Περιοδικό "Παιδί Υγεία & Ανατροφή", εκδ. Ματσανιώτη

24/01/2019

30/10/2015

alma

Ο Πανελλήνιος Σύλλογος Προσαρμοσμένων Δραστηριοτήτων “ΑΛΜΑ” είναι ένα μη κερδοσκοπικό σωματείο, με αριθμό απόφασης 4533/1996,εγγεγραμμένο στο Εθνικό Μητρώο Φορέων Ιδιωτικού Τομέα μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα του Υ.Υ.Κ.Α. ενώ παράλληλα διαθέτει Διαχειριστική Επάρκεια (αρ.πρωτ.2815/01.03.2011)
Όλα αυτά τα χρόνια με πολύ αγάπη και σεβασμό αναλαμβάνουμε την εκπαίδευση καθώς και την στήριξη παιδιών, εφήβων και ενηλίκων με αναπηρία (αυτισμό και νοητική υστέρηση).
Σήμερα μέσων των δομών του σωματείου μας λειτουργούν:
• Το Κέντρο Ημέρας για Παιδιά και Εφήβους με Αυτισμό και Διάχυτες Αναπτυξιακές Διαταραχές.
• Προγράμματα Δημιουργικής Απασχόλησης παιδιών και νέων με νοητική υστέρηση και αυτισμό Ψυχοπαιδαγωγικό Κέντρο ,
• Η Στέγη Υποστηριζόμενης Διαβίωσης στην οποία διαμένουν μόνιμα 5 νέοι με Νοητική καθυστέρηση.
• Αθλητικά Προγράμματα (ιππασία, κολύμβηση, ποδηλασία, στίβος, bowling),
• Πολυήμερα Εκδρομικά και Κατασκηνωτικά Προγράμματα Ημιαυτόνομης Διαβίωσης,
• «Δράσεις ευαισθητοποίησης» μαθητών προς τα παιδιά και τους νέους με αναπηρία σε συνεργασία με την τοπική αυτοδιοίκηση και άλλους φορείς ενώ πρόσφατα εντάχθηκαν προγράμματα για παιδιά με και χωρίς αναπηρία.

Τα προγράμματα μας προάγουν την αυτόνομη και αξιοπρεπή διαβίωση των ατόμων με αναπηρία, την ευαισθητοποίηση της κοινότητας, την αποφόρτιση της οικογένειας και στοχεύουν στη ψυχοκοινωνική εξέλιξη και την ένταξή τους σε μια κοινωνία ίσων ευκαιριών.
Μιας κοινωνίας που δυστυχώς δυσκολεύεται ν’ αποδεχτεί την όποια διαφορετικότητα, μικρή ή μεγάλη. Καθημερινά έρχονται αντιμέτωποι με σκληρές συμπεριφορές, περιθωριοποίηση, λεκτική βία και απομόνωση από τον περίγυρο τους. Οι επιπτώσεις στη ψυχική τους υγεία είναι τεράστιες και ο αγώνας των οικογενειών τους ακόμα πιο δύσκολος.

Η πρόεδρος του ΔΣ
Γιαννακοπούλου Κατερίνα
Περισσότερες πληροφορίες για εμάς μπορείτε να βρείτε στη ιστοσελίδα μας
www.alma-amea.gr
Σύλλογος ΑΛΜΑ
Μίλωνος 2 και Πλατεία Φιλικής Εταιρείας
Παλαιό Φάληρο
[email protected]
Tηλ/Fax: +30 2109828150

Αρχική

26/06/2015

ΣΚΟΡΠΙΕΣ ΣΚΕΨΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΕΛΕΥΘΕΡΟ ΧΡΟΝΟ

Ξοδέψτε χρόνο για το παιδί σας. Μάθετέ το κι αυτό να ξοδεύει τον χρόνο του για σας.

• Οι ώρες χωρίς υποχρεώσεις και πρόγραμμα είναι μικρά νησιά ευτυχίας στα ταραγμένα νερά της καθημερινότητας.
• Οι ανέμελες στιγμές είναι πηγές γαλήνης και ψυχικής ισορροπίας.
• Μόνο σε ώρες ελευθερίας και χαλάρωσης ανοίγουν οι πόροι της ψυχής μας.
• Ο χρόνος είναι χρήμα! Ξοδέψτε απλόχερα το χρήμα προκειμένου να κερδίσετε λίγο χρόνο.
• Ξοδέψτε χρόνο για το παιδί σας. Μάθετέ το κι αυτό να ξοδεύει τον χρόνο του για σας.
• Οι στιγμές που χαρίζουμε στα παιδιά μας είναι το καλύτερο δώρο που κάνουμε στον εαυτό μας.
• Ο χρόνος δεν μετριέται σε ποσότητα, αλλά σε ποιότητα. Χαρίστε χρόνο... Α΄ ποιότητας!
• Μοιραστείτε με το παιδί χρόνο ελεύθερο, δικό σας. Χρόνος δανεικός από άλλες υποχρεώσεις αφήνει πικρή γεύση...
• .... και αναβάλετε διά την αύριον ό,τι μπορεί ν’ αναβληθεί, προκειμένου να εξοικονομήσετε χρόνο για χαλάρωση, χάζεμα, περιπλανήσεις χωρίς συγκεκριμένο προορισμό.
• Οι ώρες που δεν κάνουμε τίποτα είναι ίσως οι πιο παραγωγικές.
• Μάθετε στο παιδί να αξιοποιεί τον χρόνο του για χαλάρωση, για περισυλλογή, για ονειροπόληση. Μάθετέ το να αντιστέκεται στο κυνήγι του χρόνου. Μάθετέ του την τέχνη να μην κυνηγά τον χρόνο, αλλά να τον οργανώνει.

