Commonality

Commonality Contact information, map and directions, contact form, opening hours, services, ratings, photos, videos and announcements from Commonality, News & Media Website, .

Αποτελούμε μια κοινότητα ιδεών, αριστερών ριζοσπαστικών ιδεών, τουλάχιστον οι άνθρωποι που τρέχουμε το site, δεν απαιτούμε την ίδια κοινότητα και από τους ανθρώπους που απευθυνόμαστε για συνεργασίες. Θέλουμε να γράφουμε απλά και κατανοητά. Μας ενδιαφέρουν εξίσου τα τοπικά, τα καθημερινά, αλλά και τα πολύπλοκα παγκόσμια.

Ανάμεσα στον μαγικό και κοινωνικό ρεαλισμό Το Στραβό αλέτρι είναι ένα καλογραμμένο ρεαλιστικό μυθιστόρημα, εξίσου ωμό κα...
22/08/2024

Ανάμεσα στον μαγικό και κοινωνικό ρεαλισμό

Το Στραβό αλέτρι είναι ένα καλογραμμένο ρεαλιστικό μυθιστόρημα, εξίσου ωμό και ποιητικό, όπως το φυσικό περιβάλλον που το περιβάλλει. Ενα βιβλίο που αξίζει να διαβαστεί και να συζητηθεί, ένα βιβλίο που στρέφει και εντείνει το ενδιαφέρον μας προς τη βραζιλιάνικη λογοτεχνία.

Υπάρχει μια φαινομενική δυσαναλογία ανάμεσα στο μέγεθος της Βραζιλίας και της λογοτεχνίας που φτάνει εξ αυτής μεταφρασμένη στη χώρα μας, ειδικά αν συνυπολογίσει κανείς το τι συμβαίνει με τις λοιπές λατινοαμερικανικές χώρες. Στα τέλη της προηγούμενης και στις αρχές της τρέχουσας χρονιάς, ένα κενό καλύφθηκε με την κυκλοφορία, σε μετάφραση Αθηνάς Ψυλλιά, των δύο έργων του σημαντικού Ραντουάν Νασσάρ. Πρόσφατα, από τις εκδόσεις Αίολος και σε μετάφραση Μαρίας Παπαδήμα, κυκλοφόρησε το Στραβό αλέτρι, του Ιταμαρ Βιέιρα Ζούνιορ, που κατάφερε να συμπεριληφθεί στην τελική λίστα των υποψήφιων βιβλίων για το Βραβείο Booker International για την περασμένη χρονιά.

Είναι μια ιστορία από το πρόσφατο παρελθόν, όταν, παρότι η δουλεία είχε διά νόμου καταργηθεί, ένα μεγάλο μέρος του αγροτικού πληθυσμού συνέχισε να ζει σε συνθήκες σχεδόν πλήρους στέρησης δικαιωμάτων, δουλεύοντας από ανατολή σε δύση, από Κυριακή σε Κυριακή, για λογαριασμό πλούσιων γαιοκτημόνων, που μόνο ως επισκέπτες και εισπράκτορες της παραχθείσας υπεραξίας καταδέχονταν να επισκεφθούν την ύπαιθρο εγκαταλείποντας για λίγο την αστική τους καθημερινότητα.

Δύο αδελφές, η Μπιμπιάνα και η Μπελονίζια, γεννημένες στην Αγκουα Νέγρα, θα βρουν στη βαλίτσα της γιαγιάς τους, ανάμεσα σε άλλα μικροπράγματα, ένα εντυπωσιακό μαχαίρι με λαβή από ελεφαντόδοντο. Η παιδική περιέργεια, εκδηλωμένη σε διάθεση για σκανταλιά, θα τις οδηγήσει να δοκιμάσουν τη γεύση της κοφτερής λεπίδας στη γλώσσα τους. Η επίσκεψη στο νοσοκομείο, λεύγες μακριά από το αγρόκτημα, δεν θα γιατρέψει το κακό. Το ατύχημα θα καταστήσει μουγκή τη μια τους. Ετσι, η μία γίνεται η φωνή της άλλης, το δέσιμο μεταξύ τους γίνεται ακόμα πιο ισχυρό.

Χωρισμένο σε τρία μέρη, το μυθιστόρημα του γεννημένου το 1979 συγγραφέα συνομιλεί με αξιώσεις με τη λογοτεχνική παράδοση του μαγικού και του κοινωνικού ρεαλισμού, αποδεικνύοντας πως ο τρόπος διαχείρισης της –λογοτεχνικής– παράδοσης μπορεί να την καταστήσει επίκαιρη και όχι αναμασημένη τροφή. Βρισκόμαστε σε μια εποχή που η πίστη στο μεταφυσικό στοιχείο είναι διάχυτη, πριν ο εκχριστιανισμός επικρατήσει ολοκληρωτικά στους απόκληρους της βραζιλιάνικης κοινωνίας, όταν οι ψυχές των γητεμένων συνέχιζαν να κυκλοφορούν και μετά τον θάνατό τους, όταν οι αρρώστιες αντιμετωπίζονταν με γιατροσόφια από βότανα, θυσίες και προσευχές, όταν η πρόσβαση στην παιδεία ήταν αδύνατη. Η ιστορία δεν περιορίζεται ωστόσο στα στενά όρια ενός παραμυθιού, αλλά διαθέτει τον απαραίτητο κοινωνικό ρεαλισμό, πετυχαίνοντας να αποτυπώσει με ευκρίνεια εκείνες τις άγονες ζωές.

Η παραγωγή καλής λογοτεχνίας, πρωτεύων συγγραφικός στόχος του Ιταμαρ Βιέιρα Ζούνιορ, δεν αποκλείει την ανάδειξη της πολιτικής διάστασης της ιστορίας αυτής, δεν την καλλωπίζει, δεν την αφήνει στη λήθη του παρελθόντος και στο περιθώριο της κυρίαρχης αφήγησης του προνομίου, χωρίς ωστόσο να εγκλωβίζεται σε μια, χωρίς λογοτεχνικό ενδιαφέρον, κοινωνιολογική και ανθρωπολογική δοκιμιακή γραφή. Πετυχαίνει έναν συνδυασμό δύσκολο σε σύλληψη και εκτέλεση, ιδιαίτερα απολαυστικό στην ανάγνωση, χωρίς να απουσιάζει η γεύση της σκόνης από το στόμα.

Πριν από μια δεκαετία περίπου, σε μετάφραση Γιώργου Ρούβαλη, είχε κυκλοφορήσει ένα σημαντικό βιβλίο σκληρού ρεαλισμού, το Αγονες ζωές του επίσης Βραζιλιάνου Γκρασιλιάνο Ράμος, στεγνό από όμορφες και εξωτικές περιγραφές, υπηρετώντας με απόλυτη προσήλωση τον τίτλο του. Στο επίκεντρο εκείνης της ιστορίας υπήρχε ως κύριο διακύβευμα, για ένα καλύτερο μέλλον, το ζήτημα της πρόσβασης στην παιδεία και της συλλογικής οργάνωσης. Το Στραβό αλέτρι αποτελεί έναν άξιο απόγονο εκείνου του βιβλίου, ενταγμένο ταυτόχρονα στο σύγχρονο πλαίσιο, όπως αυτό έχει διαμορφωθεί με την μεταποικιακή, αλλά και φεμινιστική και κουίρ, λογοτεχνία, όπου η απελευθέρωση και η διεκδίκηση ενός καλύτερου αύριο δεν μπορεί να εγκαταλειφθεί στα χέρια της κυρίαρχης τάξης.

