Ocean News

08/09/2023

Mamulka Cusub wan uhambalyeynaya allaha idinla garabgalo, Mas'uuliyada laydin doortay.

Degmadana waxweyn ayaa kaqaldane waa inad sida ugu dhaqsaha badan wax oga Badeshan.

Sidokale waxan umahadcelinaya madaxweyne kuxigeenka galmudug oo garwaaqsaday in lobahanyahay isbedal mamul.
Insha allah isbedalkas ilaa galmudug ayaa qasab ah.

14/07/2023

Wadatashi iyo Tallo lagu tanaado Somali baa leh.

04/06/2023

Siday u il-xuntahay ooma alle la’a gedo

Waxaa nasiib darro ah in isbuuci 2aad dulimadyadi gobolka gedo ay u xayiran yihiin dawladda federalka ah e Somalia, war sowtii la oran jiray arrimaha bulshada yaan la siyasadeyn. Ree gedo sidey uliseen loguma hambeyn, doorashadisi kadib waxay gar iyo gardarraba ku tagereen MD Hassan sheikh iyago raja weyn Ka qabey inu xalin doono arinta gobolka gedo iyo maamulka Jubalnd u dhaxeysa Lkn oogu abaal gudey inuu Ahmed madoobe ku daawado Isaga o ka baqaya mucaaradnimada Ahmed.

Waxaa Igu maqaalo ah in xujeydi gobalka kaso bixi lahayd Marki ay diyaarad waayen ay safarro dhulka ah uga so baxayan gobolka iyago tagaya Magalada baydhabo si,ay diyarad Uga Soo raacan una yimadan magalda Muqdisho dadkaas waxay baylah uyihiin cadowga safarkas dhulka ah awgiis.

Libaax Nin galayna og Nin galladeyna og, re gedo wey yaqanan Sida logu dulqaato xaaladaha adag e so wajaha Lkn MD Hassan sheikh yuusan ragaadka isku fogeynin isagu.

War Waa ladoogiye yaan la dacaroon war gedo so cod lagama Rabo illaa sidan la ahan maayo o wadanku Qof iyo cod buu aadi doonaaye.

Waxan raba Inan la hdlo xildhibanada gobolka matalo; war sikastaba ku imada xaaran iyo xalaalbe adinka aya manta dadka matalo wallayalow Axmed madoobe hau afdubnanina o hau jilba xirnanine dadkina dhibta lagu hayana haka aamusnanina e mataladina manta muujiya Oo reeryada idin saaran Iska dulqada.

04/01/2023

Xasuuqa iyo dilka lagu hayo Reer Laascaanood inuu yahay mid reeraysan oo raalli laga wadayahay waxaa daliil u ah, wakuwaas kuwii midnimada afka ka sheegan jiray difaacaya dulmiga reerkoodu kawado Laascaanood.

Waxay u diideen xubinnimada sidee looga hadli karaa dadka aynnu sida arxandarrada ah u leynaynno, sidee guddi xaqiiqo raadin loogu magacaabi karaa maba aynnaan ka bogan dhiigga shacabkee!

Dulmiga iyo gardarrada Muuse Biixi bay Golaha Shacabka ka dhexdifaacayaan.

Tani waxay dhiig cusub u tahay kacdoonka shacabka xaq u dirirka ah ee reer Laascaanood, waxay baraarujin u tahay horgollada dadkooda dhiiggooda ka macaashaya ee shilimaadka iyo jagooyinka maqaarsaarka ah dhaafsaday!
Bal eega sida kuwa Taliska Muuse Biixi u yaqaan horgallada Muqdisho u difaacayaan danaha iyo dulmiga reerkooda! Horgalka reer Soolna uu hayin ugu yahay!

Waayaha warrami

31/12/2022

Xarunta Gobolka Sool ee laascanood waxaa saaka markale kasii soconaya Mudaharaadka dadku kaga soo horjeedaan dilka haldoorka deegaanka kaas oo galay maalintii shanaad oo xiriir ah.