12/05/2015

ΒΟΗΘΕΙΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΜΙΚΡΟ ΜΑΘΗΤΗ ΣΤΟ ΣΠΙΤΙ

Δεν υπάρχει αμφιβολία πως όλοι οι γονείς θέλουν να βοηθήσουν το παιδί τους να τα πάει καλά στο σχολείο. Ιδιαίτερα για ένα μικρό παιδί που πρωταρχίζει, είναι φυσικό να νιώθουμε πως χρειάζεται τη βοήθειά μας, όπως άλλωστε στα τόσα άλλα «πρώτα βήματα» που έχει κάνει με τη συμπαράστασή μας έως τώρα. Το θέμα όμως είναι πόση και τι είδους βοήθεια· και ίσως το σπουδαιότερο: για ποιο λόγο μάς χρειάζεται δίπλα του. Πρέπει, λοιπόν, πρώτα εμείς να ξεκαθαρίσουμε μέσα μας ποιος είναι ο στόχος μας, αν θέλουμε η βοήθειά μας να είναι πραγματικά ουσιαστική και αποτελεσματική.

Αλήθεια, γιατί άραγε πρέπει ο γονιός να ανακατευτεί με τη δουλειά του σχολείου; Μια πρώτη απάντηση θα μπορούσε να ήταν: γιατί πάντα ο γονιός έχει συμπαρασταθεί σε κάθε τι που πρωταρχίζει να κάνει το παιδί. Από το να σταθεί στα πόδια του και να περπατήσει ή να πιάσει το κουτάλι και να φάει μόνο του, μέχρι να βάλει και να δέσει τα παπούτσια του, ή να φτιάξει ένα «παζλ». Είναι φυσικό, λοιπόν, να θέλουμε να είμαστε δίπλα του όταν αρχίζει να εργάζεται σοβαρότερα, ετοιμάζοντας τη δουλειά του σχολείου. Νιώθουμε, πως με όσα εμείς ξέρουμε, μπορούμε να το βοηθήσουμε να μάθει να δουλεύει σωστά και να μην πελαγώνει με τα όσα έχει να κάνει. Να του δείξουμε τρόπους, δηλαδή, που θα βοηθήσουν το ίδιο να κάνει μόνο του τη δουλειά του καλύτερα, γρηγορότερα και με λιγότερο άγχος.

Όπως όλα τα άλλα πολύ πρακτικά πράγματα που έχει ήδη μάθει να κάνει στην έως τώρα ζωή του, έτσι και τα μαθήματά του, και οι σχολικές του υποχρεώσεις, πρέπει – και μπορούν – να ενταχθούν στην καθημερινότητά του, φυσιολογικά και αβίαστα. Στόχος, λοιπόν, του γονιού που θέλει να βοηθήσει, είναι να δείξει «πώς», και όχι βέβαια να αναλάβει εκείνος να διεκπεραιώσει την όποια σχολική εργασία. Για παράδειγμα, αντί να ψάξετε εσείς να του βρείτε μια λέξη στο λεξικό, δείξτε του πώς να το χρησιμοποιεί το ίδιο, σαν να πρόκειται για παιχνίδι. Αντί να ζωγραφίσετε εσείς τον χάρτη που έχει να ετοιμάσει, σταθείτε κοντά του και βοηθήστε το να «αντιγράψει» το περίγραμμα, κρατήστε του το χαρτί σταθερά, δείξτε του πώς να μεταφέρει από τον Άτλαντα στον χάρτη ονόματα πόλεων, βουνών, ή ό,τι άλλο. Συζητήστε μαζί του τι χρώματα να βάλει, δείξτε το ενδιαφέρον σας για την πρόοδο της εργασίας, μην το αφήσετε να βαρεθεί ή να αρχίσει τη γκρίνια αν κάτι δεν πάει καλά. Εσείς, βέβαια, μόνοι σας θα το είχατε κάνει γρηγορότερα και καλύτερα! Αλλά τι βοήθεια θα του είχατε προσφέρει έτσι; Μήπως τη χαρά ενός υψηλότερου βαθμού; Εσείς μεν, αυτό δεν το έχετε ανάγκη, και όσο για το παιδί ξέρει πολύ καλά πως η δουλειά δεν είναι δική του, αρχίζει να φοβάται πως το ίδιο δεν μπορεί να τα καταφέρει αρκετά καλά, άρα η παρουσία σας είναι αναγκαία σε ό,τι έχει να κάνει, χάνει την εμπιστοσύνη στον εαυτό του και τις δικές του δυνάμεις, και τελικά η βοήθειά σας, στην ουσία, πάει χαμένη.
Χρειάζεται λοιπόν να πιστέψετε οι ίδιοι, πως στόχος σας δεν πρέπει να είναι να βοηθήσετε το παιδί να παρουσιάσει καλύτερη εργασία από αυτήν που μόνο του μπορεί να πετύχει, αλλά μάλλον να μάθει, και να συνηθίσει σιγά-σιγά, να δουλεύει μόνο του, διασκεδάζοντάς το κιόλας! Αν καταφέρετε κάτι τέτοιο – που δεν είναι διόλου απλό – τότε σίγουρα το παιδί σας βρίσκεται στον σωστό δρόμο. Το τι βαθμό θα πετύχει τελικά – πράγμα που δικαιολογημένα εμείς οι μεγάλοι έχουμε πάντα στο πίσω μέρος του μυαλού μας – είναι κάτι που δεν θα πρέπει να μεταφέρετε εσείς στο παιδί. Στόχος σας είναι να του δείξετε πώς να σταθεί στα πόδια του και να περπατήσει μόνο του. Να μάθει να βλέπει τη δουλειά του σχολείου ως αποκλειστικά δική του ευθύνη, που μπορεί «μια χαρά» να αντιμετωπίσει μόνο του.

26/03/2015

Κανόνες συμπεριφοράς και κοινωνική πίεση

Φυσικό είναι να μην έχετε πλήρη έλεγχο όταν πάνε τα παιδιά σας στα σπίτια των φίλων τους. Πολλές μαμάδες παραπονιούνται ότι όποτε πηγαίνουν οι κόρες τους σε σπίτι φίλης, γυρίζουν ξεσηκωμένες και επαναστατημένες: «Στης Γιώτας φάγαμε 8 μπανάνες για μεσημεριανό» – «Πολύ ωραία περάσαμε το απόγευμα. Η μαμά της Μαρίνας μάς άφησε να δούμε την Αλίκη στο Ναυτικό» – «Η μαμά της Ελίνας μάς έβαψε φωτομοντέλα και μου έβαλε σκιές στα μάτια. Γιατί δεν βάφεις τα μάτια σου σαν τη μαμά της Ελίνας;». Και άλλα ανάλογα.

