08/04/2021
KÖY ENSTİTÜLERİ NEDEN KAPATILDI (?)
Bir gazete yazarının dönemin Van milletvekili Kinyas KARTAL ile yaptığı bir röportaj:
"-- Köy enstitüleri komünist yetiştirdiği için mi kapatıldı?
-- Hayır. Beni babam Moskova Üniversitesi'nde okuttu, komünizmin ne olduğunu ben gayet iyi biliyorum.
Köy enstitülerinde komünizmi bilen kimse yoktu.
-- Peki, karma eğitimden dolayı mı kapatıldı?
-- Hayır. Bu da değil bütün dünyada okullar karma eğitim kız erkek beraber okuyor.
-- Peki ya neden?
-- Ben kapattırdım köy enstitülerini. Ben toprak ağasıyım. 200' e yakın köyüm var. Bu köylerdeki halk bana tapar.
Ne işi varsa bana sorar. Evlenecek, boşanacak, askere gidecek, mahkemesi nesi varsa gelir bana danışırdı.
Ama köy enstitüleri açıldıktan sonra 5 köyüme köy enstitüsü mezunu geldi ve bu köylerden artık kimse bana gelip danışmamaya başladı.
Ben düşündüm 200 köyümün hepsine köy enstitüsü mezunu gelirse benim ağalığım ne olur, sıfıra düşer !
Böyleyse benim harekete geçmem gerekir dedim ve doğudaki bütün ağalara telefon ettim onları topladım. Bir de batıdan buldum. Eskişehir'den Emin Sazak.
Sonra Menderes'le pazarlığa gittik.
Yıl 1950 seçimlerin olacağı zaman.
Dedik ki; köy enstitülerini kapatırsan şu gördüğün doğudaki tüm toprak ağaları ve batıdan Emin Sazak'ın oyları sana. Kapatmazsan oy yok.
Menderes'te 1950'de iktidara gelir gelmez, köy enstitülerinin temelini sarsmaya başladı.
Demokrat Parti iktidara geldikten sonra, 27 Ocak 1954' te çıkarılan kanunla,
Köy Enstitüleri kapatıldı..
Köy Enstitüleri kapatılmasaydı,
Fırsat ve imkân eşitliği sağlanırdı.
Ezberleyen öğrenci değil de okuyan, üreten, düşünen öğrenciler başarılı olurdu.
Öğrenciler okullarına cep harçlıklarıyla değil emekleriyle "katkı" yaparlardı.
Demokrasi sadece kitaplardaki tanımlarda değil, yaşamın ta içinde olurdu.
Daha nitelikli öğretmenler yetişirdi.
Öğrenciler verilenle yetinmez, araştırır, bulur ve tartışırlardı.
Boş zamanlarını müzik dinleyerek değil, enstrüman çalarak, takım fanatikliği ile değil spor yaparak değerlendirirlerdi.
Biz şu an sadece matematik problemlerini hızlı çözen çocuklar yetiştiriyoruz.
Hepsi bu. Ötesi yok...
"Köy Enstitülerinin bütün günahı omuzlarıma, sevabı başkalarına olsun.
O kurumların günahı bile bana yeter."
Hasan Ali Yücel
**Tamamen Türkiye’ye özgü olan yerli ve milli bu eğitim projesini 28 Aralık 1938 tarihinde Milli Eğitim Bakanı Hasan Ali YÜCEL ve Genel Md. İsmail Hakkı TONGUÇ yönetmişlerdi.
Kapatıldığı 1954 yılına kadar Köy enstitülerinde 1.308 kadın ve 15.943 erkek, toplam 17.251 köy öğretmeni yetişmişti.**
