Prisma Magazine

24/01/2024

Μετά από σχεδόν οκτώ χρόνια ζωής και 170 τεύχη γεμάτα Επικοινωνία της Επιστήμης, σας ενημερώνουμε ότι ολοκληρώθηκε η συνεργασία του περιοδικού ΠΡΙΣΜΑ με την εφημερίδα ΑΥΓΗ. Σας ευχαριστούμε θερμά για την εμπιστοσύνη με την οποία μας τιμήσατε όλα αυτά τα χρόνια. Δεν λέμε αντίο αλλά εις το επανιδείν, μιας και ήρθε η ώρα να περάσουμε στο επόμενο επίπεδο Επικοινωνίας της Επιστήμης. Θα ξανασυναντηθούμε σύντομα. Το τέλος ενός ταξιδιού σηματοδοτεί την αρχή ενός νέου.

ΥΓ: Το εξώφυλλο είναι από το Novum Organum (1620) του Francis Bacon και απεικονίζει ένα πλοίο που περνάει τις Ηράκλειες Στήλες, αφήνοντας πίσω τη Γηραιά Ήπειρο, και οδεύει προς έναν νέο κόσμο.

22/01/2024

Λάβετε μέρος στο Science United Festival 2024!
Το Science United Festival είναι μια διαδικτυακή γιορτή φυσικών επιστημών για μαθητές/τριες πρόσφυγες, μετανάστες, αιτούντες άσυλο και Ρομά και τους/τις δασκάλους/ες τους. Οι μαθητικές ομάδες μοιράζονται τα επιστημονικά τους έργα με μια παγκόσμια κοινότητα και λαμβάνουν ενθάρρυνση και ανατροφοδότηση από μέντορες επιστήμονες πρόσφυγες. Το Science United Festival είναι εγκεκριμένο από το Υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων για το σχολικό έτος 2023-24!

Αν είστε εκπαιδευτικός, συντονιστής κοινοτικού κέντρου ή πολιτισμικός διαμεσολαβητής, μπορείτε να υποβάλετε αίτηση συμμετοχής με την ομάδα μαθητών σας έως τις 6 Φεβρουαρίου 2024 στην ιστοσελίδα: https://scienceunitedfestival.com

Το 2024 Science United Festival θα πραγματοποιηθεί ασύγχρονα και διαδικτυακά μεταξύ 13 και 31 Μαΐου 2024. Όλοι οι συμμετέχοντες θα λάβουν πιστοποιητικό!

Science United Project

27/11/2023

"Η αλλογενής μεταμόσχευση αιμοποιητικών κυττάρων (αλλο-ΜΑΚ) αποτελεί πλέον μια από τις καθιερωμένες θεραπείες για ασθενείς με αιματολογικούς καρκίνους όπως η οξεία λευχαιμία. Στην Ευρώπη κάθε χρόνο πραγματοποιούνται περισσότερες από 20.000 αλλο-ΜΑΚ κάθε χρόνο."
Η ερευνήτρια Διονυσία Κεφάλα, υποψήφια Διδάκτωρ στο Εργαστήριο Μεταμόσχευσης Μυελού των Οστών της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Πατρών, γράφει στο Πρίσμα για τις σοβαρές επιπλοκές της μεταμόσχευσης αιμοποιητικών κυττάρων και για τα καινοτόμα ερευνητικά πρωτόκολλα που εφαρμόζονται και στην Ελλάδα.
Το κείμενο δημοσιεύτηκε στο Πρίσμα που κυκλοφορεί με την Εφημερίδα "Η Αυγή".

Η εφαρμογή της αλλο-ΜΑΚ είναι ευρέως διαδεδομένη, ωστόσο συχνά συνοδεύεται από μία επιπλοκή η οποία ονομάζεται Νόσος Μοσχεύματος έναντι του Ξενιστή

06/10/2023

Φέτος είναι η όγδοη χρονιά του Πρίσματος, το οποίο κυκλοφορεί με την Εφημερίδα "Η Αυγή". Το άρθρο υπογράφει ο Dimitris Petakos και αφορμή ήταν η πρόσφατη ένταση ανάμεσα στο Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών και τον κ. Στέλιο Πέτσα ως προς τον πολιτικό ρόλο της επιστήμης. Αποτελεί μια καλή ευκαιρία να δούμε κριτικά τους όρους με τους οποίους συγκροτείται η δημόσια εικόνα της επιστήμης.