Ωστόσο, ο συγγραφέας υπενθυμίζει διαρκώς, τοποθετώντας τις γυναίκες στο κέντρο της ιστορίας αυτής, πως ακόμα και εντός των πλέον απόκληρων υπάρχει μια ξεκάθαρη διαβάθμιση καταπίεσης, με τις γυναίκες, ήδη από μικρά κορίτσια, να αποτελούν θύματα της πατριαρχικής οργάνωσης –και αυτής– της κοινωνικής μικρογραφίας. Η κοινωνική θέση δεν δικαιολογεί και δεν αθωώνει εκ προοιμίου κανέναν και καμία από την κατηγορία της καταπίεσης και της βίας.

Το Στραβό αλέτρι είναι ένα καλογραμμένο ρεαλιστικό μυθιστόρημα, εξίσου ωμό και ποιητικό, όπως το φυσικό περιβάλλον που το περιβάλλει. Ενα βιβλίο που αξίζει να διαβαστεί και να συζητηθεί, ένα βιβλίο που στρέφει και εντείνει το ενδιαφέρον μας προς τη βραζιλιάνικη λογοτεχνία.

Γιάννης Καλογερόπουλος
Επιμέλεια:Μισέλ Φάις
ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΤΩΝ ΣΥΝΤΑΚΤΩΝ

Τάκης Γεωργακόπουλος: Το παζλ των κυβερνητικών ...απορρυθμίσεων στην Υγεία -Νέες αυξήσεις-φωτιά στα φάρμακα -Αντιμεταρρύ...
22/08/2024

Τάκης Γεωργακόπουλος: Το παζλ των κυβερνητικών ...απορρυθμίσεων στην Υγεία

-Νέες αυξήσεις-φωτιά στα φάρμακα

-Αντιμεταρρύθμιση στην Ψυχική Υγεία

-Αυταρχικά μέτρα σε βάρος των γιατρών που αρνούνται τον παραλογισμό της κυβέρνησης


Πριν ακόμη στεγνώσει το μελάνι από τις αυξήσεις που έκανε η κυβέρνηση της ΝΔ στις τιμές των γενοσήμων φαρμάκων, το υπουργείο Υγείας με ...«λαγό» τον ΕΟΦ ετοιμάζει και νέο κύμα αυξήσεων σε πάνω από 600 φαρμακευτικά σκευάσματα, εν μέσω καύσωνα, ανεβάζοντας έτσι τη θερμοκρασία στους πάσχοντες που θα κληθούν να βάλουν βαθιά το χέρι στην τσέπη τους για να πληρώσουν τη συμμετοχή του ασθενή στο φαρμακευτικό κόστος.

Η πρόταση της φαρμακοβιομηχανίας για αυξήσεις, βρίσκει πρόσφορο έδαφος στην κυβερνητική πολιτική που αδιαφορεί αν θα επιβαρυνθεί επιπλέον ο ΕΟΠΥΥ κατά 60.000.000 ευρώ, ενώ και οι ασθενείς θα πληρώσουν από την τσέπη τους περίπου 30.000.000 ευρώ.

Έτσι, εν μέσω παρατεταμένου καύσωνα, και ο χώρος της Υγείας δεν εξαιρείται από το ράλι των ανατιμήσεων, της ακρίβειας και της αισχροκέρδειας που ανέχεται η κυβέρνηση Μητσοτάκη – ΝΔ.

Ενδεικτικά αναφέρουμε πως η λιανική τιμή (λ.τ.) αυξάνεται:

* για αντιψυχωσικό φάρμακο κατά 357,43%

* αντιβιοτικό ευρέος φάσματος κατά 184,4%,

* ογκολογικό φάρμακο κατά 145,4%,

* αντιβιοτικό ουρολοιμώξεων κατά 284%,

* φάρμακο καρδιοπαθών κατά 172,31%.

Η κυβέρνηση ικανοποιεί έτσι τις απαιτήσεις των φαρμακοβιομηχάνων που αιτιώνται αυξημένο κόστος παραγωγής σε σχέση με το ωφελούμενο κέρδος. Στην πραγματικότητα η φαρμακοβιομηχανία απαιτεί από την κυβέρνηση να κάνει τις αυξήσεις με στόχο να κερδίσει το «χαμένο έδαφος» από το claw back που επιστρέφει στον ΕΟΠΥΥ, εξαιτίας της υπέρβασης της θεσμοθετημένης δαπάνης ως συνέπεια της κατά ένα μέρος, ανεξέλεγκτης συνταγογράφησης που παρατηρείται.



Πλάι στις τσουχτερές αυξήσεις των φαρμάκων που ετοιμάζει η κυβέρνηση της ΝΔ, έρχεται να προστεθεί και η απορρύθμιση των υπηρεσιών ψυχικής υγείας που ετοίμασαν οι Βαρτζόπουλος – Γεωργιάδης σε ένα νομοσχέδιο-όνειδος για την υγειονομική πολιτική γενικότερα. Έναν νόμο που αρνούνται ακόμη και οι Ιατρικοί Σύλλογοι που έχουν πλειοψηφίες προσκείμενες στη ΝΔ.

Ο νόμος Βαρτζόπουλου ξηλώνει το κοινωνικό κράτος και τις υπηρεσίες του στους ψυχικά πάσχοντες, αφού οι δημόσιες υπηρεσίες υγείας συρρικνώνονται με στόχο να παραδοθούν σιγά – σιγά στον ιδιωτικό τομέα και στους ιδιωτικούς φορείς «κερδοσκοπικού χαρακτήρα» που θεσμοθετεί η κυβέρνηση. Αυτοί οι ιδιωτικοί φορείς υπηρεσιών ψυχικής υγείας θα ωφεληθούν στο άμεσο μέλλον, αφού θα καρπωθούν και τη χρηματοδότηση των ΕΣΠΑ και την Ευρωπαϊκή χρηματοδότηση του Ταμείου Ανάκαμψης!

Ο νόμος Βαρτζόπουλου καταργεί την τομεοποίηση των υπηρεσιών ψυχικής υγείας που αντιμετωπίζουν τον ψυχικά πάσχοντα στον τόπο του. Καθιερώνει ένα υδροκέφαλο σχήμα διοίκησης, υπάγοντας όλες τις υπηρεσίες στον υποδιοικητή της κάθε ΥΠΕ, ενώ οι ψυχιατρικές δομές και κυρίως οι νοσοκομειακές κλινικές θα είναι σε ρόλο ...«κομπάρσου». Συγχωνεύει τις υπηρεσίες απεξάρτησης μέσω του ΕΟΠΕ (ΝΠΙΔ) με στόχο την εσωτερική κινητικότητα των εργαζομένων, αλλά και τον κατακερματισμό της αντιμετώπισης των πασχόντων. Ψυχιατρικοποιεί την παραβατικότητα των νέων, με την ταμπέλα «παρεκκλίνουσες συμπεριφορές».

Αντί, επομένως, να ολοκληρώνεται η ψυχιατρική μεταρρύθμιση, με τον νόμο Βαρτζόπουλου αποδιοργανώνεται πλήρως και οι πάσχοντες παραδίδονται ως «πελάτες» στις ιδιωτικές δομές ΜΚΟ, ΑΜΚΕ και κάθε άλλη αμαρτωλή επιχειρηματική δραστηριότητα που καρπώνεται τον πόνο και την αδυναμία των ψυχικά πασχόντων και των οικογενειών τους.