Mudaharaadka oo ah mid rabshado xooggan wata waxaa ku dhintay dad shacab kadib isku dhacyada Ciidanka iyo shacabka Mudaharaadka dhigaya halka ay ku dhaawacmeen dad badan kuwaas oo la geeyay goobaha caafimaadka ee magaalada laascanood.

Dadka ree laascaanod wali ma aysan helin wax gurmad ah o ka baxsan magalada lascaanod kaasi o looga caabinayo Dadka biri mageydada ah e ciidanka Somaliland ku xasuuqayan deegankoda marka laga reebo dad badan o Somali ah o argtidooda ku garab istaagay Dadka deegankaas.

28/12/2022

Ismacil cumar gelle wa 85 jir kaligi taliye ka ah wadanka yar e jabuuti muddo 23 sano ah, isbitaal hadi u ubaahdo wadanka dibadisa ayu u aada Madama mudadas xarun caafimad o tayo le uusan ka hergalin wadanka, dadku koronto iyo biyo kufilan mahelan sido kle male jaamacado wax laga barto, xorriyadda hadalka Aya ka mamnuuc ah wadanka o Dadku dawladda ma dhaliili karan baahidodana k**a hdli karaan.

Doorki dib u dhiska Somaliya

Geelle Waxa uu Somalia ragaad aan ka harin muddo 20 sano ah uga dhigay nidaamka 4.5 o isaga dan u ah Madama qabiilkiisu 8 Xildhiban kuleyihiin baarlamanka somaliya Iyaga oon Ha tuulo kadagin, Ismacil cumar gelle Waxa uu dhaqanki iyo hiddihi Somalia u warejiyey jabuuti isaga oo ka macaasha. Gelle marnaba dan uguma jirto dawladnimo Somalia ka hanaqaadda Waa Sida u Isagu u arkee.

Ninka wadankiisu sida aan kor ku so xusnay yahay Somaliyana madaxa uga taagan ayaa madaxdi Somalia o dhammi manta dhan qorrax u taagnayen shacabki somaliyeed e masaakinta aha e qutul-yawmka la Daala dhacayeyna cirki iyo dhulkiba loo xiray.
2021 ki Madax heer caalami ah o aduunka dhan ka kala socday aya muqdisho ku shiray Mudda aan ka badneyn saacad ayaa wadoyinka laxiray Hawo laxirana warkeeda daa.

Taarikhdu Iyada is qorta

29/07/2022

“Nin haduu seexdo oo sootoso Waa un isagi”

Ahmed madoobe oo caleentisi siyasadeed geedki kaso go,day aya xusul duub ugu jira inu Kismayo o u madaxweyne ka ahaa sii joogo
Isaga oo shalay u safray kenya sida la sheegayna muqdisho iman doono maalmaha soo socdo, waxa uu ku andaconaya inu sameynayo dib u heshisiin ree jubaland la dhexdhigo muddo 10 sano ah ka dib o u caqabad ku aha maamulkas.

Muxu sameeyey axmed madobe isbucan dhexdiisa?

Ahmed madoobe ayaa shaqaalihi dakadda Kismayo shaqada ka wada ceyriyey marka laga reebo maareyaha dakadda Waxa uuna ku badalay dad u diyaarsana oo Sida la xaqiijiyey ay isku hayb wada yihiin axmed madoobe.

Sido kle maalin Ka hor ayey ahayd marki uu xilki ka qaaday waziirki wazaradda qorsheynta jubaland mursal Khalif asagoo u magacabay wazaradas nin la yiraahdo c/Rahman o waziir ka ahaa wazarada maareynta musiiboyinka jifo hoosaadna la ah axmed madoobe taaso micnaheda yahay in wazaaradihi waaweyna (A) ay wasiirro ka yihiin beel hoosaadka axmed madoobe.