Δε χάθηκε δα ο κόσμος αν περάσει το κοριτσάκι σας ένα απόγευμα κολλημένο στην τηλεόραση. Ούτε αν τη βάψει η μαμά της φίλης της. Δεν είναι λόγος να συγχυστείτε, ούτε να κατηγορήσετε τους γονείς των άλλων παιδιών. Πείτε «Α, ναι; Χαίρομαι που πέρασες καλά! Όχι, εγώ δεν βάφω τα μάτια μου. Όταν μεγαλώσεις, μπορεί να τα βάφεις κι εσύ αν θέλεις». «Οκτώ μπανάνες; Πού τις χώρεσε το στομάχι σας!».
Αν, βέβαια, γίνεται κάτι στο οποίο είστε εντελώς αντίθετοι ή κάτι που αφορά την ασφάλεια του παιδιού, μην ξαναστείλετε το παιδί σας σ’ αυτό το σπίτι. Αν ξέρετε ότι υπάρχει πισίνα, σιγουρευτείτε ότι τα παιδιά θα βρίσκονται πάντα υπό την επίβλεψη των γονιών. Αν διαπιστώσετε ότι στο σπίτι της φίλης η μαμά λείπει, μπορείτε άνετα να πείτε: «Ξέρετε, ας έρθουν καλύτερα να παίξουν στο σπίτι μου. Χαίρομαι να ασχολούμαι μαζί τους».

Το καλύτερο που μπορείτε να κάνετε είναι να γνωρίσετε τους γονείς των φίλων των παιδιών σας. Να συνεννοηθείτε μαζί τους για ορισμένους κανόνες που δεν θέλετε να παραβεί το παιδί σας. ‘Η για κάποιους κανόνες που πρέπει ν’ ακολουθήσει το παιδί που φιλοξενείτε «Μήπως πρέπει κάτι να προσέξω με την Ελενίτσα σας;».

Σημαντικό είναι να ξεκαθαρίσετε εσείς ποιοι από τους κανόνες σας μπορούν να αγνοούνται εκτός σπιτιού και ποιοι όχι. Το ξέρετε ότι δεν είναι καλή τακτική να αλλάζετε κανόνες λόγω της κοινωνικής πίεσης «έτσι κάνουν όλοι». Όμως αυτό δεν σημαίνει ότι μπορείτε να απορρίπτετε εκ προοιμίου άλλους τρόπους συμπεριφοράς και άλλους κανόνες που ακολουθούν οι γονείς των άλλων παιδιών. Ακούστε με προσοχή τι σας λέει ο γιος ή η κόρη σας ό,τι συμβαίνει σε άλλα σπίτια. Δε ζείτε σε έρημο νησί και πρέπει να λαμβάνετε υπόψη τις κοινωνικές πιέσεις, τις απόψεις των γειτόνων, των συγγενών, του σχολείου. Αναρωτηθείτε μήπως οι άλλοι έχουν δίκιο ή κάνουν κάτι πιο έξυπνο. Δεν θέλετε να είναι το παιδί σας η δακτυλοδεικτούμενη εξαίρεση σε κοινά αποδεκτούς τρόπους συμπεριφοράς. Όμως μπορείτε να το κάνετε περήφανο για κάποιους οικογενειακούς κανόνες που σέβεστε και ακολουθείτε κι εσείς κι αυτό με συνέπεια.

22/01/2015

Μαθαίνοντας να μοιράζεται

Περίληψη: Αν μοιραζόσαστε δίκαια με τα παιδιά σας πράγματα, χρόνο, τηλεόραση και ό,τι άλλο τύχει, έχετε δώσει το καλύτερο παράδειγμα.

Το «εγώ» και το «δικό μου» σφραγίζουν απολύτως το παιδί από τη στιγμή που αρχίζει να μιλάει μέχρι να γίνει περίπου 4 χρονών. Είναι εγωκεντρικό, κατακτητικό, παράλογο κι αντιφατικό σ’ όλες τις εκδηλώσεις του. Μόλις ικανοποιήσει μια επιθυμία του, ζητάει κάτι άλλο. Συχνά ζητάει δέκα πράγματα μαζί. Αν η επιθυμία του δεν ικανοποιηθεί, οργίζεται, γίνεται επιθετικό. Ίσως είναι η ηλικία που εκνευρίζει τους γονείς περισσότερο από οποιαδήποτε άλλη.

Η άσκηση πίεσης στο παιδί την περίοδο αυτή για να μάθει να μοιράζεται δεν είναι απλώς άσκοπη. Είναι επιζήμια. Το παιδί αρνείται να δώσει αυτό που του ζητούν, αγανακτεί και οργίζεται. Όσο μεγαλύτερη είναι η πίεση που του ασκείται, τόσο μεγαλύτερη είναι και η οργή του.

Για το παιδί έχει πολύ μεγαλύτερη σημασία όχι καθαυτό το νόημα όσων λέμε, αλλά ο τρόπος με τον οποίο τα λέμε. Είναι το πραγματικό βαρόμετρο της επιτυχίας μας. Ο γλυκός μας λόγος εισδύει απρόσκοπτα, ακουμπάει άμεσα στην ψυχή του παιδιού.