Το παζλ της υγειονομικής απορρύθμισης της Νέας Δημοκρατίας, έρχεται να συμπληρώσει η θεσμοθέτηση:

α) επίταξης των ιδιωτών γιατρών για να εφημερεύσουν στα νοσοκομεία

β) διακοπής του δικαιώματος συνταγογράφησης κάθε ιδιώτη γιατρού που δεν θα δεχθεί να κάνει εφημερίες στο νοσοκομείο

γ) διακοπή σύμβασης με τον ΕΟΠΥΥ στους ιδιώτες γιατρούς που δεν θα εφημερεύσουν στα νοσοκομεία.

Οι παραπάνω διατάξεις νομοθετικού παραλογισμού επικρίθηκαν ακόμη και από το νομικό τμήμα της Βουλής, αφού κρίθηκαν ότι αντιβαίνουν σε συνταγματικές προβλέψεις και, συγκεκριμένα, προσβάλουν την Αρχή της Ελευθερίας των Συμβάσεων, συνεπάγονται περιορισμό δικαιωμάτων, αντιβαίνουν στην αρχή της Ισότητας και Αναλογικότητας, βλάπτουν τους ασθενείς με τον αποκλεισμό τους από το δικαίωμα της Ηλεκτρονικής Συνταγογράφησης.

Αξιολογώντας πολιτικά όσα συμβαίνουν στο υπουργείο Υγείας το τελευταίο διάστημα, διαπιστώνουμε ότι οι νομοθετικές ρυθμίσεις Γεωργιάδη δείχνουν έναν ιδιότυπο αυταρχισμό και εκφράζουν μια φασίζουσα αντίληψη που υποβόσκει στο κυβερνητικό περιβάλλον, με τον υπουργό Υγείας να μην αντιλαμβάνεται πως ζούμε πλέον σε καθεστώς δημοκρατίας, κι όχι ...επταετίας!

Ό,τι έχει απομείνει από το κοινωνικό κράτος ξηλώνεται με τις νομοθετικές ρυθμίσεις της ΝΔ και στο ΕΣΥ και στις υπηρεσίες ψυχικής υγείας, αλλά και στη φαρμακευτική θεραπεία, με τις προτεινόμενες αυξήσεις-φωτιά, στα φάρμακα που καθιστούν απαγορευτική πλέον την φαρμακευτική θεραπεία για τους χρονίως πάσχοντες.

Η αντίδραση σε αυτές τις πολιτικές υπερβαίνει και τα κόμματα της αντιπολίτευσης και πρέπει να κινητοποιήσει τους πολίτες, που οφείλουν να αντιδράσουν σθεναρά και να διεκδικήσουν το δικαίωμα τους στην υγεία, στην περίθαλψη, στη φαρμακευτική θεραπεία, στην εργασία και στη ζωή.

O Τάκης Γεωργακόπουλος είναι γιατρός, διευθυντής ΕΣΥ/ΜΕΘ, πρώην αντιπρόεδρος ΕΟΠΥΥ.

Η ΕΠΟΧΗ

Γκεράρντο Ερέρο: Η Ακροδεξιά έχει ξεκινήσει και πολιτιστικό πόλεμο Ο Γκεράρντο Ερέρο είναι Ισπανός σκηνοθέτης και παραγω...
21/08/2024

Γκεράρντο Ερέρο: Η Ακροδεξιά έχει ξεκινήσει και πολιτιστικό πόλεμο

Ο Γκεράρντο Ερέρο είναι Ισπανός σκηνοθέτης και παραγωγός. Τον γνωρίσαμε πριν από λίγο καιρό, καθώς η ταινία του (στην οποία είναι και συμπαραγωγός) «Ομαδική θεραπεία» προβλήθηκε για πρώτη φορά στην Ελλάδα και πλέον έχει πάρει διανομή από το Cinobo. Είναι υπέροχο (αναμενόμενο λόγω εμπειρίας, αλλά διόλου αναμενόμενο όσον αφορά «αντίστοιχους» διάσημους καλλιτέχνες στην Ελλάδα) το πόσο ανοιχτός ήταν, να μιλήσει εξίσου ανοιχτά για οποιοδήποτε θέμα: από το πόσο σημαντικό είναι να κάνεις κωμωδία έως τις τρέχουσες πολιτικές εξελίξεις.

Ο Ερέρο μάς συστήνει τη νέα του ταινία, «Ομαδική θεραπεία» (Under Therapy). Μια δραμεντί, μια δηλαδή κωμωδία όσο πικρή τόσο και αστεία, η οποία ωστόσο φέρει ένα τελείως ανατρεπτικό φινάλε, απολύτως μη αναμενόμενο. Τόσο σκληρό που πραγματικά αναρωτιέσαι πώς γίνεται να νοείται ως «Happy End», αλλά ναι. Είναι. Η ταινία έχει καλό τέλος, κάτι που δύσκολα θα μπορούσε να υπάρξει στην πραγματική ζωή υπό τις συνθήκες που την πλαισιώνει ο σκηνοθέτης. Τα υπόλοιπα επί της οθόνης (αξίζει να τη δείτε, δίχως να «μαρτυρήσουμε» περισσότερα), ωστόσο ο ίδιος δεν κρύβει τίποτα στη συνέντευξή μας...

● Η ταινία σας είναι κωμωδία, μέχρι αποδείξεως του εναντίου. Σπάνια βλέπουμε πλέον κοινωνικές κωμωδίες. Είναι πιο δύσκολο, πιστεύετε, να γίνουν; Ποιος φόβος υπάρχει;

Μέσα από αυτή την ταινία ανακάλυψα πως με την κωμωδία μπορώ να επικοινωνήσω με ένα ευρύ κοινό, πολύ μεγαλύτερο από όποιο άλλο είδος. Δεν νομίζω ωστόσο ότι είμαι καλός στο να κάνω κωμωδία κωμωδία. Προσωπικά πάντα χρειάζομαι και ένα σημείο τραγικότητας, κάτι που το ξέρετε πολύ καλά εσείς οι Ελληνες (και εδώ έγκειται και η δυσκολία μιας καλής «κωμωδίας» που καταπιάνεται με σύγχρονα ζητήματα): πόσο κοντά είναι το γέλιο με το δάκρυ, το χαμόγελο με τον προβληματισμό. Αυτό φαίνεται και στη γλώσσα σας: η αμφισημία των λέξεων οδηγεί στην αλήθεια των συναισθημάτων στο τέλος. Γι’ αυτό και επέλεξα όλη η ταινία να είναι σχεδόν σε θεατρικό σκηνικό: μέσα σε ένα δωμάτιο, τρία ζευγάρια καλούνται από την ψυχολόγο τους (η οποία δεν φαίνεται ποτέ στο έργο) να αυτοαναλυθούν μεταξύ τους, με βάση ωστόσο τις δικές της οδηγίες που έχει σε κλειστούς φακέλους. Οι συζητήσεις προκαλούν γέλιο, περαιτέρω συζήτηση έως φυσικά το τέλος όπου φανερώνεται η αλήθεια.

● Είναι μια πολιτική ταινία, κι ας μην παρουσιάζεται άμεσα ως τέτοια.