“Naftu marka ay xulquunka timaado tawbadda lama aqbalo”

25/07/2022

Ethiopia wa wadan Aan daris nahay xuduud dheerna aan wadaagno, burburki kadib wa wadan saameyn togan iyo Mid tabanba soomaliya kulaha. Ethiopia waxay qayb weyn ka ahayd ladagalanka kooxaha nabad diidka ah e Somalia iyo geeska Africa dhibta ku haya iyada oo boqolaal ciidanka Ethiopia ah ay joogan Somalia, sidoo kle Ethiopia waxaa naga dhexeeya Isu socod bulsho iyo wax is dhaafsi ganacsi.

Dhanka siyaasadda Ethiopia Waxay aad fara galin qaawan ugu heyn jirtay dawlad nimada Somalia iyado maamulka Somaliland ula macamili jirtay sidi dawlad la aqonsan yahay
Mamul gobaledyada kalena u yeeri jirtay si ay danahooda oogla xaajodaan Lkn 6 di sano e u danbeysey Ethiopia Waxa ka jiray isbadal siyasadeed kaaso somaliya kala dhexeeyey xiriir Aad u wangsan una baahna in lasii xoojiyo

Dhanka masar xuduud wadaag ma nihin , waligay maan arag ciidan masaari ah o amniga somaliya qayb ka ah, wax is dhaafsi aan lenahay ma jiro ama ganacsi, mashaaric hormarineed ee ay somaliya ku taagerto Haba sheegin, waxay si joogta ah isugu Dayda masar in ay sirdoonka somaliya uusan hagagin.

Iyadoo ay intaasba jiraan in somaliya dhexdeda lagu tababaro jabhado fallago ah o Ethiopia la dagalamo Laguna hubeeyo sida TPLF, ONLF,OLF iyo al-shabab iyo in Madaxweyne xasan sh maxmuud uu manta qalinka ku duugay heshiis dhigayay in ay somaliya difacayso saamiga biyaha niilka ee qaybta masar waxay ka dhigan tahay musiibo qaran o somalida ay u aayi doonto waxana ka dhalan doona waxyabahan hoos ku xusan:

1: in Ethiopia ay faragalin toos ah ku billowdo somaliya taaso caqabad ku noqon doonto wada shaqaynta federalka iyo maamul goboledyada

2: in boqollaal ciidamo cusub ah ay Ethiopia sogalin doonto gudaha somaliya kuwaas o somalida waxyeello ugeysta iyaga oon shacab iyo shabaab u kala saarin aarsi aano horana ay meesha ku jirto (1977)

3: in xirrika 2 da dal gabi ahaanba Mesha ka boxo (somaliya & Ethiopia)

FG: waxaa muuqata in hal kudhigi madaxweyne xasan sh Mesha ka baxay gabi ahanba madama iyadon xukumad laso dhisin u madaxweynuhu cadaawad cusub abuuray lumiyeyna wadan muhiim u ah siyasadda Somalia iyo in dawlad goboledyadi aysan ilaa hadda xiriir Fcn la,lahayn dawladda federal Ka ah oo dad mazuuliyin ah AirPort rada laga so celinayey.

“Xasanoow ka joog dhiiqada lugaha laguu galiyey iyo kuwa kle ee socdaba”

15/06/2022

Gaboose waxan leyahya Uma aadan qalmin in lagu so koriyo waayo abaal laawe Aya tahay.

Maxamed Siyaad barre Abtigay ayuu ahaa qeyb buu ka qaatay nolasheydii abaalna waan ugu hayaa lakiinse Nebi Muuse waxaa soo koriyey fircoon ee korniimada kuma xirno qofkii ku soo koriyey saas waxaa yidhi Dr Gaboose asgoo qoslayo.

Dr Gaboose kalmadda uu isticmaalay ma habboono waana kalmad diinta kabaxsan in qof islaam ah lala meel dhigo qof aan islaam aheen sida Fircoon oo kale.

Dictoor Gaboose waa in uu raali galin ka bixyaa kana toobad kenaa oraahdii uu kula kacay abtiyaashii qaasatan Madaxweynihii h**e ee Soomaaliya Maxamed Siyaad Barre (AHN).