Μερικές απλές συμβουλές μπορεί κατά περίπτωση να αποδειχθούν χρήσιμες στην αντιμετώπιση των δυσκολιών της καθημερινότητας:
- Να υπάρχουν δύο όμοια αγαπημένα παιχνίδια.
- Στον καβγά για το μοίρασμα προσπαθείτε να είσαστε διαλλακτικοί, συμφιλιωτικοί, ποτέ απόλυτοι και δυναστικοί. Αν δεν μπορείτε, είναι καλύτερα να μην αναμειγνύεστε.
- Αν μοιραζόσαστε δίκαια με τα παιδιά σας πράγματα, χρόνο, τηλεόραση και ό,τι άλλο τύχει, έχετε δώσει το καλύτερο παράδειγμα.
- Κάθε φορά που υπάρχει συγκεκριμένη ευκαιρία, αναφερθείτε στο μοίρασμα ως σημαντική ηθική αξία και συγχαρείτε τους συντελεστές του.
- Μια αγκαλιά και ένα φιλί στο παιδί σας κάθε φορά που μοιράζεται.
- Μην προσδοκάτε πάρα πολλά. Κανένας μας δεν είναι τέλειος.
- Χριστούγεννα, γιορτές, γενέθλια είναι φυσικό να παίρνουν δώρα τα παιδιά και να χαίρονται, όπως άλλωστε χαιρόμαστε όλοι μας. Είναι όμως και ευκαιρίες να κάνουν δώρα και τα παιδιά. Έτσι, το «δίνω» εναλλάσσεται με το «παίρνω», και σιγά σιγά μπορεί να δημιουργήσει όση χαρά υπάρχει και στο «παίρνω». Είναι ένα σημαντικό βήμα προς την κατεύθυνση του «μοιράζομαι». Στις γιορτές το παιδί έτσι κι αλλιώς μετέχει στη διαδικασία του «μοιράζομαι», φαγητό, γλυκίσματα, κορδέλες, μπαλόνια κ.λπ.
- Παρακινήστε το παιδί να φτιάξει με τα χέρια του δωράκια. Χαρτί, κραγιόνια, νερομπογιές και η ζωγραφιά για τη θεία ή τον παππού είναι το καλύτερο δώρο. Η χαρά που θα δείξουν οι μεγάλοι είναι πολύτιμο δώρο στην ψυχή του παιδιού, που συμβάλλει ουσιαστικά στην ενίσχυση της χαράς του «δίνω».
Το μοίρασμα αρχίζει από την τροφή και τα παιχνίδια και θεμελιώνει στο παιδί προϋποθέσεις και υποδοχείς χρήσιμους για ενσυνείδητο μοίρασμα σε μια μεγάλη ποικιλία εκδηλώσεων της κοινωνικής ζωής. Στην αρχή μοιράζεται τη χαρά για τη νίκη της ομάδας ή την πίκρα για την ήττα της. Στη συνέχεια μοιράζεται οικογενειακές αξίες και ευθύνες, ωριμάζοντας κινείται πλέον στον κοινωνικό χώρο και μοιράζεται γνώσεις και εμπειρίες, ιδέες και αξίες και ό,τι άλλο κάθε εποχή απαιτεί για την ομαλή και απρόσκοπτη διαπροσωπική και κοινωνική συμβίωση.
Κι αν έλθουν κάποτε δύσκολες ώρες, χαρά σ’ εκείνους που αυθόρμητα, συχνά χωρίς δεύτερη σκέψη, μοιράζονται με τον συνάνθρωπο τα βάρη της όποιας δυστυχίας.

25/11/2014

Μην ταπεινώσετε ποτέ το παιδί σας μπροστά σε άλλους.

Δημοκρατία στο σπίτι σημαίνει αυτοσεβασμό και αλληλοσεβασμό. Αυτοεκτίμηση και αλληλοεκτίμηση. Θα μπορούσε να υποστηριχθεί με έμφαση ότι πρώτιστο καθήκον των γονέων, μαζί με το προσωπικό τους παράδειγμα, είναι η διαρκής και σταθερή προσοχή τους να μην υποπέσουν στο μέγιστο σφάλμα να προσβάλλουν, να ταπεινώσουν το παιδί τους μπροστά σε τρίτους, ακόμη και τους πιο στενούς συγγενείς. Σφάλμα βεβαίως είναι η ταπείνωση του παιδιού έστω και αν είσαστε μόνοι σας, σφάλμα όμως που μπορεί να αναταχθεί με χίλιους τρόπους, με πρώτον και καλύτερο τη ζεστή αγκαλιά και τον ζεστό σας λόγο. Η ταπείνωση όμως του παιδιού μπροστά σε άλλους τραυματίζει καίρια την ψυχή και την αυτοεκτίμησή του. Τραύμα που μπορεί να το συνοδεύει ακόμη και σ’ όλη του τη ζωή.

Δημοκρατία στο σπίτι σημαίνει αυτοσεβασμό και αλληλοσεβασμό. Αυτοεκτίμηση και αλληλοεκτίμηση. Φυσικά αγάπη και στοργή. Η καθημερινή ζωή φέρνει συνεχώς στην επιφάνεια ζητήματα που επιβάλλουν αλληλοκατανόηση, ανεκτικότητα, διαπραγμάτευση, συμβιβασμό, αναζήτηση της μεσότητας, του εφικτού. Το «εγώ» πρέπει να μικραίνει μπροστά στο «εμείς», το δικό μου να γίνεται δικό μας. Τα παιδιά μας είναι μέλη όχι μόνο της αυριανής κοινωνίας, αλλά και της σημερινής.

Η ενεργητική συμμετοχή του παιδιού στα δρώμενα της οικογένειας (πάντοτε στον βαθμό που επιτρέπει η ωριμότητά του, η οποία συναρτάται σε μεγάλο βαθμό με την ηλικία του) και η ελεύθερη έκφραση της γνώμης του, έστω και αν είναι διαφορετική ή και αντίθετη προς τη δική σας, είναι όχι μόνο θεμέλια της αυτοεκτίμησής του, αλλά αναδεικνύουν το αίσθημα της ευθύνης που πρέπει να έχει. Μετράει τα λόγια του. Μιλάει όταν και όσο πρέπει. Ζυγίζει με μεγάλη ακρίβεια τα λεγόμενά σας. Σπάνια λαθεύει η κρίση του. Δικαιολογεί τις θέσεις και τις πράξεις του. Είναι ειλικρινές, δεν έχει ακόμη μολυνθεί από τη συμβατικότητα του λόγου των ενηλίκων. Ο θυμός του καταλαγιάζει, εκτονώνεται με τη συζήτηση. Το ίδιο συμβαίνει και με τις ανησυχίες, τους φόβους, το άγχος που καθόλου δεν λείπουν στην παιδική ηλικία. Αν δεν βρουν διέξοδο με τη συζήτηση, την ενθάρρυνση, τη συμπαράσταση των γονιών τους, κινδυνεύουν να πάρουν χαρακτήρα χιονοστιβάδας που συνέχεια μεγαλώνει και απειλεί να το καταπλακώσει. Στη δίνη τέτοιων αντίξοων καταστάσεων μπορεί η εσωτερική του ένταση να βρει διέξοδο στην ανυπακοή, τις ύβρεις, την επιθετικότητα και τον βανδαλισμό.