Τα ζητήματα με τα οποία καταπιάνομαι είναι πολιτικά: ο έρωτας, οι σχέσεις, η γονεϊκότητα, η ελευθερία, η εξουσία σε κάθε της έκφανση (ακόμη και εκεί που δεν παρουσιάζεται ως «εξουσία» αλλά ως ενδιαφέρον και νοιάξιμο), ο σεξισμός, ο συναισθηματικός εκβιασμός, η κακοποίηση. Ολα τα θέματα είναι βαθιά πολιτικά - ακόμη και ο τρόπος που επιλέγουμε να περπατάμε στον δρόμο. Ή που αναγκαζόμαστε να περπατάμε: Υπάρχουν πεζοδρόμια; Μπορεί ένας ανάπηρος να περπατήσει άνετα; Μια μητέρα με παιδιά, με ασφάλεια; Κλείνουν αυτοκίνητα τον δρόμο μας; Υπάρχουν σκουπίδια γύρω; Παραβατικότητα; Τι μυρίζουμε; Τι ακούμε; Τι βλέπουμε κατά τη διαδρομή; Αναφέρομαι σε ένα απλό παράδειγμα, σε κάτι που ίσως ποτέ ή σπάνια δίνουμε χρόνο να το συνειδητοποιήσουμε. Πόσο πολιτικό είναι το να μπορούμε με ασφάλεια και ομορφιά να περπατήσουμε στον δρόμο... Ο κινηματογράφος είναι ένα μέσο που δίνει τη δυνατότητα σε δημιουργούς και κοινό να έρθουν αδιαμεσολάβητα σε επαφή με παρόμοια ζητήματα. Αν προσθέσουμε και το χιούμορ, τότε πραγματικά μπορείς να «μιλήσεις» για τα πάντα. Το θέμα είναι να μη γίνεις διδακτικός. Να παραμείνεις διακριτικά κριτικός και να χρησιμοποιήσεις το κινηματογραφικό λεξικό ώστε να δώσεις την ευκαιρία στον ίδιο τον θεατή να φτιάξει τη δική του γλώσσα ή να καταλάβει ποια γλώσσα μιλάει ήδη! (Φυσικά μιλάω μεταφορικά.) Μακάρι να το είχα ανακαλύψει αυτό νωρίτερα - θα είχα κάνει άλλες ταινίες, μάλλον καλύτερες.

● Στο μεγαλύτερο μέρος της ταινίας βλέπουμε τους στερεοτυπικούς ρόλους να μην αλλάζουν: ο άνδρας θα είναι αυτός που θα πάει να μιλήσει στον δάσκαλο, η οικογένεια συντηρητικοποιείται, οι νεότεροι γίνονται ακόμη πιο ανασφαλείς από τους μεγαλύτερους πλέον, άρα και πιο κλειστοί. Ετσι συμβαίνει, πιστεύετε, και εκτός φιλμ;

Στην ταινία, δεν υποδύονται ρόλους μόνο οι ηθοποιοί, αλλά και οι ρόλοι τους (δεν θα πω περισσότερα, θα το δουν οι θεατές στην οθόνη). Στήσαμε τους χαρακτήρες με στερεοτυπικά χαρακτηριστικά, όπως λέτε, ακριβώς γιατί το θέμα ουσιαστικά (και αυτό φανερώνεται στο τέλος) είναι η κακοποίηση. Αυτή έχει συγκεκριμένους «ανθρωπότυπους» οι οποίοι αναπαράγονται κοινωνικά (πολιτικά δηλαδή) ακριβώς με τον ίδιο τρόπο, όπως το βρεφικό γάλα ή το χαρτί υγείας. Ξέρετε ποιο είναι το θέμα; Ακόμη κι αν το σύστημα δημιουργεί μαζικά εγκληματίες (σε όποιο επίπεδο: λεκτικό, σωματικό κ.λπ.), ακόμη κι αν μιλάμε για στερεοτυπικούς ανθρωπότυπους, ακόμη κι αν χρειάζεται ο κόσμος στερεότυπα ώστε να αισθάνεται ασφαλής (καθώς είναι δύσκολο να σκεφτείς και να αναλύσεις και να αλλάξεις, οπότε επιλέγεις να παραμείνεις «θύμα» ή «θύτης» από το να αλλάξεις τα πράγματα), ακόμη και έτσι να ‘ναι, αρκεί ένα μόνο για να ξεκινήσει η όποια αλλαγή: Να μιλήσεις! Να πάρεις θέση. Να ακουστεί η προβληματική. Να μη μείνει κάτω από το χαλί...

● Αυτό είναι το διακύβευμα των καιρών, πιστεύετε; Να μάθουμε να «μιλάμε»;

Ως κινηματογραφιστής θα σας πω πως μπορείς να «μιλάς» ακόμα και στον βωβό σινεμά. Το ζήτημα είναι να το κάνεις με κάποιο τρόπο. Να μη μείνεις απαθής! Ξαναλέω: Είναι δύσκολο για τον μέσο σημερινό άνθρωπο να σκεφτεί να κάνει το επόμενο βήμα, που είναι να σκεφτεί! Την επιβίωση, αυτή σκέφτεται. Το να σκεφτείς είναι το βήμα που θα σε κάνει να «μιλήσεις», με όποιο τρόπο. Ακόμα και με λέξεις. Αλλά για να ξεφύγεις από το επίπεδο της επιβίωσης και να μεταβείς στο επίπεδο της διεκδίκησης, υπάρχει ένα ενδιάμεσο «σκαλί»: αυτό τού «δεν αντέχω άλλο». Δυστυχώς, ακόμα και αυτό το «δεν αντέχω» σήμερα έχει γίνει ατομικιστικό: δεν αντέχω εγώ για μένα. Ενώ πρέπει να είναι συλλογικό για να μεταστοιχειωθεί σε «σκαλί» προς την αλλαγή. Πάντως κατανοώ τους ανθρώπους που δεν μπορούν. Οσοι έχουν την εξουσία, ξέρουν πλέον και έχουν κάνει πολύ δύσκολη όχι μόνο τη μετάβαση από το ένα επίπεδο στο άλλο, αλλά και τη θέαση αυτού του «σκαλιού». Είναι αυτό που κυριαρχεί: «δεν υπάρχει εναλλακτική». Αυτό δεν μας λένε; Γι’ αυτό δεν μας έχουν πείσει;

● Η ταινία, αν και αφήνει για το μεγαλύτερο μέρος της να εννοηθεί ακριβώς αυτό που λέτε, στο τέλος κάνει την ανατροπή. Επίσης εσείς προέρχεστε από μια χώρα, την Ισπανία, που έχει κάνει την ανατροπή: και πολιτικά (προ Φράνκο, αλλά και τελευταία) και καλλιτεχνικά (κυρίως μέσω της λογοτεχνίας).

