναι εδώ και η Ευρώπη δεν μπορεί να είναι πίσω από το κάρο. Αυτό το πρωτοφανές ενωτικό μοντέλο της Ευρώπης οφείλει να ονειρεύεται, να μιλά, να διατυμπανίζει την ευρωπαϊκή αλληλεγγύη, πράγμα που κάνει σήμερα στον πόλεμο της Ουκρανίας, με μια δυνατή φωνή και ένα σθένος.

Ο στόχος είναι να αποκτήσουμε τη συνείδηση του «μεγάλου σπιτιού της Ευρώπης» και να μην επαναπαυόμαστε στις δάφνες ανάπτυξης, που η ίδια η Ένωση έχει πετύχει μεταπολεμικά. Η νέα γενιά, generation Z, που δεν έχει γευθεί τη μυρωδιά του μπαρουτιού να καταλάβει τη μεγάλη αποστολή της περισσότερης Ευρώπης για το αύριο θα στηρίξει τις υγιείς συμμαχικές δομές.

Η αποστολή των νέων ελίτ της Ευρώπης και της επερχόμενης διοίκησης των Βρυξελλών είναι να καθαρίσουν το μέτωπο από σκάνδαλα, από εθνικιστικές κορώνες και να κοιτάξουν την επαναφορά των αξίων ευθύνης και συμπεριφοράς.

Το «φως» έρχεται από το κέντρο της Ευρώπης και το στοίχημα δεν είναι οι «καρέκλες» στο μεγάλο αστεροειδές κτήριο της πρωτεύουσας του Βελγίου και σε πιο όροφο κάθεται ο μέγας «διοικητής» αλλά η έμπνευση των αξίων της ειρήνης, της αλληλεγγύης, του αλτρουισμού και της ευημερίας για όλους, για την Ευρώπη των λαών και όχι των μηχανισμών.

Και όταν μιλάμε για ελίτ, είναι τα άτομα που είναι: οι απλοί δάσκαλοι στο δημοτικό σχολείο έως εκείνων των πανεπιστημίων, των επιμελητηρίων, των δημοσιογράφων, των πολιτικών γενικότερα και ειδικά εκείνων του α’ και β’ βαθμού Τ.Α. των ατόμων που έχουν δημόσιο λόγο έως εκείνων που υπηρετούν την υγεία, την πρόνοια, τον δημόσιο αλλά και ιδιωτικό τομέα αλλά και εκείνων στα σώματα ασφαλείας όλων των κλάδων.

► Η Ευρώπη είναι ιδέα, είναι ουτοπία, είναι μια ειρηνική-πανανθρώπινη επανάσταση για μια προσαρμογή στον εξελισσόμενο διανθρωπισμό του «βελτιωμένου ανθρώπου» [βλ. σχετ. Εμμανουέλ Μακρόν στο βιβλίο του-Επανάσταση, εκδόσεις Ψυχογιός (2016)].

Ας τη συντρέξουμε αυτή την προσδοκία από την ωραία Ρόδο μας!

* Ο αρθρογράφος είναι αρχιτέκτονας, μεταδιδακτορικός υπότροφος του Πανεπιστημίου Αιγαίου, διδάσκων στο Τμήμα Μεσογειακών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αιγαίου και τω. μεταπτυχιακών προγράμμάτων " Διακυβέρνηση, Ανάπτυξη και Ασφάλεια στη Μεσόγειο" και «Περιβαλλοντική Εκπαίδευση»

21/06/2024

Άρθρο του Αλέκου Κρητικού στο Kreport (20.6.2024)

Παρεπόμενα των ευρωεκλογών

Παρά τις αισιόδοξες προβλέψεις, η προχθεσινή άτυπη σύνοδος κορυφής της ΕΕ δεν κατέληξε σε συμφωνία για την κάλυψη των τεσσάρων κορυφαίων θέσεων των προέδρων της Επιτροπής, του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Υπάτου εκπροσώπου για την εξωτερική πολιτική. Το σημείο διαφωνίας ήταν η διάρκεια της θητείας του Προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου. Eνώ όλοι έδειξαν να συμφωνούν στο πρόσωπο του Πορτογάλου τέως πρωθυπουργού Αντόνιο Κόστα, ηγέτες που πρόσκεινται στο Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα (ΕΛΚ) ζήτησαν να περιορισθεί η θητεία του στα πρώτα δυόμιση χρόνια και το υπόλοιπο να καλυφθεί από προσωπικότητα που θα ανήκει στο ΕΛΚ.