Gaboose waa dhakhtar siyaasi ah haddana xilal muhiim ah ka soo qabtay Soomaaliya Iyo Soomaaliland.

15/06/2022

14/06/2022

Duqaymo culus ayey diyaradaha kenya caawa ka wadaan qaybo kamid ah gobolka Gedo.

Kenya Waxa ay tijaabo ku billowday Madaxweyne xasan sh maxamuud iyada oo 2 tillabo o gardarro ah qaadday muddo 12 saac dudahood ah

1: safiirka somalia o manta safiirnimadisa la inkiray
2: duqaymo culus o cawa ka dhacay gobolka gedo

Ma filaayo in wax tillabo ah ama iskuday ah ay sameyn doonto dawladda Somalia e haatan jirta sababto ah xasan sh maxamuud Waa madaxweynihi iyado o shacabka somaliyed tacsi u tallo (cel-cadde,gedo iyo liido, muqdisho) ugu tagay uhuru kenyatta inu uga tacsiyeyo cidamadi kenya e shabab ku xasuuqeen Magalada cel-cadde.

Waayaha warrami

14/06/2022

This is a conducive statement that needs to support, Somalia is a great nation that should be kept it’s freedom, sovereignty and territorial integrity

“Somalia belong to somali people”

14/06/2022

Xog: safiirka Somalia u fadhiya kenya tarsan ayaa ka baxay shirka safiirada caalamka Ee kenya kadib Marki la sheegay safiir ka socday somaliland in kursiga Loo agdhigay calanka Somaliland calamada laso dhex dhigay taaso macnahedu yahy in kenya ay Somaliland u aqonsantahay dal ka madaxbanan Somalia.

Maku saxanyahy safiirku arrinkan mise wa ku qaldanyahay fikirkaga?

14/06/2022

Haddii Reysalwasaare lo magacaabo Xamze Barre Mustaqbalka gobalka Gedo waa sidee?

Sacaadihii udanbeyay waxaa socday hadalheynta in laga yaabo in Reysalwaasare lo magacaabo Xamze Barre oo ah shaqsi qabil ahaan ay is xigaan Madaxweynaha Jubaland, Xamze inuu xilka PM uu qabto waa aragti Axmed ka timid taas oo saacadihii udanbeyay dhinacyo badan ay kaabayeen.

Saami qeybsiga Jubaland ayaa noqonayo mid qaldamay haddii beesha heysato Madaxweynaha logu daro Reysalwasaaraha dalka, waxayna caqabadweyn ku keenidontaa geedi socodka gobalka Gedo, xaalada siyaasaded ee Gedo waxaa la rabaa inuu xalwaaro ka gaaro PM imaandono sida uu h**ey usheegay Madaxweyne Xasan Sheikh. Balse dadka ree Gedo ma yeelidonan in hanaanka lo marayo Gedo uu garwadeen ka noqdo shaqsi la jifo ah hogaanka Maamulka Jubaland oo ay wax ka tabanayaan taasina waxay soo dajdajineysaa in dadka ree Gedo ay sii fogadaan oo aan xal lo helin arrimahooda siyaasaded.

Xaalka Gedo saacdihii udambeyay waxa uu ahaa mid ah ay ka socdaan abaabulo ay wadaaan darafyo kala duwan oo ay qeyb ka yihiin Dowladaha dariska ah, abaabuladaasi ayaa ku wajahan haddi laga dhigo Xamze Bare Reysalwasaraha dalka in dadka ree Gedo ay ku ahaandonon afarta sano ee soo socoto caqabad Dowladda Madaxweyne Xasan Shiekh.