Φυσικά και υπήρξαν σπουδαίοι αγωνιστές και ποιητές, φυσικά και υπάρχουν και σήμερα άνθρωποι που παρά τα όποια ζητήματα επιβίωσης και σκέφτονται και μιλάνε και δημιουργούν και αγωνίζονται. Αν δεν υπήρχαν, θα έπρεπε ν’ αυτοκτονήσουμε όλοι. Ακόμη και οι πολύ πολύ πλούσιοι - ξέρετε, ακόμα και η κεφαλαιοκρατία απαιτεί τον αντίθετο πόλο για να υπάρξει «υγιής». Αν υπάρχει ένας πρωθυπουργός/κυβερνήτης/μονάρχης, αυτό δεν είναι καλό ούτε καν για το καπιταλιστικό σύστημα. Επιστρέφοντας ωστόσο στο ερώτημά μας και μιλώντας για τον δικό μου χώρο, τον κινηματογραφικό, παρατηρώ πως η Ακροδεξιά έχει παρεισφρήσει παντού. Δεν μπορείς πλέον -ειδικά αν είσαι νέος σκηνοθέτης- να κάνεις την ταινία που θέλεις. Είναι πολύ δύσκολο. Γιατί η Ακροδεξιά έχει ξεκινήσει και πολιτιστικό πόλεμο (τόσο στην Ευρώπη όσο και παγκοσμίως και στη Λατινική Αμερική που την ξέρω καλύτερα). Αυτό δεν το έκανε η παραδοσιακή Δεξιά. Στην Ισπανία, αλλά και στις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες, ο κινηματογράφος ανέκαθεν «ανήκε» στον αριστερό χώρο. Η Δεξιά (αν εξαιρέσουμε ακραία καθεστώτα, δεν μιλάω για την Ακροδεξιά δηλαδή) ποτέ δεν θέλησε να επιβάλει τα δικά της δόγματα στον κινηματογράφο. Δεν ήθελε να πάει κόντρα στους καλλιτέχνες. Πλέον όμως το κάνει! Γιατί ξέρει πως εμείς, του καλλιτεχνικού χώρου, στην πλειονότητά μας, δεν πρόκειται ποτέ να ψηφίσουμε αυτά τα κόμματα. Ετσι λοιπόν, χτυπάει την ίδια την τέχνη. Δεν υπάρχει παραδοσιακή Δεξιά πλέον: υπάρχει μια νεοφιλελεύθερη έως alt right πολιτική που ακολουθούν τα δεξιά, ακροδεξιά και κάποια κεντρώα κόμματα. Στην Ισπανία, το ακροδεξιό κόμμα VOX το είπε ξεκάθαρα: «Πρέπει να κάνουμε πολιτιστικό πόλεμο!». Αυτό είπε και ο νεοεκλεγείς πρόεδρος της Αργεντινής, πηγαίνοντας κόντρα στους κινηματογραφιστές. Μάλιστα το Ινστιτούτο Κινηματογράφου εκεί έκλεισε πρόσφατα. Αυτό έγινε ώστε το κράτος να δημιουργεί τις ταινίες που αυτό θέλει (μέσω των χρηματοδοτήσεων): αυτές είναι κυρίως «φτηνές» κωμωδίες, που «περνάς καλά», ξεχνάς και τις αγοράζουν αμέσως οι τηλεοράσεις. Κάθε άλλη ταινία είτε θα είναι πιο μικρή είτε δεν θα έχει την επιθυμητή ορατότητα.

● Μου λέτε δηλαδή ότι και οι ψηφιακές πλατφόρμες και η τηλεόραση είναι οι πυλώνες άσκησης ακροδεξιάς πολιτικής; Ρωτάω γιατί και στην Ελλάδα ο πρωθυπουργός μας, ενώ βρέθηκε στο φεστιβάλ κινηματογράφου, για μια τέτοια πλατφόρμα μίλησε μόνο.

(γελάει) Αλήθεια; Μάλιστα. Η πλειονότητα σε αυτές τις πλατφόρμες ανήκει σε καπιταλιστές που αυτό επιδιώκουν: το άμεσο κέρδος και τις καλές επαφές με τις κυβερνήσεις. Θέλουν ταινίες εύκολες, ευρείας και «εύπεπτης» κατανάλωσης. Πλέον, ή έχουμε ταινίες μικρού budget με κοινωνικό ή πολιτικό θέμα ή μεγάλες ταινίες με άδειο θέμα. Εχουν ουσιαστικά δολοφονηθεί ή πληγεί έστω πολύ σοβαρά οι ταινίες που ανήκουν στον ενδιάμεσο χώρο... Μα αυτό δεν συμβαίνει και με τα κοινωνικά στρώματα; Για να μη μιλήσω για τις ξεκάθαρες πολιτικές θέσεις που παίρνει και ο κινηματογραφικός χώρος. Θέλετε να πούμε για τη γενοκτονία που συντελείται στην Παλαιστίνη; Αυτή είναι ενορχηστρωμένη από έναν άνθρωπο: τον Νετανιάχου. Και φυσικά από όλους όσοι τον στηρίζουν. Το Ισραήλ γίνεται όλο και πιο δεξιό. Και ο Νετανιάχου κάνει να φαίνεται πως όλο το Ισραήλ τον στηρίζει, κάτι που δεν είναι αλήθεια. Θα ρωτήσω κάτι που ίσως ακουστεί πεζό, αλλά με τρελαίνει: Πώς κοιμούνται αυτοί οι άνθρωποι το βράδυ;

♦ Η ταινία παίζεται ήδη στους κινηματογράφους σε διανομή Cinobo και σύντομα θα προβάλλεται από το cinobo.com. Πρωταγωνιστούν: Μαλένα Αλτέριο, Αλεχάντρα Χιμένεθ, Φέλε Μαρτίνεθ, Αντόνιο Παγούδο, Εβα Ουγκάρτε, Χουάν Κάρλος Βεγίδο.

♦ Ο Ερέρο, στα 70 του χρόνια, έχει κάνει παραγωγή (με την εταιρεία του Tornasol, που ίδρυσε το 1987 και ακόμη διατηρεί) σε περισσότερες από 175 ταινίες μεγάλου μήκους, πολλά ντοκιμαντέρ και τηλεοπτικές σειρές, ενώ έχει επίσης σκηνοθετήσει 17 ταινίες. Οι ταινίες του έχουν διαγωνιστεί στα Φεστιβάλ Βερολίνου και Σαν Σεμπαστιάν και έχουν κερδίσει, μεταξύ άλλων, το Χρυσό «Biznaga» καλύτερης ταινίας και το Αργυρό «Biznaga» καλύτερης σκηνοθεσίας στο Φεστιβάλ της Μάλαγα. Ως παραγωγός έχει κερδίσει το Οσκαρ Καλύτερης Διεθνούς Ταινίας το 2009 για το υπέροχο φιλμ «Το μυστικό στα μάτια της» και αυτός έκανε την παραγωγή στο εξαιρετικό «Ο άνεμος χορεύει το κριθάρι» που κέρδισε τον Χρυσό Φοίνικα στο Φεστιβάλ Κανών το 2006.

Νόρα Ράλλη

ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΤΩΝ ΣΥΝΤΑΚΤΩΝ

Κωνσταντίνος Βουδούρης: Λειψυδρία: τι κάνουμε τώρα;«Μην αμελήσετε. Πάρτε μαζί σας νερό, το μέλλον μας έχει πολλή ξηρασία...
21/08/2024

Κωνσταντίνος Βουδούρης: Λειψυδρία: τι κάνουμε τώρα;

«Μην αμελήσετε. Πάρτε μαζί σας νερό, το μέλλον μας έχει πολλή ξηρασία», έγραφε ο ποιητής Μ. Κατσαρός και επιβεβαιώνεται κυριολεκτικά. Tο τελευταίο διάστημα πολλές περιοχές της χώρας μας κηρύσσονται σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης, γιατί αντιμετωπίζουν προβλήματα επάρκειας νερού.