Αρχικά, είναι σαφές από τις δηλώσεις του κ. Πέτσα ότι η πολιτικοποίηση ενός θεσμού έχει αρνητικό πρόσημο. Δεν αφήνει κανένα περιθώριο παρερμηνείας

28/07/2023

Αν έπρεπε να διαλέξουμε μερικά από τα πιο σημαντικά και συχνά ερωτήματα στην ιστορία του ανθρώπινου πολιτισμού, τότε ένα από αυτά σίγουρα θα αφορούσε στην έννοια του χρόνου! Ο Θανάσης Ντινόπουλος, ομότιμος καθηγητής του ΑΠΘ, μιλά στο Πρίσμα και στον Dimitris Petakos για την έκδοση του νέου του βιβλίου Εγκέφαλος και χρόνος.

Ο Θανάσης Ντινόπουλος, ομότιμος καθηγητής του ΑΠΘ, μιλά στο Πρίσμα και στον Δημήτρη Πετάκο για την έκδοση του νέου του βιβλίου Εγκέφαλος και χρόνος

24/07/2023

"Κυνηγοί– και όχι μόνο τροφοσυλλέκτριες– φαίνεται πως ήταν οι γυναίκες της προϊστορικής εποχής, σύμφωνα με διαρκώς αυξανόμενα επιστημονικά δεδομένα που καταρρίπτουν παγιωμένες αντιλήψεις αιώνων σε σχέση με τους ρόλους των δύο φύλων."
Το κείμενο δημοσιεύτηκε στο Πρίσμα που κυκλοφορεί με την Εφημερίδα "Η Αυγή". Το υπογράφει η Μαρία Τσίπη.

Για ολόκληρους αιώνες κυριαρχούσε η άποψη ότι στις πρώιμες ανθρώπινες κοινωνίες οι άντρες ήταν οι κυνηγοί και οι γυναίκες ήταν τροφοσυλλέκτριες

22/06/2023

Η γεωργία που εστιάζει στη βιώσιμη διαχείριση των φυσικών πόρων έτσι ώστε να επιτυγχάνεται η προστασία των οικοσυστημάτων, η επισιτιστική ασφάλεια και η κοινωνική συνοχή αποτελεί μία από τις μεγαλύτερες προκλήσεις της εποχής μας. Η Αθηνά Κουτσούκη*, υποψήφια διδάκτωρ του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, μιλά στο Πρίσμα για την ανάγκη κοινωνικο-οικολογικού μετασχηματισμού των κοινωνιών και για εγχειρήματα πολιτών ευρωπαϊκών και ασιατικών χωρών που στοχεύουν σε ένα βιώσιμο παρόν και μέλλον. Η συνέντευξη δημοσιεύτηκε στο Πρίσμα που κυκλοφόρησε με την Εφημερίδα "Η Αυγή".

Θεωρητικοί της αριστεράς συνοψίζουν τις απαραίτητες πολιτιστικές κοινωνικό-οικολογικές ή τεχνολογικές αλλαγές με τον όρο «κοινωνικό-οικολογικός μετασχηματισμό....

09/05/2023

"Σύμφωνα με έκθεση του ΟΗΕ, περίπου δύο δισεκατομμύρια άνθρωποι δεν έχουν πρόσβαση σε ασφαλές πόσιμο νερό και το 40% του πληθυσμού σε παγκόσμια κλίμακα υποφέρει από λειψυδρία τουλάχιστον για ορισμένες χρονικές περιόδους κάθε έτος. Καθώς αυξάνεται ο πληθυσμός και εντείνονται τα περιβαλλοντικά προβλήματα από την κλιματική αλλαγή, η κατάσταση αναμένεται να επιδεινωθεί στο άμεσο μέλλον."
Το κείμενο δημοσιεύτηκε στο Πρίσμα που κυκλοφόρησε με την Εφημερίδα "Η Αυγή". Το υπογράφει η Μαρία Τσίπη.
https://www.avgi.gr/entheta/prisma/444069_i-krisi-toy-neroy-kai-oi-epiptoseis-tis-gia-toys-anthropoys-kai-periballon?fbclid=IwAR2GyYm81YwCQpzV15IBckfFH3TK5xlYvYAWl5U39m9rXwrbMqXDUC3HXB4