Muqdisho waxaa ka socdo abaabul ay wadaan Siyaayin Gedo ee Axmed Madoobe ka soo horjeedo sidaBarre Hiraale ,Abdirashid Janan, Bakaal kooke iyo Canjeex Bulle ayaa Qorshaynaya Dulaan lagu qaado Magaalada Kismaayo si Madaxweynaha Jubbaland Xukunka loga Tuuro Madaama Awood qaybsiga Jubbaland u qaldamay, Ayago kaashanaya Dowlada Itobiya oo ayadu ka diidsan Dowlada Hasan Sheikh oo bilowday in ay jagooyinka sarsare ee wadanka u gacan galiso Masuliyiin taabacsan Wadanka Masar ama Egypt

taas oo ku aadan in Gedo laga dhigo Maamul gees u tagaan, iyaga oo ka helidono garab Dowladda Itoobiyo heshiis Siyasadedna ay la galaan Maamulka hadda ka arrimeeyo gobalka Gedo ee Dowladdii Farmaajo hostagayay.

Labada shaqsi ee Madaxweyne Xasan Sheikh miiska usaraan inuu kala doorto si uu oga dhigo Reysalwasaraha soo socdo ayaa ah Ali Daahir Eid iyo Xamze Barre.

Siyasadda somaliya yaan calosha laga rarin

Isha jeylani Ciid

13/06/2022

Kulankan maanta xalane ayu ka qabsoomay, madaxweyne xassan hada kahor Waxa laga hayey madaxda soomalida qaarkod Waa inay qabkooda hoos u dhigaan

Qabkiina hoos u dhiga oo sawir ah

13/06/2022

Waxaa goordhaw so idlaaday waraysigi fahad yasin e ka koobna 5ta qaybood, hdlkiisa Waxa ugu danbeyey: “Soomaliyey cadawgiina iyo sxbkiin maanta waad kala barateene baraaruga”

Halkaas maxad ku qiimeyn lahayd?

13/06/2022

Mu,min 2 jeer god lagama qaniino!!

Xog: ila kala duwan oo ka agdhow axmed madoobe horjogaha jubaland iyo hoosjoge maxamuud sayid o ku xigeenkisa ah aya ii xaqiijiyey ina ay isku afgaran layihiin shir lagu qabanayo magalada muqdisho, shirkas Waxa looga arrinsan doona arrimaha siyasadeed e cakiran e maamulka Jubalnd gaar ahaan arrinta gobalka gedo.

isfahan waaga labada horjooge Aya ku qotama kadib Marki lasheegay in shirkaas u kaso qaybgali doono c/rashiid janan o ay iska agdhaw yihiin maxamuud sayid halka axmed madoobe uu diidan yahay Madama ay isaga iyo janan ay siyasadda kukala irdhooben.

Waxa kle o ila ka agdhow 2da horjooge ay Noo sheegen waxayabaha laisku fahmi la,yahay inay ka Mid tahy Aniga aya tagaya gobalka gedo o dhameynaya tabashoyinka siyasadeed ee ay qabaan bulshada reer gedo.

10 sano oo mulka jubaland dhisna adeeg bulsho iyo maamul wanag la gaarsiiyo Dadka reer gedo iskaba daaye waxaa shaatiga maamulka jubaland lagu dhibataynayey shacabka gobolkaas iyadoo ajnabi lakaashanayo.

Hadaba suashu waxay tahy dadka reer gedo ma aqbali donan 10 sano o dhibato ah kadib kuwi dhibateynayey inay mar 2aad qoorta u dhiibtan.

Doqonbaa meshi lagu qali qoorta soo dhigane

12/06/2022

Belet-xaawo, Gedo, Somalia.
Magalo ganacsiyeed xuduud ah.

12/06/2022

Illaa xildhibanada baarlamanka haday soo xadiri wayen Abu cammaar ayaa nabad sugiddi u dhex-fadhiya
Dantiina wa taqanan, Nin aa taqanana kuma tahay lama yiraahdo

Allow alle

12/06/2022

Falcelinti mahad salaad kadib dilki taliye qooje

12/06/2022

Fahad yaasiin: mahad salaad Wuxu xiriir la leeyahay al-shabaab mudda 10 sano ah, Wuxu dilay taliye qooje yare, Wuxu ka danbeyey qarixi ka dhacay Magalada galkacyo, Wuxu magalada muqdisho kudhex diyariya hoobiyasha laguso tuuro magalada, Wuxu isku dayey in uu dilo R-wazaare h**e e wadanka somaray.