Υπήρξαν βέβαια και άλλες υπόρρητες απόπειρες εξήγησης της δυστοκίας στη λήψη απόφασης, όπως η δυσαρέσκεια της Τζόρτζια Μελόνι επειδή, όπως τουλάχιστον διέρρευσε, δεν είχε κληθεί στις προηγηθείσες διαβουλεύσεις, αν και νικήτρια των ευρωεκλογών στην Ιταλία, αλλά και επειδή ίσως θεωρεί ότι και η δική της πολιτική οικογένεια δικαιούται μια από τις κορυφαίες θέσεις της ΕΕ. Σύμφωνα με μια άλλη εκδοχή, η παράλληλη απόφαση για διορισμό του Ολλανδού πρωθυπουργού στη θέση του Γενικού Γραμματέα του ΝΑΤΟ αποδυνάμωσε την πρόταση για ορισμό της Εσθονής πρωθυπουργού Κάγια Κάλας στη θέση του Υπάτου εκπροσώπου της ΕΕ για την εξωτερική πολιτική, λόγω του ότι και οι δύο ανήκουν στην ίδια πολιτική οικογένεια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Σε μια τέτοια περίπτωση, το παιχνίδι ανοίγει ενδεχομένως από την αρχή.

Είναι πολύ πιθανόν να ισχύουν ταυτοχρόνως όλες οι παραπάνω εκδοχές. Είναι όμως βέβαιο ότι ως κυρίαρχη αιτία της αδυναμίας λήψης απόφασης πρέπει να θεωρηθεί η διάρκεια της θητείας του Αντόνιο Κόστα. Και εδώ είναι που δημιουργείται το εξής ερώτημα: Για ποιο λόγο τόση επιμονή για τη διάρκεια της θητείας σε μια θέση, που είναι μεν θεσμικώς κορυφαία, αλλά που κατά τη γνώμη πολλών αναλυτών, μέχρι σήμερα δεν έχει δώσει στην πράξη δείγματα αποφασιστικού επηρεασμού των αποφάσεων του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου; Τι βλέπει το ΕΛΚ και επιδιώκει να έχει υπό τον έλεγχό του το δεύτερο μισό της θητείας αυτής;

Η απάντηση, χωρίς να είναι εύκολη, θα πρέπει να αναζητηθεί στην πολιτική εικόνα που θα εμφανίζει η ενωμένη Ευρώπη στο δεύτερο εξάμηνο του 2027, όπως αυτή προκύπτει και από τα αποτελέσματα των ευρωεκλογών. Όταν είναι αρκετά πιθανόν να είναι πρόεδρος της Γαλλίας η Μαρίν Λεπέν, όταν σε μια τέτοια περίπτωση, δεν μπορεί να προεξοφληθεί ποια θα είναι τότε η στάση της Τζόρτζια Μελόνι, όταν είναι άδηλο ποια πολιτική συμμαχία θα κυβερνά τότε τη Γερμανία, όταν γνωρίζουμε ήδη από τώρα ότι στην Ολλανδία αναλαμβάνει την εξουσία μια κυβέρνηση έντονης δεξιάς και εθνικιστικής απόκλισης. Σε αυτά θα πρέπει να προσμετρηθούν οι - όχι πολλά υποσχόμενες για την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση - πολιτικές προοπτικές χωρών όπως η Ουγγαρία, η Σλοβακία, η Αυστρία, η Σουηδία, για να μείνουμε, αισιόδοξα, μόνο σε αυτές.

Φαίνεται ότι απόνερα των πρόσφατων ευρωεκλογών θα πλημμυρίζουν, δυστυχώς, για αρκετά χρόνια την ενωμένη Ευρώπη.

Κοινός παρονομαστής όλων αυτών των προοπτικών αναμένεται να είναι μια επιστροφή σε ένα εθνοκεντρικό μοντέλο διακυβέρνησης της ΕΕ, δηλαδή στην αποδυνάμωση υπερεθνικών θεσμών, όπως η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, αλλά και θεσμικών αντιβάρων, όπως το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, και στην επικράτηση του διακυβερνητικού τρόπου λήψης αποφάσεων, πράγμα που θα εκφρασθεί μέσα από την κυριαρχία του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και των άλλων διακυβερνητικών οργάνων που βρίσκονται κάτω από αυτό.

