Revista Republika

15/04/2022

23/01/2022

UNË E IBRA, dy leninisto-titistë të rinj që s’kishim pesë pare për nga një gotë salep, ndërsa kishim talent për të lavduar Titon, Jugosllavinë, Leninin e Bashkimin e tij Sovjetik

Ibrahim Rugova dhe unë, n’daç dijeni ndaç mos e dini, kemi qenë edhe leninistë edhe titistë!

Këtë fakt duhet nxjerr në pah për hir të të vërtetës e të historisë.
Me Ibrahimin na lidh më së pari të qenmit podgurali, pastaj për nja 10 vjet rrojtja në katundet të afërta njëra me tjetrën. Më herët se këto janë nanat tona të vëllaznume ndërshejveti në kohë të rinisë e çobanisë së tyre livadheve në stomije të lumit Istog.

Ne na lidhte edhe Ura në Llukavc të Begut dhe dy brigjet ballemballë të Ujit të Istogut...

Na lidh autobusi e shofer Shaini i Pejës që na çonte 6 herë në javë në Pejë dhe që na kthente poaq herë në Gjurakovc e Istog.

Na lidhin replikat me malazez e serbë, të cilët nga ana e tyre këndonin këngë komunisto-çetnike në fund të autobusit e të cilëve ne normalistët shqiptar të Pejës ua kthenim nga fillimi i autobusit, menjëherë mbas ulëses së shoferit, me të vetmen këngë që e kishim përshtatë për luftë muzikore me serbë e malazez:

« Krajl Nikolla kryelopa
S’merret Shkodra me dy topa… ». Këngë që të dy kampet i përfundonim me plot fishkëllima e ulurima.

Ibra nuk këndonte. Asnjëherë. S’kishte talent muzikor. Ndërsa unë po, në kupë qielli, sa më jepte Zoti kyvet! Ibra, në shenj mbështetjeje për ekipin tonë, ia nxirrte shpirtin një fletores së tij të bërë trumpetë…

Ne, nxënësit e Istogut ishim gjithmonë më të mirët e shkollave të mesme të Pejës.

Ata të Deçanit ishin më të fortë se të dy palët në rrahjen me shkelma e grushta. Pejontë neve të Istogut na xhelozonin, nga ata të përtej Bistricës trembeshin… Normal.

Ibra ishte i urtë kingj. Ishte një klasë më lart se unë, por me folë e me shkëmbye libra nuk kishte shok tjetër pos meje e vetëm meje.

Me vajzat, Ibrës, pothuajse kurrë nuk i ka ecë muhabeti. Ne, shokë të tij, nuk e kuptonim pse trembej prej tyre kur ato nuk ishin aspak të egra, bile ishin edhe më të buta se ai?!

Profesorët në Pejë kishin nivel tjetër. Ata, sidomos ata të të tri gjuhëve që mësonim në shkollë, pa vonuar i zbuluan nxënësit e mirë e me talent. Ndër ta Ibrahim Rugovën, Brahim Ukën e Cërcës.
Nuk qëndroja prapa tij në gjuhët shqip, serbisht e rusisht.

Asokohe serbishten e kishim për të dëshmuar vëllazërim-bashkimin, rusishten për mrekullim me idenë e internacionalizmit proletar.

Profesorët e dy gjuhëve të fundit, të rusishtes e të serbishtes, ishin më punëtorë me ne nxënësit, më pedagogë e, shkurt, më të aftë e më të zellshëm e entuziastë në mësimdhënie.

Mua, ndërkaq, më mërziste kur mësimet për letërsinë dhe shkrimtarët që merrnim në lëndën e serbishtes, i merrnim edhe nga profesorët e shqipes… ��(Atëherë Shqipëria e ne kishim një mur
ndërmjet. Nga atje vinin emigrantë jo libra! Librat çelën shteg vetëm pas ’74-tës.).