Fahad yasin: Waxaan Aad uga naxay marki layiri mahad salaad ayaa NISA lo magacabay aniga oo waliba madaxweyne xasan sh maxamuud dad ka agdhaw farriin usi mariyey una sheegay halista mahad salaad.

11/06/2022

Hooyo aya wiil yar ay dhashay hadalki ka weydey markasay Ilahay bariday oy tiri ilahayow wiilka iiga hdlsii wiilki Waa hadlay o Wuxu yiri hooyo Anaa ku isticmala!!
Markasay inta naxday tiri ilahayow iga amusi.

Hadda; 5 sano Aya lalaha ilahayow mar,un fahad yaa ka hadashiiya fahadna Waa hadlay tolow raggi ma waxay dhihi doonan ilahayow naga aamusi!

Maya, ilahayow naga aamusi ha dhihinee Waxad isku difacdan laimada.

11/06/2022

Kiiska abwaan badal AUN hala baaro.

Allow alle

11/06/2022

Dawladda Somalia 4 ta sano e muddo xileedkeda sharciga ah e sosocda waxay ku shaqayn donta culeysyo badan o siyasadeed o isugu jira Kuwo gudaha ah iyo Kuwo dibadda ah.

culeysyada gudaha ah Waxa kamid noqon doona dawladda oon haysan taagerada shacabaka kuna mashquula tallaboyinka ay dawladdu qadayso iyo tuhun, kalashaki iyo aarsiyo siyasadeed o madaxda somalida dhexdoda ah

10/06/2022

Daanyeer dhici waayey laanbu haysta!!

Magiciisu waa Axmed Maxamed Islaam (Axmed Madoobe). Waxa uu kujiraa da' todobaatanaad. Taasi waxay ka dhigaysaa in uu yahay mid kamida saddexda nin ee ugu da'da wayn madaxda Soomaaliyeed ee geeska Africa (waxa ay isku fac' yihiin Geella-ha Jabuuti iyo Biixi-ga Somaliland).

Magiciisa waxaa si fiican loo bartay kaddib soobixitaankii Midowgii Maxk**adihii Islaamiga ahaa (2006) oo uu kasoo galay dhinaca guutadii Raaskaanbooni ee uu odayga ka ahaa Sh. Xasan Cabdalle Xirsi (Xasan Turki) - AHN - oo ay xigto iyo xidid hoose ahaayeen.

Isla xilligaa (2006) waxa uu kamid noqday xubnihii Muqdisho ku aas'aasay ururka Al-shabaab, waxa uuna noqday guddoomiye ku-xigeenkii ugu horreeyey ee ururka isaga oo ku yimid saamiga guutada Raaskaambooni, halka ay jagada guddoomiyaha na qaateen guutadii Salaaxudiin Al-ayuubi ee Axmed Godane (AHN) iyo Aadan Cayrow (AHN).

Waxa kale oo uu soo noqday (2006) gudoomiyihii Jubbada Hoose ee Maamulkii Midowgii Maxk**adaha Islaamiga ah.

Kaddib duullaankii Ciidamada Itoobiya ee Koonfurta Soomaaliya, waxaa isaga oo dhaawaca qabtay Sirdoonka Maraykanka iyo Itoobiya, waxaana muddo lagu hayay isla markaana lagu dhaawicinayay guri ku yaalla magaalada Addis Ababa oo la haayeen sirdoonka Itoobiya (TPLF). Waxaa loo badiyaa in uu halkan ka billowday xidhiidhka wanaagsan ee uu la yeeshay sirdoonkii Itoobiya (TPLF), keyna iyo kan Markaykan. Walow ay jiraan tuhumo kale oo sheegaya in uu xidhiidhkiisu ka horreeyey qabashadiisa; haddana wax caddayna looma hayo, ogaalkay.