Εδώ, λοιπόν, πρέπει μάλλον να αναζητηθεί η εξήγηση της επιμονής του ΕΛΚ να έχει δικό του Πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου από το 2027 και μετά. Προβλέποντας ότι το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο θα αποκτήσει πολύ σημαντικότερο ρόλο στη διαδικασία λήψης αποφάσεων και επιδιώκοντας ταυτοχρόνως αυτό να μην υπονομεύσει την πορεία προς την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση, θέλει, ως η μεγαλύτερη και ταυτοχρόνως προσηλωμένη στην ευρωπαϊκή ιδέα παράταξη του Ευρωκοινοβουλίου να έχει, μέσω δικού του Προέδρου, ισχυρό λόγο στις ευρωπαϊκές εξελίξεις κατά τη μετά το 2027 περίοδο.

Σε κάθε όμως περίπτωση, είναι αναγκαίο να εξευρεθεί μέχρι τις 27-28 Ιουνίου κάποια λύση στο θέμα των κορυφαίων θέσεων της ΕΕ, προκειμένου το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο που θα συνεδριάσει σε αυτές τις ημερομηνίες να μπορέσει να ασχοληθεί και με άλλα ζωτικού ενδιαφέροντος ζητήματα, τα οποία δεσμεύτηκε να εξετάσει τον Ιούνιο. Αναφερόμαστε στη δέσμευσή του, τον περασμένο Μάρτιο και Απρίλιο, να συζητήσει στη σύνοδο του Ιουνίου όλες τις δυνατότητες χρηματοδότησης της ευρωπαϊκής αμυντικής βιομηχανίας καθώς και μέτρα εμβάθυνσης της Ένωσης Κεφαλαιαγορών.

Ήδη, λόγω των εκλογών στη Γαλλία δυο μόνο ημέρες μετά τη σύνοδο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου αλλά και της αμφισβήτησης της νομιμοποίησης της γερμανικής κυβέρνησης από τους αντιπάλους της, τα κεφαλαιώδους σημασίας αυτά ζητήματα λίγες πιθανότητες επιτυχούς συζήτησης θα είχαν. Οι πιθανότητες αυτές θα είναι δε μηδενικές αν ο χρόνος της συνεδρίασης αναλωθεί στην κάλυψη των κορυφαίων ευρωπαϊκών αξιωμάτων. Ο χρόνος, όμως, δεν λειτουργεί την περίοδο αυτή υπέρ της ομαλής συνέχισης της ευρωπαϊκής πορείας.

Βιβλιοθήκη Richelieu στο Παρίσι.
21/06/2024

Βιβλιοθήκη Richelieu στο Παρίσι.

04/06/2024
Από την ανατολή προς τη δύση, τον βορρά προς τον νότο, η Ευρώπη ετοιμάζεται για εκλογές!Με μόλις έναν μήνα να απομένει, ...
09/05/2024

Από την ανατολή προς τη δύση, τον βορρά προς τον νότο, η Ευρώπη ετοιμάζεται για εκλογές!

Με μόλις έναν μήνα να απομένει, εμβληματικές τοποθεσίες σε όλη την Ευρώπη δείχνουν τα αστέρια τους για να γιορτάσουν την και να υπενθυμίσουν σε όλους να στις Ευρωεκλογές.

Το Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών «Διακυβέρνηση, Ανάπτυξη και Ασφάλεια στη Μεσόγειο» του Τμήματος Μεσογειακών Σπουδών τ...
01/05/2024

Το Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών «Διακυβέρνηση, Ανάπτυξη και Ασφάλεια στη Μεσόγειο» του Τμήματος Μεσογειακών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αιγαίου

ανακοινώνει την

Πρόσκληση Εκδήλωσης Ενδιαφέροντος για την Επιλογή Μεταπτυχιακών Φοιτητών/τριών ακαδημαϊκού έτους 2024-25

Το Πρόγραμμα:

-Προσφέρεται 100% με εξ αποστάσεως διδασκαλία.