Η ενεργητική συμμετοχή του παιδιού στη ζωή της οικογένειας σημαίνει εξίσου καθήκοντα και υποχρεώσεις που συμπορεύονται με τα δικαιώματα. Όταν ζητούνται, συχνά δεν ζητούνται απλώς, αλλά επιβάλλονται στο παιδί καθήκοντα και υποχρεώσεις χωρίς να έχει γνωρίσει προηγουμένως το δικαίωμα του λόγου, της γνώμης, του σεβασμού της προσωπικότητάς του, δεν είναι καθόλου περίεργο να αρνιέται, ή να αποφεύγει την πλήρη και ευσυνείδητη εκπλήρωση των υποχρεώσεών του.

Η ενεργητική συμμετοχή του παιδιού στην οικογενειακή ζωή το προετοιμάζει για την άνετη ένταξή του στη μαθητική κοινότητα αύριο, στην ευρύτερη κοινωνία αργότερα. Νοιάζεται για τους φίλους του. Τους γνέφει, τους χαμογελάει, μιλάει και παίζει μαζί τους. Ανταλλάσσει πειράγματα και αστεία. Αναπτύσσει πνεύμα συλλογικότητας, ομάδας, άμιλλας, υγιούς συναγωνισμού. Χαίρεται όχι μόνο τη δική του πρωτιά, αλλά και του φίλου του. Δυσκολεύεται να δεχτεί την ήττα, αλλά την ξεχνάει εύκολα. Ο σπόρος του φθόνου δεν φυτρώνει μέσα του ή καταπνίγεται πριν ανθίσει. Είναι αισιόδοξο, χαμογελαστό κι έχει φίλους που το αγαπούν.

Η διαμόρφωση του χαρακτήρα και της προσωπικότητας του παιδιού σας είναι διαδικασία συνεχής. Και αν έχετε δυσκολίες ή διαφωνείτε με λίγα ή περισσότερα απ’ όσα διαβάσατε, μην περιφρονήσετε την κυριότερη παραίνεσή: Μην ταπεινώσετε ποτέ το παιδί σας μπροστά σε άλλους.

23/10/2014

Μάθετε στο παιδί σας την τέχνη της υγείας

Η γνωστή κινέζικη παροιμία που λέει πως αν θέλεις να χορτάσεις κάποιον για μια μέρα δώσε του ένα ψάρι, μα αν θέλεις να μην ξαναπεινάσει ποτέ μάθε του να ψαρεύει, ισχύει πέρα για πέρα και για την υγεία.

Όπως η τέχνη του ψαρέματος εξασφαλίζει τροφή για όλη τη ζωή, έτσι και η τέχνη «μαθαίνω να προστατεύω και να προάγω την υγεία μου», εξασφαλίζει χρόνια πολλά και –εξίσου σημαντικό– χρόνια καλά. Δηλαδή μακροημέρευση χωρίς προβλήματα υγείας. Και όχι μόνο αυτό. Εξασφαλίζει μια ζωή γεμάτη ζωντάνια, με πλήρη αξιοποίηση όλων των σωματικών, πνευματικών και ψυχικών δυνατοτήτων που διαθέτει το γενετικό υλικό με το οποίο μάς προίκισαν οι γεννήτορές μας.

Η πρόληψη είναι ασφαλώς καλύτερη από τη θεραπεία. Δεν είναι όμως αρκετή. Δεν αρκεί –όσο και να είναι σπουδαίο, απαραίτητο– να πλένουμε τα χέρια μας συχνά και οπωσδήποτε πριν από το φαγητό. Να εφαρμόζουμε με επιμέλεια το πρόγραμμα εμβολιασμών που με επάρκεια περιγράφεται στο Βιβλιάριο Υγείας του Παιδιού. Να μη δηλητηριαζόμαστε καπνίζοντας ούτε να ρυπαίνουμε με καπνό τον αέρα που αναπνέουν τα παιδιά μας. Είναι σπουδαίο να μην είμαστε υπέρβαροι και το διαιτολόγιό μας να έχει ποικιλία και υγιεινή σύνθεση. Και εξίσου σπουδαίο να μην ξεχνάμε ποτέ τι σημαίνει ασφαλής οδήγηση και ότι η ζώνη ασφαλείας για όλους τους επιβάτες, μικρούς και μεγάλους, εμπρός και πίσω, σώζει ζωές.

Ο κατάλογος της πρόληψης είναι μακρύς. Η πρόληψη είναι ο στυλοβάτης της υγείας. Η προαγωγή της υγείας είναι ένα βήμα ακόμη πιο μπροστά. Είναι ατομική και κοινωνική υπόθεση. Είναι υποχρέωση και έργο του καθενός μας και όλων μαζί. Είναι κοινωνικό και ατομικό αγαθό, έργο της κοινωνίας των πολιτών. Περιλαμβάνει όλες τις ενέργειες του καλού και συνειδητού πολίτη που διαμορφώνουν στο ευρύτερο περιβάλλον, φυσικό και κοινωνικό, καλύτερες συνθήκες ζωής, οι οποίες προάγουν την υγεία, την ποιότητα της ζωής, άμεσα ή έμμεσα.

Για παράδειγμα, καλύτερες συγκοινωνίες σημαίνουν λιγότερη ρύπανση, πιο καθαρή ατμόσφαιρα, λιγότερο χρόνο στο πηγαινέλα στη δουλειά, λιγότερο εκνευρισμό, λιγότερο χαμένο χρόνο, κερδισμένο χρόνο για μόρφωση, διασκέδαση, για τα παιδιά. Το κυλικείο, η καντίνα μπορεί να διασφαλίζει υγιεινό κολατσιό ή να αποτελεί διατροφικό διαφθορείο. Οι τουαλέτες του σχολείου, γενικότερα ο κοινόχρηστος αυτός χώρος, οπουδήποτε κι αν βρίσκεται, είναι ο πιο γνήσιος καθρέφτης του πολιτισμού μιας χώρας. Η προαγωγή της υγείας είναι ασφαλώς και πολιτισμικό αγαθό. Η αγάπη και ο σεβασμός στο περιβάλλον, η προστασία και η αναβάθμισή του αποτελούν ουσιαστικά στοιχεία ευζωίας. Το ευ ζην είναι όραμα που μπορεί να γίνει πραγματικότητα.