Kishte gara. Kishim një grup letrar. Atje lexonim poezi të dobëta të shkruara në copëza letre.

Temat që na i sugjeronin profesorët ishin: E lavdismja LNÇ, Partizanët, Ylli i Kuq, 29 Nëntori, Maji i Kuq Proletar, Ditëlindja e Shokut Tito…

Shkruanim, por nuk i ruanim shkrimet tona. I hidhnim menjëherë pas leximit. Ndoshta qysh atëherë donim të zhduknim gjurmët tona të hymnizuesve të regjimit komunist jugosllav…�
Profesori i rusishtes ishte një pedagog i vërtetë. Njohës i shkëlqyeshëm dhe interpretues brilant fragmentesh në poezi e prozë të shkrimtarëve të mëdhenj rusë e sovjetikë.

Ai së pari infektoi Ibrahim Rugovën me gjenitë e futurizmit rusë, me Jeseninin e Majakovskin, ndërsa mua me Lermontovin.

Na jipte detyrë të përkthenim poezi apo fragmente proze.

Ishte komunist dhe rusofil. Shkëputja e Jugosllavisë nga blloku sovjetik, atij i kishte kushtuar 4 vjet burg politik. Atje kishte shtuar dashurinë për Rusinë dhe simpatinë për Shqipërinë e Enver Hoxhës, e cila i kishte ngelë besnike Stalinit e Rusisë sovjetike… Nuk e fshihte admirimin.
Ai na pat orientuar, Ibrën dhe mua, që të abonoheshim në një revistë sovjetike. Aganjok quhej. Ajo na vinte me postë.

Pra, pos rusofonë, Ibrahim Rugova e unë, Salih Kabashi, u bëmë edhe rusofilë…

Nënkuptohet edhe leninistë të zjarrtë. Sa për titistë, ne ishim bërë më herët. Përmes mësuesve të shqipes e të historisë. Natyrisht edhe të mësueses së serbishtes.

Kjo e fundit na pat ftuar të dyve që të shkruanim diçka, thellë nga vetja, për 22 Dhjetorin e lavdishëm, Ditën e themelimit të Armatës Popullore të Jugosllavisë dhe t’i dorëzonim në Dom JNA (Shtëpia e Armatës Popullore të Jugosllavisë-APJ), te ndërtesa e tashme e Komunës në Pejë.

Atje shkrimet tona do të mateshin me shkrime të tjera garuese, ndër të cilat tri më të mirat do të merrnin çmime.

Ibrahimi e pat marrë Çmimin e parë. Dhe kjo më pat bë pak xheloz. Atij ia dhanë dhuratë dy libra serbisht në qirilicë, njëra për betejën e Neretvës e tjetra për atë të Sutjeskës.

Mua më patën dhënë vetëm një copë letërfalënderimi të pshurrtë…

Kur dolëm nga ceremonia e ndarjes së çmimeve, unë e Ibra u ndalëm në krye të Korzos, afë Zallit, pranë një kiosku që ishte Salepxhihane. Aty vumë re me pikëllim se as ai as unë nuk kishim asnjë pare të blenim nga një salep të nxehtë në atë orë të ftohtë dhjetori… ��Asnjë hajr nga dashuria jonë e shprehur për Titon e Armatën Popullore Jugosllave!�
Sidoqoftë edhe unë njësoj si Ibra patëm dëshmuar se sa donim e se sa mrekulloheshim me LNÇ-në e me Titon, Komandantin e saj Suprem të Armatës Popullore të Jugosllavisë…�
Me Titon unë u prisha pa vdekë ai qen bir qeni.

Ibra që ishte njeri i urtë kingj nuk e konsideroi asnjëherë oportune të distancohej nga titizmi që atij familjarisht i kishte sjellë aq shumë dhimbje e aq shumë të zeza… (22 janar 2020)

13/01/2022

JULIAN ASSANGE, anëtar nderi i PEN Qendrës Sllovene�

Për të është thënë se është «gazetari dhe publicisti më i guximshëm i dy dekadave të fundit, për ç’gjë ai personalisht e profesionalisht paguan çmim jashtëzakonisht të lartë».