-Δομή Προγράμματος: τρία (3) εξάμηνα πλήρους φοίτησης, δύο (2) διδακτικά και ένα (1) ερευνητικό που αφορά στην εκπόνηση της Μεταπτυχιακής Διπλωματικής Εργασίας (για την υποστήριξη των φοιτητών/τριών μας διοργανώνονται σεμινάρια Μεθοδολογίας Έρευνας, Εκπόνησης και Υποστήριξης Διπλωματικής Εργασίας)

- Παρέχει δυνατότητα απαλλαγής τελών φοίτησης σε ποσοστό έως του τριάντα τοις εκατό (30%) του συνολικού αριθμού των φοιτητών/τριών που εισάγονται στο Π.Μ.Σ. (άρθρο 86 Ν. 4957/2022)

Οι αιτήσεις υποβάλλονται αποκλειστικά ηλεκτρονικά μέσω του συστήματος «ΝΑΥΤΙΛΟΣ» του Πανεπιστημίου Αιγαίου στη διεύθυνση: https://nautilus.aegean.gr/ μέχρι 31.08.2024.

Αναλυτικά η πρόσκληση: https://forum.aegean.gr/viewtopic.php?t=33075

Για περισσότερες πληροφορίες, οι ενδιαφερόμενοι/ες μπορούν να απευθύνονται στη Γραμματεία του Π.Μ.Σ. «Διακυβέρνηση, Ανάπτυξη και Ασφάλεια στη Μεσόγειο» μέσω αποστολής μηνυμάτων στην ηλεκτρονική διεύθυνση [email protected].

Γραμματειακή Υποστήριξη Π.Μ.Σ. «Διακυβέρνηση, Ανάπτυξη και Ασφάλεια στη Μεσόγειο»

Μαρία Μαστρογιάννη

Τηλ.: +30 2241099318, +30 6946083437

Email: [email protected], [email protected]

Κυκλοφορεί αύριο
29/04/2024

Κυκλοφορεί αύριο

20/04/2024

Mario Draghi: Radical Change—Is What Is Needed
Mario Draghi

President of the Italian Council of Ministers (2021-2022), President of the European Central Bank (2011-2019)

With his agreement, we publish the text of Mario Draghi’s Speech at the High-level Conference on the European Pillar of Social Rights (Brussels, April 16, 2024). French, Spanish and Italian versions can be found in the pages of Grand Continent.

In a sense, this is the first time that I have the opportunity to start sharing with you how the design and the philosophy of my report are shaping out.

For a long time, competitiveness has been a contentious issue for Europe.

In 1994, the nobel-prize-to-be economist Paul Krugman called focusing on competitiveness a “dangerous obsession”. His argument was that long-term growth comes from raising productivity, which benefits everyone, rather than through trying to improve your relative position against others and capture their share of growth.

The approach we took to competitiveness in Europe after the sovereign debt crisis seemed to prove his point. We pursued a deliberate strategy of trying to lower wage costs relative to each other – and, combine this with a procyclical fiscal policy, the net effect was only to weaken our own domestic demand and undermine our social model.

But the key issue is not that competitiveness is a flawed concept. It is that Europe has had the wrong focus.

We have turned inwards, seeing our competitors among ourselves, even in sectors like defence and energy where we have profound common interests. At the same time, we have not looked outwards enough: with a positive trade balance, after all, we did not pay enough attention to our external competitiveness as a serious policy question.

In a benign international environment, we trusted the global level playing field and the rules-based international order, expecting that others would do the same. But now the world is changing rapidly and it has caught us by surprise.

Most importantly, other regions are no longer playing by the rules and are actively devising policies to enhance their competitive position. At best, these policies are designed to re-direct investment towards their own economies at the expense of ours; and at worst, they are designed to make us permanently dependent on them.

China, for example, is aiming to capture and internalise all parts of the supply chain in green and advanced technologies and is securing the access to the required resources. This rapid supply expansion is leading to significant overcapacity in multiple sectors and threatening to undercut our industries.

The US, for its part, is using large-scale industrial policy to attract high-value domestic manufacturing capacity within its borders – including that of European firms – while using protectionism to shut out competitors and deploying its geopolitical power to re-orient and secure supply chains.