Η θεραπευτική ιατρική, η πρόληψη και η προαγωγή της υγείας είναι όπλα στα χέρια του σύγχρονου ενημερωμένου γονιού που μπορούν να εξασφαλίσουν στον ίδιο και στα παιδιά του σφριγηλή μακροημέρευση.

Και μην ξεχνάτε ποτέ ότι το παράδειγμά σας αξίζει περισσότερο από χίλιες συμβουλές. Η προαγωγή της υγείας αρχίζει από το σπίτι μας.

26/09/2014

Παππούδες, γιαγιάδες και εγγόνια: μια πραγματικά ιερή συμμαχία

Οι παππούδες και οι γιαγιάδες είναι πολύ περήφανοι για τα εγγόνια τους. Την περηφάνια τους αυτή την εκδηλώνουν έντονα, ζεστά, στοργικά, χαρούμενα. Τη διαλαλούν όπου σταθούν κι όπου βρεθούν, προς κάθε κατεύθυνση˙ συγγενείς, φίλους, γνωστούς, ακόμη και σ’ αγνώστους. Ξαναζούν τα νιάτα τους, ξαναζούν τις αναμνήσεις τους σαν γονείς και με τη σοφία και την ηρεμία της μεγαλύτερης ηλικίας διαπιστώνουν -χωρίς να είναι βέβαιο ότι η κρίση τους είναι αντικειμενική- ότι στα δικά τους παιδιά είχαν συμπεριφερθεί πιο αυστηρά απ’ ό,τι έπρεπε. Νιώθουν την υποχρέωση ν’ απενεχοποιηθούν ή, το λιγότερο, να φερθούν στα εγγόνια τους όπως αισθάνονται. Η συμπεριφορά προς τα εγγόνια είναι σαφώς πιο υποχωρητική, πιο ανεκτική απ’ ό,τι ήταν πριν από 30 χρόνια στα δικά τους παιδιά. Τους κάνουν τα περισσότερα χατίρια, τους αγοράζουν συχνά παιχνίδια κι ακόμη συχνότερα τους φέρνουν σοκολάτες, παγωτά, γλυκά κ.λπ. Αποφεύγουν, κατά κανόνα, ν’ αναλάβουν τις δυσάρεστες γι’ αυτούς πλευρές της ανατροφής του παιδιού. Σπάνια μπλέκουν με τα «μη» και τα «όχι» που υποχρεωτικά υπάρχουν στη ζωή του παιδιού. Δεν μπορούν ν’ αντισταθούν στο «δώσ’ μου, παππού» και στο «πάρε μου, γιαγιά». Είναι φυσικό, λοιπόν, να κατηγορούνται από τα παιδιά τους ότι με τη συμπεριφορά τους χαλάνε τα εγγόνια.

Χωρίς αμφιβολία, υπάρχουν στη συμπεριφορά των παππουδογιαγιάδων και λίγα αρνητικά στοιχεία που δρουν ανασταλτικά στη συναισθηματική ωρίμανση των εγγονών τους. Από την άλλη πλευρά, οι καταρράκτες της αγάπης, τα γλυκά τους λόγια τονώνουν την προσωπικότητα του παιδιού. Τα παραμύθια και οι ιστορίες της γιαγιάς, τα κατορθώματα του παππού -πραγματικά ή φανταστικά- τροφοδοτούν γόνιμα την περιέργεια και τη φαντασία του παιδικού μυαλού. Είναι μεγάλο κέρδος για το παιδί ν’ απολαμβάνει τις εμπειρίες δύο γενεών, και όχι μόνο των γονιών του.

Μεγάλη σημασία για την αξιοποίηση των εξαιρετικά πολύτιμων στοιχείων που προσφέρουν παππούδες και γιαγιάδες στην ανατροφή του παιδιού είναι η σχέση τους με τα δικά τους παιδιά, με τους γονείς του παιδιού. Έξυπνοι γονείς, που προσαρμόζονται εύκολα στην ιερή συμμαχία, στη συμμαχία της χαράς ανάμεσα σε παππούδες κι εγγόνια, αξιοποιούν τα θετικά στοιχεία της και αμβλύνουν εύκολα τις όποιες αρνητικές επιπτώσεις. Στο κάτω κάτω μια μέρα, μια ευλογημένη μέρα, θα γίνουν παππούδες και γιαγιάδες και οι σημερινοί γονείς.

Τα πράγματα είναι λίγο διαφορετικά όταν η ζωή και οι υποχρεώσεις των γονιών τούς υποχρεώνουν να εναποθέσουν όλη ή σχεδόν όλη την ανατροφή του παιδιού στους παππούδες. Τους υποχρεώνουν να συμπεριφέρονται για άλλη μια φορά σαν γονείς, και όχι σαν παππούδες και γιαγιάδες. Το έργο είναι δύσκολο, αλλά όχι και αξεπέραστο. Οι περισσότεροι τα καταφέρνουν, και μάλιστα πολύ καλά. Τα παιδιά δεν έχουν σχεδόν ποτέ προβλήματα με τους παππούδες. Τα πηγαίνουν μια χαρά. Εδώ είναι που η σχέση των γονιών με τους δικούς τους γονείς έχει καταλυτική σημασία. Είναι ανάγκη για τη σωστή ανατροφή του παιδιού και την ψυχική του υγεία να συμφωνούν στα περισσότερα και να διαφωνούν σε λίγα. Αν είναι δυνατόν, σε ελάχιστα. Και οι διαφωνίες να γεφυρώνονται ή -ακόμη καλύτερα- να επιλύονται σε χαμηλούς τόνους, πολιτισμένα, με αλληλοκατανόηση. Κοινός είναι ο στόχος τους. Κοινή θα είναι και η επιτυχία ή η αποτυχία τους.