Οι περιοχές αυτές είναι πολλά νησιά του Αιγαίου, αλλά και του Ιονίου πελάγους (π.χ. Σέριφος, Σίφνος, Νάξος, Λέρος, Σάμη Κεφαλονιάς), η Κρήτη καθώς και περιοχές της Πελοποννήσου και της Βόρειας Ελλάδας (Χαλκιδική, Νέα Ζίχνη Σερρών). Η έλλειψη νερού (λειψυδρία) έχει επίπτωση στην κοινωνικο-οικονομική ανάπτυξη των περιοχών αυτών με δεδομένη την τεράστια σημασία του στην ανάπτυξη του τουρισμού, της γεωργίας, της βιομηχανίας καθώς και στην παραγωγή υδροηλεκτρικής ενέργειας.

Η λειψυδρία είναι προφανώς αποτέλεσμα της παρατεταμένης ανομβρίας των τελευταίων ετών με τις μειωμένες βροχοπτώσεις και χιονοπτώσεις. Αυτό αντικατοπτρίζεται στα αποθέματα των ταμιευτήρων που βρίσκονται σε ιστορικά χαμηλά, όπως π.χ. τα φράγματα Αποσελέμη και Φανερωμένης στην Κρήτη, αλλά και στο πολλαπλό σύστημα ταμιευτήρων της ΕΥΔΑΠ (Εύηνος, Μόρνος, Μαραθώνας, Υλίκη) που τροφοδοτούν με νερό το πολεοδομικό συγκρότημα της πρωτεύουσας. Η στάθμη του νερού σε πολλές λίμνες (Κορώνεια, Δοϊράνη, Στυμφαλία, Πλαστήρα) έχει μειωθεί σημαντικά.

Επιπλέον η στάθμη του υπόγειου νερού σε πολλούς υδροφορείς έχει μειωθεί με αποτέλεσμα να ελαττωθεί η παροχή σε πολλές γεωτρήσεις και πηγάδια ή να στερέψουν εντελώς.

Αυτό όμως δεν συνέβη για πρώτη φορά. Η ξηρασία είναι ένα διαχρονικό πρόβλημα που εμφανίζεται με μεγαλύτερη ένταση και διάρκεια τα τελευταία χρόνια λόγω της κλιματικής κρίσης. Ολοι/ες θυμούνται (τουλάχιστον οι μεγαλύτεροι σε ηλικία) την ισχυρή ξηρασία της περιόδου 1989-1992, όταν ο φόβος της λειψυδρίας σκέπασε την Αθήνα.

Η ανομβρία όμως δεν είναι το μοναδικό αίτιο της λειψυδρίας, αλλά είναι συνδυαστικό αποτέλεσμα της ανομβρίας και της κακής διαχείρισης των υδατικών πόρων. Επιπρόσθετα η αυξημένη ζήτηση λόγω της μη ορθολογικής τουριστικής ανάπτυξης υπερβαίνει τη φέρουσα ικανότητα των υδατικών συστημάτων πολλών περιοχών με αποτέλεσμα τη λειψυδρία.

Η απουσία και τα ημιτελή έργα υποδομής, όπως μικρά φράγματα και λιμνοδεξαμενές, έργα επαναχρησιμοποίησης επεξεργασμένων λυμάτων, έργα τεχνητού εμπλουτισμού υπόγειων υδροφορέων, έργα ορεινής υδρονομίας, επιτείνουν το υδατικό πρόβλημα. Χαρακτηριστικά παραδείγματα αποτελούν: το φράγμα του Ασωπού στην Κορινθία, καθοριστικής σημασίας για την περιοχή, το οποίο έχει ξεκινήσει να κατασκευάζεται πριν από 25 χρόνια και δεν ολοκληρώνεται για άγνωστους (;) λόγους.

Το φράγμα του Χαβρία, για το οποίο υπάρχουν μελέτες, που θα έλυνε πολλά υδατικά προβλήματα στη Χαλκιδική, εξαγγέλλεται προεκλογικά και μετά ξεχνιέται.
Τι κάνουμε τώρα;

Επειδή τα φαινόμενα της λειψυδρίας θα εμφανίζονται με μεγαλύτερη συχνότητα και ένταση στο προσεχές μέλλον απαιτούνται άμεσα μέτρα προσαρμογής και μετριασμού των επιπτώσεων.

Τα μέτρα αυτά βασίζονται στο τρίπτυχο: εξοικονόμηση, αποθήκευση και επαναχρησιμοποίηση νερού. Αναλυτικά:

● Διαχείριση της ζήτησης για εξοικονόμηση και αύξηση της αποδοτικότητας στη χρήση νερού (μείωση απωλειών στα δίκτυα μεταφοράς νερού, εφαρμογή ορθής αρδευτικής πρακτικής κ.λπ.). Ελεγχος του υπερτουρισμού σε νησιά και περιοχές με υδατικά προβλήματα.

● Εργα συλλογής και αποθήκευσης νερού ποταμοχειμάρρων με την κατασκευή φραγμάτων και λιμνοδεξαμενών, διατηρώντας την οικολογική παροχή τους. Εφαρμογή τεχνητού εμπλουτισμού των υπόγειων υδροφορέων. Εκδοση νέων οικοδομικών αδειών σε περιοχές με έλλειψη νερού μόνο με την προϋπόθεση κατασκευής υπόγειας δεξαμενής αποθήκευσης νερού (στέρνας) για την αξιοποίηση του βρόχινου νερού.

● Επαναχρησιμοποίηση των επεξεργασμένων λυμάτων από τους βιολογικούς καθαρισμούς για άρδευση που εντάσσεται στην κυκλική οικονομία. Στην Ελλάδα μόνο μια μικρή ποσότητα, της τάξης του 1,5-2% των επεξεργασμένων υγρών αποβλήτων επαναχρησιμοποιείται σε αντίθεση με άλλες χώρες (Κύπρος, Ισραήλ, Καλιφόρνια ΗΠΑ) με παρόμοια προβλήματα, όπου αξιοποιούνται σε μεγάλο ποσοστό.

● Αφαλάτωση υφάλμυρων νερών, κυρίως υποθαλάσσιων πηγών, που μειώνει σημαντικά το λειτουργικό κόστος, το οποίο είναι πολύ μικρότερο (περίπου το ήμισυ) από αυτό της αφαλάτωσης θαλασσινού νερού με τη χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας (αιολική, γεωθερμική, φωτοβολταϊκά, αντλησιοταμίευση ή συνδυασμός αυτών). Ηδη σε νησιά του Αιγαίου λειτουργούν μονάδες αφαλάτωσης για την κάλυψη των οικιακών αναγκών. Στην Ελλάδα υπάρχουν πολλές παράκτιες υφάλμυρες πηγές, όπως π.χ. Αλμυρός Ηρακλείου, Κιβερίου Αργολίδας. Η αφαλάτωση των πηγών αυτών (αν δεν βρεθούν άλλες λειτουργικές λύσεις αξιοποίησης) μπορεί να καλύψει μέρος των υδρευτικών αναγκών του Ηρακλείου και Ναυπλίου/Αργους, αντίστοιχα.

● Προστασία των δασικών οικοσυστημάτων και κατασκευή έργων ορεινής υδρονομίας για εμπλουτισμό των υπόγειων υδροφορέων και αντιπλημμυρική προστασία.