We have never had an equivalent “Industrial Deal” at the EU level, even though the Commission has been doing everything in its power to fill this gap. As such, despite a number of positive initiatives that are underway, we are still lacking an overall strategy for how to respond in multiple areas.

We are lacking a strategy for how to keep pace in an increasing cutthroat race for leadership in new technologies. Today we invest less in digital and advanced technologies than the US and China, including for defence, and we only have four global European tech players among the top 50 worldwide.

We are lacking a strategy for how to shield our traditional industries from an unlevel global playing field caused by asymmetries in regulations, subsidies and trade policies.

Energy-intensive industries are a case in point.

In other regions, these industries not only face lower energy costs, but they also face a lower regulatory burden and, in some cases, they are receiving massive subsidies which directly threat the ability of European firms to compete.

Without strategically designed and coordinated policy actions, it is logical that some of our industries will shut down capacity or relocate outside the EU.

And we are lacking a strategy to ensure that we have the resources and inputs we need to fulfil our ambitions without increasing our dependencies.

We rightly have an ambitious climate agenda in Europe and hard targets for electric vehicles. But in a world where our rivals control many of the resources we need, such an agenda has to be combined with a plan to secure our supply chain – from critical minerals to batteries to charging infrastructure.

Our response has been constrained because our organisation, decision-making and financing are designed for “the world of yesterday” – pre-Covid, pre-Ukraine, pre-conflagration in the Middle East, pre return of great power rivalry.

But we need an EU that is fit for today’s and tomorrow’s world. And so what I am proposing in the report that the President of the Commission asked me to prepare is radical change, because that is what is needed.

Ultimately, we will need to achieve transformation across the European economy. We need to be able to rely on decarbonised and independent energy systems; an integrated and adequate EU-based defence system; domestic manufacturing in the most innovative and fast-growing sectors; and a leading position in the deep-tech and digital innovation that is close to our manufacturing basis.

But with our competitors moving fast, we must also assess priorities. Immediate actions are needed in the sectors with the highest exposure to green, digital and security challenges. In my report, we are focusing on ten of these macro-sectors in the European economy.

Each sector requires specific reforms and tools. Yet in our analysis there are three emerging common threads for policy interventions.

The first common thread is enabling scale. Our major competitors are taking advantage of the fact that they are continental-sized economies to generate scale, increase investment and capture market share for the industries where it matters most. We have the same natural size advantage in Europe, but fragmentation is holding us back.

In the defence industry, for example, lack of scale is hampering the development of European industrial capacity, which is a problem acknowledged in the recent European Defence Industrial Strategy. The top five players in the US represent 80% of its larger market, while in Europe they constitute 45%.

This difference arises in large part because EU defence spending is fragmented.

Governments do not procure much together – collaborative procurement accounts for less than 20% of spending – and they do not focus enough on our own market: almost 80% of procurement over the last two years has been from outside the EU.

To meet new defence and security needs, we need to step up our joint procurement, increase the coordination of our spending and the interoperability of our equipment, and substantially reduce our international dependencies.

Another example where we are not making use of scale is telecommunications. We have a market of around 450 million consumers in the EU, but investment per capita is half of that in the US, and we are lagging in 5G and fibre deployment.

One reason for this gap is that we have 34 mobile network groups in Europe – and that is a conservative estimate, we have in fact many more – often operating at national scale, versus three in the US and four in China. To produce more investment, we need to streamline and further harmonise telecoms regulations across Member States and support, not hamper, consolidation.

And scale is also crucial, in a different way, for young companies that generate the most innovative ideas. Their business model depends on being able to grow fast and commercialise their ideas, which in turn requires a large domestic market.

And scale is also essential for developing new, innovative medicines, through the standardisation of the EU patients’ data, and the use of artificial intelligence, which needs all this wealth of data we have – if only they could be standardised.

In Europe we are traditionally very strong in research, but we are failing to bring innovation to market and upscale it. We could address this barrier by, among other things, reviewing current prudential regulation in bank lending and setting up a new common regulatory regime for start-ups in tech.

The second thread is providing public goods. Where there are investments from which we all benefit, but no country can carry out alone, there is a powerful case for us to act together – otherwise we will underdeliver relative to our needs: we will underdeliver in climate, in defence for example, and in other sectors as well.

There are several chokepoints in the European economy where lack of coordination means that investment is inefficiently low. Energy grids, and in particular interconnections, are one such example.