16/09/2014

Μα επίτηδες το κάνει; όταν τα θηριάκια γίνουν 9-18 μηνών

«Όχι είπα! δεν τρώει μαρμελάδα το τηλέφωνο!».
«Αν τον αφήσω κάτω, χάλια θα τα κάνει τα ρούχα του! Θα λέει ο κόσμος, μα ποτέ δεν του βάζει καθαρό ρούχο αυτή η μάνα;».
«Αφόρητο έγινε! Ό,τι πιο επικίνδυνο, αυτό θα μηχανευτεί! Μη, αγάπη μου, αυτό καίει. Μη, χρυσό μου αυτό κόβει. Μη, θα το σπάσεις. Όλο ‘μη’ και ‘μη’ και ‘μη’, αλλά θαρρείς και το κάνει επίτηδες».

Μα και βέβαια επίτηδες το κάνει. Δεν έχει άλλο τρόπο να μάθει. Έτσι είναι τα μωρά. Πρέπει να πάρουν τις πληροφορίες τους, δοκιμάζοντας τα πάντα. Πώς αλλιώς; Δεν μπορούν να διαβάσουν την εγκυκλοπαίδεια, τον οδηγό καλής συμπεριφοράς, ούτε τις οδηγίες χρήσης του μίξερ. Κάτι καταλαβαίνουν από αυτά που τους λέτε, αλλά όχι πάντα, και ούτε μπορούν να θυμούνται τι είπατε χτες για τη μαρμελάδα. Εξάλλου, αφού η μαρμελάδα αλείφεται τόσο ωραία στο ψωμί, γιατί όχι και στο τηλέφωνο; Πού στηρίζετε εσείς τη διάκριση;

Όχι, όχι βέβαια! Το ν’ αγγίζει τα πάντα δεν συνιστά αδίκημα! Δεν κάνει διαολιές. Εκπαίδευση κάνει.
Μα ναι, ναι βέβαια! Δεν μπορεί να ξέρει τους κινδύνους του περιβάλλοντός του. Έχει πολύ μεγάλη ανάγκη προστασίας.
Όχι, όχι βέβαια! Δεν δημιουργείτε ψυχολογικά τραύματα με το να λέτε ΜΗ. Δημιουργήστε όμως ακίνδυνο περιβάλλον, ώστε να μην χρειάζεται να το λέτε συχνά.
Μα ναι, ναι βέβαια! Όταν σπάσει πολύτιμα αντικείμενα, εσείς φταίτε που τ’ αφήσατε στην ακτίνα δράσης του.
Όχι, όχι βέβαια! Τα μωρά δεν έχουν «ηθικούς κανόνες». Δεν ξέρουν τι είναι «σωστό». Η τιμωρία είναι άσκοπη. Καλύτερα να απαγορεύετε δίνοντας εξηγήσεις, κι ας μην καταλαβαίνει ακόμη τι του λέτε.
Όχι, όχι βέβαια! Δεν ήθελε να σας βγάλει το μάτι! Ένα μωρό επιθετικό δεν είναι κακό παιδί. Απλώς δεν ελέγχει ακόμη τη δύναμή του.
Μα ναι, ναι βέβαια! Με το να θυμώνετε συχνά, το μαθαίνετε να θυμώνει κι αυτό.
Όχι, όχι βέβαια! Δεν είναι γκρινιάρικο! Επειδή σας αγαπά, κλαίει όταν φεύγετε.
Μα ναι, ναι βέβαια! Πρέπει να περηφανεύεστε που τρώει με τα χέρια και τα κάνει όλα λίμπα: Άρχισε να μαθαίνει να τρώει σαν ενήλικος, δηλαδή μόνο του!
Όχι, όχι βέβαια! Δε χρειάζεται να δείχνει πάντα καλοντυμένο και καθαρό σαν τα μωρά των διαφημίσεων. Αρκεί να είναι άνετα ντυμένο και να μπορεί να λερώνεται.
Μα ναι, ναι βέβαια! Φυσικό είναι να μη θέλει να δώσει τίποτα σε κανένα. Σ’ αυτή την ηλικία «δίνω» σημαίνει «χάνω».
Μα ναι, ναι βέβαια! Τα πετάει όλα κάτω, μόνο και μόνο για να τα μαζεύετε εσείς. Δεν έχει άλλο τρόπο να σας πει «έλα να παίξουμε».
Όχι, όχι βέβαια! Δεν χάνετε την ώρα σας, παίζοντας μαζί του. Έτσι το βοηθάτε να μεγαλώσει.
Μα ναι, ναι βέβαια! Μόνο αν του μιλάτε κι αν του διαβάζετε, θα μάθει να μιλά.

08/09/2014

Καημένες μανάδες που πάτε πάλι Τρίτη Δημοτικού!

Ο Θανάσης, στην Τρίτη Δημοτικού, έγραψε έκθεση πώς περνάει η μητέρα του τη μέρα. «Η μισή στο σπίτι, η μισή έξω από το σπίτι, η μισή διαβάζοντάς με».

Ωραίος ο Θανασάκης! Σε μια φράση εκφράζει όλη τη διάσπαση, την υπέρβαση και την καταπίεση που υφίστανται οι περισσότερες μητέρες. Μισή εδώ, μισή εκεί, μισή διαβάζοντάς με! Το παραπονιούνται πολλές πελάτισσές μου: «Πρέπει να τον διαβάζω ώρες ατέλειωτες». «Με τα διαβάσματα της Έλενας, δεν έχω καθόλου δικό μου χρόνο». «Αν τον αφήσω μόνο του, δεν θα διαβάσει!».