29/11/2022

Το πλέον καινοτόμο ερευνητικό εργαλείο της μοριακής βιολογίας συνδυάστηκε με την σύγχρονη θεραπευτική μέθοδο της ανοσοθεραπείας για την αντιμετώπιση του καρκίνου. Το κείμενο δημοσιεύτηκε στο Πρίσμα που κυκλοφορεί με την Εφημερίδα "Η Αυγή".
"Μια από τις πιο πολύπλοκες θεραπείες εφαρμόστηκε για πρώτη φορά στην κλινική πράξη σε ασθενείς με καρκίνο. Από τον συνδυασμό της τεχνολογίας γενετικής μηχανικής CRISPR με την ανοσοθεραπεία προέκυψε μια εντελώς διαφορετική προσέγγιση σε σχέση με τις συμβατικές θεραπείες. Η θεραπεία εφαρμόστηκε στο πλαίσιο κλινικής δοκιμής και παρά τον μικρό αριθμό των ασθενών που συμμετείχαν σε αυτήν και τα περιορισμένα αποτελέσματα, η συγκεκριμένη μεθοδολογία θέτει τα θεμέλια για μια διαφορετική, πιο εξατομικευμένη θεραπεία για τον καρκίνο."

Καινοτόμα εργαλεία για την εξατομικευμένη θεραπεία κατά του καρκίνου

05/10/2022

Σήμερα είναι η Παγκόσμια Ημέρα Εκπαιδευτικών και το Πρίσμα τιμά τους/τις εκπαιδευτικούς που αγωνίζονται για τη μόρφωση των μαθητών και μαθητριών τους και για τη μύησή τους στον συναρπαστικό κόσμο της επιστήμης! Με αφορμή τη σημερινή ημέρα δημοσιεύουμε το δελτίο τύπου της οργάνωσης Science United Project για τη δωρεάν συμμετοχή δημόσιων σχολείων στο πρόγραμμα Science Kits for Roma Kids με στόχο την ισότιμη πρόσβαση των παιδιών Ρομά στα μαθήματα των φυσικών επιστημών. Περισσότερες πληροφορίες εδώ:
https://www.scienceunitedproject.com/science-kits-for-roma-kids.html

04/10/2022

Το Νόμπελ Ιατρικής απονεμήθηκε χτες στον σπουδαίο επιστήμονα Σβάντε Πάαμπο για την αλληλούχηση του γονιδιώματος του ανθρώπου του Νεάντερνταλ και για την έρευνά του πάνω στην εξέλιξη του Homo sapiens. O Πάαμπο είναι ο θεμελιωτής ενός νέου επιστημονικού κλάδου: της παλαιογενωμικής. Με αφορμή τη βράβευσή του δημοσιεύουμε μια παλαιότερη βιβλιοπαρουσίαση του βιβλίου του «Ο άνθρωπος του Νεάντερταλ» που κυκλοφόρησε το 2019 από τις Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης.

Σβάντε Παίμπο: «Ο άνθρωπος του Νεάντερταλ», Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης

09/09/2022

Αύριο, Σάββατο, κυκλοφορεί το πρώτο τεύχος της έβδομης χρονιάς του Πρίσματος με την Εφημερίδα "Η Αυγή". Το μεγαλύτερο μέρος του τεύχους είναι αφιερωμένο στη μνήμη του Διονύση Σιμόπουλου, του ανθρώπου που άλλαξε την επικοινωνία της επιστήμης στην Ελλάδα.