Εν κατακλείδι η λειψυδρία είναι αποτέλεσμα της ανομβρίας και της κακής διαχείρισης των υδατικών πόρων, συμπεριλαμβανομένης της απουσίας έργων υποδομής για την αξιοποίησή τους. Επειδή η ανομβρία θα εμφανίζεται συχνότερα στο μέλλον, απαιτείται προτεραιοποίηση έργων σε κάθε περιοχή ανάλογα με τις συνθήκες και κυρίως πολιτική βούληση για τη χρηματοδότηση των έργων αυτών. Σε κάθε περίπτωση το νερό είναι δημόσιο αγαθό και όλοι οι πολίτες πρέπει να έχουν πρόσβαση σε καθαρό, φτηνό και υγιεινό πόσιμο νερό (στόχος 6 της βιώσιμης ανάπτυξης του ΟΗΕ).

Ο Κωνσταντίνος Βουδούρης είναι Καθηγητής ΑΠΘ, πρόεδρος της Ελληνικής Επιτροπής Υδρογεωλογίας

ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΤΩΝ ΣΥΝΤΑΚΤΩΝ

Γιάννης Σπιλάνης, Δίκτυο για Βιώσιμες Κυκλάδες: Η βιωσιμότητα κοιτάει το βάθος χρόνου. Όχι το «δος ημίν σήμερον»Ο Γιάννη...
21/08/2024

Γιάννης Σπιλάνης, Δίκτυο για Βιώσιμες Κυκλάδες: Η βιωσιμότητα κοιτάει το βάθος χρόνου. Όχι το «δος ημίν σήμερον»

Ο Γιάννης Σπιλάνης, ιδρυτικό μέλος του Δικτύου Βιώσιμες Κυκλάδες, οικονομολόγος με ειδίκευση στη νησιωτικότητα και τον τουρισμό και καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου, μιλάει στο in για την πρωτοβουλία πολιτών, και γιατί «δεν αρκεί να γκρινιάζουμε για τον υπερτουρισμό, αν δεν είμαστε διατεθειμένοι να κάνουμε κάτι γι’αυτό».

Πώς ξεκίνησε το δίκτυο Βιώσιμες Κυκλάδες και ποιος είναι ο σκοπός σας;

Η αφορμή ήταν μια επιστημονική Ημερίδα στη Σίφνο, σε συνεργασία με τοπικούς συλλόγους, για το πώς το τοπίο του νησιού χάνεται, λόγω και της υπέρμετρης δόμησης.

Αναγνωρίσαμε ότι η κατάσταση έχει πάει στο απροχώρητο και ότι δεν αφορά μόνο τη Σίφνο αλλά και άλλες περιοχές. Είπαμε ότι δεν αρκεί να βρισκόμαστε και να συμφωνούμε μεταξύ μας. Αλλά ότι πρέπει να κάνουμε κάτι ευρύτερο, μαζί με τους πολίτες των νησιών.

Αποφασίσαμε να περιοριστούμε χωρικά στις Κυκλάδες. Έχουν όλες μικρομεσαίο μέγεθος και τα προβλήματά τους έχουν μια ομοιογένεια. Κάνουμε παρεμβάσεις, εκδηλώσεις σε νησιά, ημερίδες και συνέδρια, συζητώντας για το εξής θέμα: Τι ανάπτυξη έχουμε – Τι ανάπτυξη θέλουμε.

Αναγνωρίζουμε όλοι ότι ο τουρισμός είναι η κυρίαρχη δραστηριότητα. Δεν θέλουμε όμως και άλλα πράγματα;

Το στοίχημα είναι να φτιάξουμε μια ανοιχτή ομάδα, με συμμετοχή των Κυκλαδιτών.

Γιατί ζητάτε να μην χτιστούν νέες κλίνες στα νησιά;

Αυτό που λέμε είναι: Οι θερμές μέρες του καλοκαιριού να μη χειροτερέψουν. Για να αποφευχθεί αυτό πρέπει να μ πει όριο στη λαίλαπα της ανεξέλεγκτης δόμησης.

Δεν δέχονται όλοι την έννοια του υπερτουρισμού και της φέρουσας ικανότητας. To είπε και ο περιφερειάρχης Νοτίου Αιγαίου κ. Χατζημάρκος. Ότι, ναι, τα νησιά έχουν πολλή κίνηση το καλοκαίρι, αλλά το χειμώνα έχουν άλλη εικόνα. Δεν θεραπεύεται όμως αυτό φτιάχνοντας νέες κλίνες και χειροτερεύοντας την κατάσταση όταν είναι ήδη κακή.

Είναι σα να λες δεν πειράζει που έχω 22 πίεση, ας την πάω 24. Το χειμώνα θα έχω 12. Όμως θα πεθάνεις στο 24. Ακόμα και αν υπάρχει μία μέρα υπερτουρισμός, οι κλίνες δεν πρέπει να αυξηθούν. Πρέπει να αλλάξουμε το μοντέλο του τουρισμού και να έχουμε καλύτερη διασπορά στο χρόνο.

Καταστρέφεται το τοπίο

Δεν θα σώσει τα νησιά η περισσότερη δόμηση, άρα περισσότερη υπερθέρμανση την ήδη θερμή περίοδο.

Αυτή είναι η δική μας άποψη, και θεωρούμε ότι θα έχουν κέρδος από αυτή οι κάτοικοι και οι μικροί επαγγελματίες – επιχειρηματίες. Δεν θα έχουν κέρδος αυτοί που στηρίζονται στο real estate. Εκεί είναι τα μεγάλα συμφέροντα. Το ζήτημα είναι οι πολλοί μικροί να προστατεύσουν τα δικά τους συμφέροντα.

Όμως, ευτυχώς μας ακούν. Πέρυσι η δήμαρχος της Σίφνου είχε πει πριν το Πάσχα, ότι υπάρχει πρόβλημα με την ανεξέλεγκτη δόμηση. Πρέπει η πολιτεία να παρέμβει. Καταστρέφεται το τοπίο. Το μέτρο, η κλίμακα. Μεγάλα σπίτια, υπόσκαφα, μεγάλες επενδύσεις, ιδιωτικοί δρόμοι παντού –που καταστρέφουν παραδοσιακά μονοπάτια. Είναι κάτι που έχει θορυβήσει τους Σιφνιούς, και κυρίως τους επαγγελματίες Σιφνιούς. Ο πρόεδρος του εμπορικού συλλόγου και ο πρόεδρος των επαγγελματιών καταλυμάτων είναι από τους πρώτους που συμφωνούν.

Ποια είναι η κατάσταση σε άλλα νησιά, όπως η Πάρος, η Σαντορίνη και η Μύκονος;

Η κατάσταση είναι δραματική. Το χειρότερο είναι ότι στο υπό διαβούλευση χωροταξικό του τουρισμού δεν βάζει στόχο τον περιορισμό στις κλίνες στις ήδη κορεσμένες περιοχές.

Αναγνωρίζουν ότι υπάρχουν 28 περιοχές της Ελλάδας κορεσμένες – που ονομάζονται «υπό επιτήρηση». Σε αυτές περιλαμβάνονται η Σαντορίνη, η Μύκονος, η Ρόδος.

Λένε ότι εκεί μπορούν να γίνουν μόνο ξενοδοχεία πέντε αστέρων. Λες και τα πολυτελή ξενοδοχεία δεν επιβαρύνουν.