Παλιότερα, ήμουν απόλυτη: Έλεγα, αφήστε τα μόνα τους κι ας μην διαβάσουν. Υποψιαζόμουν πως συχνά φταίνε και οι μητέρες που καλλιεργούν αυτή την εξάρτηση κι ότι ενδόμυχα δεν θέλουν να ανεξαρτητοποιηθεί το παιδί, φοβούνται να το δουν να τα καταφέρνει μόνο του. Πολλές φορές είναι αλήθεια. Άλλες όχι! Παρακολουθώντας από πολύ κοντά και διαχρονικά τα ανίψια μου ως παιδίατρος και ως θεία που γνωρίζει όλες τις παραμέτρους της οικογενειακής τους ζωής, έγινα λιγότερο απόλυτη στο θέμα του διαβάσματος (και σε πολλά άλλα θέματα υγείας και ανατροφής, βέβαια). Ναι, άλλα παιδιά χρειάζονται μεγαλύτερη και στενότερη υποστήριξη και επίβλεψη και άλλα λιγότερη στη μελέτη τους. Μπορεί να υπάρχουν διαμετρικά αντίθετες συμπεριφορές και μέσα στην ίδια οικογένεια.

Εκείνο που πρέπει με κάθε τρόπο να αποφεύγεται είναι η καταπίεση που υφίστανται παιδιά και γονείς, συνήθως η μητέρα. Όσο χρόνο κι αν χρειάζεται να αφιερώσει στην μελέτη του παιδιού, οφείλει κάθε γονιός να εξασφαλίζει κάποιο χρόνο για τον εαυτό του. Αλλιώς, αποδιοργανώνεται, γεγονός που είναι εις βάρος του παιδιού. Η καημένη η μητέρα του Θανάση, προσπαθώντας να είναι «μιάμιση» βρίσκεται μισή εκεί, μισή εδώ, μισή παραπέρα, και πουθενά ολόκληρη!
Κι ο Θανάσης κρίμα είναι να μάθει να μελετά με «δεκανίκια» και τρεις φορές κρίμα να αποτελεί η μελέτη στο σπίτι καταναγκαστικό έργο γι’ αυτόν και για τη μητέρα του.

Νομίζω, σ’ όσες οικογένειες ταλαιπωρούνται από τη μελέτη στο σπίτι, υπάρχει μια παρανόηση στους στόχους της μελέτης. Επιδιώκουν (και αγωνιούν γι’ αυτό) να «πάει το παιδί διαβασμένο στο σχολείο αύριο» ή «να λύσει όλες τις ασκήσεις» ή «να μην πάρει κακό βαθμό». Ξεχνούν ότι το ζητούμενο είναι να μάθει το παιδί να είναι συνεπές στις υποχρεώσεις του, να μάθει να μαθαίνει, να αξιοποιεί το δυναμικό του, να κάνει ό,τι μπορεί, όσο μπορεί κι όχι περισσότερο.

28/08/2014

Πατέρας και παιδί

Από τα λόγια των περισσότερων παιδιών γίνεται ξεκάθαρο το παράπονο ότι ο πατέρας λείπει πολλές ώρες από το σπίτι. Εκείνο όμως που δεν περιγράφεται, ή ασυνείδητα συγκαλύπτεται, είναι αν και πώς αξιοποιείται υπέρ του παιδιού ο όποιος χρόνος διαθέτει ο πατέρας. Η χρονική διάρκεια της επαφής με το παιδί δεν προδικάζει κατά κανένα τρόπο την ποιότητα της σχέσεώς τους και τη συμβολή του πατέρα στη σωστή ανάπτυξη και εξέλιξη του παιδιού.

Ασφαλώς υπάρχουν πατέρες πολυάσχολοι, με μείζονες επαγγελματικές ασχολίες και επιδιώξεις που διαθέτουν ελάχιστο χρόνο στα παιδιά τους. Πρέπει να συνειδητοποιήσουν την απόλυτη ανάγκη ν’ αξιοποιούν στο ακέραιο τον λίγο χρόνο που διαθέτουν. Να δίνουν όλη την καρδιά και την ψυχή τους στο παιδί. Να παίζουν και να γελάνε μαζί του. Η καλή ποιότητα της σχέσης πατέρα - παιδιού μπορεί να μειώσει μέχρι και να εξαφανίσει τα μειονεκτήματα του λίγου χρόνου που διαθέτουν. Συνεπώς, πρέπει ν’ αναγνωριστεί ο καθοριστικός ρόλος του συνειδητού πατέρα στην ανατροφή του παιδιού, ιδιαίτερα του αγοριού, έστω κι αν είναι χρονικά περιορισμένος.

Σε περίπτωση διαζυγίου, είναι αυτονόητη η μεγάλη προσφορά που έχει για το παιδί, ιδιαίτερα το αγόρι, η συχνή και καλή επικοινωνία με τον πατέρα. Η καλή ποιότητα των σχέσεων μεταξύ των διαζευγμένων έχει πολύ μεγαλύτερη σημασία για τα παιδιά παρά οι οποιεσδήποτε ασυμφωνίες είχαν πριν από το διαζύγιο.

Στο ταξίδι της ζωής οι γονείς έχουν το ατίμητο προνόμιο να συμπορεύονται, να συμπαραστέκονται, να καθοδηγούν, να διδάσκουν, να προστατεύουν, να μεταλαμπαδεύουν στην καινούργια γενιά τις μεγάλες αξίες που δημιούργησε το γένος των ανθρώπων. Να βεβαιώνονται ότι όλα αυτά αναλύονται, αφομοιώνονται, διηθούν το πνεύμα και την ψυχή του παιδιού τους και αναπλάθονται σε τρόπους ζωής γεμάτους αξιοπρέπεια, ομορφιά, αγάπη, τιμή, δημιουργικότητα, ανθρωπιά, ευαισθησία. Για παιδιά και γονιούς η ανεπανάληπτη αυτή σχέση είναι ό,τι καλύτερο, ό,τι στερεότερο, ό,τι πιο ωραίο έχει να προσφέρει η ζωή.

Γονείς που στοχάζονται κι επιδιώκουν να επικοινωνούν με το παιδί τους για να κατανοούν τα προβλήματά του και να το καθοδηγούν, που αναζητούν μαζί του καλύτερους τρόπους ζωής για τους ίδιους, αλλά και για τους συνανθρώπους τους, είναι προορισμένοι να ζήσουν και να ευχαριστηθούν το ωραιότερο παραμύθι του κόσμου: την ανθρώπινη ζωή.