Waxa uu xabsigii kasoo baxay (2009) ama lasoo daayay kaddib heshiis dhex-maray Isbahaygsihii dibu-xoraynta (ARS) iyo dawladdii TFG.

Waxa uu markaa noqday xubin ka tirsan Baarlamaankii cusbaa ee lagu soo dhisay Jabuuti (2009) isaga oo kasoo galay dhinaca saamigii ARS.

Isla sannadkaa (2009) waxa uu iska casilay xubinimadii Baarlamaanka, waxa uuna iskaga baxsaday dawladdii Sh. Shariif isaga oo dib ugu laabtay Raaskaambooni iyo Xisbul-Islaam (kooxihii Sh. Xasan turki iyo sh, Xasan Daahir Aways), waxa uuna markii dambe noqday (2010) taliyaha ciidamada Xisbul Islaam ee gobollada Jubbada Dhexe iyo Jubadda Hoose.

Kaddib dagaallo isaga iyo Al-Shabaab dhex maray oo ku saabsanaa gacan-kuhaynta Kismaanyo waxa uu noqday Jabhad fadhigiisu yahay xuduud-beenaadka Kenya iyo Soomaaliya oo kutiirsan kaalmada sirdoonada Kenya iyo Itoobiya, taas oo ugu dambayn u suurtagalisay in uu mar kale Kismaanyo dib u qabsado dhammaadkii 2012, isaga oo ay galbinayaan guutooyin ka tirsan ciidanka difaaca Kenya (KDF) oo markaa oggolaansho-la'aan kusoo galay soomaaliya. Duullaanka ciidanka Kenya, waxaa ka hor-yimid Madaxwaynihii dawladda TFG, Sh. Shariif; hayeeshee dheg looma jalaq-siin.

Isla dhammaadkii sanadkaa (2012) ilaa August 2013, waxa uu Kismaayo ka ahaa hoggaamiyaha maamulka ku-meel-gaadhka ah ee Jubbaland.

August 2013, waxa uu qabtay doorasho muran dhalisay oo uu ku noqday Madaxwaynaha rasmiga ah ee maamulka Jubbaland. Kenya iyo Itoobiya way aqoonsadeen doorashadiisa si deg-dega; laakiin waxaa kasoo hor-jeedsaday dawladdii dhexe ee Soomaaliya oo uu markaa joogay Xasan Sh. Maxamuud, waxaana Kismaayo lagaga dhawaaqay dhawr Madaxwayne oo kale oo ay kamid ahaayeen: Barre Hiiraale iyo Iftiin Baasto.

Si khilaafkaa loo dhammeeyo waxaa isla sanadkaa (2013) Addis Ababa lagu heshiisiiyay Axmed Madoobe iyo Dawladdii Xasan Sheekh + raggii kale ee Kismaayo ka sheegtay Madaxwaynayaasha. Axmed Madoobe, waxaa markan lagu qan-ciyay in uu qaato laba sano (2) sano oo maamul kumeel-gaadha (2013 - 2015), kana tanaasulo afarta sano. Doorka dhex-dhexaadinta waxaa lagu qabtay magaca urur gobaleedka IGAD; laakiin waxaa sal iyo baar ka shaqaysay saraakiishii TPLF oo dhinacyada oo dhan xidhiidh wanaagsan kala dhexeeyay, si gaara Axmed Madoobe.

August 2015, waxa uu mar kale qabtay doorasho kale oo muran badan dhalisay laakiin la odhan karo waatii ugu roonayd xaggiisa, waxa uuna qaatay muddo xileed cusub oo afar sano ah (2015 - 2019).

Mar saddexaad, August 2019, waxa uu qabtay doorasho kale oo la-jaada kuwii h**e, waxa uuna mar saddexaad noqday Mw. Jubbaland oo muddo xileedkiisu yahay afar sano (August 2019 – August 2023).