09/08/2022

Ο Διονύσης Σιμόπουλος ήταν η πιο εμβληματική προσωπικότητα όσον αφορά τη δημόσια εικόνα των επιστημών. Έφερε την αστρονομία και την αστροφυσική στη δημόσια σφαίρα και το έργο του επηρέασε εκατομμύρια ανθρώπους. Τον Απρίλιο του 1973 ανέλαβε διευθυντής του πρώτου Πλανηταρίου, ενώ είχε διαρκή παρουσία με άρθρα στον Τύπο και εκπομπές στην τηλεόραση στην Ελλάδα. Ήταν ακούραστος, χαμογελαστός και ξεχώριζε για το ήθος του. Η συντακτική ομάδα του Πρίσματος οφείλει πολλά στον Διονύση Σιμόπουλο και θα επανέλθουμε με αφιέρωμα στο έργο του. Στον σύνδεσμο που ακολουθεί έχουμε μια συνέντευξη, την οποία είχε δώσει στη Lida Arnellou στο πρώτο τεύχος του 2017. Θα μας λείψει πολύ αλλά μας αφήνει μια σημαντική παρακαταθήκη και μια μεγάλη ευθύνη να συνεχίσουμε το έργο του με την ίδια αγάπη και τον ίδιο ενθουσιασμό που έδειχνε μέχρι το τέλος.

"Ο στόχος είναι η επικοινωνία, όχι η πληροφορία. Την πληροφορία τη βρίσκει πλέον κανείς πολύ εύκολα."

"Κατά τη γνώμη μου, όμως, η δική μας δουλειά είναι να δημιουργήσουμε στον κόσμο ερωτήματα."
https://www.avgi.gr/koinonia/222639_synenteyxi-me-ton-dionysi-simopoylo-ena-taxidi-sto-hthes-kai-simera

“Στόχος μας πρέπει να είναι η επικοινωνία, όχι η πληροφορία. Την πληροφορία τη βρίσκει πλέον κανείς πολύ εύκολα” Συνέντευξη στη Λήδα Αρνέλλου Στην αυγή του 2017, ο Δι...

18/05/2022

«Προστατεύουμε μόνο ό,τι αγαπάμε, αγαπάμε μόνο ό,τι κατανοούμε, και κατανοούμε μόνο ό,τι διδασκόμαστε*». Με αυτή τη φράση ο συγγραφέας του βιβλίου Μια σύντομη ιστορία της Γης, Andrew H. Knoll (αγγλικός τίτλος: A brief history of Earth. Four Billion Years in Eight Chapters), προτρέπει τον αναγνώστη να διερευνήσει τη μακρά ιστορία του πλανήτη μας και τις ιδιαίτερες χημικές, γεωλογικές και βιολογικές παραμέτρους που διαμόρφωσαν τα μοναδικά χαρακτηριστικά του. Το βιβλίο μεταφράστηκε για πρώτη φορά στα ελληνικά από τον Μιχάλη Μακρόπουλο και κυκλοφόρησε τον Φεβρουάριο από τις ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΨΥΧΟΓΙΟΣ - PSICHOGIOS PUBLICATIONS.
Το κείμενο δημοσιεύτηκε στο Πρίσμα που κυκλοφορεί με την Εφημερίδα "Η Αυγή". Το υπογράφει η Maria Tsipi.

«Προστατεύουμε μόνο ό,τι αγαπάμε, αγαπάμε μόνο ό,τι κατανοούμε, και κατανοούμε μόνο ό,τι διδασκόμαστε*». Με αυτή τη φράση ο συγγραφέας του βιβλίου Μια σύντομη ιστορί...

05/05/2022

Η ταραχώδης ιστορία της γονιδιακής θεραπείας από τη δεκαετία του 1960 μέχρι και σήμερα.
"Μια από τις μεγαλύτερες ανακαλύψεις που σημάδεψαν τον 2Οο αιώνα αποτελεί αδιαμφισβήτητα η γονιδιακή θεραπεία. Χάρη σε αυτήν γενετικές ασθένειες χωρίς καμία διαθέσιμη θεραπεία μοιάζουν πλέον αντιμετωπίσιμες. Μετά από πολλές δεκαετίες ερευνών, αλλά και πολλά εμπόδια και δυσκολίες, αρκετοί ασθενείς μπορούν να επωφεληθούν από τα φαρμακευτικά προϊόντα της και με εκατοντάδες κλινικές δοκιμές εν εξελίξει το μέλλον φαντάζει ελπιδοφόρο."
Το κείμενο δημοσιεύτηκε στο Πρίσμα που κυκλοφόρησε με την Εφημερίδα "Η Αυγή" και το υπογράφει η Maria Tsipi.