Anëtarët e Bordit të Drejtorëve të PEN Qendrës Sllovene, në fillimviti, në mënyrë unanime zgjodhën Julian Assange-n anëtar nderi të PEN Qendrës Sllovene. ��Ata vendosën që ta hedhin një të tillë hap me shpresën se, pos mbështetjes ndërkombëtare, edhe kjo e PEN-it slloven atij do t’i ndihmonte në procesin gjyqësor.

“Të burgosësh dikë vetëm pse ai publikon të vërtetën, është në kundërshtim me të gjitha rregullat demokratike të bazuara në lirinë e fjalës dhe të gazetarisë si degë e katërt e pushtetit”, kanë shkruar ata në një letër mbështetëse publike gazetarit Julian Assange.

Sipas tyre, faji i tij kryesor është se ka çjerrë hipokrizinë e demokracive botërore me postimet e tij në Wikileaks, veçanërisht me rastin e luftërave të tyre në vende të huaja, si Iraku dhe Afganistani. ��

"Kur ne dënojmë ndjekjen penale të Julian Assange-t, ne njëherazi dënojmë ndjekjet penale të çdo gazetari dhe të çdo publicisti në botë, përfshirë edhe ata sllovenë, kur ata mund të gjenden nën presion të njerëzve me ndikim, të cilët do të dëshironin ta fshihnin të vërtetën.»

Komisioni Evropian, i udhëhequr nga Presidentja Ursula von der Leyen dhe zëvendëspresidentja Vera Jourova, i kanë bërë thirrjet për lirinë dhe pavarësinë e medias një nga synimet më të rëndësishme të një Evrope demokratike në Planin e Veprimit për Demokracinë Evropiane. ��

Liria e shtypit do të rregullohet në mënyrë specifike me një ligj të ri për lirinë e medias, i cili do të hyjë në fuqi në vjeshtë. Shpresohet se ai ligj do të mbrojë të gjithë gazetarët dhe sinjalizuesit e presionneve mbi ta.

«Ashtu-kështu, prokuroria ia ka shkatërruar jetën (Julian Asange-s), duke e privuar atë në të drejtat elementare të njeriut. Vetëm pse ai kishte bërë publike një të vërtetë. Një demokraci që shtyp të vërtetën sigurisht që nuk është një demokraci e vërtetë."

Në fund, ata kanë shprehë dronë se për Assange përkrahja dhe bashkë me të edhe vetëdija për lirinë e fjalës do të vijnë shumë vonë.

Kryetarja e PEN Qendrës Sllovene, Tanja Tuma, ka thënë se edhe PEN Qendra Amerikane e PEN Qendra Britanike qëndrojnë fuqishëm në anën e Julian Assange. Deklarata e tyre e përbashkët është publikuar në faqen e internetit të PEN-it Ndërkombëtar.

PEN qendra sllovene ende nuk e ka kontaktuar Assange-n. Lajmi për zgjedhjen e tij anëtar nderi dhe fakti se në këtë mënyrë u përpoqën ta mbronin në Slloveni, do t'i komunikohet me një letër që do t’i dërgohet në burg.

Uashingtoni dëshiron ta ndjekë penalisht Assange për zbulim dokumentesh ushtarake top-sekret lidhur me luftërat e SHBA në Irak dhe në Afganistan.

Julian Assange ndodhet në paraburgim që nga viti 2019.

Nëse do të dënohej në SHBA për të 18 akuzat ndaj tij, ai do të përballej me 175 vjet burg!

17/08/2021

Ky propozim për një Flamur Bashkimi u hodh në faqen e parë të Revistës Republika të Lubjanës, më 1992, pa u mbushur një vit nga fillimi i daljes së saj.