They are a clear public good, as an integrated energy market would lower energy costs for our firms and make us more resilient in the face of future crises – a goal that the Commission is pursuing in the context of REPowerEU.

But interconnections require decisions on planning, financing, procurement of materials and governance that are difficult to coordinate – and so we will not be able to build a true Energy Union unless we agree on a common approach.

Another example is our super computing infrastructure. The EU has a public network of high-performance computers (HPCs) which is world-class, but the spillovers to the private sector are currently very, very limited.

This network could be used by the private sector – for instance AI startups and SMEs – and in return, the financial benefits received could be reinvested to upgrade HPCs and support an EU cloud expansion.

Once we identify these public goods, we also need to give ourselves the means to finance them. The public sector has an important role to play, and I have spoken before about how we can better use the joint borrowing capacity of the EU, especially in areas – like defence – where fragmented spending reduces our overall effectiveness.

But most of the investment gap will need to be covered by private investment. The EU has very high private savings, but they are mostly funnelled into banks deposits and do not end up financing growth as much as they could in a larger capital market. This is why advancing the Capital Markets Union (CMU) is an indispensable part of the overall competitiveness strategy.

The third thread is securing the supply of essential resources and inputs.

If we are to carry out our climate ambitions without increasing our dependence on countries on whom we can no longer rely, we need a comprehensive strategy covering all stages of the critical mineral supply chain.

We are currently largely leaving this space to private actors, while other governments are directly leading or strongly coordinating the whole chain. We need a foreign economic policy that delivers the same for our economy.

The Commission has already started this process with the Critical Raw Materials Act, but we need complementary measures to make our targets more tangible. For example, we could envisage a dedicated EU Critical Mineral Platform, primarily for joint procurement, secure diversified supply, the pooling and financing, and stockpiling.

Another crucial input which we need to secure – and this is particularly relevant to you, the social partners – is our supply of skilled workers.

In the EU, three-quarters of companies report difficulties in recruiting employees with the right skills, while 28 occupations representing 14% of our workforce are currently identified as having labour shortages.

With ageing societies and less favourable attitudes towards immigration, we will need to find these skills internally. Multiple stakeholders will need to work together to ensure the relevance of skills and shape flexible upskilling pathways.

One of the most important players in this regard will be you, the social partners. You have always been crucial in times of change, and Europe will rely on you to help adapting our labour market to the digital age and empower our workers.

These three threads require us to think deeply about how we organise ourselves, what we want to do together and what we want to keep at the national level. But given the urgency of the challenge we face, we do not have the luxury of delaying the answers to all these important questions until a next Treaty change.

To ensure coherence between different policy tools, we should be able to develop now a new strategic tool for the coordination of economic policies.

And if we are to find that this is not feasible, in specific cases, we should be ready to consider going forward with a subset of Member States. For example, enhanced cooperation in the form of a 28th regime could be a way forward for the CMU to mobilise investments. But as a rule, I believe that the political cohesion of our Union demands that we act together – possibly always. And we have to be aware that the same political cohesion is now being threatened by the changes in the rest of the world.

Restoring our competitiveness is not something we can achieve alone, or only by beating each other. It requires us to act as a European Union in a way we never have before.

Our rivals are stealing a march on us because they can act as one country with one strategy and align all the necessary tools and policies behind it.

If we are to match them, we will need a renewed partnership among Member States – a re-defining of our Union that is no less ambitious than what the Founding Fathers did 70 years ago with the creation of the European Coal and Steel Community

Address


Opening Hours

Monday 09:00 - 19:00
Tuesday 09:00 - 19:00
Wednesday 09:00 - 19:00
Thursday 09:00 - 19:00
Friday 09:00 - 19:00
Saturday 09:00 - 14:00

Alerts

Be the first to know and let us send you an email when Επιθεώρηση Διεθνής και Ευρωπαϊκή Πολιτική posts news and promotions. Your email address will not be used for any other purpose, and you can unsubscribe at any time.

Contact The Business

Send a message to Επιθεώρηση Διεθνής και Ευρωπαϊκή Πολιτική:

Shortcuts

  • Address
  • Opening Hours
  • Alerts
  • Contact The Business
  • Videos
  • Claim ownership or report listing
  • Want your business to be the top-listed Media Company?

Share