Μια από τις μεγαλύτερες ανακαλύψεις που σημάδεψαν τον 2Οο αιώνα αποτελεί αδιαμφισβήτητα η γονιδιακή θεραπεία. Χάρη σε αυτήν γενετικές ασθένειες χωρίς καμία διαθέσ...

13/04/2022

Σήμερα δεν υπάρχει ηλιακός ή διαστημικός φυσικός που να μην στηρίζεται στο έργο του Parker, ο οποίος έφυγε από τη ζωή πριν περίπου ένα μήνα, σε ηλικία 95 ετών. Ένα από τα διαστημικά παρατηρητήρια που σχεδόν αγγίζουν τον Ήλιο φέρει ήδη το όνομά του.

Το άρθρο υπογράφει ο Ioannis Kontogiannis και δημοσιεύτηκε στο τελευταίο ΠΡΙΣΜΑ.

Στο προηγούμενο τεύχος αναφερθήκαμε σε κάποια από τα μεγάλα ερωτήματα που αφορούν τη φυσική του Ήλιου και σε μια νέα οπτική σχετικά με τη δομή του ηλιακού στέμματο....

27/03/2022

"Ως επιστήμονες και ως πολίτες έχουμε καθήκον να γνωρίζουμε καλά τι πρεσβεύουν οι ψευδοεπιστήμες και για πιο λόγο έχουν απήχηση στις διάφορες ομάδες που αποτελούν το κοινό τους προκειμένου να έχουμε ελπίδες να τις αντικρούσουμε. Παράλληλα, αντί για στείρα αντιπαραβολή δεδομένων, χρειάζεται να καλλιεργήσουμε αφενός την εμπιστοσύνη των πολιτών σε επιστήμονες και επιστημονικούς φορείς και το κατάλληλο κριτικό πνεύμα ώστε να εντοπίζουν (εντοπίζουμε) τα έγκυρα αποτελέσματα και να αξιολογούν (αξιολογούμε) τη σημασία τους."
Το κείμενο υπογράφει ο Ioannis Kontogiannis και δημοσιεύτηκε στο ΠΡΙΣΜΑ που κυκλοφορεί κάθε δυο εβδομάδες με την Εφημερίδα "Η Αυγή" του Σαββάτου.

Τα αποτελέσματα των επιστημονικών ερευνών και η γνώση που έχουμε συσσωρεύσει μελετώντας τον φυσικό κόσμο δεν σχετίζονται με την καθημερινότητα μόνο μέσω της τεχν....

17/03/2022

Είχαμε τη χαρά και την τιμή να φιλοξενήσουμε στις σελίδες του Πρίσματος κείμενο του Τάσου Αναστόπουλου, Συνταξιούχου πανεπιστημιακού, Καθηγητή Φυσικοχημείας του ΑΠΘ, σχετικά με τον 2ο νόμο της Θερμοδυναμικής που χρησιμοποιήθηκε ως ενοποιητικό στοιχείο για διάφορα πεδία της επιστήμης και της κοινωνίας.
"Το ερώτημα που ανακύπτει είναι, αν η Θερμοδυναμική είναι όντως μια οικουμενική θεωρία με εγγενή ενοποιητικά στοιχεία φιλόξενα για όλα τα επιστημονικά πεδία. Δηλαδή, χρησιμοποιώντας τον γνωστό ψευδο-λατινικό όρο, αν η Θερμοδυναμική είναι το omnium gatherum πασών των επιστημών. Προκειμένου να δώσουμε μια στοιχειωδώς επαρκή απάντηση σ’ αυτό το ερώτημα, πρέπει να επιχειρήσουμε μια κατά το δυνατόν σύντομη περιγραφή της διείσδυσης των θερμοδυναμικών εννοιών μέσα στα έργα του ανθρώπινου πνεύματος."
Το κείμενο δημοσιεύτηκε στο Πρίσμα που κυκλοφόρησε με την Εφημερίδα "Η Αυγή".

Η προοπτική διατύπωσης μιας θεωρίας, που να ενοποιεί όλες τις φυσικές επιστήμες, άσκησε και ασκεί μεγάλη γοητεία στους φυσικούς επιστήμονες. Το σημείο εκκίνησης αυ...