Πλέον όμως ακόμα και η κυβέρνηση αναγνωρίζει ότι υπάρχουν προβλήματα με την άμετρη τουριστική ανάπτυξη. Δεν είναι αυτό μια πρόοδος;

Μπορεί να το λένε και τα στελέχη της κυβέρνησης σε ένα βαθμό αλλά δεν το εννοούν στην πράξη. Κάνουν άλλα πράγματα.

Το έχει θίξει το θέμα αυτό ο δήμαρχος Σαντορίνης, ευθέως: Καμία νέα κλίνη δεν είναι αποδεκτή στη Σαντορίνη, μέχρι να συζητηθεί το χωροταξικό σχέδιο.

Συμφώνησαν και οι ξενοδόχοι. Βλέπουν το αδιέξοδο που υπάρχει στο νησί. Η κυβέρνηση όμως δεν το αποδέχεται.

Τα τοπικά χωροταξικά σχέδια της Σαντορίνης και της Μυκόνου ξεκίνησαν το 2020 και ακόμα δεν ξέρουμε τι προτάσεις θα κατατατεθούν. Στη Ρόδο συνεχίζουμε να χτίζουμε χωρίς όριο. Το μόνο που λέμε είναι να σπρώχνουμε τη δόμηση σε λιγότερο «χτισμένες» περιοχές. Είναι σα να λέμε, «α, έχουμε ακόμα πολλά χιλιόμετρα παραλίας, άχτιστα. Ας τα χτίσουμε κι αυτά».

Όλοι φέτος μιλάμε για υπερτουρισμό, όμως σπανίως το συνδέουμε με τις κλίνες. Γιατί συμβαίνει αυτό;

Νομίζω ότι δεν θέλουν να το πολυλέμε για τις κλίνες

Η υπουργός τουρισμού είπε ότι φταίει η κρουαζιέρα και το Airbnb. Όμως και το Αirbnb κλίνες είναι. Και το real estate δεν κάνει απαραίτητα κλίνες, κάνει πολυτελείς βίλες. Ομως το αποτέλεσμα είναι το ίδιο.

Ίσως το θέμα του υπερτουρισμού να μην πολυκουβεντιαζόταν τα προηγούμενα χρόνια. Όμως ήδη από το 2018 υπάρχει έκθεση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου που μιλάει για τον υπερτουρισμό στην Ευρώπη.

Για να βγει έκθεση από πλειάδα επιστημόνων, σημαίνει ότι ήδη συζητιόταν στα όργανα του κοινοβουλίου από το 2016.

Ήταν ήδη από παλιότερα ορατό το πρόβλημα. Απλώς πλέον πήρε μεγάλες διαστάσεις. Ξεχάστηκε με τον covid. Υπήρξε ο πανικός: Τι κάνουμε, πρέπει να καλύψουμε τη χασούρα του covid. Όμως φτάσαμε να έχουμε τώρα παγκόσμιο πρόβλημα.

Γιατί αυτό συμβαίνει, όταν βγαίνουν οι κάτοικοι των Βαλεαρίδων και των Καναρίων νήσων – που ζουν από τον τουρισμό και λένε «φτάνει πια». Και το λένε για δύο λόγους: Η καθημερινότητά τους έχει γίνει δύσκολη, για να μην πω αβίωτη. Και τα εισοδήματά τους έχουν αρχίσει και μειώνονται.

Τι προτείνετε ως απάντηση στον υπέρμετρο τουρισμό;

Πρώτον να μην αυξηθούν οι κλίνες. Αλλά το σημαντικότερο είναι να αναγνωρίσουμε, κάτι που λένε και οι μελέτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τα νησιά:

Λόγω του μεγέθους και των ιδιαιτεροτήτων τους, δεν μπορούν να έχουν βιωσιμότητα με μεγάλα μεγέθη. Πρέπει να εστιάσουν στην ποιότητα και την αξιοποίηση των πλεονεκτημάτων και των ιδιαιτεροτήτων τους: Πολιτισμός, περιβάλλον, παραγωγικό παρελθόν. Τα περισσότερα προϊόντα με Προστατευόμενη Ονομασία Προέλευσης και Προστατευόμενη Γεωγραφικής Ένδειξης (ΠΟΠ και ΠΓΕ) παράγονται σε νησιά. Είναι μικρής κλίμακας προϊόντα, όπως το μέλι, η κάπαρη, τοπικά τυριά, φρούτα και λαχανικά.

Η γεωργία τους θα μπορούσε να στηριχθεί με ειδικό πρόγραμμα για το νησιωτικό χώρο. Αντί να διώχνουμε τους γεωργούς που δεν μπορούν να αντέξουν τον τουρισμό, θα μπορούσαμε να τους στηρίξουμε να παράγουν αγροτικά προϊόντα ποιότητας.

Να ασχοληθούμε με την προστασία και την ανάδειξη προστατευόμενων περιοχών.

Την προστασία και ανάδειξη πολιτιστικών πόρων και τη νέα πολιτιστική δημιουργία. Γιατί ο τουρισμός να συνδεθεί μόνο με καμαριέρες και γκαρσόνια;

Να δούμε και τον σύγχρονο πολιτισμό, όχι μόνο τις αρχαίες κολώνες. Που ακόμα και αυτές τις υποτιμάμε, αφού δεν έχουμε καν επαρκή φύλαξη.

Όχι στη μηδενιστική λογική

Εμείς ως Δίκτυο Βιώσιμες Κυκλάδες δεν έχουμε μηδενιστική λογική. Απλά λέμε ότι πρέπει να αλλάξουμε πολύ γρήγορα το μοντέλο. Δεν μπορεί να είναι αυτό που συνεχίζεται από το ’60.

Το περιβάλλον, το τοπίο, ο τόπος είναι η κοινή μας περιουσία. Ο τουρισμός την πουλάει μέχρι τώρα με ικανοποιητικό τρόπο. Το θέμα είναι αν θα συνεχίσει να υπάρχει αυτή η κοινή περιουσία. Έστω στο παρά πέντε να το σώσουμε. Δεν μπορεί να καταστρέφεις το τοπίο εσαεί.

Θα ξεχάσουμε τον αρχικό λόγο που ήρθαν οι άνθρωποι από όλο τον κόσμο στις Κυκλάδες, που ήταν το μοναδικό φυσικό κάλλος. Άνθρωποι που ήρθαν πριν 30 χρόνια στα νησιά των Κυκλάδων και έχτισαν σπίτια εδώ, τώρα θέλουν να φύγουνε γιατί δεν τα αναγνωρίζουν.

Όσοι δεν έχουν μνήμη δεν το καταλαβαίνουν. Βγάζουν μια σέλφι και λένε ωραία. Όμως η βιωσιμότητα κοιτάει το βάθος χρόνου. Όχι το «δος ημίν σήμερον»

Αφροδίτη Τζιαντζή
ΙΝ.GR

Address


Alerts

Be the first to know and let us send you an email when Commonality posts news and promotions. Your email address will not be used for any other purpose, and you can unsubscribe at any time.

Contact The Business

Send a message to Commonality:

Videos

Shortcuts

  • Address
  • Telephone
  • Alerts
  • Contact The Business
  • Videos
  • Claim ownership or report listing
  • Want your business to be the top-listed Media Company?

Share