Sida tii 2013'kii, waxaa Kismaanyo lagaga dhawaaqay Madaxwaynayaal kale sida: Cabdinaasir Seeraar iyo Cabdirashiid Xiddig. Mar kale (si lamida 2013), dawladda dhexe ee soomaaliya ee Farmaajo hoggaankeeda joogay ma aqoonsan doorashadiisa; laakiin waxaa si deg-dega u aqoonsatay dawladda Kenya oo caleema-saarkiisii u soo dirtay wafti heer sare ah oo uu hor ka cayay hoggaamiyaha aqlabiyadda Kenya, Aadan Barre Ducaale. (Itoobiya xilligan isbeddel ayaa ka jiray, kooxdii TPLF ee Axmed ku tiirsanaana talada waa laga tuuray oo hiil kamuusan helin)..

khilaaf muddo u dhexeeyay isaga iyo dawladda dhexe, waxaa goor dambe (sidii 2013 dawladdii Xasan sheekh) loo oggolaaday in uu qaato laba (2) sano oo kumeel-gaadha isla markaana qayb ka noqdo hanaanka doorashada dad'ban ee dalka (2020/2021) isla markaana dibu-heshiisiin loo sameeyo Jubbaland'ta qaybsan. Siyaasiyiintii sheegtay madaxwaynayaasha Jubbaland (Seeraar iyo xidig) iyana waxaa arrinkooda dhammeeyay dawladda Kenya oo uu hay'adaheeda amniga xidhiidh wanaagsan kala dhexeeyay.

Intii lagu guda jiray jiitanka doorashada iyo hubant-la'aanta siyaasadeed ee dalka waxaa uu qaatay go'aammo baalmarsan ama burinaya xeerarka iyo heshiisyada dalka. Waxa kamida:

1) in uu heshiis hoosaad la galay shirkadda boobka dekadaha soomaaliya u qaabilsan Imaaraadka ee DP-WORLD, taas oo dekadda Kismaanyo la wareegi-doonta isla markaana samayn-doonta ciidan lamida kan Imaaraadka u jooga dekadda Boosaaso - si uu ciidankaasi u ilaaliyo masaalixda iyo mashaariicda UAE. (Ciidanka haddaaba la qoraa oo la diyaarinayaa).

2) in uu dhoofiyay dhuxuushii ugu bad'nayd oo muddo dheer Kismaanyo taallay, taas oo uu gacan qarsoon ku lahaa R/Wasaare Rooble. (Dhuxusha Soomaaliya waxa uu golaha ammaanku kasoo saaray qaraar lagu mamnuucay dhoofinteeda).

3) in uu noqday siyaasiga kaliya ee buriyay heshiiskii/xeerkii doorshada dad'ban ee soomaalidu ku heshiisay isla markaana xildhibaanadii gobalka Gedo kusoo xulay xero ay leeyihiin ciidanka Kenya oo ku taalla duleedka magaalada Ceel-waaq.

Hadda, waxa uu macasalaameeyay nidaamkii saddexaad ee DFS ee ay is qabtaan (aan idhaahdee loo adeegsaday, — waa markii aan ka reebno nidaamkii Cabdullaahi Yuusuf oo uu la dagaalamay isaga oo ka tirsan Midowgii Maxk**adaha Islaamiga). Waxa uuna isu diyaarinayaa dagaalka Madaxwaynaha afraad ama shanaad ee JFS (waa Xasan Sheekh oo ay ciyaari dhexda u taallay 2016).

Hadda ba, Su'aasha qiimaheedu halka milyan joogaa waxa weeye: Waa maxay sirta ka dambaysa in Axmed Madoobe 10 sano iska fadhiyo Kismaanyo islamarkaana la dagaalamo dawlad kasta oo Soomaaliya ka dhalata?!

Jawaabtu waa sahal! Waxaa Kismaanyo ku haya oo uu u adeegaa xoog shisheeye oo ka awood badan dawladda dhexe ee Soomaaliya iyo dadka reer Jubbaland.

30/03/2022

Yukrayn ayay u badan tahay in ay noqoto dawlad dhex dhexaad ah, iyadoo ciidamada Ruushku ay ka baxayaan duleedka Kyiv.

Wararkii ugu danbeeyay.